Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ mara " patra thA to zi || zrI vItarAgAya namaH // zrI kuMdakuMdAcArya caritra. (isvI sana pUrva 500 vapeno janono saMkSipta itihAsa ) anuvAdaka ane prakAzaka mUlacaMda kisanadAsa kApar3IA, oN. saMpAdaka, "digaMbara jaina " -sUrata. yAta vaDodarA nivAsI zA. gIravaralAla nAraNadAsa maghavI taraphadhI nemanA svargavAsI va jamanAdAsanA smaraNArtha 'digavara jaina' patranA grAhakone mAtamA varSamA ( prathama ) bheTa. - 13405
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17000 pustako maphata !! upalaM mathAlu vAcIne vAcako ajaba thatA hazo ke A 17000 pustako maphata maLavAnI vAta zu kharI ho / priya vAcako, emA jarAe zakA lAvazo nahiM. e vAta taddana kharIja che te tame jANatA to hazoja ane na jANatA ho, to hu jaNAvu chu ke suratathI hiMdI-gujarAtI banne samIlIta bhASAmA prakaTa thatA, AkhA hiMdustAnamA jANItA mAsika patra 'digavara jaina" patranA grAhakone mAtra ru. 1 // nA vArSika lavAjamamAja dareka varSe lagabhaga 10 pustako taddana bheTa ( maphata) maLe cha (ane te uparAta vIranirvANa utsavano bhAzare 150-200 pAnAno ane 50-60 citrovALo pAca bhASAnA lekhothI bharapura daLadAra khAsa aka paNa maphata maLe che) jethI e patranA sAtamAM varSa (vIra savata 2440) nA lagabhaga 1700 grAhakone kulle 17000 pustako maphata veMcAvAnAja che. kema vAcako, have to tamArI khAtrI thaI kenI ke upalu mathAlu kharuja che, tyAre have tame e lAbha meLavatA ho, to bIjAne e lAma meLavavAnI preraNA karo ane tame jo e patra pArakAnuM lAvIne vAcatA ho, to jAteja grAhaka thaI jAo. menejara, digaMbara jaina-surata.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina graMthAlA.. - - - - - - - - + - - - - - C // zrI vInarAgAya ngH|| zrI kuMdakuMdAcArya caritra. (istrI0 sana pUrva 500 varSano janonI malita TanihAya) anuvAdaka ana prabhAgaka, mUlacaMda kisanadAsa kApaDiA. oN. saMpAdaka, "digaMbara jaina"-gAta. prathamAvRtti. cIra saMkta 2410 prati baToganivAsI zA0 gIragharalAla nANadAma saMgharSa taraphI temanA mvargavAsI bhAI jamanAdAmanA saNAraye "digabara jaina" patranA grAhakAne mAnamA varSamA (prathama) bheTa. - mUlya ru. 0-: - -- - Hema
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. lagabhaga sAta vaSa~ upara khAsTsa (sAlApu)nivAmI nRNItA jaina tihAsa zeAdhaka zrIyuta tAtyA nemInAtha pAMgale zrImAn kuMdakuMdAcAryanu jIvana caritra' pustakarUpe marAThI bhASAmA prakaTa karyuM tu, temAM jaina pratidvAsane lagatI bAbate atI jANavAlAyaka hovAthI mAe A caritra * diga khara jaina ' putranA prathama varSamAM gujarAtI anuvAda karIne prakaTa karyuM hatu, je prakaTa thavAthI jaina itihAsathI gujarAtanA vAcA keTalIka rIte jANInA thayA ane digambarI mata prathamaneAja ane keTalA prAcIna che te sarvene vAmA Avyu. Ada A pustaka karIne pustakarUpe prakaTava'nI mAgaNI aneka vakhata aneka grahakthA taraphathI thayA karatI hatI, taiyI anAe teja lekha eTale A kuTuMdAcArya caritra" gujarAtI bhASAmA ane AALamedha lIpimA pustakarUpe prakaTa karyuM che, je sarve vAcake ne eka acchI aitihAsika sAmagrI purI pADageja ema AzA che. vaLI A pustaka sarvene sahelAthI vinamaryeja maLI Aya, te mATe vAdarA nivAsI zA dezavalAla trIbhovanadAnI preAthI tyAnA zA, gIradharalAla nAraNadAsa (gaMgAdAsa) saghanI takathI temanA svargavAsI bhAI jamanAdAsanA smaraNArthe " digambara jaina " putranA grAhakone sAtamAM varSanI prathama bheTa tarIke prakaTa karyuM che. ame eja IcchIe chIe ke AvIja rIte mRtyunA maNArthe zAstrAna mATe kamA nIkaLatI rahe ane tenA lAbha " digambara jaina nA vAcakAne harahameza mayyAja kare tathAstu jaina ti sevaka vIra sa, 2440 phAgaNa suda 8. } mULacade sanadAsa kApaDIA-surata
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrInimaya namaH / / meM zrI kuMdakuMdAcArya caritra. RREARRESPECIARRIArea (i. sa. pUrve pAMcaso varSano jenono saMkSipta itihAsa.) maMgalaM bhagavAnvIro maMgalaM gautamo gnnii| maMgalaM kuMdakuMdAyo jainadharmAstu maMgalam / / bharatakhaMDanA itihAsamAdhI isvIsana pUrva traNe cAra zataka paryaMtano kALa athavA tenI pachInA ve traNa zatakaparyaMtano kALa amUlya evA vidvAna nararasothI ekadama paripluta hato, evaM itihAsa jonArAmo tarataja samajI sakage, kAraNa ke te kALe gautama buddha jevA maharSi, cANakya nevA rAjakArasthAnI puruSa, caMdragupta, azoka, vikramAdityAdi sarakhA dayAlu, dhArmika mane zUra rAjA hatA pane kAlidAsa, bhavabhUti bhane nANa sarasA ucama kavi mane prayakAra utpanna thaIne potAnA udAra dharmana
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 digaMbara jaina tvathI, rAjanItithI ane kavitva zaktithI potAne svataH ajarAmara karI gayA che; vaLI vizeSe potAnI saMskRtithI hiMdustAnano ItihAsa suddhAM alaMkRta karI gayA che. A teyonI satkRtanI moTAI ke vI rIte varNavI zakAya ? paNa A kALamAM thaI gayelA jaina lokonA mahAn mahAn satpuruponA ItihAsamAMthI nAma nirdeza paNa na rahe te jaina lokone mAMTa keTalI babI durdaivanI bAta che ? isavIsana pUrve pAcaso chaso varSathI te isavIsana pachI sumAre eka hajAra varSa paryaMtano kALa jainono ghaNo mahatvano hato. yAma hovA chatAM jaina viSaye itihAsamAM gharjuna ajJAna rahyuM che te moTI AzcaryakAraka vAta che temAM zaMkA nathI. jo jainonI vyavasAya dRSTino vicAra karyo hoya to eTalaM to samajAze ke Aja tesro ATalA vadhA ajJAna che tenuM kAraNa barAbara che, kAraNa ke jaina lokano rAjyakArabhAramAM sArvabhaumanA saMbaMdhamAM ghaNo thoDo hAtha hato; kiM bahunA hateoja nahi e kahevuM paNa cAlI zakazeja. jyAre saMsthAnikanA sabaMdhamA jaina lokonuM prAvalya dakSiNamA mhaisUra, karnATaka ane uttaramAM baMgAla, bahAra, gujarAta, rAjaputAnA vagere prAtamAM ghaNuM hatuM ema hAlanA itihAsa parathI temaja tatkAlIna zilA lekhoparathI samajAya che. pUrvanA mhaisUranA mahArAjAnA cAra pratApI vA bhAgyazAlI vazaja jaina
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. dharmI hatA evaM zilA lekhoparathI samajAya che, tevIja rIta rAmaputAnA, gujarAta-kAThIyAvATa mAtamAM jainAnuM paNuM prAralya tu evaM itihAsaparathI dekhAya che. A rAjAbhae sArvabhaumatva mATe athavA rAjya mATe prayatnA na kartA hovAthI temanA saMbaMdhe kadAcit itihAsakArothI ajJAta rahevAyuM hame e eka kAraNaeTale "jito rAgapAdayoH yena sa jinaH" arthAta jaina loka potAnA manane jItIne kAma krodhAdi manovikAra rimone nirbantra karanAra tyAre tene ( kadAcIt ) rAjyano lobha kyAMdhI hoya ! hoya to temo potAnuM rAjya dayA ane nyAyadhI pAlana pharIne vRddhAvasthAmAM dIkSA laIne potAnA putrane rAjya bhAratA hota. AnAM sAraM udAharaNo isavIsana pachInA havAra dama mAlama paDaze. khaMDelapuranA rAjA jinasena - jeNe mahA purANa ractuM tenuM, temaja maMdasora, paTanA vagere sthaLonA rAjyonAM AvAja udAharaNa maLI Avaze. AkAraNI kadAcina itihAsakAroe teone ajJAta rahevA dIghA ho; A bIjuM kAraNa. sivAya jainonA aMtima tIrthaMkara mahAvIra svAmInA nirvANapada pAmyA pI jainanA isavIsana pachI bheLavavAnI bhAzA sAmrAjyanuM zaraNaM kamI kamI thatuM gayuM temaja hajAra varSa pachI tebhae svarAjya
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. choDI vyApArI, dhaMdho turatane mATe grahaNa karyo te lIjeM kAraNa. A traNa kAraNothI itihAsamA jainonuM ghaNu prAvalya hatuM, kAraNake dharma saMbaMdhI caLavaLa ane sudhAraNA saMbaMdhane laIne jainono upara lakhelo kALa ghaNoja mahatano hato evaM itihAsa parathI Thare che, e sivAya jaina saMskRta vAGamaya-sAhitya dRSTithI vicAra karatAM uparokta kALa ghaNoja mahatvano hato emA zaMkA nathI. A kAraNathI to jainone itihAsamAM sthaLa ApyuM hota, to ghaNuM sAraM hatuM!! ____ astu, upara nirdiSTa karelA isavI sana pUrva pAMca cha zatakano athavA te pachInA sumAre eka hajAra varSanA kALamAMnA jaina dharmIya mahatva pachI aneka vyaktio thaI gaI. zrImahAvIra svAmI sarakhA dharmanuM punarjIvana karanAra, jaMbukumAra, jIvaMdhara, vagaire sarakhA parAkramI rAjA, gautama (gaNadhara-buddha mahi), bhadrabAhu, kuMdakuMdAcArya, umAsvAmI, samaMtabhadra, jinasena, guNabhadra, nemicaMdra, mAnatuMga vagere sarakhA aneka utkRSTha vADamayanA kartA, upadezaka, dharmaglAni samaye uttejana denAra athavA niHsvArtha evA puruSo utpanna thaI gayA. A moTAmoTA nararatnoe saMskRta vAGamayano asaMkhya ratna bhaMDAra dharma graMthonA rupamA guptapaNe eTalo agho mUkyo che ke tenuM parizIlana karavAne AjeH-anaM.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra, tapAraM kila zabdazAstrI svalpaM tathAyurvahavazca vinAmA A zlokane anusarI-ATalA mAnavI prANIAnuM AyuSya puruM thAya ke nahi te zaMkA rahe che. have sAhasika evo prazna utpanna thAya che ke jo jainono ATalo amUlya saMskRta vAGamayarupI ratna bhaMDAra che, to te A adyApi sarvanA nidarzana mATe bahAra kema Avato nathI ! kAlIdAsa, bhavabhUti, bANa, enA graMtha lokonI pAse kema jovAmAM Ave che ? Ano A uttara basa thaze ke yunivarsiTie uparokta kartAnAM pustako zikSaNa kramamA nImyA ane te yoge sarvane temano rasa cAkhavAnA samaya maLyo eTale lokonI te graMtha viSaye pUrNa oLakha thaI che ane thAya che. jo yunIvarsiTI na hota to te graMthonI Aje nIkaLatI hajAro lAkho AvRti nIkaLI hota ke nahi te jainonA vAGamayAtmaka graMtho saMbaMdhe je thayu che, te parathI samajI zakAze. A parathI samajAya che ke je tarehanA, je jAtinA, ane je matanA loka hoya te pramANe teo potAnI jJAtine, potAnA matane, potAnA dharmane athavA potAnA vAGamayane AgaLa lAvavAmAM yatna karyA kare. Aja paryaMta ApaNA jaina loko paikI yunIvarsITI madhyamAthI papA yatna karanArI vyakti eka paNa nahotI. vaLI ApaNA jaina
