Agam 45 Chulika 02 Anuyogdwar Sutra Part 01

Author(s): Aryarakshit, Punyavijay, Jambuvijay
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay

Page 508

तृतीयं परिशिष्टम् [हा० १२ ] १. येदं प्रस्थानेष्विति समासार्थः हः । येदं प्रस्थापनेष्विति समासार्थ: वा० ॥
[ हा० १४] १. “सुपां सुलुक्पूर्वसवर्णाच्छेयाडाड्यायाजालः ॥३९॥ छन्दसि विषये सुपां स्थाने सु लुक् पूर्वसवर्ण आ आत् शे या डा ड्या याच् आल् इत्येते आदेशा भवन्ति । सु । अनृक्षरा ऋजव: सन्तु पन्थाः । पन्थान इति प्राप्ते ॥ सुपां सुपो भवन्तीति वक्तव्यम् ॥ ५॥ धुरि दक्षिणाया: । दक्षिणायामिति प्राप्ते ॥ तिङां तिङो भवन्तीति वक्तव्यम् चषालं ये अश्वयूपाय तक्षति । तक्षन्तीति प्राप्ते । लुक् । आर्टे चर्मन्। लोहिते चर्मन् । चर्मणीति प्राप्ते । हविर्भाने यत्सुन्वन्ति तत्सामिधेनीरन्वाह । यस्मिन्सुन्वन्ति तस्मिन्सामिधेनीरिति प्राप्ते । पूर्वसवर्णः । धीती । मती । सुष्टुती । धीत्या मत्या सुष्टत्या इति प्राप्ते । आ । उभा यन्तारौ । उभौ यन्तारौ इति प्राप्ते । आत् । न तादाह्मणाद् निन्दामि । न तान् ब्राह्मणानिति प्राप्ते । शे। न युष्मे वाजबन्धवः। अस्मे इन्द्राबृहस्पती । यूयं वयमिति प्राप्ते । यूयादेशो वयादेशश्च छान्दसत्वान्न भवति । या। उरुया। धृष्णुया। उरुणा धृष्णुनेति प्राप्ते । डा। नाभा पृथिव्याम् । नाभौ पृथिव्यामिति प्राप्ते । ड्या । अनुष्ठयाच्यावयतात्। अनुष्टभेति प्राप्ते । याच । साधुया। साध्विति सोलुकि प्राप्ते । आल । वसन्ता यजते । वसन्त इति प्राप्ते। इयाडियाजीकाराणामुपसंख्यानम् । । इया उर्विया परिधानम् । दार्विया । उरुणा दारुणेति प्राप्ते । डियाच् । सुक्षेत्रिया। सुगात्रिया। सुक्षेत्रिणा सुगात्रिणेति प्राप्ते । ईकार: । दृतिं न शुष्कं सरसी शयानम् । सरसि शयानमिति प्राप्ते ॥ आङयाजयारामुपसंख्यानम् आङ् । प्रबाहवा । प्रबाहुनेति प्राप्ते । अयाच् । स्वप्नया सच सेवनम् । स्वप्नेनेति प्राप्ते । अयार् । सिन्धुमिव नावया । नावेति प्राप्ते ॥” इति पाणिनीयव्याकरणस्य काशिकायां वृत्तौ ७।१।३९॥
२. अव्यत्यानेडितं नाम यदस्थानेन पदघटनम्, यथा- प्राप्तराज्यस्य रामस्य, राक्षसाः प्रलयं गताः। इत्यत्र ‘प्राप्तराज्यस्य रामस्य राक्षसाः' इत्यादि, तद्रहितम् ।” कल्पभाष्यस्य मलयगिरीयायां वृत्तौ गा० २८८॥
३. "द्वन्द्वश्च प्राणि-तूर्य-सेनाङ्गानाम् । पा० २।४।२॥ एषां द्वन्द्व एकवत् स्यात् । पाणि-पादम्। मार्दङ्गिकपाणविकम् । रथिका-ऽश्वारोहम् । समाहारस्यैकत्वादेकत्वे सिद्धे नियमार्थं प्रकरणम् -प्राण्यङ्गादीनां समाहार एव यथा स्यात् ।” इति पाणिनीयव्याकरणसिद्धान्तकौमुद्याम् ॥ ४. “पाडलऽसोग कुणाले, उज्जेणी लेहलिहण सयमेव । अहिय सवत्ती मत्ताहिएण सयमेव वायणया ॥२९२॥
मुरियाण अप्पडिहया, आणा सयमंजणं निवे गाणं । गामग सुयस्स जम्मं, गंधव्वाऽऽउट्टणा कोइ ॥२९३॥ चंदगुत्तपपुत्तो तु, बिंदुसारस्स नत्तुओ । असोगसिरिणो पुत्तो, अंधो जायइ कागिणिं ॥२९४॥
[कल्पभा० गा० २९२-२९४, विशेषाव०भा० ८६२] पाडलिपुत्ते नयरे चंदगुत्तपुत्तस्स बिंदुसारस्स पुत्तो असोगो नाम राया। तस्स असोगस्स पुत्तो कुणालो उज्जेणीए। सा से कुमारभुत्तीए दिन्ना । सो खुड्डलओ। अन्नया तस्स रन्नो निवेइयं, जहा- कुमारो सायरेगट्ठवासो जाओ। तओ रन्ना सयमेव लेहो लिहिओ, जहा-अधीयतां कुमार: । कुमारस्स मायसवत्तीए रन्नो पासे ठियाए भणियं-आणेह, पासामि लेहं । रन्ना पणामिओ। ताहे तीए रन्नो अन्नचित्तत्तणओ सलागाप्रान्तेन निष्ठतेन