________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિક્રમરાજાની પરોપકાર વૃત્તિ.
૧૬૫ મુશ્કેલીઓ સહન કરીને પાછળથી તેણે પિતાના પિતાને પણ બીજાપુરના કબજામાંથી છોડાવ્યા હતા, તે ઉપરાંત શિવાજીએ અનેકવાર શાહજીને કહ્યું હતું કે “હું જે કાંઈ કરી શકું છું તે આપના પ્રસાદને જ પરિપાક છે હું તો આપની આધીનતામાં પીને જ મારાં કર્તવ્યનું પાલન કરીશ.” પિતાના પિતાજીના મૃત્યુ વખતે તેને અત્યંત દુ:ખ થયું હતું અને એ વખતે જીજાબાઈ સતી થવા પણ તૈયાર થઈ હતી. આ સર્વ વાતોથી જીજાબાઈની પતિભકિત અને શિવાજીની પિતૃભકિત સ્પષ્ટ સિદ્ધ થાય છે. પરંતુ ઉકત ઉત્તર ઉપરથી એટલું પણ સૂચિત થાય છે કે તે સાથે સ્વદેશહિતની ભાવના બનેનાં હૃદયમાં બહુજ જોશથી જાગૃત થઈ હતી. માતાની સહાયતા અને સંમતિથી શિવાજીએ છેવટે સ્વરાજ્ય સ્થાપન કર્યું અને ૧૯૮૪માં સેળમી જુનને દિવસે મહાન સમારોહ પૂર્વક તેને રાજ્યાભિષેક પણ કરવામાં આવ્યો. જીજાબાઈને જીવન-ન્મનોરથ પૂર્ણ થયે એ સાથેજ તેના શરીરને અંત આવ્યો. શિવાજી તથા જીજાબાઈમાં જીવનની ઘટનાએ ઉપથ્થો આપણને એટલું ભાન થઈ શકે એમ છે છે કે પ્રતિકૂળ સ્થિતિને અનુકુળ બનાવવામાં તેમજ પિતાનો ઉદ્દેશ સિદ્ધ કરવામાં કેટલાં સાહસ, ઉદ્યોગ, નિશ્ચય અને સ્વાર્થ ભેગની આવશ્યકતા રહેલી છે. સઘળા પ્રચંડ ઉદ્યોગનાં જન્મથી માંડીને કાર્યસિદ્ધિના સમય સુધી શવાજીને સર્વ શિક્ષણ સહાયતા, સંમતિ અને અને ઉત્તેજના પિતાની માતા જીજાબાઈ તરફથી જ મળ્યાં હતાં. તેના હદયમાં સ્વધર્મ, સ્વદેશ અને સ્વરાજ્ય સંબંધી આવું અભિમાન અને આટલા ઉચ્ચ વિચારે તેની માતાએ જ ઉત્પન્ન કર્યા હતા.
(ચાલુ).
વિક્રમરાજાની પરેપકાર વૃત્તિ.
મહાન વિકમ રાજા ભારતવર્ષમાં પ્રખ્યાત થઈ ગયેલા છે. તેમના અનેક ચરિત્રે સમર્થ કવિઓએ પોતાની પ્રતિભાશક્તિથી વર્ણવેલા છે. ભારતવાસી આર્યરાજાઓમાં અવૉચીન કાલના એ રાજાએ જે કીર્તિ મેળવી છે, તે શરદઋતુની પૂર્ણિમાની ચંદ્રિકાની જેમ પ્રકાશિત થઈ અદ્યાપિ સ્થિર રહેલી છે. સમર્થ વિકમ રાજાએ પોતાના જીવનમાં અનેક ગુણ મેળવ્યા હતા. અને તે ગુણેથી તે મહારાજા આખા ભારતવર્ષમાં પ્રખ્યાતિ પામી ગયો છે અને તે વિકમાર્કના નામથી જગજાહેર થયું છે. ભારતની આબાલ વૃદ્ધ સર્વ ધર્મની પ્રજા તે મહારાજના ચરિત્રોની અનેક વાતો કરે છે અને પ્રાત:કાલમાં પ્રભુના નામ પછી તેના પવિત્ર નામનું સ્મરણ કરે છે.
નરપતિ શિરોમણિ વિક્રમરામાં બીજા ઘણાં ઉતમ ગુણે હતા, પણ તે સ
For Private And Personal Use Only