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. vADamayanuM vaLa AgaLa koNa lAve cha / potAnAM vALakonI ava nati ane pArakAnI unnati karavI eTalI niHspRhatA batAvatA jitasvArtha mAtA pitA koI ThekANe paNa koie joyA cha ? AvIja jaina vADamayanI sthiti cha / tyArathI te Aja sudhI ApaNe jaina lokonI unnatinI kharI dizA samanatA nathI tethI athavA prastuta deza, kAla, vartamAna (kSetra, kAla, bhAva) ne anusarI zuM karavU joie te ApaNA lakSamA (mApaNI sAmAjika paristhitine laine) AvatuM nathI tethI mApaNane kharo mArga maLyo nathI; paNa Aja potAnI, potAnA samAjanI, potAnA tharmanI ane potAnA dezanI unnati karanAra jainoe zuM karavU joie, ve dizA derzAvavAmAM zreya rahelaM che eQ ApaNA deza baMdhunA manamA hovU joie, paNa teonA manamA A saMbaMdhI ghaNo thoDoja vicAra hoya che. potAnI roTalIpara ghI nAMkho eTale 'yI copaDA' evI moTI vumo pADI tao bole che, tethI teja rIte vIjA paNa potAnuM maunya choDI teornu anukaraNa kare. paNa AnI thoDI ghaNI paNa dAda lAgaze ! tanI sthitinuM ApaNe anukaraNa karavU joie; ane AjanA niHspRhI ane dayAlu ameja sarakAranuM rAjya hovAthI bhane temanI rAjanIti anukaraNIya hovAthI pUrvanA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. kALamAM jaina viSaye rahelo hastinA pIDayamAno'pi na gacche. jinamaMdiram / / sApane jato karavo paNa jainane "mAravo"je eka pokaLa tiraskAra kevaLa jainanA saMghanI zaktinA abhAvane laine dIsato hato teno Aja ghaNokharo aTakAva thayelo cha, ane jainonI kharI unnatinI A zatakamAM.zaruAta thai cha eTale kahevAnuM tAtparya e che ke pratyavAya to bIlakula dekhAtoja nathI. kevaLa dveSa vuddhithIja jainonA sAhityane zuM paNa jainone suddhA ApaNA premALa dezabaMdhu taraphathI argha caMdra maLyo hato, paNa huM khAtrIthI kahuM chu ke ApaNI dakSiNa mahArASTra sabhAe je krama svIkAryoM che, te jo sarva jaina saMsthA svIkAraze, topariNAmamA sarvamAMthI ekadama unnatie pahoMcanAra yahelA jainaja thaze. AthI sarva lokane(jApAnI lokane mATe hAla kahevAya che tema)Azcarya zraze ! jaina bADamayanAM kharAM marma ane mahatva jANanArA paMDito hAla jarmanI suddhAmAM paDayA che. kAla dAsa, bhavabhUti sarakhA kavi-zA mATe AgaLa Ave che ? ane harizcaMdra (dharmazarmAbhyudaya kAnyanA kartA), vAgbhaTTa (neminirvANa ane alaMkAra zAstranA katA), vIranaMdI [caMdraprabha kAvyanA kartA], vAdibhasiMha(jIvaMdhara campUnA kartA), guNabhadra [AtmAnuzAsananA kartA], AvA aneka jaina vidvAno aprasiddha kA rahe e samajavAno samaya najadIkaja
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 digaMbara jaina. " Avyo che. jyAM niHspRhatAe kharekhara vAsa kayoM che tyAM koi vakhate paNa - kALo hyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // ( bhavabhUti.) A uktine anusaranAra satyanoja vijaya thayA vagara rahenAra nathI. astu, prastuta A saMbadhe ATaluMja lakhI huM mukhya viSaya para vakuM chaM. e A upara nirdiSTa karelA kALathI jainetarone eTale jaina sivAya anya lokane ajJAta rahelA aneka puruSa thaha gayA, meM juduMja kahI dIdhuM che. te kALamAM jaina dharmanA vidvAna ziroratna paTTAcAryomAM Adya bhaTTAraka zrImAna 1008 zrI kuMdakuMda AcArya digaMbara muni - jeNe, jainonA ve paMthanA digambara ane zvetAmbaramA prathama utpatti digambaronI thaha ane pachI zvetAMvara utpanna thayA, e vAta te kALanI samAjane darzAvI ApI hatI ane te kALe samAjanI mahAn sudhAraNA karI hatI teo thai gayA, temanuM saMkSipta cAritra Aja bhAratavAsI sarva vAghavonI samakSa sAdara raju karUM chaM. te caritra lakhavA pahelA anonA atima tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmInA nirvANakALathI te zrI kuMdakuMdAcAryanI utpatti thai te paryaMtanI thoDI aitihAsika mA -
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. hIti kramekrame ApavI upayogI thaha paDage evaM dhArI te mAhIti krame AgaLa dAkhala karuM chu. zrI kuMdakuMdAcAryatuM nAma nahi jAganAra evo eka paNa manupya jainomAMthI maLavo muzkela che. isvIsana pUrva 526 mA varSamA zrI mahAvIrasvAmI tIrthakara mokSe gavA, te samaye vAddhono prasiddha rAnA ciMbisAra je jainapurANamAM zreNika rAjA e nAmathI prasiddha che te thai gayo. e prathama kaTTo bauddhadharmI hato, tene be striyo hatI; eka jainadharmI 'calanAdevI' ane vIjI bauddhadharmI 'vuddhamatI'. te samaye jaina ane bauddha dharmAne ghaNuM vaiSamya hatuM tema bauddhamatI rANI greNikarAjAne jainadharma viruddha kahatI hatI. rAjA paNa kAi avidvAna nahotA. teNe vuddhamatI rANInA gurunI ane celanAdevInA guru digambara muninI svataH parIkSA karI. parIkSAne aMte suvarNa hatuM te muvarNa ThayaM ane pItaLa te pItaLa Tyu. bauddha gusnI parIkSA karyA pachI te kevaLa dAMbhika hato tema jaNAyuM, paNa jyAre jaina digambara muninI parIkSA karavAne vanamA gayo ke tarataja celanAdevIe kayu hatuM ke jainamuni e zAMta pariNAmamA hoya che, tethI rAjAe dhAyu ke tenI svata'kasoTIthI parIkSA karavI e yogya che, tethI vanamA yoga dhAraNa karI dhyAnasta thayelA digambara muninA gaLAmAM eka pAse paDelA duSTa
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ digabara jaina, kALA bhayaMkara sApane nAkhI dIyo, paNa ATalo bhayaMkara upasarga munine karyA chatAM muni dhyAna virata thayA nahi; vaLI te rAjA AvRttAta kahavAne celanAdevI pAse gayo. taNI A jANI vyAkula citta thai ekadama doutI mAcI, ane munine namaskAra karI potAnA patie karelA aparAdha badala AlocanA karavA lAgI leNIe tyA sarpane noyo, ke tarataja teNInA kAmaLa hRdayaha vidAraNa thayu te sarpane lAkho koTI jAIne munine thatA trAsa badala teNIne atyaMta du kha thayu, ane ekdama gaLAmAthI sApa kADhavA tatpara thaI, paNa te sAya kADavArthI lAkho jIvanI (koDInI] hIMsA thaze, tethI teNIe dUta pAsethI sAkara magAvI eka bAju verI ke tarataja kIDIo sAkara upara AvI sApa uparathI utarI gai ane pipilikA rahita sarpa ekalo gaLAmA rahyo. pachI te sarpa kADhI nAkhyo bhane munie dhyAna visarjana karyu. pachI rAmA zreNikane potAnA kRtakarma barala pazcAtApa thayo ane jainadharmanI satyatA bhAsayA lAgI ana jainadharma grahaNa ko. pachI zrI mahAvIrasvAmIne taNe asaMkhya prazna pUchI potAnI zakAbhAnu samAdhAna kayu. A rAjAnI haiyAtImAja tenA eka putre jinadharmanI dIkSA lIdhI. A rAjA ghaNo nyAyI hato. sArAzaka mA vivisAra (zreNika) rAnA zrI mahAvIra svAmI
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. no samakAlina hato. A rAjA pachI teno putra 'kunika' ke ne gAdIpara beTho te bauddha hato. teNe potAnA vApane kedamA nAMkhyo hato. A vaMzamAthI pachI gAdIpara naMdarAjA, caMdragupta, azoka, veThA hatA. A rAjAnI rAjadhAnI paTaNA (pATalIputra) hatI. zrI mahAvIrasvAmInA samayamAM gautama (gaNadhara) thaI gayA, te gautamanA saMbaMdhamAM ghaNo vAda rahelo che. koI tene cauddhadharmanA saMsthApaka kahe cha, keTalAka tene zAkyamuni e nAmathI oLakhAve che, paNa AnI mAhItI jainagraMthomAMthI evI maLe cha ke te mahAna vidvAna brAhmaNa hatA. temanuM nAma iMdrabhUti dvija hatuM. temanu abhimAna joine eka jaNe temane nicalA zlokano artha puchyo hatoH kAlyaM dravyapadakaM navapadasahita jIva paTakAyalezyAH / paMcAnye cAstikAyA vratasamitigati jJAnacAritrabhedAH / / ityetanmokSamUlaM tribhuvanamahitaiH prokta mrhndiriishaiH| pratyeti zraddhadhAni spRzati camatimAn yaHsa vaizuddhadRSTiH // 12 // ____ A zlokapara puSkaLa prayatla koM, paNa artha samajavAmA tenuM kaI cAlyu nahI; tyAre teNe potAnuM mAna choDI zloka
