Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ W sAhitya e ---- PRAMOD SHAH & CO. CHARTERED ACCOUNTANT) I TOT Prasad Chambers Behind Roxy Cinema BOMBAY ( nima.. bhikSu akharaDI prATI adzAhityavardhakakAryAlaya heDaowAse amadAvAda ane prinsesa sTrITa muMbaI-4
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sastu sAhitya' eTale UMcAmAM UMcu sAhitya dezI ramato - A lekhake . zAmajIbhAI kA umeDa vyAyAmavizArada, prAvINya nUtanabALa zikSaka bhikSu akhaMDAnaMdanI praznAdI updaohityavardhakakAryAlaya The bhadapAse amadAvAda ane prinsesa sTrITa muMbaI- rUA. 1-25
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvata 2026 : AvRtti 3 jI : I. sa. 1970 - (c) [ sarva hakka prakAzaka saMsthAne svAdhIna che ] * 4-4-'70 * mudraka ane prakAzaka : tribhuvanadAsa ka. Thakkara, sastuM sAhitya mudraNAlaya, rAyakhaDa: bhadra : amadAvAda
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana A dezI ramato' pustakanI punarmudraNarUpe trIjI AvRtti prasiddha thAya che. bALako tema ja yuvAno mATe ramato ane kasaratanuM mahattva vizeSa che; paraMtu hAlamAM ghara ane zALAomAM te saMbaMdhI pUratuM dhyAna apAtuM jovAmAM AvatuM nathI. A sthitimAM ApaNA dezanI ramate viSenI upayogI ane vigatapUrNa mAhitI maLI zake evAM pustako taiyAra thAya e khUba jarUrI che. bAra varSanAM bALako mATenuM "bALa ramato- nAmanuM A ja lekhakanuM pustaka A saMsthA taraphathI prasiddha thayeluM che. ane hAla te maLe paNa che. terathI moTI uMmaranAM bALako mATenA A pustakamAM nAnI moTI 121 ramatono samAveza karavAmAM Avyo che, ane te ramato ramavA mATenI mAhitI ApatAM 35 citro paNa ApavAmAM AvyAM che. A pustakane bALako, zikSako ane vAlIoe je umaLakAbhera apanAvyuM che tema A navI AvRttine paNa apanAvaze evI AzA che. vallabhavidyAnagara, ] "sastuM sAhitya mudraNAlaya TrasTanA TrasTIo vatI tA. 5-4-170 I eca. ema. paTela (pramukha) [3]
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ e mAla [ AgalI AvRttimAMthI ] " bALa ramato' nAmanI mArI pustikAnA sArA evA satkAra ane pracAra thatAM mane A 'dezI ramatA' lakhavA preraNA maLI. Apa sau samakSa A 'dezI ramatA' rajU karatAM AnaMda thAya che. AjakAla ApaNe tyAM ramatAnA pracAra ane vyavahAra vadhyA che. vaLI zALAomAM ramatAne sArA pramANamAM sthAna maLyuM che. ramatA dvArA bALakonAM tana-mananA vikAsa thavAmAM A pustaka madadarUpa thaze evI AzA rAkhuM chuM. --lekhaka [ 4 ]
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAla-zikSakane dareka ramata-zikSaka potapotAnI svataMtra paddhatithI bALakone ramata ramADe che, paraMtu tema chatAM nIcenA sarva sAmAnya muddA tamAmane upayogI thaI paDaze: - (1) je ramata ramADavI hoya te samajAvavI athavA ramI batAvavI. ochuM bolavuM-karI batAvavuM. (2) dareka samajUtI TUMkamAM ane spaSTa zabdomAM ApavI. lAMbI -ramata TukaDe TukaDe samajAvavI ane