________________
૫૯
મારાથના પંચક (૪) "
કર્મ પુદ્ગલ સ્વરૂપ છે, માટે પુદ્ગલમય દેહથી તેને હણો, હે જીવ! કોઠું કોઠાથી ફોડાય એ પ્રમાણે કર. ૨૦૨
સ્વાધીનતા કે પરાધીનતાથી દેહ છોડવાનો જ છે. તો સ્વાધીનતાથી કેમ ન છોડવો? હસો કે રડો, મહેમાન ઘેર આવ્યા છે. તો પછી હસવું કેમ નહિ? ૨૦૩
હે જીવ ! આટલું તને કહ્યું. તે સાંભળવામાં હાથીની નિદ્રાની જેમ વિકલ્પ ન કર, નિબુદ્ધિ ! આ દેહ ઉપર મૂછ ન કર. વળી હે જીવ! તારે વિચારવાનું છે કે= ૨૦૪
હે જીવ! સકલ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતા એવા તે કોઈ જીવ એવો નથી કે જેને આરોગ્યો ન હોય. ૨૦૫
સકળ જગતમાં પરિભ્રમણ કરી રહેલા એવા તારા માટે એવો કોઈ જીવ નથી કે જેનો તું અનેકવાર બંધુ ન થયો હોય. ર૦૬ .
હે જીવ! સાંભળ સકલ જગતમાં એવો કોઈ જીવન નથી કે * જે તારો મિત્ર કે શત્રુ ન થયો હોય અને જેનો મિત્ર કે શત્રુ તું થયો ન હોય. ૨૦૭
પહાડ પર, પૃથ્વી પર, વનમાં, નદીમાં, તળાવમાં જે વનસ્પતિ તું જુએ છે તે સર્વનું તેં અનેકવાર ભક્ષણ કર્યું છે તેમ જાણ. ૨૦૮