Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara | zrutasAgara SHRUTSAGAR (MONTHLY) April 2015, Volume : 01, Issue : 11, Annual Subscription Rs. 150/- Price Per copy Rs. 15/EDITOR: Hirenbhai Kishorbhai Doshi ArogpaMcapramodaM mitraiH sahasamAgamaM zri siMcana thASemaM pArthivena vinirdizeta 35 goTakA svarUpe oLakhAtI sacitra hastaprata, zlokane anusAre rAjasthAnI zailInA citro. goTakA prakAranI AvI hastapratomAM vividha prakAranuM sAhitya upalabdha thatuM hoya che. AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira For Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AkoTA zailImAM zrI pArzvanAtha paramAtmAnI eka bhavya pratimA (vizeSa paricaya mATe pRSTha kramAMka naM. 16 juo) For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kA mukhapatra) zrutasAgara zrutasAgara SHRUTSAGAR (Monthly) varSa-1, aMka-11, kula aMka-11, apraila-2015 * Year-1, Issue-11, Total Issue-11,April-2015 vArSika sadasyatA zulka-rU. 150/-* Yearly Subscription - Rs.150/ aMka zulka- rU. 15/- * Issue per Copy Rs. 15/ AzIrvAda rASTrasaMta pa. pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. * saMpAdaka hirena kizorabhAI dozI evaM jJAnamaMdira parivAra 15 aprela, 2015, vi. saM. 2071, caitra vada-11 ArAdha ra jana vi sutaaht AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara-382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 pheksa : (079) 23276249 Website : www.kobatirth.org Email: gyanmandir@kobatirth.org For Private and Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anukrama 1. saMpAdakIya 2. guruvANI 3. Beyond Doubt 4. umeTA maMDana saMbhavanAtha jina stavana / 5. be apragaTa laghukRti 6. eka purAtana pratimAno paricaya 7. hastaprata paricaya 8. somasaubhAgya vihaMgAvalokana hirena ke. dozI AcArya buddhisAgarasUrijI Acharya Padmasagarsuri muni suyazacaMdravijaya hirena ke. dozI muni suyazacaMdravijaya gajendra paDhiyAra hIrAlAla ra. kApaDIyA gajendra paDhiyAra 9.samAcAra sAra prAptisthAna : AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira tIna baMgalA, Tolakanagara parivAra DAIniMga haoNla kI galI meM pAlaDI, ahamadAbAda - 380007 phona naM. (079) 26582355 For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMpAdakIya hirena ke. dozI zrutasAgarano agyAramo aMka tamArA hAthamAM che. saccAritra cUDAmaNi parama pUjya AcAryadeva zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma. sA. - AcAryapadanA ardhazatAbdI varSanI punita veLAe A aMkamAM pUjyapAd AcAryadeveza zrI kailAsAgarasUrIzvarajI ma. sA. nA amUlya vacanone guruvANI heThaLa prakAzita karyA che. pUjyazrInA vacanomA raheluM adhyAtmanu bhAvasAmarthya ApaNA jIvanane sakSamatA bakSe che. dara aMke prakAzita thatI pUjyapAda yoganiSTha pUjya gurudevazrI buddhisAgarasUrIzvarajI mahArAjAnI racanAomAM A aMke harigIta chaMdamAM racAyelI mRtyu pAchaLanI amaratA ane satya prAptinA AnaMdane vyakta karatA be suMdara padyo ane prakAzita karyA che. aprakAzita kRtinI zreNimA umeTA maMDana saMbhavajina stavana prakAzita karyu che. temaja be apragaTa laghu kRti prakAzita karI che. savizeSa gauravanI vAta e che ke pUjya mahopAdhyAya zrI yazovijayajI ma. sA. nI eka aprakAzita kRti A aMkamAM prakAzita karIe chIe. Ama kula traNa kRtio prakAzita thAya che. aitihAsika sAmagrInA saMkalanarUpe mahArASTramA rahela akoTA zilpanI A purAtana pratimAno paricaya atre prakAzita karyo che. pratimAnI zailI, ane pratimAnA svarUpane A lekhanA mAdhyame jANI zakAya che. hastapratanA paricaya rUpe hastapratanA vividha prakAro ane enI sAthe sacavAyelI zrutarakSAnI paraMparAno spaSTa khyAla Ave e hetuthI hastaprata paricaya nAmano lekha A aMkamAM prakAzita karyo che. jUnA megejhinamAthI prakAzita thatI lekhazreNimAM A vakhate AcArya zrI somasuMdarasUrijI mahArAjanA jIvanano paricaya karAvato lekha "somasaubhAgyanuM vihaMgAvalokana" ane prakAzita karela che. AcAryadeva zrI somasuMdarasUrijInA jIvanaguNane varNavatI eka kRti 'somasuMdarasUri birudAvalI kulaka' gayA aMkamAM prakAzita karI hatI, somasaubhAgya kAvya ane somasuMdarasUri birudAvalI kulakanI vigatone tulanAtmaka rIte jANI zakAya e hetuthI A lekhane jaina satyaprakAzamAthI sAbhAra prakAzita karela che. . AcArya zrI somasuMdarasUrijI bAbate vizeSa jANavA mATe abhyAsuvarge raMjanavijaya jaina pustakAlaya taraphathI vi. saM. 2056 mA prakAzita somasaubhAgya mahAkAvyaavalokana karavu. For Private and Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org guruvANI Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI kailAsasAgarasUrijI AcAryazrInI amRtavANI jagatamAM jovAnA hoya to te tIrthaMkara paramAtmAne. bIjuM saMsAramAM jovAnuM che zuM? zarIra ane karma eno dharma bajAve to AtmAe AtmAno dharma bajAvavo joIe. eka divasa jenI rAkha ane dhULa thavAnI che e dehanI zAne kAje ciMtA karavI joIe? jagatanI bhASAmAM nahi, paNa jagatapatinI bhASAmAM bolo, kadAca janasamudAyanI bhASAmAM tucchakAra hoya to kSamya gaNIne calAvI levAya, paNa sAdhunI vANImAM kadI tucchakAra na hoya. tIrtha to prabhunI bhakti mATe che. A tIrthanuM huM kazuMya vAparuM to mArI Asakti vadhe. koi uttejanAmAM game tema bole tyAre tamArA manane kahI do ke A roMga naMbara che. ApaNe ghera phona Avyo hoya, mANasa game teTaluM bolato hoya, paNa tame mAtra ATaluM ja kaho ke A roMga naMbara che to kevo ThaMDogAra thaI jAya che. juvAnI mAM Teko lezo to buDhApAmAM sUvuM paDaze. koI vyakti bhUla ke doSa kare paraMtu ApaNe to emAMthI enA sadguNa ja jovAnA ane grahaNa karavAnA hoya, durguNa nahIM. For Private and Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara apraila-2015 mRtyu pAchaLa amaratA AcArya buddhisAgarasUrijI je je nimitte dehanuM paDavuM thavAnuM thAya che, tyAM sAkSIbhAve dekhatAM Atama nahIM bharamAya che. mana tana saMbaMdhe pragaTatuM prArabdha bhogavavuM sahI, upayoga sAkSI bhAvathI suratA ja aMtaramAM rahI. 84 mana indriyone dehathI bhogAya sukha duHkha bhogane, zAtA ahA bahu jAtanI bhogavAya saMkaTa rogane, sAkSI banIne AtamA samabhAvathI sahu bhogave, jIvana kSaNe kSaNa nava navuM AnaMda utsava ujhave. 85 zuddhAtma AnaMda utsave rahetAM ja deha TaLe yadA, to paNa aho AnaMda che ja nahIM TaLe haiye tadA, pyArI gaNelI vAsanA TaLatAM na Atama huM TaLuM, zuddhAtma nija paryAyamAM Avirbhave huM maLuM. 86 je AtmajJAnI AtamA te oLakhe mujane kharo, ajJAnI tanune oLakhe muMjAya thAto gaLagaLo, je dehanA te dehIyo ne AtmanA te jJAniyo, je AtmanA che jJAniyo te pAmatA sukha vAniyo. 87 oLakhANa nAmane dehathI oLakhANa sAcuM nahIM kadI, je nAmarUpe oLakho te huM nahIM mAyA badhI, Avo amArI pAchaLa Atama mahane dila pArakhI, sAtvika parAbhakti baLe thAze dazA nija sArikhI. 88 Atama amara nija jANajo tana mana kSaNika che jANavuM, sahumAM ane sahu bhinna evuM brahma dilamAM ANavuM, A vizvano che bAga teno svAmI Atama jANavo, jo mohathI muMjhAya nA to zuddhabrahma pichANavo. 89 For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir APRIL-2015 SHRUTSAGAR nirmohathI jo indriyo pAMce pravarte nijaguNe, jo mohavaNa mana ciMtave to nibaMdha Atama sadgaNe, viSayo na bAMdhe Atmane upayogathI Atama jage, parabrahmamAM prIti parA AnaMda vyApe ragarage. 90 je mana ane viSayo vinA AnaMda rasa pragaTe kharo, te brahmarasa ghaTa jANavA pAmyo ja bhavajaladhi taryo, Atamarase rasiyA thayA baMdhAya nahi viSayo vize, sarve kare nyArA rahe Asakti vaNa nirmala dise. 91 (bhajanapada saMgraha, bhAga-10mAMthI sAbhAra) satya zodhI lIdhuM... meM zodhyuM jagatamAMhi sAruM re, mane lAgyuM aMtaramAM pyAruM re, pudgala zodhyuM sukha na bhAsyuM, meM cetanamAM sukha dhAryuM. 