Book Title: Samadhi Shatak Part 04
Author(s): Yashovijaysuri
Publisher: Gurubhakt
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023657/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhA 4 samAdhi zataka AcArya yazovijayasUri Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrI OMOMkArasUri jJAnamaMdira graMthAvali - 64 samAdhi zataka bhAga-4 AcArya yazovijayasUri saujanya * gurubhakto taraphathI... Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka (bhAga-4) mUlya : 80-00 rU|. prathama AvRtti : jUna, 2012 prarrAptezAna * sevaMtIlAla e. mahetA 4-DI, siddhagiri epArTamenTa, aThavAlAInsa, surata phona : 2667511 (mo.) 98241 52727 E-mail : omkarsuri @ rediffmail.com mehta_sevantilal@yahoo.co.in sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAda-380 001 0 dhIrUbhAI vaDecA * 101, zrI bhuvana, pahele mALe, 289, esa.vI.pI. roDa, muMbaI-04 phona : 23876315 (mo.) 93231 76315 AcAryazrI OMkArasUri ArAdhanA bhavana vAva paMthaka vADI, dazAporavADa sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-380 007 surezabhAI ke. mahetA phona : 26580053 (mo.) 94293 55953 vijayabhadra ceriTebala TrasTa hAIve, bhIlaDIyAjI (ba.kAM.)-gujarAta phona : 2744-233129 mudraka : kirITa grAphiksa 416, vRMdAvana zopIMga senTara, pAnakoranAkA, amadAvAda-1 (mo.) 989849091 I Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAra chAyA zrI jhIMjhuvADA maMDana parama tAraka zrI zAMtinAtha bhagavAna zrI mahAvIrasvAmI bhagavAna divya AziSa pUjyapAda, vacanasiddha yugapuruSa AcArya bhagavaMta zrImadvijaya siddhisUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, niHspRha ziromaNi munipravarazrI vinayavijayajI mahArAjA pUjyapAda, bhaktiyogAcArya, saMyamaikadaSTi AcArya bhagavaMta zrImadvijaya bhadrasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, virya munipravara zrI janakavijayajI mahArAjA pUjyapAda, saMyamaikaniSTha munipravarazrI dvIMkAravijayajI mahArAjA pUjyapAda, tapasviratna munipravarazrI vilAsavijayajI mahArAjA pUjyapAda, zAsanadhurINa AcArya bhagavaMta zrImadvijaya OMkArasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, vardhamAnataponidhi AcArya bhagavaMta zrImadvijaya bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjA pUjyapAda, AgamaprajJa zrutasthavira pravartaka munipravarazrI jaMbUvijayajI mahArAjA pUjyapAda, ArAdhanArata munirAjazrI jinacandravijayajI mahArAjA sAheba AziSa pUjyapAda, prazAntamUrti AcArya bhagavaMta zrImadvijaya aravindasUrIzvarajI mahArAjA pU. sAdhvIjI kalpalatAzrIjI mahArAja (mAtuzrI mahArAja) III Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 78 79 80 krama viSaya 18 prabhunuM surakSAcakra AtmadraSTA sAdhaka konsTasa slIpa anukramaNikA munitva : kSaNa kSaNanI jAgRti peja naM. 2 18 16 22 81 jJAna dvArA svarUpasthiti 29 82 'bahAra jevuM kaMI che ja nahi !' 37 83 jIvanta dIpanA sAnnidhyamAM 42 84 potAnuM potAnI bhItara sthira thavuM 49 85 svarUpa sthitinI jhalaka 55 86 virahAsaktinuM mahAkAvya 87 jJAnI puruSanI jAgRti 88 samAdhi che lakSya sa che 62 23 75 89 sAdhanAnI abhyastatAnAM traNa caraNo 82 90 sarvasvIkAranI sAdhanA 88 91 'aisA hi raMga de ki.... 92 92 'surata nirata ko dIvalo joyo'... 4 98 93 94 34 4 4 4 4 95 96 vismaya : yoganuM praveza dvAra kSaNa kSaNanI jAgRti 'tame cho jyotirmaya !' 'jaina kaho kyuM hove ?' nizcaya jANyo koNe kahevAya ? 104 112 118 123 130 98 udAsInabhAvamAM mahAlavAnI kSaNo 136 99 'cetana ! aba mohi darisana dIje !' 141 110 'pUrana brahma kI seje re...' 147 101 roma roma zItala bhayo...' 152 102 103 sAdhanAnI aSTapadI UrdhvaretastA 158 164 104 'taba dekhe nija rUpa' 171 pariziSTa-1 174 pariziSTa-2 179 IV Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 AdhAra sUtra bhAvaliMga jAte bhaye, siddha pattarasa bheda; tAteM AtamakuM nahi, liMga na jAti na veda... (77) siddhonA paMdara bheda (svaliMga siddha, anyaliMga siddha Adi) che. tethI bhAvaliMganI ja pradhAnatA thaI. AtmAne nathI liMga, nathI jAti, nathI veda.... [jAteM = - - jethI] [bhaye = thayA] [tAteM = tethI] 1. siddhA, A - B - D - F samAdhi zataka 1 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 Do prabhunuM surakSAcakra samAdhi zataka 'zrI Adijina vinati'mAM mahopAdhyAya zrI vinayavijayajI mahArAje prabhu sAthenI vAtacItano eka majhAno laya bAMdhyo che. bALaka mAnI sAthe vAta karatuM hoya e laya bahuja majhAno lAge che : */* Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'kRpA karI muja deva re, IhAM lagI ANiyo, naraka nigodAdika thakI e- 31 Avyo have hajUra re, Ubho thaI rahyo, sAmuM zyuM juo nahi e- 32' vItarAga stotramAM paNa kalikAlasarvajJa hemacandrasUri mahArAje A laya pakaDyo che. u52nI kaDIo vItarAga stotranA anuvAda rUpa ja, tethI lAge. prabhu ! tArI kRpAthI ja huM ahIM sudhI Avyo chuM.' paNa atyAre sAdhanA- pathamAM jyAre cAlI rahyo chuM tyAre kyAreka evuM kema lAge che ke tAro e kRpAno hAtha chUTI gayo che ! zabda-vAcanAmAM tyAM kyAMya Ano javAba apAyo nathI. paNa azabda- vAcanAmAM pratyuttara apAyo che. ne paramacetanA taraphathI maLato pratisAda to madhura ja rahevAno ne ! tyAM evuM kahevAyuM che ke jyAM sudhI bhakta asahAya hato, tyAM sudhI paramacetanAno sAtha rahyo. paNa sAdhanAnuM kartRtva potAnA hAthamAM sAdhake lIdhuM tyAre 52macetanAno sAtha chUTyo hoya evuM anubhavAyuM. che : sAdhaka, bhakta potAnI A nabaLI kaDIne lakSyamAM nathI leto. e kahe chu. bhavatprasArenaivAda-miyatI prApito muvam / 2. ratnatrayaM me hriyate, hatAzo hA ! hato'sma tat // samAdhi zataka | 3 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvekhazo arihaMta re, jo ANi veLA; to mAharI zI vale thaze e. 35 prabhu ! jo tame mArI upekSA karazo to mArI zI hAlata thaze ? kevI hAlata thaI zake ? UbhAM che aneka re, mohAdika vairI, chaLa jue che mAharA e. 36 tehane vAro vege re, deva ! dayA karI, vaLI vaLI zuM vinavuM e. 37 mArI hAlata kaphoDI thaze e Apa jANo ja cho ne, prabhu ? moha Adi zatruo mArA upara trATakavAnI rAha joIne beThA che. ApanuM rakSAcakra mArA 52 nathI evo khyAla AvatAM ja badhA zatruo mArA upara tUTI nahi paDe ? prabhu kevuM majhAnuM surakSAcakra ApI de che ! bhaktanI samarpita dazA e surakSAcakrane svIkArI zake che. padArtho, vyaktio ke zarIra para rAgadazA UbharavA lAge; duzmano sakriya bane, tyAM ja prabhunuM surakSAcakra bhaktane bacAvI le che. kevI rIte kAma kare che e surakSAcakra ? samarpita dazA rAganI sAme rAgane TakarAve. azubha rAganI dhArA tUTI jAya. prabhunA prazama rasane jotAM jo e ja gamI jAya to padArtharAga Adi zuM karaze ? samaya jatA | " / / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAdhanapuranA zreSThivarya kamaLasIbhAi. pUrA mAtRbhakta. mAnI jIvanasaMdhyAe ekavAra temaNe mAne pUcheluM : mA ! tArA basso tolAnA sonAnA dAgInA che. enuM zuM karavuM che ? mAe kahyuM : tArA zrAvikAe mArI khUba sevA karI che. ene e dAgInA Apaje. kamaLasIbhAIe kahyuM : mA ! tuM kaheze, tema ja thaze. paNa tuM eTaluM vicAra ke tArI putravadhUne tuM e dAgInA ApIza, to eNIne tenA para rAga thaze ane teNI karmabaMdha ka2ze. ane jo tuM kahe to e sonAnI prabhunI AMgI banAvIe to hajAro loko enAM darzana karIne potAnAM karmo khapAvaze... tuM vicAra karIne kahe. tuM kahIza tema karIza. mAe kahyuM : beTA ! vicAra karatAM mane lAge che ke prabhunI AMgImAM sonuM vaparAya e barobara che. saMsAranA rAganI sAme prabhuno rAga. jene prabhu gamI gayA, tene bIjuM kAMI ja nahi game. kevuM majhAnuM prabhunuM A surakSAcakra ! ahaMkAra prabaLa che ApaNo. paNa rAkhano ne dhULano ahaMkAra karyo... have prabhu maLyA eno ahaMkAra karavo che. ahaMkAranI sAme ahaMkAra TakarAvavAno che. samAdhi zataka 5 *n Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktanI bhaktidhArAmAM AMsu ja AMsu che. hakIkatamAM, potAnI AMkhomAMthI nIkaLatAM AMsunA relAtA pravAhamAM ja bhaktane vahevAnuM hoya che. 'tume cho dayAsamudra re, to mujane dekhI, dayA nathI zya ANatAM e. 34' prazna thAya ke bALaka para zuM mA dayA kare ? bALakane e cAhe, prANArpaNathI vahAla Ape; bALaka para dayA....? nAradanA bhaktisUtramAM eka sarasa sUtra Ave che : "vecatriyatvAnta ||'prabhune dInatA game che. kema ? zA mATe ? zA mATe prabhune potAnuM bALaka dIna-hIna hoya te game ? dInatAno artha che ahIM ogaLI javuM. pIgaLI javuM. bhakta ogaLe, pIgaLe, raDe; prabhunI kRpAdhArAne khUba vegathI e jhIlI zake. - bhaktanI bhInAza kyAreka vitRSNAmAM paNa - nirAzAmAM pheravAya che. tene lAge che ke prabhu potAnA para dhyAna nathI ApatA. e layamAM e zuM kaheze prabhune ? : marudevI nija mAya re, vege mokalyAM, gaja besArI muktimAM e. 38 bharatesara nija naMda re, kIdho kevaLI, ArIso avalokatAM e. 39' prabhu ! AdinAtha deva ! marudevAjI tamArI mAtA. tame emane saheja paNa kaSTa vinA hAthInA hoddethI ja kevaLI banAvI mokSe mokalyAM... bharata cakravartI tamArA putra. temane tame ArIsA bhuvanamAM darpaNamAM potAnuM rUpa jotAM kevaLajJAnI banAvI dIdhA. samAdhi zataka | 6 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joke, khyAla che ke prabhune vahAlA-davalA jevuM kaMI che ja nahi; paraMtu prabhunI joDe A rIte vAto karavAno paNa eka anokho AnaMda hoya che ne ! bAkI khyAla che ke marudevA mAtA prabhunA rUpane jotAM, bhagavadarzanathI prApta thatAM AnaMdane pAmIne kevaLI thaI mokSe gayAM che. paraMparAmAM Avo kathApravAha cAle che ke meM putra mATe - enA virahamAM AvI pIDA bhogavI, ne putra mArI sAme paNa Avato nathI; kevo A saMsAra che ! AvI saMbaMdhonI anityatAnuM bhAvana karatAM teo annakRt kevaLI thaI mokSe sidhAvyAM. ahobhAva dvArA, zubhanA vega dvArA zuddhanI prApti evo eka krama thayo. vairAgya dvArA zuddhanI - svarUpanI prApti evo bIjo krama thayo. bharata cakravartI pAse udAsInatAnI majhAnI eka dhArA hatI ja. ArIsA bhuvanamAM e udAsInatAnI dhArA zukladhyAnanI dhArAmAM pheravAi. stavanAkAre kahyuM : prabhu ! marudevA mAtAne tame potAnI mAtA hatI eTale mokSe jaladI mokalI dIdhAM ! bharata cakravartI potAno putra hato eTale ene ArIsA bhuvanamAM ja kevaLI banAvI dIdhA ! 3. sA'pazyat tIrthakRllakSmIM, sUnoratizayAnvitAm / tasyAstaddarzanAnandAt, tanmayatvamajAyata // sA''ruhya kSapakazreNi - mapUrvakaraNakramAt / kSINASTakarmA yugapat kevalajJAnamAsadat // triSaSTi parva 1-528 / 29 samAdhi zataka | 7 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRSThabhU para kaDIne joIe : bhAvaliMga jAte bhaye, siddha pattarasa bheda; tAteM AtamakuM nahi, liMga na jAti na veda... siddho paMdara bhede kahela che. jemAM svaliMga siddha, anyaliMga siddha, gRhaliMga siddha Adi bhedo Ave che. bharata cakravartI gRhasthanA veSamAM ja kevaLajJAna pAmyA. marudevA mAtA gRhasthanA veSamAM ja kevaLI thaI mokSe sidhAvyAM. bharata cakravartIe kevaLI banyA pachI tarata munino veSa svIkArI lIdho che. joke, bharata cakravartInI janmAntarIya sAdhanAnuM A pratibiMbana hatuM. anyaliMga siddhatA jainadarzananI udAratAnI ghotikA che. koi paNa paMthamAM rahenAra paNa tevAM guNasthAnonI sparzanA karIne siddhi pAmI zake che. nizcayanayanA A bindune vyavahAra nayanA e mantavya vaDe ApaNe samatulita karavuM joie ke AvA kevaLI - gRhastha veSamAM ke anya paMthanA saMtanA veSamAM thayelA - jo emanuM AyuSya hoya to devoe Apela sAdhuveSa svIkAre che. ane zramaNanA manohara veSamAM pRthvI para vicare che. samAdhi zataka |- Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 AdhAra sUtra paMgudRSTi jyuM aMdha dRSTibheda nahu deta; AtamardaSTi zarIrame, huM na dhare guna hata...(78) jema samaju mANasa pAMgaLA/lUlAnI dRSTine AMdhaLAnI dRSTi mAnato nathI. tema ja deha ane AtmAnA bhedane je jANe che, te AtmAnI dRSTine zarIramAM dhAraNa karato nathI. arthAt antarAtmA zarIrathI nyAro rahe che. ane e ja enA guNonA kAraNarUpa bane che. 1. aMdhane, B - F samAdhi zataka | 9 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 N AtmadraSTA sAdhaka jJAnamAM DUbela vyaktitvanA Anandane kaI rIte kahI zakAya ? nA, tame ene varNavI na ja zako.1 1. jJAnamagnasya yaccharma, tadvaktuM naiva zakyate / nopameyaM priyAzleSairnApi taccandanadravaiH // -adhyAtmopaniSat 2-13 samAdhi zataka /10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munijIvanamAM jema jema sAdhaka AgaLa vadhato jAya, tema tema tejolezyA - cittaprasannatA vadhe che evuM je bhagavatI sUtramAM kahyuM che, te AvA jJAnamAM DUbela sAdhaka mATe che. eka spaSTa pratIti ahIM thayA kare ke Atmatattva sivAyanA tamAma anAtmo sAthenI potAnI dUrI che, alagAva che. koI paNa anAtma tattva sAthe potAne kazuM lAgatuM, vaLagatuM nathI. deha paNa potAthI bhinna che evI pratIti. dehamAM kaMIka thai rahyuM hoya ane e jovAnuM thatuM hoya. e anubhavane sajjhAyakAra maharSie gajasukumAla muninA zabdomAM A rIte mUkyo che : 'mAruM kAMI baLatuM nathI jI, baLe bIjAnuM re eha... pADozInI AgamAM jI, ApaNo aLago geha....' mAthA para aMgArA mukAyA che. enI dAhakatA mastiSkanA e tIvra saMvedanazIla bhAga para asara pADI rahI che ane sAdhaka ene jue che. deha che dazya. sAdhaka che draSTA. kevuM majhAnuM A alagAva bindu ! 2. tenojJevA nivRddhiryA, paryAyaRmavRddhita:| bhASitA bhagavatyAdau, setthambhUtasya yujyate // -adhyAtmopaniSat 2-14 samAdhi zataka /'' Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A jJAnanI dvividhatA batAvAI che. savikalpa samAdhi ane nirvikalpa samAdhi. zubha upayogarUpa A jJAna te savikalpa samAdhi ane zuddha upayogarUpa A jJAna te nirvikalpa samAdhi che. nirvikalpa samAdhimAM mAtra AtmAnuM ja dhyAna hoya che.3 'nirvivatvastare vRd'. nirvikalpa samAdhimAM mAtra AtmatattvanuM ja dhyAna hoya che. nAma pramANe ja, nirvikalpa samAdhimAM koI vikalpa nathI hotA. nathI koI tyAM dRzya, nathI koI vacana tyAM, nathI koI vicAra tyAM4. yAda Ave paramapAvana dazavaikAlika sUtra : 'saMpiva akhAmaLo....' AtmAne AtmA vaDe jovAno. jJAnasAra prakaraNa A ja layane samarthita karatAM kahe che H AtmA AtmAne AtmA vaDe AtmAne viSe jue. sAdhaka tarIke pratiSThita thayela AtmA zuddha Atmatattvane dhyAna vaDe svarUpa dazAmAM sthira thaine jue.5 3. zubhopayogarUpo'yaM samAdhiH savikalpakaH / zuddhopayogaparUpastu, nirvikalpastadekadRk // ajana, 2-16 4. yad dRzyaM yacca nirvAcyaM, mananIyaM ca yad bhuvi / tadrUpaM parasaMzliSTaM na zuddhadravyalakSaNam // ajana, 2-18 5. AtmAtmanyeva yacchuddhaM, jAnAtyAtmAnamAtmanA / seyaM ratnatraye zi - rUcyAcAraikatA muneH // jJAnasAra, 13 samAdhi zataka 12 1|12 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkhIya carcAno sAra ATalo thaze : 'appA mammi go...' AtmA svabhAvamAM ramamANa rahe. AnaMdanI eka anokhI duniyAmAM. jJAnanA adbhuta lokamAM. e jJAnanI vyAkhyA ja kevI to majhAnI hatI ! vAMcatAM ja moDhuM hatuM- hasuM thaI rahe tevI. to e jJAna maLyA pachInI bhItarI halacalanI to vAta ja zI karavI ? e vyAkhyA keTalI majhAnI hatI ? vAraMvAra cagaLavI game tevI. anAtma tattvano saMpUrNa bheda jyAM pratIta thAya te jJAna... AvA jJAnamAM DUbakI mAravAnuM sukha... zabdone pele pAranuM sukha.... A pRSThabhU para kaDIne joIe : paMgudRSTi jyuM aMdhame, dRSTibheda nahu deta; AtamadRSTi zarIrame, huM na dhare guna heta... pAMgaLAnI dRSTine AMdhaLAnI dRSTi na manAya tema zarIrane AtmA zI rIte mAnI zakAya ? bAhyadaSTi vyakti zarIra ane AtmAno abheda karI de che. sAdhaka to zarIrathI Atmatattvane bilakula bhinna mAne che, anubhave che. sAdhaka 'huM' zabdathI kone pakaDaze ? samAdhi zataka | 13 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka huM zabda vaDe AnaMdaghana AtmAne ja svIkAre che. ane eka bahu majhAnI vAta e che ke sAcuM huM jyAre pakaDAya che tyAre khoTuM huM chUTI jAya che. samAdhi zataka *** Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 AdhAra sUtra svapna vikalatAdika dazA, bhrama mAne vyavahAra; nizcaya nayameM doSakSaya, vinA sadA bhramacAra...(79) vyavahAra naya svapnadazAne ane vikalatA unmattapaNA Adi dazAne bhramarUpa mAne che. nizcayanayanI dRSTie to rAgAdi doSono kSaya na hoya to sadAya bhrama ja bhrama che. ane e kSaya thayela hoya to bhrama che ja nahi. [bhramacAra = bhramaNA] 1. svapna vikalpanAdika dazA, c samAdhi zataka /1deg Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e konsTasa slIpa samAdhi zataka kheDUta rAtre khetare hato : pAkanI rakhevAlI mATe. thAkane kAraNe UMgha AvI gai. ane svapna cAlu thayuM : pote rAjA banI gayo che. (manuSyanI atRpta eSaNAo paNa svapnarUpe TapakI paDatI */1 s Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. rAjAne joyA pachI enI Rddhi gamI gaI. have ? have zuM ? svapnamAM rAjA banI gayo te.) pAMca dIkarAo che ene. acAnaka ko' agamya mAMdagImAM pATavI rAjakumAra paTakAyo. rAjavaighanI davAnI asara na thaI. e gujarI gayo. kramazaH bIjA cAra paNa gayA. svapnamAM ja e halabalI uThyo. pAMce dIkarAonI ciravidAya. rokakaLanuM vAtAvaraNa. ane enA ghare ghaTanA evI banI ke rAtre dazekanA sumAre sApa nIkaLyo. kheDUtanA ekanA eka juvAnajodha dIkarAne e DaMkhyo. ane tarata e khatama. have kheDUtane tarata khabara to ApavI ja joIe. be jaNA phAnasa laI aMdhArI rAtre khetare AvyA. kheDUtane jagADyo. kahyuM : cAlo, ghare. ghare Avyo kheDUta. joyuM to juvAnajodha dIkaro nizceSTa paDyo che. stabdhatA enI AMkhomAM che. paNa e raDato nathI. AvA samaye khUba raDAya to duHkha haLavuM paDe. ene raDAvavA mATe bIjA kahe che : juo, to ! A juvAnajodha dIkaro ApaNane sahune mUkIne cAlato thaI gayo. : kheDUta haju svapnanI asaramAM che. e vicAre che : huM kone rahuM ? pelA pAMcane ke A ekane ? svapna....... sthUlabhadra munivare kozAne kaheluM : 'sapanAnI sukhalaDI, bhUkha bhAMge nahi jo .....' to svapnano eka artha evo thAya ke tame khAva, pIo, vastuono upabhoga karo ane chatAM atRpti rahe te svapna. samAdhi zataka /17 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapanAmAM paroDhiye cAra vAgye gulAbajAMbu ane samosAM khAdhAM. savAre navakArasI TANe e kaheze : lAvo, cA-nAsto ! are, paNa A khAdhuM enuM zuM ? svapnamAM e khAdheluM ne ! divase vicAreluM hoya, e vicAronI smRti ADI ne avaLI rAtre UthalI paDe, te svapna. buddhanI pAse eka sAdhaka Avela. eNe kahyuM : mane sAdhanA-dIkSA Apo ! buddhe tene pUchyuM : tane rAtre svapna Ave che ? pelo saphAI ApavA gayo : hA, sAheba, paNa sarasa sapanAM Ave che. buddhe kahyuM : jene svapna AvatA hoya tene huM dIkSA nathI Apato. tuM AzramamAMthI bahAra jato rahe ! buddhano Azaya spaSTa hato. sAdhake divase bharapUra sAdhanA karI hoya. rAtre enuM zarIra, zramane kAraNe, ghasaghasATa nidrita bane to evI nidrAmAM svapna kyAMthI Ave ? svapna Ave che ardhI UMghamAM, tandrAmAM. ghasaghasATa UMghamAM nahi. sAdhakanI nidrA kevI hoya ? samAdhi zataka |' 18 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMthArA porisInA sUtramAM majhAno ullekha che H 'atarata pamAN bhUmi...' sAdhakane rAtre paDakhuM badalavuM che, to te UMghamAM paNa caravaLA ke rajoharaNa vaDe paDakhAnI jagyA ane paDakhuM badalavAnI jagyA pUMjaze. zI rIte AvuM thaI zake ? ApaNA ajJAta manane saMdeza ApIne ApaNe A karI zakIe. jJAta mana kadAca behozImAM saryuM hoya, ajJAta mana jAgRta che. vAta sIdhI ane saTa samajAya tevI che. zarIra thAkyuM che to te sUi jAya, zAta mane paNa pravRttiomAM bhAga lIdho che to te sUI jAya. ajJAta mana to jAgRta ja hoya ne ! Ane ja konzyasa slIpa kahevAya che. konsTasa slIpa / hozapUrvakanI nIMda meLavavAno eka mArga Avo che H pahelAM tamArI kahevAtI jAgRtimAM ujAgaranA aMzane bheLavo. pachI svapnAvasthAmAM ane e pachI nidrAmAM. ujAgaranI vyAkhyA AvI che H vikalpo vagaranI bhItaranI pRSThabhU 52 hozanuM chavAvuM. saMpUrNa ujAgara dazA teramA guNaThANe hoya che. paNa sAdhanAvasthAmAM ujAgaranI AMzikatA hoya che. pachI e vadhatI jAya. jAgRtimAM vikalpo na Ave tevuM na karI zakAya tyAM sudhI vikalpone jovAnA. vikalpomAM bhaLavuM nahi. A vikalpothI dUrI jAgRtimAM AvI. pachI svapno AvavA baMdha thAya. ane te pachI UMghamAM paNa hoza cAlu rahe. evuM banI zake ke tame UMghatA ho (matalaba ke tamAruM zarIra ane jJAta mana samAdhi zataka /19 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutA hoya) ane chatAM tamane khyAla hoya ke hAtha kaI rIte mukAyo che. hAtha mAthAnI nIce che ke bAjumAM che e paNa tamane khyAla Ave. A che konzyasa slIpa. 'JatAMta pamapnad bhUmi...' sUtra dvArA saMthArA porisI sUtre kahela sAdhakanI hozapUrNa nidrA. ahIM sAdhanAno vyavahArapakSa ane nizcayapakSa kaDI dvArA mukAyo che : svapna vikalatAdika dazA, bhrama mAne vyavahAra; nizcaya nayameM doSakSaya, vinA sadA bhramacAra.... vyavahA2 naya mAne che ke svapna Adi dazAomAM vikalponI bahulatA hovAthI e dazAono koI artha nathI. pramAda Adi doSano kSaya hoya tyAre ja jAgRtino paNa kaMIka artha che ema nizcaya naya mAne che. eTale ke nizcaya naya jeTalo samaya sAdhaka jAgRta hoya teTalo ja samaya tenI dazAne te samyag mAne che. eka majhAnI vyAkhyA bhakta mATenI yAda Ave : kSaNe kSaNe prabhunuM jene smaraNa thAya te bhakta. AvI ja sAdhakanI vyAkhyA che H kSaNe kSaNe je jAgRta hoya te sAdhaka. samAdhi zataka 20 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 AdhAra sUtra chUTe nahi bahirAtamA, jAgata bhI paDhi grantha; chUTe bhava anubhavI, supane-vikala nirprantha...