ramADavI. (3) ramatAM pahelAM ane ramatAM ramatAM dhakkAmukkI ke rADa pADavI nahi. ramatamAM vaparAtA jarUrI zabdo sivAya kazuM bolavuM nahi. (4) bALakone utsAha Apavo. utsAha mAtra bolavAmAM ja nahi, paNa tene vyavahAra jarUrI che. | (5) bALakone potAnI meLe ramavA devAM. jyAre bALako svayaMpreraNA thI ramatonuM nirmANa kare che ane saMcAlana kare che, tyAre teo khUba ja prasanna thAya che. (6) ramatamAM zistanI bahu adhikatA nA hoya tema ja DhIlAza paNa rAkhavI nahi. bALakonI sAthe phejI amaladAra jema nahi paNa moTAbhAInI jema vartavAnuM che. (7) bALakanI bhUlone hasIne TALI devI joIe. bALaka pitAnI bhUla para svayaM lajijata thAya che. ApaNe bALakone dabaDAvavAM ke mAravAM nahi athavA te koI paNa jAtanI zikSA karavI joIe nahi, [ pa ]
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) jo koI ramata saphaLa thAya nahi, tA bALako upara khIjAvAnI ke doSa devAnI jarUra nathI. ramata asaphaLa thavAnA vAMka ramata ramADanAra athavA ramatanA zeAdhanAranA gaNAvA joIe. (9) saMkhyAbaMdha evI ramata che ke tene adalabadala karIne ramADI zakAya. samaya ane sthAnane dhyAnamAM rAkhIne ramatAnI pasaMdagI karavI joIe. (10) ramatamAM bane teTalA ochA niyame hoya tema sAruM; paNa tenI sAtheAsAtha eTle paNa cAkkasa ke dareka niyamanuM sajajaDa rIte pAlana thavuM joIe. (11) eka ne eka ramatane vAraMvAra ramavAthI ja tenA asalIpaNAno ane gUDhatAno khyAla Ave che. mATe dareka ramata bALakane vAraMvAra ramADavI. (12) ramatamAMthI lAlacane tathA harIphAInA tattvane sadaMtara nAbUda karI devAnuM che. sAtheAsAtha hArajItanA praznane paNa sAva haLavA banAvI devAnA che. (13) ramata ramatAM ramatanA medAna para bALaka kevI rIte varte che, tenI vyakitagata noMdha rAkhavI. A noMdha bALakanA vikAsa mATe jarUrI, thaI paDe che. [ } }
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1-00 0 0 0-25 0 0 0 dezapATho 0-30 0-25 0 saratuM sAhitya' eTale UMcAmAM UMcuM sAhitya bALapayogI pustake zizusAthI-1 0-25 bALa ramato **. zizusAthI-2 0-20 arebiyana nAITsa 3-00 zizusAthI-3 ... 0-25 sAhasakathAo 1-00 bALakenA AcAra prAcIna kizorakathAo 1-25 bALakonI rItabhAta 0-25 mahAbhAratanI nItikathAo 150 bALakone AnaMda . 15 bhImanAM parAkrame ... 1-50 sabodhavATikA ... 0-25 gadAdhArI bhIma ... 2-50 ramUjI lokavArtA . dhANacaNA -00 vinodI TucakA ... 1-50 prauDha vAcanapethI ... 0-25 jagatamAM jANavA jevuM (chapAze) prauDha vAcanapUrti .. 0-25 bALakanI nItizikSA 0-50 vIra bALake nItizikSaNa ... 1-50 zrI rAmakRSNa paramahaMsa parAkramI daza kumAra... 2-50 svAmI rAmatIrtha ... dharmanI bALapothI .. -40 nAnI nAnI vAta... (chapAze) bALakonA guNa ... bALakonI vAto ... -40 bALakonA vivekAnaMda dayALu bALako . 0-50 bALakanI bolacAla Adarza bALake 0-50 bALakanuM AcaraNa 0-30 | vAMce, vicAro ane bA, vArtA kahone! 0-35 | anusaro ... 1-25 bApA, vArtA kahone! 1-00 | saguNuM bALake ... 1-00 vadhu vigata mATe vistRta sUcipatra maMgAvoH sastuM sAhitya vardhaka kAryAlaya-amadAvAda 0 0-50 0-40 0 0-25 0 0-35 0-35 0-35 [ 7 ]