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ digabara jaina. vicAravA mATe 'tAro guru vatAva" ema sAmAne kA, tethI te mANasa te vidvAn paNa mAnI dvijane zrImahAvIrasvAmI samakSa laI gayo. te dvija vItarAgamudrA joIne gatamAna thaI gayA ane jainadharmanI pUrNa mAhItI meLavI jainI banyA. tarataja teoe zrI mahAvIrasvAmInA samozaraNamAMnI vAra sabhAmA mukhya vyAkhyAtAnI padavI meLavI, pachI teNe te samAmAM rAjA zreNikane tathA aneka jIvone tIrthakaranI vANIno dharmopadeza ko. mahAvIrasvAmI nirvANa pada pAmyA pachI keTalAMka varSa bharatakhaDamA pharI dharmopadeza karI 12 varSa pachI gautamasvAmIe nirvANapada prApta karyu. A pachI sudharmAsvAmIe tebIja rIte dharmopadeza kayoM. A pachI jaMbUsvAmIe teja kartavya svIkArya. temanuM zarIra ati suMdara hatuM. temaNe keTalAka divasa rAjya karyA pachI dIkSA laI 38 varSo dharmopadezanA kAmamA gALyA. mahAvIrasvAmI pachI 62 varSamA thaI gayelA gautama, sudharmA ane jaMbUsvAmIne kevalI he che, tyAra pachI viSNukumAra, nandimitra, aparAjIta, govardhana ane bhadrabAhu e pAca vikhyAta muni thaI gayA. Ane zrutakevaLI kahe che. A pAMca, 100 varSamAM thaI gayA eTale zrI mahAvIrasvAmI pachI 162 varSamA thai gayA. arthAt i. sa. pUrva 364 varSamA thai gayA. bhadrabAhunA samayamAM caMdragupta rAjA thai gayA.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. jaina graMthamAM ve caMdraguptanuM varNana che, te vaMne saMbaMdhI ullekha krameM krame karavAmA Avaze. A uparathI ve caMdragupta nudAjudA thaI gayA hovA noIe e, anumAna nIkaLe che, paNa te nachI karavAne AthI vIja pramANo boIe. pUrva pATalIputra (paTaNA)mA 'naMda' e nAmano rAjA rAjya karato hato tene zakaTa, naMda, sabaMdhu ane kAcI e nAmanA cAra maMtrI hatA. teonI sAthe rAjA AnadathI rAjya karato hato. eka vakhata te rAjA para zatrue savArI karI. rAjAnI puSkaLa senA hoya tona A prasaMga laDavAno che, tethI rAjAe zakaTa' maMtrInI salAha puchI, tyAre zakaTe rAjAne kayu ke-hu~ sainya pArcha pheravu, paNa mane le game te karavAnI paravAnagI Apo'. rAjAne yA vAta pasada paDI ane tarataja zakaTe rAjA pAsethI nIkaLI kozAgAra [tijorI]mAthI puSkaLa dravya ApI tenuM sainya pArcha vALyu. pachI eka divase rAjAe potAnA kozAgAranI tapAsa karI, to dravya thoDaM lAgyu, tyAre rAjAe khajAnacIne te bAvata puchatAM teNe sarva hakIkata nivedana karI. tethI rAjAne krodha Alyo bhane teNe zakaTane tenA chaiyAM chokarAM sAthe kedamAM nAkhyo, tyAM tenA kuTuMbanAM sarva mANaso duHkhI thaI gataprANa thayA ane phakta zakaTa ekalo rahyo. punaH te naMda anApara. zatrue.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. caDhAi karI, tyAre te rAjAe zakaTane baMdha mukta karI tenI salAha puchI, tyAre zakaTe "rAjAne keda na karo, huM sainmane pArcha mokalAvu chu' evu kahI pote parasainyanA senApatine maLI nanda taraphanI dahezata tenA manamA nagADI ane nandanu sainyavaLa catAvI te sainyane pAchu mokalAvyu, tyAre rAjAe punaH tuSTa thaI sacina--pada tane ApavA mAGayu. javAvamAM zakaTe kayu ke ne paDhavIthI mArI kuTubIya maMDalI maraNa pAmI, te padavIja mAre joIe nahi. pachI te pote saMtuSTa thaI rAjAnI pAseja rahyo. ___ pachI te eka vakhata pharato hato, tyA rastAmAM eka cANakya nAmanA dvinane darbha khaNato joI tene pucyu--"ugelA darbhane zA mATe khaNe cheA tyAre cANakye uttara Apyo ke tenuM kAraNa e che ke mAre pho vAgyu tethI hu~ tene khaNu chu, kAraNa ke ApaNane du kha denArane nirvaza karavo teja ucitche." A bAta zakaTane gamI. jeNe ApaNA kuTuMbano nAza karyo te naMda rAjAnoja nirvaza karavo evo ghATa teNe ghaDayo. A kArya mATe teNe cANakyane potAne Azraye rAkhyo. pachI zakaTa ane cANavaya banee pararAjA tarapha gamana kayeM ane te rAnAthI naMdano 'parAbhava karyo ane cANakye lAvelA cadraguptane naMdanI gAdIpara besADayo. A pramANe bolelA vacana kharAM ko ane pachI saMsAra
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 16 mAM kAI sAra nathI evu samanI zakaTe jinadIkSA lIvI. pachI zAstra paThanamA potAno sarvakALa chevaTa sudhI gALyo. ahI sudhI zakaTatuM A alpa caritra, A parathI eka to zakaTa jainI hato ebuM Thare che, bIju zAkaTAyana vyAkaraNa nAmano je graMtha che,teno kato paNa Aja (zakaTa) hato evu anumAna kADhI zakAya che. A vAta ve hajAra varSa pUrvenI che, tyAre uparanA anumAna bahudhA kharAja che evaM lAge che zakaTe, cANakye ANelA caMdraguptane gAdIpara besADavAthI te rAjya uttama rItithI cAlavA lAgyuM te jainadharmI hato, evo jaina graMthamAthI ullekha maLI Ave che A prathama 'caMdragupta'. tenA putra je baMdhusAgara teNe potAnA pitA pachI rAjya calAvI chevaTe potAnA putra 'azoka' ne rAjya sopI pote dIkSA lIdhI. Ano dharma saMvadhI kAi spaSTa ullekha nathI azoka sarva kaLAmAM nipuNa hato tethI teNe sarva rAjA ane zatrune jItI puSkaLa dezo kabaje karyA. teNe potAnA bunALa nAmaka putrane vidvAna vanAvavA mATe eka guru pAse mokalyo. te gurue tene nitya zAlyodana khabarAvI adha karyo. pachI azoka jyAre bhUmaMDaLa pharI Avyo tyAre putranI sthiti joI tene kheda thayo tyAre teNe potAnA putrane eka sudara rAjakanyA sAthe lagna karAvI Apyu. pachI te 1114
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. ubhayane caMdragupta nAmano putra thayo. tene rAjyArohaNa karI azoka dIkSA lIdhI ane caMdragusa rAjya karavA lAgyo, A bIjo caMdragupta ___A caMdragupta jainI hato, te saMbaMdhI pUrNa AdhAra che. AnA samayamA bhadavAhu AcArya vidyamAna hatA. te rAjA jaina dharmamAM ghaNo niSNAta hato. te eka veLA nidrAmA hato tyAre nIce ApelA soLa svapna kahI tenI phalazruti puchI. A soLa svapno kharekhara ghaNAM majedAra ane sApata sthitine maLatA Aye che tethI tene phalazrutIsaha ahIM nIce lakhu chu-- soLa samo bhane tenAM phaLo. 1. kalpavRkSanI DALa tUTelI dIThI. phala-A pacama [kali] kAlamA ghaNAja thoDA loko jinadIkSA leze. 2. suryAsta thayelo joyo. phala-paMcama kALamAM bhadravAhU pachI pUrNa aMbhapUrva jhana dharAvanAra rahaze nahi. 3. caMdra cAlINI sarakho sachidra joyo. phala-jinazAsanamA aneka bheda paDaze. 4. bAra pheNavALo sarpa joyo. phala-bAra varSano duSkALa paDaze.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 5. devonuM vimAna upara pArcha jatAM joyu. phala-paMcama kALamA cAraNa muni vidyAdhara A bhUmimAM Avaze nahi. 6. ukaraDApara kamalotpatti. phala-bahudhA vaizya loka mAtra jainadharma pALaze. brAhmaNa ane kSatri anyamatI thaze. 7. saMtonuM vRMda nAcatuM joyu. phala-A paMcamakALamAM manupyo caMDI, muMDI, mairagati nAnA prakAranA kudevonI sevAmAM rahI aneka jIvonI hiMsA karaze. ___ . 8. AgIne camakato joyo. ___ phala-jainadharma samyak savistara rahaze nahi ane mithyAtvano pracAra thaze. 9. sarovara bahudhA sUkuM hatuM temA eka bAju thADA pANI joyAM. phala-je ThekANe jina kalyANika thaze tyAM dharmanI kSINatA thaze. 10. sonAnAM pAtramA kutarAM khIra khAtA joyAM. phala-uttama kuLamAthI lakSmI nIcakuLamAM rahe
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. 11. vAdaro hAthIpara beThelo joyo. phala-paMcama kALamAM nIcaM loka rAjya karaze. kSatriya rAjA kAi rahene nahi. 11. samudramaryAdAnuM ullaMghana joyu. phala-paMcama kALamA rAjA loka anyAyI ane nIti bhraSTa thai paravittanuM haraNa karaze. ..13. mahArathane nAnA vAcharaDA joDelA dIThAM. phala-vRddhAvasthAmA dImA paLAze ane taruNapaNAmAM kvacit koi dIkSA leze. 14. rAjaputra uMTapara veTela joyo. phalAjA loka dharma ane dayA na karatAM hiMsA karaze. ratnarAzImAM mATI meLavelI joi. phala-rAjA loka nigraMtha munino droha karaNe. 16. ve kALA hAthI laDatA joyA. .. phala-jyAM joie tyAM parjanya (megha) paDaze nahi. A pramANa svapnoMnI phalazruti 'jANI rAjA caMdraguptane ati du kha thayu ane udAsa thavo. bhadrabAhu munIe paNa have vAra varSako duSkALa paDane eva~ jANI potAnA zipyo sAthe dakSiNa dezamA vihAra karatA javAna TharAvyu. caMdragupte rAjanI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 19 bhAvI sthiti bhayaprada dhaze, evaM jANI bhadrabAhu muni pAse | dIkSA lIghI ane teNe temanuM ziSyatva svIkArI temanI sAdhe rahevA lAgyo. - bhadrabAhu munIe paNa potAnA 12 hajAra zipyo sAthai, | dakSiNamAM navAnuM TharAvyuM, paNa te svata. avadhijJAnI (aMtarjJAnI) hovAthI potAno aMta thoDA vakhatamAMja dhavAno che evaM jANI yovAnA 'vizAkhA' nAmaka zipyane paTTAcAryano adhikAra Apyo, ane tene dakSiNamAM ravAnA karI pote dhyAnastha rahyA, tyA re caMdragupta paNa vAkInA zipyo sAthai dakSiNamAM na natAM guru pAsena rahyA. te bAra hajAra paikI rAmAcArya ane eka be hajAra AcArye paTaNAmAM keTalAka zrAvakoe A bhayaMkara duSkALamAM saMbhALa levAnI vinati karavAthI pATalI putramA rahyA bhA vinaMti bhadrabAhunA ziSyAne karI hatI, paNa monI vinaMti para lakSa na ApatAM teo dakSiNamAM TheTha gayA. baMgAlAmAM sAMbhaLelA bhaviSya pramANe jema jema duSkAla * potAnuM ugra svarupa prakaTa karavA lAgyo, tema tema rAmAcAryAdikanI nitya kriyA DolAyamAna thavA lAgI, huSkALane -laine paTaNAmA rahelA AcAryonI eva bhayabhIta sthiti thaha ke eka divasa tyAM eka muni AhAra levA jatAM e bhukhathI
