________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગુરુજીની ઉપાસના
વાં ગુરુજીની ઉપાસના
શ્રાવકવર્ગના આવશ્યક ષટકર્મોમાં આનું સ્થાન બીજે નંબરે આવે છે. પ્રત્યેક દશનકારોએ ગુરુસેવા પર ઓછુંવ , વજન મૂકેલું છે. કોઈએ “ગુરૂપતિ” ના નામે તે કોઈએ “સંત સમાગમ” રૂપે અથવા તે બીજાએ “સાધુ-ભક્તિ” અને ત્રીજાએ વળી “મુનિસુશ્રષા' નામે એક યા અન્યરૂપે ભક્તિ વા ઉપાસના કરવાના માર્ગે દાખવ્યાં છે. વિચારતાં આ વાત વાસ્તવિક પણું જણાય છે; કેમકે ગુરુ વિના દેવની પિછાન કે ધર્મનું જ્ઞાન કોણ કરાવી શકે તેમ છે ? દેવ–ગુરુ ને ધમરૂપ ત્રણ તત્ત્વમાં ગુરુ તત્ત્વ છે એવું છે કે જે આમવર્ગમાં–જીજ્ઞાસુ સમાજમાં–દેવત્વ સંબંધે સાચા સર્જેશ વહેવડાવી શકે, અંધશ્રદ્ધાના ઝભા નીચે દેવ-દેવીના નામે ચાલી રહેલાં વહેમ-વાદળોને વિખેરી શકે અને ધર્મનું સાચું રહસ્ય કેવા પ્રકારનું છે તે સહસ્રરશ્મિના પ્રકાશસમ સ્પષ્ટતાથી દર્શાવી શકે, તેથી તે એક સ્થળે લખાયું છે કે “ગુરૂ દીવે, ગુરૂ દેવતા ' પણ ગુરુ સંબંધી શોધ હેલી નથી ! આજે જે સ્થિતિ પ્રવર્તી રહી છે એમાં ઉપકારી સંતને લાભ થ એ તો સહરાના રણમાં લીલી ફળદ્રુપ જગ્યાના દર્શન થયા જેવું ગણાય. સમાજની સાધુતાના અંચળા હેઠળ જે કાલમા-ગર્વિષ્ટપણું અને માનની ભૂખ ખડકાઈ છે, ત્યાં સાચી ગુરૂતા સંભવે પણ કયાંથી ? અને શેધવા માંડીએ તો લાભી પણ કેમ શકે ?
શાસ્ત્રગ્રંથોમાં ગુરૂ કે સાધુ સંબંધી અધિકાર માનતાં જે જે લક્ષણે બતાવવામાં આવ્યા છે ત્યાં મુમુક્ષુ” પદ પર ખાસ વજન મૂકવામાં આવ્યું છે. આમાં ખાસ હેતુ સમાયેલ છે. જે એક ઐહિક સુખના કામી હોય, કિંવા દુન્યવી માનપાનના પિપાસુ હોય, અથવા તો થોડા કામના આડંબરમાં ગુરુતાના મૂલ્ય અંકાવનારા હોય. ત્યાં મુમુક્ષુપણું ” સંભવે કેવી રીતે ? એવા સાધુને તે પત્થરની નાવ” તરિકે ઉપમા અપાઈ છે કે જે નાવ પિતે તરવા સમર્થ તે નથી જ પણ કદાચ સાગરમાં તરવા સારૂ એનો ઉપગ કરવા કઈ
છે તે તેને પણ પહેલી તકે બુડાડે તેમ છે! મુનિઓને શ્રીમ આનંદઘનજી મહારાજ તો “ભવજળનિધિ નાવ ” ની ઉપમા આપે છે અને સારા સાધુ અવશ્ય કાષ્ટની નાવ માફક જાતે તરે છે અને આશ્રય લેનારને પણ
For Private And Personal Use Only