1 svarUpa zodhI lIdhuM mAruM, hAruM hAruM meM manathI vAryuM re, jaDamAM rahuM paNa jaDathI nyAro, have Indriya sukha vicAryuM re. 2 rAgadveSa vRttithI nyAro, zuddha cetana huM e vicAryuM re, ramuM have huM cidAnaMdamAM, zraddhA bhaktimAM mana ThAyuM re. 3 moja majhAmAM mana nahi lAge, mana markaTa to have hAyuM re, premanA pyAlA pIdhA prema, sukha zAzvata dila utAryuM re. 4 tejataNuM paNa teja lahyuM ke, mane ratna jaDyuM aNadhAryuM re, buddhisAgara maMgala lIlA, zodhyuM brahma svarUpa muja sAruM re. 5 (bhajanapada saMgraha, bhAga-4mAMthI sAbhAra) For Private and Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Beyond Doubt Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Acharya Padmasagarsuri Adi Shankaracharya established his Matha' in Sringeri, in South India after being influenced by what he saw there, before constructing the matha. The great Acharya was looking for a suitable land to establish his monastery. While on the move, he travelled to South India. He was a witness to a very strange and peculiar happening. He saw a cobra spreading the hood over an acutely injured frog, tortured by the hot sun unable to move to the shade of a nearby tree. He stood bewildered at what he saw before his eyes. The frog has always been a prey of the snake, how then the snake was so kind and compassionate in his behaviour towards its food, its prey. Shankaracharya could not believe what he saw, but it was all true and a common scene for the people and ascetics living in that holy land. Many years ago, an ascetic named Sringeri, practised penance there and was extremely compassionate and equanimous towards all creatures. The creatures living there were also affected by the presence of the great Yogi and their mutual instinct of enmity turned to love and compassion. Hence the entire surrounding was also sacred and peaceful. This incident is only 1200 years old. It is not at all astonishing but most natural that before 2500 years whereever Lord Mahavira preached and travelled, must have been such a scred and holy place. Within twelve yojanas i.e. seven miles in all directions from the person of Lord Mahavira the whole surrounding became peaceful since the element of violence was removed from everyone's thoughts and deeds. The deeds of all creatures became pious and non-violent as the wave-length (thoughts) of each mind would be syncretized by the speech and presence of the Supreme Lord. A person naturally feels 1. monastery, For Private and Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 8 APRIL-2015 fresh and relaxed when he steps into his house after the day's task; so also when a person stops hankering after sense-pleasures and gives up passions, like anger, conceit, deceipt, and greed, he experiences great happiness and bliss. Indrabhuti, the greatest of the great scholars of his times too experienced great bliss and happiness on the very sight of Lord Mahavira in the Samavasarana. CHAPTER 3 One who pays homage and reverence to great sages is blessed with all kinds of worldly pleasures and also with Atmananda i.e. bliss infinite. What to speak of the rewards that one acquires on paying obeisance to the great saints. The reward that one gains cannot be explained but only experienced, since it is beyond the most powerful speech and imagination. As soon as Indrabhuti entered the Samvasarana, he was elated and joyous. He was convinced that the person seated on the throne was none other than the perfect Tirthankara possessing infinite knowledge, faith, conduct and power. The Rigveda also regards these personages to be great and compassionate. "RSabhAdivardhamAnAntAH jinAH" "caturviMzatitIrthaMkarANAM zaraNaM prapadye" 2 The Vedas have also recorded and composed mantras' of Lord Shantinatha and Lord Arishtanemi3. The ex-President of India. late Dr. S. Radhakrishnan has written in his world-famous volume EAST AND WEST" that Jaina philosophy is as ancient as Vedanta philosophy and Jaina faith (religion) is also as ancient as Vedanta faith. On seeing Lord Mahavira, Indrabhuti realised that it was impossible for him to deafeat Him. He could not give up the idea of competing, for this would leave a very bad impact on his disciples and also on the general public. Continue... 1. incantation, 2. 16th tirthankara, 3. 22nd tirthankara and cousin of yogishwar shri krishna For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir umeTA maMDana saMbhavanAtha jina stavana muni zrI suyazacaMdravijaya bhaktinI lIlAzano eka paryAya eTale sAhityano stavana prakAra... kavi hRdaye anubhavelI bhAvasRSTinu sparzana mANI zakAya che, stavananA mAdhyame... bhaktirasa sabhara evaM ja eka saMbhavanAtha paramAtmAnuM stavana ane prakAzita karyu che. paramAtmAnI AMgI ane svarUpanA varNanathI racanAno prAraMbha thayo che. stavana kula 13 kaDIomAM pUrNa thAya che. kRtinI dazamI kaDImAM mahI nadInA taTe umeTAno ane e samayamAM tyAMnA rAjA nAharasaMgha(nAharasIMgha)no ullekha thayo che. to chellI kaDImAM umeTAnA zrAvakono ane emanI ArAdhanAno paNa achaDato ullekha jovA maLe che. kRtinI aMtima kaDImAM jaNAvyA anusAra kavie vi. saM. 1872mAM A kRtinI racanA karI che. kRtinA aMte potAnA guruno ullekha jotaratna svarUpe karyo che. je prAyaH jItaratna hovA saMbhave che. umeTAmA ja kavie A stavananI racanA karI hoya evI saMbhAvanA che. e sivAya anya koI vigata prApta thaI nathI. umeTA maMDana saMbhavanAtha jina stavana ||ndidii) jamunA kerA tIra uDe doi paMkhIA - e deshii|| saMbhava jinanI AMgI mujha mana ati vasI, nI(ni)rakhIta locana nIrathI hRdayakuMpala hsii| mukhakamalano kaTako caMda samo upato, amIa jhare nija aMga ke sasIneM jIpato // 1 // rUpe manohara dinakara teje dIpato, zAMta svabhAviM prabhujI verIne jiipto| rAga dhe(dve)Sa doaverI kaSAya chAMDI karI, thaA anubhava vararAjA kiM(keM) sI(zi)varamaNI varI // 2 // For Private and Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 APRIL-2015 SHRUTSAGAR alakha nI(niraMjana rUpa abheda thiratA karI, rahyA lokAgraha bhAga ke jove sahanA crii| gatI(ti)-Agata(ti)nA bhAva sahu ji(jI)vanA laho, sukSama-bAdara bheda ke trasanA tumhe kaho // 3 // tumathI ajAMNI vastu nahiM trI(triIlokamAM, nirakho bhAva abhAva ke jAMNo stokmaaN| Adi anAgata varte je jaga-jIvanI, lokAloka prakAza ke sAhiba dhnnii||4|| bhavodadhitAraNa nAva besArI tArIiM. ja(ya)sa guNavArdhi apAra ke kriyA saariiye| sI(zi)vamaMdiramAM beThA kaho kuNa jAMNase, jo prabhu tAro Aja to sahuI pachAMNase / / 5 / / saraNe AvyA svAmI tAryA keIneM, avinAzI thaI beMThA khajAno leiine| tAryA Ape aneka keM ama vAre nahiM, kosari karatA rAja ke amhe nisuNyAM kahiM // 6 // eka vAhalo alakhAmaNo sAhiba mata karo, vahiro karatAM rAja ke samatA navi vro| uttama madhyama meha na joveM bhu(bhUmakA, garUyAM nAMNaiM garava ke manamA khuMmakA // 7 // sevaka (caraNe) AvyA najIka ke teha na uvekhIi, hI(hi)ta karIne cittacuMpa ke sevaka lekhiii| gunaho hoi to prabhujI mujhaneM bhAkhIi, cAkarI mAMhiM cu(cUka hoI to dAkhIi / / 8 // ku(kU)Da-kapaTanA chI(chi)dra achai mujhamAM ghaNA, jotAM to navi pu(pU)rave aho sevaka tnnaa| na 1.karakasara For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara www.kobatirth.org 11 mATe (prabhu) tAro mujha daA karI, utAro bhavapAra (keM) tAraka maA karI // 9 // pI (pitA jItAri senAkuMkheM avataryA, kula ajuMvAlyo rAja ke sI (zi) valachi varyA / mahi(hI) taTa si (sa) ra (ri)tA nikaTa umeTo sahu suNo, rAja kare nAharasaMgha ke gaDha ralIAMmaNo // 10 // saMbhavanAtha vI (vi) rAje teNeM hAMme sahI, pUjA racI jina aMga kaI (ke) harakhasu umahiM (hii)| meTAmAMhi zrAvaka dharamadhorI ghaNA, tapa japa kriyA kharacaveM navi rAkhe maNA // 11 // saMvata 18 (aDhAra) bArotari saMbhavanAthanI, AMgI racI ati prema ke nI (ni) ramalabhAvanI / kesara caMdana phulapagara mahakeM ghaNA, kapu(pU)ra ghasI ghanasArasuM kari (rI) tihAM chAMTaNA // 12 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only apraila - 2 - 2015 e pu (pU)jA jinarAjani (nI) bhavanI (ni)stAraNI, naraka taNA dukha dohaga ghATa nI (ni) vAraNI / zrI jo (jI) taratna guru caraNakamala bhAvaI namI, rAjaratnamunI (ni) bhAkhaI keM pUjA mana gamI // 13 // / / iti zrI umeTAmadhye saMbhavanAtha vI (vi) rAjamAna tehano stavana saMpUrNa // ||lakhI (khi) taM galAla // zrI zubhaM bhavatu //