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 digaMbara jaina. pIDita eka manuSye te munine joine tenuM khUna kIg ane muninuM peTa phADau temAthI anna bhakSaNa kayu. A vAMta bAkInAmoe rAmAcAyene kahI, tyAre taNe rAtrImA mAhAra levA javu evaM TharAvyu. paNa pachI rAtrIe AhAre jatA kutrI muMkavA lAgI tyAre teNe AhAre jatAM ekeka lAkaDI lai javAna TharAvyu ! pachI ekadA eka muni AhAre jatA hatA tene ekadama eka garbhavALI strIe joyA. yatinuM rupa joi te sono ekAeka garbha paDI gayo, A sarva vRttAta punaH rAmAcAryane nivedana karatA teNe vasra bhane pAgharaNa vAparavAna TharAvyu. A pramANe A digaMvaramAMthI vIjI zAkhA utpanna thai. A zAkhAnu nAma zvetAMvarInI zAkhA. A pachI vadhatAM vatI balADhya thai. gunarAtamAM pahuMSA zvetAMbarI matanAMja loka jovAmAM Ave che. AvI zvetAMvarInI utpatti che. pachI duSkALa utarI gayA pachI dakSiNamAM gayelA vizAkhAcArya Adi daza agIbhAra hajAra ziSya pAchA AvyA. dakSiNamA jaine teNe tIrthayAtrA karI karNATakamAM gamana karI potAnI vakRtva zailIthI sarvane dharmopadeza dIyoM ane jaina dharmano uttama rItithI pracAra karyo, pachI AvIne 'rAmAcArya ne maLyA ane thayelA doSa temane darzAvI kRta aparAdha badala prAyazcita
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. lIdhu, ane pUrvavat muni kriyA pramANe te cAlavA lAgyA. rAmAcAryane sthUlAcArya ane bIjA keTalAka ziSyo hatA. teo duSkALamAM pracalita thayelI ti vAstavika dhArI svecchAcArIpaNe cAlavA lAgyA, ane- tevoja potAnA ziSyone upadeza devA lAgyA. A zvetAMvarIno mULa pAyo. sArAMza ke bhadrabAhUnA samayamA A navIna zvetAMbarI matanI utpatti digaMbarImAthI thai, eTaloja ullekha ahIM karavo basa che. vIrasaMvat 162 thI te 245 sudhImAM vizAkhAcArya, proSTilAcArya, nakSatrAcArya, nAgasenAcArya, jayasenAcArya, siddhArthAcArya, dhRtisenAcArya, vijyAcArya, buddhiliMgAcArya, devAcArya bhane dharmasenAcArya evA agIyAra bhAcArya bhadrabAhunA paTTapara krame krame besatA gayA. A AcArya 11 *aMga ane daza pUrva jJAnanA dhAraka hatA. A isavIsana pUrve 364 varSathI te 181 varSa sudhImA thai gayA, pachI teonI pachI te paTTapara agIAra aMga pAThI AcArya, nakSatrAcArya, jayapAlAcArya, pAMDavAcArya, dhruvasenAcArya, ane kaMsAcArya e vIrasaMvat 345 thI te 468 sudhImAM thai gayA. eTale i0 sa0 pUrvI 181 varSathI te 58 varSa sudhImAM uparoka * nAgha-pUrva ane aMga saMbaMdhI unlakha AgaLa kayoM che. -
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 digaMbara jaina. pAMca AcArya thaha gayA. pachI ekadama manuSyonI buddhi kamI thavA lAgavAthI pUrvapAThI jJAnano lopa thayo paNa 1.1 aMga paikI, jJAna kamI kamI thavA lAgyu. - tyAra pachI te paTTaparaHsubhadrAcArya-10 aMganA dhAraka 6 varSa sudhI. yazobhadrAcArya-9 , , 18, " bIjA bhadrabAhUjI , , 23, , lohAcArya- 7 , , aMdavalI AcArya 1 , , 28" " mAyanaMdI AcArya-, , 21, dharasenAcArya , , 19, " puSpadaMtAcArya- , , 30, " bhUtabaLI AcArya " " 20" " ___A sarva AcAryo krame krame thai gayA. te vIrasaMvat 468 thI te 683 sudhImA thayA; eTale i0 sa0 pUrva 58 varSI te i0 sa0 157 surdhAmA-uparokta AcArya thaI gayA; eTale
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 23 |cArya jyA paTTapara 11 muM varSa vetuM, tyArathI isavIsana zaru thayo. taduparAta bIjA bhadrabAhUnI samayamAM vikrama saMvat 4 hato. A saMvat vikrama rAjAnA gAdIpara vesavAthI zaru thayo, A graMthaparathI jaNAya che. 7 - vikramano anma, jyAre subhadrAcAryane paTTapara beThAM ve varSa thayA tyAre thayo, evo ullekha che. vikrama rAjAne bAMbIsame varSe siMhAsana maLyuM evaM Thare che. vikrama saMvatnA samaya pachI isavI sana 38 varSathI zaru thayo, evaM A parathI Thare che, paNa vAstavika zete Aja vikrama saMvat ane isavI sana bemA je aMtara dekhAya che te chappana varSanuM che, tyAre vikrama saMvat ne Aja pracalita che te tenA janmathI thayo haze evaM dekhAya che, kAraNa ke subhadrAcAryane paTTapara 4 adhika varSa, yazobhadrAcAryanAM 18 varSa adhika, bInA bhadrabAhUnA 23 varSa ane lohAcAryanA 11 varSa maLI ( 4 - 14-23 - 11=56 ) ema 56 varSa barAbara maMLI rahe che.. A-parathI vikrama janmaMthI te Ajano pracalita saMvat zuru bhayo evaM dIse che, paNa A saMvat che evaM Tare che, sArAMza ke vIra saMvatnA 470 varSa pachI vikrama saMvat zaru thayelo che, paNa vIra sat vikramanA janmathI cAhayo hoya. to te barAbara che. tenA rAjyathI kiMvA aMtathI mAnyo hoya, to keTAMka varSa 1 -
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 digaMbara jaina. temAMthI vAda thavAM joie, ane tetho vIra saMvat kaMdaka pAchaLa jAya. cIra saMvatno adyApi yogya nirNaya thayo nathI. keTalA - kano mata ( AdhArathI ) 2556 varSano ane keTalAkano mata 2432 varSano paDhe che, to Aja puSkaLa vidvAna gRhastho ert sanmAnanIya jaina patrakAroe 2432 lakhekA che- prAtha karyA che tethI huM paNa te grahaNa karIne cAlyo chu jaina itihAsa. grathakAroe vikrama saMvat 4 madhye thayelA vIjA bhadrabAhUne paTTanA pahelA adhikArI karyA che enuM kAraNa evaM dekhAya cheke saMvat zaru thayo tyArathI A pahelA sthapAyA eTale Ama thayuM. yA pUrve thaha gayelA ane upara varNavelA AcArya kevaLa kame * krame dharmopadeza karI gayA te pUrvAcAryoe potAnA paTTa ziSyone . kiMvA munine saMghanA nAyakane adhikAra Apyo ize eTala Thare che. tenA amuka eka ThekANe paTTa ( gAdI ) che evo kAMha spaSTa ullekha maLano nathI. paTTanI sarva mAhitI bhadrabAhurthI ane thoDI 'kuMda kuMda' AcAryayI maLI bhAvI che te pAchaLa lakhavAmA Avazeja. bhadrabAhUna paTTa ujjayinimAM hato. 1 1 * hAla to 2440 mu varSa cAle che, paNa A lekha bhagAuno khAyalo hovArthaja ane 2832 lakhelA hai,
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. paTTAcArya- bIjuM mAna guptaguptI AcAryane ApelaM che arthAta lohAcArya, arhadvalI AcArya, mAghanaMdI, dhanasena, puSpadaMtAcArya, bhUtavaLI A sarvane paTTa sAthe kAi saMbaMdha na hovAthI teno vizeSa ullekha koM nathI. phakta te aMgajJAnanA dhAraka hatA eTaluMja. varisaMvat 492 madhye ane vikrama saMvat 4 mA vIjA bhadrabAhu gAdIpara ( paTTa para ) hatA. 22 varSa sudhI paTTAruDha rahI teNe vIra saMvata 114 mAM potAnA ziSya guptaguptI munine paTTAdhikAra Apyo ane pote dhyAnastha thayA. guptaguptI munie nava varSa paTTAdhikAra calAvI vIrasaMvat 123 mA te paTTa mAghanaMdI AcAryane Apyo te samaye zvetAMvara paTTanI sthApanAthai tyAra pachI mAghanaMdI AcArye 4 varSa paTTa calAvI vIra saMvata 527 mA eTale vikrama saMvat 40 mAM te upara potAnA mukhya ziSya 'jinacaMdra ne besADI pote dhyAnastha thayA, te samaye isabasin 2 hato. isavIsana 2 madhye jinacaMdra AcArya paTTAsTa thayA, te ApaNA caritra nAyakanA mukhya guru ane temanu ekadara Ayupya 65 varSa 9 mahInA ane 9 divasanu hatu tene phAlguna sudi 14 ne dine potAnI vayanA 56 mA varSe guru mApanadI AcArya pAsethI gAdI maLI. te mahA manonigrahI ho
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 digaMbara jaina. vAthI sarva ziSya temano saMyama joine atizaya namatA rahetA / hatA. teNe potAnA sarva ziSyone hogIyAra karI pote potAnI askhalita vANIthI sarva prANI mAtrane dharmopadeza karatA ane potAnI 65 varSanI vaye potAnA paTTazipya kuMdakuMda AcAryane svataH potAnA-paTTa upara desADI pote vanano mArga svIkAryoM A paTTazipya ApaNA caritranA nAyaka che. te tarapha have ApaNe vaLIe. vAMcaka varga, nAyakanI bahu vAta joi, paNa tenA caritra paryaMta aitihAsika mAhitI hovAnI jarura lAgavAthI te ahIM lakhI che. A nUtana mAhitI vadala kaMTALona khAtA ulaTathI eka dharmanI aitihAsika navIna mAhItI meLavI ne AnaMda pradarzita karazo, evI pUrNa mAzA che. have mahAvIra tIrthakarathI atyAra sudhI navala vizeSaa'zuMthayu, teno sakSepa vicAra karIe. vAMcaka varga, thoDI sabUrI karajo. A mAhIti Apane upayukta hoya tevuja che. jaina dharma anAdi che, to tenI sthApanA prathama tIrthakara vRSabhadeva-caudamA manu nAbhirAyanA ciraNajIvI-emaNe karI evo jaina dharmano mata che. jaina dharmamA vizeSa mahatvanI vyakti zaM te tirthakara che ? tIrthakara eTale dharma tIrthanA prarvataka tene jJAna mati, zruti, avadhi (aMtarjJAna), mana paryaya (mana bhoLakhavu), kevala