(80) bahirAtmadazAmAM grasta manuSya grantho bhaNe ane jAgato rahe to paNa karmathI chUTato nathI. ane anubhavI sAdhaka, dRDha abhyAsane kAraNe, nidrA leto hoya ke indriyAdithI kSatigrasta hoya toya saMsArathI chUTe che. [bIjo artha : anubhavI sAdhaka svapna-rahita (svapnAvasthA/nidrAvasthA AdithI para jaIne) banIne saMsArathI chUTI jAya che.] [bhavathai = bhavathI] 1. supati, B - F supata, D samAdhi zataka 1 ] - - Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 munitva : kSaNa kSaNanI jAgRti sAdhaka savAre cAra vAgye UThI gayo. maLaskAno A samaya. brAhma muhUrta. narasiMha mahetAe A samayane biradAvatAM kahyuM : 'pAchalI rahe khaDa ghaDI samAdhi zataka bAkI jyAhare, sAdhupuruSe sUI na rahevuM.' 2 2 | 2 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryodaya pahelAMnI cha ghaDI : be kalAka ane covIsa miniTa, hajAro yogIo, sAdhako A samaye dhyAnamAM beThA hoya; tame dhyAnamAM joDAva to e badhA ja yogIonAM majhAnAM Andolano tamane maLe. pelo sAdhaka savAre vahelo jAgyo to kharo, paNa pachI dhyAnamAM joDAvAne badale e jovA lAgyo : A badhA sAdhako kevA edI che ? sAdhake to savAre vahelAM UThI ja javuM joIe. ekke UThatA nathI. mAtra guru jAgIne sAdhanA kare che. gurunI sAdhanA pUrI thai tyAre te guru pAse Avyo ane gurune kahe : huM ekalo ja vahelo jAgyo. bAkInA A badhA sAdhako emane sAdhaka kahevAya ? savAranA cha sudhI ghoryA karavuM.... chiH, chi:, gurue premathI kahyuM : beTA ! tuM vahelo UThyo, e meM joyuM. mAre tane pUchavuM che ke teM vahelA UThIne zuM meLavyuM ? bIjAnI nindA ke bIjAnA tiraskAramAM ja teM samaya vItAvyo hoya to, tAre e samajavuM joie ke AnA karatAM tuM moDo UThyo hota to vadhAre sAruM na thAta ? sAdhaka vicAramAM paDyo. ene lAgyuM ke potAnA vahelA UThavAno koi ja artha nahoto; jo e samaya tiraskAra ne nindAmAM ja vyatIta thayo hoya. jAgatA rahevuM sAdhaka mATe kharekhara jarUrI che. ane eTale paramapAvana AcArAMga sUtra kahe che : suttA amuLI, savA muLiLo khAyaMti / ' saMsArI sUtela ja che. ane muni sadA jAgatA hoya che. samAdhi zataka | 23 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A jAgRtine jJAnasAra prakaraNe A rIte varNavI : 'manyate yo ttattva, sa muni: pariItita....' je jagatanA tattvane jANe, anubhave te muni. Atmadravyano anubhava... paryAyone mAtra jovAnA che. paryAyomAM ramavAnuM nathI. paramAM javAnuM nathI. rAjakumArI prabhaMjanA. tattvajJAnanI jijJAsA ghaNI. sAdhvIjI bhagavatIo pAse jai tattvajJAna zIkhe. roja abhyAsa karavA jAya. rAjAe potAnI A dIkarInA lagna mATe svayaMvara mahotsavanI taiyArI karI. mahotsavanA divaso najIka AvyA. rAjadhAnInA mArgo dUra, dUrathI Avela rAjAo ne rAjakumAronA ratho vaDe zobhe che. nagarInI bahAra moTA maMDapo ane zamiyANA baMdhAyA. sAdhvIjIonI najaramAM A badhuM AvatuM ja nathI. teonI dRSTi, IryAsamitimAM DUbelI hoya che. ane temane khyAla che ke bahAranI duniyAmAM kaMIka banyA karatuM hoya che, jeno sAdhaka mATe koI artha nathI. rAjakumArInuM abhyAsa mATe roja AvavAnuM cAlu che. ane eka paNa sAdhvIjI bhagavatIne khyAla nathI ke roja bhaNavA AvatI rAjakumArInA lagna svayaMvara vidhithI thavAnAM che. para pratyeno alagAva bindu e ja to potAnI sAtheno lagAva bindu che. kyAMka toDa, kyAMka joDa. kyAMka DITecamenTa, kyAMka aTecamenTa. sAdhvIjI bhagavatIo paranI duniyAne e rIte alavidA karI cUkI ke emane paranI duniyAmAM thatuM kazuM ja jANavAnI IcchA thatI nathI. samAdhi zataka /** Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je divase rAjakumArIno svayaMvara hato, te divase rAjakumArI taiyAra thaI derAsare thaI upAzraye AvI. vandana karyAM. eka paNa sAdhvIjIne enAM vastro ke alaMkArono khyAla suddhAM nathI Avato. prabhaMjanAnI sakhIoe sAdhvIjI bhagavatIone kahyuM ke Aje bahena svayaMvara mATe jai rahyAM che. moTAM sAdhvIjIe eTaluM ja kahyuM : saMsAranuM baMdhana keTaluM to tIvra che ! agaNita janmothI A rAga, dveSa ane ahaMkAre keTalo to jIvane baddha karyo che ! rAjakumArI A sAMbhaLatAM tyAM ja besI gaI. zubha bhAvono vega zuddhamAM- guNAnubhUtimAM phe2vAya che. zukladhyAnanI dhArA ane tyAM ja kevaLajJAna. sAdhvIjI bhagavatIonI para pratyenI kevI udAsInatA ! svano AnaMda maLavA lAge eTale para pratyenI parAkrRkhatA AvavA ja lAge che. 52 pratyenI udAsInatA te ja jAgRti. svanI duniyAmAM praveza te ja jAgRti. bAkI, AMkho khullI hoya tene jAgRti kahevI te to bhrama ja che. A ja layamAM kaDIne joIe : chUTe nahi hirAtamA, jAgata bhI paDhi grantha; chUTe bhavaze anubhavI, supana-vikala nigrantha. samAdhi zataka |25 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAM kaDIno pUrvArdha. bahirAtmadazAmAM vartato manuSya jAgato dekhAya ke graMtho bhaNato ke bhaNI cUkelo hoya to paNa e jAgRti ke e grantha-paThanathI enI mukti thatI nathI. jAgavuM jyAre bhItaranuM hoya tyAre ja eno kaMIka artha che. e ja rIte granthono abhyAsa paNa bhItarane badale to ja e sArthaka kahevAya. eka bhAI eka saMta pAse AvelA. temaNe kahyuM : mahArAjazrI, amadAvAdanI ema. je. lAIbrerInAM ghaNAM badhAM pustako meM vAMcI lIdhAM che. e bhAI saMta pAse paga para paga caDAvI beThelA. chIMkaNInI DabbI hAthamAM, capaTI bharIne sUMghatA jAya. mahArAjazrIe A joyuM. temaNe e bhAine pUchyuM : eka kabATamAM keTalAM pustako rahetAM haze ? pelA bhAi kahe : moTAM hoya to doDhaso-baso, nAnAM hoya to traNaso jeTalAM.... mahArAjazrIe AgaLa kahyuM : eka kabATa varSo sudhI A pustakone potAnAmAM rAkhe. paNa ethI kabATane zo lAbha ? pelA bhAi kahe : kaMI ja nahi. mahArAjazrIe premathI kahyuM : tame paNa e vicArajo ke hajAro pustako vAMcyA pachI tamane keTalo lAbha thayo ? kyAMka evuM to nathI ne, ke ApaNuM zarIra, mana hAlatA-cAlatA kabATa jevuM ja hoya ! e bhAI vicAramAM paDI gayA. samAdhi zataka 26 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaDIno pUrvArdha : 'chUTe nahi bahirAtamA, jAgata bhI paDhi grantha.....' bahirAtmadazA che, antarmukhatA panapI nathI; tyAM sudhI kahevAtI jAgRti (zarIranA staranI) ke bahAranA stara para grantho vAMcavAno koi artha nathI. to zuM karavuM joIe ? kaDIno uttarArdha e aMge kahe che H 'chUTe bhavarthe anubhavI, supana-vikala nirprantha.' anubhavI sAdhaka, AtmAnubhUtivALo sAdhaka saMsArabhAvathI chUTe che. AtmAnubhUti : kSaNa kSaNanI jAgRti. evo sAdhaka UMghamAM paNa jAgRta hoya che. enI svapnAvasthAmAM paNa jAgRti (ujAga2)nuM mizraNa thayeluM che. zivasUtranuM prasiddha sUtra yAda Ave : 'tripu caturtha tailavavAlevyam.' jAgRti, svapnAvasthA ane nidrAvasthAmAM ujAgarane dhIre dhIre meLavavuM. 'supana-vikala nirprantha.' svapnarahita che nirprantha. A eka upalakSaNa che. sAdhake potAnI nidrA, svapna ane jAgaraNamAM ujAgara bheLavela che. Avo antarAtmadazAmAM Avela sAdhaka saMsArabhAvathI chUTe che. svarUpasthitine te pAmI le che. samAdhi zataka 27 | 20 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 AdhAra sUtra paDhi pAra kahAM pAvano, mico na mana ko cAra; jyuM kolyuMke belakuM, gharahI kosa hajAra...(81) jo vikalpo na maTe to bhaNIne paNa pAra kaI rIte pAmI zakAya ? ghANIno baLada Akho divasa pharyA kare ane mAne ke huM keTaluMya cAlyo ! paNa e to gherano ghera ja che. [kolyuMke = ghANInA] - samAdhi zataka 28 1 | 20 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 N jJAna dvArA svarUpasthiti samAdhi zataka mahArASTranA prasiddha saMto nAmadeva, jJAnadeva ane muktAbAI yAtrAe gayelAM. vaLatAM pAchA pharatAM gorA kuMbhAranA gAme gayAM. goro kuMbhAra bahu ja sAro sAdhaka lekhAto. | 29 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmadeve gorA kuMbhArane tyAM mATalAne ghaDavA, TIpavAnA ojAro joyA. temAM eka TapaluM hatuM. nAmadeve ene hAthamAM UcakI gorA kuMbhArane pUchyuM : AnAthI zuM thAya ? kuMbhAra kahe : e TapaluM che. enAthI ghaDo barobara TIpAya. ghaDo kAco che ke pAko, tenI khabara paDe AnAthI. ane pachI gorAe hasatAM hasatAM e TapaluM muktAbAInA mAthAne aDADyuM. nAmadeva gusse thaI gayA. emane thayuM ke muktAbAI jevI siddhayoginIne mastake TapaluM ? paNa, goro kuMbhAra kharekhara UMcakAyela sAdhaka hato. teNe kahyuM : A (nAmadeva) kAco ghaDo che... sAdhakathI gusse thavAya ja kema ? nAmadeve kAnanI buTa pakaDI. yogiparaMparAmAM AvA yogIo ghaNA thayA; je bhItarathI 'pahoMcelA' hoya, bahArathI sAmAnya kAma karatA hoya. potAnI sAdhanAne gupta rAkhavAnI A kevI kaLA ! sUphI saMtomAM to evI ghaTanAo noMdhAI che ke teo jUttAnuM samArakAma karatA hoya ke evuM kaMika kAma karatA hoya. koI sAdhaka potAnA guru pAsethI A saMtanuM nAma laIne Avyo hato ane vinave ke mane sAdhanA Apo ! saMtane e sAdhaka ekadama yogya lAge to ja tene e sAdhanA Ape. nahitara, ravAnA karI de...... a | samAdhi zataka 30 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmadevane saheja gusso Avyo ane gorA kuMbhAre tene nApasaMda karyo. sAdhanA paripakva banI kyAre kahevAya ? jyAre teNe sAdhakanA vyaktitvane pUrepuruM badalI nAkhyuM hoya. 'adhyAtmopaniSad' yAda Ave : 'tenAtmavarganA'kSI, cAnenAntarmuho mavet...' AtmadarzananI AkAMkSAvALo sAdhaka jJAna vaDe antarmukha bane. jJAna sAdhakane antarmukha banAve. bahirmukhatAmAM che vikalpo ja vikalpo. antarmukhatAmAM che svanI anubhUti. paramapAvana 'dazavaikAlika sUtra' majhAnAM caraNo Ape che : jJAna, ekAgracittatA, svarUpasthiti. jJAna e, je sAdhakane ekAgracitta banAve. ekAgracittatA sAdhakane svarUpasthitimAM mUkI de. jJAnanI A vyAkhyAmAM mAhitIjJAna nahi Ave. mAhitIjJAna vikalpone vadhAraze. zAstronuM jJAna paNa jo ahaMkArane ubhA2ze to....? sthUlabhadra muni guphAmAM adhyayana kare. yakSA Adi sAta sAdhvIjIo - saMsArI avasthAnI temanI baheno - temane vandana karavA Ave. jJAnathI = sthUlabhadra munine khyAla AvI gayo ke baheno vandana karavA Ave che. temaNe potAnI vidyAthI siMhanuM rUpa vikryuM. 1. nANamegaggacitto ya, Thioya ThAvai paraM // - dazavaikAlika sUtra samAdhi zataka 31 /1 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhvIjIo AvyAM. bhAI mahArAjane badale siMhane joyo. guphAmAM evo koI khUNo khAMcaro nathI, jemAM bhAI mahArAja kyAMya hoya. gabharAyela sAdhvIjIo guru bhagavaMta pAse AvyAM. gurudevane nivedana karyuM. gurue jJAnathI joyuM ke sthUlabhadre ja siMhanuM rUpa dhAraNa karela. ane have te mULa svarUpamAM AvI gayo che. temaNe kahyuM sAdhvIjIone H jAva, tamane tyAM ja sthUlabhadra maLaze. sAte sAdhvIjIo cAlI nIkaLyAM. pagamAM saheja paNa kaMpana, thirakana nathI. kevI zraddhA A guruvacana para ! najare joyeluM khoTuM hoi zake, gurudeva kahe te satya ja hoya. sthUlabhadrajI maLyA bahenone. pAThanA samaye gurudeva pAse vAcanA levA AvyA. gurudeve kahyuM : tane Apela vidyA zAsana-bhakti mATe vaparAI zake. tArA ahaMkAranA pradarzana mATe teM vidyAne vAparI. tuM vidyA mATe ayogya che. jJAna e, je vikalpone - rAga, dveSa, ahaMkAramAMthI UpajatA vikalpone - dUra kare. jJAna e, je sAdhakane ekAgracitta banAve. paramapAvana AcArAMga sUtranuM eka vacana yAda Ave. : 'maLe vitte vastu ayaM purise, te jyAM ripha puratta....' manuSya aneka cittavALo che, anekAgra; je cALaNIne pANIthI bharavA mAge che. chidravALI cALaNI pANIthI kema bharAya ? tema paLe paLe palaTAtuM mana zAnta kema banI zake ? ghaDIkamAM eka gIta sarasa lAge; roja e sAMbhaLavA maLe to kaMTALo e gIta para ja Ave. samAdhi zataka *| 32 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAgratA duHkhanuM kAraNa. AdhArazilA ja - mananI - asthira hoya, tame enA para sukhano mahela kaI rIte Ubho karI zako ? mArkaDveIna sArA tattvajJa. pravacanakAra paNa sArA. ekavAra savAre teo mitra sAthe gADImAM nIkaLyA. eka jagyAe pravacana ApavAnuM hatuM. pravacana apAI gayuM. pravacana sarasa rahyuM. gADImAM beThA pachI mitre mArkaveInane kahyuM H tamAruM pravacana sarasa rahyuM. mArkaTveina pUche che : kayuM pravacana ? mitra navAithI pUche che H savArathI huM tamArI sAthe ja chuM. tame eka to pravacana karyuM che. ane tame pUcho cho H kayuM pravacana ? mArkaDveIna kahe che H eka bhASaNa pravacana ApatAM pahelAM manamAM cAlatuM hatuM; zuM bolavuM ? pachI pravacana apAyuM. ane atyAre manamAM trIjuM pravacana cAle che ke kevuM sarasa pravacana rahyuM ! mananI A ja to cAlabAjI che. e atItamAM ane anAgatamAM vicaryA kare che. vartamAnamAM to rahetuM ja nathI. ApaNane, AthI ja, sAdhanA apAI vartamAnayoganI. vartamAnamAM ja udAsInabhAve rahevuM. eka yAtrika eka sAMje eka gAmanA nAnakaDA mandire pahoMcyo. kAle savAre je bAju javAnuM che, tyAM jatAM rastAmAM nadI Ave che eno ene khyAla hato. eNe pUjArIne pUchyuM : nadI kevaDI che ? keTalA Daga pANI che ? pANI DhIMcaNasamANuM ke keDasamANuM ? pUjArIe kahyuM : thoDAka ja Daga pANImAM cAlavAnuM che. pANI DhIMcaNasamANuM ja che. ghaNA loko roja e nadIne Utare che. tame ArAmathI UtarI jazo. samAdhi zataka |33 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta ahIM pUrI thai javI joitI hatI. paraMtu yAtrika bahu ja jijJAsu, vadhu paDato; eNe pUchyA ja karyuM AgaLa : tame nadIne kyAre kyAre UtarelA ? chelle kyAre nadI UtarelA ?... tyAre pANI keTaluM hatuM pUjArIe ATaluM ja kahyuM : huM nadI UtaruM chuM tyAre ja UtaruM che. e pahelAM huM nadI Utarato nathI. nadI UtaratI vakhate ja nadI UtaravAnI.... na enI pahelAM, na enI pachI... ane e paNa udAsInabhAve. udAsInabhAvanI mahattAne varNavatAM amRtavelanI sajjhAya kahe che : 'dekhiye mArga zivanagarano, je udAsIna pariNAma re; teha aNachoDatAM cAlIe, pAmIe jima paramadhAma re...' udAsInatA che rAjamArga; mokSa mATeno. tene ja satata pakaDI rAkhavo joIe. 'nALameLavitto ya Thio...' jJAna, ekAgracittatA, svarUpasthiti. ekAda japanA pada para ekAgra banAyuM. A thaze sAdhana ekAgratA. have jyAre barobara ekAgra banAyuM che evuM lAge tyAre sAdhaka japanA e padane choDI deze. ane nijaguNanI - jJAtAbhAva, udAsInabhAva AdinI - sparzanAmAM jaze. nijaguNanI sparzanA, te pachI, nijarUpanI sparzanAmAM pheravAze. samAdhi zataka | 3 4 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A thayuM svarUpasthitinuM caraNa. A pRSThabhU para kaDIne joIe : paDhi pAra kahAM pAvano, miTyo na mana ko cAra; jyuM kolyuMke belakuM, gharahI kosa hajAra... mananA vikalpo jo chUTyA nahi to bhaNIne zuM pamAyuM ? bhaNavAno zo artha ? AntarayAtrA zarU thAya e ja teno artha che. AntarayAtrA mATenI pRSThabhU che nirvikalpatA. A pRSThabhUnI AdhArazilA para A kaDI vahI che. ane jo vikalpo cAlu rahyA to....? 'jyuM kolyuMke belakuM, gharahI kosa hajAra.' vikalponI gati eTale zuM ? e to che nirarthaka cAlavAnuM. ghANIno baLada savArathI sAMja sudhI cAlyA kare, paNa gati keTalI thaI ? e mAtra kuMDALAmAM ja pharyo che. cAlavAnuM thayuM, gati na kahevAya ene. AntarayAtrAmAM ApaNe AgaLa vadhavuM che. te mATe joIze AtmAnubhUti. samAdhi zataka | 35 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 AdhAra sUtra jihAM buddhi thira puruSa kI, tihamAM ruci tihAM mana lIna; Atama-mati Atama-ruci, kAhu kauna adhIna ?...(82) jyAM manuSyanI buddhi sthira thaI che, tyAM ja tenI ruci thAya che, mana paNa temAM lIna thAya che. je sAdhakanI buddhi AtmatattvamAM ja sthira thayelI che, te Atmaruci sAdhaka bIjA kazAmAM manane nahi lagAve. [kAhu = zA mATe] 1. Atama ruci Atama mati, B - F samAdhi zataka 36 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka 82 ' bahAra jevuM kaMI che ja nahi !' paramatAraka zrI kunthunAtha prabhunA stavanamAM pUjyapAda mahArAja kahe che : devacandrajI astitva svabhAva je ApaNo re, ruci vairAgya sameta; prabhu sanmukha vandana karIne, mAMgIza Atama heta.... | 39 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunI pAse huM mAMgIza astitva. Being. mane joIe mAruM zuddha astitva. hovApaNuM. astitva. potAnuM potAnAmAM hovApaNuM. kevuM to e AnandapUrNa che ! e svanA vaibhavI layamAM ekavAra javAyuM, pachI paramAM che zuM ? vikalpo chUTI jaze. 52no nAto chUTI jaze. vimalA tAIne saMta tukaDojI mahArAja joDe nAnapaNathI satsaMga. ekavAra vimalAjI norve gayelAM. saMte temane bolAvyA. vimalAjI AvyA tyAre saMte kahyuM : mArA zarIramAM kensaranA rogANuoe pariSada bharI che. vikharAvAnuM nAma letI nathI. saMta hasatAM rahyA, bhajana gAtAM rahyA. chelle temaNe kahyuM : jIvavuM kema e to meM tane zIkhavyuM che. have maravuM kema tenI kaLA zIkhavavA tane ahIM bolAvI che. svanI duniyAmAM praveza pachI, e duniyA sAthe evo to nAto joDAI jAya che ke pa2 jevuM kaMI rahetuM ja nathI. saMta nisargadattajIne puchAyuM. bahArathI bhItara javAno mArga kayo ? pula kayo ? temaNe kahyuM : bahAra jevuM kaMI che ja nahi, tame pulanI vAta kyAM karo che ? samAdhi zataka | 38 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para joDe a-lagAva. eka rabbAI (saMta)ne tyAM mahemAna AvyA. rabbAInA gharamAM pharnicara hatuM ja nahi. mahemAne pUchyuM : kema AvuM ghara ? kaMI ja rAcaracIluM nahi. sophA nahi, khurasI nahi.... rabbAI kahe H tamArA sophA kyAM che ? lAvo, mUkI daIe. mahemAna kahe : A ghara thoDuM mAruM che ke huM sophA laine ahIM Avyo houM ? rabbAI kahe : mAruM paNa evuM ja che.... A ghara mAruM kyAM che ? A pRSThabhU para kaDIne mamaLAvIe : jihAM buddhi thira puruSa kI, tihAM ruci tihAM mana lIna; Atama-mati Atama-ruci, kAhu kauna adhIna ? jyAM buddhi che, jyAM ruci che tyAM ja mana lIna thaze. jo ruci bahAra ja bahAra rahI; to AntarayAtrA kyAM zarU thavAnI ? buddhithI ruci ane rucithI te viSayamAM mananI lInatA. A krama che. have jo buddhi AtmatattvamAM sthira thaze to tyAM ruci thaze ja. kAraNa ke e AnandaghanatA kone na game ? AMzika AnandanI anubhUti paNa eka kepha ApI jAya, to saMpUrNa AnandamayatAnI to vAta ja zI karavI ? A ruci manane temAM sthira karaze. samAdhi zataka |39 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarasa che uttarArdha : 'Atama-mati Atama-ruci, kAhu kauna adhIna ?' Atmatattvane jANyuM, gamyuM; have ? have mana ene prApta karavAnA upAyomAM ja lAgeluM rahaze. yAjJavalkyajIne saMnyAsI banavAno vicAra thayo. potAnI saMpatti banne patnIomAM vaheMcI saMnyAsa mATe vicAryuM. banne patnIone A vAta karI. tyAre maitreyI nAmanI patnIe kahyuM : 'yenArUM nAmRtA tyAM, midaM tena rthAt ?' jenAthI mane amRtatva na maLe te dhananuM mAre zuM kAma ? teNI paNa saMnyAsinI thaI. maitreyInI sAdhanA A rahI : 'AtmA vA re ! zrotavya:, mantavya: nivIdhyAsitavya: kRti....' Atmatattvane sAMbhaLavuM joIe, tenA para anuprekSA thavI joIe ane tyArabAda thaze AtmAnubhUti. 'kAhu kauna adhIna ?' evo sAdhaka paramAM sthira kema thaze ? e parAdhIna nahi ja hoya. e haze svAdhIna. samAdhi zataka |* 40 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 AdhAra sUtra sevata parama paramAtamA, lahe bhavika tasa rUpa; batiyAM sevata jyotikuM, 1 hovata jyoti svarUpa...(83) paramAtmAnI sevA karavAthI bhavya jIva te paramAtmAnA rUpane pAme che. je rIte dIpathI bhinna evI vATa dIpanI jyotine sparzIne pote paNa jyotisvarUpa bane che. [batiyAM = battI (vATa, dIveTa)] 1. jyoti jyuM, B - F samAdhi zataka |41 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 jIvanta dIpanA sAnnidhyamAM 'zrI Adijina vinati'mAM samAdhi zataka pUjyapAda vinaya vijaya mahArAja prabhune kahe che : kahezo tame jiNaMda re, bhakti nathI tehavI, to te bhakti mujane diyo e. 20 prabhu ! kadAca tame kahezo ke tane kaI saMpatti para mokSa ApuM ? mokSa mATe to | 42 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antastaramAMthI UThatI divya bhakti joIe. to, huM tamane kahIza, prabhu ! ke tame mane tevI bhakti Apo... bahu ja hRdayasparzI A saMvAda : bhakti prabhu Ape. badhuM ja zubha prabhu ja Ape che ne ! ApaNe bhaktine zI rIte pAmI zakIe ? bhakti eTale saMpUrNa zaraNAgati. bhaktanuM vaibhAvika rUpe na hovuM. ApaNe ApaNA ahaMkArane kaI rIte phagAvIzuM ? prabhu ja sadguru-samarpaNa ApaNane Apaze ane sadguru ApaNA ahaMkAranA AMcaLAne dUra phagAvI deze. eTale ja to prArthanAsUtra 'jaya vIyarAya !'mAM bhakta mAge che : 'suhagurujogo.' prabhu ! mane sadguruyoga Apa. sadguruyoga maLyA pachI maLaze 'tavyayaNa sevaNA'. sadgurunAM vacanonI sevA. ane sadguru zuM kaheze ? sadgurunuM kArya ja to prabhu sAthe ApaNuM milana karAvavAnuM che ne ! AMpaNA yuganA samartha vidvAna pUjyapAda jammUvijayajI mahArAja dArzanika zAstronA prakAMDa paMDita. dArzanika granthonA saMpAdanamAM paNa emanI hathoTI. ekavAra emanA gurudeve emane kahyuM H tArI zakti che, to prabhunI vANInuM, Agama granthonuM saMpAdanakArya kara ne ! pU. jammUvijayajI mahArAje gurudevanA e vacanane zirodhArya karyuM ane Agamagrantho bahu ja sarasa rIte saMpAdita karIne zrIsaMghane ApyA. samAdhi zataka |43 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktano prabhu sAtheno saMvAda AgaLa cAle che H vaLI kahezo bhagavaMta re, nahi tuja yogyatA, hamaNAM mukti jAvA taNI e. 21 yogyatA te paNa nAtha re, tuma hi ja Apazo, to te mujane dIjIe e. 22 prabhu ! kadAca tame kahezo ke mokSe javAnI tArI yogyatA paripakva thaI nathI. mATe tane mokSa kema maLI zake ? prabhu ! yogyatA mArAmAM na hoya to te mane Apo ! bIjuM koNa mane yogyatA Apaze ? A ja sandarbhe mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje kahyuM che ke prabhu ! kALalabdhi bhale mArI paripakva na hoya, bhAvalabdhi to tamArA hAthamAM ja che ne ! mokSe javA mATenA kALa AdinuM paripakva thayuM te kALalabdhi. prabhunI asAdhAraNa kRpAne pAmavI/jhIlavI te bhAvalabdhi. prabhu ! bhAvalabdhi to ApanA hAthamAM ja che ne ! to, te Apo ! prabhu ! ApanI parama kRpAne pAmIne huM ApanA bhaNI AvuM. 1. kALalabdhi muja mati gaNo, bhAvalabdhi tuma hAthe re; laDathaDatuM paNa gajabaccuM, gAje gayavara sAthe re. -saMbhavajina stavanA. samAdhi zataka |** Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ja layamAM prastuta kaDI AsvAdavI gamaze : sevata 52ma paramAtamA, lahe bhavika tasa rUpa; batiyAM sevata jyotikuM, hovata jyoti svarUpa... paramAtmAnI sevA karatAM sAdhaka paramAtmadazAne pAme che. jevI rIte dIvAnI saLagatI vATa joDe sAdI vATane sparzAvIe to e sAdI vATa paNa jyotirmaya dIpanA rUpamAM pariName che. paramAtmAnI sevA eTale prabhunI AjJAnuM paripAlana. jema jema prabhunI AjJAnA pAlana bhaNI AgaLa vadhAya tema vibhAvo haTatAM jAya, zuddha svarUpa nIkharatuM jAya. kAvyAtmaka prastuti zrIpALa rAsamAM mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje ApI che : haravyo anubhava jora hato je, mohamalla jaga lUMTho... pari pari tehanA marma dAkhavI, bhAre kIdho bhUMTho re.... anubhava. svaguNAnubhava ke svarUpAnubhava. e mohane parAsta karI de che. eka vikalpa maLyo ne ! atyAra sudhI mAtra 52mAM ja rahevAnI vAta hatI. parathI ja sukha meLavavAnI bhramaNA hatI. svAnubhUti thatAM svAnubhUtino sUryodaya thatAM, vibhAvanuM dhummasa chaMTAyuM. samAdhi zataka 45 - Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'batiyAM sevata jyotikuM....' gurunI oNrA - AbhA bhaktane kevI rIte jhaLAMhaLAM karI de che enuM sarasa udAharaNa buddhanA jIvana prasaMgamAM maLe che. buddha vRkSa nIce beThelA che. maunamAM DUbela che teo. eka sAdhaka Ave che ane buddhanA AbhAmaMDalamAM praveze che. thoDIvAra bese che. buddha to mahAmaunamAM che. thoDI kSaNo pachI pelo sAdhaka Ubho thAya che. buddhane praName che ane kahe che H bhagavan ! Ape mane khUba ApyuM. huM Apano khUba khUba RNI chuM. te gayo. pAchaLathI paTTaziSya AnaMde buddhane pUcheluM : Apa to eka zabda paNa bolyA nahotA. teNe kema kahyuM ke Ape mane khUba ApyuM. buddha kahe che : AnaMda ! tenI pAse koDiyuM, tela ane vATa taiyAra hatAM. have ene jarUra hatI eka jIvanta dIpanI. e mArI AbhAmAM beTho. enI vATa jaLI UThI ane te AbhAra mAnIne cAlavA lAgyo. 