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir be apragaTa laghukRti hirena ke. dozI madhyakAlIna sAhityanA AkAzamAM laghukRtio tArA jevI TamaTame che. tArAnI saMkhyAnI jema A sAhityamAM maLatI laghukRtionI saMkhyA paNa dhyAna kheMce evI che. A prakAranI laghukRtionI racanA thatI hoya che tyAre khAsa karIne racanA samayanA AsapAsanA vAtAvaraNanA bhAva paNa emAM baMdhAyelA hoya che, ane eTale ja racanAkAre anubhaveluM bhAvasauMdarya ApaNane sAcA arthamAM bhAvaka banAve che. sAcA arthamAM bhAvaka banAvI ApatI AvI jabe laghukRtio ale prakAzita karI che. atre prakAzita paikInI prathama kRti vijayaprabhasUri svAdhyAya che. ane dvitIya kRti vijayANaMdasUri svAdhyAya che. prathama kramAMke prasiddha karAyela kRtinA varNanane jotA vijayaprabhasUri svAdhyAyanA badale vijayaprabhasUri gaMhulI kRtinuM Aq nAma kRtinI vadhAre samIpa hoya evU lAge che. kRtimAM kula nava kaDI che. prastuta kRtinA aMte maLatA 'zrInayavijayabudharAyano, sIsa... A ullekhathI racanAkAra mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI ma. sA. saMbhavAnA thAya che. kRtinI racanAzailI ane bhAvabhaMgimAMne mANatA A racanA pU. mahopAdhyayajI ma. sA.nI hovA bAbatanI saMbhAvanA puSTa thAya che. gacchapati pratyenA ahobhAva zabdomAM kAIka A rIte utAratA teo kahe che ke 'bhamaro mAlatIne joIne, cakora caMdrane joIne, haMsa mAnasarovarane joIne, mora vAdaLane joIne, cakavo cakavIne joIne, jhaverI hIrA ane maNine joIne, temaja bhogavilAsI jIvo vasaMtane joIne prasanna thAya che, AnaMdita thAya che ema gurune joIne mAjhaM hRdaya vikasita bane che, prasannatA pAme che. to gacchapatinA smaraNane jaNAvatA teo kahe che ke AMbo joIne koyala AnaMdita bane che, tema gacchapatinuM smaraNa amane AnaMdita, pulakita banAve che. uparokta AlekhAyelA suMdara-suMdara kalpano pU. mahopAdhyAyajInA pracalita vividha stavanomAM jovA ane mANavA maLe che. temaja chellI be kaDImAM prayukta AnaMdanI eMdhANIo ApatI Aja bhale dina ugIo, surataru phalIyo geha jevI AM kRtinI kAvyapaMktio pU. mahopAdhyayajI mahArAjanuM ja sarjana hovAnI sAkSI pUre che. For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 zrutasAgara apraila-2015 prastuta kRti AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdiramAM prata naM. 84548mAM saMgRhIta che. vi. saM. 19mI sadImAM lakhAyelI A pratanA ekathI cauda sudhInA patro anupalabdha che, jyAre paMdarathI aDhAra naMbaranA patromAM kula bAra kRtionuM Alekhana thayu che. prata parimANa 25.50x10 che, ane patranI kula 16 lAInamA 53 jeTalA akSaronuM Alekhana thayu che. pratanI kinArIno bhAga adhika upayoganA kAraNe sAdhAraNa khaMDita thayelo che. kRtinA AlekhanamA vizeSa pATha darzAvavA temaja gAthAMka sUcavavA mATe lAla raMgano vaparAza thayelo che. prastuta kRti vijayANaMdasUrijIno sAmAnya paricAyaka svAdhyAya che. prastuta kRti nava kaDImAM racAyelI che. kavie prAraMbhanI be gAthAomAM vijayatilakasUrinA paTTadhAra ane tapAgacchanA zaNagAra tarIke vijayANaMdasarino paricaya prastata karyo che. AgaLanI kaDImAM mAtA-pitA, ane poravADa jJAti pratye dhanyatAno bhAva darzAvI kavie vijayANaMdasUrijI pratyeno ahobhAva vyakta karyo che. ___ mAtA-pitA, bhuA seMjabAI ane cAreya bhAI vairAgyavAsita hovAno ullekha karI, vijayANaMdasUrijI mahArAjanA dIkSA nAmano ullekha kare che. Aja kartA dvArA racAyela vijayANaMdasUri rAsamAM mugathalA mahAvIra (muchALA)mAM hIravijayasUrinA upadezathI zA .zrIvaMta ane zaNagAradenA caturthavrata svIkArano ane cAreya putro moTA thAya tyAre cAritra grahaNanuM vacana ApyAno ullekha maLe che. prastuta kRtimA sthAnAbhAvane kAraNe dIkSAsthAna, dIkSAsamaya jevI vigatono ullekha karavAna kavie TALyaM che. prastuta kRtimAM maLato seMjabAIno vairAgyavAsita hovAno ke dIkSA levAno ullekha vijayANaMdasUri rAsamAM prApta thato nathI. vijayANaMdasUrinI paTTasthApanAno ullekha ane e nimitte thayelI prabhAvanAno ullekha karI, kavi emanA guNonuM varNana kare che, vijayANaMdasUrino pratApa vistare evA bhAva ane ahobhAva pUrNa manoratho sAthe kRtinuM samApana thAya che. prastuta kRti AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdiramA prata naM. 28396mAM saMgRhIta che. pratamAM A kRti sivAya anya eka nemarAjimatI stavananu Alekhana thayu / vikramanI ogaNIsamI sadImAM AlekhAyelI pratanuM parimANa 16.50x11 che, ane patranI kula 11 lAInamA 18 jeTalA akSaronuM Alekhana thayu che. kRtinuM Alekhana pratamAM ubhu thayu che. aMka ane daMDa mATe khAlI jagyA rAkhI che. A prata ane kRtinI vizeSa vigata kailAsazrutasAgara graMtha sUci bhAga - 7mA prakAzita thayela che. For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra SHRUTSAGAR www.kobatirth.org 14 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (1) vijayaprabhasUri svAdhyAya Aja ANaMdI (do) he sakhI, bheTya (yA) tapagacharAya (ho lAla / sahaja salUNAM sAhibA, zrIvijeprabhu (bha) sUrIrAya ho lAla // 1 // gachapati vega padhArIe, vAjyA bhuMgA (ga) la-Dhola ho lAla / ghari-ghari huvA vadhAmaNA, ghari-ghari atiraMga ho lAla // 2 // (AMkaNI) kokilakaMThe kAMminI, saMjhi karI sola zrRMgAra ho lAla / oDha pItAMbara pAMsI, gale TaMkAvalI hAra ho lAla ||3|| mRgyA (ga) nayaNI Tole mIlI, gAve gIta rasAla ho lAla / sugura(ru) vadhAve raMgasyuM, bhari bhari motyAM thAlA ho lAla // 4 // jima bhamarA mana mAlatI, jima sakhI caMda cako [ra] ho lAla / mAnasarovara haMsalI, jima jaladhara meM mora ho lAla // 5 // ahanisa samaruM huM sadA, koyala aMba rasAla ho lAla / tima huM tujha samaruM sadA, sAhibIyA suka (ku)mAla ho lAla ||7|| APRIL 2015 Aja bhale dina ugIo, sU(su) rataru phalIho (yo) geha ho lAla / bheTyA tapagacharAjavI, dudhe vuThA (ThyA) ma (me)ha ho lAla // 8 // For Private and Personal Use Only gachapati vega... gachapati vega... jima cakavA vita di(hI) ra maNI (NI), vilase mAsa vasaMta ho lAla / tima nirakhuM guru mAharA, ridayakamala viha(ka) saMta ho lAla // 6 // chapati vega... gachapati vega... gachapati vega... gachapati vega... gachapati vega...
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 zrIvijayaprabhasUrisaru, pUro saMgha jagIsa ho lAla / zrInayavijayabudharAyano, sIsa kahe AsIsa ho lAla // 9 // (2) vijayAnaMdasUri svAdhyAya sarasati mati dyo ati sAri (rI), gAuM vijayata (ti) laka paTTadhAri(rI) / jasa guNa gAya sU(su)ra-nAri lalA ho, zrIvijayANaMdarivaMdi ||1|| tapagacchano siMNagAra lalA ho, mukha dekhI mana AnaMdiI / dhana dhana sAM (zaNagArade mAta, dhana dhana sA zrIvaMta tAta / vaLa dhana puravADani (nI) nyAta lalA ho, zrIvijayANaMdasUri vaMdii // 2 // thayA kamalavijaya aNagAra, vidyAi vi (va) i (ya) ra kumAra / pAle paMca mahAvrata sAra lalA ho, zrIvijayAnaMdasUri vaMdii // 4 // mAta tAta bhuA seMjabAi, vairAgeM cArei bhAi / hIre da(dIkSA didhI umAhi lalA ho, zrIvijayAnaMdasUri vaMdii // 3 // zrIvijayata (ti) lakasUri mana ANi, pada thApeM bahu guNa jANi / boleM sAsanAdevI vANI lalA ho, zrIvijayANaMdasUri vaMdii . // 5 // apraila - 2015 pada mo(maho) chava lAho lIdhyo, saMghavI mehAjala kIdhyo / pIrojI ghara-ghara di(dI )dha lalA ho, zrIvijayANaMdasUri vaMdii. // 6 // rupa dekhIneM ratipati lAjeM, jasa kirati paDho (Ta) ho vAjeM / tapagaccha ThukarAi chAjeM lalA ho, zrIvijayAnaMdasUri vaMdii // 7 // gachapati vega... kumatino saMga nivAreM, vi(vI) ra hIranA vacanAM saMbhAre / ima nara-nArineM tAreM lalA ho, zrIvijayANaMdasUri vaMdii // 8 // For Private and Personal Use Only pahucADo saMgha jagIsa, garu pratayo koDa varIsa / diM (dIM) ri(Rddhivijaya Asi (zi) sa lalA ho, zrIvijayANaMdasUri vaMdii // 9 // 11911