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 27 jJAna [ trailokamAMnA sarva, sthAvara, jaMgama jIvonu, devAdikonu, svarga, mRtyu ane pAtAla- jJAna hovU te. ] tenI prApti thayelI che. 12 aMga ane 14 pUrva jeTalaM jJAna teone che. 12 aMgarnu saMkSita varNana: 1 AcArAMga-muni kriyA, 22 pariSaha, 24 parigraha varNanAtmaka zAstra, 2 mutrakRtAMga-deva, guru, zAla, dharmanuM tathA zrAvakornu vinayAtmaka zAstra. 3 sthAnAMga- gRNasthAna ane 14 guNasthAnonuM varNanAtmaka zAstra. 4 samavAyAMga-dravya, kSetra, kAla, bhAva, dharma, adharma, 7 naraka, 16 svarga, varNanAtmaka zAstra. - 5 vyAkhyAprajJapti jIva, asti, nAsti, nitya, anitya ane 60000 praznottaro. 6 jJAtakathAMga-tIrthakaranA tathA gaNadharanA puNyanuM varNanAtmaka zAstra. __ 7 upAsakAdhyana-ahaMta deva, nigratha guru, daya,dharmarnu varNanAtmaka zAstra. 8 aMtakRtAMga-aMtakRta kevalInuM varNanAtmaka zAstra.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. 9 anuttarAMga--pratyeka tIrthakara sAthe daza muniornu svargagamana thayuM tenuM varNana zAstra. 10 praznavyAkaraNAMga-dharma kathA 4 ane dhana, dhAnya, lAbha, hAninuM zAstra. 11 vipAkasUtrAMga-vedanIya, sAtA asAtAkarma varNana. 12 daSTi pravAdAMga-14 pUrva, 5 prajJapti 5 culIkA, 1 sUtra ane 1 prathamAnuyogarnu varNanAtmaka zAstra. pratyeka aMganI pada saMkhyA 18 hajArathI te eka anja sudhI- / nI che. bAra aMganI pada sakhyA 11 anja, 13 karoDa, 12 lAkha 38 hajAra ne pAca che. pratyeka padamA 51 karoDayI adhika zloka che. A bAra aMganuM varNana che. 14 pUrvana saMkSipta varNanaH- 1 utpAda pUrva-sarva vastumI utpatti, vinAza ane sthIrapaNAnuM varNana. . 2 agrAyaNI pUrva-sunaya, kunaya ane pRthvInuM jAti bhedAtmaka varNana. . 3 viryAnuvAda pUrva-63 zalokA puruSonI zakti ane dhairyAtmaka varNana. 4 asti-nAsti pUrva-saptamaMga ( syAvAda) ane
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. zAzvata, vinAzaka vastunuM varNana. 5 jJAna-pravAda pUrva-mati Adi jJAnavA 8 meda ane gaNita viSaya phala utpatti varNana. 6 satya-pravAda pUrva-hRdayAdi 8 sthAnathI svaroccArAsmaka varNana. 7 Atma-prasAda pUrva-kartA, bhoktA, nitya, anitya, jIva svabhAva ane ji. gu. 46. 8 karma-pravAdapUrva-ATha karmanuM varNana. 9 pratyAkhyAna pUrva-pApakriyAno tyAga bhane 6 saMhanana ( zarIra )nuM varNana. 10 vidyAnuvAda pUrva-mahA vidyA 500, laghuvidyA 700, aSTAMga nimitta jJAna varNava. - 11 kalyANavAda pUrva-63 zalAkA maMgalotsava, 6 kalyANika, 16 bhAvanAnuM varNana. _12 prANAnuvAda pUrva-vaidyaka, gAruDa, zvAsocchvAsa, 8 yoga, vAyujJAjJAnAtmaka varNana. 13 kriyA vizAla pUrva-puruSonI 72 kalA, strInA 46 guNa, zilpabheda 8nu varNana.. . .14 lokabiMdu pUrva-traNa lokanuM varNanAtmaka zAstra.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 digaMbara jaina. caudapUrvanI pada saMkhyA 91,10,00,001 che. A caudapUrvanuM varNana. ATalaM jJAna tIrthakara, kevalI, zrutakevalI ane kevalIne - hoya che. A jJAna zrI mahAvIra tIrthaMkarane hatuM. sAdhAraNa kevalIne paNa A jJAna hoya che. phakta tene pAMca kalyANaka nathI hotAM. kalyANaka eTale iMdra taraphathI dhanAro tIrthakarano utsava. zrutakevalIne 12 aMganA zAstrI mukhodgata hoya che. mahAvIrathI te jambusvAmI paryaMta uparokta jJAna hatuM. bhadrabAhu sudhI te kamI pramANamAM raghu. dharmasenAcArya paryata 11 aMga ane 10 pUrvanuM jJAna rahUM. kaMsAcArya sudhI pAThe 11 aMganuja jJAna radhuM subhadrAcArya 10, yazobhadrAcArya 9, vIjA bAhubhadrAcArya 8 aMganA dhAraka hatA bhUtavaLI paryaMta ekaja aMganuM jJAna racuM ane kuMdakuMdAcArya sudhI eka aMganA jJAtA koi radhuM nahi; paNa Aja jema aMgajJAnano abhAva thayo che, tevIja sthiti te vakhate nahotI. ahiM thoDI, tyA thoDI, ema thoDI thoDI mAhIti rahelI hatI. sArAMza- kuMdakuMda AcAryanA samayamAM tIrthaMkaranA samayanuM agamya jJAna racuM nahotuM, paNa teno abhAva te vakhate thayo nahoto. eTale te samaye zAstrIyajJAna ghaNaM thoDaM paNa havaM- bIjA cAra varSamAM bhayaMkara duSkALa t
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. paDavAthI jaina dharmamA eka navIna mata pracAramA Avyo hato, te koNa? te zvetAMbara mata haMze te vadhAre pAtAno paga laMbAnyo gayo, tethI te mano ghaNo prasAra thayo hato. e sivAya vauddhamata paNa kicita hato. ahIM bauddhamata kyAre sthApana thayo, teno ullekha karIe to ayogya thaze nahi ema dhArI nIce lakhu chu. bauddhamatanI utpatti. mahAvIrasvAmI pUrva barobara baso varSa pahelA nainonA trevIzamA sarvajagadvikhyAta zrI pArzvanAtha svAmI thaha gayA hatA. tenI pachI pihitAzraya jaina munino ziSya buddhikIrti mahAna zAstravettA hato, te palAsa nagarImAM sarayU nadIne kAMThe tapa karIne raheto hato. teNe nadImAM eka mRta macchI joi, tyAre potAnA manamA bolyo-'ahiMsA paramo dharma:'-hiMsA na karavI e parama dharma che, paNa A macchI hiMsA karyA vagara marI gai che, to tene bhakSaNa karavAmA harakata zAnI ? arthAt temAM kAi doSa nathI, kAraNa ke temAM jIva nathI, macchI nirajIva che Avo vicAra karI teNe te khAdhI tenA gurue A jANavAthI tene prAyazcita karavAnu kahyu, paNa teNe te kayu nahIM / ane aMgapara lATavastra dhAraNa karI vauddha matta sthApana karyo. A bauddha dharmano mULa pAyo. Aja 'ahiMsA paramo dharma,' che evaM
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 digaMbara jaina. lAkho bauddha loko mAne che, paNa varSamA keTalA mAThalA, vAMdA, mAdi prANIno nAza thato haze- te jApAnI ane cInA lokonA hItahAsaparathI spaSTa samajAze. A mATe vizeSa ullekha vistAra pUrvaka ahIM karavAnI jarura nathI. A bauddhonI utpatti. have keTalAka kahe che ke azoka vageree te dharma uttama pALyo e vAta jUdI che, paNa mULa racanA evI che ke te kkhate A dharma ApaNA caritra nAyakanA samayamA ekadA unnati joine gabhIra sthitimA AvI pahoMcyo hato, ane te vaste ApaNA caritra nAyakano udaya thayo. teo vadhI vAjuoparathI AvatA humalAne aTakAcI zakyA nahi, chatA teoe te humalAne koi paNa rIte zreSThatA apAvI nahi. atyAre vIjI bAju na vaLatA amArA thAkI gayelA vAMcaka vargane have ApaNA caritra nAyakanI oLakhANa karAvadhAnI zaruAta karuM chu ApaNA caritra nAyaka kuMdadAcAryano janma mAlaka dezamAM (mAlavAmA ) budI-koTA najIka AvelA vArApura nAme saMsthAnamAM thayo, te vakhate te nagaramA kumudacaMda rAjA kumudacaMdrikA rANI sAthe rAjya karato hato. ane bahudhA dhaMdhAdvArI. vyApArI vasatA hatA. temA eka kuMdazreSThI nAme sadhana
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 kuMdakuMdAcArya caritra. ane dhArmika vyApArI hato. A gRhastha ApaNA caritranAyakano tIrtharupa hato tene kuMdalatA nAmanI sahacAriNI hatI. te koNa hatA te vAcakavargane jaNAkvAnuM kAma nathI. A ubhayathI vIra savaMta 497 vikrama savaMta 5 mA ApaNA caritra nAyaka janmyA. mAtapitAnA nAmamA raheDhaM sAdRzya joine sarvee arbhakanu nAma 'kuMdakuMda' pADayu. potAne putra thayo tethI kudazeThe tyAnA zrI zAMtinAtha svAmInA maMdiramAM devanI pUjA karI janmelA putradazanI yazodhvajA AkAzamA caDhAvI, eTale tyAnA te madi rapara dhvajA caDhAvI tayA zikharapara kalaza paNa caDhAyo astu. AgaLa jatAM A putra khelato khelato saune AnaMdadAyaka thai paDayo. divase divase kumAra vRddhi pAmato gayo pAMca varSa pachI kevala bAlyAvasthA pasAra thaha, ane vIjA cAra varSa gayA eTale khela karavA sivAya bIjo ghagho hato nahi, tenA sobatI mo. mAM pAte hamezA sauthI baMdhAre caDhIAto hato. te putra ekadama mhoTo thavA lAgyo. A joine pitAne zikSaNa mATe kALajI thai. te vakhate AjanA nevu zikSaNa nahotuM. zALA, vidyAlaya vizvavidyAlayano te vakhate abhAva hato e saSTa che. bahu thAya to te vakhate eka adhyApaka potAne ghera vidyArIone rAkhI zikSaNa ApatA. te vakhate kaLI AjanA jetro prakhara jIvanakalaha
