Book Title: Anekanta Amrut
Author(s): Kanjiswami
Publisher: Kundkund Kahan Digambar Jain Trust

View full book text
Previous | Next

Page 104
________________ co અનેકાંત અમૃત प्रवयनसार गाथा - ४८] अथ सर्वमजानन्नेकमपि न जानातीति निश्चिनो ति जोण विजाणदिजुगवं अत्थे तिक्कालिगे तिहुवणत्थे। णादं तस्स ण सक्कं सपञ्जय दव्वमेगं वा ॥ ४८ ॥ योन न विजानाति युगपदर्थान् त्रैकालिकान् त्रिभुवनस्थान् । ज्ञातुं तस्य न शक्यं सपर्ययं द्रटमेकं वा ॥ ४८ ॥ જાણે નહિ યુગપદ ત્રિકાળિકત્રિભુવનસ્થ પદાર્થને, તેને સપર્યય એક પણ નહિ દ્રવ્ય જાણવું શક્ય છે. ૪૮ मन्वयार्थ :- (य:) ४ (युगपद्) भेडीसाथे (त्रैकालिकान् त्रिभुवनस्थान) les त्रिभुवनस्थ (- नासनेत्रो मोन) (अर्थान्) पहोंने (न विजानाति) तो नथी, (तस्य) तेने (सपर्ययं) पर्याय सहित (एकं द्रव्यं वा) मे द्रव्य ५५॥ (ज्ञातुं न शक्यं) uj शस्य नथी. इह किलेकमाकाशद्रव्यमेकं धर्मद्रव्यमेकमधर्मद्रव्मसंख्येयानि कालद्रव्याण्यनन्तानि जीवद्रव्याणि । ततोऽप्यनन्तगुणानि पुद्गलद्रव्याणि । तथैषामेव प्रत्येकमतीतानागतानुभूयमानभेदभिन्ननिरवधिवृत्तिप्रवाहपरिपातिनोऽनन्ता: पर्यायाः । एवमेतत्समस्तमपि समुदितं ज्ञेयम् । इहैवैकं किंचिजीवद्रव्यं ज्ञातृ । अथ यथा समस्तं दाह्यं दहन् दहन: समस्तदाह्यहेतुक समस्तदाहाकारपर्यायपरिणतसक लैक दहनाकारमात्मानं परिणमति, तथा समस्तं ज्ञेयं जानन् ज्ञाता समस्तज्ञे यहेतुकसमस्तज्ञेयाकारपर्यायपरिणतसकलैकज्ञानाकार चेतनत्वात् स्वानुभवप्रत्यक्षमात्मानं परिणमति । एवं किल द्रव्यस्वभावः । यस्तु समस्तं ज्ञेयं न जानाति स समस्तं दाह्यमदहन् समस्तदा हेतुकसमस्तदाह्याकारपर्यायपरिणतसकलै कदहनाकारमात्मानं दहन इव समस्तज्ञेयहेतुकसमस्तज्ञेयाकारपर्यायपरिणतसकलैकज्ञानाकारत्मात्मानं चेतनत्वात् स्वानुभवप्रत्यक्षत्वेऽपि न परिणमति । एवमेतदायाति य: सर्व न जानाति स आत्मानं न जानाति ॥ ४८॥ હવે સર્વને નહિ જાણનાર એક ને પણ જાણતો નથી એમ નક્કી કરે છે : ટીકાઃ- આ વિશ્વમાં એક આકાશદ્રવ્ય છે, એકધર્મદ્રવ્ય છે, એક અધર્મદ્રવ્ય છે, અસંખ્ય કાળદ્રવ્યો છે, અનંત જીવદ્રવ્યો છે અને તેનાથી પણ અનંતગુણા પુદ્ગલદ્રવ્યો છે; વળી તેમને

Loading...

Page Navigation
1 ... 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137