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka purAtana pratimAno paricaya muni zrI suyazacaMdravijaya aitihAsika sAmagrI jALavavI te eka vAta ane te jALavelI sAmagrIne tatsama ke anya tad viSayaka sAmagrI meLavI loko samakSa te vastune aitihAsika siddha karavI te bIjI vAta. jaina samAje AvI keTalIya sAmagrIone jALavavAno prayatna to karyo ja che, sAthe sAthe te sAmagrIonA upayogathI navA-navA ghaNAM aitihAsika padArthoM raju paNa karyA che. ApaNe tyAM maLatA prAcIna/arvAcIna zilAlekho, pratimA lekho, tAmrapatro, puSpikAo uparokta bAbatamAM vizeSa noMdha pAla che. ApaNe ahiM eka evI ja aitihAsika pratimA aMge vicAra karIzu. prAcIna-arvAcIna banne paraMparAmA pratimAnI pAchaLanA bhAgamAM pATalI upara ke Aju-bAju paDakhe gAdI upara saMvat, tithi, jJAti, vaMza, gotra, gaccha, gurUbhagavaMtana nAma, paramAtmA nAma, pratimA bharAvanAra zrAvaka-zrAvakAdinu nAma, sthAna ke pratimA bharAvavA prayojana jevI prAsaMgika mAhitI alpa zabdomAM noMdhAtI. kyAreka to phakta saMvatanA Alekhana dvArA pratimA sthApana kALanI noMdha rajU karAtI. kyAreka kALakrame ke vALAkucI vagerenA ghasArAthI te lekho to zuM pratimAnA AMkha, nAka, mukhAraviMdane paNa ghaNu nukasAna pahoMcatu. AvA samaye pratimAjInI racanA zailIne oLakhI tenA sthApana samayano nirNaya karavo agharo thaI paDato. paNa tyAre jo parikarAdithI yukta pratimA hoya to tenA parathI samayano aMdAja kADhavA prayatna karatA. prastuta lekhamAM (aMdaranA AvaraNa pRSTha upara prakAzita) ApaNe evI ja eka dhAtu pratimAjInA samayano temaja pratimAjIno paricaya karIzu. __ bhavya mukhAkRti, unnata zikhA, dIrgha karNa, sapramANa zarIra AvI to ghaNI vizeSatAo prathama dRSTie ja hRdayamA ahobhAva pragaTAve che. sAthe sAthe pratimAjInA ja eka bhAga rUpe raheluM jina parikara pratimAnI suMdaratAmAM vadhAro kare che. mULanAyaka pArzvanAtha prabhunI banne bAju nALabaddha kamaLa para kAyotsarga Asane sthira be jinezvara paramAtmAne jANe zarIranuM AbhAmaMDaLa hoya tevU suMdara parikara che. lAMchana na hovAthI te be paramAtmA kayA che te nakkI thai zakatu nathI. pratimAjI tritIrthI che. mULanAyaka paramAtmAnI Aju-bAjumAM birAjamAna kAusaggIyA pratimAjInA bhAmaMDaLanI kinArIomAM kamaLapAMdaDI ane velInuM aMkana jovA maLe che. to uparanA bhAge raheluM chatra paramAtmAnI zobhAmAM abhivRddhi kare che. For Private and Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara 17 apraila - 2015 nAyaka prabhujI padmAsanamAM kamaLanA Asana para birAjamAna che. vaLI te kamaLa paNa dharaNeMdra-padmAvatI dvArA pUchanA agrabhAgathI dhAraNa karAyuM che. te ja rIte jANe haju paNa prabhunuM rakSaNa na karI rahyA hoya tevo bhAva darzAvavA prabhunA mastaka upara phaNAne dhAraNa karatA dekhAya che. to prabhu pratyenA samarpaNa bhAvane vyakta karavA dharaNendra ane padmAvatI kamalAsIna paramAtmAnI samIpe aMjalImudrAmAM birAjamAna thayelA jovA maLe che. deva-deva vairuTyA www.kobatirth.org dharaNeMdra- padmAvatInI banne bAju soLa vidyAdevI paikInA acyutA ane vairUTyAdevInI pratimA jovA maLe che. tenI nIce neminAtha prabhunA yakSa tathA yakSiNInI mUrti che. mUrti upara deva-devInA nAmo nathI paraMtu tenA Ayudho vAhano uparathI ja nAmo no nirNaya karavo paDe che. acyuptA gomedha aMbA vAhana ajagara ghoDo kamaLa kamaLa Ayudha DAvA hA talavAra - sarpa Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bANa-talavAra jamA hA kheTaka (?) sarpa DhAla- dhanuSya noLiyo vidyAdevI vidyAdevI yakSa (neminAtha) yakSiNI (neminAtha) cakra AmraluMba bALaka ahiM kalamAsana upara sthApana thayelA gomedha yakSanuM mULa vAhana nara che temaja mULanAyaka paramAtmAnA DAbA hAthe sthApana thayela aMbA devInaM mULa vAhana siMha jANavuM. For Private and Personal Use Only ahiM eka prazna ubho thAya ke jo mULanAyaka rUpe pArzvanAthaprabhunI pratimAjI hoya to neminAtha prabhunA yakSa-yakSiNI ne ahiM zA mATe bhukAyA ? tyAra pachI pratimAnA nIcenA bhAge nava grahanI AkRtio che. ane tenI barAbara nIce siMhAsanastha koI adhiSThAyakanI ke kAM koI zreSThinI dADhI sahitanI janoIvALI mUrti che. jo ke te konI che te aMge nirNaya karavo ghaNo kaThina che. pratimAjInI zailI aMge vicAratA evaM lAge che ke A AkoTA zilpanI mUrti haze. AvI mUrtio ghaNA vakhata pUrve AkoTA (vaDodarA) mAMthI nIkaLelI. je AkoTA zilpanA nAme oLakhANI. te pratimAnA parikarAdimAM paNa prastuta zailI ja jovA maLI hatI, AthI ja anumAna thAya che ke A pratimAjI paNa AkoTA zailInI ja haze . jo ke mahArASTramA A mUrttinuM sthaLAMtara kema thayuM ? kyAre thayuM te to praznarUpe ja raheze?
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hastaprataparicaya gajendra paDhiyAra gaMDI kacchavi muTThI, saMpuDaphalae tahA chivADI y| eyaM putthayapaNagaM, vakkhANamiNaM bhave tss| Aja ke kampyuTara va mudraNa yuga meM zAstroM ke hastaprata svarUpa meM lekhana, paThanapAThana Adi kI paraMparA prAyaH bahuta hI kama ho gaI hai. mudraNa meM prAraMbha kAlIna mudraNa va Adhunika mudraNa meM bhI kAphI parivartana dikhAI detA hai. mudraNa yuga ke prAraMbha kAlIna zilAchApa, lithoprinTa Adi ke graMtha bhI durlabhaprAya ho cuke haiM. hastapratalekhana to usase bhI Age kI bAta hai. Aja isa viSaya meM kucheka jagaha jAgRti AI hai, logoM meM hastapratoM ke prati jijJAsA baDhatI jA rahI hai. phira bhI yU~ dekhA jAya to logoM ko hastaprata ke bAre meM paryApta jAnakArI nahIM haiM, hastaprata zabda se bhI kaI loga anajAna haiM. logoM kI jijJAsA saMtRpta bane va zrutasaMrakSaNa, saMvardhana Adi meM upayogI bane isa bhAvanA se yahA~ hastapratoM kA sAdhAraNa paricaya dene kA eka namra prayAsa kiyA jA rahA hai. ___ hastaprata arthAt hAthoM se likhI gaI viSayavastu. vaise Aja bhI DAyarI, noTabuka Adi meM kaI vivaraNa hAthoM se hI likhe jAte haiM, phira bhI use vartamAna vyAkhyA meM hastaprata nahIM kahA jAtA hai. hastaprata zabda prAcIna sAhitya ke lie vizeSataH prayukta hotA hai. 'hastaprata' zabda sunate hI eka alaga chavI najara ke sAmane ubhara AtI hai. hasta yAnI hAtha, prata yAnI prati, pustaka. hAthoM se likhI gaI jo prati use kahate haiM hastaprata. pahale to maukhika hI sunakara zravaNa ke mAdhyama se zAstrapATha liyA/diyA jAtA thA. zravaNa ke mAdhyama se prApta hone vAle jJAna ko hI zrutajJAna kahA gayA hai. samayAntara smRtizakti kama hone ke kAraNa graMthoM kA lekhana kArya prAraMbha kiyA gayA. sarvaprathama likhI gaI prati ke Upara se kAlakrama meM uttarottara anya pratiyA~ banane lagIM jinheM pratilipi kahA jAtA hai, isa pratilipi zabda para se prati va kramazaH prata zabda kA pracalana huA ho aisA anumAna lagAyA jA sakatA hai. eka saMbhAvanA yaha bhI hai ki bahuta se pannoM kI parateM jisameM ho vaha hai prata. isa prakAra hastaprata zabda samAja meM prayukta huA. hastaprata ko pANDulipi bhI kahate haiM. pANDu yAnI pIlA. pahale zAstapatra pIle varNa se raMge jAte the (Aja bhI jainetara pratoM meM milate haiM) ataH pAMDu raMga ke patroM ke Upara lipibaddha jo graMtha, vaha hai pAMDulipi. For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir apraila - 2015 19 zrutasAgara vividha sadiyoM meM vividha pratilekhakoM dvArA likhita hastapratoM meM kAla, kSetra, paraMparA (jaina, jainetara, rAjakIya, vyApArI evaM dharmoM meM bhI saMpradAya vizeSa yathAzvetAmbara, digambara pratoM meM dikhane vAlA