________________
પયગંબર જથ્
સખાવત
કાંઈ ખાવાનું હોય તો તે ગરીબગરજાઉ માણસોને આપીને, વહેંચીને ખાઓ. આ સદ્ગુણ ઉપરથી જ દાનવૃત્તિ-Charityનો સિદ્ધાંત ઉદ્ભવ્યો છે. અને પયગંબર જરથુષ્ટ્રે શીખવેલા અને અપનાવેલા આ સદ્ગુણોને કારણે જ પારસીઓએ કોમ અને પરકોમમાં, દેશપરદેશમાં અનેક નાનીમોટી સખાવતો કરી છે. શાળા, કૂવા, ધર્મશાળા, દવાખાનાં, હૉસ્પિટલ વગેરે સાર્વજનિક હેતુ માટે પારસીઓએ લાખો રૂપિયા ખર્ચીને બંધાવ્યાં છે. આપણી પાસે જે કાંઈ છે તે અને દાદર હોરમઝ ખુદાના ખજાનામાં આપણે સંભાળનાર- Custodians છીએ ને તે ખુદાના નામથી આપવાનું છે એ આ સિદ્ધાંતનું મુખ્ય લક્ષણ છે. આ માટે પયગંબર જરથુષ્ટ્રે રચેલા મંત્રોનો ‘ગાથા'માં ચાલુ ઉલ્લેખ મળે છે, ત્યાં ખાસ કહ્યું છે કે, “સુખ તેને કે જેનાથી સુખ બીજાને.'' દરેક જરથોસ્તી સ્ત્રી કે પુરુષ તેની રોજિંદી ચાલુ પ્રાર્થનામાં ભણે છે કે, ‘“મારી પાસે જે કાંઈ છે, જે કાંઈ પ્રાપ્ત થયું છે તે સર્વે હું ખુદાના ચરણે ધરું છું.' (I dedicate unto God) ઉપનિષદમાં આપેલું શિક્ષણ ‘તું ત્યાગીને ભોગવ' એ ઉપલા અવસ્તા ચરણને મળતું જ ચરણ છે. બીજું ચાલુ ભણાતું ગાથાનું ભણતર સૂચવે છે કે, ‘જે કોઈ ગરીબ લાચારને આશરો આપે છે (આશરો આપવો એટલે અન્ન, વસ્ત્ર, રહેઠાણ પૂરાં પાડવાં) તે ખુદાના દરબારમાં માનીતો થાય છે.'' ગાથાનું ત્રીજું ચરણ છે જેનો અર્થ થાય છે કે, ‘‘હું ખુદા! જે કાંઈ તમે વિચાર્યું, બોલ્યા, અમલ કર્યો તે સઘળું ભલું અમો તમને અર્પણ કરીએ છીએ, તમારા ચરણોમાં મૂકીએ છીએ અને તમારા કરજદાર છીએ, એ બધા માટે તમને નમન હોજો.''
સખાવત મનથી, શબ્દથી અને કર્મથી થઈ શકે છે. કોઈ
-
૧૫
