________________
આત્માનંદ પ્રકાશ.
- -
જોઈ શક્તા નથી. કોઇની રસેઈ દૂધથી બનેલી હશે અને તે કેની છે? હોય તે અત્યારે જ દર્શાવવા કૃપા કરશે. ગુરૂએ કહ્યું, “જે સુતાર કે ઘેર હમને વાસ કયા ગયા હે ઉસકી રેટી દૂધસેં બનતી હૈ, ઔર ઉસમેં સર્વત્ર દૂધ છે? શ્રેષ્ટિ સાહેબે કહ્યું, સાબીત કરી આપશે તેજ સંતેષ થશે. ગુરૂએ તરતજ તે સુતારને ઘરેથી સૂકો ટલે મંગાવ્યું, અને એક હાથમાં તે રસવતી અને બીજા હાથમાં જેટલો રાખીને મુષ્ટિ વડે દાબતાં પેલી રસવતીમાંથી લેહીનાં ટીપાં પડવા માંડ્યા અને રોટલામાંથી દૂધ નીકળવા માંડયું. તે શ્રેષ્ઠિ આશ્ચર્યમાં ગરકાવ થયો અને પૂછયું; આનું કારણ શું હશે? નાનક ગુરૂએ કહ્યું. અનેક પ્રકારના વિશ્વાસઘાત, અપ્રમાણિકપણું અને અનેક મનુષ્યના ગળાં રહેંસીને ઉત્પન્ન કરેલા દ્રવ્યવડે નિષ્પન્ન થયેલાં આ અશમાં દૂધની આશા કયાંથી આવી શકે તેનો વિચાર કર?
આ દષ્ટાંત ઉપરથી શ્રીમદ્દ હરિભદ્રસૂરિએ પ્રબંધેલા “જારોનિતં વિમા જોતા હતા ત્તર ' સૂવને વારંવાર સ્મરણ કરી તદનુસાર વર્તન કરવાની પ્રથમ આવશ્યક્તા છે. વ્યાપાર, વકીલાત હુન્નર, ઉઘેગ અથવા નોકરી વિગેરે દરેક ધંધાને માટે ખાસ કરીને અર્થશુદ્ધિની આવશ્યક્તા છે, તેની અશુદ્ધિ હોવાથી પ્રથમ પાયે મૃળમાં સડેલે બને છે અને પછીનું ચણતર સ્થાયી રહેવું મુશ્કેલ છે. આથી માર્ગનુસારી થવાની પ્રથમ આવશ્યક્તા છે અને તેને માટે તેના ગુણ પ્રાપ્ત કરવા પ્રયત્ન સેવવાની અગત્ય છે.
મનુષ્ય પ્રાણીને માટે બીજી જરૂરીયાત શરીરશુદ્ધિની પ્રાપ્તિ પરત્વે છે. આ શુદ્ધિ માત્ર પાણી વડે કરવાની છે તેમ નથી, તે તે જલમત્સ્ય પોતાના શરીરની શુદ્ધિ જળ વડે અહોનિશ કર્યા કરે છે, પરંતુ પિતાના શરીરને કોઈ પણ અપવિત્ર માર્ગમાં જવા દેવું નહીં તે શુદ્ધિને માટે કહેવાનું છે. ખાસ કરીને જીવનની પવિત્રતા અથવા અપવિત્રતાનો આધાર શરીર, મન અને બુદ્ધિ ઉપર રહે છે. શરીર જે જે સ્થળે જાય છે અને પોતાની પવિત્રતા ગુમાવી બેસે છે, તે પ્રથમ તપાસવાનું છે. દષ્ટાંત તરીકે આપણને અમુક અભક્ષ્ય ખાવાની લાલસા