spaSTa bheda) pratilekhaka kI kakSA, upayogitA lekhana AdhAra-lipyAsana Adi aneka paribaloM ke calate vaividhya najara AtA hai. jitanI prateM utanI vividhatAe~ prAyaH hotI haiM. pratyeka prata kI apanI-apanI kucha na kucha vizeSatAe~ hotI haiM, phira bhI kucheka avadhAraNAoM ke AdhAra para paraMparA se AkAra va prakAroM kA pracalana pAyA gayA hai. hastapratoM ke mukhya do svarUpa haiM- bAhya evaM abhyaMtara bAhya prakAra yAnI hastaprata kA dRzyamAna AkAra-prakAramaya bAharI bhautika svarUpa. alaga-alaga svarUpa kI pratoM ko pahacAnane ke lie AgamoM meM tadanusAra alaga-alaga nAma bhI pracalana meM the. jo nimna likhita haiM 1. gaMDI 2. kacchapI 3. muSTi 4. saMpuTapha 5. chedapATI isake alAvA anya bhI kaI prakAra bAda meM pracalita hue, ina meM se kucha prakAra yaha hai ki 1. gaDI 2. gola 3. goTakA kisa prakAra kI pratoM ko gaMDI Adi kahA jAtA hai? usake bAre meM kucha vistAra se dekhate haiM. yathA1. gaMDI : jisa prata kI moTAI va cauDAI eka samAna evaM laMbAI usase kucha vizeSa hotI hai, aisI gaMDikA samAna pratoM ko gaMDI kahate haiM. isa prakAra kI pratoM meM tADapattrIya graMtha vizeSa hote haiM evaM tADapatra kI taraha likhI gaI kAgaja kI kucheka pratoM ko bhI gaMDI kahA jAtA hai. For Private and Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 20 APRIL-2015 2. kacchapI :- vaise pratoM yA graMthoM kI jaba bhI bAta AtI hai to eka nizcita AkAra-prakAra ke sAhitya kI chavi najara ke sAmane upasthita hotI hai. usameM laMbAI vAle yA caur3AI vAle pracalita do-tIna prakAroM kA hI khayAla AtA hai. lekina hastaprata sAhitya meM sAdhAraNa prakAroM ke alAvA anya bhI kaI prakAra hote haiM. usa prakAra kI prateM bhale mAtrA meM kama hoM, lekina haiM avazya. aisA hI eka prakAra hai kacchapI. yaha prata apanI donoM kinArIyoM se sIkuDI huI evaM bIca meM se phailI huI hotI hai. arthAt kachue kI taraha usakA AkAra hotA hai. isIlie hI usakA nAma kacchapI rakhA gayA hai. 3. muSTi : bilakula choTe pannoM vAlI pothI, jise muTThi meM rakhakara kahIM bhI le jAyA sake aisI prata ko muSTi kahate haiM. muTThI meM rakha pAne ke kAraNa muSThi kahA jAtA hai. muSThi pothI do prakAra kI hotI hai, eka cAra aMgula laMbI va gola hotI hai, dUsarI cAra aMgula kI caturastra hotI hai. vaise muSThi kA pramANa cAra aMgula kA hI mAnA gayA hai, phira bhI thoDe-bahuta kama-jyAdA aMtara vAlI choTI pothI ko bhI muSThi prakAra meM samAviSTa kiyA sakatA hai. vaha caurasa yA laMbacaurasa ho to bhI isa meM ginA jA sakatA hai. jAhira jagaha para sahaja upayoga hetu va dezAMtara sAtha le jAne hetu upayogitA ke AdhAra se yaha banAyA jAtA thA. For Private and Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21 zrutasAgara apraila-2015 4. saMpuTa phalaka :- kAgaja, tADapatra va kapar3e para to likhA hI jAtA thA, lekina kaI jagaha lakar3I kI paTTI para bhI likhA huA milatA hai. isa prakAra lakar3I kI paTTI para likhe hue sAhitya ko saMpuTaphalaka kahate haiM. saMpuTa yAnI do-do kI joDI meM rahI kASTapaTTi para likhA gayA jo sAhitya vaha hai saMpuTaphalaka. deza meM saMpuTaphalakoM kI saMkhyA prAyaH bahuta hI kama hai phira bhI namUne ke tora para kucheka saMgrahAlayoM meM pAye jAte haiM. 5. chedapATI (chivADI) :- isa prakAra kI pratoM meM khAsa kucha nahIM hotA hai, sAdhAraNa prata jaisI hI hotI hai, yAni laMbAI, caur3AI sAdhAraNa prata kI taraha, lekina usameM panneM bahuta hI kama hone ke kAraNa usakI moTAI kama hotI hai. isa lie usako eka alaga prakAra meM rakhA gayA hai aura use chedapATI ke nAma se jAnA gayA hai. prAkRta meM usakA mUla nAma chivADI hai, prAkRta para se saMskRta meM use chedapATI kahate haiM. 6. gaDI: TAS RAJASS . 3 . ... Panta to lAkara iwwwwwwwwwvitilayiwwituatinAMANSLAAAAAPoudel vividha prakAra se mor3a karake, tahabaddha karake rakhe gaye laMbe caur3e kapar3e yA kAgaja ke Tukar3e ko gaDI kahate haiM. isameM prAyaH 14 rAjaloka yaMtra, vividha prakAra ke koSThaka, vividha ArAdhanA ke paTTa, DhAIdvIpa kA nakzA Adi citra hote haiM. 7. gola :- sAdhAraNa cauDAI vAle kAgaja yA kapar3e kI laMbI paTTI para likhI gaI viSayavastu, jise upayoga meM na lenA ho aise samaya meM gola lapeTakara rakhA jAtA ho use gola kahate haiM. aMgrejI meM ise skrola yA rola bhI kahate haiM. ye rola kaI bAra For Private and Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 22 APRIL-2015 2 424-244P Aarzas vdit AR,ANTOPEMAIN ARMA 4 - ARJindadMANDLA ARTICindiya arianarmerew ressence Fir e L Awards ikekearpati wala nirudas sa gay simpetianeta +:Hdveteries. whapr a * windsieldinanginion and Reachedusahasna NAME. " Margat 20 mITara laMbAI yA kama-jyAdA laMbAI vAle bhI hote haiM. kaI gola laghu va atilaghu kada ke bhI milate haiM. rAjA, bAdazAhoM ke pharamAna, purAne jyotiSioM dvArA banAI gaI janmakuMDalI, paMcAMga, jaina vijJaptipatra, mahAbhArata, zrImadbhAgavat Adi ke Alekha isa prakAra ke rola meM pAe jAte haiM. 8. goTakA :- sarvasAmAnya sAdhAraNa AkAra vAlI prata ke panne jinheM bIca meM se pahale moDate haiM, phira sIlAI karake bAMdha diyA jAtA hai. phira sIlAI vAle bhAga se use mor3a diyA jAtA hai, mor3a dene para vaha do bhAgoM meM ho jAtA hai. usameM likhAvaTa kisI DAyarI yA noTabuka kI bhA~ti hotI hai, isa prakAra kI pratoM ko goTakA kahate haiM. isameM kaI bAra likhAvaTa cauDAI vAle bhAga se to kaI bAra laMbAI vAle bhAga se bhI For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 23 apraila-2015 zrutasAgara kI hotI hai. .. goTakA ke lie eka sAdhAraNa vyAkhyA kareM to kaha sakate haiM ki purAne jamAne kA adhikAMza ADe yA kvacit khaDe laMbe AkAra vAlA silAIyukta va vesTana yukta hastalikhita graMtha. goTake muTTi meM A jAe~ itane choTe se lagAkara bRhadkAya bhI hote haiM. adhikAMza goTakoM ke Upara surakSA hetu AvaraNa ke rUpa meM majabUta sIlAI yukta pU~DheM bhI lage hue rahate haiM. una pU~ThoM ke Upara bhI kapar3A lagAyA huA rahatA hai. vaha kapar3A cipakAyA huA yA silAI kiyA huA bhI milatA haiM. jisa prakAra vyavasAya meM hisAbakitAba hetu khAtAbahI hotI haiM vaise goTake hote hai. kapar3e lagAkara pUMThoM ko majabUta kiyA jAtA hai aura una majabUta pUThoM kI vajaha se goTake kI surakSA va Ayu laMbI ho jAtI hai. kaI goTakoM meM jahA~ silAI kI hotI hai vahA~ (pITha vAle bhAga ke) bIca meM eka laMbI DorI For Private and Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR APRIL-2015 bhI dI huI rahatI hai, usase lapeTakara goTakoM ko surakSita bAMdhA jA sakatA hai. paDhane hetu goTake do prakAra se khulate haiM- 1) dAye-bAye khulane vAle guTake. 2) Upara-nIce khulane vAle guTake. guTakoM meM khaDI va ADi do prakAra kI laMbAI meM lekhana hotA hai. ____ hastapratoM meM kacchapI, muSTi jaise prakAra kyoM hai, usake pIche bhI kucheka kAraNa haiM, jaise ki pratoM ke lie tADapatra, kAgaja kA kaTiMga kiyA jAtA thA, usameM se jo TukaDe nikalate the, use vesTa na mAnakara usakA bhI upayoga kara liyA jAtA thA. upayoga meM lene ke lie use jo saMbhava ho, acchA lage vaisA AkAra dekara upayoga meM le liyA jAtA thA. kyoMki usa samaya tADapatra, kAgaja bahuta hI durlabha the. jisa AkAra meM jo TukaDe mile use yathAsaMbhava eka yogya nizcita svarUpa dekara le liyA jAtA thA. isa kAraNa se bhI hastapratoM meM vividhatA najara AtI hai. hastapratoM ke uparokta prakAroM ke alAvA vartamAna meM prAcIna sAhitya ke anya bhI kaI prakAra upalabdha haiM. tAmrapatra, zilApaTTa Adi para bhI graMtha likhe jAte the. ___ isa lekha meM pravacana sAroddhAra siddhasenasUri viracita tattvajJAna vilAsinI vRtti evaM bhAratIya jaina zramaNa saMskRti ane lekhana kalA kA AdhAra liyA gayA haiM va samrATa saMprati saMgrahAlaya, kobA se citra die gae~ haiM. (peja naM. 32nu anusaMdhAna) zrI mahuDI tIrthe dIkSA