Book Title: Jain Jatakona Chitraprasango vali Kalpasutrani Suvarnakshari Prat
Author(s): Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Z_Vijay_Vallabh_suri_Smarak_Granth_012060.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/210639/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina jAtakonA citraprasaMgovALI kalpasUtranI suvarNAkSarI prata zrI sArAbhAI maNilAla navAma kalpasUtranI hastapratomAM saMgrahAyelI kaLAlakSmInuM digdarzana karAvavA jainacitrakalpadruma, jainacitrakalpalatA, citrakalpasUtra, pavitra kalpasUtra, aSTantikA-kalpesubodhikA vagere mArAM prakAzano dvArA yathAzakti prayatna meM karelo che. jaina maMtrIo tathA jaina zrImAnoe jevI rIte zilpasthApatya kalAne uttejana ApeluM che; tevI ja rIte jaina dharmanA dhArmika graMthomAM citro cItarAvIne citrakalAne paNa uttejana ApeluM che. A vAta kalArasikonA dhyAna ahAra to nathI ja. atyArasudhI kalpasUtranI seMkaDo sacitra hastapratonuM maiM nirIkSaNa karyuM che; temAM amadAvAdanA jaina graMthabhaMDAro paikInI e suvarNAkSarI kalpasUtranI hastaprato viziSTa prakAranI che : 1. amadAvAdanA devasAnA pADAmAM AvelA zrIyAvimalajI zAstrasaMgrahanI hastaprata ke jemAM saMgItazAstranA grAma, svara, mUrcchanA ane tAla vage2e tathA AkAzacArI, pAdacArI, bhomacArI, dezacArI tathA nRtyanAM hastalakSaNo vagerene lagatAM nATyazAstranA lagabhaga traNaso citraprasaMgo ApavAmAM AvelA che. A pramANe saMgIta ane nATyazAstranA citraprasaMgo uparAMta A pratanI kinAromAM judI judI jAtanI velabuTTIo, abhinayabharyAM prANIo, siMha, hAthI, baLada, mora vagere pazu-pakSIonAM vividha citro tathA kalpasUtrane lagatA vividha citra-prasaMgo khIjI koI paNa hastapratamAM jovAmAM Avela nathI. vaLI A pratamAM pazcima bhAratanI citrakalA sAthe sAthe irAnI citrakalA paNa jovA maLe che, je tenI khAsa lAkSaNikatA che. 2. amadAvAdanI sAmaLAnI poLamAM AvelA zrIpArzvacandragacchanA upAzrayamAM AvelA zrI bhrAtRcandrasurizvarajI jJAnabhaMDAramAM AvelI saMvata 1516mAM pATaNa zaheramAM lakhAyelI suvarNAkSarI hastapratamAM jainonA covIsa tIrthaMkaro paikI 1. zrIRSabhadeva, 22. zrIneminAthajI, 23. zrIpArzvanAthajI tathA 24. zrImahAvIra svAmIjInA pUrvabhavo tathA A cAre tIrthaMkaronA mukhya jIvanaprasaMgo, pratanAM pAnAMonI uparanIcenI kinAromAM tathA baMne khAjunA hAMsiyAomAM cItarelA che. A lekhamAM prastuta sAmaLAnI poLanA upAzrayanI pratano paricaya ApavAnuM maiM yogya dhAryuM che. kalpasUtranI A suvarNAkSarI prata uparokta bhaMDAranI pothI naM. 28mAM AvelI che. A pratamAM kula pAnAM 118 kalpasUtranAM che ane 10 pAnAM kAlakakathAnAM che. kalpasUtramAM citrasaMkhyA 44 che ane kAlakakathAmAM citra 1 che. pratanA aMte A pramANe puSpikAo cheH kalpasUtranA aMte : saMvat 16 varSe AvaLa muvi vaMzvamI some ma vAchAvena jImamUyAt / kAlakakathAnA aMte : saMvat .166 varSe zrAvaLa mudri vaMzvanI some zrIpattane zrIdharmaghoSA che zrIpadmALi vi0 bhamIcAI pUnAI kalpapustikA likhApitaM // cha // 1. A badhA citraprasaMgo tenA vistRta paricaya sAthe mArA taraphathI have pachI prasiddha karavAmAM AvanAra che, 11 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya vijyavallabhasUri smAraka graMtha A pratamAM nIce pramANenAM 44 citro che: 1. mahAvIra prabhunuM cyavana, 2. gautamasvAmIjI, 3. devAnaMdAnAM cauda svama, 4. sabhA, 5. zastava, 6. zakrAjJA, 7. garbhapahAra, 8. garbhasaMkramaNa, 9. trizalAnAM cauda ravama, 10. mallayuddha, 11. siddhArthanuM snAna, 12. siddhArtha ane trizalA, 13. svamapAThako, 14. garbha nahi karavAthI trizalAno zoka, 15. garbha pharakavAthI trizalAno AnaMda, 16. prabhu zrI mahAvIrano janma, 17. janmAbhiSeka, 18. chaThThI jAgaraNa, 19. nizAlagaNaNuM, 20. saMvatsarIdAna, 21. caMdralekhA pAlakhI, 22. paMcamukhiloca, 23. prabhu mahAvIranuM samavasaraNa, 24. mahAvIra nirvANa, 25. pAzvecyavana, 26. pArvaprabhunA pUrvabhavo-kinAramAM, 27. pArvajanma, 28. pArvaprabhunuM saMvatsarIdAna tathA pArzvaprabhuno loca, 29. pArzvaprabhune upasarga, 30. pArvaprabhunuM samavasaraNa ane nirvANa, 31. zrIneminAthajIno janma, 32. zrIneminAthajInuM saMvatsarIdAna ane paMcamuSTiloca, 33. zrI neminAthajInI jAna, 34. zrI neminAthajInuM samavasaraNa ane nirvANa, 35. daza tIrthakaro, 36. daza tIrthakaro, 37. zrI RSabhadevanuM avana, 38. zrI RSabhadevano 39. zrI RSabhadevanuM saMvatsarIdAna tathA paMcamukhiloca, 40. zrI RSabhadevanuM samavasaraNa ane nirvANu, 41. agiyAra gaNadharo, 42. Aryasthalibhadra ane kozA, 43. caturvidha saMdha ane 44, caturvidha saMdha. uparokta 44 citro uparAMta A pratanI kinAro tathA hAMsiyAmAM nIce pramANenAM cAre tIrthaMkaronAM pUrvabhavonA tathA tIrthakaronA bhavonA citraprasaMgo cItarAyelAM cheH 1. pratanuM pAnuM 1H pAnAnI DAbI bAjunA hAMsiyAmAM uparanA bhAgamAM vAjiMtra vagADatI eka kinnarI UbhelI che. madhya bhAgamAM eka hAthIsavAra hAthamAM kaLaza laIne prabhumahAvIranI bhakti karavA jato dekhAya che. nIcenA bhAgamAM eka daMpatI prabhubhaktinI utsukatA darzAvatuM beTheluM che. madhya hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM Ubhelo gRhastha prabhunI rastuti kare che. nIcenA bhAgamAM potAnA UMcA karelA DAbA hAthathI cAmara vIMjhatI eka strI (zrAvikA) prabhunI bhakti karatI UbhelI che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM vAMsaLI vagADato eka kinnara Ubhelo che. madhya bhAgamAM eka hAthIsavAra prabhunI bhakti karavA jato dekhAya che. nIcenA bhAgamAM prabhunI bhakti karatAM daMpatI UbhelAM che, 2. pratanuM pAnuM 2: prathama bhAga : DAbI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM eka gRhastha beThelo che, madhya bhAgamAM eka strI beThelI che. nIcenA bhAgamAM baMne hAthe phUlanI mALA pakaDIne UbhelI eka strI che. madhya bhAganA hAMsiyAmAM bhUmitinI suMdara citrAkRtio rajU karelI che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM eka strI potAnA jamaNA hAthamAM potAnA mAthAnA vALanI laTa pakaDIne UbhelI che, tenA vALamAMthI TapakatuM pANI nIce UbhelA haMsanA