Agam Sutra Satik 03 Sthan AngSutra 03

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 567

५६४
स्थानाङ्ग सूत्रम् १०/-/९८२
पितरं पाति वा पितृमर्यादामिति पुत्रः-सूनुः, तत्र आत्मनः-पितृशरीराजातः आत्मजः, यथा भरतस्यादित्ययशाः १, क्षेत्रं-भार्या तस्या जातः क्षेत्रजो, यथा पण्डोः पाण्डवाः लोकरूढ्या तद्भार्यायाः कुन्त्या एव तेषां पुत्रत्वात् न तु पण्डोः धर्मादिभिर्जनितत्वादिति २, 'दिन्नए'त्ति दत्तकः पुत्रतया वितीर्णो यथा बाहुबलिनोऽनिलवेगः श्रूयते, स च पुत्रवत्पुत्रः, एवं सर्वत्र ३, 'विन्नए'त्ति विनयितः शिक्षा ग्राहितः, “उरसे'त्ति उपगतोजातो रसः-पुत्रस्नेहलक्षणो यस्मिन्पितृस्नेहलक्षणो वा यस्यासावुपरसः उरसि वा-हृदये स्नेहाद्वर्त्तते यः स ओरसः ५,
मुखर एवमौखरो-मुखरतया चाटुकरणतोय आत्मानं पुत्रतया अभ्युपगमयति स मौखर इति भावः ६, शोंडीरो यः शौर्यवता शूर एव रणकरणेन वशीकृतः पुत्रतया प्रतिपद्यते यथा कुवलयमालाकथायांमहेन्द्रसिंहाभिधानोराजसुतः श्रूयते७,अथवाऽऽत्मजएव गुणभेदाद्भिद्यते, तत्र 'विन्नए'ति विज्ञकः-पण्डितोऽभयकुमारवत्, 'उरसे'त्तिउरसा वर्तत इति ओरसो-बलवान् बाहुबलीवत्शोण्डरीः-शूरःवासुदेववत् गर्वितोवाशौण्डरीः 'शौड्डगर्व इतिवचनात्, संवुड्ढे 'त्ति संवर्द्धितो भोजनदानादिना अनाथपुत्रकः ८,
__'उवजाइयत'त्ति उपयाचिते-देवताराधने भवः औपयाचितकः, अथवा अवपातः-सेवा सा प्रयोजनमस्येत्यावपातिकः-सेवक इतिहदयं ९, तथाअन्ते-समीपे वस्तुंशीलमस्येत्यन्तेवासी, धर्मार्थमन्तेवासी धमन्तेिवासी, शिष्य इत्यर्थः १०॥ .
धमन्तिवासित्वं च छद्भस्थस्यैव न केवलिनोऽनुत्तरज्ञानादित्वात्, कानि कियन्ति च तस्यानुत्तराणीत्याह
मू. (९८३) केवलिस्स णं दस अनुत्तरा पं० तं०-अनुत्तरे नाणे अनुत्तरे दंसणे अनुत्तरे चरिते अनुत्तरे तवे अनुत्तरे वीरिते अनुत्तरा खंती अनुत्तरा मुत्ती अनुत्तरे अञ्जवे अनुत्तरे मद्दवे अनुत्तो लाघवे १०।
वृ. 'दसे'त्यादि, नास्त्युत्तरं-प्रधानतरंयेभ्यस्तान्यनुत्तराणि, तत्रज्ञानावरणक्षयात्ज्ञानमनुत्तरं एवं दर्शनावरणक्षयाद्दर्शनमोहनीयक्षयाद्वा दर्शनं, चारित्रमोहनीयक्षयाचारित्रं, चारित्रमोहक्षयादन्तवीर्यत्वाच्च तपः-शुक्लध्यानादिरूपं वीर्यान्तरायक्षयाद् वीर्य, इह च तपःक्षांतिमुक्त्यार्जवमाईवलाघवानि चारित्रभेदा एवेति चारित्रमोहनीयक्षयादेव भवन्ति, सामान्यविशेषयोश्च कथञ्चिद्भेदाभेदेनोपात्तानीति ।
मू. (९८४) समतखेत्तेणं दस कुरातो पं० २०-पंच देवकुरातो पंच उत्तरकुरातो, तत्थणं दस महतिमहालया महादुमा पं० तं०-जंबू सुदसणा १ धायतिरुक्खे २ महाधायतिरुक्खे ३ पउमरुक्खे ४ महापउमरुस्खे ५ पंच कूडासामलीओ १०, तत्थ णं दस देवा महिद्धिया जाव परिवसंति, तं०-अणाढिते जंबुद्दीवाधिपती सुदंसणे पियदंसणे पोंडरीते महापोंडरीते पंच गरुला वेणुदेवा १०॥
मू. (९८५) दसहि ठाणेहिं ओगाढंदुस्समंजाणेजा, तं०-अकाले वरिसइ काले नवरिसइ असाहू पूइअजंति साहू न पूइज्जति गुरुसु जणो मिछं पडिव अमणुन्ना सद्दा जाव फासा १० ॥ दसहिं ठाणेहिं ओगाढं सुसमं जाणेजा तं०-अकाले न वरिसति तं चैव विपरीतं जाव मणुन्ना फासा।