prasaMga : di. 25/04/2015 ko zrI mahuDI (madhupurI) jaina zve. mU. pU. TrasTa-saMgha ke upakrama meM zrI mahuDI tIrtha ke parama pavitra prAMgaNa meM gacchAdhipati pa. pU. A. bha. zrI manoharakIrtisAgarasUrIzvarajI ma. sA., pa. pU. A. bha. zrI vardhamAnasAgarasUrijIjI ma. sA., pa. pU. A. bha. zrI udayakIrtisAgarasUrijI ma. sA., pa. pU. A. bha. zrI prasannakIrtisAgarasUrijI ma.sA., pa. pU. A. bha. zrI vivekasAgarasUrijI ma. sA., pa. pU. A. bha. zrI ajayasAgarasUrijI ma. sA. Adi 6 sUrivoM kI evaM tIsa se adhika zramaNa zramaNI bhagavaMto kI punita nizrA meM kheDA nivAsI mumukSu zrI RSabhakumAra kI bhAgavatI dIkSA kA kalyANakArI prasaMga sAnaMda saMpanna huA. putra ke utkRSTa tyAga ko dekhakara dIkSArthI ke dharmapariNAmI mAtA-pitA zrI hirenabhAI evaM zrImatI jayazrIbahanane bhI caturthavrata kA grahaNa kiyA. For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir somasaubhAgyanuM vihaMgAvalokana hIrAlAla ra. kApaDiyA 'jaina sAhitya' eTale vividha viSayonI jAtajAtanI bhASAmAM manohara phUlaguMthaNI. Ama hovAthI ApaNa prAg- aitihAsika temaja aitihAsika vyaktionAM jIvanacaritro kavivarone chAje evI rIte rajU karAyelA maLI Ave che. prastutamAM huM somasuMdarasUri nAmanA eka samartha sUrinI jIvanarekhA AlekhatuM ane bhaktanI rIte emanA guNotkIrtana karatuM je kAvya pratiSThAsome vi. saM. 1524mAM racyuM che teno saMkSipta paricaya pUro pADavA mATe A lekha lakhuM chu. nAma-uparyukta kAvyanuM nAma kartAe jAte somasaubhAgya rAkhyuM che. eno prathama aMza somasuMdarasUrinA nAmanuM dyotana kare che, ane bIjo aMza emanA 'saubhAgya' viSe nirdeza kare che. jema A kAvyanA aMtamAM 'saubhAgya' zabda vaparAyo che tema e pUrve ghaNAM varSo upara racAyelI jaina ke ajaina kRtinA nAmamAM evo prayoga hoya to te viSe tapAsa karavI bAkI rahe che. paraMtu enA pachI racAyelA hIrasaubhAgyamAM to 'saubhAgya' zabda parAyo che. vibhAga - somasaubhAgya kAvya dasa sargamAM vibhakta karAyuM che. e sargonAM padyonI saMkhyA anukrame A mujaba che - 63, 72,59,63,61,59,94, 92, 110 ane 74 Ama ahIM ekaMdare 747 padyo che. chaMda-sAmAnya rIte bRhat-kAvyo pratyeka sargono moTo bhAga eka ja chaMdamAM ane aMtamAM e chaMdamAM pheraphAra karAyelo jovAya che. A hakIkata prastuta kAvyane paNa lAgu paDe che. eno prathama sarga vasaMtatilakAmAM racAyo che, ane aMtima padya zArdUlavikrIDitamAM che. dvitIya sarga mukhyatayA 'anuSTubh' mAM ane lIjo upannatimAM che. ema jAta jAtanA chaMdomAM A kAvya racAyuM che. alaMkAra A kAvya aMtaryamaka rUpa zabdAlaMkArathI temaja parisaMkhyA', vyatireka' utprekSA ityAdi vividha arthAlaMkArothI vibhUSita che. viSaya- A kAvyano viSaya to enuM nAma ja sUcave che tema 'tapA' gacchanA somasuMdarasUrinuM jIvanacaritra che. enI je rUparekhA sarga dITha AlekhAI che te ApaNe vicArIzu. 1. juo sarga. 1nA zlo. 22 ne 23, 2. juo sarga. 3, zlo. 53, 3. emanuM caritra gurvAvalI (vi. saM. 1455), citradurgamahAvIra- prAsAdaprazasti (vi. saM. 1495) ane guruguNaratnAkara (vi. saM. 1549 ) mAM AkhA che. For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 26 APRIL 2015 brahmA temaja RSabhadeva ema ubhayane aMge ghaTe evA zleSAtmaka zlokathI A kAvyano prAraMbha karAyo che. tyArabAda zAMtinAtha, neminAtha, pArzvanAtha, mahAvIrasvAmI ane sarasvatIdevIne aMge ekeka zloka che. zlo. 11 mAM 'gujarAta' mATe 'gUrjaralA' zabda vaparAyo che. zlo. 11-39mAM 'prahlAdanapura' yAne pAlanapuranuM varNana che. emAM e nagaranA goLAkAra killAno ane enI dharmazALA ono ane lekhazALA (nizALa) no ullekha che. zlo. 40-49mAM e nagaranA zeTha sajjananuM varNana che. zlo. 50-62 e zeThanI patni AlhaNadevIne aMgenA che. e paikI zlo. 52-54mAM kahyuM che ke e strI te sItA, damayaMtI, sulasA, ramA, manoramA, madanarekhA, bhadrA, subhadrA, aMjanA, kuMtI, mRgAvatI ke jyeSThA to nathI evA vikalpo vibudhone viSe utpanna karatI hatI. bIjA sarganI zarUAtamAM kahyuM che ke AlhaNadevI rAtre svapnamAM candra jue che, ane savAra paDatAM e potAnA patine e vAta kare che, tyAre te kahe che ke tane caMdra samAna putra thaze. kAlAMtare e devI putrane janma Ape che. bArame divase sajjana zeTha sagAM-vahAlAMne jamavA teDe che. enuM varNana karatAM kavi kahe che ke sauthI prathama to sonA rUpA ane kAMsAnAM pAtro goThavAya che. pachI darAkha, akharoTa', sAkara ane cAroLI pirasAya che. tyAra bAda lADu, cakacakato goLa e ane khAjAM pirasAya che. e pachI vaDAM, ghebara, lApasI, kapUrI zALano kUra, maganI chaDelI dALa, ghI, jIvaMtI nAmano manohara pAka ane jAtajAtanAM zAka pirasAya che. sajjana paMkho nAMkhe che. pachIthI eka kapUrathI bharelo, ane ghola' nA kallolathI suMdara evo uttama zALano karaMbo pirase che. jamaNa pUrNa thatAM pAnanI bIDI ApI sagAMvahAlAMne e sajjana UMce Asane besADe che ane potAnA putranuM nAma 'soma' pADe che. soma pAMca varSano thatAM enuM nizALagaraNaM karAya che. ene aMgenA varaghoDAmAM nartakIo nRtya kare che. upAdhyAya oMkArapUrvaka mAtRkA somane zikhave che. jota- jotAmAM to e soma 1. mULamAM 'akhoDa' zabda che, paNa 'akSoTa' joIe., 2. mULamAM sphurat-phANitA zabda che. gujarAtI bhASAMtaramA Ano artha 'sUtarapheNI' karAyo che te bhUla che., 3. mULamAM 'lapanazrI' zabda che., 4. A pAzena bane che te jANavuM bAkI rahe che., 5. kapaDA vaDe chaNeluM matheluM dahIM., 6. A dahIMnA pAMca naviyatAmAnuM eka che. juo paccakkhANabhASya (gA. 33), 7. A prathA vicitra jaNAya che. AgaLa upara dIkSAnA varaghoDAmAM paNa vArAMganAonA nRtyanI vAta Ave che., 8. bArAkhaDI. For Private and Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 27 -2015 apraila -: kAlApaka vyAkaraNa', nAmamAlA', dhAtupATha, liMgAnuzAsana ane chaMdazAstrano abhyAsa kare che e vAtano ullekha karI A sarganI samApti karAI che. jo sarga guruparaMparAnA varNarUpa che. enI zarUAta mahAvIrasvAmIthI karAI che. emanA ziSya prathama gaNadhara gautamasvAmIne uddezIne ane pAMcamA gaNadhara sudharmasvAmIne aMge ekeka zlokaracI e pAMcamA gaNadharanI ziSyaparaMparA ApatAM kramasara nIce mujaba munivarono paricaya ekeka zloka dvArA karAvAyo che. jaMbUsvAmI', prabhavasvAmI, zayyaMbhavasUri, yazobhadrasUri, saMbhUtivijaya, bhadrabAhusvAmI, sthUlabhadra, Arya mahAgirisUri, Arya suhastisUri, Indradinna, dinnasUri, siMhagirisUri, vajrasvAmI ane vajrasena. e vajrasenane cAra ziSyo hatA ane emanA nAmathI cAra gaccha thayA. e paikI 'caMdra' gacchamAM sarvadevasUri thayA. emaNe vaDanA jhADa nIce besI ATha ziSyone sUripada ApyuM. tyArathI e gaccha 'vaTagaccha' temaja 'bRhadgaccha 'nA nAme oLakhAvA lAgyo. e gacchamAM kAlAMtare jagaccaMdrasUri thayA. emaNe bAra varSa sudhI AMbelanuM tapa karyu, ethI emano gaccha 'tapA' tarIke prasiddhi pAmyo. emanA ziSya devendrasUrinI vyAkhyAnakaLA vakhaNAtI hatI. e karmagraMthanA racanArane vidyAnaMda nAme ziSya thayA. emane pAlaNapuranA rAjAe racAvelA prahlAdanavihAramAM sUripada apAyuM tyAre devoe kapUra ane kesaranI vRSTi karI hatI ema ahIM kahyuM che. emanI pATe dharmaghoSasUri thayA. eka veLA ujjainamAM koI eka yogIe sarpoM vikurvyA anee sUri upara mUkyA, te samaye e sUrie e yogIne krauMca - baMdhathI bAMdhI lIdho. yogIe potAne choDI mUkavA prArthanA karI eTale sUrie tema karyu. vidyApuramAM e sUrie cAra zAkinIone staMbhita karI. e sUrinI pATe somaprabhasUri thayA. ane emanI pATe somatilakasUri thayA, ane e sUrine jayAnaMdasUri nAme ziSya thayA. cothA sarganA prAraMbhamAM kahyuM che ke eka veLA e jayAnaMdasUri prahlAdanapuramAM padhAryA tyAre emanI dezanA sAMbhaLavA somakumAra emanA pitA sajjananI sAthe gayA. e sAMbhaLI 1. mULamAM zlo. 64mAM Ama che. kharI rIte 'kalApaka' joIe. ene 'kAtaMtra' temaja 'kaumAra' paNa kahe che., 2. bhASAMtaramAM 'aSTabhidha evaM kozanuM nAma apAyuM che te bhrAnta che., 3. Ane aMgenA zlokanuM bhASAMtara vicAraNIya che., 4. emane uddezIne bhASAMtaramAM evo ullekha karAyo che ke- 'jJAtAsUla upara AkSepa karanAra samagra vAdIone jItanArA' bhUlabhareluM bhASAMtara che. 