mukhamAM paDe che. madhya bhAgamAM be gRhastho UbhelA che. nIcenA bhAgamAM eka mANasa ghoDAne dorIne cAlato dekhAya che. uparanI kinAramAM anukrame traNa strIo nRtya karatI ane traNa puruSo judA judA vAdyo vagADatA dekhAya che; tathA be puruSo beThelA che. nIcenI kinAramAM anukrame be ghoDA, be hAthI ane be puruSo cItarelA che. pAnAnI madhyamAM prabhu mahAvIranA pAMce kalyANako uttarAphAgunI nakSatramAM thayAnuM varNana sonAnI zAhIthI lakheluM che. 3. pratanuM pAnuM 2 : pAnAnA AMkavALI bAja: DAbI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM dharaNaMdra, madhya bhAgamAM padmAvatI ane nIcenA bhAgamAM devI sarasvatI cItarelAM che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina jAtakonA citraprasaMgovALI kapasUtranI suvarNAkSarI prata 163 madhya hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM cakrezvarIdevI, madhya bhAgamAM tathA nIcenA bhAgamAM cAra hAthavALo eka-eka deva cItarelo che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM aMbikAdevI che, madhya bhAgamAM zaghra che ane nIcenA bhAgamAM gomedhayakSa cItarelo che. pAnAnI madhyamAM prabhu zrImahAvIranA cyavana kalyANakanuM varNana sonAnI zAhIthI lakheluM che. 4. pratanA pAnA 3no prathama bhAga : DAbI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM prabhunA pitA zrIRSabhadatta brAhmaNanuM dhara cItareluM che. madhya bhAgamAM RSabhadatta brAhmaNa tathA devAnaMdA brAhmaNI (prabhu mahAvIranA pitA tathA mAtA) kheDelAM che. nIcenA bhAgamAM vahetI nadInI pAsethI hAthamAM lAkaDI pakaDIne pasAra thato eka puruSa Ubhelo che. madhya hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM siddhArthe kSatriya beThelA che. nIcenA bhAgamAM hAthamAM darpaNu pakaDIne trizalA mAtA kheDelAM che. temanI sAme eka paricArikA UbhelI che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM siddhArtha kSatriya ane sthApanAcArya che. khIjA bhAgamAM sthApanAcArya ane RSabhadatta brAhmaNa che. trIjA bhAgamAM siddhArtha ane trizalA che, cothA bhAgamAM RSabhadatta ane devAnaMdA beThelAM che. uparanI kinAramAM anukrame eka mora, dUdha bharelAM e maTakAMo (?), khale dhInuM kuDaluM laI ne jato eka mANasa, e cAmara vIMjhatA puruSo, nRtya karatI traNa strIo tathA judAM judAM vAdyo vagADatI khIjI traNa strIo cItarelI che. nIcenI kinAramAM anukrame be dhoDA, traNa hAthI, hAthamAM pUjananI sAmagrI laI ne beThelA traNa puruSo, hAthamAM DhAla tathA talavAra pakaDIne cAlatA e sainiko ane chevaTe eka haMsapakSI cItarela che. pAnAnI madhyamAM prabhu zrImahAvIranA cyavana kalyANakanuM varNana sonAnI zAhIthI lakheluM che. 5. pratanuM pAnuM 3 : pAnAnA AMkavALI bAju DAbI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM cAmara pakaDIne UbhelI strIo che. nIcenA bhAgamAM hAthamAM vINA pakaDIne UbhelI eka strI che. madhya hAMsiyAmAM suMdara phUlono eka choDa cItarelo che. jamaNI khAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM paNa cAmara pakaDIne UbhelI eka strI che. nIcenA bhAgamAM eka hAthamAM vINA tathA bIjA hAthamAM phUla pakaDIne UbhelI strI che. pAnAnI madhyamAM devAnaMdA cauda svama jue che, tenuM varNana sonAnI zAhIthI lakheluM che. 6. pratanA pAnA 44no prathama bhAga : DAbI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM prabhu mahAvIranA pUrvabhavo paikInA prathama bhava nayasArano prasaMga tathA uparanI kinAramAM teozrInA khIjAthI sAtamA bhava sudhInA citra-prasaMgo rajU karelA che. madhya hAMsiyAmAM bhUmitinI suMdara citrAkRtio cItarelI che. jamaNI bAjunA hAMsiyAmAM prabhu mahAvIranA pUrvabhavo paikInA AThamA bhavathI agiyAramA bhava sudhInA prasaMgo rajU karelA che. nIcenI kinAramAM jamaNI bAjuthI DAbI bAju tarapha anukrame prabhu mahAvIranA pUrvabhavo paikInA bAramA bhavathI sattaramA bhava sudhInA prasaMgo raju karelA che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha DAbI bAjunA hAMsiyAnI madhya bhAgamAM tathA nIcenA bhAgamAM prabhu mahAvIranA pUrvabhavo paikInA aDhAramA tathA ogaNIsamA bhavanI rajUAta karelI che. 14 nIcenI kinAramAM anukrame prabhu mahAvIranA pUrvabhavo paikInA vIsa, ekavIsa ane trevIsamA bhavanI rajUAta karelI che. AvIsamA pUrvabhavanI rajUAta uparanI kinAramAM ja cAra jhADonI sAthe eka mANasa cItarIne karelI che. pAnAnI madhyamAM prabhu zrI mahAvIrasvAmInA janma samaye jagatamAM kevuM vAtAvaraNa hatuM tenuM varNana sonAnI zAhIthI lakheluM che. 7. pratanA pAnA 44no AMkavALo bhAgaH DAkhI bAjunA `hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM prabhu mahAvIranA pUrvabhavo paikInA covIsamA bhavanI, madhya bhAgamAM paccIsamA bhava ane nIcenA bhAgamAM chavvIsamA bhavatI rajUAta karelI che. madhya hAMsiyAmAM bhUmitinI suMdara AkRti cItarelI che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM prabhu mahAvIrane sAdhu-avasthAmAM baMne kAnamAM khIlA hokIne govALiyAe karelA upasargano prasaMga ane nIcenA bhAgamAM prabhu mahAvIranA paganI pAse khIra rAMdhatA govALiyAnA prasaMganI rajUAta karelI che. uparanI'kinAramAM anukrame eka eDelo puruSa, sAdhune AhAra ApatI eka strI, siddhArtha ane trizalA tathA baMne hAthanI aMjali joDIne beThelA e gRhastho tathA e strIonI rajUAta citrakAre karelI che. nIcenI kinAramAM anukrame UbhelA traNa dhoDAo tathA traNa hAthIo cItarelA che. A pAnAnI madhyamAM paNa prabhu mahAvIranA janmane lagatuM ja varSoMna sonAnI zAhIthI lakheluM che. 8. pratanA pAnA 67no prathama bhAgaH DAbI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM araviMda rAjAnI rajUAta karelI che. madhya bhAgamAM prabhuzrI pArzvanAthanA pUrvabhavo paikInA prathama bhavanA mAtApitAno prasaMga che. nIcenA bhAgamAM pUrvabhavo paikInA AThamA bhavano prasaMga cItarelo che. uparanI kinAramAM prabhuzrI pArzvanAthanA pUrvabhavo paikInA prathama bhavanI rajUAta suMdara rIte karelI che. jamaNI bAjunA hAMsiyAmAM prabhuzrI pArzvanAthanA pUrvabhavo paikInA bIjA, trIjA ane cothA bhavanA citra-prasaMgo rajU karelA che. nIcenI kinAramAM prabhuzrI