Agam 45 Chulika 02 Anuyogdwar Sutra Part 02

Author(s): Aryarakshit, Jambuvijay
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay

Page 536

श्री अनुयोगद्वारसूत्रस्य द्वितीयविभागस्य नवमं परिशिष्टम् - (१) कातन्त्रव्याकरणम्
१८२
आते आथे इति च ६३ । याशब्दस्य च सप्तम्या: ६४ । याम्युसोरियमियुसौ ६५ । शमादीनां दीर्घो यनि ६६ । ष्ठिवुक्लम्वाचमामनि ६७ । क्रमः परस्मै ६८ । गमिष्यमां छ: ६९ । पः पिबः ७० । घ्रो जिघ्रः ७१ । ध्मो धमः ७२ । स्थस्तिष्ठः ७३ । म्नो मनः ७४ । दाणो यच्छः ७५ । दृशेः पश्यः ७६। अर्तेरऋच्छः ७७। सर्तेर्धावः ७८ । शदेः शीयः ७९ । सदेः सीदः ८० । जा जनेर्विकरणे ८१ । ज्ञश्च ८२ । प्वादीनां ह्रस्वः ८३ । उतो वृद्धिर्व्यञ्जनादौ गुणिनि सार्वधातुके ८४ । ऊर्णोतेर्गुणः ८५ । ह्यस्तन्यां च ८६ । तृहेरिड् विकरणात् ८७ । ब्रुव ईड् वचनादिः ८८ । अस्तेर्दिस्योः ८९ । सिचः ९० । रुदादिभ्यश्च ९१ । अदोऽट् ९२ । सस्य सेऽसार्वधातुके तः ९३ । अणि वरोद् उपधायाः ९४ । अस्यतेस्थोऽन्तः ९५ । पतेः पप्तिः ९६ । कृपे रो ल: ९७ । गिरतेश्चेक्रीयिते ९८ । वा स्वरे ९९ । तृतीयादेर्घढधभान्तस्य धातोरादिचतुर्थत्वं सध्वोः १००। लोपे च दिस्योः १०१ । तथोश्च दधातेः १०२ ।
इत्याख्याते सूत्रतः षष्ठः पादः समाप्तः ।
सप्तमः पादः [उद्यमेन हि सिध्यन्ति कार्याणि न मनोरथैः ।
नहि सुप्तस्य सिंहस्य प्रविशन्ति मुखे मृगाः ॥] इडागमोऽसार्वधातुकस्यादिळञ्जनादेरयकारादेः १ । स्नुक्रमिभ्यां परस्मै २ । रुदादेः सार्वधातुके ३। ईशः से ४ । ईड्जनोः सध्वे च ५ । से गमः परस्मै ६ । हनृदन्तात् स्ये ७ । अंजेः सिचि ८ । स्तुसुधूऽभ्यः परस्मै ९ । यमिरमिनम्यादन्तानां सिरन्तश्च १० । स्मिङ्पूज्वशूकृगृदृधृप्रच्छां सनि ११ । इटो दी? ग्रहेरपरोक्षायाम् १२ । अनिडेकस्वरादातः १३ । इवर्णादश्विश्रिडीशीङ: १४ । उतोऽयुरुणुस्नुक्षुक्ष्णुवः १५ । ऋतोऽवृवृत्रः १६ । शके: कात् १७ । पचिवचिसिचिरिचिमुचेश्चात् १८ । प्रच्छेश्छात् १९ । युजिरुजिरंजिभुजिभजिभंजिसंजित्यजिभ्रस्जियजिमस्जिसृजिनिजिविजिस्वंजेर्जात् २० । अदितुदिनुदिक्षुदिस्विद्यतिविद्यतिविन्दतिविनत्तिछिदिभिदिहदिशसिशदिसदिपदिस्कन्दिखिदेर्दात् २१ । राधिरुधिगृधिक्षुधिबन्धिशुधिसिध्यतिबुध्यतियुधिव्यधिसाधेर्धात् २२ । हनिमन्यते त् २३ । आपितपितिपिस्वपिवपिशपिछुपिक्षिपिलिपिलुपिसृपेः पात् २४ । यभिरभिलभिभ्यो भात् २५ । यमिरमिनमिगमेर्मात् २६ । रिशिरुशिक्रुशिलिशिविशिदिशिदृशिस्पृशिमृशिदंशेः शात् २७ । द्विषिपुष्यतिकृषिश्लिष्यतित्विषिपिषिविषिशिषिशुषितुषिदुषेः षात् २८ । वसतिघसेः सात् २९ । दहिदिहिदुहिमिहिरिहिरुहिलिहिलुहिनहिवहेर्हात् ३० । ग्रहिगुहोः सनि ३१ । उवर्णान्ताच्च ३२ । इवन्तर्धभ्रस्जदंभुश्यूर्णभरज्ञपिसनितनिपतिदरिद्रं वा ३३ । भुवः सिज्लुकि ३४ । सृवृभृस्तुद्रुमुश्रुव एव परोक्षायाम् ३५ । थल्यृकारान्तात् ३६ । कृञोऽसुटः ३७ । सुड् भूषणे सम्पर्युपात् ३८ ।
इत्याख्याते सूत्रतः सप्तमः पादः समाप्तः ।
अष्टमः पादः [उद्यमः साहसं धैर्य बुद्धिः शक्तिः पराक्रमः ।
षडेते यस्य तिष्ठन्ति तस्य देवोऽपि शङ्कते ॥] पदान्ते धुटां प्रथम: १ । रसकारयोर्विसृष्टः २ । घढधभेभ्यस्तथो?ऽधः ३ । षढोः कः से ४ । तवर्गस्य षटवर्गाट्टवर्गः ५ । ढे ढलोपो दीर्घश्चोपधायाः ६ । सहिवहोरोदवर्णस्य ७ । धुटां तृतीयश्चतुर्थेषु