________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮
આત્માનન્દ પ્રકાશ
એ મેક્ષે પામેલા છે. તમારા ચારેને અન્યોન્યાશ્રય સંબંધ છે, છતાં તમારામાં રહેલ પરસ્પર ન્યૂનાધિતા જાણવાની તમારી ઈચ્છા હોય તે સાવધાન થઈ સાંભળે, તે હું તમને જણાવું. ” ચંદ્રના કિરણોના જેવી નિર્મળતાને ધારણ કરનારા હે શીલ, હે નીયાણુ વગરના તપ, અને પાપનો નાશ કરનારા હે ભાવ, તમારા આરાધનથી અવશ્ય મુક્તિ થાય છે, પણ તે એકને જ થાય છે, અને દાનથી દાતા અને અદાતા બનેની મુકિત થાય છે, તે સ્પષ્ટ રીતે જોવામાં આવે છે.”
જેમનું મન રાગ દ્વેષથી રહિત છે, એવા સર્વજ્ઞ પ્રભુના મુખ કમળમાંથી તે સર્વેની અંદર દાનની યુકિતવાળી અધિક્તા સાંભળી શીલ, તપ અને ભાવ ત્રણે મત્સર ભાવ છેડી દઈ દાનને પિતાના અગ્રપદ ઉપર રાખી તેનું બહુમાન કરવા લાગ્યા.
- સર્વજ્ઞ ભગવાને “આ લેક અને પરલોકમાં સોગ, આરોગ્ય દાનનું વિશેષ સગ ભાગ્ય અને સૈભાગ્યની સંપત્તિઓનું મૂળ કારણ દાન મહાભ્ય.
છે, એમ કહેવું છે. દાનથી સર્વ સ્થળે અનુપમ કીર્તિ ખુરે છે. અને દાનથી મનુષ્યને મુખ ઉપર ઉદય કરનાર પ્રકાશ પડી રહે છે. પ્રાચીન પ્રેમથી વશ થયેલા સ્વજનોની વાતને એક તરફ રહે, પણ જેઓ ખરેખરા શત્રુઓ હોય છે, તેઓ પણ દાનથી વશ થઈ સ્વતઃ પિતાને માથે પાણી ભરે છે. બધાં પ્રાણ પ્રતિકૂળ હોય પણ જો દાન આપવામાં આવે તે તેઓ તત્કાલ પ્રસરતા પાપ-અપરાધોને કેરે મુકી દાતાને તાબે થઈ જાય છે. પ્રાયઃ પુરૂને પૂર્વના કર્મોથી ઉત્પન્ન થયેલા દુર પાપોના સમૂહ દાનથી નિવાર્ય થઈ નાશ પામી જાય છે. તેથી મુગ્ધ પુરૂએ પાત્રોના ગુણેની દરકાર રાખ્યા વિના સર્વ રીતે પ્રતિદિન દાન આપ્યા કરવું. એમ કરતાં કંઈ વાર કેઈ વખતે સત્પાત્રને વેગ મળી આવશે. તે ઉપર કહ્યું છે કે “સર્વ પ્રકારે દાન આપનાર દાતાને કોઈવાર સત્પાત્રને વેગ થઈ આવે છે. મેઘખારા સમુદ્રમાં વર્ષનાં વર્ષનાં કોઈવાર તે મોતી રૂપ થઈ જાય છે,” એકવાર પણ શ્રદ્ધાથી સત્પાત્રને આપેલું શુદ્ધ દાન અલ્પ હોય તે પણ તે માણસને ઘણાં લાભને માટે થઈ પડે છે. તે ઉપર હેવત છે કે, “વ્યાજે આપેલું દ્રવ્ય બમણું થાય છે, વેપારમાં જેલું હોયતે ગણું થાય છે. ખેતીમાં જોડેલું હોય તે સગણું થાય છે અને સત્પાત્રમાં આપેલું હોય તે અનંતગણું થાય છે.” વળી ઇતિહાસકાર લખે છે કે, “ઘણું આપ્યું હોય પણ જો તે શ્રદ્ધા વા નું છે, તે વિદ્વાને તેને નષ્ટ થયેલું માને છે અને શ્રદ્ધાથી ફક્ત પાણું આ
પ્યું કે તે પણ તે અનંત રહણ થઈ પડે છે.” આ ઉપરથી પારા-અપગને વિવેક રાખનારા તતાથી પુરૂ શુ થી સત્પાત્રને નિશ્ચય કરી બધા યુક્ત દાન આપે છે. જેઓ શ્રદ્ધાદાનના વિવેક વગ છે. તેઓ કુપાત્રને દાન આપી તેમના દુષ્ટ આચ
ને ઉલટા ઉત્તેજન આપનારા થાય છે, જે દયા દાન છે, તે તો ગમે તેવા ગરીબ
For Private And Personal Use Only
