________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ખારબતના અંતરંગ હેતુએ
૧૧૯
શુદ્ધ સામાયિક ક્રિયા કરનાર મનુષ્ય ધાર્મિક અને વ્યવહારિક ઉભય કાર્યોંને નિર્દોષ રીતે કરી શકે છે. અહર્નિશ સાંસારિક કાર્યાંમાં મચ્યા રહેનારાં માણસને સામાયિકને સમય પરમ શાંતિને આપનારા છે, તે સાથે જો માણસ પોતાના અભ્યાસની વૃદ્ધિની ઇચ્છા રાખતા હેાય તે તે તેની ઇચ્છા સામાયિક દ્વારા ઘણે ભાગે સિદ્ધ થઈ શકે છે, આવા અનેક ઉત્તમ અંતરગ હેતુઓને યારી પ્રાચીન મહાત્માએ એ શિક્ષાવ્રતમાં સામાયિકની ગણના કરેલી છે.
ધર્મનું રહસ્ય નહિં સમજનારા કેટલાકે એમ કહે છે કે મનનુ‘દુઃપ્રણિધાન છેડી શકાય તેવું નથી કારણ કે મનનું સ્થિરપણું રહેતું નથી, જેથી સામાયકમાં સાવદ્યના જે પચ્ચખાણ કર્યાં છે તેના ભંગ થતાં સામાયકને અભાવ છે અથવા સામાયકના લ'ગથી પ્રાયશ્રિત કરવાનું પ્રાપ્ત થાય છે, તેથી સામાયિક લેવુ' તે કરતાં ન લેવુ' વધારે સારૂં છે; આવું માનનારા કે ખેલનારા ખરેખરૂ' રહસ્ય સમજતા નથી, તેમજ તે ન્યાય યુકત નથી. શાસ્ત્રમાં જણાવેલુ' છે કે મનની દુઃપ્રણિધાનની શુદ્ધિ માત્ર મિથ્યાદુષ્કૃત આપવાથી પશુ થઈ જાય છે, તેમજ તે તે અભ્યાસે કરી મનને વશ કરી સામાયિક કરવું તે અતિ શ્રેષ્ઠ છે એમ જણાવે છે. વળી અતિચાર સહિત અનુષ્ઠાન કરવાથી પણ અભ્યાસવડે કાળેકરીને અતિચાર રહિત અનુષ્ઠાન થાય છે. જેને માટે આચાર્યાં એમ કહે છે કે ઘણાં જન્મથી ચાલ્યે આવતે અભ્યાસ પ્રાયે કરી શુદ્ધ થાય છે. તેથી એવે અભ્યાસ કરવે કે જેથી મન વશ થવાથી નિરતિચાર સામાયિકની શુદ્ધિ થાય. આવી રીતે ધની દરેક ક્રિયાઓને માટે સમજવાનું છે.
હવે બીજું દેશ એટલે વિભાગમાં ગ્રહણ કરેલ જે દિગ્વત્, તેની અન્નુર સેા ચેાજન વિગેરેનું પરિમાણુ કરવારૂપ અવકાશ તે દેશાવકા શિક વ્રત કહેવાય છે. એ વ્રતમાં પ્રતિદ્ધિન પચ્ચખાણ કરવા કે આજ મારે આટલા ચેાજન સુધી જવાય બાકીનુ' પચ્ચખાણુ ' એમ નિયમ લેવામાં આવે છે.ચઢ નિયમ પણ જેમાં લેવાય છે.
>
For Private And Personal Use Only