pArzvanAthanA pAMcamA, chaThThA ane sAtamA bhavanA citra-prasaMgo rajU karelA che. 9. pratanA pAnA 67no AMkavALo bhAga H DAbI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM prabhu zrIpArzvanAthajInA tIrthaMkaranA bhavanA mAtApitA azvasena rAjA tathA vAmAdevI rANInI rajUAta karelI che. madhya bhAgamAM pUrvabhavo paikInA navamA bhavanA devavivamAnanI tathA nIcenA bhAgamAM kamaThanA narakAvAsamAM utpanna thayelA prasaMganI rajUAta citrakAre karelI che. madhya hAMsiyAmAM suMdara citrAkRtio cItarelI che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Hanuyliomanticismatunsarskaa| tANAmaNarAkSAlAtipadikAyakA didivahiMDAyanavismazAnikaBER piAMgharadacarihAnanissamApana samAgi badhAmAyaNAstrAdAya nANadesA jAnavavasabaMjAvadANedAthA parivAnA kaasvaasaanniipttaammaamaadaagaarkaamaa| vasAhatasAmAvaNasahassA RajanRHINDE R EVANA citra 1. zrI neminAthajIno janma ane teozrInA jIvananI mukhya mukhya ghaTanAonA citraprasaMgo. www.jainelibraryana Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina jAtakonA citraprasaMgovALI kalpasUtranI suvarNAkSarI prata 165 jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM paMcAgni tapa tapato kamaTha tApasa ane tenI bAjumAM ja lAkaDuM cIrIne baLato sarpa kADhato zrI pArzvakamArano sevaka Ubhelo che. madhya bhAgamAM hAthI upara besIne zrIpArzvakamAra tathA rANI prabhAvatI vArANasI nagarI tarapha jatAM dekhAya che. nIcenA bhAgamAM jhADI batAvIne vArANasI nagarInI bahAranuM udyAna rajU kareluM che. uparanI kinAramAM eka beThelo puruSa ane cha haMsapakSIonI hAra cItarelI che. nIcenI kinAramAM eka kesarIsiMha tathA velabuTTAnI suMdara kalAkRti rajU karelI che. pAnA 67nI baMne bAjue prabhu zrI pArzvanAthanA cyavana ane janmakalyANakane lagatuM varNana sonAnI zAhIthI lakheluM che. 10. pratanA pAnA 73no prathama bhAgaH DAbI bAjunA hAMsiyAmAM uparanA bhAgamAM prabhu zrIneminAthajInA pUrvabhavo paikInA prathama bhavanA, madhya bhAgamAM bIjA bhavanA ane nIcenA bhAgamAM trIjA bhavanA citra-prasaMgo rajU karelA che. madhya hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM pUrvabhavo paikInA cothA bhAvanA ane madhya bhAga tathA nIcenA bhAgamAM pAMcamA bhavanA citra-prasaMgo rajU karelA che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM chaThThA bhavanA, madhya bhAgamAM sAtamA bhavanA ane nIcenA bhAgamAM AThamA bhavanA citra-prasaMgo rajU karelA che. uparanI kinAramAM anukrame cAra hAthI ane pAMca kesarIsiMhanI rajUAta citrakAre karelI che. nIcenI kinAramAM anukrame gRhastha yugala, yazomatI rANInI baMne bAjunI ekeka paricArikA, eka daMpatI yugala, eka strI tathA eka puruSa beThelAM che. pAnAnI madhyamAM sonAnI zAhIthI prabhuzrI neminAthajInA janmanuM varNana lakheluM che. 11. pratanA pAnA 73no AMkavALo bhAgaH A pAnAmAM zrIneminAthajInA tIrthaMkaranA bhavanA mukhya mukhya jIvana-prasaMgo rajU karelA che (juo citra naM. 1). DAbI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM zrI nemikumAre laMbAvelA hAthane vALavA jatAM vAsudeva zuM laTakI rahelA dekhAya che. hAMsiyAnA madhya bhAgamAM zrInemikumAra zrIkRSNanI AyudhazALAmAM jaIne zaMkha phUMkatA dekhAya che. hAMsiyAnA nIcenA bhAgamAM eka ghoDesavAra jato dekhAya che. madhya hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM lagnanI corI raju karelI che. madhya bhAgamAM paraNavA AvatA nemikamAranI rAha jotI rAjala rAjakumArI beThelI che. nIcenA bhAgamAM zrInemikumAra kRSNa vAsudevanI rANIo sAthe jalakrIDA karatA dekhAya che. - jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM zrIkRSNa vAsudeva tathA Idra beThelA che. madhya bhAgamAM zrInemikumAra sAraMga dhanuSya vALatA dekhAya che. nIcenA bhAgamAM vAsudevanAM Ayudho cItarelAM che. uparanI kinAramAM anukrame ratha pAcho vALatA ane rathamAM besIne jatA zrInemikumAra dekhAya che. rathanI AgaLa be zaraNAIo vagADanArA tathA eka puruSa Ubhelo che. tenI AgaLa lagnanI corI che. corInI bAjumAM pakSIo tathA pazuo pokAra pADatAM dekhAya che. nIcenI kinAramAM anukrame be padAti siniko, be strIo, pANInI vAva tathA eka vRkSa cItareluM che. pAnAnI madhyamAM sonAnI zAhIthI zrI neminAthajInA jIvananuM varNana lakheluM che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha 12. pratanA pAnA Tarano prathama bhAgaH DAkhI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM prabhu zrIRSabhadevanA pUrvabhavo paikIno pahelA bhavano prasaMga, madhya bhAgamAM khIjA bhavano prasaMga, tathA nIcenA bhAgamAM trIjA bhavanA citra-prasago rajU karelA che. 16 uparanI kinAramAM anukrame pUrvabhavo paikInA cothA bhavanA, pAMcamA bhavanA, chaThThA bhavanA ane sAtamA bhavanA citra-prasaMgo rajU karelA che. madhya hAMsiyAnA madhya bhAgamAM ArDamA bhavanA ane nIcenA bhAgamAM navamA bhavanA citra-prasaMgo rajU karelA che. dazamA ane agiyAramA bhavanA citra-prasaMgo uparanI kinAramAM ja rajU karelA che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM prabhunA agiyAramA bhavano ja citra-prasaMga ane madhya bhAgamAM prabhunA cha ye mitronI rajUAta karelI che. nIcenA bhAgamAM bAramA bhavano citra-prasaMga rajU karelo che. nIcenI kinAramAM anukrame cAra puruSo beThelA che, pachI eka gAya che. gAyanI bAjumAM e ghaDA che. ghaDAnI bAjumAM eka strI palaMgamAM sUtelI che. strInI bAjumAM eka strI paricArikA ane e puruSo kheDelA che. pAnAnI madhyamAM sonAnI zAhIthI prathama tIrthaMkara zrIRSabhadeva prabhunA cyavananuM tathA ravapnanuM varNana lakheluM che. 13. pratanA pAnA 82no AMkavALo bhAga : A pAnAmAM prabhu zrIRSabhadevanA tIrthaMkaranA bhavanA mukhya mukhya jIvanaprasaMgo rajU karelA che (juo citra naM. 2). DAkhI bAjunA hAMsiyAnA traNe bhAgomAM prabhuno prathama rAjA tarIke saudharmendra tathA yugaliyAo rAjyAbhiSeka kare che tene lagatA citra-prasaMgonI rajUAta karelI che. madhya hAMsiyAmAM suMdara velabuTTIo cItarelI che. uparanI kinAramAM IMdra, prabhunuM lagna sunaMdAnI sAthe karatA dekhAya