Atmanand Prakash Pustak 009 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

આત્માનંદ પ્રકાશ,
૧/૪ કપ
કરે છે, તેથી તે કારક સમ્યકત્તવ કહેવાય છે. એ કારક સમ્યકત્વ. વિશેષ નિર્મળ ચારિત્રવાળાને જ પ્રાપ્ત થાય છે. માત્ર શ્રદ્ધાન એ રેચક સમ્યકત્તવ કહેવાય છે. એ સમ્યકત્વમાં જીવને સમ્યક અનુષ્ઠાનની પ્રવૃત્તિ રચે છે, પણ તે કરી શક્તા નથી. આ સમ્યકત્વ અવિરતિ સમ્યગ્દષ્ટિ એવા કૃષ્ણ અને શ્રેણિક વગેરેને થયું હતું. જે જીવ પિતે મિથ્યાદષ્ટિ અથવા અભવ્ય એવા અંગારમર્દક આચાર્યની જેમ ધર્મકથા વડે જિનેશ્વરના કહેલ જીવ-અછવાદિ પદાર્થોને યથાર્થ રીતે પરને પ્રકાશદીપાવે તેથી તે દીપક સમ્યકત્વ કહેવાય છે. દીપક જેમ બી. જાના અધિકારને દૂર કરે છે અને પિતાને પ્રકાશ કરતા નથી તેમ દીપક સમ્યકતવથી બીજાને ગુણ થાય છે અને પિતાને ગુણ થતું નથી, તેથી તે દીપક સમ્યકત્વ કહેવાય છે.
અહીં કેઈ પ્રશ્ન કરે કે જે જીવ પિતે મિથ્યાષ્ટિ છે, તે પછી તેને સમ્યકતવ શબ્દ શી રીતે ઘટે? એ વચનને વિરોધ આવે છે. '
તેને ઉત્તર એ છે કે, એમ કહેવું નહીં. તે જીવને મિથ્યાદષ્ટિપણું છતાં પણ તેનામાં જે પરિણામ વિશેષ છે, તે નિચે પ્રાણને ધર્મ પમાડવાને હેતુરૂપ થાય છે એટલે સમ્યકત્વનું કારણભૂત થાય છે, તેથી જેમ ઘીમાં આયુષ્યનો ઉપચાર કરવામાં દેવ નથી તેમ કારણને વિષે કાર્યને ઉપચાર કરવાથી તે સમ્યકતવ કહેવાય છે.
પશમિક, ક્ષાયિક અને ક્ષાપશમિક એમ સમ્યકત્વના બીજી રીતે ત્રણ પ્રકાર પણ થાય છે. ત્રણ ભેદ.
ઉપરામિક, ક્ષાયિક, ક્ષયેશમિક અને સાસ્વાદન–એવા સમ્યકત્વના સમ્યકત્વના ચાર ભેદ છે, ચાર ભેદ.
તે ઉપરામિક, શાચિક, ક્ષયપશામક, સાસ્વાદન અને વેદક-એમ સમ્યકત્વના સમ્યકત્વના પાંચ પ્રકાર પણ થાય છે. પાંચ પ્રકારો,