________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
| જૈન ધર્મના સિદ્ધાંતો, વિધાન અને મંતવ્ય. |
પ્રાણી માત્રને સુખી કે દુઃખી સ્થિતિમાં જીવન પ્રિય હોય છે. વિશ્વમાં દુઃખનું અસ્તિત્વ શામાટે છે ? દુઃખમાંથી સંપૂર્ણ રીતે મુક્ત કેમ થવાય ? અને પરિણામે સુખ કેમ વધે ? એ બધું યથાર્થ રીતે જાણવાની મનુષ્યની ભાવના એ ધર્મનું મૂળ છે. દુઃખને નિર્મૂળ કરવું, તેના અસ્તિત્વના કારણોને આવિષ્કાર કરે અને જીવનને વધારે સુખમય બનાવવું એ ધર્મનું મુખ્ય કાર્ય છે.
દુખથી મુક્તિ અને સુખની વૃદ્ધિ અર્થે ધર્મ અનેક ઉપાયની પ્રરૂપણ કરે છે. આવા ધાર્મિક ઉપાયોમાં અહિંસા (“જીવ ને જીવવા દે” નો સિદ્ધાન્ત ), સત્ય, નીતિ, સદાચાર ( સુચિત્વ), સંતોષવૃત્તિ, પિતૃઓ પ્રત્યે સમાન બુદ્ધિ અને પ્રભુને માટે આજ્ઞાંકિતભાવ એ સર્વસામાન્ય છે. આ ધર્મમાર્ગમાં ઓછા વિદને નથી, પણ ધર્મની આ સવ આજ્ઞાનું પાલન કરવું એ તે ઇષ્ટ જ છે. આવા શુદ્ધ અને ધાર્મિક જીવનની આવશ્યકતા માટે કંઈક નિશ્ચયાત્મક શ્રદ્ધાની અપેક્ષા રહે છે.
પાપ-પુણ્ય તેમજ સુખ-દુઃખના સંબંધમાં દુનીઆના ધર્મોના મંતવ્ય અને સિદ્ધાન્તમાં ઘણે મતભેદ છે. જુદા જુદા ધર્મોના મંતવ્યો અને સિદ્ધાતેમાં આ પ્રમાણે વ્યાપક દષ્ટિએ ભિન્નતા છે. દરેક ધર્મ પાપ અને દુઃખનાં અસ્તિત્વનાં કારણોનું નિરાકરણ કરે છે જેથી એ છે–વત્ત કે સંપૂર્ણ અંશે મનુષ્યનાં મનનું સમાધાન થાય છે. કોઈ દયાળુ અને સર્વશકિતમાન પ્રભુ સૃષ્ટિને કર્તા અને નિયામક છે એ એક ધર્મ-સિદ્ધાન્ત પ્રવર્તે છે. અનાત્મવાદી અને કેવળ જડવાદનો સિદ્ધાન્ત આ સિદ્ધાતને એક વૈકલ્પિક
ચલાવી હવે પછી કઈ પણ રીતે કઈ પણ વ્યકિતને કાયદાની અદાલતમાં આશરે લેવો ન પડે તેવી સ્થિતિ ચાલુ રાખશે તે આપણે જૈન કેમને ભાગ્યશાળી ગણીશું, કારણ કે સરકારી બેંધપોથીમાં લખાએલ એક વખતના લખાણને કઈ પણ સંજોગોમાં ભવિષ્યમાં કાંઈ પણ ઉપયોગ થાય તેના કરતા તે એક અપવાદ તરીકે રહે તે જ ઈચ્છવાજોગ છે.
(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