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukrama : : : : : : : : khaMDa 1 lo 18 chUTadaDI 1 ArapAra doDa - 13 19 jherane kUvo. 20 TacAkAupADa 2 AMdhaLAne akhADo 14 3 itte Itte pANI - 21 TApalI khe 22 TopI utAra 4 kapekAjI . 23 Dola daDo pa karaDakaNo kUtaro . 24 traNa pagI doDa 6 kedI pakaDo 25 daDAkUdana 7 kAbara-kAgaDA 26 daDo upara pasAra 8 kedI kedI 27 nALiyeraphoDa 9 keLAMtoDa 28 nArabekaDI 10 kothaLIphoDa ... 29 pAMcIkA ... 11 kothaLAdoDa . 22 30 pataMga 12 gALiyAdoDa 31 kukkA phalAva ane toDa 13 ghera jAo . 24 32 mATalIphoDa 14 caNaka cIbhaDI 33 bIjubInuM 15 ciThThIramata (kriyAciThThI) 34 be koDI 16 cAInA sAtatALI ... 27 35 beThI hoDI 17 rane pakaDo 27 : 36 be traNa pAMca [8] : : : : : :
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 40 : : : : : : : 37 bAMdhachoDa 3 aMkavartuLa ..... ... 38 bhAI bhAI kayAM cho? 4 AMbalI pIpaLI 39 mAthe kaLazadoDa 5 AMdhaLAnuM gADuM 40 mAchalI mAchalI . 6 ozIkAyuddha. 41 mInITekAmaNI 7 aMtakaDI 42 mULAmULA 8 UbhI che. 43 mitra-dumana 9 kUkaDAnI laDAI 44 madhya doDa 10 kAMThalA pasAra (zaTala-rIle) 75 45 ramUjI kUca 11 kirIkittI 46 rUmAla upADa 12 khAropATa 47 le lADavo * para 13 khutAmaNI dAva 48 vicitra TaTTa, 53 14 khaDe ho! 49 sApanI kAMcaLI 15 garadana jora 50 laMgaDI 54 16 guNadoSa-zodha 51 saMgIta meja 17 geDIdaDA para sApasIDI * 56 18 jorAjorI 53 suddhAbuddhA .. 19 jhaMDAjhapaTa 54 sonAno popaTa ... 20 jhaMjhIra, papa zivAjI kahe che . 59 21 TopI-pasAra 56 hoLInuM nALiyera 22 TopalIdaDo 57 hAthInI sUMDha .. 61 23 Thokara 58 hArIo ... 24 tophAnI gheDo . 59 hIra 25 daDo paDAva 26 daDAjhIla (kaeNca kaeNca) 27 daDAmAra 1 akSara-ramata . 67 28 naMbarabadala 2 aThiyo . . 68 | 29 nizAna do . 91 ja 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 : 7 : 2 2 1 S S $ $ - 55 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 57 : ? ? [9]
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 30 nAyakazodha 31 nava kUkarI 32 nALiyeranI ramato 33 popaTa UDe 95 34 pageru. - 5 35 baMDala doDa 36 baTATA upADa 37 bomba - 100 38 beThI laMgaDI - - 100 39 baeNTa-daDo - 101 40 be kUMDALI 41 basa (agaDama bagaDama ) 42 bhIMtaDo 43 bhagaDatUI - 103 44 bhAIo - 104 45 moI dAMDiyA 46 mINabhUMDuM : : : : : : : : : : 113 47 mUMgI laDAI - 106 48 manaparakha - 107 49 maDA pasAra * 108 50 mUMDho * * 108 51 mATalIdAva para yAdazakita 111 53 laMgaDI dhakkAbakkI 112 54 lAThIkUdana 55 lAThI seraviyo dAva... 113 56 vighadoDe * 114 57 saMbUra * 115 58 saMdezo mokalo 59 soLa kUkarI * 116 60 satoDiyuM - 118 61 zeraDInI ramato 62 hoDI . 120 11 - 103 : : : : : ... 119 [10]