'sevata parama paramAtamA....'no eka artha to AgaLa karyo : sevA eTale prabhunI AjJAnuM pAlana. bIjo artha Avo paNa karI zakAya H sazakta mUrticaitanyathI sabhara paramAtmAnAM Andolano grahaNa karIne paNa sAdhaka potAnI sAdhanAne UcakI zake. samaya tatva | "" */" Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA pUrvajone A AndolanazAstranuM UMDuM jJAna hatuM. tethI temaNe evAM derAsaro banAvyAM - bhoMyarAvALAM; jemAM Andolano ghUmarAyAM kare ane te AndolanonI dhArAmAM pravezatAM ja bhakta potAnI bhaktidhArAne uMcakAtI anubhave. eka vakhata huM eka gAmamAM gayelo. bhoMyarAvALuM jinAlaya. bhoMyarAmAM eTalAM sarasa majhAnAM Andolano.... kalAko sudhI huM tyAM beTho. bapore te gAmanA saMghAgraNIo mArI pAse AvyA. temaNe mane kahyuM ke teo A derAsaranA sthAne navuM derAsara banAvavA mAge che. mAro abhiprAya temaNe mAgyo. meM emane premathI samajAvyuM ke tame derAsara navuM banAvI zakazo, paNa A Andolano kyAMthI lAvazo ? teoe mArI vAta svIkArI. e derAsara tema ja rAkhyuM temaNe.... samAdhi zataka |*o Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 AdhAra sUtra Apa Apame sthita hue, taruthe agni udyota; sevata Apa hi ApakhuM, tyuM paramAtama hota...(84) AtmA AtmAmAM sthira thavAthI paramAtmArUpa bane che. jema vRkSa pote potAnI sAthe ghasAtAM temAM (vRkSamAM) agni pragaTe che te rIte AtmA paNa nirmaLa AtmadravyanuM dhyAna karatAM paramAtmarUpa thaI jAya che. [taruthai = vRkSathI] 1. Apa hI Apa meM, C - D - F samAdhi zataka |48 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 potAnuM potAnI bhItara sthira thavuM zrIpALa rAsanI eka kaDImAM mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje sAdhanAno sAra ApI dIdho che : samAdhi zataka 49 Agama noAgama taNo, bhAva te jANo sAco re; AtamabhAve thira hojo, parabhAve mata rAco re... Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIstAlIsa Agama grantho ane sAdhanApaddhati (noAgama)no sAra ATalo ja che H AtmabhAvamAM sthira thavuM ane parabhAvamAM javuM nahi. majhAnI jhena kathA yAda Ave. savAranA pahoramAM ziSya guru pAse Avyo. : guru kahe che H Aje to majhAnuM svapna AvyuM. svapnamAM meM AvuM AvuM joyuM. tuM enI vyAkhyA kara. ziSye kahyuM H jI. ane tarata ja e gayo rasoDAmAM. garama pANInI bAlaTI laI Avyo. gurunA hAtha dhovaDAvyA. tyAM bIjo ziSya Avyo. gurue ene kahyuM : Aje mane AvuM svapna AvyuM. tuM enI vyAkhyA kara. pelA ziSya paNa kahyuM : jI. te paNa bhAgyo rasoDA bhaNI. garama cAnI kITalI te laI Avyo. gurune cA ApI. guru beu 52 khuza thayA. ziSyonuM arthaghaTana sAcuM hatuM : svapnanI vyAkhyA zI hoI zake ? svapna AvyuM ne gayuM. khullI AMkhe je svapno dekhAya che - vikalpo; teno paNa koI artha nathI; to baMdha AMkhanA svapnano zo artha ? ziSyone e paNa khyAla hato ke guru potAnI parIkSA karI rahyA hatA... 'parabhAve mata rAco re...' 'AtamabhAve thira hojo, parabhAve mata rAco re...' keTalo moTo A mantra che ! e dizAmAM AgaLa dhapavA mATe joize satata jAgRti. paramAM javAyuM, khyAla Avyo; tarata para chUTI javuM joie. samAdhi zataka / 50 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka koInI AgaLa prabhunA mahimAne ja varNavI rahyo hoya. ane zrotA ahobhAvathI jhUmI rahyo hoya. paNa e vakhate potAnI vaktRtva kaLA para sAdhakane ahaMkAra Ave to...? to, prabhunI vAta karatAM karatAM e parabhAvamAM taNAI gayo. enI jAgRti e vakhate e hovI joIe ke zrotAnI upAdAna-zuddhi ja enA ahobhAvanA nikhAramAM mahattvanI che. potAnA zabdo nahi ja. pote to karI rahyo che mAtra svAdhyAya... sAmAne maLyuM enuM kAraNa che enA upAdAnanI zuddhi... jene kAraNe eno ahobhAva pragADha banyo. A jAgRti sAdhakane parabhAvamAM na javA de. svabhAvamAM sthira rAkhe. AInsTAinanA jIvananI eka ghaTanA yAda Ave. eka vyaktinA tyAM teo sAyaMbhojana mATe gayelA. bhojana pachI thoDI ADI avaLI vAto thaI. A mahAna vaijJAnika e bhUlI gayA ke pote ko'kane tyAM jamavA AvyA che. emane ema ja lAgyuM ke pote potAnA ghare che.... phijula vAtomAM A mahAna vaijJAnika samaya bagADavA mAgatA nahotA. emane have sUI javuM hatuM. jethI maLaske tAjA-mAjA thai potAnI prayogazALAmAM teo jai zake. jajamAnanA manamAM paNa evuM ke sAhebe potAno kImatI samaya Apyo. potAne tyAM jamavA padhAryA. have emano vadhu samaya na levAya. paNa sAhebane kema kahevAya ke Apane have javuM che ? samAdhi zataka |51 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chevaTe AinsTAine kahyuM : have ArAma karIe. jajamAna kahe : cAlo, : sAheba ! Apane ApanA ghare mUkavA AvuM. tyAre AinsTAinane khyAla Avyo ke teo bIjAnA ghare hatA.... vijJAnanA prayogomAM rata A zreSTha vaijJAnika gharane bhUlI gayelA..... sAmAnya vAto vIsarAi ja javAya. sAdhaka AvuM na karI zake ? sAdhakanI jAgRti parabhAvathI ene dUra rAkhe ja. A layamAM prastuta kaDI jovI gamaze : Apa ApameM sthita hue, taruthe agni udyota; sevata Apa hi ApakuM, huM paramAtama hota.... keTalI majAnI sAdhanA kaDInuM paheluM caraNa Ape che ! : 'Apa Apa meM sthita hue...' bIjuM kaMi ja karavAnuM nathI sAdhake. potAnI aMdara TharavAnuM che eNe. kaho ke hovAnuM... kevI A viDaMbanA ke ApaNe ApaNe ja nathI ane bIjuM badhuM chIe. nATakamAM jeNe koino rola bhajavavAno hoya te vyakti thoDo samaya to te vyaktinA veSamAM rahe; paNa pachI....? ApaNA mATe yakSaprazna A thaze : ApaNe ApaNe keTalo samaya ? samAdhi zataka /12 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI vAta : rAvaNano rola bhajavanAra paNa bhItarathI mAne che ke huM rAvaNa nathI. karmodayane kAraNe, vaibhAvikarUpamAM ApaNe hoie tyAreya, A mAruM mULa svarUpa to nathI ja evo to khyAla Ave ne ? 'Apa ApameM sthita hue....' potAnuM potAnI bhItara sthira thavuM... svaguNomAM ke svarUpamAM sthira thavuM. udAharaNa keTaluM sarasa ApyuM ! 'taruthaeN agni udyota...' jhADanI DALI bIjI DALI sAthe athaDAya ane agni pragaTe. ahIM bIjA koInI jarUriyAta paDatI nathI. tema, sAdhaka rUpe rahela AtmA potAnA zuddha svarUpanI jANakArI meLavI te zuddha svarUpa bhaNI - nirmaLa Atmadravyane pAmavA bhaNI DhaLe che. 'sevata Apa hi ApakhuM, tyuM paramAtama hota....' nirmaLa Atmadravya tarapha DhaLatAM ja javAnuM, DhaLatAM ja javAnuM.... eka kSaNe saMpUrNa nirmalIkaraNa maLI jaze.... samAdhi zataka |53 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 AdhAra sUtra yAhi parama pada bhAvie, vacana agocara sAra; sahaja jyoti to pAiye, phira nahi bhava avatAra...(85) vacanane agocara, zabdone pele pAra che parama pada, mokSa. tenuM bhAvana karavAthI sahaja jyoti pamAya che ane pharI saMsAramAM bhamavAnuM rahetuM nathI. samAdhi zataka | 54 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 svarUpa sthitinI jhalaka vijayazIlacaMdrasUri graMtha saMgraha pUjyapAda devacandrajI mahArAje vacana-guptinI sajjhAyamAM, zabdo zamI jAya tyAre bhItara je paramarasa jhaLake che, tenI vAta karatAM kahyuM : vacanAzrava palaTAvavA, muni sAthe svAdhyAya, saluNA; teha sarvathA gopave, parama mahArasa thAya.... samAdhi zataka /** Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolavAnI IcchA thai; zuM bolavuM ? svAdhyAya raTavAno. gAthAo gokhavAnI. zabdo vahI gayA; zabda dvArA thato karmabaMdha na thayo. DAyabeTika pezanTa hoya. DaoNkTare gaLyuM khAvAnI nA pADI che. kyAreka IcchA thaI gaI mIThuM, mIThuM khAvAnI. have ? DaoNkTara kaheze : ekAda sapharajana khAi lyo ? phaLanI sAkara eTaluM nukazAna nahi kare ane gaLyuM khAvAnI IcchA saMtoSAI jaze..... to, sarasa mArga batAvAyo : 'vacanAzrava palaTAvavA, muni sAdhe svAdhyAya....' bolavAnI IcchAnuM svAdhyAyamAM - sUtro kaMThastha karavAmAM rUpAntaraNa. A ja to che UrvIkaraNa. IcchAo UThyA pachI emane zAnta karavAnA mArgomAM zreSTha che A UrdhIkaraNa. cetanAnuM Urdhvagamana. IcchAonI agni mATe zamanarUpa mArgano to koI artha ja nathI. e to AgamAM lAkaDAM nAkhavAM jevuM che. UrvIkaraNa che vRttionuM rUpAntaraNa.... damana - IcchAo 52nuM niyantraNa AdhArazilA rUpe hoya che tyAre UrdhIkaraNa kai rIte thAya che enI majAnI vAta mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje zrIpALarAsamAM kahI che : IcchArodhe saMvarI, pariNati samatA yoge re; tapa te ehi ja AtamA, varate nijaguNa bhoge re samAdhi zataka |para Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchAonuM niyatraNa samatvamAM pheravAya; rAga-dveSa-ahaMkAranI zithilatAmAM; tyAre tapa bane che AtmaguNono bhoga. sAdhaka nijaguNanI AnaMdamayI AdhArazilA para mahAle che. saMta kabIrajInA zabdomAM 'binu paga nirata karo tihAM....' caraNo nathI, (ghUMgharUnI to vAta ja pachI kyAM rahI ? - 'paga bAMdha dhUMgharuM mIrAM nAcI re...') paNa nRtya cAlu che. eka occhava.... Anandabharyo mAhola.... 'vacanAzrava palaTAvavA, muni sAdhe svAdhyAya...' bolavAnI vRttinuM kevuM majhAnuM A rUpAntaraNa ! svAdhyAya. nimnagAmI vRttinuM UrvIkaraNa. bolIne AzravamAM javAne badale svanA adhyAya dvArA zuddha bhaNI javAnI yAtrAno prAraMbha. jo ke, bolavAnI IcchA hoya to to A rUpAntaraNa majhAnuM thayuM. paNa bolavAnI IcchA ja jatI rahe to... kaDIno uttarArdha kahe che : 'teha sarvathA gopave, parama mahArasa thAya... bolavAnI IcchA ja jo jatI rahe to bhItaranA parama rasane AsvAdavAnuM thAya. 'parama mahArasa.' Ama juo to 'raso vai saH'...2sa eka ja che. bhItara che te. paNa ApaNe loko sAmAnya ghaTanAne 'rasa' tarIke ullekhavA lAgyA tyAre AvA mahApuruSone 'rasa'nI AgaLa vizeSaNo mUkavA paDyA. 'parama mahArasa...' je rasane sAdhaka anubhavI zake, kahI na zake. samAdhi zataka | 57 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sandarbhamAM kaDI zarU thAya che H yAhi parama padabhAvie, vacana agocara sAra; sahaja jyoti to pAIe, phira nahi bhava avatAra... 'yAhi parama pada bhAvie, vacana agocara sAra....' zabdone pele pAra che svarUpasthiti. parama pada. svarUpasthitine tame anubhavI zako. kahI zI rIte zako ? je je loko svarUpasthitinI AMzika jhalaka paNa pAmyA, te lokoe e sthiti mATe eka ja zabda vAparyo che : adbhuta ! kalpanAne paNa pele pAranI ghaTanA mATe tame bIjo kayo zabda prayojI zako ? ane, je je lokoe A svarUpasthitinI AMzika jhalaka meLavI, te lokoe bIjuM nivedana A ApyuM : vAha ! A ATaluM saraLa hatuM ! lAotse vRkSa nIce beThelA. eka pAMdaDuM uparathI paDyuM. pAMdaDuM zuM paDyuM, lAotsenI bhItarathI kazuMka kharyuM - moha, ajJAna - ane lAotsene svarUpa sthitino aNasAra maLI gayo. samAdhi zataka | 58 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka sAdhikA kAvaDamAM pANI lai pUnamanI rAtre cAlI rahI che. kAvaDanA AgaLanA ghaDAnA pANImAM pUrNa candranuM pratibiMba paDI rahyuM che. sAdhikA e pratibimbane jotI cAle che. Thesa vAge che. e paDI jAya che. kAvaDanA ghaDAnuM pANI DhaLI jAya che. have candra kyAM ? have kAvaDanA ghaDAnA pANImAM candra nathI. have bhItara candrano udaya thaI gayo che ! samabhAvanI zItaLatA evI to prasarI rahI che... AnaMda ja AnaMda. tame e sAdhikAne, e samaye, eNInI bhItarI sthitinI vAta pUcho to teNI zuM kaheze ? zabdomAM zuM kahI zakAya ? 'yAhi parama pada bhAvie, vacana agocara sAra....' zabdone pele pAranI e sthiti che, ane eTale ja, zabdomAM ene bAMdhavI zakya ja nathI. paNa hA, enuM bhAvana, anubhavana thai zake che. e anubhavanane mAtra A zabdamAM varNavyuM, (jo ke, anubhUtinI prApti pahelAM e zabda dvArA kaMi ja khyAla nahi Ave.) 'sahaja jyoti'. ['sahaja jyoti to pAIye...'] anAyAsa, koI paNa jAtanA prayAsa vinA, je sahaja jyoti-bhItara prakAzI rahI che, teno bhAsa ahIM thaze. 'sahaja jyoti' zabda vAMcatAM vItarAga stotra yAda Ave : 'Avityavapna tamasa: parastAr....' aMdhakArane pele pAra, sUrya jevA jhaLAMhaLAM prakAzavALA paramAtmA.... paNa, samAdhi zataka / 5 59 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAla raMga sAthe paramAtmadazAne ApaNI buddhi sAMkaLI le to e barobara na thAya. ane eTale ja 'paMcaviMzatikA'mAM mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje kahyuM : 'vevAM naiva tamasa:, pravAzApi yattaram.' paramajyoti mAtra aMdhakArathI ja nahi, prakAzathI paNa para che. 'sahaja jyoti to pAIye....' samAdhi zataka 60 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 AdhAra sUtra jJAnIkuM du:kha kachu nahi, sahaja siddha nirvANa; sukha prakAza anubhava bhae, sabahi Thora kalyANa...(86) jJAnIne koI paNa prakAranuM duHkha nathI. kAraNa ke jJAnIne sahaja rIte mokSa siddha thAya che. sukhano prakAza karanAra anubhava utpanna thatAM cArebAjuthI kalyANanI paraMparA prApta thAya che. samAdhi zataka |'' Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 virahAsaktinuM mahAkAvya samAdhi zataka mRgAputra virAgI banyA. dIkSA samayanI emanI manaHsthitino cItAra paramapAvana uttarAdhyayana sUtramAM maLe che H reNuyaM va paDe laggaM, niddhuNittANa nizo.... 6 2 | e Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDA para lAgelI dhULane khaMkherIne koI cAlI nIkaLe tema mRgAputra vibhAvanI dhULane khaMkherIne cAlI nIkaLyA. jJAnI puruSa ApaNe kone kahIe ? lITaralI, (zabdaza:) jenA vibhAvo kharI paDyA hoya. 'samAdhizataka'nA layamAM kahIe to, 'jo khinu galitavibhAva.' jJAna evI eka bhItarI dazA utpanna kare, je para vibhAvonI dhULa rahI ja na zake. bhaktidhArA paNa A ja kAma kare che. mIrAMnuM eka sarasa gIta che. gItano bhAva evo che ke prabhu joDe vAto karavI che. prabhune patra lakhI hRdayano bhAva jaNAvavo che. paNa patra kema lakhavo e khyAla nathI Avato. A pRSThabhU para gIta zarU thAya che H patiyAM maiM kaise lakhuM, likhyorI na jAya.... kalama dharata mero kara kaMpata hai, naina rahe jhaDalAya; bAta kahuM to kahata na Ave, jIva rahyo DarapAya..... huM patra lakhuM to paNa zI rIte lakhuM ? mArAthI lakhI zakAya tema nathI. kalama hAthamAM letAM ja mAro hAtha dhrUjavA lAge che. AMkhomAMthI AMsunI dhAra vahI rahI che. koInI sAthe saMdeza paNa kaI rIte kahevaDAvuM ? vAta zI rIte karavI te sUjhatuM nathI. samAdhi zataka 63 | es Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo ke, prabhune to AMsunI bhASA ja game che ne ! 'naina rahe jhaDalAya...' AMkhomAMthI varasatI AMsunI jhaDI.... eka eka azrubindune - mIrAMnAM - eka eka zabda nahi, eka eka patra gaNI zakAya. kharekhara to, mIrAMnuM eka eka azrubindu virahAsaktinuM mahAkAvya che. virahAsakti. nAradaRSie Apelo zabda. e paramapyArAnA virahanI kSaNo paNa enI yAdothI UbharAyela hoya ne ! e eka eka kSaNa para 'e'nA- paramapriyanA hastAkSara hoya ne ! bhaktanI saMpadA to juo ! virahAsaktimAMya A AnaMda ane milanamAM to - niravadhi AnaMda... rAdhAe potAnI janmakuMDaLI jyotiSIne batAvIne pUchyuM : juo to, mAro grahayoga - zrIkRSNa sAthe - kevo che ? joSIe kahyuM : kAgaLiyA paranA AMkaDAthI zrIkRSNa joDe yoga zI rIte thAya ? tuM kRSNamAM bhaLI jA ! e ja tAro kRSNayoga ! bhaktidhArAnI ahobhAvamaDhI A kSaNo... jhara-jhara jharatA A samAdhi zataka 64 |ex Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahobhAvanA jharaNAmAM vibhAvanI dhULa kyAM rahe ? A pRSThabhU para prastuta kaDIne joIe : jJAnIkuM du:kha kachu nahi, sahaja siddha nirvANa; sukha prakAza anubhava bhae, sabahi Thora kalyANa.... jJAnI sAdhaka kaI rIte potAnI sAdhanAne AgaLa dhapAve che enI vAta pUjya devacandrajI mahArAje manoguptinI sajjhAyamAM A rIte kahI : vIrya capaLa pa2saMgamI re, eha na sAdhaka pakSa; jJAna-caraNa sahakAratA re, varatAve muni dakSa... jJAnI sAdhaka potAnI Atmazaktine na to capaLa banavA deze, asthira; na to pa2no saMga karanArI banavA deze. potAnI Atmazaktine te mAtra ne mAtra sva bhaNI ja vahevA deze. parano saMga. zuM maLe ethI ? maLe ratibhAva ke aratibhAva. managamato saMga maLyo, ratibhAva; aNagamato saMga maLyo; aratibhAva. samAdhi zataka /*" Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo ke, managamato saMga managamato keTalI vAra 2heze e paNa koNa kahI zake ? mananI AdhArazilA ja jyAM Dagumagu che. eka gIta pahelIvAra sAMbhaLyuM. sarasa lAgyuM. somI ke basomI vAra e gIta saMbhaLAze tyAre ? eka bhAI maLelA. cAnI kaMpanImAM emanI nokarI. alaga alaga cAnA TesTa karyA karavAnA. ane TesTane vadhu sAro banAvavA sUcano ApyA karavAnA. nokarInA bhAga rUpe roja keTalIya vAra cA pIvI paDe. kyAreka to moDhAmAM cAno ghUMTaDo bharI, svAdano khyAla laI okI nAkhe. cA. managamatI. kyAM sudhI ? kolhApuranA eka jaina bhAI maLelA. goLanA jaththAbaMdha vepArI. alaga alaga goLanA jaththA hoya; dareka jaththAnA goLano emaNe TesTa karavo paDe. teo kahetA hatA ke eTalo badho goLa cAkhavo paDe ke have goLa moDhAmAM jAya tyAre moDhuM kaDavuM banI jAya. 'vIrya capaLa parasaMgamI re, eha na sAdhaka pakSa.' to sAdhaka zuM kare ? 'jJAna-caraNa sahakAratA re, varatAve muni dakSa.' sAdhakanI dakSatA - caturAi tyAM che ke e Atmazaktine sva bhaNI vahAve che. jJAna, cAritra Adi svaguNone puSTa ka2vA bhaNI tenI Atmazakti jAya che. 'jJAnIkuM du:kha kachu nahi..' A bhUmikA para AveluM sUtra che. svaguNanI dhArA tarapha vahI rahela jJAnIne duHkha kyAMthI ? samAdhi zataka /** Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasika duHkha vikalpone kAraNe AvI zake. e vikalponI pRSThabhU jJAnI pAse nathI. enI pAse che vartamAnayoga. udAsIna bhAve, je paNa ghaTanA ghaTe tene svIkAravAnI che. ahIM vikalpo kyAMthI Avaze ? nathI bhUtakALanI ghaTanAno boja, nathI bhaviSyakALanI cintA. vikalpone pedA thavAnI zakyatA ja na rahI ne ! zArIrika duHkha - roga AdinuM - hoI zake. paNa tyAMya dRSTibindu e haze ke karma nirjarI rahyuM che, kharI rahyuM che; ane ethI eno AnaMda ja haze ne! 'sahaja siddha nirvANa.' - jJAnIne mATe nirvANa - mokSa e koI dUranI ghaTanA nathI. A rahyo mokSa ! 'sukha prakAza anubhava bhae...' sukhano prakAza - ujAza lAvanAra anubhava thavA lAgyo... 'jJAnIkuM du:kha kachu nahi...' nI sAme che A 'sukha prakAza anubhava bhae... duHkha gayuM, sukha AvyuM; AnandalokamAM sAdhakano praveza. samAdhi zataka | 63 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 AdhAra sUtra supana-dRSTi sukha nAzathe,' jyuM duHkha na lahe loka jAgara-deSTa vinaSTa me, tyuM budhakuM nahi zoka...(87) svapnamAM joyela sukha (sukha ApanAra vastu)no nAza thavAthI koIne duHkha thatuM nathI. jJAnIne to jAgRta avasthAmAM joyela zarIra AdinA nAzathI paNa zoka thato nathI. [nAzathaeN = nAzathI] 1. nAsa teM, B - D samAdhi zataka /* 6. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 jJAnI puruSanI jAgRti samAdhi zataka koTikarNa zroNa. prasiddha bauddha bhikSu. pUrvAvasthAmAM teo evA dhanavAna parivAramAM janmelA ke kAnamAM paheravAnuM kuMDaLa eka karoDa sonAmahoranuM rahetuM. /** Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakhara virAgI bhikSu teo banyA. jJAnI paNa evA ja. temanAM pravacanone sAMbhaLI loko virAgI banI bhikSu banI jatA. ekavAra teo eka nagaramAM AvyA. bapore traNeka vAgye temanuM pravacana zarU thAya te samIsAMja sudhI cAle. eka paNa vyakti UThavAnuM nAma na le. nagaranI zerIo sUnI, sUnI hoya e samaye. e bAjunA jaMgalamAM rahetA coronA AgevAnane A samAcAra maLyA. to rAjIno reDa thaI gayo. vAha ! to to samIsAMje ja sUnAM gharomAM lUMTa thaI zake. rAta-paroDhiyA karavAnuM kAma nahi. eka sAMje potAnA sAthIo joDe e nagaranI eka zerImAM gayo. kharekhara, zerI sAva sUmasAma. cakaluMya na pharake. eka zrImaMtanuM ghara e zerImAM. zrImaMta dezAvara gayelo che. enI patnI pravacana sAMbhaLavA gaI che. ne coro enA tyAM mahemAna ! corono AgevAna bahAra Ubho : cokI karavA. sAthIo gharamAM gayA. zeThANInI dAsI koI kAmasara ghare AvI. dUrathI dazya joyuM ne coMkI UThI. daravAjA khullA che. cokkasa, cora mAmA AvI pahoMcyA che ! e pAchI pharI : zeThANIne khabara ApavA. corono AgevAna A joI gayo. eNe corone kahyuM : tame phaTAphaTa je lIdhuM hoya te laIne ApaNA sthAne pahoMcI jAva. huM jouM ke A bAI kyAM jAya che, kone khabara Ape che. ane e aMge mAre zuM karavuM joIe. samAdhi zataka |deg 70 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ coro temanA sthAna tarapha gayA. AgevAna pelI dAsInI pAchaLa gayo. zeThANI maMDapamAM chevADe beThelAM. dAsI tyAM gaI. corono AgevAna sArA poSAkamAM hato. e loko bhego bhaLI gayo ane pelI dAsI zuM kahe che te tarapha kAna mAMDIne beTho. dAsIe kahyuM H zeThANI bA, ApaNA gharamAM coro peThA che. jaladI cAlo, koTavALane khabara karIe. nahitara, badhuM lUMTAI jaze. zeThANI kahe che : gharamAM che ene dhana na kahevAya e khyAla A mahAtmAne sAMbhaLatAM Avyo. dhana to ApaNI bhItara ja che H jJAna, Ananda Adi. bIjuM dhana to dhana nahi, paththara che. e koI laI jAya toya pharaka zo paDe che ? mane pravacana sAMbhaLavA de. tuM paNa ahIM besa. jo to kharI, kevuM amRta ahIM varasI rahyuM che ! coronA AgevAne A saMvAda sAMbhaLyo. have koI phariyAda thavAnI nathI ke have koI pageruM pakaDIne pAchaLa janAra nathI. e Azvasta banIne mahAtmAne sAMbhaLavA lAgyo. ekAda kalAka eNe mahAtmAne sAMbhaLyA. zuM e zabdonuM sammohana ! zI vedhakatA abhivyaktinI ! corono AgevAna mahAtmAnA zabdonI tIvra asaramAM. pravacana pUruM thaye eNe mahAtmAnAM caraNomAM praNAma karI rahyuM H yogya lAgato houM to mane dIkSA Apo ! mane lAge che ke je dhana lUMTavAnI pAchaLa meM jiMdagI kharcI; e dhana dhana ja nahotuM. kharuM dhana to e ja che, jenI tame vAta karo cho. je tamArA caherA para dIptimaMta thaIne jhalake che. corono agraNI bhikSu banyo. samAdhi zataka 71 |deg Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pRSThabhU para kaDIne AsvAdIe : supana-dRSTi sukha nAzathe, jyuM duHkha na lahe loka; jAgara-daSTa vinaSTa meM, huM buduM nahi zoka... svapnamAM dhana vagere maLyuM. svapna AgaLa cAlyuM ane emAM badhuM gayuM. savAre mANasa jAgaze. svapnanI yAda paNa Avaze. paNa lAkha rUpiyA mArA gayA evI pIDA ene nahi ja hoya. kAraNa ke e svapna hatuM. satya na hatuM. acchA, eka prazna thAya ahIM, ke svapnanI vyAkhyA zI ? je maLe, khavAya, pIvAya toya te vyaktine tRptino ahesAsa na thAya te svapna. savAre cAra vAgye svapnamAM jeNe gulAbajAMbu ane samosA para barobarano hAtha lagAvyo hoya, te savAre jAge ane kaheze : lAvo, cA-nAsto ! are bhAI ! hamaNAM gulAbajAMbu ane samosAnI Diza para Diza ThapakArI gayo tenuM zuM ? 'e to svapna hatuM ne !' svapnanI vyAkhyA majhAnI thaI. je maLe ane tRpti na thAya te svapnAvasthA... to atyAranI kahevAtI jAgRta avasthAmAM zuM thAya che ? ghaNuM badhuM meLavyuM; tRpti thaI ? ane tRpti na thAya to e kahevAtI jAgRta avasthA paNa svapnAvasthA ja kahevAze ne ! samAdhi zataka |deg 72 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI puruSa jAgI gayo che. ane tethI jAgRtAvasthAmAM paNa maLeluM kaMIka gayuM; are, deha javAnI taiyArI kare che ane e majhAmAM che. enA jAgaraNamAM ujAgara bhaLeluM che ne ! 'jAgaradRSTa vinaSTa meM, tyuM bukuM nahi zoka.' je jAgRta thaI gayo, te badhI paristhitimAM samacitta rahevAno. je ghaTavAnuM hatuM, te ghaTI gayuM. anaMta kevaLajJAnI bhagavaMtoe jJAnamAM joyeluM, te ja banyuM che. pachI eno svIkAra ja hovo ghaTe ne ! zrIpALa rAsa mayaNA sundarInA jIvananI eka ghaTanA - zrIpALakumAra sAthenA lagna prasaMganI - ne zabdabaddha karatAM kahe che : 'mayaNA mukha vi pAlaTe re, aMza na ANe kheda; jJAnInuM dIThuM huve re...' jJAnI bhagavaMtoe je paNa jJAnamAM joyuM che, teno svIkAra... .: upamiti yAda Ave : ananta kevaLajJAnIonA jJAnanA viSayarUpa kArya samUha, je kAraNakalApa dvArA AvirbhUta thavAno che, te ja rIte thAya che. ethI karIne atItanI ghaTanAo pratyenI vicAraNA e mAtra mohanuM ja sarjana che. 1. niyatA hi nizcayAkUtena niyatakAraNasAmagrIjanyA ca sakalakAlaM tathaivAnantakevalijJAnagocarIbhUtA ca samastA'pi jagati bahiraGgAntaraGgakArya- paryAyamAlA, sA yayA paripATyA vyavasthitA yaizca kAraNairAvirbhAvanIyA tayaiva paripATyA tAnyeva ca kAraNAnyAsAdyAvirbhavati, kutastasyAmanyathAbhAvaH ? ato'tItacintA mohavilasitameva // upamiti, prastAva 4 // samAdhi zataka | 73 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 AdhAra sUtra sukha-bhAvita duHkha pAyake, kSaya pAve jagajJAna; na rahe so bahu tApame, komala phUla samAna... ...(88) sukhabhAvita jJAna, zAtAvedanIyanA yoge bhAvita thayela jJAna duHkhanA vakhatamAM TakI zakatuM nathI. jema bahu tApamAM komaLa phUla karamAI jAya che tema. arthAt kaSTa vakhate sukhabhAvita jJAnavALAne samAdhi rahetI nathI. paNa te asamAdhimAM paDI jAya che. samAdhi zataka |deg4 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 samAdhi che lakSya rAmakRSNa paramahaMsa ATha varSanA hatA tyAranI eka ghaTanA. teo taLAvane kAMThe gayelA. temanAM pagalAMno avAja sAMbhaLI bagalA UThyA. samAdhi zataka 75 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daza-paMdara bagalAnI katAra... kALA vAdaLanI pRSThabhU 52 sapheda bagalA pasAra thaI rahyA hatA. rAmakRSNa A joI stabdha banyA. eka sannATo. varSo pachI, paramano anubhava thatAM A stabdhatAnuM rahasya khUlyuM. rAmakRSNe kahyuM prabhune H prabhu ! sapheda bagalA te tuM ja hato. mArI stabdhatA hatI samAdhi. paNa huM nA-samaja, aparicita, mUDha; tane pahecAnI na zakyo. samAdhi. bahArathI lAge e stabdhatA, mUrchA; zarIranA stara 52. ane e ja vakhate ghaTita thAya che bhItaranI jAgRti. svAmI vivekAnandanA pUrvAzramanI eka ghaTanA : teo narendra rUpe hatA. parama caitanyanA darzananI, milananI taDapana, utkaMThA. saMtonI pAse teo jatA ane pUchatA H prabhune tame joyA che ? dareka saMte prabhuno sAkSAtkAra karelo nathI hoto. teo paramAtma-milananI vidhi batAve, paNa narendrane temAM saMtoSa na thAya. ema karatAM, narendra rAmakRSNa paramahaMsa pAse AvyA. emane paNa pUchyuM : tame prabhuno sAkSAtkAra karyo che ? rAmakRSNe emanI AMkhamAM AMkha parovI kahyuM H tAre kharekhara prabhune jovA che ke vAto ja karavI che ? narendranI AMkhomAM AMsu. e kahe H gurudeva ! kharekhara, prabhuno sAkSAtkAra karavo che. e na maLe to A jIvanano koI ja artha nathI. narendranI taDapananI kharAI karIne gurue tenA mastaka para hAtha mUkyo. ane narendra samAdhimAM. eka aThavADiyA sudhI narendra e sthitimAM rahyA. samAdhi zataka *|degt Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamA divase jyAre guru tene hozamAM lAvyA tyAre narendre kahyuM : gurudeva ! A janmamAM, kaho ke pUrA bhavacakramAM, huM hozamAM rahyo houM e gALo ATalo ja hato. Ape Apyo'to e; have mane behozInI duniyAmAM kema laI jAva cho ? vyAkhyA AkhI palaTAI gaI. pUruM zIrSAsana. je jAgaraNa pahelAM lAgatuM hatuM - padArthomAM ne vyaktionA saMsAramAM UlajhI javAnuM - te have behozI lAge che. je behozI lAgatI pahelAM, TrAnsamAM javAnI - dhyAnamAM UtaravAnI kSaNo - e have lAge che hozanI kSaNo. samAdhi. dhyAtA - dhyAna karanAranI cetanA dhyeyAkAra banI jAya e che samAdhi. "dhyAtA thAke dhyAnameM.' mahopAdhyAya zrI yazovijaya mahArAja A kSaNonuM citraNa ApatAM kahe che : dhyAtA dhyeya dhyAna guNa eke, bheda cheda karazuM have Teke; kSIra nIra pare tumasuM milazuM, vAcaka jasa kahe heje haLazuM.' dhyAtA eka bAju che, sAme che dhyeya; vacce che dhyAna. eka kSaNa evI Ave che jyAre dhyAtA dhyeyamAM DUbI jAya che, potAnI cetanAne e dhyeyAkAre pariNata kare che. Ane thoDo samaya mATenI abhedAnubhUti kahe che. e anubhava mATe sadgurune prArthanA karatAM sAdhaka kahe che H 'aisA cidrasa dio gurumaiyA, prabhu se abheda ho jAuM maiM.' cidrasa. bhItaranI duniyAno AsvAda alapa-jhalapa thaI rahe. pachI enI ja jhaMkhanA. ane e jhaMkhanAnI nadIne kinAre kinAre parama tattva sAthenI abhedAnubhUti. samAdhi zataka | 77 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A abhedAnubhUtinI, bheda-chedanI prakriyAnI saraLa rIta pU. mahopAdhyAya yazovijaya mahArAje zrIpALa rAsamAM mUkI che : arihaMta pada dhyAto thako, davyaha guNa pAya re; bheda cheda karI AtamA, arihaMta rUpI thAya re... dravya, guNa ke paryAya vaDe arihaMta padanuM dhyAna karato sAdhaka potAnI cetanAne arihaMtamayI banAvI de che. nirmaLa AtmadravyanI anubhUti ke jJAna, AnaMda Adi guNonI anubhUti cetanAne arhanmayI banAvI de. A pRSThabhU para kaDIne AsvAdIe : sukha-bhAvita duHkha pAyake, kSaya pAve jagajJAna; na rahe so bahu tApameM, komala phUla samAna... sukhabhAvita jJAna duHkhanI kSaNomAM TakatuM nathI. e jJAna zAbdika jJAna thaze. erakanDizanDa rUmamAM besIne raNanI philma joI raNane anubhavavA (?) jevuM. evI philmo vAraMvAra jonAra paNa kharekhara raNanI musApharI kare tyAre...... ene dhoLA divase tArA dekhAI Ave ! samAdhi zataka 78 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e anusanmAnamAM A vAta granthakAra carcA rahyA che ke sAdhanAnI vAto jANI; paNa enuM prAyogika rUpamAM kheDANa na thayuM to... ? to evuM thAya ke sAdhanA zarU thaI, saheja takalIpha AvI, roga Avyo ke bIjI koI pIDA AvI; mana e vakhate sAdhanAmAM nahi rahe. mana e pIDAnA dUrIkaraNamAM ja saMpUrNatayA lAgI jaze. A ja sandarbhe pU.padmavijaya mahArAje vyavahAra sAdhanA ane nizcaya sAdhanAne A rIte alaga pADI : 'pariSahasahanAdika parakArA, e saba hai vyavahArA ho; nizcaya nijaguNa TharaNa udArA, lahata uttama bhavapArA...' pariSahasahana e vyavahAra sAdhanA. nijaguNa sthiratA e nizcaya sAdhanA. ThaMDI, taDako, roga badhuM abhyasta thayuM. have nijaguNa sthiratA mATenI sAdhanAmAM sarasa rIte lasarI zakAze. Ama zuM thAya ke sAdhake vicAryuM hoya ke paroDhiye traNa-cAra vAgye UThIne kAyotsarga sAdhanAmAM javuM. uThAI paNa javAya, paNa e vakhate maleriyAne kAraNe ThaMDI vAIne tAva Avela lAge; zarIra thara thara dhrUjatuM hoya; kAyotsarga sAdhanA kema thaze ? paNa jo roga abhyasta hoya to... ? to, e enuM kAma ka2ze. sAdhaka potAnuM kAma karaze. kaSTa vakhate samAdhi TakAvavI to ja saraLa che, athavA sAdhanA karavI to ja saraLa che, jo e pIDAo abhyasta thayela hoya... samAdhi zataka |deg 79 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima lakSya che samAdhi. svarUpasthiratA. svaguNasthiratA. maMjila nakkI che. have mArga e ja thaze, je maMjila bhaNI sAdhakane dorI jAya. samAdhi zataka |deg Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 AdhAra sUtra duHkha-paritApe navi gale, duHkha-bhAvita muni jJAna; vajra gale navi dahaname, kaMcanake anumAna...(89) duHkhanA/kaSTanA anubhavathI puSTa banela muninuM jJAna, kaSTa AvI jatAM, jatuM nathI. (kaSTa emanI sAdhanAne saheja paNa calAyamAna karI zakatuM nathI.) agnimAM vajrane nAkho ke sonAne nAkho; te naSTa na thAya. e ja rIte kaSTa/du:kha (zArIrika) muninI sAdhanAne naSTa na karI zake. [gale = pIgaLe] samAdhi zataka | 81 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 sAdhanAnI abhyastatAnAM traNa caraNo samAdhi zataka DaoN. pAblo bahu moTA piyAnovAdaka hatA. nevuM varSanI vaye evo saMdhivA thayelo ke hAtha-paga badhuM ja jakaDAI jAya. rAtre sUIne savAre teo UThe tyAre na to pagathI eka DagaluM 82 | cz Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo cAlI zake ke na hAthathI nAstAno camaco pakaDI zake. mANaso ja temane khavaDAve. taiyAra kare. e pachI temane upADIne piyAnonI bAjunI khurasImAM besADavAmAM Ave. temanA hAtha piyAnone sparzAvavAmAM Ave. dhIre dhIre temanI AMgaLIo kAryarata bane ane thoDI vAramAM to e hAtho dvArA - e AMgaLIo dvArA Upajela majhAnA saMgItane bhAvako mANI zake. varSonI saMgIta-sAdhanAno A jAdU. sAMja sudhI temanI AMgaLIo kAryarata bane. rAtre teo sUI jAya ane pharI pAchA hAtha-paga jakaDAI jAya. pharI piyAnAno sparza... AvuM ja baneluM tabalAvAdaka ahamada mATe. hAtha jakaDAI gayelA hoya. paNa tabalAno sparza thatAM ja... AMgaLIo bane kAryarata. ApaNA zreSThasAdhaka himmatabhAI kheDAvALA mATe paNa joyeluM ke jyAre temanuM zarIra barobara kAma nahotuM ApatuM; cAlatAM paNa kyAreka teonI cAla laDakhaDAI jatI. paraMtu kAyotsarga karavA bese tyAre aDola zarIra temanuM hoya. A hato abhyAsa, te sAdhanAno. A sAdhanAnA abhyAsane dRDha banAvavA mATe pataMjali RSie sAdhanAne lAMbA kALa sudhI ghUMTavAnuM kahyuM che. e ja rIte nirantara e sAdhanAne ghUMTavAnI vAta temaNe karI che ane te paNa hRdayanA Adara sAthe.1 1. tatra sthitau yatnaH abhyAsaH // 2/3 // sa tu dIrSAta- nairantaryasatkArAsevito dRDhabhUmiH // 1/14 // samAdhi zataka / 83 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelI vAta : sAdhanAne lAMbA kALa sudhI ghUMTavI... eka samiti ke eka guptine daza-paMdara varSa sudhI ghUMTavAnI. bhautika duniyAmAM paNa je loko siddhinA zikhara para pahoMcyA, temaNe potAnI sAdhanAne ghUMTI che. vilAyata khAnanuM saMgItanA kSetre prasiddha nAma che. teo nAnA hatA tyAre gharamAM garIbI bharaDo laI gayelI. savAre cAra vAgye mA vilAyata khAnane jagADe. ziyALAnI kaDakaDatI ThaMDI hoya. dAMta ja sAregama vahAvatA hoya, dAMta dhrUjatA hoya; tyAM riyAjha kema karavuM ? ane adhurAmAM pUruM, na oDhavA mATe ke 5he2vA mATe vizeSa vyavasthA, na tApaNAnI sagavaDa, na bIjuM kaMI ThaMDI uDADavA mATenI suvidhA; vilAyata khAna mAne kahetA : mA ! riyAjha zI rIte karuM ? A ThaMDImAM... mA kahetI : beTA ! tuM tanmaya banI jA ! pachI jo, ThaMDIno khyAla paNa nahi rahe. ane tuM tanmaya nahi bane to tArA saMgItamAM e saprANatA kyAMthI pragaTaze, je bhAvakone DolAvI zake ? vilAyata khAne lAMbA samaya sudhI saMgIta-sAdhanA karI. ane teo mUrdhanya saMgItakAra banyA. dIrghakALa AsevitatA pachI Ave che nairantarya AsevitatA. lAMbA samaya sudhInI sAdhanA, paNa e khADo paDyA vagaranI joIe. nirantara... be divasa sAdhanA thaI ne trIjA divase na thaI, e na cAle... sAdhanAmAM joIe nirantaratA... samAdhi zataka taka | 8 4 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vajrasvAmIno jIva pUrva janmamAM deva tarIke. aSTApada tIrthanI yAtrAe gayela e devane maLyA bhagavAna gautama. temaNe devane 'dharmalAbha'rUpa AziSa ApI. deva pUche che : dharma eTale zuM ? bhagavAna gautama kahe : dharma eTale prabhunI AjJAnuM pAlana; je pUrNatayA sAdhujIvanamAM maLe. devane sAdhutvanI prAptinI adamya jhaMkhanA jAgI. gautama svAmIe tene puMDarIka-kaMDarIka adhyayana ApyuM; ane roja eno svAdhyAya karavAnuM sUcavyuM. sAdhutvanA mahimAne ujAgara karatA e adhyayananuM pArAyaNa deve zarU karyuM. tame jANIne navAImAM paDazo : roja pAMcaso vakhata e deva e adhyayanano svAdhyAya kare che. pAMcaso varSanuM deva tarIkenuM AyuSya bAkI hatuM. pAMcaso varSa sudhI, nirantara, rojanA pAMcaso vAra e adhyayanano svAdhyAya thayo. evuM ghUMTAI gaI dIkSAnuM mAhAtmya bhItara ke vajrakumAra tarIke nAnapaNamAM, pAraNAmAM dIkSA zabda sAMbhaLatAM jAtismaraNa jJAna thayuM. dIkSAno saMkalpa dRDha banyo. ane dIkSA thaI gaI. bhautika duniyAnI vAta karIe to, bidhovana saMgIta samrATa. eka samArohamAM temane sAMbhaLyA pachI eka bhAvaka zrotAe kahyuM : vAha ! adbhuta A saMgIta ! divya ! bidhovane kahyuM, cAlIsa varSa sudhI rojanA ATha kalAka jo tame riyAjha karI zako to tamAre kaMThethI paNa AvuM gAna pragaTe ! cAlIsa varSa sudhI nirantara ATha kalAkano riyAjha ! A nirantaratA sAdhanAmAM nikhAra lAvyA vagara kema rahe ? samAdhi zataka |5 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI vAta che satkAra pUrvakanA AsevananI. sAdhanA karavAnI to kharI ja, paNa e hRdayanA UchaLatA bhAve. ahobhAvanI carama sImA para jaIne. nAnakaDuM ja AjJApAlana. paNa emAM masamoTo ahobhAva umerAya tyAre... ? nAnakaDA kAryathI moTuM pariNAma nIpaje ja ne ! minimama epharTa, maeNksimama rijhalTa. sAdhanAne abhyAsa karavAnI, lUMTavAnI traNa vidhio ApaNe joI : dIrghakALa AsevitatA, nirantara AsevitatA, satkAra AsevitatA... AvI rIte abhyasta thayelI sAdhanA zArIrika takalIphomAM ke bIjI koI pIDA vakhate cUkAtI nathI. A pRSThabhU para prastuta kaDI joIe : duHkha-paritApe navi gale, duHkha-bhAvita muni jJAna; vajra gale navi dahanameM, kaMcanake anumAna.. vajra ke kaMcana agnimAM baLatA nathI; agnimAM paDyA pachI, UlaTA, vadhu tejasvI bane che. tema muninI sAdhanA jyAre abhyasta thayelI hoya che tyAre e pIDAnI kSaNomAM paNa zithila banatI nathI. samAdhi zataka 86 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. AdhAra, A 90 AdhAra sUtra tAte duHkhasuM bhAvie, Apa zakti anusAra; to daMDhatara huI ullase, jJAna caraNa AcAre...(90) tethI, potAnI zakti anusAra, zArIrika Adi kaSTo sahana karI AtmAne bhAvita karavo ke jethI AtmAno upayoga sthira thaI ullAsa pAme ane ema karavAthI jJAna ane cAritrabhAva daDha thAya. samAdhi zataka 8 7 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 sarvasvIkAranI sAdhanA samAdhi zataka guru pAse ziSya thoDo samaya rahyo. pachI eNe phariyAda karI H Ape mane kaMI zIkhavyuM nahi. enI phariyAda e anusanmAnamAM hatI ke gurue koI grantha ene vaMcAvyo nahi ke gurue koI grantha para ene UMDANathI samajAvyuM nahi. | 88 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurue kahyuM : meM to tane ghaNuM zIkhavyuM che. tuM keTaluM zIkhyo e mAre have jovuM che. : ziSya navAImAM paDyo H tame to mane pAMca-daza miniTa kaMIka samajAvyuM paNa nathI, to zuM zIkhavyuM ? guru kahe che : tuM cA laIne Ave che. huM eno svIkAra karuM chuM ke nahi ? tuM mArI sevA kare che. huM ene svIkAruM chuM ke nahi, bola ! sarvasvIkAra e ja to sAdhanA che ne ! ziSya samajyo. eNe kRtajJabhAve gurunAM caraNomAM mastaka jhukAvyuM. ziSye gurune kaMIka pUchyuM. A gurue javAba na Apyo. mAtra teo hasyA. ziSya khinna thayo. ene lAgyuM ke potAnA praznanI gurue upekSA karI. gurue tene kahyuM : tuM sarakasanA vidUSaka (jaoNkara) jevo paNa nathI ? e bIjAne hasatAM joI pote khuza thAya che. tuM mane hasato joI rAjI kema na thayo ? sarvasvIkA2nI vidyA zIkhavavAnI A kevI majhAnI kaLA ! samAdhi zataka 89 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvasvIkAra. duHkhano paNa svIkAra. sukhano paNa svIkAra. duHkho pratye aNagamo nahi, sukho pratye rAga nahi. udAsInabhAva pUrvakano mAtra svIkAra. kaSTono svIkAra eTalA mATe ke sAdhanAmArge AvatAM kaSTothI DarIne sAdhaka sAdhanAne choDI na de. kaSTothI abhyasta dazA sarjAI che ne ! mirjhA gAlIbano eka zera che; jemAM teo kahe che ke mArga kAMkarAthI bharapUra hato, page pharapholAM bharAI gayelAM. tyAM ja AgaLano mArga kAMTAthI bharelo Avyo. ne sAdhaka prasanna thayo : cAlo, pharapholAM phUTI jaze ! mArgathI haTavAnI, pAchA pharavAnI vAta ahIM nathI. A sandarbhamAM A kaDI smaravI gamaze : tAteM duHkhasuM bhAvie, Apa zakti anusAra; to dRDhatara huI ullase, jJAna caraNa AcAra... kaSTothI, sAdhanAmArgamAM AvatAM saMkaTothI DaravAnI vAta nahi hoya tyAre sAdhakanI jJAnadazA ane caraNadazA daDhatara thAya che. sAdhanAmArge have cAlyA ja karo, cAlyA ja karo. 'raiveti paraiveti; rAti varato mA.'... samAdhi zataka |90 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 AdhAra sUtra ranameM larate subhaTa jyuM, gine na bAnaprahAra; prabhuraMjanake hetu syuM, jJAnI asukha pracAra...(91) yuddhamAM laDatA subhaTo jema bANanA prahArone gaNatA nathI. tema AtmArUpI prabhune khuza karavA mATe karmarUpI zatrunI sAthe laDatA jJAnI puruSo paNa duHkhanA vistArane gaNatA nathI. [late = = laDatAM] samAdhi zataka |91 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 aisA hi raMga de ki...' samAdhi zataka mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjAe potAnI jIvanavyApinI sAdhanAnuM hArda kholatAM kahyuM : 'rIjhavavo eka sAMI...' mAruM lakSyabindu eka ja che : mAre mArA prabhune rIjhavavA che. | gaga Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu zI rIte rIjhe ? rAbiyAne ko'ke pUcheluM H tamane prabhu zI rIte maLyA ? e vakhate rAbiyAe potAnI ApavItI kahelI H rAbiyA gulAmI dazAmAM eka zrImaMtane tyAM kAma karatAM. pagAra kaMI nahi. mAtra khAvAnuM maLe ane emAM paNa sAMje mahemAno AvI gayA ne rasoI pUrI thaI gaI to bhUkhyA sUI javAnuM. zeTha hatA krUra. saheja kacaro kADhavAmAM thoDIka kasara rahI jAya toya haMTarathI phaTakAre. ekavAra rAbiyA Tebala sApha karatA'tA. jhApaTiyuM phlAvara- vAjhane vAgI gayuM. phuladAnI nIce paDI. tUTI gaI. rAbiyA dhrUjI gayAM. saheja bhUla thAya to potAne haMTarothI phaTakAranAra A zeTha Aje to kadAca jAnathI paNa mArI nAMkhe.... jIva bacAvavA rAbiyA pAchaLanA bAraNethI jaMgala tarapha bhAgyAM. jaMgalamAM paNa keDI para javAya evuM nahotuM. pagalAMnI chApe chApe pAchaLathI zeThanA bIjA nokaro AvI potAne gherI le to ? aDAbIDa raste teo jAya che. kAMkarA ane kAMTAthI pagamAM lohI vahe che. kapaDAM phATIne tAra tAra thaI jAya che. dhoLA divase ghora aMdhAruM lAge che gahana jaMgalamAM. emAM, adhUrAmAM pUruM, eka khADo Ave che. aMdhArAmAM khyAla raheto nathI ane rAbiyA khADAmAM paTakAya che. tammara AvI jAya che. kadAca hAtha-paga tUTI gayA haze tevuM lAge che. rAbiyAne thayuM ke have potAne nokarIe paNa koNa rAkheze. bhaNela to che nahi pote. mAtra zarIra dvArA nokarI karI letAM. have zuM ? bhagavAnane prArthanA kare che teo H prabhu ! mAruM koI ja na rahyuM. bIjuM to koI mAruM nahotuM. Aje A zarIra paNa mAruM lAgatuM nathI...... samAdhi zataka | 93 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDI kSaNomAM, parama caitanyanI anubhUti temane thAya che. khADAmAMthI bahAra avAyuM. pachI, teonI pAse ghaNA loko AvatA ane pUchatA ke prabhu zI rIte maLe ? tyAre rAbiyA kahetAM : tame koInA nahi, to prabhu tamArA. keTalI adbhuta vAta ! 'tame koInA nahi, to prabhu tamArA.' 'rIjhavavo eka sAMI...' paramAtmAne rIjhavavA che mIrAMne ko'ke pUcheluM : tuM AvaDI nAnakaDI dIkarI. tane prabhu zI rIte maLyAM ? mIrAMe kaheluM : 'aMsuana sIMca sIMca premabeli boI...' ghaDe ghaDA AMsunA ThAlavyAM che, tyAre prabhu mane maLyA che. jijJAsue AgaLa pUchyuM : keTalA ghaDA AMsuthI e rIjhe ? mIrAMno sarasa uttara hato : jeTalAM buMda AMsuthI tamAruM 'huM' bhUMsAI jAya, eTalAM ja buMda AMsunI jarUriyAta che. ethI vadhu eka azrubindu paNa nahi. 