________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આદર્શ જીવન,
૩૧૫
દેવતુલ્ય ગણવાને માટે તત્પર રહેવું જોઈએ, ગૃહસ્થાશ્રમને સર્વોત્તમ કરવાને માટે ઉભયે એ પ્રમાણે વર્તવાની જરૂર છે અને તેથી તેઓ પોતાના જીવનને અત્યંત ઉચ્ચ અને આદર્શ કરી શકશે.
ગ્રહ જીવનમાં તપની પણ તેટલી જ અગત્ય છે. કરેલાં પાપ કર્તવ્યનું પ્રાયશ્ચિત કરવા માટે નવા પાપકર્મ નહીં કરવા માટે અને શારીરિક તન્દુરસ્તી જાળવી રાખવા માટે ઉપવાસાદિ વૃતની પણ અત્યંત આવશ્યકતા છે. પરંતુ હમણાં જે માત્ર દેખાદેખીથી અથવા અડંબરથી તપ કરવામાં આવે છે, તેથી ખરૂં કલ્યાણ થતું નથી. બાહ્ય તપની સાથે અત્યંતર તપ એટલે મનના સંયમની અગત્ય વિશેષ છે. ગૃહસ્થોએ જીવનને સુખી કરવાને માટે શ્રદ્ધાપૂર્વક શકિતના પ્રમાણમાં બાહ્ય તપ વિચાર પૂર્વક કરી અને ધીરે ધીરે મનને સંયમમાં રાખવાની ટેવ પાડતાં રહેવું તેથી તમે તમારા જીવનને આદર્શ કરી શકવા સમર્થ થશે.
જીવનને ઉત્તમ કરવા માટે અતુર્થ ઉપાય ભાવના છે. ભાવનાને અર્થે વિચાર થાય છે. પ્રત્યેક મનુષ્યોએ ઉત્તમ વિચાર કરવાની અનિવાર્ય અગત્ય છે. મનુષ્યના સુખ દુ:ખને આધાર પણ ભાવના અથવા વિચાર ઉપર રહેલો છે. કારણ કે મનુષ્ય જેવા પ્રકારનાં વિચાર કરે છે, તેવાં કાર્યો તેનાથી થાય છે અને તેનું સારૂં અથવા ખરાબ ફળ મળે છે. જે વિચાર શુદ્ધ હોય તો કાર્ય પણ શુદ્ધ થાય અને તેનું ફળ પણ સારૂં મળે. અશુદ્ધ વિચારથી અશુદ્ધ કાર્ય થાય છે અને તેનું ફળ ખરાબ મળે છે. વિચારનું અતુલ સામર્થ્ય છે અને જો તમે એ સામને પ્રાપ્ત કરી શકે તો પછી તમારા માટે કરવા જેવું કાંઈ રહેતું નથી. આત્મા સર્વ શકત અને અનંતવીર્ય છે, એ આપણે જાણીએ છીએ. હવે વિચાર એ આત્માના સૂક્રમપ્રદેશમાંથી ઉદ્ભવે છે, તેથી તેનામાં પણ તેટલું જ બળ છે. પરંતુ એટલું યાદ રાખવું કે શુદ્ધ વિચારથી જ તમે તમારું કલ્યાણ કરી શકશો. પ્રાણી માત્રનું હિત ઈચ્છવું, એ શુદ્ધ વિચાર છે અને એ વિચારને અનુકુળ દિશામાં વાળવાનું સામર્થ્ય તમે પ્રાપ્ત કરી શકે તો પછી ગમે તેવી ઉચ્ચ સ્થિતિને પ્રાપ્ત કરવી, એ સહજ છે. વિચારમાં કેટલું સામર્થ્ય છે અને તે કેવી રીતે મેળવી શકાય, એ સંબંધી પરમાત્માની કૃપા તે અમે “આત્માનંદ પ્રકાશ”માં એક સ્વતંત્ર લેખ લખવા ઈચ્છા રાખીએ છીએ, તેથી તે વિષે અત્ર વધુ વિવેચનમાં ઉતરતા નથી. અત્ર એટલું કહીએ છીએ કે જીવનને ઉચ્ચ કરવાને માટે ઉત્તમ ભાવનાની ખાસ અગત્ય છે.
હવે છેવટમાં દાન, શીળ, તપ અને ભાવ એ ચતુર્વિધ માર્ગથી તમે તમારા જીવન આદર્શ, ઉત્તમ, અને સુખી બનાવી શકશે. એક વખત જે તમે તમારાં જીવનને આદર્શ કરી શક્યાં તો પછી તમે મનુષ્ય મટી દેવ થશે, એહિક તેમજ
For Private And Personal Use Only
