________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. દૃષ્ટિગોચર થાય છે. સુખનાં આભા સમાન મહત્વના કારણે (પણ) દરેક મનુષ્ય સુખની પ્રાપ્તિનાં કારણરૂપ સત્ય જ્ઞાનની મહત્તા યથાર્થ સ્વરૂપમાં સમજવી ઘટે છે. સત્ય જ્ઞાન વિના જીવન સર્વથા નિરર્થક છે. સત્ય જ્ઞાન વિના જીવનમાં સુખ આદિ અશક્યવત્ છે. સત્ય જ્ઞાન જ પરમ સુખદાયી છે એ નિઃસંદેહ છે. તાત્પર્ય એ કે સત્ય જ્ઞાન એ જ જીવનનું મહાનું કર્તવ્ય અને પરમ દયેય છે.
જગના સર્વ પ્રાણીઓ અહનિશ સુખની જ વાંછના કરે છે. કોઈ પણ પ્રાણી પિતાને દુઃખ થાય-દુર્દશા પ્રાપ્ત થાય એ વિચાર સ્વને પણ સેવતું નથી. આથી દરેક પ્રાણી સુખની પ્રાપ્તિમાં સદૈવ અનુરક્ત રહે છે. સુખપ્રાપ્તિની આવી તીવ્ર ઈચ્છાને કારણે આબાલવૃદ્ધ સવે કઈ પ્રિય વસ્તુ કે સ્વજન આદિમાં અનુરક્ત બની સુખની લાલસા સિદ્ધ કરવા અહોનિશ પ્રયત્ન કરે છે. બાળક, વિઘાથી, યુવક અને વૃદ્ધ પુરૂષ કે સ્ત્રીને અનુક્રમે કીડા વસ્તુઓ-રમકડાં, પુસ્તક, ધન અને પત્ની તથા આપ્તજને (કુટુંબ ) પ્રત્યે જે મેહ કે અનુરક્તિ હોય છે તે ઉપરથી સુખની પ્રાપ્તિ માટે આબાલવૃદ્ધ સર્વને કેવી તીવ્ર લાલસા હોય છે એ સ્પષ્ટ રીતે પ્રતીત થઈ શકે છે. કીર્તિની મહત્વાકાંક્ષા એ પણ સુખની તીવ્ર વૃત્તિના પ્રત્યયજનક દ્રષ્ટાન્તરૂપ છે.
સુખ પ્રાપ્તિની ભાવના આ પ્રમાણે પ્રાણીમાત્રમાં અત્યંત પ્રબળપણે વર્તે છે. આમ છતાં સત્ય સુખ શું ? અને તે પ્રાપ્ત કરવાને કયા ઉચ્ચ ગુણો ઇષ્ટ છે, કેવાં નિર્મલ જીવનની આવશ્યક્તા છે એ ભાગ્યેજ કોઈ સમજે છે. સુખને માટે ઉચ્ચ ચારિત્ર કેટલું ઉપયુક્ત છે એની ઝાંખી પણ બહુ જ થોડા મનુષ્યોને હોય છે. મૃત્યુ પછી શી સ્થિતિ થશે? પારલૌકિક જીવનમાં કેવી દશા પ્રાપ્ત થશે ? એ મહત્ત્વના પ્રશ્રન તેમજ તેના અનુષંગિક પ્રશ્નોને વિચાર કઈ ભાગ્યશાળી મનુષ્ય જ કરતા હશે. આવી સ્થિતિમાં વાસ્તવિક સુખ કયાંથી પ્રાપ્ત થાય ? ચારિત્ર અને જીવનની નિર્મલતા કયાંથી વધે ? મૃત્યુ પછીનું જીવન સુખી અને ઉન્નત થવાને સંભવ કેવી રીતે રહી શકે ?
નાસ્તિક મનુષ્ય મૃત્યુ બાદ શાશ્વત્ શાન્તિ છે એમ માની લઈ પોતાનું મંતવ્ય સુખાસ્પદ છે એ બેધ કરે તો તે એક પ્રકારને અક્ષતવ્ય બુદ્ધિભ્રમ છે એમ નિઃસંકોચપૂર્વક કહી શકાય. મૃત્યુ પછીની-આગામી જન્મની શાન્તિ અને સુખ એટલે શું તેને આવા નાસ્તિક મનુષ્યોને કઈ પણ પ્રકારનો યથાર્થ વિચાર ( ખ્યાલ) કદાપિ ન જ હોઈ શકે. મૃતદેહને શાન્તિ
For Private And Personal Use Only
