________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનુષ્યજન્મની સાર્થકતા. પણ આ આદર્શો દુનિયામાં રહી દુનિયાની સેવા કરીને પણ મેળવી શકાય છે. દુનિયાની સેવાના અંતિમ પગથીયે ચઢનાર વ્યક્તિ, તે માટેની જોઇતી કેળવણી, ગૃહ સેવા, જાતિ સેવા, દેશસેવા ઈત્યાદિમાં મેળવે. ગૃહસેવા એટલે માતાપિતા પ્રત્યે અનન્ય ભક્તિ, સ્ત્રી અને પુત્ર પ્રત્યે પોતાની ફરજો અદા કરવી. અને ગૃહ જીવનને કેમ આદર્શ બનાવવું તે; જાતિની સેવા એટલે પોતાની જાતિ, અને સંકુચિત અર્થમાં પોતાના સહધમીઓની સેવા. જ્યાં સુધી આપણે એક પણ સહધમી રોટલા વિના રઝળતો હોય, શરીર ઢાંકવાને વસ્ત્રના પણ સાંસા પડતા હાય, ગરીબ બીચારી વિધવાઓના પિકારથી સંઘ ગાજી રહ્યો હોય ત્યારે ખરા ધમી ભાઈથી મોઝ શેખમાં પૈસા ખરચાય જ કેમ, ઐહિક કૃત્યોમાં ન જોઈતો ખર્ચ કરાય જ કેમ, અને પોતાના જીવનનિર્વાહ માટે જોઈતી જરૂરીયાત ( necessities of life) સિવાય બીજી જરૂરીયાતો માં પોતાની સંપત્તિને વેડફી દેવાય પણ કેમ? આપણા વરા ગૈરવ ઈત્યાદિ કરવા પડે તો કરવા જોઈએ પણ તે સમય વીચારી ને જ, બીજા ભાઈયો તરફ દષ્ટિ રાખીને જ, અને તે પણ ખાસ જરૂર જેવું લાગે તો જ.
આ વિષય પર વધારે સ્પષ્ટિકરણ ઉચિત નહીં લેખાય.
સામી’ સેવા પછી દેશ સેવા આવે છે. કહ્યું છે કે “જે મનુષ્ય પોતાના દેશની સેવા નથી કરી જાણતો તે માણસ જીવતો હોય તે પણ મરેલા માફકજ છે.” દેશ સઘળી બાજુઓથી રીબાતે હાય, દેશના ભાઇને પ્રાથમિક કેળવણીના પણ સાંસા પડતા હોય, દેશની સ્ત્રી જ્યારે ગુલામ કરતાં પણ અધિક માનસિક યાને શારિરીક વેદના ભોગવતી હોય, દેશનો માલીક પાશવ વૃત્તીયોને પોષવામાંજ જી. દગીની મઝા માનતો હોય, ગરીબોના લોહી ચુસી ખીસ્સા તર કરતો હોય ત્યાં ખરા દેશ ભક્તને ઉંઘ પણ કેમ આવે ? આજના કહેવાતા રાજાઓ ધર્મસ્થાન પર તરાપ મારવામાં જરા પણ અચકાતા નથી, એનું એકજ કારણ અને તે આપણું ગાઢ નિદ્રા. નહીતર એક બાજુ દેશનું અસહ્ય રૂદન અને બીજી બાજુ તેજ દેશના એક અંગનું સુખભર્યું સ્વપ્ન આ સંભવે જ કેમ ? મનુષ્ય જ્યારે આ ફરજ બજાવી ચુકે ત્યારે તેને પોતાની શક્તિઓનો ઉપગ દુનિયાની ઉન્નતિ માટે કરવો જોઈયે. આપણે જોઈ રહ્યા છીયે કે આજે પાશ્ચાત્ય પ્રજા હિંસાને ડગલે ડગલે ઉપયોગ કરે છે પશુ-પક્ષીના જીવનને વાસ્તવિક જીવન ગણતાં પણ અચકાય છે તે તેને અવસરે અહિંસાના આદર્શો પાળનાર ધર્મોજે તેમની હારે ન ધાય, તેમને અજ્ઞાનતા અને અવનતિના ખાડામાંથી ન બચાવે તો એ ધર્મ અસ્તિત્વમાં હોય તો એ શું અને ન હોય તો એ શું?
હવે છેવટે મનુષ્યની ધર્મ પ્રત્યેની ફરજે તરફ આવીયે. અમુક એક ધર્મમાં
For Private And Personal Use Only
