Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

આમાનંદ પ્રકાશ,
તેડી નાખે છે વળી પણ કહ્યું છે કે,
યતઃ
तेजस्विना गृहीतं, मार्दव मुपयाति पश्यलोह मपि
पात्रंतु महहिहितं, तरति तदन्यंचतारयति, ભાવાર્થ –તેજસ્વિના ગ્રહણ કરેલું કઠેર એવું લોખંડ છે તે પણ મૃદુતા કોમળ પણાને પામે છે અર્થાત્ અગ્નિને વિષે નાખેલું લોઢું કઠણ હેય તે પણ મૃદુ પણાને પામે છે પીગળી જાય છે ને તેજ લોખંડનું પાત્ર (ભાજન કરેલું હોય તેને પાણીને વિષે મુકવાથી તરે છે ને બીજાને પણ તારે છે. કહેવાને સાર એ છે કે અભાગ્યનો ઉદય હોય ત્યારે કોમળ હોય તે પણ કઠેર થાય છે ને સદ ભાથને ઉ. દય હોય ત્યારે કઠેર પણ કમળપણાને પામે છે. જે જે ઉદય હોય તેવા તેવા અધ્યવસાયને કરણી સુઝે છે ને ફળે પણ તેવાજ પ્રાપ્ત થાય છે.'
વિવેચન –ગમે તેવો જડ બુદ્ધિવાળે માણસ હેય પણ જે તેને શુભ કર્મનો ઉદય થાય તે તેને તથા પ્રકારના ઉત્તમ માણસો જોડે પ્રીતિ થાય છે અને તેમ કરવાથી પિતાના કઠેર પશુના મહા દુર્ગુણેને દૂર કરી અત્યંત સરલપણને પ્રાપ્ત કરે છે અને તેથી કરી લેકને વિષે માન મહત્વપણાને મેળવી શકે છે. અધમી અ-- વિવેકીપણને જલાંજલી આપી સમી સવિવેકી થઈ પિતાના માનવ જન્મને સફ. લ કરી શકે છે અને પ્રાણિયેના જ્યારે અભાગ્યને ઉદય થાય છે ત્યારે ગમે તેવા કોમળ અંતઃકરણને હોય તે પણ કઠેર થઈ જાય છે અને તે પાછા મૂળ સ્થિતિને વિષે આવવા મહા મુશ્કેલ થઈ પડે છે. કારણ કે જે સહવાસ હોય છે તેવાજ ગુણે અને દુર્ગુણે પ્રાપ્ત થાય છે. વળી ફણિધરના મસ્તક ઉપર રહેલો મણિ ઉત્તમ છે અને ઝેરને નાશ કરવાવાલો છે તે પણ ફણિધર નિર્વિષપણાને પામતે નથી અહ! અહે! કર્મની મહા વિચિત્રતા જુઓ! કર્મથી કેઈ અશુભ હેતે શુભ પણને પામે, શુભ હોય તે અશુભ પણાને પામે. કઠેર હે તે મૃદુ પશુને પામે મૃદુ હેાયતે કઠેરપણુને પામે. કેઈ સત્સંગ છતાં પણ નિર્મલ ન થાય, અને કેઈ સ્વભાવથી સહજ વાતમાં નિર્મળ થાય છે. જે જીવને જેવા જેવા સંજોગ મલે છે તેવા તેવા ભાવ વિપાકને મેળવે છે. તે જ પ્રમાણે વર્તે છે તેમજ હડ વાદીનું પણ એવું જ સમજવું જો કે હઠ સર્વથા નિંદનક છે. તથાપિ કોઇને ધર્મની ઉત્પત્તિના કારણ ભૂત થાય છે. બાહુબલિ રાજાના પેઠે
* હૃવાદુલિ દષ્ટાંતો વથા - જે અવસરે અઠ્ઠાણું લઘુ બધાના રાજ્યને હરણ કરી ભરત રાજાએ બહુ બલીના ઉપર દુત મોકલ્યા, ત્યારે તે દુતને બાહુબલીએ કહ્યું કે, અરે તારા હવામીને