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina, paNa nahoto. ane loka jIvanakalaha mATe zIkhatA nahatA, paNa Aje jema jJAna mATe pAzcAtya sTenDarDabAi saravA celA agamya (pUrvAtya) gurunI sevA karavA maiyA che; te prakAranA jJAna, a. dhyAtmaka jJAna zikhavApara lokanu citta hatu. te vakhate bhAratavarSa susaMpanna hato ane sIkaMdara vAdazAhanI svArI sivAya tene bI. jA ekapaNa duHkhano paricaya paDayo nahato. AvA subhikSa vakhane zuM lokAna peTabhara meLavavAne jJAnanI jarura hatI ? nahIM. nahIM! tenuM samagra citta kSatriyavidyA ane brahmavidyA-adhyAtma vidyAmAMja hatuM. kuMdazeTha pote svata sadhana vyAparI hovAthI dravyanI AzA evI vizeSa na hatI. temana potAno putra kSatriyavidyAmA paTuva meLave tema paNa lAgyu nahIM te samaye moTA ane sarvamAnya adhyAtmajJAna pracalita hovAthI tyA tenu citta vajyuM, e kaheganI jarura nathI, paNa gurune mATe konI yojanA karavI e pazna hato. pUtrane paNa hoMgIyAra bhane vidvAna thAu evI icchA hatI bhane tethI teNe pote potAnA gurunI-zikSakanI goThavaNa karI te nIce pramANe. eka divase kuMdakuMda kumAra potAnA goThIA sAthe khelato khelato vanamA Anyo, tyA tene eka nagna, zAta ane kSamAvAna muni dRSTigocara thayA. sAdhAraNa niyama evo cha ke
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMda kuMdAcArya caritra. koI AcArya, muni, kiMvA sAdhu hoya tvA jai namaskAra barI pujA karavI joie. A.niyamAnvaye te vakhane te muninA samakSa puSkaLa zrAvaka bhAvIne veThA hatA, ane keTalAka tenI pujA karatA hatA. Avo prakAra joine A kumAranI sAtha AvelA sobatIoe to tarataja pobArA gaNyA, paNa kumAranA mananI avasthA te samaye kai bhinnaja thai ane manamA sphurI Avyu ke zAvAsa munivarya ! jo manuSyane jagatamAM tArA jevA pujya thavu hoya to teNe kharekhara tArA zAMta, zaMbhIra, udAra ane sarva hitakArI sadguNonuna anukaraNa karavu joie jagatamA hAla svArtha saviAya anya vastumA najara na pahAcADanArI vyaktio puSkaLa che, paNa svArtha sAdhI parahita karanArI tArA jevI vyakti kharekhara viralana, tethI taneja A jagatamA dhanyavAda cha ! Avo vicAra karI te kudakumAra vIjA chokarAo sAthe ghara na jatA keTalAka tenI sovatI ke je tenI rAha joi rastAmA ubhA rahyA hatA tene sAthe lai te digavara muni pAse Avyo, ane muninu tapa, dhyAna ane dayAbhAvathI banelaM zAMta ane gabhIra rupa joine ane tyA cAlato dharmopadeza sAMbhaLIne te kuMdakuMda kumAranuM citta thaMDagAra thai gayuM, ane te munine
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. cheTethI namaskAra karyA ane te munino dharmopadeza sAMbhaLI tenA manamA judI judI kalpanA taraMga uThavA lAgyA ke kharekhara muni ! A saMsAra asAra che, mAbApa bhAi sarva mAyAnuM bajAra che, A jIvane manuSya, tirthaMca, naraka ane devagatimA ekalaM bhramaNa karavuM paDe che. jema sukhano bhoktA ekaja che tema asA du.khono bhoktA A jIva che. narajanma durlabha che ane temAM saddharmaprApti durlabha che, tethI kAktAliyanyAyavat maLelo janma cAlyo na jAya te mATe izvaraciMtvanamA tallIna thavA jevuM kharaM kalyANajIvana bIjuM koi nathI. A suninuM kahetuM tene taddana yathArtha lAgyuM. ApaNe jo svataH A vicAra pramANe cAlIe to mAnApane dukha thaze paNa vicArane aMte e AvyuM ke - mAtrApa konA ? jIvamAM jIva che tyAM sudhI mAruM sau bole che paNa ekadA jIva nokaLI gayo eTale sarva saMbaMdha ane sagapaNa tUTayA. je mRdu zarIrane uttama svAdiSTa padArthothI poSaNa karIe, uttama vastrothI suzobhita karIe, te zarIrano Akhara cItA upara nAza thavAno ! arthAt A saMsAra mAtra mAyAvI - krodha, mAna, mAyA, lobhanu bajAra che. krodha, mAnane jItyA sivAya kharI Atmonnati nathI. have je thAya te bhale. thAya, paNa huM AvA sajjana ane hitakara muninI sobata 36 "
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. choDanAra nathI. Avo dRDha nizcaya karIne e te muni pAse gayA. te muni koNa hatA te vAcake jANI lIdhu haze. A saMvata 40 mA pahAruDha thayelA ninacaMdra muni hatA. kudakudakumAra tene namaskAra karI temanI pAse jai beTho, ane temanI pAse nAnAmRta prApta karavAnI icchA darzAvI. A vakhate tenI vaya 11 barSanIja hatI. A kuMdakudakumAra bhAkhare jinacaMdra munInu ziSya svIkArI pote tenA saMghanI sAthe jJAna- pAna karato karato cAlyo. yA sarva vRttAta tenA mAtApitAe jANyu, eTale temo mAzcarya cakita thayA, paNa eka dRSTithI tebhone te yogya lAgyu ane vicAryu ke putra jJAnaprApti mATe gayo che, ajJAna mATe nahiM ane tethIna temaoe potAnA mananuM samAdhAna svata. kayu. kuMdakuMdakumAre potAnA guru pAse rahI jainazAstrano uttama abhyAsa karyo, ane jinacaMdra AcAryanA sarva ziSyomA pote paTTaziSya thayA ane A adhikAra tenI sasAra viSaye pUrNa virakti joineja ApavAmAM Avyo. kuMdakuMdakumAre potAnI 23 mA varSanI vaye guru jinacaMdra pAsethI dIkSA lIdhI. jinacaMdrAcArya pote avadhijJAnI muni hatA; teNe potAno aMtakALa samIpa nANI potAnA paTTAzaSya kuMdakuMdane paTTAdhikAra Apyo,
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. ane pote dhyAnastha rahmA-samAdhistha thayA je samaye tene paTTAdhikAra maLavAthI te paTTAcArya thayA, te vakhate vIrasaMvata 536 hato. A paTTAbhiSeka potAnA guru pAsethI poSa vada / me thayo ane havethI kuMdakuMdacArya paTTAdhikArI vanyA. atyAra suSI sapaLI gAdI ujayanImA dhai gai, evo paTTAvalImA pUrNa ullekha che. A vakhate mAtra jude ThekANe sthApanAmA AvI teno ullekha pachI karIza. jyAre e paTTAdhikArI thayA te vakhate digavara mudrAdhArI muni hatA, e mAtra pakkI rIte lakSamAM lebu joie, kudakudAcAryanI nIce ghaNA ziSyonI maMDaLI hatI, temAM mukhya zipyanu sthAna mAsvAmIne ApalaM hatuM, ane teja tenI pachI paTTAdhikArI banyA. astu. jinacaMdrAcArya svargastha thayA pachI teNe uttama rItithI yotAno adhikAra bajAvavAnI zaruAta karI. potAnA ziSyone cAre tarapha mokalI jaina dharmano prasAra karyo ane cAre vAjue dharmopaveza satat zaru ko. gurunI pachI te svataMtra AtmakalyANa mATe tapa karavA lAgyA. AgaLa jatA AtmanizcayathI aneka kalpita zaMkAcaM samAdhAna karyu, te vakhate vene mAtra vizeSa zrama paDayo, kAraNake te samaye aMga ane pUrvajJAnano lopa. thayelo hato, e sivAya avadhi jJAnI koi hato nahi, tyAre potAne
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 39 uptanna thayelI zakA koNa nivAraze tenI moTI muzibata thai, paNa tenA manamA eka yukti sUjhI - te e ke + videha kSetramAM zrImaMdara svAmI sAzvata kevalo che tyA jaine tenI pAMsethI svataMtra zaMkAnu nivAraNa karavuM, paNa ApaNe mAnavI chIe. te kSetramAM ApaNu gamana kyAthI thai zake ? vidyAdhara ke vimAnanI sahAyatA vagara te karavuM muzkela ane azakya. tyAre yA vicArathI te nirupAya thaine potAnA gurue kahelI muni kriyA sivAya bIjI gati nathI tema jANI tapa karavA maMDayA ane paMca mahAvrata uttama rItithI pAlana karavA lAgyA. pachI koi eka veLA zrI kuMdakudAcArya pharatAM pharatA ekalA bArApurInA bahIrudyAnamA AvI tapa karavA lAgyA, ane dRDha dhyAnathI padastha, piMDastha, rupastha ane rupAtIta e cAra dhyAnano vicAra karavA lAgyA. dhyAnastha thayelA manamA teNe zrImadarasvAmInuM samozaraNa racIne zrImadarasvAmIne trikaraNa zuddhithI namaskAra karyA, tenI sAthe camatkAra evo thayo ke videha kSetramAM rahelA zrImaMdarasvAmI te AcAryane tyA samozaraNamAM-sabhAmAM gaMbhIra nAdathI divya dhvani dvArA ' saddharmavRddhirastu ' evo Arzi + noMdha - videha kSetra sabadhI bhugolAtma varNana AgaLa yor3aka yU~ che,
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 digaMbara jaina. vAda Ayo. te veLA te sabhAmAM videha kSetranA cakravarti padmaratha rAjA samozaraNamAM beThelA hatA, teNe namratAthI pUchayuM ke - ahIM koi navIna Avyo nathI ane kone ' saddharmavRddhirastu ' kahu~. tyAre uttara tyAMja maLyo ke rAjA, A dvIpanI dakSiNe bharata kSetra che tyAM paMcamakAla - bhayaMkara kAla vartamAna che. te kSetramAM bArApUra nagarInA bAhyopavanamA rahelA zrIkuda kuMde dhyAnastha rahI mane namaskAra karyA; taduparAta tyA pacamakALa hovAthI adharmI, pAkhaMDI, vyasanI hiMsaka Adi manovRttinA ghaNA loka base che. sayaMmI, jina matAnuyAyo muni ghaNA thoDA che; kuliMgI vaNA che. te kSetramA ghaNA thoDA nara che tethI te kudakuda munie pApa naSTa thavA ane manamAthI zakA dUra thavI e ghaNuM muzkela che tema jANI durathIja phakta smaraNa karI mane namaskAra karyA, tethI meM tene ATaloja AzIrvAda Apyo. je vakhate kudakudanuM upalaM vRttAnta zrImaMdaramunie padmarathane kabuM te vakhate te sthaLe zrI kuMdakuMda muninA pUrvajanmanA ve bhAi ke je marIne puNyabalathI teja kSetramA janmyA hatA te hAjara hatA ane te oe upala vRtAMta jANyu, tethI te taratatra tyAthI uThIne vimAnaruDha thai bharata - kSetramAM AvyA ane zrImaMdarasvAmIe * TIpa - jainadharma punarjanmamA samata che.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ buMda kuMdAcArya caritra, 4 1 kA pramANe bArApUranA bAhirudyAnamAM AvyA ane tyAM kuMdakuMda munine johane te bhoe tene sASTAMga namaskAra karyA te te vakhate dhyAnastha hatA taduparAta te samaya rAtrino hato, tethI muni bolyA nahi, tyAre tyAM pAte rahelA gRhasthane kathuMke ame muninA pUrva janmanA baMdhu chIe, temane maLayA AvyA chIe ane munine videha kSetramA laD janAra hatA, evaM kahI teo punaH vimAnaruDha thai videhamAM vAlyA gayA. * prAtaHkAla thayo ke te sarva vRtAta munine khabara paDI, tyAre teNe zrImaMdara svAmInA darzana thayA vagara bhojana karavuM nathI, evo niyama karyo ane puna. pUrvavat dhyAnastha beThA punaH videhamA samosaraNamAM zrImadarasvAmIe tevAja ArzivAda ApyA, tyAre padmastha rAjAe tenuM kAraNa pUchatA zrImadarasvAmI divyadhvanithI evaM vRttAMta kahI darzAvya, ke ma pahelAM ne vRttAta tane kahatu te sAMbhaLIne kaMdakUdanA ve badhuo muni pAse gayA, tyAre te dhyAnastha hatA teo mUninI pAse eka manUpyane sarva vRttAMta kahI pAchA AvyA A sarva hakIkata - prAta. kALe kuMdakUda munine jANavAmA AvI. tene nyAre vizeSa Anada prApta thayo ane mAru darzana karavA vagaraNa na karavuM evo dRDhanizcaya karI teNe dhyAna dharyu ane dhyAnamA mane namaskAra karyA