'rIjhavavo eka sAMI.' prabhune kema rIjhavavA ? eka bhaktiyogAcArya mahApuruSane puchAyeluM. temaNe kahelu : prabhu siddhazilA para che ane mahAvidehamAM che. paNa prabhuno AjJAdeha ahIM che. e AjJAdehanI bhakti karavI eTale prabhunI bhakti thaI. samAdhi zataka 94 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttaro be prakAranA thayA. eka thayo bhaktanA sandarbhe, bIjo thayo sAdhakanA sandarbhe. bhaktanA sandarbhe pahelo uttara che. prabhu priyatama banyA. prabhu ja game. e sivAya bIjuM koI nahi. tame prabhunA banI gayA. bIjo uttara thayo sAdhakanA sandarbhe. prabhunA AjJAdehanI bhakti te prabhunI bhakti. ane AjJAdehanI bhakti eTale rAga-dveSa-ahaMkAranI zithilatA. bIjA uttaramAM A sandarbha maLyo. prabhubhaktinI rItonI A mohaka vAtonI pRSThabhU para ja A kaDI vahI AvI che : raname larate subhaTa jyuM, gine na bAnaprahAra; prabhuraMjanake hetu syuM, jJAnI asukha pracAra... yuddhamAM laDato subhaTa jema bANonA prahArane gaNato nathI. tema prabhune prasanna karavA mATe jJAnI sAdhaka duHkhone gaNato nathI. hakIkatamAM, ahIM du:kha sukha jevuM lAgaze. 'eNe' kahyuM che ne ! eNe kahyuM che, te ja karavuM che. prabhu parano prema prabhunI AjJA pramANe thatAM kAryomAM divya AnaMdane panapAvaze. Ane ja prIti anuSThAna kahevAya che. pauSadhamAM eka ArAdhaka pratilekhana vastronuM karato hoya. eka rUmAlane vidhipUrvaka paDilehe to 20-25 sekanDa lAge. paNa e vakhate 'mArA bhagavAne samAdhi zataka |95 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che ane huM pratilekhana karuM chuM'. .... A vAta bhItara Utare to, prItinA raMge raMgAyeluM kevuM majhAnuM A anuSThAna thaI jAya ! e vakhate bhakta kaheze : he prabhu ! mane tArI prItinA raMga vaDe evo to raMgI de ke bIjo koi raMga enA para caDe nahi ane e raMga kyAreya mArA astitvanA paDa parathI jAya nahi. 'aisA hi raMga de ki, raMganA hi chUTe, dhobiyAM dhUe sArI UmariyAM....' prabhunI prItinA raMgathI ja jyAre badhuM raMgAyeluM che tyAre duHkha duHkharUpe rahyuM ja kyAM ? ahIM to che AnaMda ja AnaMda..... mahAbhAratamAM mAtA kuntI prabhune prArthe che : 'vivo na: santu zazvat.' amane sadA vipattio ho ! laya e pakaDAyo che ke jo pIDAnI kSaNomAM, prabhu ! tAruM smaraNa thaI UThatuM hoya to e pIDAnI kSaNo amArA mATe varadAna rUpa che. jo ke, pachI bhaktanI dRSTie karAyelI vipattinI vyAkhyA bahu ja game tevI che : 'vipad vismarAM vighnoH'. prabhu ! tane bhUlI jaie te ja vipatti... ane tAruM smaraNa e ja saMpatti.... atiya zataka | jala Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 AdhAra sUtra vyApArI vyApArame, sukha karI mAne duHkha; kriyA-kaSTa sukhameM gine, huM vAMchita muni sukha...(92) jema vyApArIne vyApAra karatAM aneka prakAranuM duHkha Ave che; chatAM tene te sukha karIne mAne che. tema AtmasukhanI IcchA karatA munirAja kriyAnAM kaSTone sukharUpa mAne che. samAdhi zataka |90 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 . 'surata nirata ko dIvalo joyo'... samAdhi zataka baporanA be vAgyA che. rasoDAmAM DhAkoDhuMbo vaLI gayo che. patnI ArAma kare che. tyAM kaoNlabela vAgI. patie bAraNuM kholyuM. vepArI saMbaMdhe gADha maitrI dharAvatA loko AvyA hatA. AvakAryA. pANI ApyuM. jamavAnuM pUchyuM. pelA lokoe hA pADI. | 98 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pati beDarUmamAM jAya che. patnIne kahe che ke ATha mahemAno AvyA che. jamavAnuM banAvavAnuM che. patnI tarata ja rasoInI dhamAcakaDImAM paDe che. A kaDAkUTa ane A samaye. chatAM, patnInA caherA para AnaMda che. kema ? 'emaNe' kahyuM che. emanI - patidevanI IcchA che. pati pratyeno prema ahIM dhvanita thaI rahyo che. pIrasavAmAM to kadAca AnaMda AvI zake. jamanArano pratibhAva sAme dekhAto hoya. paNa rasoInI kaDAkUTanA samaye AnaMda. e che pati paranA premanuM patnInuM pratibimba. bhaktidhArAmAM ApaNe tyAM prIti anuSThAnanI vAta Ave che. paramAtmA paranA premathI raMgAyeluM anuSThAna. eka munirAja game eTalI pIDA bhogavatA hoya, chatAM AnaMdamAM rahevAnA. kAraNa ? mArA bhagavAne asAtA vedanIya karmanA udayane sahevAno kahyo che. pIDA sahevAnI A kSaNo....paNa mIThI mIThI kSaNo. kaho ke pIDAne mANavAnI kSaNo. prIti anuSThAna. anuSThAna nAnakaDuM hoya, paNa prabhupremanA raMgathI e raMgAyeluM hoya. mahAsatI revatIjIne AMgaNe siMha aNagAra bhikSAe padhAryA. jyAre mahAsatIjIe jANyuM ke huM je auSadhipAka vahorAvIza, te prabhu pote vAparaze. nAcI UThyAM mahAsatIjI. samAdhi zataka | 99 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prabhu pote vAparaze !' keTalI baDabhAginI huM ! auSadhi 1 ke 2 camacI vahorAvavAnI hoya. keTalI sekanDa emAM lAge ? e pAMca ke daza sekanDamAM kevI to bhAvadhArA UmaTI ke mahAsatIjIe tIrthaMkara nAmakarma aMke so karI lIdhuM ! vahorAvavAnI e kSaNo.... prabhunI prItithI maDhI kSaNo. prabhunI prItimAM DUbelI kSaNo... Ama to, bhakto prabhunA darzanane paNa keTaluM agharuM kahe che ! saMta kabIra kahe che : 'Isa tana kA diyA karuM, bAtI meluM jIva; lohI siMco tela jyuM, taba mukha dekhyo pIva..' zarIra bane koDiyuM, prANonI bane vATa. lohI bane tela. ane tyAre prabhunuM darzana thAya. mIrAMe kahyuM che : surata nIrata ko dIvalo joyo, manasA pUrana bAtI; agama ghANI ko tela siMcAyo, bAla rahI dinarAtI.... surati eTale smRti. nirati eTale saghanatA. smRtinI saghanatAno dIpaka. pUrNa mana che vATa. agamyanI - paramAtmAnA dezanI ghANInuM tela. basa, have e dIpaka dina-rAta jaLyA karaze.... = samAdhi zataka | 100 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prIti anuSThAnamAM che A 'surata nIrata.' smRtinI saghanatA... mahAsatI sulasAjIe aMbaDa zrAvakanA mukhethI prabhue kahevaDAvela 'dharmalAbha' zabda sAMbhaLyo ane teo nAcI UThyAM. 'mArA prabhue mane yAda karI !' kyAM huM ane kyAM e paramAtmA ! huM prabhunAM caraNonI nAcIja dAsI ane prabhu to trilokezvara, akhila brahmAMDezvara. mahAsatIjIne kaMThe hatAM DUsakAM. AMkhe hatI azrudhArA.... prabhunI prItimAM raMgAyelAM A DUsakAM, A azrudhArA....eka eka azrubindunI tAkAta keTalI moTI ! prIti anuSThAnanI A majhAnI pRSThabhU para prastuta kaDI joIe : vyApArI vyApArameM, sukha karI mAne duHkha; kriyA-kaSTa sukhameM gine, huM vAMchita muni sukha... vepArIne vepAramAM - dhana kamAvAmAM rasa che eTale e vepAramAM paDatAM duHkhone sukharUpa ja mAne che. najara enI dhana-upArjana tarapha che ne ! e ja rIte muninI - sAdhakanI dRSTi prabhunI AjJAnA pAlana para hoya che. tethI AjJAnA pAlanamAM AvI paDatAM kaSTo paNa ene majhAnAM lAge che. AjJApAlana.... mArA prabhue kahyuM che, te karavuM che.... samAdhi zataka | 101 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'huM vAMchita muni sukha....' muninuM vAMchita/icchita sukha kayuM ? AjJApAlana dvArA mokSa e to Icchita che ja; paNa AjJApAlanano AnaMda.... keTalo to adbhuta che e ! AjJApAlana dvArA mokSa maLe e to sahaja prakriyA che. AjJApAlanano AnaMda paNa keTalo majhAno che ! e AnaMdanI kSaNomAM pIDAno ahesAsa paNa rahe kharo ? samAdhi zataka | 102 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 AdhAra sUtra kriyA yoga abhyAsa hai, phala hai jJAna abaMdha; donuMkuM jJAnI bhaje, ekamati te aMdha....(93) yoga abhyAsarUpa kriyA che ane karmabaMdhanA abhAvarUpa phaLavALuM jJAna che. jJAnI puruSa jJAna ane kriyA beune seve che. jJAna ane kriyAmAMthI ekane seve ane ekane na seve te aMdha che, ajJAnI che. 1. douM ko, B - F 2. ekamati matibaMdha, B - D - F samAdhi zataka | 103 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C3 N vismaya : yoganuM praveza dvAra mokSa tarapha laI jAya te yoga. svarUpa prAptinI dizA tarapha sAdhakane lai jAya te yoga. bhikSA vahoravA javAnI prakriyAthI laine pratikramaNAdi kriyAo ke dhyAna A badhuM ja yoga che. 2. muzkeLa khoyaLAo, khoLo sovi dhammavAvAro / - yogaviMzikA, 1 samAdhi zataka | 104 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'yogaviMzikA' granthamAM pUjyapAda haribhadrasUri mahArAje yoganI A vyAkhyA ApI che. tenI TIkA mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje lakhI che. maNi-kAMcanayoga te AnuM ja nAma ne ! 2 e TIkAno prAraMbha majhAthI thayo che. jyAM mokSanA paryAyarUpe mahAnanda zabda prayojAyo che. mahAnanda zabda pAse huM aTakelo. thayuM ke mokSanA aneka paryAyomAMthI mahAnanda zabda ja ahIM vaparAyo to tenI pAchaLa zuM koI kAraNa che ? lAgyuM ke eka eka kriyAo paraMparAe sAdhakane mokSa sAthe sAMkaLI Ape che; paraMtu tatkALa te mahAna, divya AnaMda sAthe sAdhakane joDI Ape che evo sUra mahAnanda zabdamAMthI dhvanita thAya che. eka eka anuSThAna karatAM, prabhunI prasAdI potAne kevI rIte maLI gaI eno vismaya cittane gherI vaLe. ane e vismayane pagale pagale divya AnaMdanuM Agamana. pU. devacandrajI mahArAja stavanAnI eka paMktimAM potAnA hRdayanI abhIpsAne A rIte varNave che : 'ekavAra prabhu vandanA re, Agama rIte thAya....' tyAM stabakamAM (gujarAtI bhASAmAM lakhAyela vivecanamAM) temaNe lakhyuM che H vismaya, guNa bahumAna ane bhagavad viraha-bhIti A traNa tattvo bhItara Ave tyAre zAstrokta prabhuvandanA thayelI kahevAya. 2. mokSeLa mahAnandena yoganAt.... --nana TIjA. samAdhi zataka 105 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vismaya. varSo pahelAM AbU-delavADA tIrthanI yAtrAe javAnuM thayela. mAnapura- AraNA bAjuthI roDe caDhelA. delavADA ATha-sADAATha vAgye pahoMcyA hoizuM. meM munivarone kahyuM : huM darzana, caityavaMdana karI AvuM. pachI navakArasI pArI davA vagere lai pharI ApaNe darzana mATe jaie. gaNatarI evI hatI ke daza-paMdara miniTamAM pAchA pharI javAze. vimala vasahinA pradakSiNApathamAM pharI caityavandanA karavAnI hatI. pradakSiNApathamAM huM pharato hato. eka eka derImAM evA paramAtmA. huM stabdha banyo. prabhunA e bhuvana vimohana rUpane joIne Upajela vismaya. jANe ke paga ThiThakI gayA hoya. AgaLa calAya ja nahi. mane khyAla che ke paMdara miniTe mAMDa pradakSiNApatha pUrNa thayo. pachI mULanAyaka prabhunI sAme caityavaMdana. vismaya. yAda Ave 'snAtasyA' stutino manabhAvana zabda 'rUpAlokana vismaya...' ane yAda Ave e stutinI racanAnI pRSThabhU. meru abhiSeka pachI indrANI mAtA prabhu vardhamAna kumAranA mukhane nIrakhI rahyA che. prabhunA e divya rUpane jotAM Upaje che vismaya. ane e vismaya AMkhonI bhInAzamAM pariName che. samAdhi zataka 106 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ majhAnI ghaTanA have ghaTe che. harSAzrunI bhInAza che indrANImAnI AMkhomAM. ne e pratibimbita thAya che prabhunA mukha para. indrANImAne lAge che ke prabhunu mukha bhInuM che, bhInuM che. ane teo prabhunA mukhane lUchavA mATe vastra pheravI rahyAM che. vismaya. 'viyo yogamUmiA'. vismaya, Azcarya e che yoganuM pravezadvAra. Azcarya. 'namotpurNa' sUtra bolatAM ho ane AzcaryamAM tame DUbI jAva. gaNadhara bhagavaMte Apela sUtra pacIsaso varasa pachI, mArI pAse, e ja svarUpamAM che ! e Azcarya harSAzrumAM, pachI, pariName che. vismaya pachInuM caraNa che prabhunA guNo paranuM bahumAna. 'namotthaNaM' sUtramAM eka eka vizeSaNa bhAvaka bole ane prabhunA guNo paranA bahumAnathI enuM astitva raMgAya. 'tItrANaM tArayANaM' bolatAM zuM thAya ? 'tIzANuM'... prabhu tarI gayA che. 'tArayANaM...' prabhu tAranAra che. oha ! to to mAre kazuM ja karavAnuM nahi. prabhu mane tArI de... bhagavAnanA virahanI bhIti. A che trIjuM caraNa. prabhunA guNo pratye bahumAna jAgyA pachI A prabhuno kyAreya viraha na thAya e bhAva satata rahe che. samAdhi zataka 107 | 10 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga eTale joDANa : potAnuM potAnI sAthenuM. munitva ke zrAvakatvanI sAdhanA svarUpasthitimAM sAdhakane AgaLa lai jAya che. yogazAstramAM sAdhakanA eka manobhAvanI vAta Ave che : 'kyAre smazAnamAM jaine kAyotsargamAM aDola, paththara jevo huM Ubhelo hoiza ane baLada ke anya prANI paththara mAnIne mArA zarIra joDe potAnA zarIrane ghasaze.'3 yogasAdhanAnI vAtonI A pRSThabhU para kaDIne joie : kriyA yoga abhyAsa hai, phala hai jJAna abaMdha; donuMkuM jJAnI bhaje, ekamati te aMdha.... yogano | sAdhanAno abhyAsa che kriyA ane karmabaMdhano abhAvarUpa phaLavALuM jJAna che. jAgRta sAdhaka kriyA sAthe pariNAmane sAMkaLe che. ajAgRta sAdhaka mAtra sAdhanA karI le; paraMtu pariNAma sAthe ene sAMkaLe nahi. sAmAyika eka hajAra thayA; sarasa; jAgRta sAdhaka Antara nirIkSaNa karaze ke potAnI bhItara samabhAva keTalo vadhyo ? rU. mahAnizAyAM prate, Ayotsarve purAN vahiH / stambhavat dhANAM, vRSA: jyuM: jvA mayi // 4rU // samAdhi zataka 108 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunI pUjA - AjJApAlanA thaI; sarasa, citta prasannatA keTalI vadhI ? 'citta prasaze re pUjana phaLa kahyuM re, pUjA akhaMDita eha; kapaTa rahita thai Atama arapaNA re, AnaMdaghana pada reha....' : AjJApAlanAne - pUjAne vizeSaNa apAyuM : akhaMDita. satata AjJApAlana ane e mATeno ahobhAva cAlyA kare eTale thaI akhaMDitatA. eka laya zubhano. je zAzvatInA layamAM cAlyA kare. akhaMDita pUjA AtmArpaNanA/samarpaNanA layamAM vahe che tyAre AnaMdaghanatAne sparzavAnuM thAya che. AtmArpaNane vizeSaNa ApyuM : 'kapaTa rahita.' niSkapaTa AtmArpaNano bahu majhAno artha ahIM maLe che, je ApaNI bhItara 2helI AnaMdaghanatA sAthe ApaNane joDI Ape che. zarIra prabhune sopyuM; paNa mana, hRdaya astitva prabhune soMpAyAM ? eka munirAja bhayaMkara garamImAM paMkhAno vicAra suddhAM nahi kare; zarIra prabhune soMpAyuM che ne ! paNa mana konuM ? prazna e che ke mana prabhue Apela che ke samAje Apela ? samAje Apela manamAM gamatAno svIkAra ane aNagamatAno asvIkAra haze. prabhue Apela manamAM haze sarvasvIkAra. zarIra prabhune soMpAyuM. mana paNa ene soMpAya; badhuM ja ene soMpAya to niSkapaTa AtmArpaNa. paraMtu zarIra prabhune soMpAyuM ane mana na soMpAyuM samAdhi zataka 109 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to....? to AtmArpaNa zenuM ? kaMika bacAvI rAkhyuM (ghaNuM bacAvI rAkhyuM) eTale sakapaTa AtmArpaNa thayuM. prabhu ! huM zarIrathI tAro; manathI mAro ! akhaMDita pUjA eTale samayanA stara parano zAzvatIno laya. kapaTarahita AtmArpaNa eTale astitvanA stara parano samarpaNano laya. yogAbhyAsa che sAdhanA. karmanA baMdhano abhAva che sAdhanAnuM phaLa... sAdhanA karye jAva, nirjarA prApta thayA kare. samAdhi zataka */110 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 AdhAra sUtra IcchA zAstra samarthatA, trividha yoga sAra; IcchA nija zaste karI, vikala yoga vyavahAra...(94) IcchAyoga, zAstrayoga ane sAmarthyayoga A traNe yoga sArarUpa che. potAnI zakti pramANe sAdhanAne karavAnI IcchAvALo sAdhaka pramAdane kAraNe saheja khaMDita sAdhanA kare te teno IcchAyoga che. samAdhi zataka | 116 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 kSaNa kSaNanI jAgRti ziSya pravAse jaI rahyo hato. gurue tene kahyuM : tArA pravAsanA bIjA divase sAMje eka relavesTezananI pAsenI dharmazALAmAM tAre rahevAnuM thaze. e dharmazALAnA munImanI raheNI- samAdhi zataka 112 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNIne tuM dhyAnathI joje. tane Antara jagatanuM koI majhAnuM sUtra jANavA maLaze. ziSyane to A ja joituM hatuM. te AkhIya vihArayAtrAmAM, Ama paNa, AntarayAtrA karavA mAgato ja hato ane temAM gurue A madhamIThI vAta karI. gurue kahyuM hatuM tema ja, bIjI sAMje relave sTezananI bAjunI dharmazALAmAM tene UtaravAnuM thayuM. munIme tene eka oraDI kholI ApI. have ziSyane bIjuM kaMI karavAnuM hatuM nahi. teNe to mAtra munImanA kriyAkalApane nIrakhavAno hato. tenuM anumAna evuM hatuM ke potAnuM munIma tarIkenuM - musApharone oraDI ApavA vagerenuM - kArya pUruM thayA pachI, te AkhI rAta dhyAnamAM parovAI jaze. potAne enI dhyAnastha mudrA jovA maLaze. paraMtu, enI navAi vacce, munIme to rAtanI chellI gADI sudhI Avela yAtrIone oraDIo ApI. e pachI vALuM karyuM. tapelI, thALI vagere dhoI, lUchI lAkaDAnA kabATamAM mUkyA ane te sUI gayo. na dhyAna ke na bIjuM kaMi. ziSyane thayuM ke kadAca e savAre dhyAna karatA haze. ziSya to paroDhiye cAra vAgye jAgI gayo. munIma to UMdhela ja hatA. cha vAgye munImajI jAgyA. na dhyAna, na prArthanA. kabATa kholyuM. thALI, vATako vagere kADhyA. pANIthI vIMchaLyA. dUdha tapelImAM garama karyuM. pIdhuM. ane loko joDe vAtacItamAM te parovAi gayA. ziSyane navAI lAgI : gurujIe kaheluM eTale kharekhara A mANasanI sAdhanA UMcakAyela hovI ja joie. to potAne kema kazuM jovA na maLyuM. nirAza thayo e. AgaLano pravAsa eNe zarU karyo. pravAsa pUrNa karI guru samAdhi zataka | 113 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAse jyAre e Avyo tyAre gurue pUchyuM : meM kahyuM'tuM tyAM tane zo anubhava thayelo ? ziSya pote joyela ghaTanAnuM dhyAna karyuM. pachI nirAza svare umeryuM : gurudeva ! mane to kaMi mahattvapUrNa lAgyuM nahi temanA kAryakalApamAM. guru kahe che : tAruM nirIkSaNa thoDuM kAcuM paDyuM. tAruM nirIkSaNa sUkSma hota to tuM majhAno sAdhanAno tantu tyAM pakaDI zakyo hota. ziSye kahyuM : mane samajAvo, gurudeva ! gurue vAtane samajAvI H rAtre sUtI vakhate munIme vAsaNa, thALI badhuM dhoyeluM. savAre UThIne pharI pAchAM e vAsaNo dhoyAM. eno IMgita tuM na samajyo. eno izAro e hato ke vAsaNa 52, kabATamAM paNa, koika kANA dvArA, dhULa jAmI zake che. e ja vAta mana mATe che. mana para rAga, dveSa, ahaMkAranI dhULa satata lAgyA karatI hoya che, eTale sAdhake mananA pAtrane satata, jAgRta rahIne, poMchyA karavuM joIe. koi vyakti pADozInA gharamAM kacaro pheMke to pADozI A kRtyane sAMkhI leze ? to pachI, koi vyakti koinA kAnamAM koinI nindA kare; kacaro nAkhe to koi sahI leze ? jAgRti ochI paDe che tyAre vibhAvamAM jatuM rahevAya che. samAdhi zataka 114 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgRtinA sandarbhe ahIM IcchAyoga Adi traNa yogonuM varNana thAya che. pahelAM icchAyoganI vAta kaDImAM A rIte Ave che : IcchA zAstra samarthatA, trividha yoga hai sAra; IcchA nija zaste karI, vikala yoga vyavahAra... 'yogadRSTi samuccaya' granthamAM IcchAyoganuM varNana karatAM pUjyapAda haribhadrasUri mahArAje kahyuM che : kartumiccho: zrutArthasya, jJAnino'pi pramAdataH / vikalo dharmayogo yaH, sa icchAyoga ucyate // 3 // sAdhanA karavAnI IcchA vALA sAdhake Amika padArthonuM zravaNa kareluM hoya ane e jJAnI paNa hoya; paraMtu pramAdane kAraNe tenI sAdhanA saheja khaMDita, truTivALI thAya tene IcchAyoga kahevAya che. noMma pramANe, IcchAyogamAM, sAdhakanI IcchA tIvrarUpe bhaLelI hoya che. e IcchAne baLavattara banAvanAra che Agamika padArthonuM zravaNa ane e zravaNa dvArA vikasela jJAna. zravaNa... prabhunA pyArA zabdonuM zravaNa. samAdhi zataka 115 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhInI bhInI AMkhoe, bhInA bhInA hradaye thatuM zravaNa. meghakumAra prabhu mahAvIra devanI dezanAmAM gayA. eka ja vAranuM e pravacana zravaNa. meghakumAra bhInA bhInA thaI gayA. ghare AvyA meghakumAra. mA dhAriNIne kahyuM temaNe : mA ! meM prabhune sAMbhaLyA... zI prabhunI vANI ! jANe ke sAMbhaLatA ja rahIe. mA dhAriNI prabhunI parama zrAvikA. emaNe kahyuM : beTA ! prabhunI vANInI zI vAta thAya ! meghakumAra prabhunA evA to divya sammohanamAM AvI gayelA.... temaNe kahyuM : mA ! mane to prabhunuM evuM AkarSaNa lAgyuM che ke emanA vinA have eka kSaNa paNa huM rahI zakuM tema nathI. prabhunuM pyAruM e sammohana, paMcasUtrakanI paribhASAnI e abhivrajyA, meghakumAranI pravrajyAmAM pheravAi.... zravaNa...prabhunA pyArA zabdonuM e zravaNa astitvanA stare jJAna thaine UtaryuM. zravaNa ane jJAna sAdhanAne sAdhavAnI IcchAne baLavattara banAve che. icchAyogI sAdhaka A rIte sAdhanA kare che. mAtra, pramAdane kAraNe tenI sAdhanA paripUrNa banatI nathI. jema ke jJAnAcAranI sAdhanA thAya. paNa, vikALe svAdhyAya karavo Adi aticAro tenI sAdhanAmAM lAge che. ane e rIte, pramAdane kAraNe, tenI sAdhanA truTivALI thAya che. samAdhi zataka 116 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 AdhAra sUtra zAstrayoga guna-ThANako, pUrana vidhi AcAra; pada atIta anubhava kahyo, yoga tRtIya vicAra....(95) guNaThANAne yogya pUrNa AcAravidhivALo yoga te zAstrayoga kahevAya che. zAstramAM batAvela upAyonuM atikramaNa karIne zaktinA adhikapaNAthI dharmavyApAra karAya te sAmarthyayoga kahevAya che. samAdhi zataka | 117 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi zataka 5 'tame cho jyotirmaya Agama granthomAM kahelI vAtone, ApaNA jevAnA upakAra mATe, mahApuruSo saraLa bhASAmAM laI AvyA che. savAso gAthAnA stavananI eka kaDI dharmanI bahu ja majhAnI vyAkhyA /118 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ape che : 'je je aMze re nirupAdhikapaNuM, te te jANo re dharma; samyagdaSTi re guNaThANA thakI, jAva lahe zivazarma...' dharma eTale nirupAdhika dazA. karma hovA chatAM tenAthI sAdhakanuM nirlipta rIte rahevuM te che nirupAdhika dazA. sattAmAM karma che, to udayamAM to Avaze ja. paNa e vakhate - udayAvasthAmAM - sAdhaka rAga, dveSa nahi kare. eTale ja dharmanI niSedhamukha vyAkhyA ApatAM kahyuM : vibhAvamAM javAnI kSaNane dharma na ja kahI zakAya. nirupAdhika dazA te dharma... svabhAva bhaNI javAnI kSaNa te dharma. dharmanI vyAkhyAnuM keTaluM majhAnuM saralIkaraNa ! dharma. svarUpanI dizAmAM bharAyela eka kadama. dharma. prabhunI AjJAno svIkAra. prabhunI pyArI AjJAne eka kaDImAM sarasa rIte mukAI : 'AtamarAma anubhava bhajo, tajo para taNI mAyA; eha che sAra jinavacanano, vaLI 2 e ziva chAyA. AtmAnubhUti karavI ane paramAM javuM nahi; A che prabhunAM vacanono sAra. 1. dharma na kahIe re nizce tehane, jeha vibhAva vaDavyAdhi; pahele aMge re eNi pere bhAkhiyuM, karme hoya upAdhi. - savAso gAthAnuM stavana. 