________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૧૨
શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ,
એ માર્ગ કેવળ એટેજ છે. હજીસુધી તમે એ સર્વ વિજયી માર્ગને જા નથી તેથીજ તમે સફળતા મેળવી શકતાં નથી. એ સર્વ વિજયી માર્ગ દર્શાવવાને માટેજ આ લેખ લખવામાં આવ્યો છે અને તેના વાંચનથી માત્ર નહિ પણ તેના યથાર્થ વર્તનથી તમે અવશ્ય જીવનને આદર્શ અને સર્વોત્તમ બનાવી શકશે. જીવનને સુખી બનાવવાની ચિંતામાં નિરાશ થઈ, ભાઈ ! તમે આમ ક્યાંસુધી બેસી રહેશે? ઉઠે, જાગૃત થાઓ અને પ્રયત્ન કરે. તમારા સામર્થ્ય પાસે એકપણ એવી વસ્તુ નથી, એકપણ એવી સ્થિતિ નથી કે જે તમારા અધિકાર તળે ન આવે. પ્રત્યેક ઉસ્થિતિ તમારા માટે રાહ જુવે છે, માત્ર તમારાં પ્રયત્નની જ ખામી છે.
પરમાત્મ સ્થિતિને પ્રાપ્ત કરવા માટે અથવા ઉચ્ચ સુખોને અનુભવવા માટે આદર્શજીવન, એજ સર્વોત્તમ માર્ગ છે. જીવનને આદર્શ બનાવવું, સદ્ગુણ, બનાવવું અને ઉચ્ચ બનાવવું, એ પ્રત્યેક મનુષ્યની અનિવાર્ય ફરજ છે. આ આશયને પ્રધાનભૂત ગણું આપણાં વ્યવહારના સર્વ કાર્યોમાં ધર્મને સમાવેશ કરવામાં આવે છે અને તે પ્રમાણે વર્તવાનું ધર્મશાસ્ત્રોમાં આગૃહપૂર્વક ફરમાન કરવામાં આવ્યું છે. પરંતુ માનવ સમાજ ઘણે અંશે આ આજ્ઞાને વિસરી ગયા હોવાથીજ તેની દુર્દશા થઈ છે. જ્યાં સુધી આપણું વ્યવહારમાં ધર્મનો વાસ હતો, ધર્મને માટે પ્રાણુત કષ્ટ સહન કરીને પણ તેને દઢતાથી વળગી રહેવામાં આવતું ત્યાંસુધી ઘણાં મનુષ્ય સુખી અને સરલ જીવન અનુભવી શકતાં હતાં અને પોતાનું શ્રેય સાધી શકતાં હતાં. ધર્મને અને ઉચ્ચ આચારવિચારને જેમ જેમ વિસારવામાં આવ્યાં, તેમ તેમ આપણું અર્ધગતિ થતી ગઈ અને હજી પણ જે આપણે વિચાર પૂર્વક મૂળ માગે નહિં. આવીએ તે વિશેષ અગતિ થશેજ આદર્શજીવન કરવાને માટે ધર્મજ્ઞાનની અને તે પ્રમાણે વર્તવાની ઘણું જ અગત્ય છે અને તે સંબંધી લખવા જેવું અમે” આત્માનંદ પ્રકાશ “ ના ગતાંકમાં અમારા ધાર્મિક શિક્ષણ” નામક લેખમાં દર્શાવી ગયા છીએ, એટલે અહીં તે સંબંધી વિશેષ લખવાની અગત્ય નથી. સંસારી જીવન અને વિરાગી જીવન એવા બે ભાગ પાડીને આદર્શજીવન કેવી રીતે બનાવવું, એ વિષે હવે આપણે વિચાર કરીએ. વિરાગી જીવન એ સંસારી જીવનથી વધારે ઉચ્ચ છે, પરંતુ એ જીવનમાં કેવી રીતે વર્તવું એ વિગેરે યથાર્થ રીતે કથવાનો અધિકાર વિરાગી મહાત્મા પુરૂષેને હોવાથી અમે અત્ર તે વિષે વિવેચન કરતાં નથી. અત્ર તે વિષે એટલું જ કહેવું બસ છે કે વિરાગી જીવનના પરિશિલનથી પરમપદને તરત પ્રાપ્ત કરી શકાય છે એ નિસંશય છે. હમણાં હમણાં વિરાગી જીવન કરતાં સંસારી જીવન ઉત્તમ છે અને એજ આવશ્યકતા છે, એમ કેટલેક સ્થળેથી અમુક અપેક્ષાએ કહેવાય છે. ગમે તેમ હો, પણ એ વિષે વધુ વિવાદ કરે એ પણ જરૂર નથી.
For Private And Personal Use Only