che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM sAme beThelI brAhmIne zrIRSabha lipionuM jJAna ane suMdarIne gaNitanuM zikSaNa ApatA rajU karelA che. madhya bhAgamAM hAthI upara beThelA zrIRSabha kuMbhakAranI kaLA pragaTa karatA dekhAya che. nIcenA bhAgamAM eka yugalika daMpatI rajU kareluM che. nIcenI kinAramAM anukrame eka haMsa, eka puruSa, sthApanAcArya, eka puruSa ane e yugalika daMpatI rajU karelAM che. pAnAnI madhyamAM sonAnI zAhIthI zrIRSabhadeva prabhunA janmanuM varNana lakheluM che. 14. kAlakakathAnA pAnA ekano prathama bhAgaH AryakAlakanA jIvana-prasaMgo H DAkhI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM AryakAlakanA janmano prasaMga rajU karelo che. madhya bhAgamAM AyakAlakanI mAtA rANI surasuMdarI beThelI che. nIcenA bhAgamAM vairisiMha rAjA tathA rANI surasuMdarI-kAlakakumAranA mAtapitA-beThelAM che. madhya hAMsiyAmAM suMdara kalpanAkRti rajU karelI che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma / taNAkAlagAtAsamae pAusAlayaritA ekAlipADAsazikSANapaTAmamAsApaTa rakAcitabajAlAtaramaNaM vinavajA ahamIpArakapanavadamAsApAbaJjAla nAahahamAzaidivANaMDAvadhAna dinarakAtaNAjAgasavAgaNAyA gAjitAyAyAtAbavajAvAdavAdavAcyA ivate & Personal Use Only / citra 2. zrI RSabhadevano janma ane teozrInA jIvananI mukhya mukhya ghaTanAonA citraprasaMgo. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina jAtakonA citraprasaMgovALI kapasUtranI suvarNAkSarI prata 167 jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM rAjakumArI sarasvatI eka paricArikA sAthe vRkSa nIce UbhelI che. madhya bhAgamAM gardabhillu rAjA dhoDA para besIne jato dekhAya che. nIcenA bhAgamAM eka strInI rajUAta karelI che. uparanI kinAramAM anukrame 7 strIo, eka daMpatI yugala, eka puruSa, eka puruSa ane eka bhUmitinI AkRti cItarelI che. nIcenI kinAramAM e puruSo, eka vRkSa, cAra strIo, eka puruSa, eka strI, eka puruSa ane eka strI beThelAM che. pAnAnI madhyamAM " zrI vIra vAcAnumata suvyuM ' thI zarU thatI kAlakakathA 'ra sonAnI zAhIthI lakhelI che. 15. kAlakakathAnA pAnA ekano AMkavALo bhAga : DAkhI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM darpaNukanyA tathA nIcenA bhAgamAM zukakanyA hAthamAM popaTa laI ne UbhelI che. madhya hAMsiyAmAM suMdara kalpanAkRti cItarelI che. jamaNI bAjunA hAMsiyAnA uparanA bhAgamAM zukakanyA UbhelI che ane nIcenA bhAgamAM cAmarakanyA hAthamAM cAmara pakaDIne UbhelI che. upara ane nIcenI kinAramAM suMdara kalpanAkRtio che. uparokta 1thI 15 pAnAMo mArA taraphathI I sa0 1954mAM 'kalpasUtranAM sonerI pAnAMo tathA citro'nA nAmathI mAtra savAso nakalonI maryAdita AvRttimAM r sonerI zAhImAM chapAvavAmAM AvelI hatI, je lagabhaga aprApya thavAnI taiyArImAM che. vaLI dareka mANusa te kRti meLavI zake nahi ane AvI suMdara kalAkRtivALI hastaprata tarapha kalArasikonuM dhyAna kheMcavAnI ekamAtra mahecchAthI A nAno lekha lakhavA huM ughukta thayo chuM; ane AzA rAkhuM chuM ke A lekha vAMcIne jaina bhAIo tathA A lekha vAMcanAra kalArasikone amadAvAda AvavAno prasaMga ane tyAre uparokta baMne suvarNAkSarI hastapratonI aMdara saMgrahAyelI kaLAlakSmInuM darzana kare. prAMte, A sAmaLAnI poLavALI hastapratanI mane sauthI prathama jANa karavA mATe virya gurudeva zrIpuNyavijayajIno ane zrIpArzvacaMdragacchanA upAzraye te vakhate birAjatA pUjya zrIvRddhicaMdrajIno AbhAra mAnavAnI A taka lauM chuM. 2. kAlikAcArya saMbaMdhI judA judA jainAcAryoe racelI 36 kAlakakathAo 88 citro sAthe ' kAlakakathAsaMgraha ' nAmanA graMthamAM mArA taraphathI prasiddha thayela che, Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra--paricaya 1 : keTalAka prAcIna jaina zilpo citra naM. 1: rAjagRhI vaibhAragiri uparanI cusakAlIna pratimA : A pratimA upara bhagavAnanA AsananI nIce je jIrNa lekha che te gumakAlIna brAhmImAM lakhAyelo che ane temAM caMdraguptanuM nAma che. zrI ramAprasAda caMdAjInA mate e gupta rAjavI caMdragupta bIjAnA samayano lAge che. zrI ramAprasAdanI A dhAraNA yogya ja che kemake kaLAnI dRSTie paNa A pratimAne I. sa. nA pAMcamA saikAnI zarUAtamAM mUkI zakAya. jo ke zrI ramAprasAda caMdAjIe ene zrI neminAthajInI yuvAnInI AkRti dhArelI te vyAjakhI nathI. sadara pratimAnI nIcenA bhAgamAM siMhAsananI madhyamAM cakrapuruSanI UbhI suMdara AkRti che. guptakALamAM AvI cakrapuruSanI prathA zarU thaI. vacamAM dharmacakrane sthAne cakrapuruSa (pAchaLa cakra sAthe) mUkI tenI be bAjue eka eka zaMkhanI AkRti che. dharmacakranI be bAjue Ama lAMchana mUkavAnI prathA pAchaLathI cAlu rahI nahi sAthe be mRga mUkI ene AsanamAM bIjI jagAe mUkavAmAM AvyuM. tIrthaMkaronAM lAMnonI prathA guptakALamAM zarU thaI lAge che, te upalabdha lAMchanayukta pratimAomAM A sauthI jUnI che. kalpasUtramAM lAMchanonI yAdI nathI, tema ja mathurAnA kaMkAlITIlAnI I. sa. nA pahelA-khIjA saikAnI pratimAomAM paNa lAMchano daSTigocara thatAM nathI; eTale atyAre to rAjagRhInI A pratimA jaina mUrtizAstranA abhyAsanI daSTie eka aitihAsika sImAcihna rUpa che. cakrapuruSanI AkRti guptakAlIna zilpakaLAno eka ati suMdara namUno che. citra naM. 2 : rAjagRhInI sonabhaMDAra guphAmAMnA comukhajInI mUrti : A pratimAnI khImAM zrIsaMbhavanAthajInI kAyotsarga pratimAnA darzana thAya che. AsanamAM dharmacakranI beu bAjue azva-lAMchana che. A pratimA I. sa.nA sAtamA-AThamA saikAnI hoya ema lAge che. paNa lAMchananI e bAjue hariNa mUkavAnI prathA A yugamAM zarU thaI dekhAtI nathI. A caumukhajInI bIjI bAjue ajItanAthajI vagerenI pratimAo che. caumukhajInI pratimA A guphAmAM pAchaLathI pratiSThita thaI lAge che. mULa A sonabhaMDAra guphA zrIvasvAmIe kotarAvI hatI. sonabhaMDAra guphAmAM e lITImAM kotarelA eka lekhamAM jaNAvyuM che ke dIrdha tejayukta AcAryaratna muni vairadeve tapasvIne rahevAyogya arhatanI pratiSThAyukta e guphAo nirvANu lAbhArthe banAvaDAvI. A dIrdha tejayukta AcAryaratna vairadeva te vaLavAmI ja hoI zake. citra naM. 3: zrIjinabhadra vAcanAcArya pratiti zrIRSabhadevanI dhAtupratimA : akoTAmAMthI