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezI ramato || terathI paMdara varSanA kumAre mATe]
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 : ArapAra dADa saMkhyA: vIsathI pacIsa. taiyArI : sAtatALInI ramatanA A eka prakAra che. eka jaNa dAva denAra bane ane bIjA sau dAva levA medAnamAM chUTA chUTA UbhA rahe. medAnanI hada nakkI karI levI. ramata: sITI vAge athavA nakkI karelA sthaLe sAtatALI mArIne dAva denAra aDavA jAya. dAva denAra koI ekane aDavA jAya te vakhate koI trIjo bALaka e benI vaccethI pasAra thAya. A vakhate dAva denAre je ArapAra pasAra thayo hoya tene pakaDavA javuM. e rIte jyAre jyAre prasaMga Ave tyAre vaccethI pasAra thavuM. je pakaDAI jAya tene mAthe dAva Ave. noMdha: ramatanuM medAna moTuM pasaMda karavuM. vizeSa: ArapAra thanAre cAlAkIthI ArapAra thavuM. banatAM sudhI pakaDAvuM nahi. [ 17 ]
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2: AMdhaLAne akhADA saMkhyA: dasathI paMdara. sAdhana: jeTalA ramanArA eTalA AMkhe bAMdhavAnA pATA. taiyArI: laMgaDInuM vartuLa doravuM. saMkhyA vadhAre hoya te moTuM vartuLa daravuM. eka jaNa sivAya darekane vartuLamAM Ubho rAkhI AMkhe pATA bAMdhI devA. ane ramADanAre paNa vaLamAM sITI laIne UbhA rahevuM. " ramata: ramADanAre (zikSaka) sITI mAravI. sITI mArIne vartuLamAM jyAM koI AMdhaLA nA hoya tyAM UbhA rahevuM. sITImA avAje dareka AMdhaLa, e ramADanArane aDavA doDAdoDa karavI. AthI AMdhaLA ekabIjA sAthe athaDAze ane pakaDApakaDI karaze. eTale ramADanAra kaheze: nA, nA, nA. vaLI pAchI sITI mAraze. ne AMdhaLAe tene pakaDavA javuM. jyAre koI AMdhaLe, ramADanArane pakaDI pADaze tyAre te kaheze: hA, hA, hA. e pachI badhA AMdhaLA AMkhethI pATA choDI nAkhaze. thoDIvAra pachI emaNe ramADanArane pakaDI pADyo haze te dAva denAra thaze ne bIjA pAchA pATA bAMdhIne ramavA mATe taiyAra thaze. noMdha: AMdhaLA aMdara aMdara ekabIjAne pakaDaze tethI jonArane AnaMda paDaze. ramanAre AMkhethI pATAne besavavo nahi. pATA barobara bAMdhavA, jethI dekhI zakAya nahi. [14]
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3: Itte Itte pANI saMkhyA: dasathI paMdara. taiyArI: ramanArAoe ekabIjAnA hAtha pakaDI gaLAkAre UbhA rahevuM. eka jaNa dAva denAra bane ane vacce Ubho rahe.. T 34 ) ra ma che pha . 2 * ramata: vacce UbhelAoe potAnA paganAM kAMDAMne baMne hAthe aDIne bolavuM: ramanAra: ine itte pANI. dhULa dhULa dhANI. dAva denAra : (kammare hAtha rAkhI) itte itte pANI. ramanAra: - dhULa dhULa dhANI. A mujaba, chAtI, gaLuM ane mAthe hAtha mUkI bolavuM, pachI dAva denAra darekanA hAthanA AMkaDe jaIne potAnA eka hAthane charA jevI nakala karIne aDe ane bole: [ 15 ]
