________________
૨૫૬
આત્માનંદ પ્રકાશ.
વૈભવને હદયથી ચાહતા ન હતા. શારીરિક કે પાદાર્થિક સંદર્યને તેઓ ઈચ્છતા ન હતા, તેને પુદ્ગલિક જાણી તે તરફ ઉપેક્ષા રાખતા હતાં. તેઓ સ્વભાવથી સુશીલ અને હદયના પ્રેમાળ હતા તેમને સદ્દગુણોનું સંદર્ય રૂચિકર હતું. તેઓ આત્માને સર્વ સગુણને નિવાસ કરવાની ચા હના રાખતા હતા. તેઓ પૈર્યના પર્વત હતા. સ્થિરતા દૃઢતા અને નિર્મળતાને ધારણ કરનારા હતા, રાજ્ય, ગૃહવિભવ અને અનેક રંગ વિલાસની વસ્તુ તથા સર્વ સુખના સાધનો ત્યજી દેવામાં તેઓ બહાદૂર હતા. કુસુમના જેવી કોમળ શય્યાને તૃણવત્ ત્યાગ કરી કંટકવાળી કઠેર શય્યામાં તેઓ શયન કરતા હતા. અર્થ તથા કામના સર્વ સ્વાર્થો ત્યજી દઈ ઉગ્ર તપસ્યા કરવાને તેઓ તત્પર થતા હતા. ચરિતાનગરૂપ મહાસાગરમાંથી તેમને ઉજ્વળ જીવન ચરિત્રે અદ્યાપિ ભારત વર્ષમાં ગવાય છે. તે પૂર્વના પ્રવર્તનને પૂર્ણ ધન્યવાદ ઘટે છે, તેમના ઉજવળ દૃષ્ટતામાંથી આપણને ઘણું શીખવાનું અને આચવાનું મળી આવે છે, તેમના અતિ ઉત્તમ ચરિત્રેનું મનન કરવાથી તેમના દ્રઢતા ભરેલા ઉચ્ચતમ આચાર-વિચારેનું શ્રીમંતાઈ અને વૈભવ ભરેલી સ્થિતિમાંથી અકસ્માતું રક્તા પ્રાપ્ત કરી જગલમાં મંગલ કરતા, ઉગ્ર તપ તપતા. તે તપસ્વીઓના તેજનું, તેઓના નિર્મળ, અખંડીત પંચ મહાવ્રતા વાળા ચારિત્રનું, દયાના મૂર્તિમાન દેવતા જેવા તેમના ગૃહસ્થ શ્રાવકત્વનું અને દેવ ગુરૂ અને ધર્મ તત્ત્વમાં શુદ્ધતાથી પ્રવર્તતા તેમના સમ્યકત્વનું જ્યારે આપણે સ્મરણ કરીએ છીએ, ત્યારે સાનંદાશ્ચર્યથી તેમના પવિત્ર નામને તેઓને તેવું સામર્થ્ય આપનાર પ્રભુ ભક્તિને અને તેઓને જન્મ આપનાર માતા પિતાને ધન્યવાદ દેતાં દેતાં આપણે તે પવીત્રા આત્માને વારંવાર નમન કરવું જોઈએ.
પ્રાચીન આપણું આચાર્યો દીર્ઘદશ અને સમદશી હતા તેમના હૃદયની વિશાળતા એટલી બધી હતી કે, તેઓ આખા વિશ્વના કલ્યાણનું સર્વદા ચિંતવન કરતા હતા. હૃદયને સંકેચ અને પક્ષપાત તેમનાથી અતિશય દૂર હતા, તેઓ પોતાના દઢ નિશ્ચયથી અને અપૂર્વ આત્મબળથી પિતાના ચારિત્રને અને આચાર્યત્વને