'Agamano jANakAra ane samagra vAdIone jItanAra' ema joIe. For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR APRIL-2015 somakumArane vairAgya utpanna thayo. jayAnaMdasUrie emanA dehanAM vividha lakSaNo vicAryAM. A lakSaNo kavie eka pachI eka varNavyAM che. tema karatAM emaNe hAthanI rekhAo paNa varNavI che. jayAnaMdasUrie sajjana pAse putranI mAMgaNI karI. ____e aMte emane kabUla rAkhI ane dhAmadhUmapUrvaka putrane dIkSA apAvavA taiyArI karI, e samaye jayAnaMdasUrie naMdinI sthApanA karI ane somakumArane emanI bhaginI sahita vi. saM. 1437mAM dIkSA ApI. e somakumAra nAma somasuMdara pADyu. ____ mukhyatayA 'vasaMtatilakA' chaMdamAM racAyelA pAMcamA sarganA Adya padyamAM jayAnaMdasUri svarge saMcaryA ane devasuMdarasUri gacchanAyaka banyA e hakIkata rajU karAI che. tyAra bAda e sUrinI prazaMsA karAI che. e sUrie somasuMdarasUrine uttama graMthono abhyAsa karAvavAnA irAde jJAnasAgarasUri pAse mokalyA. tema thatAM emaNe TraeNka samayamAM vividha viSayono sAco bodha meLavyo. ___emaNe vivAhaprajJaptinA yogavahana karyA eTale emane 'gaNi' padavI apAI. ane vi. saM. 1450mAM vAcaka' pada apAyu. rAjakulapATaka vagere sthaLe vicarI somasuMdarasUri aNahillapura pATaNamAM AvyA. tyAMnA narasiMha nAmanA gRhasthe devasuMdarasUrine vijJapti karI ke somasuMdara gaNine 'sUri' padavI Apo. ane mane e aMge utsava karavAnI anujJA Apo. vijJapti svIkArAtAM e gRhasthe nagarane ane potAnA mahelane zaNagAryAM. zubha muhUrte devasuMdarasUri e gRhasthane tyAM ziSyo sahita padhAryA. ane emaNe jinapratimA sahita naMdI mAMDI. bherI, buraMgaka(vAMsaLI) ane mRdaMganA avAja saMbhaLAvA lAgyA. dhavalamaMgaLano madhura avAja gUjavA lAgyo. eve samaye devasuMdarasUrie naMdisUtrano pATha karI somasuMdaragaNine sUrimaMtra Apyo. tema thatAM vi. saM. 1447 mAM e gaNi sUri banyA. e samaye narasiMhe zrIsaMghano satkAra karyo ane yAcakone dAna dIdhuM. vaLI sukhabhakSikA, modaka, somAla', vaDAM, lApasI, khAjAM, kUra, dALa ane ghoLa vaDe saMghane jamAGayo. - chaThThA sarganA prAraMbhamAM vRddha gurunA svargavAsanI ane somasuMdarasUri gacchanAyaka thayAnI hakIkata rajU karAI che. tyAra bAda emanI prasaMzArUpa padyo che. pachI 'samela' sarovarana ane e sarovaravALA nagaranuM manohara varNana che. 1. Ano artha jANavo bAkI rahe che. For Private and Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org apraila - 2015 29 zrutasAgara tyAra pachI e nagaranA devarAje eka veLA enA anuja hemarAjanI ane ghaTasiMhanI saMmati lai vAcaka munisuMdaranA sUri-padanA mahotsavArthe puSkaLa dhana kharcya, e vAta rajU karAI che. prasaMgavazAt e munisuMdaranI buddhi, sahasrAvadhAnatA ityAdino ullekha che. devarAje saMghapati banI munisuMdarasUrinI sAthe zatruMjayanI yAtrA karI, ema kahI A sarga pUrNa karAyo che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAtamA sarganI zarUAtamAM 'Iladurga' nAmanA nagaranuM varNana che. tyArabAda evo ullekha che ke e nagaranA raNamalla rAjAne zrIpuMja nAme putra hato. eno vaccharAjanA putra goviMda tarapha sadbhAva hato. e goviMde kumArapAlavihArano uddhAra karAvyo ane AgaLa jatAM potAnA putra zrIvIranI saMmatithI somasuMdarasUrine hAthe dhAmadhUmapUrvaka jayacandra vAcakane 'sUri' pada apAvyaM. pachI e goviMda saMghapati tarIke zatruMjaya, giranAra, sopAraka, ane tAraNagiri (tAraMgA) nI yAtrA karI potAne nagare pAcho pharyo tyAre enA putra zrIvIre eno satkAra karyo. e goviMdane tAraNagiri upara ajitanAthanuM navaM biMba sthApana karAvavAnI bhAvanA thaI eTale eNe aMbikA devInuM ArAdhana karI enI pAsethI varadAna meLavyuM ane e dvArA yogya zilA prApta karI. pachI enI pratimA ghaDAtAM eNe somasuMdarasUrine hAthe enI pratiSThA karAvI. AThamA sarganA prAraMbhamAM kahyuM che ke somasuMdarasUri vihAra karatA devakulapATakamAM padhAryA. tyAMnA saMghapati niMbe ke jeNe khAgahaDI nAmanA nagaramAM jinamaMdira karAvyaM hatuM, eNe puSkaLa dravya kharcI bhuvanasuMdara vAcakanA 'sUri' padane aMge mahotsava karyo. pachI e navIna AcArya karNAvatI gayA tyAre guNarAje pravezotsava karyo. enA bhAI Ae AcArya pAse dIkSA lIdhI. AgaLa upara e AcArye zatruMjaya mAhAtmya vAMcI saMbhaLAvyuM. e uparathI guNarAje niyama lIdho ke 'jyAM sudhI huM dhAmadhUmapUrvaka zatruMjaye jaI AdinAthane praNAma na karUM tyAM sudhI mAre dahIM- dUdhano tyAga che. 'dIpAlikA-parva' AvatAM tIrthayAtrA mATe eNe taiyAra karI. ahimmada pAdazAhe kabAhi vagere mANaso sAthai ene divya vastrono poSAka Apyo. vaLI potAnI vA (dvA) gati ApI ane hajAro subhaTo ApyA. vaLI rAjAne lAyaka napherI vagere vAdya ApyAM. ! zubha muhUrte guNarAja saMgha sahita nagaramAMthI nIkaLyo te samaye uttama zukana thayAM. mastaka upara jaLano kuMbha rAkhIne saubhAgyavatI strI sAmI AvatI maLI. AbhUSaNothI vibhUSita paNyAMganA dRSTipathamAM AvI. For Private and Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 30 APRIL 2015 bI tarapha gadheDA, zaMDe ane ghoDAe zubhakArI spaSTa sAda vistAryo, DAbI ane jaNI tarapha durgA ane gaNeze kalyANakArI avAja karyA. nirdhUma ani ane hAthI sAmedekhAyA. saMgha prayANa karI vIramagAma pahoMcyo. tyAMthI AgaLa jatAM zrImaliko ane rANAoe guNarAja bheTa ApI. pachI saMgha dhaMdhukA ane valabhIpura thaI pAlItANe Avyo. guNarAja sakaLa saMgha sahita 'zatruMjaya' giri upara caDyo. eNe kapardI yakSane ane AdinAthane praNAma karyA. pachI potAnI pratijJA pUrNa thatAM guNarAja madhumatI (mahuvA) Avyo. e samaye enI vijJaptithI gacchapati jinasuMdara vAcakane 'sUri' padavI ApI ane utsava e guNarAje karyo. pachI e krame krame devapattana, maMgalapura (mAMgaroLa?) ane jIrNadurga (jUnAgaDha )mAM Avyo. 'raivata' girinA rAjAne raMjita karI guNarAje e girinI yAtrA karI ane kALAMtare e karNAvatI Avyo. A pramANenI hakIkata varNavI A sarga pUrI karAyo che. navamA sargamAM vizAlarAjane 'vAcaka' pada, biMbanI pratiSThA, jinakIrtine 'sUra' padavI, paMcamInaM udyApana, rANapuramAM bhavya jinamaMdiranuM nirmANa, amadAvAdanA samarasiMhanI tIrthayAtrA, pacavArakamAM saMghavI mahuNasiMhe baMdhAvela jinamaMdira ane vi. saM. 1499mAM somasuMdarasUrino svargavAsa, e bAbato varNavAI che. dasamA sargamAM somasuMdarasUrinI pATe thayelA keTalAka munivaronI saMkSepamAM prazaMsApUrvaka noMdha levAI che. sauthI prathama munisuMdarasUri viSe ullekha che. 'sUri - mantra' nuM smaraNa karavAnI emanI zakti varNavI emane hAthe 'zrIrohiNI' nagaramAM upadrava dUra thatAM tyAMnA rAjAe zikArano niSedha svIkAryo ane amAri pravartAvI, e vAta ahIM kahevAI che. vaLI devakulapATakamAM 'zAMti - stavana' thI mArino upadrava e sUrie dUra karyo hato. ema paNa ahIM kahyuM che. emanA pachI jayacandrasUri viSe evo ullekha che ke emane 'kRSNa vAgdevatA 'nuM biruda hatuM ane emaNe kAvyaprakAza, saMmati ( prakaraNa) vagere graMtho ghaNA ziSyone bhaNAvyA hatA. tyAra bAda bhuvanasuMdarasUri, jinasuMdarasUri ane jinakIrtisUri viSe nirdeza che. ratnazekharasUrinA saMbaMdhamAM ema kahyuM che ke emaNe dakSiNa dizAnA garviSTha vAdIone jItyA hatA. saMghapati lakSe jemane sUripada apAvyaM hatuM, evA guNodayanaMdisUri no ullekha karI pharIthI ratnazekharasUrinuM guNotkIrtana karAyuM che. 1. ahIM guNodayanaMdisUrinA badale udayanaMdisUri nAma samajavu. For Private and Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 zrutasAgara apraila-2015 pachI lakSmIsAgara sUrirAja viSe ema kartuM che ke jIrNadurga (jUnAgaDha)nA rAjAnI sabhAmAM ajaina matanuM emaNe khaMDana karyu hatuM. e sUrie pittaLanI pratimAonI pratiSThA karI hatI. ane 'lATApallI' nagaranA dAkSiNAtya mahAdeve puSkaLa dravya kharcI e sUrine