2/9 2. ejana, 4/15 samAdhi zataka /11E Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akhare, paranI asara tamArA para zI rIte thAya ? ko'ke kaMIka kahyuM. to, e tamArA mATe vaparAyelA, tamane na gamatA zabdo paudgalika che. tame cho apaudgalika, jyotirmaya. pudgalo tamane zuM asara kare ? lokamAnya TiLaka mATe, temanA pratispardhIo gALono varasAda varasAvatA. te vakhatanA vartamAnapatronI heDa lAInsa TiLaka mATenI gALothI UbharAtI. ekavAra TiLaka savAre cA pItAM pItAM chApuM joI rahyA che. chApA temane mATe gALone varasAve che. te vakhate Avela eka mitre pUchyuM : A vAMcatAM zuM thAya tamane ? TiLake hasatAM hasatAM kahyuM : tame loko cA joDe garama nAsto letA hazo. huM cA joDe garama garama gALono nAsto karuM chuM. paranI asara ochI thatI jAya, svarUpaprApti bhaNI AgaLa vadhAtuM jAya. IcchAyoga pachI Ave che zAstrayoga ane sAmarthyayoga. e bannenI vyAkhyA ApatAM kaDI kahe che : zAstrayoga gunaThANa ko, pUrana vidhi AcAra; pada atIta anubhava kahyo, yoga tRtIya vicAra... samAdhi zataka 120 || 120 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrayoga H sAdhaka, apramattapaNe, zAstramAM kahela zabdone AcaraNamAM mUkavAnI koziza kare te zAstrayoga. sAmarthyayoga : zAstranA zabdone paNa atikramIne anubhUtinI dhArAmAM sAdhakanuM vahevuM te sAmarthyayoga. zAstrayoganI vyAkhyA 'yogadRSTi samuccaya'mAM A rIte AvI : zAstrayogastviha jJeyo, yathAzaktyapramAdinaH / zrAddhasya tIvrabodhena, vacasA'vikalastathA // 4 // apramattatAno artha thaze jAgRti. bhItara javAnI tIvra jhaMkhanA. ane eTale ja jyAre e jANaze ke prabhunAM vacanono sAra AtmAnubhUti che, tyAre AtmAnubhUti mATe jeTalA mArgo zAstra batAvyA che, te badhA mArge - athavA amuka mArge cAlI AtmAnubhUti karavAnuM enuM lakSya hoya che. sAmarthyayoganuM varNana 'yogadRSTi samuccaya'mAM A rIte apAyuM zAstrasandarzitopAyastadatikrAnta gocaraH / zaktyudrekAd vizeSeNa, sAmarthyAkhyo'yamuttamaH // 5 // :: zAstra kahelA upAyo pramANe, paraMtu zaktinA prAbalyathI zAstra kahela sAmAnya sAdhakonI maryAdAthI upara jaIne karAtuM anuSThAna te sAmarthyayoga. kaDI majhAnuM varNana Ape che sAmarthyayoganuM : 'pada atIta anubhava kahyo...' zabdAtIta anubhava che A. svamAM DUbavAno anubhava. tame ene zabdomAM kema karI varNavI zako ? samAdhi zataka 1 21 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ex AdhAra sUtra rahe yathA bala yoga, grahe sakala naya sAra; bhAva jainatA so lahe, vahe na mithyAcAra....(96) yathAzakti yogabaLamAM rahI je sakala nayono sAra grahaNa kare che. arthAt madhyasthapaNuM dhAraNa kare che, te mithyAcArane Icchato nathI ane te bhAva jainapaNuM pAme che. samAdhi zataka |122 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GG 'jaina kaho kyuM hove ?' samAdhi zataka mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje eka padano prAraMbha prabhu pratye e prazna karIne karyo che ke prabhu ! jaina kaI rIte thavAya ? 'jaina kaho kyuM hove, paramaguru ! jaina kaho kyuM hove...?' | 123 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAbamAM AvuM kahevAyuM che : 'kahata kRpAnidhi sama-jaLa jhIle, karma mela jo dhove; bahula pApa-mala aMga na dhAre, zuddha rUpa nija jove...' samatAnA jaLamAM snAna karIne je karma melane dhove che ane e rIte, nirmalIkaraNa pachI, potAnA zuddha svarUpane je dekhe che, te jaina che. AnA mATe eka sarasa vidhi ApaNI paraMparAmAM che. prabhuno abhiSeka bhakto roja kare che. te samaye Antarika meru abhiSekanI eka majhAnI kaDI bolavAmAM Ave che : jJAna kaLaza bharI AtamA, samatA rasa bharapUra; zrI jinane navarAvatAM, karma thAye cakacUra... jJAnano kaLaza eTale ke jJAtAbhAvanI AdhArazilA. tame jANo cho, paNa rAga-dveSa nathI thatA; mAtra jaNAyA kare che, to e jJAtAbhAva. A jJAtAbhAvanI kakSAe vikalpo ochA thayA; rAga-dveSanI zithilatA thaI; have e manamAM samabhAvano rasa reDavAno. ane enA vaDe sahasrAramAM pratiSThita prabhuno abhiSeka karavAno. sAdhakanuM pUruM astitva samabhAvamaya banI jAya. kalikAlasarvajJazrIe manoguptinA varNanamAM yogazAstramAM A ja vAta kahI che : vimuktakalpanAjAlaM, samatve supratiSThitam / AtmArAmaM manastajjJairmanoguptirudAhRtA // 1-41 samAdhi zataka | 124 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikalponA samUhathI upara UTheluM mana, samatvamAM supratiSThita mana ane e rIte AtmaramaNatAmAM DUbela mana te manogupti che. 'jaina kaho kyuM hove ?' majhAnI kaDI AgaLa Ave che : syAdvAda pUrana jo jAne, nayagarbhita jasa vAcA; guna paryAya dravya jo bUjhe, soI jaina hai sAcA... je syAdvAdane - anekAntavAdane sArI rIte jANe che. jenI vANI nayagarbhita che. dravya, guNa ane paryAyane je jANe che, te sAco jaina che. paryAyonI badalAhaTanI vacce nitya dravyane jovAnI kevI majhA ! zarIra mAMduM paDela hoya. bichAnAmAM paDela hoya sAdhaka. e zarIrane paryAya rUpe joto hoya, mAMdagI to paryAyano paNa paryAya... AtmadravyanA zAzvatInA layane paNa e jANe che. ane ethI zarIranA mRtyumAM enI bhItara kazuM ja maratuM nathI hotuM. 'na hanyate haeNncamAne zarIre...' 'bhAva udAse rahIe...' bahu majhAnI vAta karI. bhAva jainatvanuM keTaluM A UMDANa ! kyAMya rAga, dveSa vadhu paDato na kare. udAsIna bhAve te rahe. samAdhi zataka 125 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva jainatvanA A varNananI pRSThabhU para A kaDIne joIe : rahe yathA bala yogameM, grahe sakala naya sAra; bhAva jainatA so lahe, vahe na mithyAcAra.... yathAzakti yogamAM rahIne je sakala nayono sAra grahaNa kare che, te bhAva jainatAne pAme che. ane evo sAdhaka khoTA AcArone kyAreya svIkAro nathI. sakaLa nayono sAra te syAdvAda. naya eTale vastunA eka dharmane abhivyakta karatI dRSTi. jemake AtmA nitya che A vidhAnamAM AtmAnA ananta guNo paikInA eka nityatva guNanI vAta karavAmAM AvI. ane jyAre kahevAya ke 'apekSAe AtmA nitya che', to e vidhAna sApekSavAdanuM sUcaka bane che. e vidhAnano artha evo thayo ke dravya (Atmadravya)nI apekSAe AtmA nitya che; paraMtu paryAyanI apekSAe te anitya paNa che. vyavahAra jIvanamAM paNa sApekSavAda bahu sarasa kAma karI zake. mANasa potAne sAco mAnIne, potAnA dRSTibiMdune sAcuM mAnIne doDato hoya che. bIjAnA vicAro svIkAravA paNa taiyAra thato nathI. moTAM moTAM yuddho je laDAyAM che e vicAronA kAraNe ja laDAyAM che. sAmyavAda kaho, mUDIvAda kaho, koI samAdhi zataka | 1 29 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa vAda kaho; mAruM ciMtana che e ja sAcuM che, bIjAnuM khoTuM che, ane laDAI zarU. sApekSavAda zuM karaze ? dArzanika laDAIone to samApta ka2ze ja, ApaNA sAmAjika jIvananI laDAIone paNa e samApta karaze. dArzanika laDAInI vAta tamane kahuM. sAmAnya rIte, bauddhadarzana kSaNikavAda svIkAre che, eTale ke kSaNe kSaNe badhuM naSTa thaI jAya che ema te mAne che. enI pAchaLanI bhUmikA e rIte samajAvAI che ke, buddha samUhanA mANasa hatA. emanI pAse hajAro loko roja AvatA. e lokone, buddha vairAgya mArge laI javA IcchatA hatA. budgha pUchatA : tame konA para rAga karo cho ? tame mAno cho ke 'che', e to bIjI kSaNe che ja nahIM. che, che ane nathI ! tame zI rIte enA para rAga karI zako ? herAklatUe bahu sarasa vAta karI che : kAnTa sTepa vAIsa Ina dhI sema riva2. e ja vAta buddha potAnA zabdomAM kahe che : badhuM pravAhazIla che. kazuM zAzvata che ja nahIM. zAnA para rAga karavo ? kapila viziSTa varganA mANasa hatA. atyaMta buddhijIvI, nityavAdI mANaso emanI pAse AvatA. kapila kahetA : baMdhana, mokSa jevuM kaMI che ja nahIM. baMdhana kone hoI zake ? tame to zuddha cetanA cho. zuddha cetanAne karmano lepa lAgato ja nathI. tame nitya mukta ja cho. AvI mukhya be vicAradhArAo cAlI. sApekSavAde e baMnenuM saMtulana e rIte karyuM ke : apekSAe buddhanI vAto paNa sAcI che, kAraNa ke paryAyo parivartanazIla to che ja. nAno hato, moTo thayo. zarIra paNa parivartanazIla to che ja. kapilanI vAta paNa barobara che. kAraNa ke dhruva dravya che AtmA; jenA AdhAre parivartana cAlyA kare. parivartana samAdhi zataka | 127 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAle; paNa konA AdhAre cAle ? koI dravya to - pAchaLa - joIe. to buddha sAcA che, kapila paNa sAcA che; A pramANe, sApekSavAda dArzanika yuddhone samApta kare che. buddha, kapila sAcA; paNa amuka apekSAe. sAmAjika jIvanamAM huM ja sAco chuM, pelo khoTo che - AnA kAraNe laDAIo thAya che. be bhAI sAthe rahI zakatA nathI. kauTuMbika jIvana laDAIothI gherAyeluM che Aje. sApekSavAda tamane temAMthI mukta karI zake. hi me olso bI rAITa. zI me olso bI rAITa. A paNa sAco hoI zake. tame bIjAnAM dRSTibiMduno paNa svIkAra karI zako. tame joI zako ke, A rIte paNa kema vicArI na zakAya ? ane tame joI zako ke A pramANenuM ciMtana paNa kaMI khoTuM nathI. A rIte jotAM, tame badhA jhaghaDAo, badhAM vaimanasyono aMta lAvI zako. sApekSavAda bahu majhAnI vAta che. sApekSavAda dArzanika yugamAM to prastuta hato ja, Aje to vadhAre. Aje kauTuMbika yuga gaNIe to, enA mATe paNa sApekSavAda khUba sarasa vastu che. samAdhi zataka |128 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 AdhAra sUtra mAraga anusArI kriyA, che so matihIna; kapaTakriyA bala jaga hage, so bhI bhavajala mIna....(97) mokSamArgane anusaranArI je je zubhakriyAo batAvavAmAM Avela che, te zubhakriyAono cheda uDADanAra buddhihIna gaNAya. temaja kapaTakriyAnA baLathI je jagatane Thage che, te paNa saMsAra-samudramAM mAchalAnI jema paribhramaNa kare che. samAdhi zataka /129 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 nizcaya jANyo koNe kahevAya ? samAdhi zataka nizcaya ane vyavahAra sAdhanAnuM samatulana karavA mATe mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje savAso gAthAnA stavanamAM kahelI vAto bahu ja ghUMTavA jevI che. 130 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teozrI kahe che : nizcaya dRSTi hRdaye dharIjI, pALe je vyavahAra; puNyavaMta te pAmazejI, bhavasamudrano pAra...(55) hRdayamAM che nizcaya sAdhanA; lakSya; ane e lakSyasthAne pahoMcavA mATeno je mArga che, te che vyavahAra sAdhanA. na to vyavahAra vinA cAle, na nizcaya vinA cAle. mAtra cAlyA kare koI mANasa ane enuM kyAMya pahoMcavAnuM lakSya na hoya to. ? ghaNIvAra huM mArI vAcanAmAM sAdhakone pUchuM chuM : tame lakSya laIne cAlanAra cho ke maoNrniMga-vaoNka levA nIkaLela cho ? maoNrniMga-vaoNka vALAne 2-3 kilomITara jaI pAchA ghara tarapha vaLavuM che. tyAM cAlavAnuM che. maMjila nathI. lakSya zuM che ? lakSya che mokSa. rAga, dveSa, ahaMkAra Adino saMpUrNa kSaya. A thayuM antima lakSya. atyAranuM lakSya che rAga, dveSa, ahaMkAranI zithilatA. have sAdhaka sAdhanA karato jaze ane joto jaze ke rAga, dveSa, ahaMkAra AdinI zithilatA thaI ke nahi. mArganI vyAkhyA e ja thaI zake ke je ApaNane maMjila tarapha laI jAya, te mArga... samAdhi zataka | 131 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhake potAnI sAdhanAne, A rIte, lakSya sAthe sAMkaLavI joIe. A thayuM nizcaya-vyavahAranuM samatulana. nizcaya naya hRdayanA bhAvane prAdhAnya Apaze. vyavahAra naya kriyAne prAdhAnya Apaze. nizcaya naya sAkSIbhAva para bhAra mUkaze. vyavahAra naya kriyA para. mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja kRta 'nizcaya-vyavahA2 garbhita' zrI zAntijina stavanAmAM nizcaya naya vAdI vyavahAranuM khaMDana karatAM dalIla Ape che ke kartAne to kriyAnuM duHkha anubhavavuM paDe che, kartA hAthInI jema kartRtvanA medAnamAM laDAI kare che; jyAre sAkSI nija guNomAM AnaMda mANe che. e ja rIte, AtmA ja sAmAyika che ema bhagavatI sUtramAM kahyuM che. eTale ke AtmAmAM rahela samabhAva te ja sAmAyika che ema tyAM kahevAyuM. vyavahAra naya potAnI vAtanuM samarthana A rIte kare che H jarUra, bhAva e mahattvanI vastu che ane ame tene satkArIe chIe. paNa bhAva paNa navo, navo kriyAthI ja Ave che. kriyAthI ja te bhAva vadhe che. ane e kAraNasara, sAdhaka potAnI bhUmikAthI nIce paDato nathI; paNa AgaLa AgaLa vadhe che. 1. karatA huI hAthI pare jujhe, sAkhI nija guNa mAMhe salUjhe; karatA te kiriyA duHkha veThe, sAkhI bhavatarukaMda ucchede... 2. AyA sAmAC - bhagavatI sUtra. 3. bhAva navo kiriyAthI Ave, Avyo te vaLI vAdhe; navi paDe, caDhe guNazreNe, teNe muni kiriyA sAthe... - nizcaya-vyavahAra garbhita zrI zAntinAtha stavana, 4/5 samAdhi zataka 132 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeNe paNa kriyAno anAdara karyo, teNe vAstavika rUpe nizcaya naya jANyo nathI.4 kriyAmAM jema jema bhAva bhaLaze, tema tema mIThAza vadhaze.5 bahu ja adbhuta A kaDI che : 'nizcayathI nizcaya navi jANyo, jeNe kriyA navi pALI...' sAdhakano kriyAno anAdara e batAve che ke eNe nizcaya nayane barobara jANyo nathI. prabhuzAsananA nizcayamAM vyavahAra anusmRta ja hoya che. ane vyavahAramAM nizcaya anucUta hoya che. vyavahAra vinAno nizcaya ke nizcaya vinAno vyavahAra prabhuzAsanamAM sammata nathI. A pRSThabhU para kaDIne joIe : mAraga anusArI kriyA, chede so matihIna; kapaTakriyA bala jaga Thage, so bhI bhavajala mIna.... mArgAnusAriNI kriyAno je loko anAdara kare che; teone buddhimAna kema kahevA ? kAraNa ke e loko nizcaya nayanI vAto kare che ane 4. nizcayathI nizcaya navi jANyo, jeNe kriyA navi pALI. 5. jima jima bhAva kriyAmAMhi bhaLaze, sAkara jima payamAMhi; tima tima svAda hoze adhikero, sujasa vilAsa ucchAMhi. samAdhi zataka 133 - ejana, 4/6-7 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcayane ja to e loko jANatA nathI. kriyA mArga vyavahAra mArga vinAno nizcaya e nizcaya ja kyAM che ? enI sAme, je loko kriyA kare che ane kriyAne anusAra bhAva emanI pAse nathI; e loko kriyA dvArA mAtra lokonA manane khuza karavA Icche che e loko paNa saMsAramAM bhame che. nathI. A kriyAno zo artha ? je mAtra dekhADo ja che. jemAM bhAva anusUta samAdhi zataka |174 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 AdhAra sUtra nija nija matame larI' paDe, nayavAdI bahu raMga; udAsInatA pariName, jJAnIkuM saravaMga....(98) eka eka nayano vAda karanArA potapotAnA matamAM paraspara khaMDana-maMDana karIne laDI paDe che, paraMtu jJAnI puruSa udAsInabhAvamAM sarvAMge, saMpUrNatayA lIna rahe che. [larI - laDI] = [saravaMga = sarvAMge (saMpUrNapaNe)] 1. laDe phare, A lara pare, B - F lari pareM, D samAdhi zataka | 131 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 udAsInabhAvamAM mahAlavAnI kSaNo udAsInabhAvamAM DUbela sAdhakanuM majhAnuM varNana yogazAstramAM Ave che H audAsInyanimagnaH, prayatnaparivarjitaH satatamAtmA / bhAvitaparamAnandaH kvacidapi na mano niyojayati // 12/33 // samAdhi zataka 136 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAsInatAmAM DUbela sAdhaka. asaMyogajanya bhItarathI UpajatA AnaMdamAM magna sAdhaka. ene paranI duniyAmAM koI prayatna karavo nathI. svamAM jene prApti thaI gaI, divya AnaMdanI, te 52mAM kema jaze ? - paramAM - anya pravRttiomAM mANasa jAya che enI pAchaLanuM kAraNa eka ja che H ene bhItara kaMI maLyuM nathI. bahArathI kaMIka meLavavA te phAMphAM mAre che. A karuM to loko mane oLakhe. ane pacIsa-pacAsa jaNA enI pravRttine sArI kahe tyAre enA ahaMkAranI saMtuSTi thAya che, ane koIka enI pravRttine barobara nahi kahe tyAre zuM thaze ? eTale, ratibhAva ane aratibhAvanA jhUle ene satata jhUlavAnuM raheze. peluM sUtra yAda Ave : 'parAdhIna sapane sukha nAMhi.' jAhera samArohanA sthaLe vIjaLInI cAMpo para DhAMkaNa hoya che ne te para tALuM hoya che. jeTalA loko khaMDamAM hoya te pramANe vaoNcamena paMkhAnI svica ona kare. divase lAITa baLavA na de. Ane badale, svicIjha emane ema hoya to nAnAM chokarAMo khoTA khoTA paMkhA pheravyA kare, battIo bALyA kare ane bila saMsthAe bharavuM paDe. tamArA sukhanI svica konA hAthamAM ? ko'ke kahyuM H tame sarasa bolyA. svica ona thaI. ko'ke kahyuM H tamArA bolavAmAM kaMI DhaMgadhaDo ja nahoto. AvuM dhaDa-mAthA vagaranuM zuM bolyA ? svica oNpha. A thaI saMyogajanyatA. : samAdhi zataka | 139 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda asaMyogajanya che. vikalpone pele pAra, tamArA svarUpamAM tame DUbyA; AnaMda ja AnaMda. 'mAvitaparamAnandra:, vavattipi na mano niyonayati.' bhItarathI jene pa2ma AnaMda maLavA lAgyo, te manane bahAra kyAM joDaze ? udAsInabhAva. ud + AsIna eTale udAsIna. UMce beThela. ghaTanAnA pravAhane mAtra jonAra. emAM vahenAra nahi. ghaTanAthI prabhAvita banyA tame, to rati ane aratimAM. ghaTanAne mAtra jonAra banyA to udAsInabhAvamAM. A pRSThabhU para kaDIne joIe : nija nija matameM la2I paDe, nayavAdI bahu raMga; udAsInatA pariName, jJAnIkuM saravaMga... nayane - ekAMgI dRSTikoNane dhAranArI vicArapaddhatio aMdaroaMdara saMgharSa karaze; paraMtu sApekSavAdanI vicArasaraNImAM zraddhA rAkhanAra jJAnI puruSanA cittamAM to sarvAMgINa rIte, saMpUrNatayA udAsInabhAva ja pariNamaze. eka vicArapaddhati kaheze ke AtmA nitya che. bIjI vicArapaddhati Atmatattvane anitya kaheze. pelI paddhati kaheze ke mArI vAta sAcI. bIjI enuM khaMDana karaze. samAdhi zataka | 138 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sApekSavAdIne kyAMya laDAI nathI. e kaheze ke dravyanI apekSAe AtmA nitya che. paryAyanI apekSAe AtmA anitya che. apekSA AvI. jhaghaDo gayo. samAdhi zataka 139 ja Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 AdhAra sUtra dou lare tihAM Ike pare, dekhanameM duHkha nAMhi; udAsInatA sukha-sadana, parapravRtti duHkha chAMhi...(99) be vAdIo laDe temAM eka paDe / hAre tyAM madhyastha bhAve rahIne nirIkSaNa karavAmAM duHkha nathI paNa temAM praveza karI nayavAdathI haTha-kadAgraha karavAthI duHkha thAya che. 1. ika vare, B jJAnI AvuM nayavAdIonuM svarUpa jANIne udAsInabhAve rahe che. te udAsInatA e sukhanuM ghara che. paramAM pravRtti karavI te duHkhanI chAyA che, jJAnI paramAM pravRtti karato nathI. [lare = laDe] [pare = paDe] samAdhi zataka |140 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V 99 cetana ! aba mohi darisana dIje !' 'cetana ! aba mohi risana dIje !' Akho jhoka, bhAra 'aba' zabda 52 che. 52mAM bahu ja pharavAnuM thayuM. have svAnubhUti karavI che. 'cetana ! aba mohi darisana dIje !' samAdhi zataka 141 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitanya-darzana, caitanyAnubhUti, zuM thAya ethI ? 'tuma darzane zivasukha pAmIje, tuma darzane bhava chIje...' caitanya-darzana, svAnubhUti ane mokSa-sukhanI prApti. caitanyadarzana dvArA saMsArano aMta. e mATenI vidhi mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje A ja padamAM AgaLa batAvI che : sabameM hai aura sabameM nAMhi, hUM naTa rUpa akelo; Apa svabhAve vibhAve ramato, hUM guru aura tUM celo... sAdhakanI sAdhanA ahIM batAvI che : sAdhaka upayoga rUpe potAnI pAse rahela padArthomAM hoI zake; paNa mUrchA rUpe temAM na hoya. sAdhaka svabhAvamAM 2me tyAre guru; vibhAvamAM jAya tyAre ziSya... sAdhanAnA prAraMbhika tabakkAmAM, anAdinA abhyAsa vaDe kyAreka 52mAM upayoga jAya che; paNa jema jema sAdhanA dRDha thatI jAya che, tema upayoga svabhaNI phaMTAto jAya che. anAdinA abhyAsanuM dhummasa chaMTAtuM jAya che tema upayoga svabhaNI vaLe che. nahitara, svAnubhUti tarapha javuM agharuM che. kahe che mahopAdhyAyajI : jogI jaMgama atithi saMnyAsI, tuja kAraNe bahu khoje; tuM to sahaja zaktinuM pragaTe, cidAnanda kI moje... samAdhi zataka |142 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharatA yogI, atithi (muni), saMnyAsI badhA ja caitanyAnubhUti mATe prayatna kare che; paraMtu caitanya to sahaja rIte pragaTita thaze... jyAre sAdhaka cidAnaMdanI moja anubhavato haze. cid eTale jJAna. ane Ananda. caitanyanA A guNonuM udghATana keTaluM to majhAnuM hoya ! paNa ene kahevA mATe zabdo to che ja nahi. tame ene kahI na zako; hA, ene anubhavI zako. saMta kabIrajIe A ghaTanAnuM kAvyAtmaka varNana ApyuM : 'dulahA dulahana mila gaye, phikkI paDI bArAta...' caitanya svaguNAnubhUtimAM mahAle che. bahAra haze gahana cuppI... bhItara occhava ja occhava. 'cetana ! aba mohi darisana dIje...' caitanyAnubhUti mATe zuM zuM karyuM nathI sAdhake ? jIvananuM lakSya eka ja hatuM : svAnubhUti. 'tuma kArana tapa-saMyama-kiriyA, kaho kahAMlo kIje; tuma darzana bina saba yA jUThI, aMtara citta na bhIMje...' caitanyAnubhUti mATe tapa, saMyama, kriyA keTaluM karyuM ? ghaNuM ja ghaNuM. paNa e dvArA jo e maLe to ja barobara. sAdhana te ja kahevAya, je sAdhyanI prApti karAvI Ape. samAdhi zataka /147 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitanyAnubhUti tapa, saMyama, kriyA vaDe na thAya to antastaramAM toSa- AnaMda pragaTato nathI. 'cetana ! aba mohi darasana dIje !' 'aba / have' dvArA pragaTatI jhaMkhanA svAnubhUti karAvaze ja. A pRSThabhU para kaDIne joIe : dou lare tihAM Ika pare, dekhanameM duHkha nAMhi; udAsInatA sukha-sadana, parapravRtti duHkha chAMhi... keTaluM sarasa uttarArdha : 'udAsInatA sukha-sadana, parapravRtti duHkha chAMhi.' udAsIna dazA e sukhanuM kendra che ane paramAM pravRtti karavI te du:khanuM kendra che. sukhano artha udAsInatA bhaNI jAya. ane duHkhano Icchuka to koNa hoya ? to pachI, pa2 tarapha javAnI pravRtti kema thAya che ? anubhava zo rahyo che ApaNo ? 