Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01

Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Dadar Aradhana Bhavan Jain Poshadhshala Trust

Page 326

३०६ श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक २.-उद्देशक १०. नेवरं-गुणओ ठाणगुणे. आगासस्थिकाए वि एवं चेव, नवरं-खेत्तओ एम नथी, कदापि नथी एम नथी अने यावत्-ते नित्य छे. भावथी णं आगासत्थिकाए लोयालोयप्पमाणमेत्ते, अणते चैव जाच-गुणओ ते रंग विनानो, गंध विनानो, रस विनानो अने स्पर्श विनानो अवगाहणागुणे.
छे. गुणथी ते गतिगुणवाळो छे. ए प्रमाणे अधर्मास्तिकाय संबंधे पण समजq. विशेष ए के, ते (अधर्मास्तिकाय ) गुणधी स्थिति-. गुणवाळो छे. आकाशास्तिकाय संबंधे पण एज प्रकारे जाणवं. विशेष ए के, ते आकाशास्तिकाय क्षेत्रथी लोकालोकप्रमाण-लोकालोक
जेवडो-छे अनंत छे अने यावत्-गुणथी ते अवगाहनागुणवालो छे. ५६.प्र.--जीवस्थिकाए णं भंते । कतिवण्णे, कतिगंधे ५६. प्र०-हे भगवन् । जीवास्तिकायमा केटला रंग छे, कतिरसे, कतिफासे!
केटला गंध छे, केटला रस छे अने केटला स्पर्श छे! ५६. उ०-गोयमा ! अवण्णे, जाप-अरूवी, जीवे सासए, ५६. उ०—हे गौतम ! ते जीवास्तिकाय रंग विनानो छे अवदिए लोगदव्वे, से समासओ पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा:- अने यावत्-अरूपी छे, ते जीव छे, शाश्वत छे अने अवस्थित दव्वओ, जाव-गुणओ, दव्वओ णं जीवत्थिकाए अणंताई जीव- लोकद्रव्य छे. संक्षेपथी कहीए तो, ते जीवास्तिकायना पांच प्रकार दवाई, खेत्तओ लोगप्पमाणमेत्ते, कालओन कयाइ न आसी. कह्या छे. ते आ प्रमाणे:-द्रव्यथी जीवास्तिकाय अने यावत्-गुणथी जाव-निचे, भावओ पुण अवण्णे, अगंधे अरसे, अफासे; गुणओ
जीवास्तिकाय. जीवास्तिकाय द्रव्यथी अनंत जीवद्रव्यरूप छे,
क्षेत्रथी मात्र लोकप्रमाण-लोक जेवडो छे, काळथी ते कदापि न उवओगगुणे.
हतो एम नथी अने ते यावत्-नित्य छे. वळी भावथी ते जीवा. . स्तिकाय रंग विनानो, गंध विनानो, रस विनानो अने स्पर्श विनानो
छे तथा गुणथी ते उपयोगगुणवाळो छे. ५७. प्र०-पोग्गलत्थिकाए णं भंते । कतिवण्णे, कतिगंध- ५७. प्र०-हे भगवन् | पुद्गलास्तिकायमा केटला रंग छे, रस-फासे ?
____ केटला गंध छे, केटला रस छे अने केटला स्पर्श छे! । ५७. उ०-गोयमा ! पंचवण्णे, पंचरसे, दुगधे, अट्ठफासे, ५७. उ०—हे गौतम ! पुद्गलास्तिकायमा पांच रंग छे, पांच रूबी, अजीवे, सासए, अवधि, लोगदव्वे से समासओ पंचविहे रस छे, बे गंध छे अने आठ स्पर्श छे. ते रूपवाळो छे, अजीव छे, पण्णत्ते जहान
शाश्वत छ भने अवस्थित लोकद्रव्य छे. टुंकमां कहीए तो तेना पांच दव्वओ गं पोग्गलत्थिकाए अणंताई दव्वाई, खेत्तओ लोयप्पमाण