prApta thayelI A pratimA manohara che, pAchaLano parikarano athavA prabhAvalino bhAga upalabdha nathI. jamaNI bAjumAM yakSa ane aMbikAdevI che. badhI ja prAcIna pratimAomAM sarve tIrthaMkaronA zAsanadeva tarIke A ja yakSa ane dvibhuja aMbikA maLe che. bhagavAna kAyotsarga dhyAne moTA pATa upara UbhA che. pATanI pAchaLanI dhAre lekha kotarelo che. temAM lakhyuM che : OM veva dharmArthayi nivRtti che jinabhadravAcanAcAryasya // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra naM. 1: rAjagRhI vaibhAragiri upagnI guptakAlIna neminAtha-pratimA Image of Neminatha, Vaibharagiri, Rajgir, c. 5th century A.D. kopIrAiTa : ArkioNlaoNjikala sarve oNpha inDiA , Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra naM. 2 : rAjagRhInI sonabhaMDAra guphAmAMnA comukhajInI sAtamA AThamA saikAnI saMbhavanAthajI kAryotsarga mUrti Quadruple Image of Sambhavnatha, Sonbhandar cave, Rajgir, c. 7th-8th Century kaoNpIrAiTa : ArkioNlaoNjikala oNpha ie only inDiA Dse sarva sarva www.jalnelibrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra naM. 3 :I. sa. 525-550 AsapAsanI zrIjinabhadra vAcanAcArya pratiSThita zrIRSabhadevanI dhAtupratimA Rsabhanatha from Akota, Bronze, c. 525-50 A.D. Installed by sri Jinabhadra Vacana carya (Jinabhadra Gani Ksamasramana) vaDodarA myujhiyamanA saujanyathI [phoTo : DaoN. umAkAnta pre. zAha Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra naM. 4 : I. sa. 1053-63 vacce pratiSThita thaela dhAtunuM samavasaraNa Bronze Sculpture of a Samavasarana (c. 1053-63 A.D.) (Now in a Jaina Shrine, Surat) phoTo : DaoN. umAkAnta pre. zAha] Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ assa citra naM. 5 : lIlavAdevA pAsethI maLelI prAcIna pazcima bhAratIya kalAnI dhAtupratimA,-zrIpArzvanAthajInI vitIrthI Paravanatha Tri-Tirthi found near Lilvadeva, V. S. 1093 baDodarA myujhiyamanA saujanyathI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ borg ch 24 citra naM.6 : lIlavAdevA pAsethI maLela zrIpArzvanAthajInI tritIrthI pratimAno saM.1093 no lekha Back of Parsvanatha Tri-Tirthi showing inscription bearing Samvat Year 1093 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra naM. 7-8 : vaDodarAnA dAdApArzvajInA daherAsaramAMnI vikramanA agiyAramA saikAnA uttarArddhanI tritIrthika dhAtupratimA Tri-Tirthi in the Dada Parsvanatha Temple, Baroda : Back showing inscription (c. 11th Century A.D.) phoTo : DaoN. umAkAnta pre. zAha Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ REAC-4 A citra naM. 9 : I.sa.1094-95mAM bharAyela AdinAthajInI covIsI Adinatha Chovisi installed in 1094-95 A.D. (Pindwada) citra naM. 10 : mahAamAtya tejapAla tathA anupamAdevI Tejpala and Anupamadevi in Luna-Vasahi (Abu) phoTo : bA. umAkAnta pre. zAha Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra naM. 11-12 : Abu-vimalavasahI ane laNavasahInA raMgamaMDapanI chata No. 11: Richly carved dome with famous lotus pendent, Vimala-Vasahi No. 12 : Ornamental pendent and arch, Luna-Vasahi (Abu) phoTo : zrI jagana mehatA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sta citra naM. 13 : Abu-lUNavasahInA chata upara giranAra ane dvArikA nagarI tathA samavasaraNanAM dRzyo Relief plaque from a ceiling, Luna-Vasahi (Abu) showing port of Dvarika. Mt. Girnar and Samavasarana 13th Century phoTo : zrI jagana mahetA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra naM. 14 : rANakapurano sahasraphaNA pArzvanAthano pASANapaTa Dexterously carved image of Parsvanatha with a canopy of a thousand snake-hoods. Ranakpur, 19th Century phoTo : zrI Ara. bhAradhvaja Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra naM. 15 : rANakapuranA caumukhajI mandiranA pASANa para kotarela nandIzvara dvIpano bAvana jinAlayano paTa Marble plaque of Nandiswardwipa, Ranakpur, 15th Century phoTo : DaoN. umAkAnta pre. zAha Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra-paricaya jaina satyaprakAza, varSa 17, aMka 4mAM A pratimAnI vigatavAra carcA karI A lekhake batAvyuM che tema A pratimAnA sthApaka zrIjinabhadravAsanAcAryane zrIjinabhadragaNi kSamAzramaNa tarIke oLakhavAne kaMI ja harakata nathI. pratimAno samaya I. sa. para5-540 AsapAsa mUkI zakAya tema che, je samayamAM mahAna Agamika AcArya vizeSAvazyaka - bhASyakAra zrIjinabhadragaNi kSamAzramaNa thaI gayA. gaNadharavAda(gujarAtI)nI potAnI praratAvanAmAM mArA uparanA mantavyane zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyAe vadhu kAraNa darzAvI samarthana ApyuM che. kaLAnI daSTie A pratimA aMge vadhu vivecana A lekhakanA TUMkamAM prasiddha thanAra pustaka The Art of Akota BronzesmAM Avaze. citra naM. 4: dhAtunuM samavasaraNa: A eka suMdara evuM moTuM dhAtunuM samavasaraNa che, je lagabhaga batrIsa Ica UMcuM che. traNe gaDha tenA daravAjA sAthe batAvyA che ane uparanA bhAgamAM caumukhajI. birAje che. samavasaraNanI nIcenI dhAre eka ghasAyelo lekha che, je pUro vaMcAto nathI. temAM zarUmAM saM. 111 4 spaSTa che. saMvatano chello AMka spaSTa nathI eTale A samavasaraNa I. sa. 1953-1063nI vacce bharAyuM-pratiSThita thayuM gaNI zakAya. hAlamAM sUratamAM vaDA cauTAnA eka daherAsaramAM A bhavya samavasaraNa che. kahe che ke mAravADanA koI gAmamAMthI lAvI tene ahIM padharAvyuM che. kaLAnI dRSTie e tatkAlIna gujarAtI kaLAnuM ja che. te samayanI gujarAta ane mAravADanI jaina pratimAo ekasarakhI kaLAzailInI banatI hatI. nIce lekha ane saMvata hovAthI gujarAtanI dhAtu-zi95-kalAno A bahu agatyano namUno che, jethI enI pUrI sAcavaNI rAkhavI ghaTe che. caumukhajIvALo bhAga chUTo karI utArI zakAya che. citra naM. 5-6: lIlavAdevA pAsethI maLelI dhAtupratimA : A dhAtupratimA jhAloda tAlukAmAM lIlavAdevA pAsethI maLelI sAta pratimAomAMnI eka che. A pratimAnI pAchaLa lekha che ( citra 6 ) te A pramANe che: 8 saMvat 2012 - zrI narendra zrI siddhasena phivA vAvyartha) (gacche) mAiMkayA karApittaM jinatrayaM. A