Atmanand Prakash Pustak 032 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

પ્રતિબિંબ–જેનામાંથી રામાનુજ
૧૭૭ ફરીથી સમજાઈ. પણ હું કઈ ટીકા કરૂં તે કરતાં મૂળ લેખકના શબ્દોમાં જ જૈન સંઘનાં રોગચિન્હ બતાવું એ વધુ ઠીક ગણાય. શ્રી દેવેંદ્રનાથે મુખપાધ્યાય, પાદટીકામાં આ પ્રમાણે લખે છે –
મથુરા પ્રસિદ્ધ શેઠ વંશ, પ્રથમ જૈન ધર્મના અનુયાયી હતો એ વાત તે ઘણું જાણે છે. ઓનરેબલ લક્ષમણુદાસ શેઠના પિતા રાધાકિસનદાસ એક ધર્માનુરાગી સજન હતા. એમને જૈનધર્મથી પૂરો સંતોષ ન થ બીજા ધર્મોના રહસ્ય શોધવા માંડ્યા. આખરે એમણે એક રંગાચારી નામના ગુરૂ પાસે રામાનુજ સંપ્રદાય સ્વીકાર્યો. રાધાકિસનના નાના ભાઈ પણ એ સંપ્રદાયમાં ભળ્યા. માત્ર સૌથી મોટા ભાઈ જૈનધર્મમાં સ્થિર રહ્યા. ”
“રાધાકિસન અને એમના નાના ભાઈએ બન્નેએ મળીને ઈ. સ. ૧૮૪૩ માં ત્રણ લાખ રૂપીઆ ખરચીને વૃંદાવનમાં એક રામમંદિર બંધાવ્યું. રંગાચારી ગુરૂને એ મંદિરના અધિષ્ઠાતા નીમ્યા. પણ પછી એ મંદિર ન્હાનું પડયું, સમાવેશ ન થઈ શકે. તેથી પિસ્તાલી (૪૫) લાખ રૂપીયા ખરચી બીજું એક મંદિર બંધાવ્યું. વૃંદાવનમાં એ મંદિરને શેઠનું મંદિર કહેવામાં આવે છે. આ મંદિર બંધાવવામાં બરાબર દસ વરસ લાગ્યા હતા. મંદિર, મૂર્તિ, ઘરેણુ વગેરેની પાછળ બધું મળીને શેઠે એક કરોડ રૂપિયા ખર્ચા હતા.” જૈન કુળમાં જન્મેલા એક શ્રીમંત શ્રાવકની આ ઉદારતા હતી. એ ગૃહસ્થ શ્રાવક જ રહ્યા હોત-રામાનુજના અનુયાયી ન બન્યા હોત તો મથુરાના પ્રાચીન જૈન મંદિર અને તીર્થ પાછળ એ ધન વપરાત અને જૈનધમનાં બીજાં ઘણું ઉપયોગી અવશે પણ શેધી શકાત.
પણ રૂપીયાને આજે કયાં રેઈએ? જૈન સંઘના પુણ્ય કરોડો કરતાં પણુ ઘણું વધારે દ્રવ્ય મંદિરો વિગેરે પાછળ ખરચાયું છે. અફસોસ એક જ વાતને થાય છે. જૈન સમાજે પોતાને એક ઉદાર, ધનવાન, સંસ્કારી સાધમી બધુ ગુમાવ્ય, શેઠ રાધાકીસનનું કુટુંબ જૈનત્વના સંસ્કાર એગ્ય સમયે મેળવી શક્યું હોત તો સંભવિત છે કે એમની દ્વારા બીજાં ઘણું ધર્મકાયા થઈ શક્યા હોત.
જૈન શાસનનો મધ્યાન્હ જે જે સ્થાનમાં તો હતો ત્યાં આ પ્રમાણે આજે શુન્યતા છવાતી જોઈ રહ્યા છીએ. જૈન ધર્મના મુખ્ય કેંદ્રો દિવસે દિવસે