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramanAra : A daravAjo khelaMgA. charo leke mAruMgA. A pachI koI paNa ekanA AMkaDA choDAvIne dAva denAra bhAge eTale badhA hAthanA AMkaDA choDIne tene pakaDavA jAya. je prathama pakaDI pADe tene dAva denAra nImava ane prathamanI mAphaka pharIthI ramata zarU karavI. 4 : kape kAjI saMkhyA: cArathI pAMca. sAdhana: ramanAra dITha eka eka loTo. taiyArI: agala (khADo) karavI, thoDe dUrathI hIMcavAnI nizAnI karavI. ramata: hIMcavAnI nizAnIthI dareka hAthane aMguTho rAkhI AMgaLI vaDe lakheTAne agala tarapha pheMko. e pachI je sauthI (agalathI) pAse paDayo hoya te paMta, pachI dota ema vArA nakkI thaI jaze. pahelA naMbare potAne lATa agalamAM nAkhI kape kAjI karavI. pachI bIjAnA loTAne IMTIne dUje bhAjI karavI. e pramANe nIce 10 sudhI karI chelle agalamAM lakheTAne nAkhI dAva pUro karavo. (1) kape. kAjI () chake DAluM (2) dUje bhAjI (7) satAka pUtaLI (3) tIne TeTa (8) aThe hAMDI (4) cole mole . (9) nave Dhaba (5) paMce bhAluM (10) dase paDo dase pUrA karIne pachI agalamAM jaIne agalane kAMThe laTAne mUkavo ane e vakhate "Idhara bichAyA' kahevuM. e pachI eka vAra koInA paNa lakheTAne IMTI jAya eTale te pAkI gayo gaNAya. pAkI gayele "choTAbAbu bolavuM. A mujaba ramanAre saue pAkavuM. je chelle rahe tene mAthe dAva Ave. dAva denAre nizAnIthI potAnA lakheTAne AMgaLInI Thokara vatI [ 16 ] sa, sA.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ agala tarapha nAkhavo. jo agalamAM jAya to dAva lenArane dAva jAya. agalamAM jAya nahi to dAva lenAre dAva le. dAva levo eTale prathama teNe agale aMguTho rAkhI sAmevALAnA lakhATAne AMTo athavA veMta thAya eTale aMtare nAkhavo ne pachI dAva denArAnA lakhoTAne potAnA lakheTAthI AMgaLInA jore dUra dUra laI javo. AMTatAM ke veMta thatAM bhUle eTale dAva denAra pAcho agala tarapha potAno lakhoTo nAkhe. jo dAva denAra prathama ja bhUle to tene dAva jAya. A pramANe saue dAva levo, eTale ramata pUrI thAya. noMdha: dAva lenAre pahelAM "choTAbAbu' bolI javuM, nahi te dAva denAra potAnA loTAne hAthathI agalamAM nAkhI de eTale dAva jAya. 5 : karaDakaNa tare saMkhyA: dasathI bAra. sAdhana: eka TuvAlane vaLa caDAvI koraDo karo. taiyArI: laMgaDInA vartuLa upara aMdara moM rAkhI eka jaNa sivAya saune UbhA rAkhavA. dAva denAra bahAra saunI pAchaLa koraDo laIne Ubho rahe. [ 17 ]
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramata: saMjJA maLatAM dAva denAra saunI pAchaLa goLAkAre doDe. lAga joIne koI ekanA khabhe koraDo mUkIne je dizAmAM doDato hoya te dizAmAM ja bhAge. jene khabhe koraDo mUke te koraDo hAthamAM laI pelAne mAravA doDe. dAva denAra, te bALakanI khAlI jagyAe AvI jAya. na Ave tyAM sudhI keraDo mArI zakAya. pachI bIjA bALakane vAro Ave. A mujaba thAke tyAM sudhI ramata ramavI. noMdha: dareka bALakane khabhe TuvAla mUkavAnuM dhyAna rAkhavuM. koraDA dhIme dhIme mAravA. 