pratimA zrI pArzvanAthajInI tritIrtha che. A pratimA prAcIna pazcima bhAratIya kaLAnA aMtima samayanI che ane emAM gurjarInI kaLA daSTigocara thAya che. lIlavAdevAnI vadhu pratimAo mATe juo Bulletin of the Baroda Museum, Vol. IX citra naM 7-8: vaDodarAnA dAdA pArzvanAthajInA daherAsaramAMnI dhAtupratimA : vaDodarAnA dAdA pArzvanAthajInA prAcIna daherAsaramAM A dhAtupratimA che. pAchaLano bhAga lekha sahita chApyo che, jyAre citra 8mAM AgaLano darzanIya bhAga che. pratimA ghasAI gayela che. lekha A pramANe che: zrI nAgeMdrakule zrIguNasenasUrisaMtAne cakresvarI sAvikayA kAriteyaM. lipi jotAM A lekha vikramanA agiyAramA saikAnA uttarArdhamAM mUkI zakAya tema che. pratimA tritIrthika che. moTA pA upara bhagavAna birAje che paNa padmaprabhu nathI. vAstavamAM AvI racanA prAcIna mUrtiomAM tIrthaMkara pratimAonAM AsanomAM Ave che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1eo AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha - I. sa. 1938 ke I.sa. 1939mAM huM pU. zrI kAMtivijayajI mahArAjazrInA darzanArthe pATaNa gayo tyAre mane eozrIe jaNAveluM ke vaDodarAnA rAjamahela - lakSmIvilAsa pelesanA pAyA khodatA eka dhAtapratimA maLI hatI te dAdAjInA daherAsarajImAM che. tyAre teozrI phoTo paNa barobara joI zake tema nahotuM paNa mAruM anumAna e che ke e pratimA te A haze. prAcIna akoTA rAjamahelathI bahu dUra nathI. akoTAnI maLelI jaina pratibhAono abhyAsa karatAM lAge che ke A pratimAne chevaTe I.sa.nA agiyAramA saikAnI gaNavAmAM koI bhUla thavA saMbhava nathI. citra naM. 9: AdinAthajI covIsI : AdinAthajInI covIsInuM A zi95 che. vacamAM padmAsane zrISabhadevajI che. pITha upara jamaNI bAjue gomukhayekSa che, jyAre DAbI bAjue aMbikAyakSI che. siMhAsananI vacamAM Adizakti che. dharmacakranI nIce, pIThanA madhya bhAge kaI AkRti che te samajAtuM nathI. covIsInI racanA suMdara toraNarUpe karelI che ane be bAjunA ratabhbho upara nAnAM zikharo che. A pratimAnI pAchaLa lekha che te A pramANe che : saMvata 2211 : vahitanuM zrAddha: vartana (4) nara (rA) () cIrahima turvijJAti(5) OM || Ama A dhAtupratimA saM. 1151 = I. sa. 1094-95mAM bharAI hatI. e pratimA upara lekha tema ja teno bharAvyAno saMvata Apyo hovAthI kaLAnI dRSTie A pratimAno abhyAsa upayogI thaI paDe che. uparAMta AmAM dhyAnamAM rAkhavA jevuM e che ke gomukhayakSa hovA chatAM yakSI tarIke cakrezvarIne badale aMbikA ja haju cAlu rahe che. A pratimA zirohI rAjayamAM AvelA vasaMtagaDhamAMthI maLI hatI ane hAla piMDavADAnA jaina maMdiramAM pUjAya che. vadhu vivecana mATe juo lalita-kalA, aMka pahelo. citra naM 10: mahAamAtya tejapAla tathA anupamAdevI : gujarAtanA vikhyAta maMtrIzvaro vastupAla-tejapAla paikI luNavasahI mandira baMdhAvanAra mahAamAtya tejapAla tathA temanA patnI zrI anupamAdevInI A suMdara zilpAkRtio che. AbumAM lUNavasahInI hasti-zAlAmAM A zilpa che. zi95mAM tatkAlIna vezabhUSAno suMdara khyAla Ave che. anupamAdevInA vastranI bhAta paNa batAvI che. A zi95 lUNavasahI baMdhAI te samayanuM ja che. citra naM. 11-12: vimalavasahI ane luNavasahInA raMgamaMDapanI chata : AbunA vizvavikhyAta vimalavasahI ane lUNavasahInA raMgamaMDapanI chatanI kotaraNInI bArIkAI, suMdaratA ane adhikatAno khyAla ahIM maLe che. vimalavasahI raMgamaMDapa chatanA prathama citramAM soLa vidyAdevIonI saMdara UbhI matio che. A raMgamaMDapanI chata palaMbaka(kAcalA jhumbara)ne lIdhe prakhyAta che. te uparAMta manuSya jIvananA aneka prasaMgonI suMdara rajUAta karela che. A raMgamaMDapa kumArapALanA maMtrIzvara pRthvIpAle vi. saM. 1204-16 (I. sa. 114850)mAM karAvyo hato. lUNusahInuM bIjuM citra kamAna, kRmbara ane chatanI adabhuta kotaraNInI rajuAta kare che. A raMgamaMDapa gujarAtanA mahAmaMtrI tejapAle karAvyo hato. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra-paricaya 171 citra naM. 13: dvArikA nagarI tathA samavasaraNa: AbunA lUNavasahInI derI naM. 9nA bIjA gumbajanI chatamAM dvArikA nagarI, giranAra parvata ane samavasaraNano bhAva che. chatanI vacce samavasaraNa jaNAya che. eka khUNAmAM samudra, khADI, jaLacara jIvo, vahANa, jaMgala ane mandiro che. A dekhAva dvArikA nagarInA baMdarano che. eka bAju khUNAmAM eka parvata upara cAra zikharabaMdha mandiro, nAnI derIo, vRkSo ane bahAra bhagavAna kAussagna dhyAne UbhA che. A giranAra parvatano bhAva che. citra naM14: sahastraphaNA pArzvanAthano pASANapaTa : railokya dIpikA yAne dharaNavihAra nAme prasiddha nalinI gumanA kaLAkauzalyanA Adarza namUnArUpa mandira zrI dharaNAzAhe paMdaramA saikAmAM baMdhAvela che. rANakapuranA A jina prAsAdamAM eka moTo sahastraphaNA pArzvanAthano paTa che. sUryanI AkRti vacce nAgiNIo sAthenuM A eka prakAranuM saMyojita citra nAganA judA judA nAgapAzathI alaMkRta thayela manohara dazya rajU kare che. A paTa vi. saM. 1903mAM pratiSThita thayela che. tenI kArIgIrI jotAM lAge che ke vikrama saMvata ogaNIsamI sadInA aMta sudhI paNa gujarAta-mAravADamAM zilpakaLAnI sArI paraMparA jaLavAI hatI. Avo sahastraphaNA pArzvanAtha pASANuTa bhAratamAM bIje kyAMya nathI. citra ne, 15: pASANa para kotarela nandIzvara dvIpa: A nandIzvara dvIpanI racanA dekhADatuM pASANa upara kotareluM zi95 che, je nandIzvara dvIpanA paTanA nAmathI oLakhAya che. A paTa ghaNo moTo che ane dharaNazAhanA baMdhAvelA rANakapuranA caumukhajInA vikhyAta mandiramAM che. vAstavamAM AmAM nandIzvara dvIpanA bAvana jinAlaya ja raju karavAno prayatna thayo che. dvIpanA varNana mujaba enI bhaugolika racanA batAvI nathI eTale "nandIzvara dvIpa bAvana jinAlaya paTa" kahI zakAya. A paTa banAvavAmAM kaLAkAre sundara kArIgIrI batAvI che. DaoN. umAkAnta premAnaMda zAha TAii' S Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 AcArya vijyavallabhasUri smAraka graMtha 2H jena sADavIjIonI bhavya pASANa-pratimAo jaina zilpakAmomAM prAcInakALamAM AcA-sAdhuo-sAdhvIonAM smAraka tarIke stUpa ane pAdukAone sthAna hatuM. pAchaLathI temAM mUrtizilpanI prathAe praveza karyo