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 digaMbara jaina. / tethI meM tena A vakhate AzIrvAda Apyo. A hakIkata jANI tyA hAjara rahelA kudakuMda muninA caMdhudvaya tarataja punaH vimAnaruDha thayA ane jyA zrI kuMTakuda muni tapa karatA hatA tyAM AvI temane namaskAra karyA bane videhamAM cAlavAnI vinaMti pradarzIta karI. AdhI munine ghaNo ulAsa thayo ane vimAnAruDha thai nikalyA. munie nikaLatI vakhate picchI ane kamaMDalu sAtha lai lIdhA. temA picchI vimAnamA zighragatithI rastAmAM koI sthaLe paDI gai, teno paco lAgyo nahIM tyAre picchI sivAya ayogya dekhAya, ema jANa vimAna tyA aTakAvI tenI tapAsa karI, paNa te kaMi maLI nahIM, tyAre pAsenA mAnasa sarovarapara te gayA ane tyAM gIdha pakSInI paDelI komaLa pAMkhanI picchI karI ladhiI ane pachI teNe videha tarapha prayANa karyu. rastAmA hakSeitra, nAmigirI, meru vagaire parvata AvyA te ulaghI videhamA jai ayodhyApurI nagarInAM nAmanA bAhodyAnamA rahelA pradezamA zrImaMdarasvAmInA saposaraNa pAse utA. te nagara joyA pachI kuMdakuMda munine te de devoe kayuM ke A sthaLe satat caturthakALa eTale saukhyako kALa che ahIM koipaNa legamAtra duHkhI ma.lama paDatuM nathI. A acaLa kSetra che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. AvI saMkSipta mAhItI meLavI te aNe samozaraNa pAse -javA nokaLyA. muni iryApatha zoghI zamomaraNa pAse draSTi karI namaskAra karI cAlyA. tyAM te ve devone mATI muzkelI e paDI ke A ThekANe pAMcase dhanuSya kAyAvALA sarva mANaso che, ane thA to cAra hAtha dehavALo che, to tene kyA besADayo ? bIje kaI vesADavAthI teno patto lAgaze nahIM. Akharano vicAra karI teo kuMdakuda munine mUlya pIThapara eTale zrImadaramuninI ekadama samakSa lAvyA. pachI kuMdrakuTa munie zrImaMdara munine laNa pradakSiNA karI namaskAra karyA, ane tenu stavana karI teo tyAja AgaLa beThA. ATalaM thayA pachI tyA videha kSetranA sArvabhauma rAjA padmastha tyA AvyA ane teNe zrImaMdarasvAmIne namaskAra karane te mahA pIThapara vAmanamurti joi; te mUrtine haLavethI capaTImAM lai hathelImA besADI, ane zrImaMdara svAmIne A mUrti koNa che e kahevAnI vinaMti kahI, tyAre zAzvat nAthaMkara zrImaMdara khAmIe potAnI divya dhvanidhI uttara Apyo ke, je muni viSaye meM kAle kayu hatuM ane jene meM 'saddharmavRddhirastu' evo AzIvAda Apyo hato teja A bharatakSetramA A kALanA dharmAdhyakSa Aja che. AnA ce baMdhue tene ahIM lAvI mukyA che..
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara jaina. pachI svataH kuMdakuMda muni uThayA, ane tene je je zaMkA hatI te te tyAM kahI batAvI. zvetAMvaronI utpatti viSayanuM varNana kahI batAvyu tevIja rIte karNATakamAM AvelA muDacidrI, zravaNa beLagulanI, gomaTezvarAnI mUrti viSaye caturthakAlanI sthiti; temaja giranAra parvata upara AvelI caMdraguphAnuM varNana temaNe jApyu sivAya je kAha zaMkA hatI tenuM munie nivedana karyu ane samAdhAna paNa prApta kartuM tyAM videha kSetramAM kuMdakuda munine badhA maLI ATha divasa vyatita thayA. sarva racanA joine teNe potAne svataH savanya mAnI lodho. 44 tyA eka divasa padmamaratha rAjAe kuMdakuMda munine AhAra levAnI vinaMti karI. tenA uttaramAM munie kahAM ke amAruM kSetra juduM che to ame parakSetramAMdhI kevI rIte AhAra lai zakIe ? tema karavuM munikriyA mATe yogya nathI. A uttara sAMbhaLI rAjAe temanI stuti karI ane khaDgadhArApekSAe munikriyA tIkSNa che ane tame te pALI tethI tamane dhanyavAda ghaTe che. teTalI mudatamAM sunie kaMi vidyApaThana karyu. cAra yuga bhane anuyoganuM saMpUrNa varNana jANyu. pacho pUrNa zaMkA rahita thayA ane ghaNuja vizeSa jJAna maLavA kuMdakuMda muni pUrvavata zrImaMdarasvAmIne namaskAra karI sarvanI rajA laha ce devonI sAthai vimAnAruDha
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMda kuMdAcArya caritra. 46 thayA. nikaLatI vakhate tyAM munine temaNe eka dharma-siddhAMta pustaka Apyu, te laine teo cAlyA, tyAM vATamAM teo meruparvata utA. ane jinavina darzana karIne vijyArddha parvataparajinavibarnu darzana karavA gayA. tyAthI kailAsagirI, sammedazikhara vagere kSetroM karatA karatAM cAlyA. pachI punaH rastAmA sAthe lAvelA hatA te pustaka paDI gayuM te pustakamA rAjanIti, maMtra ane aneka vidyAno bhaMDAra hato. Akho labaga samudramAMthI AvatA A aMtha paDayo te manyo nahi Atu. tasaja vimAnAruDha thai te devadvaya ane muni maLI traNe jaNa bharatakSetramA AvyA, ane bArApuranA bahiradyAnamAM kuMdakuMda munine chor3I dIghA. tyA te devoe temanA upara puSpa dRSTi ane pUjA karI mArgaprayANa karyu. videhamA javA mATe kuMdakuMda muni nIkaLyA tyAre vATamA picchI gumAvI hatI ane gIdha paMkhonI pAMkhanI- picchI karI mhatI tethI temanu nAma gRdhrapicchAcArya paDayu, ane videhamAM gayA tyAre tene ailAcArya kahevA lAgyA. kuMdakuMdAcArya videha kSetramA gayA hatA evo. ullekha che; videha kSetramA jAne tethe tyAMnA zAzvat tIrthakara zrImaMdasvAmInAM darzana kayA~ hatA anesvataH thayelI zaMkA zrImaMdarasvAmI pAsedhI nivAraNa karAvI lAcyA hatA. videha kSetra saMbaMdhInU varNana jaina
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 . . digaMbara jaina. aMthamA che. hamaNA je pR-bI ( Globe ) devAya che tanA karatA te adhika me Tu che etru jaina zAnyatuM mata cha, arthAt utara ane dakSige ghagola pradeza che. Aja je pRthvIpara ApaNe vapIe choe te pR-bhImAga che bane rupIe ve AnI sarakhI che ena mAnatru johae. hanaNA je samudra ApaNI pRthvIne vATata yAlo che te lavaga samudrano thoDo bhAga phakta khADIrupeja che. uttara dhruva bhane dakSiNa dhruva pAse AgaLano pradeza hajAro yojana lAyo che, tyA jabAne cuddhimattA ane kalpanA zaktimA uttama uMDa ane amerikA sarakhA dezo prayatna karI rahyA che, ane te prayatna satat thaze ane tyAMnA havA pANInI parasthiti anukUla thaze to khAtrIthI te bAjuno puSkaLa pradeza prAra thaze, ane tevoja jaina dharmano mata che. bhasnu. vidaha kSetramAthI zrI kudakuMda svAmI AvyA pachI tenane darzane teno rAjA, tenA mAtapitAkudalamA ane kudazeTha, aneka zrAvaka zrAvikA ane hajAro loko AvyA. pachI temaNe videha gamananu vRttAMta sarvane kahI dharmopadeza karyo. A vRttAMta jANI teone saMtoSa thayo. pachI te nagaranA bAhya pradezamA rahI jaina dharmano ane muni dharmano bodha zrAvaka tathA anya lokane Apyo tathA keTalAka zrImaMtoe. saMsAra asAra che ema jANI temanI
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 47 pAse dIkSA lIdhI. AvA garIba ane zrImata maLI ekadara 700 loka munipada grahaNa karIne tamanA ziSya banyA, keTalIka zrAvikA thai, teNe sarva parigraha (vastrAdi) tyAga kyoM bane phakta aMga upara 16 hAtha sADI, picchI, kamaMDaluno svIkAra kayoM, keThalAka vratadhArI banyA, A pramANe te nagarImA temaNe dharmaprabhAvanA uttama rItithI karI. nitya anazana yukta tapa karIne pAraNA karavA lAgyA, AthI temanI cAre dizAe vikhyAtI thai. pachI zrI kuMdakuMda svAmI potAnA ziSyane sAthe ra ine dharmopadeza karavA mATe pharatA pharatA cAlyA temaNe bahudhA hiMdu stAnanA ghaNA bhAgomA vihAra (pravAsa) karI dharmopadeza koM, ane keTaleka ThekANe paTTa (gAdI) sthApita karI, te te prAtomA satat dharmopadeza maLavAthI dharma jAgRti rahe tevI vvavasthA karI. jainamAM cAra sagha che-1 mUlasaMgha 2 nadisaMga 3 siMhasaMgha 4 kASTAsaMgha A paikI kuMdakuMdAcArya pUrve thai gayalA RSabhasenAcArya mUlasaMpanI sthApanA karI, bAkI traNa saMgha kudakuda AcArya sthApita karyA che evo ullekha che, temaja 1 bhAratI 2 puSkara bhane 3 caMdrakAnti ema traNa gaccha ane 1 balAtkAra 2 deza ane 3 kAlona ema traNa gaccha kuMdakuda svAmIe sthApita karNa che. balAtkAra gaNanA cAra paTTa 1 dillI 2 malayAdri?
