________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૧૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
કે લિચ્છવી જાત
is * *6+
*
** We:
* * x N
લે. શ્રીયુત ભીમજીભાઇ (સુશીલ)
પ્રારંભ. જે રાત્રિને વિષે ભગવાન મહાવીર મેક્ષે ગયા તે રાત્રિએ નવમલ્લાક જાતિના અને નવ લિચ્છવી જાતિના ગણ રાજાઓ, જે ભગવાનના મામા ચેડા રાજાના મિત્ર અને સામંત જેવા હતા તેઓ ગણુનો મેળાપ કરવા પાવાપુરીમાં એકઠા થયા હતા. ” આ મઠ્ઠકિ અને લિચ્છવી રાજાઓ કેણ હતા અને ભગવાન મહાવીરના સંબંધમાં શી રીતે આવ્યા તે કેવળ ઐતિહાસિક દ્રષ્ટિએ વિચારવાની જરૂર છે.
“ ભગવાન મહાવીર જ્ઞાતૃક્ષત્રિય હતા, જ્ઞાતૃક્ષત્રિના પુત્ર હતા, જ્ઞાતૃવંશના ચંદ્ર સ્વરૂપ હતા. ભગવાન મહાવીર વિદેહદત્તાના પુત્ર હતા, વિદેહવાસી હતા, વિદેહરાજકુમાર હતા. એમની માતાનું નામ ત્રિકા લા હતું-ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીના નામે એ વધુ પરિચિત છે. ” એવા ઉલ્લેખ પણ મળે છે. સૂત્રકૃતાંગમાં લિચ્છવી જાતિને ખૂબ ઉચ્ચવશીય માનવામાં આવી છે. “ કોઈ પણ લિચ્છવી, દીક્ષા લીધા પછી પોતાના ગોત્ર વિષે ગવ રાખી શકે નહીં ” એ ઉપરથી પણ એટલું જણાય છે કે લિચ્છવીએ ક્ષત્રિય હતા, ઉચ્ચવંશીય હતા અને ભગવાન મહાવીર સાથે એમને લોહીને સંબંધ હતે.
- લિચ્છવી ક્ષત્રિઓ હતા, પણ કેટલાકે એ વાત માનવાની સાફ ના પાડે છે. પરશુરામે એકવીસ વાર નિઃક્ષત્રીય પૃથ્વી કરી હતી એ કથન માનીએ તો શુદ્ધ ક્ષત્રિયત્ન અસંભવિત જ ગણાય. સૂર્યવંશીય ક્ષત્રિય અને ચંદ્રવંશીય ક્ષત્રિય એ બધી પાછળની વસ્તુ છે કુરુક્ષેત્રમાં પણ ક્ષત્રિયોને સાવ ભૂકો થઈ ગયે હતું, તે પછી આ બધા ક્ષત્રિએ કયાંથી આવ્યા ?
રાખે તે પ્રાચીન તીર્થની સમૃતિ પણ ભૂલાઈ જવાશે. ચિત્રકારના સમયમાં તે અષ્ટાપદાવતાર જાહેર તથજ હશે, નહિં તે અહીં તેનો ઉલ્લેખ કેમ થાય ? અહીં ઘણાં ચિત્રો બહુજ સારા છે કઈ કલાપ્રેમી કેન અહીં આવી આના ફોટા ઉતારી જાહેર કરે તે ચિત્રોની વસ્તુ કાયમ રહી જશે. નહિં તે થોડાં વર્ષ બાદ આ ચિત્રો પણ નષ્ટ થઈ જશેઅટાપદાવતાર જેવી વસ્તુ માત્ર પુરતકામાં જ રહેશે. અહીં ઘણી ખરી મૂર્તિઓ સોળ અને સત્તરમી શતાબ્દિની છે. તપગચ્છનું મંદિર બધાયથી જુનું મંદિર કહેવાય છે. બીજો મંદિરે કરતાં તે પ્રાચીન જરૂર છે.
---( ચાલુ છે.
For Private And Personal Use Only