ane pariNAme bhAratanA judA judA vibhAgamAM jaina zramaNonI mUrtio-bhale alpa saMkhyAmAM paNa jovA maLe che je jANItI bAbata che. paNa jaina AryA-sAdhvIjInAM mUrtizilpo kavacita ja astitva dharAvatAM hoI te bAbata lagabhaga adyApi aprakAzita jevI ja rahI che. ahIMyAM traNa sAdhvInI mUrtio eka sAthe ja, prathama vAra ja prakAzita thAya che. sAdhvI-zilpano prAraMbha kayAre thayo teno haju cokkasa nirNaya nathI thayo paNa naM. ekanI mUrti 13mI sadInA prAraMbhakALanI hoI saMbhava che ke te agAunA samayathI A pravRtti zarU thaI hoya. jaina saMghanA baMdhAraNa mujaba sAdhvIjInuM sthAna sAdhu pachI bIje ja naMbare hoI A prathA dvArA pUjyatAnI dRSTie beumAM samAnatvanI pratIti karAvavAno hetu paNa hoI zake. sAdhvI mUtinI pratikAnuM vidhAna paMdaramI sadImAM racAyelA che. mArinavAra graMthanA 13mAM adhikAramAM che. bAkI zramaNa-zramaNInA zilpaviSyaka kSetramAM sAdhaMta prakAza pADavAnI taSiyaka abhyAsIone jarUra kharI. - citra naM. 1: jena AryA-sAvIjInI ArasapASANanI UbhI mUrti: kuzaLa zi9pIe temanA hAthamAM sAdhujIvananA pratIkasamAna rajoharaNa-ogho, muhapatti-mukhavatrikA ApI be hAtha joDI namaskAra karatI batAvI che. emAM kaTibaroDathI UbhavAnI ane hAtha joDavAnI mudrA dvArA namratAno je bhAva sUcita karyo che tethI, ane mukhAkRtine dhyAnastha batAvI, mukhAraviMda upara akhUTa zAMti, vinItabhAva ane lAvaNyapUrNa tejasvitAnuM je darzana karAvyuM che tethI mUrti ramya ane darzanIya banI gaI che. mUrti nihALatAM tyAgajIvananI svayaMsakurita zAMtinA ApaNane sahasA darzana thAya che. maratakathI pAda sudhI vastraparidhAna ane DAbA khabhe UnanI kaMbala nAkhIne cakora kaLAkAre jaina sAdhvIjInI vezabhUSAnuM vAstavika darzana karAvyuM che. paganI baMne bAjue be upAsikAo che. mUrtinI nIcenA bhAgamAM saM. zara05 zrI mara saparivAra ... A pramANeno TUMko lekha che. A lekhamAM sAdhvIjInuM nAma aMkita nathI. A mUrti A paricaya lakhanAranA saMgrahamAM che. citra naM 2: jaina sAdhavIjInI saMgemaramaranA pASANamAM korI kADhelI beThI mUrti : A mUti sahastra che. pravacana ke gaNadhara mudrA jevo khyAla ApatI bhadrAsana upara sthita che. DAbA hAthamAM mukhavastrikA che, jamaNo hAtha khaMDita thaI gayo che, te chatAM teno jeTalo bhAga chAtI para dekhAya che te uparathI lAge che ke zipIe hAthamAM mALA ApI hoya. temanuM rajoharaNa-odho prAcInakALamAM zramaNonI mUtiomAM bahudhA je rIte batAvAtuM te rIte ahIM paNa mastakanA pAchalA bhAgamAM batAvela che. mUrtimAM paripAako tarIke kuzaLa zilpIe kula cAra rUpaAkRtio batAvI che. A pAripAdhako sAdhvI nahi paNa gRhastha zrAvikAo che, paNa durbhAgye DAbI-jamaNI bAjunI eka eka Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAdhvI jI o nI pASANa - prati mA o citra naM. 1 saM. 1205nI sAdhvIjInI pratimA [munizrI yazovijayajI mahArAjanA saMgrahamAMthI] citra naM. 2 vi. saM. 1255nI sAdhvIjInI pratimA pATaNa-aSTApadajInA mandiramAMthI] citra naM.3 vi. saM. 1298nI sAdhvIjInI pratimA [mAtaranA mandiramAMthI] Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R Ramisalistines lAvala. HHHHHEN pATaNanA jaina mandirano eka suMdara kASTapaTa ( Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citra-paricaya 173 AkRti khaMDita thaI gaI che. chatAM ema lAge che ke cAreyane kaLAkAre kaMI ne kaMI kAryarata banAvI sevA ane upAsanAno eka bhAvavAhI Adarza rajU karyo che. emAM je be AkRtio akhaMDa dekhAya che temAM eka UbhI ne bIjI beThI che. bI AkRti UbhavAnA koI sAdhana upara UbhA rahIne potAnAM pUjaya sAdhvIjInI vAsakSepathI pUjA karatI hoya tema lAge che. zi9pIe tenI UbhavAnI paddhati khUba ja AkarSaka ane vinayabhAvabharI batAvI che. mukha upara pUjA ane bhaktino UMDo bhAva vyakta karyo che. tene savastra banAvI mUrtimAM uttarIya vastra je khUbIthI nAkhyuM che te zilpakaLAnA gauravamAM savizeSa umero kare che. e kRti koI agraNI bhaktazrAvikAnI saMbhave che. sAdhvI mUrtinA palAMThI vALelA DAbA paga nIce, ghUMTaNiye paDelI je upAsikA batAvI che tenA mukha upara zilpIe AMtarabhaktibhAva ane prasannatAnuM manorama dazya batAvyuM che. mUrti upara tIrthaMkaranI eka pratimA paNa upasAvI kADhI che. A zilpanuM samagra darzana eTaluM AkarSaka ane bhAvavAhI che ke jethI ApaNe prApya sAdhvImatizilpamAM Ane sarvazreSTha tarIke saheje biradAvI zakIe. paNa khedanI vAta eTalI ja ke kaLA ane sauMdaryanA jJAnarasathI anabhijJa ane zuSka evA vahIvaTadAroe te mUrti upara pramANathI vadhu moTA ane meLa vinAnA bAghA jevA cakSuo, moTI bhramaro, nave aMge taddana binajarUrI moTA cAMdA jevA TIkAo coTADI mUrtinI suMdaratA ane bhavyatAmAM bhAre UNapa ANavA sAthe kadrupatAnAM darzana karAvyAM che. mUrti nIce:- vi. . 225 rti vadhe ?? zu matijInI mUrti [] . A pramANe lekha kotarelo che. A mUrti gujarAta-pATaNanA aSTApadajInA maMdiramAM che. citra na. 3: ArasapASANunI sAdhvIjInI mUrti : sAdhvIjInI A mUrti potAnA mastaka upara rahelI svaArAdhya jina pratimAne namaskAra karavA bhadrAsana para pravacana (3)mudrAe hAtha joDIne beThelAM hoya tevo bhAva raju kare che. teo savastra che. temanI DAbI bAjue dIkSita avarathA sUcaka ane ahiMsA dharmanA pratIka samAna rajoharaNa-odho dekhAya che, jenI dAMDI hAthanA kAMDA upara thaIne TheTha udara bhAgane sparzalI che. DAbA hAthanI koNI nIce laTakato vastrano cheDo dekhAya che. ane zilpakAma sthala paddhatinuM grAmINa DhabanA mizraNavALuM che. AmAM paNa vahIvaTadAroe navAge TIkAo nirarthaka coDyA che. janatAnI ajJAnatAne kAraNe mAtara tIrthanI A mUrti "zrI gautamasvAmIjIe bhagavAna mahAvIrane bharataka upara dhAraNa karyo che" e rIte ja varSothI oLakhAtI ne pUjAtI hatI. paNa be varasa para mAruM tyAM javAnuM thatAM A bhrama dUra karAvyo ane e pratimAjIne bAjumAMthI uThAvI sanmukha padharAvavA sUcana karyuM hatuM. tenI nIcenA zilAlekhamAM vi. saM. 2268no ullekha che ne mAryAriri evuM nAma che. samayanA abhAve ne lekhanI vadhu aspaSTatAne kAraNe saMpUrNa lekha laI zakAyo nathI. A mUrti gujarAtanA kheDA pAsenA mAtara tIrthanI