hAthe apAyelA be vAcaka padavIne aMge utsava ko hato. vizeSamA e sUrie 72 jinAlayomA emaNe covIzInAM biMbanI pratiSThA karI hatI. somadevasUrine prabaLa vAdI ane prakhara vaktA temaja kuzaLa kavi tarIke varNavyA che. sAthe. sAthe emanI samasyAzaktithI jUnAgaDhano rAjA rAjI thayo hato. ema ahIM kartuM che. tyArabAda ratnamaMDanane uttama vaktA ane kavi kahyA che. emanA pachI somajayasUri, upAdhyAya sAdhurAja, 'kRSNa sarasvatI' cAritraratna, upA. satyazekhara, hemahaMsa, paMDita vivekasAgara, rAjavardhanasUri, cAritrarAjasUri, paMDita puNyarAja, zrutazekhara, vIrazekhara, somazekhara, jJAnakIrti, zivamUrti, dharmamAna, jyotirvid harSamUrti, harSakIrti, harSabhUSaNa, harSavIra, jayazekharasUri, amarasuMdara, lakSmIbhadra, vyAkaraNa vettA siMhadeva, vyAkhyAnakaLA kovida paMDita ratnaprabha, zIlabhadra, naMdidharma, zAMticaMdra gaNi, vinayasiMha gaNi, ane harSasena gaNi viSe ullekha che. tyArabAda somasuMdarasUrinA gacchanI temaja e sUrinI prazaMsA karAI che. aMtamAM A kAvya vi. saM. 1542mAM racAyu ane enuM saMzodhana sumatisAdhu e karyu. e bAbata rajU karI A sarganI ane sAthe sAthe A kAvyanI pUrNAhuti karAI che. A uparathI joI zakAze ke A kAvya somasuMdarasUrinuM caritra rajU kare che. ane prasaMgavazAt pAMcaso-chaso varSa uparanI sAmAjika paristhitino e samayanA bhojana samAraMbhano, sUri vigere padavIone aMgenA mahotsavono, vividha tIrthayAtrAono, saMghono paricaya karAve che. prakAzana :- "jaina jJAna prasAraka maMDaLa" taraphathI prastuta kAvya gujarAtI bhASAMtara sahita sane 1905mAM chapAvAyu che kharaM, paraMtu emAM azuddhio che ane gujarAtI bhASAMtara to keTalIkavAra gerasamaja ubhI kare tevu che. ethI A zabdalAlityathI vibhUSita kAvya aitihAsika dRSTie paNa upayogI hovAthI enuM viziSTa TippaNa sahita samucita saMpAdana thaq ghaTe ane bane to eno gujarAtI anuvAda paNa prakAzita karavo joIe. (jaina satyaprakAza, varSa-18, aMka naM.-1) For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org samAcAra sAra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaisalamera yAtrA saMgha : rASTrasaMta pa. pU. A. bha. zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana nizrA meM phalodI nivAsI saMghavI zrI nemIcandajI amaracandajI vaida parivAra cainnaI dvArA phalodI se jaisalamera - lodravAjI kA zAnadAra bhavyAtibhavya chaH ri pAlita pada yAtrA saMgha kA punita Ayojana kiyA gayA thA. dinAMka- 18/02/15 ko pU. A. bha. zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kA phalodI nagara meM dhUmadhAma ke sAtha praveza saMpanna huA. dinAMka- 22/02/2015 prAtaH zubha muhUrta meM saMgha prayANa huA. dinAMka- 06/03/2015 ke pAvana dina para jaisalamera kI sparzanA kI evaM dinAMka 08/03/2015 ko lodravAjI tIrtha meM saMgha mAlAropaNa ke sAtha yaha parama punita avasara harSollAsa ke sAtha saMpanna huA. pUjya gurudeveza ke sAtha-sAtha saMghapatijI ke puNyodaya se pa. pU. A. bha. zrI vardhamAnasAgarasUrijI ma. sA. pa. pU. A. bha. zrIaruNodayasAgarasUrijI ma. sA., pa. pU. A. bha. zrI devendrasAgarasUrijI ma. sA., pa. pU. A. bha. zrI hemacaMdrasAgarasUrijI ma. sA., pa. pU. A. bha. zrI vivekasAgarasUrijI ma. sA. pa. pU. A. bha. zrI vimalasAgarasUrijI ma. sA. Adi sAta AcArya bhagavaMta Adi ThANA evaM trIsa se adhika zramaNa zramaNI bhagavaMto kI punita nizrA meM isa bhavyAtibhavya chaH ri pAlita pada yAtrA saMgha kA anUThA Ayojana saMpanna huA. Au pArzvanAthajI tIrtha jIrNoddhAra pratiSThA : dinAMka- 15/04/2015 ko 550 varSa prAcIna Aunagara (rAjasthAna) meM zrI Au tIrtha ke jIrNoddhAra ke pazcAt pUjyapAd rASTrasaMta gurudeva zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kI pAvana nizrA meM zrI Au tIrtha ke mUlanAyaka bhagavAna zrI pArzvanAthajI kI pratiSThA kA kArya samApana huA. sAtha-sAtha 175 varSa prAcIna dAdAvADI ke jIrNoddhAra ke bAda pratiSThA kA maMgalamaya kAryakrama pUrNa huA. pratiSThA prasaMga ke isa sunahareM avasara ke mukhya lAbhArthI phalodI nivAsI saMghavI zrI nemIcandajI amaracandajI vaida parivAracainnaI evaM DaoN. pArasamala mohanacaMda vaida parivAra ne harSollAsapUrvaka yaha lAbha prApta kiyA. sakala zrI saMgha ke sahayoga se Au tIrtha evaM dAdAvADI ke jIrNoddhAra kA kArya ( anusaMdhAna peja naM. 24 upara) saMpanna huA. For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ For Private and Personal Use Only // 6 // zrImAninaH sunayanAMnacutAdajizriyaMni caturvadanacayaM / vizvavidyAlaya napana vibuddi bhAyA nigadimAM khilAvada vidyAM / 1 / yatinUjana suMdara mAzritavatyuM dASTAnya riSTapaTalA nijAnaM nizuH / sadyaH zivAnicanayA miMtadA virA sannAsanna mihisukhAdAsu sazAMti sAzyaH / zrInAM janAnAmo khArAjIrAjImatI guNavatI satIce kArakila mAravikAramukAkhakAlA nayanAMza nami || zrI jIpa lina garI zuru majivAlA mAnAnnataghanAghana se ninAyAM / kAlikAlA pravilamat prabala patI/pA jAgartipArzvajiga rAha mahe sAvate // nIrathArutara nAtinA zikSA nijJAtitajJA maMtra diyasyAyanaH pIyUSana raSTaSTisamaMvadRSTimiSTAmavicipejavIra jina bhUmi // yasyAH sadA niravasAdaguru prasAda mAsAdyamAdyanika vika vikarmalAsAnAya jJAnanAnavAkRtamalanyAMtAMnA tIna gavasImA minA // 6 vaMde su dAMdamita'rva madAdidaM vidyA zuru sudhiSaNA dhiSaNA lukAyo jAniyeva vinaya vidyAtirudya kirAgaMvara pirjadArAkI nAvatIyAgotamasya sAmya kAmadAoka liya khyamuguNAnyA nAcdaM / anya se cinavAchanidihi jikAdhakI surasughatisAdhakAH / zrI sAma suMdara sucimA pradhAnaHspAsyagaNanA nigavaMganA saanaam|| kArAtizuru zaktirapadamazrI mAmasuMdara rAga rimAnA rAmamA naagyaangmn| pajJA prakari vhinaHcahitAya soma sAnA mAmanagaracyA mikAvye ||13||rA kA karjavAniyAsamora NamanyArA karANa kIDa sArAjavadanA vadanAni rAmaMdhAnA yanaMdhakara suMdara maMdirA / / 12 gadaM suSamAMviSamA nimAnAda naMda nujaji nagarI garIyo / laMkAla kAma dagar3ha chidi dyAve yaMtra lAdanA dipura meM sidhuraMpurA // 13yugme // prackAdana cinipani rpha pani mohA niH zratha rbudAcana viSuH sa mantrayatarvaninazUnAmaviddinaMdi) liyo se chApitaM pura mirdamu dina jo ||khnaave patra miramaNIrama epI hAre sphAravihArasamma makaiH ryc| dhIyAsyathA zvareika viza sArA kArAgApura mahAdviparArdha jhA // 24 samya gRhazAMviracinAMdbhuta vijJAne tyAcA phaNAmaNinirasanamaH samUhaM / vinA yazAMtikaraNe somasaubhAgya kAvyanI(vi. saM. 1524) racanA thayA bAda mAtra sAta varSa pachI lAlapuramA vi. saM. 1531nA vaizAkha sudi 8 ne guruvAre gopAla dvArA lakhAyela hastapratanuM prathama patra. racanA samayathI najIkanA samayamAM lakhAyelI prastuta pratamAM padaccheda sUcaka saMketo, saMdhi sUcaka cihno, vizeSa pATha mATe vaparAyela lAlaraMga, patranI madhyamAM khAlI phullikA, lAla raMgamAM karAyelI traNa pArzvarekhA ane pratilekhakanA suMdara akSaro jevI vizeSatAo pratanI mahattAmAM ane zobhAmAM abhivRddhi kare che. Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TITLE CODE: GUJ MUL 00578. SHRUTSAGAR (MONTHLY). POSTAL AT. GANDHINAGAR. ON 15TH OF EVERY MONTH. PRICE : RS. 15/- DATE OF PUBLICATION APRIL 2015 maraNazokasaMtApaMkalayAthenAzanaciA nitaMniHphalaMkAryavIkalahecavinirdiyona prakAzaka AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara 382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252, pheksa (079) 23276249 Website : www.kobatirth.org email: gyanmandir@kobatirth.org BOOK-POST / PRINTED MATTER PRINTED, PUBLISHED AND OWNED BY : SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, PRINTED AT: NAVPRABHAT PRINTING PRESS. 9-PUNAJI INDUSTRIAL ESTATE, DHOBHIGHAT, DUDHESHWAR, AHMEDABAD-380004 PUBLISHED FROM : SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, NEW KOBA, TA. & DIST. GANDHINAGAR, PIN : 382007, GUJARAT EDITOR : HIRENBHAI KISHORBHAI POSHI For Private and Personal Use Only