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 digaMbara jaina. (ujjayinI ) 3 humasa (dakSINamAM) 4 varaMga (karNATaka). deza - NanA cAra paTTa 1 dillI 2 dvArasamudra (kAThIyAvADa) ane bIjAMce sthaLo ane kAchograganA paTTa cara, 1 dila 2 yadalApura 3 keyana ane 4 lakhamIsara, A pramANe paTTanI sthApanA kuMdakuMdAcArye karI. A pramANe mAhiti Adhunika bhaTTArakanA graMthadvArA maLe che. A pramANe kuMdakuda munie puSkaLa ThekANe pravAsa karo deza karau te spaSTa jaNAya che. spaSTa jaNAya che. emano mukhya paTTa ujjayinImAM hoetro paTTAvalIno abhiprAya che bhadravAhu [bIja]] thI AtA sarva paTTAdhikArI ujjadhinImA thayA, eva paTTA bali parathI samajAya che ku dakudrAcArya ghaNA moDA thayA, paNa AcArya sarva bhArako ane graMthomA Adya che te parathI tema e nuM mahala saSTa vyakta thAya che Aja kolhApuramAM ne paTTa che te mUlasaMghamAyo che evo temA ullekha che. eTalAparathI teNe dillIthI te karNATaka paryaMta dezATana karya, ane dharmopadeza Apyo e spaSTa dekhAya che A pramANe pravAsa karIne ujjayinImAM AvyA pachI zvetAMbara matanuM vizeSa jora tha che ema samajAya che. keTalAka loka evaM kahe che ke Azrama pUrvanA AcArye sthApita karelo che jinedranuninA na pahAvA lAvI tene vastro vagere paherAvI dAga
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. tue dAgInA ghAlyA che ane khoTo mata sthApita karyo che; tyAre zaka hoya to teno baMdobasta jaldI karavo joie ane kharekhara bhadrabAhu pachI zvetAMrara loka ane muni rAjAzrita hatA tethI manamAnyu potAnu vartana karavA lAgyA kuMdakuMda AcArya sarakho jinasiMha cogaradama garjato hovAthI lokanA manamAM evI bhrAMti utpanna thai ke " digaMbara ane zvetAMbara ekaja che. ATalaM to nahi, paNa kaLI zvetAMvara pUrvano che ane digaMbaranI utpatti zvetAMbara pachI thai che." A pramANe lokamAM asaMtoSa utpanna thavAthI teo upara pramANe takarAra kuMdakuMda AcArya pAse lAvyA ane kharUM koNa eno prathama nirNaya karavA mATe ane pachI asatyabuM khaMDana karavA mATe vinati karI. pachI zvetAMbarI lokane zrI neminAtha nirvANanA-kSetra gIranAra parvata upara vAda karavAno che evaM jaNAvI tyAM digaMbara lokane megA karyA ane tyAM bhegA thayelA saMgharnu saMgha-patitva kuMdazreSThIne ApI sarva digaMbara maMDaLI giranAra para gai ane zvetAMbara loka paNa potapotAnA gurune laine tyAM AlyA. jevI rIte mALavAmAthI ane vIjA bhAgamAthI digaMbara lokano saMgha lai kuMdakuMdAcArya giranAra para gayA tevIja sete gujarAtamAMthI mahicaMdra, jinacaMdrAdi aneka sAdhuo sAthe lai
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 digaMbara jaina. gujarAtamAvI zvetAMbarI lokano saMgha giranAra gayo. ubhaya giranAra parvatanI taLeTIgAM maLyA. ubhaye judA judA ThekANe mukAma nAtyo. sau pAtapotAne soTA bane sarA varNavavA lAgyA. pachI eka divasa te parvatanI taLeTIgAM ubhayapakSanI sabhA bolAvI te ThekANe ThAThathI vAjatagAjate prathama yetAMbara yati ane lokA vyA pachI zrI kuMdakuMdamuni potAnA 700 ziSyone sAthe rai digaMbara saMba sAthe te sthaLe nAlyA. pachI tarataja vAdavivAda thayo. zvetAMbaroe kAM ke "vastra vagara jIvane kadI mukti thatI nathI." ! ane digararoe evaM kAM ke jIvanI utpattina nagnAvasyAmAM thAya che ane jyAre tenu paraNa thAya che tyAre nannAvasthAmAja jagata choDI jAya che. tenI sAthe vastra vagare je kaMi nathI eTale mULa avasthA digaMbara vRttija-A jIvane kAryakArI che. A pramANe ghaNA divasa vAda cAlyo. zvetAMbara, digaMbarI saghana kahevU kabUla kare nahi ane digaMvara, zvetArI saMghanu kaha sAmaLe nahi. digavarI saMghamAM jema kuMdakuMdAcAryane aneka suvidyA sahAya hatI, tema zvetAMbarI saMghamAM jinacaMdra bhane mahicaMdrane aneka kuvidyA AvaDatI hatI. eka potAnI vidyAnA jorathI koi durgandha prazna nAkhe, to cIjo tene toDI .nokhe A pramANe vAda ekadama maTI na jAya, tema nirNaya paNa
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 51 * ekadama thAya nahi. ubhayakSanA loka kaMTALyA, te vakhate eka divase kuMdakuMdAcArye evo nizcaya karyo ke Aja huM kharA nizcaya para lAvuM, tyAreja uThIne sabhAnI bahAra jAuM AvI pratijJA karIne telo sabhAmAM AvI dAkhala thayA ke tarataja bharasabhAmAM teno upahAsa thayo eTale evI rIte thayuM ke eka nAnuM mAcha zvetAMbarI leke kamaMDalumAM nAMkhI tene DhAMkI dai kuMdakuMdamunine evo prazna karyo ke AmAM zuM che ! Ama jyAre pUchayuM ke tarataja teNe temAM kamalapuppa ke evo uttara Appo ane tarataja kamaLapuSpa sarvane dekhAiyuM, tyAre zvetAMvarI loka jhAMkhA paDayA, paraMtu Ajano prasaMga yogya nathI, evaM temaNe ka. bAda zaru thayo. te vAdamA zvetAcaroe vIra, kAlikAdevI ityAdi jainamata virahita devonuM AvAhana karyu, paNa zrI kuMdakuMda munie mUlamaMtranuM smaraNa karI te Thevonu tyA Agamanaja baMdha karyu pachI bAda karyo ane kayuM ke digaMbarI dharma prathama ke aajat prathama - eno koi prabaLa purAvo batAvo agara siddha karI Apo. tyAre sarva zvetAMbarone laTapaTa yaha paDhI ane teja rahita thaha stavdha rakhA. pachI kuMdakuMda AcArya caMne saMghane sAthai lai giranAra DuMgara upara gayA, ane tyAM rahelA zrImanneminAtha nirvANa sthAnanuM darzana karI, videha kSetravAsI
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 digaMbara jaina. zAzvat tIrthakara zrImaMdaramvAmInu smaraNa karyu ane paMcapadarnu smaraNa karI evu bolyA ke digaMbarI dharmanI sthApanA prathama ke zvetAvarIvarmanI sthApanA prathama-eno nirNaya thavAno hoya to ahI koi paga tevo camatkAra thAo ! taratana thoDI veLAe tyAM 'digaMbarI dhanI sthApanA prathama evI thoDo vakhata sudhI gabhIra nAdathI AkAzavANI thai. A thayu ke tarataja zvetAMbarI loka madgalita thai tyAMthI bhAgI gayA. pachI buMdakuMda munine digaMbara saMgha moTA ThAThathI potAnA saghamA lai gayA. tyAM bane saMghane AnaMda thayo, paNa pasanaM abhimAna hovAthI zvetAMvarI pakSe te vattAyu nahi, temAM keTalAke digaMbarI pakSa svIkAyoM, paNa keTalAke kevaLa garvane laine niSedha karyoM ane gujarAtamA jahane teo vadhAne pravaLa thayA. astu A pramANe zvetAMvarI pakSahU~ khaMDana thayu, e joDane digabarI saMghe tyAM eka jinamaMdira baMdhAvI tenI pratiSThA kuMdakuMda AcAryane hAthe karAvI. pachI ta saMgha potAnA guru kuMdakuMda muni sAthe- pAchI vAlApurImA gayo. tyA kuMdakudAcArye eka paTTanI sthApanA karI, te upara eka vidvAna ziSyanI yojanA karI, ane pote tatvanuM ane anuprekSAnuM cikhana karavA kALa vyatita karavA lAgyA. emanA sarva ziSyomA umAsvAmI-jemaNe "tatvArtha satra"
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuMdakuMdAcArya caritra. 53 nAmano graMtha racyo che, te mukhya hatA. temaNe vidvattAnA vaLathI yotAnI vayanA phakta 19 mA varSe kuMdukuda AcArya sAthai bAda karyo, paNa temA temano parAjaya thayo, pachI tekaNa kuMdakuDhAcAryanuM zipyatva svikArya, ane temanI pAse 29 me varSe dIkSA laD abhyAsa karyo. teja umAsvAmI guru kuMdakuMdAcAryanI pazcAt paTTAdhikArI thayA. kuMdakudAcArye ghaNA adhyAtma viSaya para graMtha lakhyA paikI Aja tamAMnA aSTapAhuDa, paMcAstikAya, samayasAra ityAdi graMtha upalabdha che, te kevaLa anekAMta syAdvAda marunA che. A pramANe cAregama dharma pasAra varIne potAnA zipya umAsvAmIne paTTapara sthApI pote araNyamA jai ghora tapa varakhA lagyA bhane vIrasaMvat 587 vikramasaMvat 101 ane i. sa. 63 mA zrImAna kuMdakuMdamuni dhyAnastha rahI vargastha thayA. A pramANe i. sa pUrve sumAre pAcaso varSano jainano ghaNoja saMkSipta itihAsa ATalona maLI Avyo che. samApta.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ "digaMbara jaina " nA grAhakone apAyalI bheTo. "digaMbara jaina" patranA grAhaMkone chellAM cAra varSa daramyAna nIcenAM pustako navIna prakaTa karI bheTa tarIke maphata vaicavAmAM bhAvyA hatA. varSa 3 juM vIra saMta 2436 nI ve bheTo-1 dharmaparIkSA ( ru. 1, ), 2 kaLIyuganI kuLadevI 0 ) 0 lll. varSa 4 thaM. vIra saM 2437nI sAta bheTo - 1 sukumAla - 3 zrutapaMcamI mahAtmya 0 ) 2 5 dharmA mRta rasAyana. 6 kanyA caritra 0/2 sudarzana zeTha 0 / 4 zrAvaka pratikramaNa 0 ) - || vikrayanI kera. 7 tamAkunA duSparINAmo. 0 ) - varSa 5 muM. vIra saM. 2438 nI 10 bheTo - 1 mokSamArga prakAzaka ( hiMdI ) ru. 1 || 2. jaina dharmanI mAhitI 1. 3. izvarakartA khaMDana 0 ) - 4. gIlasuMdarI rAsa 0 ) . 5. parce - drIya saMvAda 0 ) || 6 sAmAyika bhASA pATha 0 ) . 7. kalIyugakI kuladevI ( hiMdI ) 8. bhaTTAraka mImAsA 0 ) 9. prAcIna digaMbara - arvAcIna zvetAMbara 0 ). 10. paca kalyANaka pATha sArtha 0 ) - varSa 6 - vIra saM. 2439 nI 10 bheTo - 1. hanumAnacaritra hiMdI 0/- 2. manoramA gujarAtI - hiMdI 0 // 3 putrIne
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
_