________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દ્રવ્યગુણપર્યાંય વિવરણ.
અસત્ પદાના ભાસ થવાનું કારણ જ્ઞાન નથી.
અસત્ પદાના ભાસ થવાનુ કારણ જે જ્ઞાન માનવામાં આવે તે આખુ જગત્ જ્ઞાનાકારણે જ થઈ જાય. આહ્વષ્ટિથી દેખાતા સઘળા પદાર્થો અસત છે અને બાહ્યાકાર રહિત શુદ્ધ જ્ઞાનમાં જ અછતા પદાર્થને ભાસ થાય છે એમ કહેવામાં આવે તે અનાદિની અજ્ઞાન વાસનાના અભાવ સિદ્ધ થશે. માટે સમજવાનુ કે બાહ્યાકારમાં અનાઢિની અજ્ઞાન વાસનાને લઇને જ અસત પદાર્થીના ભાસ થાય છે.
પદાર્થમાં આકારા ઉત્પન્ન થવાનુ કારણ.
સત પદાર્થના અનેક કારણેા જે તિરાભાવ શક્તિપણે ગુપ્તપણે રહેલા છે તેનાથી બાહ્ય દેખાતા આકારા ઉત્પન્ન થાય છે.
મૂળ દ્રવ્યરૂપથી કાઇ પદાર્થોના ઉત્પત્તિ નાશ નથી.
૧૮૭
મૂળ દ્રવ્યરૂપથી કાઈપણ પદાર્થોની ઉત્પત્તિ યા તે નાશ થતા નથી, પર્યાયના દ્રવ્યની સાથે સંબંધ.
પર્યાયના દ્રવ્યની સાથે અન્ય સબંધ છે.
અન્વય સંબધથી શું સિદ્ધ થાય છે ?
અન્વય સંખ ધથી દ્રવ્ય પદાર્થાંમાં ઉત્પત્તિ નથી ને વિનાશ પણ નથી. પદાર્થોની ઉત્પત્તિ અને નાશ થવાનુ કારણ,
પર્યાયથી સર્વી પદાર્થની ઉત્પત્તિ ને નાશ અને થાય છે.
For Private And Personal Use Only
નિશ્ચય રૂપ અને ચળાયમાન અનુભવ.
જે પર્યાય દ્રવ્યમાં સપણે છે તેમાં નિશ્ચયરૂપના અનુભવ થાય છે, અને જે પર્યાય દ્રવ્યમાં અસપણે છે તેમાં જે અનુભવ થાય છે તે ચળાયમાન અનુભવ કહેવાય છે. દાખલા તરીકે કમળાના રોગને લીધે શ ંખ પીળા રંગના દેખાય છે અને તેજ કમળાના રોગ જ્યારે દૂર થાય છે ત્યારે શંખનું મૂળ ઉજવળ રૂપ દેખાય છે. કારણ કે શંખમાં પિત્તાદ્રિ પર્યાયના અનુભવ તે અવિચળ પણે નથી પણુ ચળાયમાન રૂપે રહે છે. આ ઉપરથી સમજવાનુ એ છે કે શ ંખમાં જે પીળાપણું દેખાય છે. તે પીળાપણાના પર્યાયને લઇને દેખાય છે તેમ નથા, પરંતુ કમળાના રાગથી તે પીળાપણું દેખાય છે, પણ જ્યારે તે નેત્રરોગ દૂર થાય છે ત્યારે તે ઉજ્જવળ દેખાય છે અને ભ્રાન્તિના આપે!આપ નાશ થાય છે અને આમ થવામાં કાંઈ હેતુને અભાવ નથી, કારણ કે વસ્તુ ં કૃત્રિમ