6: kedI pakaDe saMkhyA: dasathI vIsa. taiyArI: eka bALaka sivAya bIjA saune vartuLAkAre UbhA rAkhI ekabIjAnA hAthanA AMkaDA bhiDAvI rAkhavA. eka bALakane vacce Ubho rAkha. te kedI' gaNAze ane goLa Ubhela bALako jela' gaNAze. ramata: saMzA maLe eTale kedIe koI paNa jagyAethI hAthanA AMkaDA choDAvI nAsI javAno prayatna karavo. ramanAre hAthanA AMkaDA choDavA nahi. paNa kedI mahenata karI jela toDaze eTale nAsI jaze. te vakhate saue kedIne jhAlavA doDavuM. je bALaka prathama kedIne jhAlI jaze te kadI banaze ane pharIthI ramata zarU thaze. noMdha: jela toDavAmAM jorajorI thAya che, tethI bALakone hiMmata ane jusso Ave che. 7: kAbara-kAgaDA saMkhyA: sama saMkhyAnI be TukaDIo. taiyArI: A ramatamAM cAra cAra ke tethI vadhu sarakhI saMkhyAnI be TukaDIo pADavI. ramADanAra eka alaga rahe. [18]
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ citramAM batAvyA mujaba medAna upara baMne TukaDIne sAmasAmI UbhI rAkhavI. koI paNa eka TukaDInuM nAma 'kAbara' ane bIjInuM nAma 'kAgaDo' pADavuM. ramata: ramata zarU karavA ramADanAre kA...bara ('kA'......laMbAvavuM ne 'bara ' sAthe bolavuM) athavA 'kA......gaDA ' bAlavuM. je TukaDInuM nAma bAlAya temaNe potAnI temaNe hadarekhA tarapha doDI javuM, je TukaDInuM nAma na bAlAya sAmevALAne aDavA mATe javuM. bhAganAra potAnI hada vaTAvI jAya pachI sAmevALA aDakI zake nahi paNa jeo hadarekhA pasAra karyA pahelAM aDAI jAya to te (jeTalA aDAI jAya teTalA) badhA ramatamAMthI bAda thAya. 'e pachI prathamanI mAphaka potapotAnI jagyAe AvIne UbhA rahI javuM. ramADanAra vaLI 'kAbara' ke 'kAgaDo' koI eka nAma bole; eTale vaLI bhAgavAnuM ane aDavAnuM thAya. A rIte koI paNa eka TukaDInA badhA bALako bAda thaI jAya tyAM sudhI ramata cAlu rahe. pharIvAra ramavuM [ 19 ]
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya to medAna ane nAma badalI nAkhavAM. A ramata vAraMvAra ramavAthI bahu majA paDe che. ramADanAre dhyAna rAkhavuM ke AkhI ramata daramiyAna baMne TukaDInAM nAma bolAyA kare. koI eka ja TukaDInuM nAma bolyA karavuM nahi. koIka vAra vacce gammatane khAtara ramADanAre kA...bara ke kAgaDA balavAne badale kAtara ke kApaDa bolavuM. A vakhate ramanAranI je sthiti thAya che tenAthI saune hasavuM AvyA vagara rahetuM nathI. Ave vakhate sAcI ramata ramAI gaNAze nahi, koI bAda vagere thaze nahi. noMdha: A ramatane kAbara-kAgaDAne badale 'rAma' ane 'rAvaNa' 'rAma-rAvaNa' bolIne paNa ramADI zakAya che. lAMbA pahelA oraDAmAM A ramata ramavI hoya te sAmasAmI bhItanI hadarekhA rAkhI zakAya. bhIMtane aDe te hadarekhAe pahoMcI gayela gaNAya. 8: kedI kedI (gulAmadAva) saMkhyA: sama saMkhyAnI be TukaDIo. taiyArI: cALIsathI pacAsa kadamane aMtare be ADI rekhAo doravI ane tenI upara sAmasAme moM rAkhIne baMne TukaDIne katAramAM UbhI rAkhavI. koI paNa eka TukaDImAMthI eka jaNane sAmenI TukaDI pAse mokala. bIjI TukaDIe tALI mATe dareke eka eka hAtha AgaLa dharI rAkho. ramata: dAva denAra koI paNa eka jaNane tALI ApIne potAnI TukaDI tarapha doDIne Ave ne te vakhate jene tALI maLI heya teNe tenI pAchaLa doDIne jhAlavA mahenata karavI. sAmevALAnI hadamAM ja jhAlI zakAya. tALI ApanAra pitAnI rekhA oLaMgI jAya te pachI pakaDI nA zakAya. jo tALI denAra pakaDAI jAya to te tALI jhIlanArane gulAma banI jAya ane jo nA pakaDAya te tALI jhIlanAra pote gulAma banI jAya. [ 20 ]
