________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મારવાડમાં જેનોની કેળવણી વિષયક આધુનિક સ્થિતિ.
અમારી મારવાડની યાત્રામાં થયેલો અનુભવ. સં. ૧૯૭૬ ની સાલમાં જૈન શ્વેતાંબર કોન્ફરન્સના સાદડીનાં અધિવેશન સમયે મારૂં મારવાડમાં આવવાનું બનેલું, અને તે સમયે જીજ્ઞાસુવૃત્તિથી આ દેશનાં કેટલાંક ગામડાઓમાં ફરવાનું મને સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું હતું. અહીંનાં પ્રાચીન જૈન મંદિરે તથા તીર્થો, આ દેશની અતુલ જૈન સમૃદ્ધિ અને જેનાં ગાઢ વસ્તી પ્રમાણુની સાક્ષી પૂરી રહ્યા હતા. રાણકપુર-મુછાળા મહાવીર-નાડોલ-નાડલાઈ–વરકાણુ-કેરટા આદિનાં કરોડોની લાગતનાં જૈન મંદિર જોતાં સર્વ કોઈને એમજ પ્રતીતિ થતી હતી કે પૂર્વકાળમાં આ પ્રદેશ જૈનમય જ હોવું જોઈએ, અને જેની અત્યારની પણ મહાજન અને પંચ તરીકેની ગણતરી એમજ ભાન કરાવે છે કે રાજકાર્ય તેમજ ગામશાહી પંચ પંચાયતી આદિ મુખ્ય કાર્યોમાં જેનોની જ પ્રાધાન્યતા હતી.
કાળ બદલાય. જે દેશમાં યશોભદ્રસૂરિ, માનદેવસૂરિ, વિજયસેનસૂરિ આદિ સરસ્વતી–પુત્ર સમા પ્રગાઢ વિદ્વાન આચાર્યો થયા, ધન્નાશા-કર્માશા જેવા
હોવાથી સેવાભાવથી થતા પ્રયત્નો પણ અમુક પ્રણાલીકાબદ્ધ નિયમ કે વ્યસ્થાને બચાવવા ખાતર નિરર્થક થઈ જાય છે તેથી આપણી કોમના સળગતા પ્રશ્નો શું છે તે દરેક જણ સમજે અને તેને નિર્ણય કરવા ઉપાય
જે તેવી આકાંક્ષાથી આપણી કેમની વસ્તી ગણતરીની જરૂરીઆત દર્શાવનારો અત્રે ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે, કારણ કે આવી જાતની વસ્તી ગણતરીમાંથી જીવનને સ્પર્શતું સાહિત્ય પ્રગટ થશે, ભાવનાવાદી જીવનની ઉત્ક્રાંતિને પૃથ્વી પર ઉતારે તે આદર્શવાદ કાઢશે, વ્યવહાર ડાહ્યો માણસ
વ્યવહારના સ્વરૂપે વધુ સરસ રીતે સમજશે, તત્વજ્ઞાનને જોઇતા સાધને મળશે, સેવા જીવન શરૂ કરનારને પહેલે પોતે કેમને આદર્શ નક્કી કરે માટે અત્યારના સંસારમાં માનવજીવનનું નિરીક્ષણ કરવાનું બની શકશે અને તેમાંથી અનેક સેવાના કાર્ય માટેના ક્ષેત્રમાં પડશે. પ્રવૃતિના સિદ્ધાન્તો, કાર્ય કરવાની શક્તિની પ્રેરણા, બંધુભાવનાની લાગણી અને વ્યવસ્થિત સમાજ જીવનના આદશે આ બધું પિતાની મેળે માત્ર અભ્યાસથી શીખી શકાશે એટલું જ નહિ પણ આપણું સંસારિક ગૃહજીવન કઈ સ્થિતિમાં છે તેમ જ તેમાં સમાયેલા મુશીબતે નજરે નિહાળશે એટલે આવા દુઃખ દૂર કરવા માટે બનતું થશે.
For Private And Personal Use Only
