________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
નથી, જેઓ નાસ્તિક છે તેઓ સ્વર્ગના અધિકારી ન હોઈ શકે. અશ્રદ્ધાળુ અને નાસ્તિક મનુષ્ય પ્રાયઃ નર્કગામી બને છે. દયા, વિનમ્રભાવ, ઉદારતા, અહિંસક વૃત્તિ આદિ ઉચ્ચ ગુણો સ્વર્ગસુખના મહત્ત્વાકાંક્ષીઓ માટે ખાસ ઉપયુક્ત છે. જે મનુષ્યમાં કૃપણુતા, કૂરતા, અહંતા, નિર્દયતા આદિ દુર્ગણે હોય તેમને માટે સ્વગીય જીવનની પ્રાપ્તિ અશકય છે. ધન આદિનો અતિશય લભ સ્વર્ગસુખની પ્રાપ્તિમાં અત્યંત બાધક છે. આથી જ કહ્યું છે કેઃ “હસ્તિ આદિ કઈ મહાન પ્રાણી સોયના નાકામાંથી પસાર થાય એ કંઈક સુકર (સહેલું) છે, ધનલોભી ધનિકને માટે સુખ (સ્વર્ગ) ની પ્રાપ્તિ તેટલી સહેલી નથી”
પણ સ્વર્ગ એ કંઈ જીવનની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ નથી. જીવનની સર્વોચ્ચ સ્થિતિ તો નિર્વાણ દશા છે. આથી મૃત્યુ બાદ નિર્વાણ દશા પ્રાપ્ત કરવી એ જીવનનું પરમ દયેય છે. પરમ શ્રદ્ધાળુ અને સદ્ધમાં મનુષ્ય આ ઉચ્ચ દયેયને જ સ્વીકાર કરી પોતાનું જીવન તેને અનુરૂપ બનાવે છે. નિર્વાણ એ જીવનનો પરમ આદર્શ હોવાથી ભગવાન બુદધે મુક્તિની પ્રાપ્તિ માટે મહાઆકાંક્ષા સેવવાનો પિતાના અનુયાયીઓને પોતાના નિર્વાણકાળ પર્યત સતત બેધ આપ્યો હતો. એ રીતે ભગવાન બુધે પિતાનું આખું જીવન વ્યતીત કર્યું હતું. નિર્વાણદશા (મુક્તિ) ને જીવનનું પરમ ધ્યેય બનાવી એ પ્રમાણે વર્તન કરવું એ પરમ બેધ ભગવાન બુદ્ધ જેવી અન્ય મહાન વિભૂતિઓ (ધર્મસંસ્થાપકો વિગેરે)નાં જીવન ઉપરથી પણ આપણને યથાર્થ સ્વરૂપમાં મળી રહે છે. નિર્વાણદશા આમ સર્વ રીતે વિચારતાં જીવનનું પરમ ધ્યેય અને મહામંત્ર છે. મુક્તિ એ જ જીવનને સર્વોચ્ચ આદર્શ અને મહાનમાં મહાન સત્ય છે. મુક્તિરૂપી પરમ આદર્શની સિદ્ધિ એ જીવનનું સૌથી પહેલું કર્તવ્ય છે.
મુક્તિના આદર્શની સિદ્ધિમાં કંઈ પણ કાળક્ષેપ કરે એ જરાયે ઈષ્ટ નથી. મુક્તિની પ્રાપ્તિ એ તો આપણે જન્મસિદ્ધ હકક છે. એ જન્મસિદ્ધ હકક કઈ પણ મહામૂલ્ય વસ્તુ કરતાં અનંતગણ મહામૂલ્ય છે. મુક્તિનાં અદ્વિતીય સુખ આગળ સ્વર્ગાદિ કોઈ પણ સુખ નિકૃષ્ટ કોટીનું-અત્યંત તુચ્છ. છે. મનુષ્ય માત્ર સુખની પ્રાપ્તિ એ પોતાનો યથાર્થ અધિકાર-હકક ગણું સુખને માટે સૌથી વિશેષ ઝંખે છે. જગતનાં ક્ષુદ સુખ માટે મનુષ્યને જે ઝંખના હોય છે તેથી અનંતગણી ઝંખના મુક્તિ-સુખની પ્રાપ્તિ માટે હેવી જોઈએ. મુકિતની ઝંખના એ જ જીવનને પરમ અધિકાર છે. મુકિતની તમન્ના એ જ જીવનનું પરમ લક્ષ્યબિન્દુ છે.
ચાલુ.
For Private And Personal Use Only