प्रकार छे. ते आ प्रमाणे:-द्रव्यथी पुद्गलास्तिकाय, क्षेत्रथी पुद्गलास्तिमेत्ते, कालओ न कयाइ न आसी, जाव-णिचे भावओ वण्णमंते
काय, काळथी पुद्गलास्तिकाय, भावथी पुद्गलास्तिकाय अने गुणधी
पुद्गलास्तिकाय. द्रव्यथी पुद्गलास्तिकाय अनंत द्रव्यरूप छे, क्षेत्रथी ते गंध-रस-फासमंते. गुणओ गहणगुणे.
मात्र लोक जेवडो छे, काळथी ते कदापि न हतो एम नथी अने यावत्-नित्य छ, भावधी ते रंगवाळो, गंधवाळो, रसवाळो भने
स्पर्शवाळो छे तथा गुणधी ते ग्रहणगुणवाळो छे. ५८. प्र०-एगे भन्ते ! धम्मत्थिकायपदेसे धम्मत्थिकाये त्ति ५८. प्र०-हे भगवन् ! धर्मास्तिकायनो एक प्रदेश ते वत्तव्वं सिया ?
'धर्मास्तिकाय' एम कहेवाय ! ५८.उ०—गोयमा । णों इणद्वे समवे. एवं दोणि वि, ५८. हे गौतम 1 ते अर्थ समर्थ नथी-अर्थात् धर्मास्तिकायनो तिणि वि, चत्तारि वि, पंच, छ, सत्त, अट्ट, नव, दस, संखेज्जा, एक प्रदेश ते 'धर्मास्तिका एम न कहेवाय. ए ज रीते बे प्रदेश असंखेजा.
त्रण प्रदेश, चार प्रदेश, पांच प्रदेश, छ प्रदेश, सात प्रदेश, आठ प्रदेश, नव प्रदेश, दश प्रदेश, संख्येय प्रदेश अने असंख्येय प्रदेशो पण 'धर्मास्तिकाय' एम न कहेवाय. '
पञ्चविधः प्राप्तः, तद्यथाः-द्रव्यतः मानवणः, अगन्धः, भरसः, असशः, शावतः, अवस्थित्तो
१. मूलच्छायाः-नवरम्-गुणतः स्थितिगुणा. आकाशास्तिकायोऽपि एवं चैव, नवरम्-क्षेत्रत आकाशास्तिकायो लोका-ऽलोकप्रमाणमात्रः, अनन्तवन यावत्-गुणतोऽवगाहनागुणः, जीवास्तिकायो भगवन् । कतिवर्णः, कतिगन्धः, कतिरसः, कतिस्पर्शः! गौतम | अवर्णः, यावत्-अरूपी, जावा शाबतः, अवास्थता लोकद्रव्यम् । स समासतः पञ्चविधः प्राप्तः, तद्यथाः-द्रव्यतः, यावत्-गुणतः, द्रव्यतो जीवास्ति कायोऽनन्तानि जीवद्रव्याणि, जनता लाकप्रमाणमात्रः, कालतो न कदाचिद् न भासीत्, यावत्-नित्यः, भावतः पुनः भवर्णः, अगन्धः, भरसः, अस्पशेः,गुणतः उपयोगगुणा. पुदलास्तिकायो भगवन् । कतिवर्णः, कतिगन्ध-स-स्पर्शः? गौतम | पञ्चवर्णः. पञ्चरसः, द्विगन्धः, अष्टस्पशेः, रूपी, अजीवः, पावतः, अवास्थता लाकव्यम्, स समासतः पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथाः-द्रव्यतः, क्षेत्रतः, कालतः, भावतः. गुणतः द्रव्यतः पुद्गलास्तिकायोऽनन्तानि द्रव्याण, क्षत्रता लोकप्रमाणमात्रः, कालतो न कदाचिद् नासीत् , यावत्-नित्यः, भावतो वर्णवान, गन्ध-रस-स्पर्शवान्, गुणतो प्रहणगुणः, एको भगवन् । धमोऽस्तिकायप्रदशा धमास्तिकाय इति वक्तव्यं स्यात् । गौतम | नाऽयम् मर्थः समर्थः. एवं द्वौ अपि, प्रयोऽपि, चलारोऽपि, पञ्च, षद्, सप्त, अष्ट, नम,
दश, संख्येयाः, असंख्येयाः -अनु. Jain Education International