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ gulAma banavuM eTale jItanAranI pAchaLa UbhA rahevuM. e pachI sAmenI TukaDImAMthI dAva levA javuM. A pramANe vArApharatI dAva levA javuM. je TukaDI AkhI gulAma thaI jAya enI hAra thAya. noMdha: jenI pAchaLa gulAma hoya tene jo harAvI devAmAM Ave te gulAma mukata thaI jAya ane potAnI TukaDImAM ramavA mATe Ubhe rahI jAya. 9: keLAMDa saMkhyA: AThathI dasa. sAdhana: ramanAra dITha eka eka pAkuM keLuM, be vaLI ane lAMbI dorI. taiyArI: keLAMne DITiyA sAthe judI judI derI sAthe bAMdhI toraNa jevuM karI be vaLI sAthe bALakanA moMmAM Ave teTale UMce bAMdhavAM. ramanAra bALakonA hAtha kammara pAchaLa rAkhI bAMdhI rAkhavA. E che za ramata: saMjJA maLe eTale dareka jaNe moM vaDe keLuM levA prayatna karavo. be vaLIne cheDe be jaNe UbhA rahI keLAMnA teraNane UMca--nIce [ 21 )
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ halAvavuM. bALakoe kUdI kUdIne keLAne momAM laI levA prayatna karavo. A rIte je prathama keLuM moMmAM laI le tenI jIta thaI gaNAya. noMdha: keLAMne badale nAnAM goLa jamarUkha, TameTAM vagere paNa rAkhI zakAya. A ramata ramUja utpanna kare che. 10 : kothaLapheDa saMkhyA: be jaNa athavA sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: dareka jaNa pAse sarakhA kAgaLanI eka eka kothaLI, cIkaNA kAgaLanI kothaLI hoya to vadhu sAruM. taiyArI: nakkI karela vartuLamAM baMne jaNane UbhA rAkhavA. pitAnI kothaLImAM meMthI havA bharIne pha lAvIne eka hAthamAM pakaDI rAkhavI. ramata: saMjJA maLe eTale baMnee pitAnI kothaLI sAmevALAnA ' vAMsAmAM ke mAthAmAM mArIne phoDI nAkhavI. e rIte je pahelAM kothaLI pheDI nAkhe tenI jIta thaI gaNAya. noMdha: TepI utAranI ramatane eka prakAra che. TukaDImAM A ramata ramADavI hoya te baMne TukaDIne sAmasAme UbhI rAkhIne upara mujaba ja kothaLIo phoDavAnI che. nakkI karela samayamAM jenI vadhu kothaLIo phUTe, tenI jIta thaI gaNAya. 11 : kothaLAdoDa saMkhyA: bethI ATha sAdhana: jeTalA bALaka teTalA anAjanA khAlI kothaLA. taiyArI: eka sIdhI lITI para hArabaMdha saune kothaLAmAM paga nAkhIne UbhA rAkhavA. kathaLAnA moDhAne be hAtha vatI pakaDI rAkhavuM. sAme vIsathI trIsa pagalAM dUra hadarekhA doravI athavA te sAme UbhelA bALakane pharIne ahIM sudhI pAchA AvavAnuM paNa rAkhI zakAya. dareka bALaka [ ra ]