52mAM jatAM ke paramAM gayA pachI yA to ratibhAva rahyo che, yA aratibhAva rahyo che. kyAreka to je padArtha khUba gamato hato, enA para ja aNagamo thAya ane enAthI atibhAva maLe. gamA ane aNagamAnA A vartuLanI bahAra AvavuM eTale udAsIna hovuM. majhA ja majhA. samAdhi zataka 144 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvArdha udAsIna vyaktitvanI manodazA sUcave che : 'dou lare tihAM Ika pare, dekhanameM duHkha nAMhi ...' be vAdIo laDe tyAM eka hAraze, eka jItaze; madhyastha - udAsIna vyakti nirlepabhAve A ghaTanA joI zakaze. kAraNa ke tene khyAla hato ke A banavAnuM ja hatuM. ane, apekSAe beu sAcA ja che; mAtra potAno Agraha je tIvra hato; te Agraha chedAtAM, ahaMkArane thapATa lAgatAM pIDA thaI che. samAdhi zataka /145 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 AdhAra sUtra udAsInatA suralatA, samatArasa phala cAkha; para-pekhaname mata pare, nijaguNa nijameM rAkha...(100) udAsInatA e kalpavelI che.tenA samatArasa rUpa phaLane cAkho. daSTi parane jovAmAM na rAkho. potAnA guNone ja jovA che. potAnI aMdara to potAnA guNo ja che ne ! to, e ja joIe. parane na joIe. [pekhana = jovuM] 1. phaLa rasa, A - B - D 2. kathanI meM mati, B - F samAdhi zataka '|''' Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 'pUrana brahma kI seje re...' samAdhi zataka mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja dvArA racita eka padanuM mukhaDuM AvuM che : 'cidAnanda avinAzI ho, mero cidAnanda avinAzI... sahaja svabhAva vilAsI.... | 147 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM chuM avinAzI. jJAna ane AnandamAM mahAlanAra. sahajatAnI dhArAmAM vahenAra chuM huM. 'pudgala khela mela jo jagako, so to saba hi vinAzI ho; pUrana guna adhyAtama pragaTe, jAge joga udAsI ho...' pudgalano khela to vinAzI che. avinAzI huM chuM. pUrNa guNa-vaibhavathI maMDita huM chuM. udAsInatAno yoga mArI bhItara mukharita thaI rahyo che. sAdhaka che AntaradRSTiyukta. bahu majhAnI kaDI che A padanI; 'liMga veSa kiriyAkuM sabahI, dekhe loka tamAsI ho; cina mUrati cetana guNa citte, sAco sou saMnyAsI ho.' bAhyadRSTi manuSya ja liMga (cihna - dhArmikatAne abhivyakta karatA -), veSa ane kriyA para najara rAkhaze. AntaradRSTi saMnyAsI cibhUrti cetanAnA guNone ja joze. Akhare, prAptine konI sAthe sAMkaLIzuM ? sAmAyikanI kriyA thaI, paNa samabhAva keTalo Ubharyo bhItara, enI sAthe ja ApaNe prAptine sAMkaLIzuM ne ? tame cho cinmurti. jANanAra. vibhAva tarapha pravRtta thatI kriyAone tame jANo cho, juo cho... tame emAM bhaLatA nathI. samAdhi zataka /148 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhakanI khAvAnI kriyA kaI rIte cAle ? sAdhakanuM zarIra khAya che. sAdhaka ene jue che. zarUAta 'jovAnI' zubhathI thaI zake. bhojananI kriyA samaye sAdhaka koI kaDIne manamAM gunagunAve. enI anuprekSA kare. to mana svAdhyAyamAM rahyuM. bhojananI kriyA zarIranA stara para rahI. pachI, upayogane mAtra jovAmAM laI jAva. tame mAtra joI rahyA cho. tame cho jANanAra. tame cho jonAra. zAyaka. cimrUrti. zuM thAya che ahIM ? mahopAdhyAyajInuM ja eka pada che : 'mana kitahI na lAge heje re...' mana paramAM kyAMya bhaLI zakatuM nathI have. e padamAM teozrI kahe che : 'yoga anAlaMbana nahi niSphaLa, tIra lago jyuM veje (vege) re; aba to bheda timira mohi bhAgo, pUrana brahma kI seje ..... anAlaMbana yoga zreNi vakhate hoya. vegathI tIra jAya te rIte dhyAnadhArA zarU thaze ane paramacetanA sAthenI bhinnatA ogaLI jaze. pUrNa brahma (pUrNa AtmasvarUpa)nI zayyA 52, siddhazilA para AtmA birAjaze... antaHpravezanI A majhAnI pRSThabhU 52 kaDIne joIe : samAdhi zataka / 149 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAsInatA suralatA, samatArasa phala cAkha; 52-pekhanameM mata pare, nijaguNa nijameM rAkha... udAsInatA che kalpavelaDI. kalpavRkSanI vela. ane e velane phaLa beThuM che samatArUpI. je sAdhaka pa2ne jovAmAM nathI jato, te potAnI guNasRSTine potAnI bhItara vikasita karI zake che. udAsIna dazAno artha ahIM paramAM na javuM tevo karyo. udAsIna dazA. na rita, na arita. rita ane arita to paramAM - vibhAvamAM javAthI ja Avaze ne ! udAsIna dazAnI e pRSThabhU 52 samabhAvamAM - svaguNanI dhArAmAM sAdhakano praveza. AnaMda ja AnaMda. 'pUrana brahma kI seje re...' pUrNa brahmanI zayyA para sAdhakanI sthiratA. samAdhi zataka 150 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 AdhAra sUtra udAsInatA jJAna-phala, parapravRtti hai moha; zubha jAno so Adaro, udita viveka praroha...(101) udAsIna dazA e jJAnanuM phaLa che ane paramAM - vibhAvamAM pravRtti karavI te moha che. vivekano aMkura jenA hRdayamAM Ugela che evA sAdhako ! tamane je sAruM lAge te tame Adaro. - samAdhi zataka /141 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 'roma roma zItala bhayo...' samAdhi zataka mahAmahopAdhyAya yazovijayajI mahArAja kRta eka padano prAraMbha A rIte thAya che H 'prabhu mere ! teM saba bAteM pUrA...' zuddha Atmatattvane saMbodhIne racanA zarU thaI che. prabhu ! tuM badhI rIte paripUrNa che. /152 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane, je bhItarathI paripUrNa che, ene bIjAnI jarUra ja kyAM che ? tame bIjAne maLo cho, haLo cho, eTalA mATe ke tamArI kahevAtI ekalatAne tame dUra karI zako. paNa jo tame svayaMmAM paripUrNa cho evuM tame anubhavo; to tame bIjAne kema Iccho ? 'parakI AzA kahA kare prItama ! e kiNa bAteM adhUrA ?' zarUAta kyAMthI karavI A pUrNatvane anubhavavAnI ? 'parasaMga tyAga lAga nija raMge, AnaMda velI aMkurA; nija anubhava rasa lAge mIThA, jima ghevarameM chUrA...' parano saMga choDavo e paheluM caraNa che. zuM che para padArthomAM ? anAdinA abhyAsane kAraNe paramAM javAya che. bAkI to, parathI pIDA keTalI maLI che ? cAlo, svanA AnaMdano anubhava nathI. paNa paranI pIDAno anubhava che ke kema ? krodha ekavAra karyo, bevAra karyo; pIDA thaI. have zuM ? tame rastA para cAlI rahyA cho. kyAMka paththara bahAra Avelo che. Thesa vAge tevuM che. pahelIvAra Thesa vAgI zake. bIjIvAra paNa kadAca vAgI jAya. paNa trIjIvAra to nahi ja vAge. e jagyA AvatAM ja tame satarka banI jazo. A satarkatA, A hoza krodhanI ghaTanAnI punarAvRtti vakhate kema na Ave ? ekavAra krodha karyo, pIDA maLI. bIjIvAra krodha thayo, pIDA maLI... keTalIvAra A pIDAnI punarAvRtti thaze ? samAdhi zataka 153 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'parasaMga tyAga lAga nija raMge'... bIjuM caraNa. paranA saMgano tyAga ane nijanA raMgamAM raMgAI javAnuM. majhA ja majhA. 'AnaMda velI aMkurA.' AnaMdanI velaDI aMkurita thAya. AnaMda vadhyA ja kare. 'nija anubhava rasa lAge mIThA, jima ghevarameM chUrA...' svAnubhUtino rasa'kevo to mIThaDo lAge ! ghebaramAM AMgaLI DaboDo to e mIThI, mIThI thaI ja javAnI. charI emAM pesI to te paNa mIThI,mIThI thaI javAnI. nija anubhava. ene tame anubhavI zako. kahI zako kaI rIte ? mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja eka padamAM kahe che : 'e paramabrahma paramezvara, paramAnandamaya suhAyo; e paratApakI sukha saMpatti, varanI na jAta moheM... tA sukha alakha kahAyo...' paramAnandamaya che e anubhava. emanA prabhAvanI, emanA sukhanI vAta huM varNavI zakuM tema nathI. tethI ja te sukhane, Anandane alakSya - agamya kahIzuM. acchA, zabdo dvArA e bhUmikA agamya che. anubhUti dvArA to e gamya bane che ne ? anubhUti mATeno mArga kayo ? 'tA sukha grahavekuM muni- mana khojata, mana-maMjana kara dhyAyo; manamaMjarI bhaI, praphullita dazA laI, tA para bhramara lobhAyo...' sarasa mArga batAvyo : mananI (zuddha mananI) khoja, manane mAMjIne zuddha banAvavAnI prakriyA, mananI zuddhine kAraNe praphullita dazA... samAdhi zataka 154 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAM to e khyAla Ave ke atyAranuM mana DahoLAyeluM mana che; sAdhaka tarIke potAne joIze evuM mana, jemAM rAga-dveSano kacaro nIce beThela hoya. sAdhakanuM mana che pAradarzI mana; jene ApaNe citta kahI zakIe. anya vyaktinuM mana che apAradarzI mana. DahoLAyeluM mana. sAmAnya vyaktinuM mana gamA ane aNagamAnA cakravyUhamAM sapaDAyeluM hoya che. pariNAma : ti ane arita. sAdhakanA manamAM gamo ke aNagamo nathI. tyAM che badhAno svIkAra. pariNAma : AnaMdanI dizAmAM prayANa. A khyAla AvatAM manane gamA ane aNagamAthI 52, sarvasvIkA2vALuM banAvavAnI prakriyA cAle che. : prakriyAnuM mahattvapUrNa caraNa A che H manane game che mATe te kArya nahi ja karavuM. mIThAI khAvAnI IcchA thAya tyAre mIThAI na ja khAvI. potAnI IcchA pramANe doDye jatA manane niyantrita karavAnI A kevI majhA ! ane, mana niyatrita thatAM majhA ja majhA ! kevI majhA... ? sarasa che varNana enuM : 'taba sujasa bhayo, antaraMga Ananda lahyo; roma roma zItala bhayo, paramAtama pAyo...' samAdhi zataka 155 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antaraMga AnandanI prApti. saMyogajanya sukha te che bahiraMga Ananda. asaMyogajanya sukha che antaraMga Ananda. pUruM astitva zItaLa banI gayuM e Anandane kAraNe... A pRSThabhU para kaDIne joIe : udAsInatA jJAna-phala, parapravRtti hai moha; zubha jAno so Adaro, udita viveka praroha... jJAnanuM phaLa che udAsIna dazA. antaraMga AnandanI najIkano paryAya kadAca udAsIna dazA zabda che. na rati, na arati; na harSa, na zoka; A badhAthI u52 (ud) jaI svamAM sthira thavAnI A majhAnI ghaTanA. jJAnane kAraNe bhItara javAnuM thaze, mohane kAraNe 52mAM javAnuM thaze. zarIra, bahArI 'huM' e badhA parano huMpaNAno bhAva te moha. ene kAraNe 52mAM ja javAze. 'pelAe mane sAro kahyo, pelAe mane nabaLo kahyo...' cAlyo varaghoDo parabhAvano ! 'mArA bahArI huMne paMpALanAra sAro; mArA e huMne khotaranAra kharAba; dham dhamAdhama cAlyo varaghoDo ! paNa emAM vara * sAco huM to - pAcho hoya ja nahi ! granthakAra sAdhakanI vivekadazA para bhAra mUkatAM kahe che : A bemAMthI tamane ucita lAge te tame Adaro ! beu mArganI carcA karI : eka kAMTALo mArga. eka bahu ja majhAno mArga... tamane kayo game ? kayo ? samAdhi zataka /156 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 AdhAra sUtra dodhaka zatake uddhayu, taMtra samAdhi vicAra; dharo eha budha ! kaMThame, bhAva ratanako hAra...(102) A samAdhitaMtra granthane (samAdhinA vicArarUpI zAstrane) so dodhaka chaMdathI uddhRta karela che (saMskRtamAMthI gujarAtImAM), he paMDita puruSa ! bhAvaratnonA A hArane tame kaMThamAM dhAraNa karo. tene kaMThastha, hRdayastha banAvo ! 1. kare, A samAdhi zataka 157 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 * sAdhanAnI aSTapadI samAdhi zataka kuzaLa anuvAdakano anuvAda mAtra anuvAda na rahetAM majhAnI maulika kRti banI rahe che. tenuM sarasa udAharaNa che 'amRtavelanI sajjhAya.' paMcasUtrakanA prathama sUtrano anuvAda | 158 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahopAdhyAyajIe gujarAtImAM A zIrSakathI karyo che. paNa emAM bIjI mahattvanI vAto paNa umerAI che. amRtavelanI sajjhAyamAM sAdhanAnI aSTapadI varNavAI che. e ATha pagathiyAM tame caDho eTale sAdhanAne AtmasAt karI zako. sarasa kaDIo tyAM AvI che : dhAratAM dharmanI dhAraNA, mAratAM moha vaDa cora re; jJAnaruci vela vistAratAM, vAratAM karmanuM jora re... rAga viSa doSa utAratAM, jhAratAM dveSa rasa zeSa re; pUrva muni vacana saMbhAratAM, vAratAM karma niHzeSa re... dekhiye mArga zivanagarano, je udAsIna pariNAma re; teha aNachoDatAM cAlIye, pAmIe jima paramadhAma re..1 kevo majhAno sAdhanAnI gaMgAno A yAtrA-patha ! (1) AtmAnA sahaja svabhAvarUpa dharmane dhAraNa karavAthI (2) moharUpI bhayaMkara cora mRtaprAya banI jAya che. (3) jJAnanI jhaMkhanArUpI velaDI vistAra pAme che ane (4) tethI karmonuM jora ochuM thAya che. (5) temaja rAgarUpI jhera UtarI jAya che, (6) dveSano rasa jharI jAya che (7) ane pUrvAcArya bhagavaMtonAM anubhUtipUrNa vacanonuM vAraMvAra smaraNa thavAthI (8) ane te pramANe dhyAnAdi kriyAmAM pravRtta thavAthI karmaraja kharavA lAge che. sAdhanAnI A majhAnI aSTapadI. sAdhanA pUrI pUrI AtmasAt thaIne rahe che. 1. amRtavelanI sajjhAya. 26-28 samAdhi zataka yn 159 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ majhAnI A aSTapadI ! paheluM caraNa : 'dhAratAM dharmanI dhAraNA...' dharma eTale AtmAnI nirmaLa dazA. rAga, dveSa, ahaMkAranI zithilatA thatI jAya tema tema AtmAnI svAbhAvika nirmaLatA khUlatI/khIlatI jAya. to, rAgAdinI zithilatA dvArA nirmaLatA taraphanI yAtrA e paheluM caraNa. bIjuM caraNa : 'mAratAM moha vaDa cora re...' moha eTale ajJAna. svanuM ajJAna. pote koNa che e bhAna ja visarAI gayeluM. nirmaLa dazA vadhatI cAlI tema svarUpa dazAno khyAla AvavA lAgyo. AtmAnubhUtino sUryaprakAza prasaratAM ja Atma-ajJAnanuM dhummasa vikherAyuM. trIjuM caraNa : 'jJAnaruci vela vistAratAM...' AtmajJAna AtmAnubhUtinI jhaMkhanA have tIvra bane che. AMzika rAga-dveSAdinI zithilatAthI nirmaLa dazAnI anubhUti thatAM AtmatattvanI pUrNa anubhUtinI jhaMkhanA jAgI. cothuM caraNa : 'vAratAM karmanuM jora re...' A AtmAnubhUtinI jhaMkhanA eka bAju svAnubhUti mATenA tamAma kAraNakalApa vize uhApoha karI e dizA tarapha prayANa sAdhakane karAvaze ane e zubha ane zuddha taraphanuM prayANa karmanA jo2ne ochuM karaze. mohanuM jora ghaTatAM vikalpo ochA thayA. ane vikalpo ochA thayA eTale karmano baMdha ocho thayo. sattAmAM rahela karma udayamAM AvIne nirjarI jaze, paNa e udayanI kSaNomAM navo baMdha prAyaH nahi thAya. samAdhi zataka | 190 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamuM caraNa : 'rAga viSa doSa utAratAM...' rAganuM jhera UtarI rahyuM che have. AtmAnubhUti mATenI talapa vadhatI jAya che. eka ja lakSya rahyuM che : kaI rIte huM mArA zuddha svarUpane anubhavuM ? svanI dizAmAM ja doDa mukAI che tyAre para tarapha javAno avakAza kyAM ? deha pratye paNa mamatva have rahyuM nathI. chaThThuM caraNa : 'jhAratAM dveSa rasa zeSa re...' rAga zithila banatAM ja dveSa paNa zithila banI ja jAya. lagabhaga to je padArtha ke vyakti pratye rAga- dazA che. temAM avarodhaka bananAra tattva para ja dveSa UbharAto hoya che. sAtamuM caraNa : 'pUrva muni vacana saMbhAratAM.' A yAtrAmAM bahu moTuM pUraka baLa banI rahe che zAstranAM vacano. anubhUtivAna mahApuruSonAM vacano vAraMvAra raTAtAM rahe che ane e kAraNe yAtrA vegavatI banIne AgaLa vadhe che. AThamuM caraNa : 'vAratAM karma niHzeSa re.' karmo khapavA lAge che. AtmAnubhUti saghana thavA lAge che. sAdhanAnI A aSTapadI 'amRta vela'nI sajjhAyano eka divya prasAda che. samAdhizataka grantha 'samAdhi tantra' nAmanA granthane sAme rAkhIne racAyela che. paraMtu ahIM mahopAdhyAyajInI anubhUti zabdomAM UtarI AvI che. anubhUtino e vega zabdomAM ATalo varatAya che, to kharekhara e kevo to adbhuta haze ! samAdhi zataka /161 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A paMktio to juo ! 'parapada Atama dravyakuM, kahana sunana kachu nAMhi; cidAnandaghana khelahI, nijapada to nijamAMhi...' (17) tame Atmatattvane kahI kema zako ? anubhUtipUrNa A vacano... 'dodhaka zatake uddharyuM, taMtra samAdhi vicAra; dharo eha budha ! kaMThameM, bhAva ratanako hAra... ratnanI mALA jema gaLAmAM rakhAya, te rIte bhAvaratnothI maDhela A 'samAdhizataka' granthane kaMThastha karo ! hRdayastha karo ! Atmastha karo ! samAdhi zataka | 162 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 AdhAra sUtra jJAna vimAna cAritra pavi, nandana sahaja samAdhi; muni surapati samatA ci, raMge rame agAdhi...(103) jJAnarUpa vimAnamAM munirUpI Indra bese che, hAthamAM cAritrarUpI vajra dhAraNa kare che. sahaja samAdhirUpI naMdanavanamAM te munirUpI indra samatA rUpI indrANI sAthe agAdha AnaMda kare che. samAdhi zataka /147 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 UrdhvaretastA samAdhi zataka 'zrI paMca parameSThi gItA'mAM sAdhupadanA varNanamAM mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAja munitvanA mahimAne ujAgara karatAM kahe che : 164 /16 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyeSTha suta jina taNo UrdhvaretA, unmanIbhAva-bhAvaka pracetA; anubhavI tAraka jJAnavatta, jJAnayogI mahAzaya bhadatta...(113) muni. prabhuno lADalo e dIkaro che. bahu majhAnAM vizeSaNothI teo munine biradAve che. 'UrdhvaretA...' muninA caherAne jotAM ja lAge ke emaNe potAnI zaktinuM UrvIkaraNa karyuM che. zakti nimnagAminI pahelAM hatI. munivare e zaktine UrdhvagAminI banAvI. muninA mukha para dekhAya che parama AnaMda. ane e parama AnaMdanI pRSThabhU che A UrdhvaretastA. Atmazaktine indriyonA viSayomAM vyAvRta thatA mana, vacana, kAyAnA yogomAM to AtmA vAparato ja Avelo. have eNe e ja Atmazaktine prayojI che mana, vacana, kAyAnA yogone zubhamAM ane pachI zudghamAM vahAvavA mATe. AtmazaktinA upayoga mATe bahu ja sarasa sUtra pUjyapAda devacandrajI mahArAje ApyuM che; 'vIrya zakti aprayAsa...' anAyAse, je Atmazakti svabhaNI vahyA kare te Atmazaktino zreSTha upayoga che. bIjuM vizeSaNa muninuM H 'unmanIbhAvabhAvaka pracetA.' unmanIbhAvanI bhAvaka che e cetanA. yogasAra granthe unmanIbhAvane samarasamAM laya kahyo samAdhi zataka | 165 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che cetanAno.' manane pele pAra gayo sAdhaka eTale samatA Adi svaguNane e sparzavAno ja che. vikalpone kAraNe upayoga svabhaNI phaMTAto nahoto. te have - vikalpomAMthI upayoga nIkaLela hovAne kAraNe - svabhaNI phaMTAyo. trIjuM vizeSaNa : anubhavI. anubhUti thaI che AtmatattvanI munirAjane. bhItara che jhaLAMhaLAM. bahArI prakAzanuM have zuM prayojana ? bhItaranI sthitine zabdomAM to pragaTa karI zakAya tema nathI ja. ene to anubhavI ja zakAya. cothuM vizeSaNa : tAraka-jJAnavatta. anubhUtivAna vyakti ja bIjAne anubhUtinI duniyA tarapha laI jaI zake ne ! anubhUti vagarano mANasa zuM kare ? rAmakRSNa paramahaMsa kahetA ke AMdhaLAo - janmAnya mANaso - bhegA thayA ane prakAzanI carcA karavA lAgyA. eka kahe : mane mArA saMbaMdhIe kahyuM che ke prakAza pILo che. bIjo kahe : lAla che. trIjo kahe : kesarI che. ane pachI - 1. unmanIkaraNaM tad yad muneH zamarase layaH / - yogasAra : samAdhi zataka /1r 166 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ carcA, maracAM ane karacA... carcA pachI tIkhA-kaDavA zabdonA maracAM UDe ane e pachI mArAmArI thAya to hADakAnI karaco thAya. e to mAMDyA laDavA. lAkaDIothI ekamekanuM mAthuM bhAMgavA lAgyA. AMdhaLAo. ane prakAzanI carcA ! pariNAma bIjuM zuM Ave ? muni anubhUtivAna che ane eTale bIjAne anubhUtinA prakAzabhaNI laI jaI zake che. munirAja che tAraka-jJAnavatta. bIjAne tarAvavAnI vidyAmAM nipuNa. pAMcamuM vizeSaNa : jJAnayogI. jJAnayogane vizeSarUpe svIkAranAra jJAnayogI. have emano yoga - jIvana vrata che AtmajJAna. AtmAnubhUti. teo have anubhUtinA UMDANa tarapha sarakI rahyA che. .chaThThuM vizeSaNa : mahAzaya. mahAzaya. jemanuM hRdaya udAra che tevA che A munirAja. 'i AyA...' nI A anubhUti. Atmatattva eka ja che. AthI, bIjAne sukha ApavAnI vRtti satata rahyA kare. dravyadayAnI sAthe bhAvadayA paNa umerAya. ane eTale ja sAdhakanI bhAvanA hoya che : zivamastu sarvajagataH, parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH, doSAH prayAntu nAzaM, sarvatra sukhI bhavaMtu lokAH...' loko para kalyANamAM rakta bano. badhAnA doSo naSTa thAo ! samAdhi zataka |167 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM vizeSaNa : bhadatta. bhadanta eTale bhagavanta. aizvaryathI yukta che munirAja. duniyAmAM koI paNa vyaktinI pAse aizvarya hoya to te che muni. 'jyeSTha suta jina taNo' che ne ! prabhunA bALa pAse aizvarya hoya ja ne ! 'madhurAdhipaterakhAM madhuram' to madhurAdhipatibAlasyApyakhilaM madhuram' ja rahevAnuM ne ! prabhunuM badhuM madhura, to prabhunA bALanuM paNa evuM ja hoya ne ! A pRSThabhU para kaDI kholIe : jJAna vimAna cAritra pavi, nandana sahaja samAdhi; muni surapati samatA ci, raMge rame agAdhi. munirAjanA aizvaryanuM mohaka varNana ahIM che. munirAjane indranI upamA ApI. 'muni surapati.' aizvaryavAna hoya te Indra. to munirAja aizvaryathI pUrNa che ja. Indrane vimAna hoya che. munirAja pAse jJAnanuM vimAna che. teo samyajJAnanI - jJAtAbhAvanI duniyAmAM majhAthI viharI rahyA che. munirAja pAse cAritrarUpI vajra che. vajra abhedya hoya che. munirAjanuM cAritra paNa atyaMta custa che. vajra dvArA indra zatruone naSTa karI zake che. munirAja cAritra dvArA para-pariNitane dUra karI de che. samAdhi zataka /168 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahaja samAdhirUpI nandanavanamAM munirAja mahAle che. svAnubhUtinI duniyAmAM bIjuM zuM hoya ? - sivAya ke samAdhi. parama Ananda. - samatArUpI IndrANI sAthe munirUpa indra agAdha UMDI krIDAnI paLomAM khovAI jAya che. samatAnI UMDI paLomAM khovAvAnuM. kevI majhAnI A mastI ! kevo sarasa A kepha ! samAdhi zataka /1kE Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 AdhAra sUtra kavi jasavijaye e racyo, dodhaka zataka pramANa; eha bhAva jo mana dhare, so pAve kalyANa...(104) kavi yazovijayajI (mahopAdhyAya yazovijayajI) e dodhaka chandamAM so zloka pramANa A grantha racyo che. A granthanA bhAvane je manamAM dhAraNa karaze te kalyANane pAmaze. prata B . F mAM A gAthA navI maLe che. mati sarvAMga samudra hai syAdvAda naya zuddha SaTkarzana nadIyAM kahI jANe nizcaya budha (105) samAdhi zataka 170 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 'taba dekhe nija rUpa' yamathI laIne samAdhi sudhInA ATha aMgovALA yogane be aMgomAM samAvatAM mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje 'samatAzataka'mAM kahyuM : 1. yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna, samAdhi. samAdhi zataka |191 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAsInatA parinayana, jJAna dhyAna raMgarola; aSTa aMga muniyogakuM, ehI amRta nIcola. (5) udAsInabhAvanI prApti ane jJAna-dhyAnamAM ekAkAratA A be aMgomAM aSTAMga yoga AvI gayo. udAsInatA AtmasAt thAya tyAre zuM thAya enuM majhAnuM varNana paNa 'samatAzataka'mAM che : udAsInatA magana huI, adhyAtama rasa kUpa; dekhe nahi kachu aura jaba, taba dekhe nija rUpa. (82) udAsInatA ghUMTAI... paramAM javAnuM na rahyuM. have ? have basa, nijarUpane jovAnuM che. A paMkti keTalI to hRdayane raNajhaNAvanArI che ! dekhe nahi kachu aura jaba, taba dekhe nija rUpa...' jyAre bIjuM kaMI na dekhAya, bIjAne jovAno rasa gayo; nija rUpa dekhAze. na 'samatAzataka'mAM A udAsIna dazAnI vyAkhyA paNa keTalI majhAnI thaI che ! 