che. uparanI traNeya mUrtio eka ja saikAnI ane vaLI Adi, madhya ane antanA bhAganI che. munizrI yazovijyajI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha 34 pATaNanA jaina maMdiramAM eka suMdara kASThapaTa pATaNanA kanAzanA pADAmAM joDAjoDa Avela be jaina maMdiro paikInA ekamAM A kAIpaTa maMdiranI jamaNI bAjunI bhIMtamAM surakSitapaNe jaDI dIdhelo che. samasta gujarAtamAM ATalo moTo tIrthakAipaTa bhAgye ja anya haze. prAcInakALe kAracanAthI maMdiro thatAM tenI paraMparArUpe A kAchazilpanI kRtimAM upalA bhAgamAM vartamAnayuganA vIza tIrthakaronI nirvANabhUmirUpe sametazikhara tIrtha ane yuganA Adya tIrthaMkara bhagavAna RSabhadevanI nirvANabhUmi tarIke aSTApada tIrtha vagerene kotarakAma thayeluM che. sametazikharamAM zipIe traNe ya dizAmAM pharatI viza TekarIo uparanI viza devakulikAorIo temanI mUrtio sAthe buddhipUrvaka goThavI che. vacamAM traNa zikharo pArzvanAthanI pratimAthI alaMkRta atibhavya jalamaMdira suMdara ne suspaSTa kotarakAmathI batAvyuM che. uparAMta prastuta pahADa pakSIo, jalajaMtupUrNa nadI, vAvo, sarovaro, kuMDo, vRkSo, vanarAjIo, dhyAna ne tapa karatAM aneka saMto-RSio ne yAtrALe caDhatAUtaratA mAnavonI tAdaza ne ramya AkRtiothI kASTa paTane bharapUra banAvyo che. nIcenA bhAgamAM aSTApada parvata "cAriaThThadazadoyanA niyama mujaba covIza tIrthakaronI pharatI zikharabaMdhI devakulikAothI zobhe che. A maMdiranA madhya bhAge aSabhadeva bhagavAnanI nirvANabhUmi upara jenazAstranA kathana mujaba maMdirane badale alaMkata rIte stUparacanA batAvI che ane uparanA bhAge baMne bAjue cAradhArI tarIke Indro be batAvyA che. Ama prAcInakALanI mULa prathA ahIM barAbara dekhAya che. samagra maMdiranI jamaNI bAju tanuvAdya bajAvatA dazazira rAvaNa ane tenI DAbI bAju temanI ja patnI maMdodarIne bhagavAna AgaLa bhaktinRtya karatAM batAvyAM che. vaLI maMdiranA nIcenA bhAge sUrya batAvIne, tenA kiraNanA AdhAre gautamasvAmI yAtrArthe pahoMcyA te bhAva rajU karyo che. uparanA bhAge aMdhAcAraNa-vidyAcAraNa munio yAtrA karavA AvyAnuM darzAvyuM che. nIce sagaracakrInA putro tIrtharakSaNArthe khAI khodI rahyAnuM batAvyuM che. AjubAju judAM judAM Asano dvArA tapa ne dhyAna karI rahelA RSimunio batAvyA che. uparanA bhAge vIza viharamAna jinanI daherIo ane anya tIrthamaMdiro batAvyAM hoya tema jaNAya che. A tIrthapaTa gujarAtanA kAchazilpamAM bahumUlya vastu che. tenuM mApa Azare 3 47 che. ane samaya Azare 17-18mI zatAbdI varaceno gaNI zakAya. zrI paMcAsarajInI pratiSThA prasaMge tene mane prathama ja darzana thayuM hatuM. munizrI yazovijayajI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa bhagavAna mahAvIrano meruparvata upara janmAbhiSeka saudharmendra bhagavAnane khoLAmA laine beThA che. vRSabharUpadhArI iMdro-devagaNa abhiSekotsava ujavI rayA che. dhArmika citro dvArA kaLAne uttejana ApavAnI jaina sAdhuonI paraMparA ghaNA saikAothI jovA maLe che. Aje paNa jaina zramaNo sarvamAnya pavitra kalpasatracitrona sarjana karAve che. A citra pU. munivara zrIyazovijayajI mahArAjanA saMgraha paikInuM jayapurI kaLAnu pratIka che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etallatfalSUAGE nelle Wesselin gajamavijayA gArabAramagadUmazrAma nAvarAya jinamaya nIla2017 242OE AtE22532 (zAma251 Utestea bhaavjyaayaagyshrii| 'mazrIyazrIdabijayasUramA AIRsajAkAralayAga mA.nayAnaja The 02 281402 REEEEEEELAre kAnadanavanabharipuna REOra 25 Oy 120 yvveterm CSEELET jANaga 500 ACEELA Auna RAAT relesed raemavivANAma mana garavibATa nunakArikAra nArayA4013 RRORo asAra es Faulanaaitrari vanapivetanarAma ELTS Mamarana yaMjanakagiri Garde SARETATERai 24yAni 36yojana372 janasabamamAnamavara (10 hAraNemA kAhira 40020sAvihAramA 91- naMdanavAdhika Heal ravArAsAdaralAinadanada mAnamaravivAradivAranAmA LED mAyajiyamanamarIyarAbA savanI mijalasta yAyadhIzalyAvajayaka PRO 1663vAryakamAgarayAma mAdAyAdhyAyatrImA nyAyAcArya upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAjanA jIvanakALanI vicAraNAmA abhUtapUrva prakAza pADato vi. saM. 1663mA cItarAyalo aitihAsika vanapaTa Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 citra-paricaya 4 etihAsika vastrapaTa nyAyAcArya upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAjanA jIvanakALanI vicAraNAmAM abhUtapUrva prakAza pADato vi. saM. 1663mAM cItarAyelo A aitihAsika vastrapaTa jaina dharmanI mAnyatA mujaba dorAyelA meparvatano che. meruparvatane pharatI je pupikA e atimUlyavatI hovAne kAraNe prathama ja prakAzamAM mUkyo che. A vastrapaTa vi. saM. 1663mAM u. gujarAtamAM koDA-gAMbhU pAse AvelA jAsara gAmamAM cItarAyelo che. tenA Alekhaka jaina zAsananA adbhuta jyotirdhara prakA vidvAna, sarvadarzanavijJa, seMkaDo graMthonA racayitA, nyAyAcArya, nyAyavizArada mahopAdhyAya 1008 zrImadda yazovijayajI mahArAjanA gurUdeva pUjayazrI vijyajI mahArAja che ane temaNe pote ja paTamAM binasavinayayothe lakhIne svaziSya zrI yazovijayajI gaNi mATe ja taiyAra karyo che tema spaSTa karyuM che. upAdhyAyajIno jIvanakALa nakkI karavA mATe eka amUlya aitihAsika dastAveja jevo A paTa banI gayo che. pU. upAdhyAyajInI janma, dIkSA, vaDI dIkSA, padaprApti ke avasAna aMgenI AdhArabhUta tithi maLatI nathI. mAtra saMvato ne te paNa janmanI, vaDI dIkSA, padaprApti ne svargagamananI "sujasavelImAM mAtra maLe che. laghudIkSAnI tI sAla paNa nahi. emAM vaDI dIkSA nI sAla 1689 noMdhI che tethI dIkSA vacce thoDA mahinAnuM aMtara hovuM joIe. bIjI bAju A paTanI pupikAmAM to 1663nI sAla vakhate upAdhyAyajIne na tarIke oLakhAvyA che. A pupikAnA purAvAnA AdhAre pacAseka varSathI je vidvAno temano jIvanakALa lagabhaga 100 varSano che evuM kahetA AvyA che tene samarthana maLe che.* munizrI yazovijyajI * A paTa pU AcAryazrI vijayadharmasUrijI mahArAjanA ziSya munizrI yazovijayajI mahArAjane saM. 2009 mAM amadAvAda mukAme aNadhAryo prApta thayo hato. paTanuM mApa 10 x 10' che. A paTa munizrI yazovijayajI mahArAjanA saMgrahamAM che- saMpAdako.