'anAsaMga mati viSayameM, rAgadveSako cheda; sahaja bhAvameM lInatA, udAsInatA bheda. (6) indriyonA viSayomAMthI rasa lupta thavo e udAsIna dazA. parama rasanI AchI sI jhalaka maLI; ne para-rasa thayo vilupta. AnA kAraNe rAga-dveSa zithila bane che ane sahajabhAvamAM sAdhaka lIna bane che. samAdhi zataka |172 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhizatakanI antima kaDI : kavi jasavijaye e racyo, dodhaka zataka pramANa; eha bhAva jo mana dhare, so pAve kalyANa. . phAdhara vAlese kyAMka AvA bhAvanuM lakheluM : padane anne 'bhaNe narasaiMyo' ke 'narasaiMyAnA svAmI...' na lakhAyuM hoya to paNa e racanA ja kahI Ape ke e narasiMha mahetAnI che. bhAvone abhivyakta karavAnI alaga hathoTI, alaga aMdAja varatAI Ave. ekaso cAramA duhAmAM 'kavi jasavijaye e racyo.' Ave che. paNa eka paNa duho lo; tamane tyAM vAcaka jasanI anubhava vANI dekhAze ja. jevuM A prakaraNanA AraMbhamAM mukAyela mahopAdhyAyajInI 'samatAzataka'nI kaDIo vAMcatAM ApaNane thayuM. vAMcatAM ja lAge ke A to mahopAdhyAyajInI ja prasAdI. mahopAdhyAyajIe bhAvone zabdomAM mUkyA; have ApaNe - bhAvakoe e zabdone pharI bhAvonI duniyAmAM laI javAnA che. eka eka kaDIno uccAra karatAM, kaDImAM lakhela bhAvanI anubhUti ApaNane thAya evuM prArthIe. samAdhi zataka 173 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 svAdhyAyanI kSaNonI ArapAra ApaNI bAMsurI, 'e'nA hoTha... muMbaI, govAliyA Tenka saMghanA ArAdhanA bhavanamAM cAturmAsa (vi.saM. 2066)mAM vahelI savAranI vAcanAmAM 'samAdhizataka' para bolAvAnuM zarU thayuM. ghaNA bhAvakoe 'samAdhizataka'nI pyArI kaDIone gunagunAvIne kahyuM ke gujarAtI bhASAmAM ATalI sarasa sAdhanAkRti che, e ame pahelIvAra jANyuM. huM pote to 'samAdhizataka'nA sammohanamAM varSothI paDelo chuM. eka eka kaDIe, eka eka caraNe eka madhuro jhaMkAra... 'AtamajJAne magana jo, so saba pudgala khela; IndrajALa karI lekhave, mile na tihAM manamela...'(4) AtmAnubhUtine zabdomAM abhivyakta karavAnI A kevI to mohaka rIta ! ane A kaDI uccAratAM to 'adbhuta adbhuta' ja bolI uThAya : 'yA bina tuM sUto sadA, yoge bhoge jeNa; rUpa atIndriya tuja te, kahI zake kaho keNa ?'(22) AtmasvarUpane koNa kahI zake ? hA, ene anubhavI zakAya. samAdhi zataka |174 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane evo anubhavI puruSa ApaNI vacce - prAkRta loko vacce kaI rIte rahe ? 'jJAnIkuM jagameM rahyo, yuM nahi koI saMbaMdha.'(24) eno nAto akhilAI sAthe joDAI gayo che. vizvezvara sAthe jeno saMbaMdha racAI gayo; eno kepha ja koI alaga hoya che. pU. cidAnandajI mahArAja yAda Ave : 'jine e piyAlA piyA tinakuM, aura kepha rati kaisI ?' paramAtmaprItino paramarasa jeNe pIdho ene have bIjo kayo kepha bAkI rahyo ? huM 'samAdhizataka'nA kephamAM rahyo. ane enA dvArA prabhunA, e paramapyArAnA kephamAM. pUruM cAturmAsa 'samAdhizataka' para bolavAnuM thayuM. eTale bhItara enAM ja spandano cAlatAM rahyAM. enI ja kaDIoe hRdayano kabajo laI lIdho. ane ethI ja, cAturmAsa Utaryo, vihArayAtrA zarU thaI ane lakhAvAnuM zarU thayuM; dekhItI rIte, e 'samAdhizataka' para ja thayuM. A agAu ekAvana kaDIo para lakhela vivecanAne sAme rAkhIne navesarathI ja lakhAvAnuM zarU thayuM. lakhatAM pahelAM koI ja vicAra nahoto raheto. kaDI vaMcAya ane kaDI je kahevA mAgatI hoya te kAgaLa para vistaryA kare. Ama paNa, huM to lahiyo ja chuM ne ! 'e' lakhAve, huM lakhuM. yAda Ave kalikAlasarvajJa hemacandrAcAryajI. sAme lahiyAo beThA hoya ane pote lakhAvye jatA hoya. A ja sandarbhamAM, meM mitravara AcAryazrI samAdhi zataka 175 / 05 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnasundara sUrijIne kaheluM : ApaNe to lahiyA chIe; lekhaka/sarjaka tarIke pustakamAM ApaNuM nAma Ave che, te DaMkhe che. sarjana 'e'nuM. paramAtmAe samavasaraNamAM dezanA ApI. gaNadhara bhagavaMtoe ene zabdadeha Apyo. e para mahApuruSono svAdhyAya cAlyo. ApaNane je maLe che, e A badhAnuM dohana maLe che. kRtikAra teo che. kRtitva mAruM kyAMthI ? yAda Ave haribhadrasUri mahArAjA. yogazatakanI TIkAnA prAraMbhamAM teozrI lakhe che : yozatasya vyAvyA prastUyate / yogazatakanI vyAkhyA rAya che. huM karuM chuM ema paNa nahi, mArA vaDe karAya che ema paNa nahi; karAya che... ahIM kartA gerahAjara che. kriyA dazyamAna che. pelA saMtano uttara yAda Ave. emane puchAyeluM ke sAdhanAnA prAraMbha kALamAM paNa tame khAtA hatA, pItA hatA, sutA hatA; Aje tamArI sAdhanA khUba UMcakAI che, to paNa tamAre khAvAnI, suvAnI kriyA karavI paDe che. pharaka zo paDyo ? emaNe kaheluM : pahelAM huM khAto hato, huM pIto hato... have khavAya che, suvAya che. kartA gerahAjara che. kriyA prakaTa che. kArya rahe; kRtitva na rahe. : eka majhAno dRSTikoNa A che : ApaNe ja vAmaNAM vyaktitvo chIe; ApaNuM kRtitva ethI paNa vAmaNuM haze. to, ApaNAmAMthI ApaNe prakaTIe enA karatAM 'e'ne pragaTavA daIe to... ? samAdhi zataka | 19t Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvananI bAMsurI, 'e'nA hoTha... ravIndranAtha TAgora yAda Ave. temaNe prArthanAnA layamAM kahyuM che : prabhu ! huM to mAtra bAMsurI chuM. havA thaIne, mArI bhItarathI, tuM vahyo che. ane eTale mArI bhItara je saMgIta sarajAyuM che, tenI mAlikIyata tArI che. ravIndranAtha TAgoranI racanAnI kSaNo viSe gurudayALa mallike kahyuM che : ekavAra ame loko TAgoranA khaMDamAM hatA. TAgora pote cA ApI rahyA hatA badhAne. acAnaka temanA hAthamAMthI kITalI chaTakI gaI. temanI AMkha saheja badalAI gaI. huM samajI gayo ke teo 'TrAnsa'mAM jaI rahyA che. meM mitrone IzAro karyo. badhA bahAra nIkaLI gayA. khaMDano daravAjo baMdha karI dIdho. meM tirADamAMthI joyuM to TAgora lakhavAnA meja pAse besIne lakhatA hatA. AkhA khaMDanuM vAtAvaraNa badalAI gayeluM, divya lAgatuM hatuM... parA vANInuM avataraNa te A ja ne ! 'samAdhizataka'nI kaDIo para lakhAtuM gayuM. muMbaIthI pAlItANA thaIne uttara gujarAta bhaNInI vihArayAtrAmAM paNa. pAlItANA (zrI vAva paMthaka dharmazALA), rAdhanapura (pArzvabhadradhAma tIrtha) ane beNapanA aMjanazalAkA- pratiSThA mahotsavomAM sudharmA pITha para beThAM beThAM, bhaktisabhara vAtAvaraNane pItAM, pItAM paNa lakhAyA karyuM. vaDodarAnA cAturmAsa (vi. 2067)mAM samA samAdhi zataka | 177 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roDa, subhAnapurA, alakApurI, nijhAmapurA, koThIpoLa Adi saMghomAM bhaktisabhara kAryakramo vakhate paNa A vivecanA zabdAMkita thayA karI. kRtitvano boja na hovAne kAraNe, anAyAsa lakhAyA karyuM. anubhava evo thayo ke mAre lakhavAnuM paNa nahotuM. kalama cAlyA karatI hatI. kaDIno artha joyo. kyAMthI vivecanA zarU karavI enA kazA ja khyAla vinA kalama cAlu karato. kaMIka sUjhatuM. kaho ke kaMIka TapakatuM. ane gADI cAlI ! kRtitva vinAnA kAryano majhAno anubhava prabhue karAvyo. kaMIka sAruM lAge AmAM, to e 'e'nuM che. kaMIka barobara na hoya to e yazovijayasUrinuM che. ema kahevAya ke 'e'nA hoTha jyAre jyAre aDyA che, tyAre to majhAnuM saMgIta sarjAyuM ja che; yazovijayasUrinuM kartRtva kyAMka upasI gayuM hoya to basUrApaNuM UbharyuM haze. muMbaI, dariyA kAMThethI zarU thayelI 'samAdhizataka' paranI A saMvedanA- yAtrA Aje ahIM mArI janmabhUmi, jhIMjhuvADAmAM - raNanA kAMThe - pUrI thaI. mArI janmabhUminA dAdA paramatAraka zrI zAntinAtha prabhunAM caraNomAM A kRtinuM puSpa sAdara samarpita karuM chuM; temanI pratiSThAnI sAlagIrInA pavitra divase. mahA sudi-10, 2068 - yazovijayasUri jhIMjhuvADA samAdhi zataka 6 | 178 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-2 samarI bhagavatI bhAratI, praNamI jina jagabaMdhu; kevaLa Atama-bodhako, karazuM sarasa prabaMdha... (1) kevaLa Atama-bodha hai, paramAratha zivapaMtha; tAmejinaku maganatA, so hi bhAva nigrantha...(2) bhoga jJAna jyuM bAlako, bAhya jJAnakI dora; taruNabhoga anubhava jisyo, magana bhAva kachu ora...(3) AtamajJAne magana jo, so saba pudgala khela; IndrajALa karI lekhave, mile na tihAM manamela...(4) jJAna binA vyavahArako, kahA banAvata nA? ratana kaho kou kAcakuM, aMta kAca so kAca...(5) rAce sAce dhyAname, yAce viSaya na koI; nAce mArca mugati rasa, AtamajJAnI soI...(6) bAhira aMtara parama e, Atama-pariNati tIna; dehAdika Atama-bharama, bahirAtama bahu dIna... (7) cittadoSa Atama-bharama, aMtara Atama khela; ati nirmala paramAtamAM, nahi karmako bhela... (8) naradehAdika dekhake, AtamajJAne hIna; IndriyabaLa bahirAtamA, ahaMkAra mana lIna... (9) samAdhi zataka |179 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alakha niraMjana akaLa gati, vyApI rahyo zarIra; lakha sujJAne AtamA, khIra lIna jyuM nIra... (10) ari-mitrAdika kalpanA, dehAtama abhimAna; nija-para tanu saMbaMdha mati, tAko hota nidAna... (11) dehAdika Atama-bhrame, kalpe nija-para bhAva; AtamajJAnI jaga lahe, kevaLa zuddha svabhAva... (12) sva-para vikalpe vAsanA, hota avidyArUpa; tAte bahurI vikalpamaya, bharamajAla aMdhakUpa... (13) putrAdikakI kalpanA, dehAtama bhrama mUla; tAkuM jaDa saMpatti kahe, hahA moha pratikUla... (14) yA bhramamati aba chAMDi do, dekho aMtaradRSTi; mohardaSTi jo choDiye, pragaTe nijaguNa sRSTi... (15) rUpAdikako dekhavo, kahana kahAvana phUTa; Indriya yogAdika bale, e saba lUTAlUTa (16) para-pada Atama dravyakuM, kahana sunana kachu nAMhi; cidAnandana khelahI, nija-pada to nijamAMhi... (17) grahaNa-ayogya grahe nahi, grahyo na choDe jeha; jANe sarva svabhAvane, sva-para prakAzaka teha... (18) rUpeke bhrama sIpame, jyuM jaDa kare prayAsa; dehAtama-bhramate bhayo, tyuM tuja phUTa abhyAsa. (19) miTe rajata-bhrama sIpame, jana pravRtti jima nAMhi; na rame Atama-bhrama miTe, tyuM dehAdikamAMhi ... (20) phire abodhe kaMThagata, cAmIkarake nyAya; jJAna-prakAze mugati tuja, sahaja siddha nirupAya...(21) samAdhi zataka | 180 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA bina tuM sUto sadA, yoge bhoge jeNa; rUpa atIndriya tuja te, kahI zake kaho keNa ... ? (22) dekhe bhAkhe ora kare, jJAnI saba hi acaMbha; vyavahAre vyavahArasyuM, nizcayame thira thaMbha ... (23) jaga jANe unmatta o, o jANe jaga aMdhaH jJAnIkuM jagameM rahyo, huM nahi koI saMbaMdha... (24) yA parachAMhI jJAnakI, vyavahAre jyuM kahAI; nirvikalpa tuja rUpame, dvidhAbhAva na suhAI ... (25) yuM bahirAtama chAMDike, aMtara-Atama hoI; paramAtama mati bhAvIe, jihAM vikalpa na koI ... (26) some yA daMDha vAsanA, paramAtama pada heta; IlikA bhramarI dhyAna gati, nimati jinapada dvaita ... (27) bhAre bhayapada so hi hai, jihAM jaDako vizvAsa; jinarsa o Darato phire, so hi abhayapada tAsa ... (28) IndriyavRtti nirodha karI, jo khittu galita vibhAva; dekhe aMtara-AtamA, so paramAtama bhAva (29) dehAdikathe bhinna mai, mothe nyAre tehu; ... paramAtama-patha dIpikA, zuddha bhAvanA ehu ... (30) kriyA-kaSTabhI nahu lahe, bhedajJAnasukhavaMta; yA bina bahuvidha tapa kare, tobhI nahi bhavaaMta ... (31) abhiniveza pudgala viSaya, jJAnInuM kahIM hota ? guNako bhI mada miTa gayo, pragaTata sahaja udyota ... (32) dharmakSamAdika bhI miTe, pragaTata dharmasaMnyAsa; to kalpita bhavabhAvame, kyuM nahi hota udAsa ... (33) samAdhi zataka 181 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... (35) rajju avidyA-janita ahi, miTe rajjuke jJAna; AtamajJAne tyuM miTe, bhAva abodha nidAna ... (34) dharma arUpI dravyake, nahi rUpI para heta; aparama guna rAce nahi, yuM jJAnI mati daMta naigama nayakI kalpanA, aparama-bhAva vizeSa; parama-bhAvameM maganatA, ati vizuddha nayarekha ... (36) rAgAdika jaba pariharI, kare sahaja guNakhoja; ghaTameM bhI pragaTe tadA, cidAnandakI moja ... (37) (38) rAgAdika pariNAmayuta, mana hi ananta saMsAra; tehi ja rAgAdika rahita, jAne parama-pada sAra ... bhavaprapaMca mana-jALakI, bAjI jUThI mULa; cAra pAMca dina khuza lage, aMta dhULakI dhULa...(39) moha bAgurI jAla mana, tAme mRga mata hou; yAmeM je muni nahi pare, tAkuM asukha na kou ... (40) jaba nija mana sanmukha hue, ciMte na para guNa-doSa; taba bahurAI lagAIe, jJAnadhyAna rasa poSa...(41) ahaMkAra parameM dharata, na lahe nija guNagaMdha; a MjJAna nija guNa lage, chUTe parahI saMbaMdha...(42) artha triliMgI pada lahe, so nahi AtamarUpa; to pada karI kyuM pAIe, anubhavagamya svarUpa...(43) dizi dAkhI navi Daga bhare, naya pramANa pada koDi; saMga cale zivapura lage, anubhava Atama joDi...(44) AtamaguNa anubhavatabhI, dehAdikathe bhinna bhUle vibhrama-vAsanA, jore phire phire khinna...(45) samAdhi zataka /182 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhe so cetana nahi, cetana nAMhi dekhAya; roSa toSa kinasuM kare, Apa hi Apa bujhAya...(46) tyAga-grahaNa bAhira kare, mUDha kuzala aMtaraMga; bAhira-aMtara siddhakuM, nahi tyAga aru saMga...(47) AtamajJAne mana dhare, vacana-kAya-rati choDa; to pragaTe zubha vAsanA, guNa anubhavakI joDa...(48) yogAraMbhIkuM asukha, aMtara bAhira sukha; siddha-yogakuM sukha che aMtara, bAhira duHkha...(49) so kahIe so pUchIe, tAme dhariye raMga; yAte miTe abodhatA, bodharUpa huI ceMga...(50) nahi kachu Indriya viSayame, cetanakuM hitakAra; tobhI jana tAme rame, aMdho moha aMdhAra...(51) mUDhAtamasuM te prabaLa, mohe chAMDi zuddhi; jAgata hai mamatA bhare, pudgalameM nija-buddhi...(52) tAkuM bodhana-zrama aphala, jAkuM nahi zubha yoga; Apa Apa bUjhave, nizcaya anubhava bhoga...(53) * parako kisso bujhAvano, tuM paragrahaNa na lAga; cAhe jemeM bUjhano, so nahi tuja guNabhAga...(54) jabalo prAnI nija mate, grahe vacana-mana-kAya; tabalo hi saMsAra thira, bhedajJAna miTI jAya...(55) sUkSma ghana jIrana nave, jyuM kapare tyuM deha; tAteM budha mAne nahi, apanI pariNati teha...(56) hAni vRddhi ujvala malina, jyuM kapare tyuM ha; tAteM budha mAne nahi, apanI pariNati teha...(57) samAdhi zataka | 1 183 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaise nAza na Apako, hota vastrako nAza; taise tanuke nAzate, cetana acala anAza...(58) jaMgama jaMga thAvara pare, jAkuM bhAse nitta; so cAkhe samatA sudhA, avara nahi jaDacitta... (59) mugati dUra tAkuM nahi, jAkuM sthira saMtoSa; dUra sugati tAkuM sadA, jAkuM avirati poSa...(60) hota vacana mana capaLatA, jana ke saMga nimitta; jana-saMgI hove nahi, tAte muni jagamitta...(61) vAsa nagara vana ke viSe, mAne duvidha abudha; AtamadarzIkuM vasati, kevala Atama zudha...(62) Apa-bhAvanA dehame, dehAntara gati heta; Apa-buddhi jo Apame, so videha pada deta...(93) bhavi zivapada deI ApakuM, ApahI sanmukha hoI; hai AtamA, apano aura na koI...(64) tAre guru sovata hai nija bhAvame, jAge te vyavahAra; sUto je vyavahArameM, sadA svarUpAdhAra...(65) aMtara cetana dekhake, bAhira deha svabhAva; tAke aMtara jJAnate, hoI acala daMDhabhAva...(66) bhAse AtamajJAna dhurI, jaga unmatta samAna; Age dRDha abhyAsate, paththara tRNa anumAna...(67) bhinna dehate bhAvIe, tyuM ApahIme Apa; jyuM svapnahIme navi hue, dehAtama bhrama tApa...(68) puNya pApa vrata avrata, mugati douke tyAga; avrata pare vrata bhI taje, tAte dharI zivarAga...(69) samAdhi zataka 184 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama bhAva prApti lage, vrata dharI avrata choDI; parama bhAva rati pAyake, vrata bhI Iname joDI... (70) dahana same jyuM tRNa kahe, tyuM vrata avrata chedI; kriyA zakti Iname nahi, yA gati nizcaya bhedI...(71) vrata guNa dhArata avratI, vratI jJAna guNa hoI; paramAtamake jJAnate, parama AtamA hoI...(72) liMga deha Azrita rahe, bhava ko kAraNa deha; tAte bhava che nahi, liMga-pakSa-rata jeha...(73) jAti deha Azrita rahe, bhava ko kAraNa deha; tAte bhava chede nahi, jAti-pakSa-rata jeha...(74) jAti-liMga ke pakSame, jinku hai dRDha rAga; mohajAlame so pare, na lahe zivasukha bhAga...(75) liMga dravya guna Adare, nizcaya sukha vyavahAra; bAhya liMga haTha naya mati, kare mUDha avicAra...(76) bhAvaliMga jAte bhaye, siddha pattarasa bheda; tAteM AtamakuM nahi, liMga na jAti na veda...(77) - paMgudRSTi jyuM aMdharma, dRSTibheda nahu daMta; AtamardaSTi zarIrame, tyuM na dhare guna heta...(78) svapna vikalatAdika dazA, bhrama mAne vyavahAra; nizcaya nayame doSakSaya, vinA sadA bhramacAra...(79) chUTe nahi bahirAtamA, jAgata bhI paDhi grantha; chUTe bhavathe anubhavI, supana-vikala nigrantha...(80) paDhi pAra kahAM pAvano, miTyo na mana ko cAra; jyuM kolyuMke khelakuM, gharahI kosa hajAra... .. (81) samAdhi zataka | 185 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jihAM buddhi thira puruSa kI, tihAM ruci tihAM mana lIna; Atama-mati Atama-ruci, kAhu kauna adhIna ?...(82) sevata parama paramAtamA, lahe bhavika tasa rUpa; batiyAM sevata jyotikuM, hovata jyoti svarUpa...(83) Apa Apame sthita hue, taruthe agni udyota; sevata Apa hi ApakhuM, tyuM paramAtama hota...(84) yAhi parama pada bhAvie, vacana agocara sAra; sahaja jyoti to pAiye, phira nahi bhava avatAra... .. (85) jJAnIkuM du:kha kachu nahi, sahaja siddha nirvANa; sukha prakAza anubhava bhae, sabahi Thora kalyANa... (86) supana-dRSTi sukha nAzathe, jve duHkha na lahe loka; jAgara-deSTa vinaSTa me, tyuM budhdhyuM nahi zoka...(87) sukha-bhAvita duHkha pAyake, kSaya pAve jagajJAna; na rahe so bahu tApame, komala phUla samAna...(88) duHkha-paritApe navi gale, duHkha-bhAvita muni jJAna; vajra gale navi dahaname, kaMcanake anumAna...(89) tAteM duHkhasuM bhAvie, Apa zakti anusAra; to daMDhatara huI ullase, jJAna caraNa AcAra...(90) ranameM larate subhaTa jyuM, gine na bAnaprahAra; prabhuraMjanake hetu TyuM, jJAnI asukha pracAra...(91) vyApArI vyApArameM, sukha karI mAne duHkha; kriyA-kaSTa sukhame gine, huM vAMchita muni sukha...(92) kriyA yoga abhyAsa hai, phala hai jJAna abaMdha; donuMkuM jJAnI bhaje, ekamati te aMdha....(93) samAdhi zataka | 186 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchA zAstra samarthatA, trividha yoga hai sAra; IcchA nija zaste karI, vikala yoga vyavahAra...(94) zAstrayoga guna-ThANako, pUrana vidhi AcAra; pada atIta anubhava kahyo, yoga tRtIya vicAra....(95) rahe yathA bala yogame, grahe sakala naya sAra; bhAva jainatA so lahe, vahe na mithyAcAra....(96) mAraga anusArI kriyA, chede so matihIna; kapaTakriyA bala jaga Thage, so bhI bhavajalamIna....(97) nija nija matameM larI paDe, nayavAdI bahu raMga; udAsInatA pariName, jJAnIkuM saravaMga....(98) dou lare tihAM Ika pare, dekhaname duHkha nAMhi; udAsInatA sukha-sadana, parapravRtti duHkha chAMhi...(99) udAsInatA suralatA, samatArasa phala cAkha; para-pekhaname mata pare, nijaguNa nijameM rAkha...(100) udAsInatA jJAna-phala, parapravRtti hai moha; zubha jAno so Adaro, udita viveka praroha... (101) dodhaka zatake uddhayu, taMtra samAdhi vicAra; dharo eha budha ! kaMThame, bhAva ratanako hAra...(102) jJAna vimAna cAritra pavi, nandana sahaja samAdhi; muni surapati samatA ci, raMge rame agAdhi...(103) kavi jasavijaye e racyo, dodhaka zataka pramANa; eha bhAva jo mana dhare, so pAve kalyANa...(104) samAdhi zataka | 187 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5.pU.AcArya yazovijayasUri mahArAja dvArA lakhAyela pustako 7 darisana tarasIe ..... bhA. 1-2 (dvitIya AvRtti) (bhAgavatI sAdhanAnI sasUtra vyAkhyA) 'bichurata jAye prANa .....' (dvitIya AvRtti) (pUjyapAda siddharSi mahArAja kRta jinastavanA para saMvedanA) 'AtamajJAnI zramaNa kahAve ---- (uttarAdhyayana sUtranA 15mA sabhikhkhu adhyayana upara saMvedanA) 'mere avaguna citta na dharo .....' (dvitIya AvRtti) (kumArapALa bhUpALa kRta 'AtmanindA dvAtriMzikA' para saMvedanA) 7 RRSabha jinesara prItama mAharo re ..... (zrI AnaMdaghanajI mahArAjanI stavanAo para saMvedanA) (stavana-1 thI 5) * prabhuno pyAro sparza (parama pAvana zrI dazavaikAlika sUtra (1 thI 4) paranI vAcanAo) AtmAnubhUti (yogapradIpa, jJAnasAra Adi grantho tathA pU. cidAnaMdajI mahArAjanAM padomAM maLatAM sAdhanA-sUtro para vizleSaNa) * astitvanuM paroDha (hRdayapradIpa SatriMzikA para svAdhyAya) * anubhUtinuM AkAza (pU. devacandrajI mahArAjanI aSTapravacana mAtAnI sajjhAya pa2 anuprekSA) 7 rome rome paramaparza (devAdhideva prabhu mahAvIranI sADAbAra varasanI lokottara sAdhanAnI AMtara kathA) prabhunA hastAkSara (parama pAvana uttarAdhyayana sUtranAM keTalAMka sAdhanAsUtro para svAdhyAya) 7 dhyAna ane kAcotsarga (dvitIya AvRtti) (dhyAna ane kAyotsarga vizeno zAstrIya sandarbho sAtheno svAdhyAya) pravacana aMjana jo sadguru kare (navapada sAdhanA) 7 ekAntano vaibhava (tRtIya AvRtti) (smaraNa yAtrA) raso thai saH (dvitIya AvRtti) (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta zrI abhinandana jinastavanA para svAdhyAya) 7 sAdhanApatha (dvitIya AvRtti) (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta zrI suvidhinAtha jinastavanA para svAdhyAya) parama ! tArA mArge (dvitIya AvRtti) (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta prabhu mahAvIra stavanA para svAdhyAya) pragaTyo pUrAM rAga (pUjyapAda devacandrajI mahArAja kRta prabhu neminAtha stavanA 52 svAdhyAya) samAdhi zataka 188