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ nI vacce traNathI cAra phUTanuM aMtara rAkhavuM. ramata: saMjJA thatAM dareke kUdatA kUdatA hadarekhAne oLaMgI javI, athavA. pAchA AvavAnuM hoya te pAchA AvavuM. vacce paDI javAya te UbhA thaIne pAchA doDI zakAya. koNa koNa TheTha sudhI doDI zakyA te jovuM. prathama koNa Ave che te paNa jovuM. noMdha: doDatAM doDatAM ekabIjA sAthe aphaLAvuM nahi. eka paga UMce laIne ThekavuM nahi. vizeSa: A ramata khUba ja gammata upajAvanArI che. A rIte kathaLA paherAvIne sAmasAmI TukaDIonI laDAI paNa karAvI zakAya. baMne TukaDI alaga alaga dekhAya te mATe amuka nizAnI rAkhavI. A rIte keLA paherIne laDAI karavAmAM khabhekhabhA athaDAvIne sAmevALAne pADI nAkhavAno che. paDI janAra ramatamAMthI bAda thAya. eka TukaDInA badhA bAda thAya tyAM sudhI athavA amuka nakkI karela samaya sudhI ramata cAlu rahe. A ramatanuM nAma kothaLAyuddha' rAkhI zakAya. - 12 : gALiyAdoDa saMkhyA: 6-6 ke 8-8 nI be TukaDI. sAdhana: jeTalI TukaDI eTalA cha phUTa lAMbI AMgaLI jevI sUtaranI dorInA gALiyA. taiyArI: dareka TakaDIne cAra cAra phaTane aMtare hAramAM UbhI rAkhavI. dareka TukaDIne nAyaka AgaLa ane bIjA tenI pAchaLa pAchaLa UbhA rahe. be jaNanI vacce eka hAtha jeTaluM aMtara rAkhavuM. dareka TukaDInA nAyakane gALiyo Apa. nAyake be hAthathI gALiyAne pakaDI rAkho. ramADanAra zikSaka paMdarathI vIsa kadama dUra Ubhe rahe. ramata: sITI vAge eTale dareka pahelA bALake gALiyAne prathama mAthA taraphathI nAkhIne pagethI bahAra kADhavo. pachI teNe pAchaLanA bALaka [ ra3]
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne gALiyo Apavo ane pAchaLane bALaka paNa gALiyAne potAnA zarIramAMthI pasAra kare. A ja pramANe che. chellA bALake gALiyo pasAra karIne pAcho potAthI AgaLanA bALakane Apavo. ema pahelA bALaka sudhI gALiyo Ave. pahelAe pharI vakhata potAnA zarIramAMthI pasAra karIne sAme Ubhela zikSakane doDIne gALiyo ApI ja. kaI TukaDI pahelI ApI jAya te jovuM. 13: ghera jAo saMkhyA : dasathI vIsa. taiyArI: eka jaNa sivAya ramanAre goLa vartuLamAM sarakhA aMtare UbhA rahevuM. vaLI dareke jyAM UbhA hoya tyAM eka eka nAnuM vartuLa deravuM ne temAM baMne paga rAkhIne UbhA rahevuM. dAva denAra aMdara UbhuM rahe. ramata: dAva denAra koI ekanI pAse jAya ane kahe: "tame Ave." jene kahe teNe tenI pAchaLa tenA be khabhA para hAtha rAkhI joDAI javuM. e rIte ramanAramAMthI pAMca cha jaNane bolAvI potAnI sAthe AgagADInI mAphaka joDe. dAva denAre vartuLamAM ja ADAavaLA be traNa AMTA mArI jozathI kahevuM: 'ghera jAo.' AthI dareka jaNe chUTA paDIne koI paNa eka vartuLamAM doDIne javuM. vartuLamAM UbhelAoe paNa khAlI jagyAe doDI doDIne UbhA rahevuM. Ama chelle je eka jaNa bAkI rahI jaze, tene mAthe dAva Avaze ne teNe bIjI vAra prathamanI jema ramata zarU karavI. A vakhate jeno vAro nA Avyo hoya tene bolAvavo. A pramANe ramata ramyA karavI. 14 : caNakacIbhaDI saMkhyA: che ke tethI vadhu. taiyArI: eka majabUta ane moTI chokarI paTela thAya. te be paga pahoLA karIne UbhI rahe. bAkInI ramanAra chokarIomAMthI eka chokarI bAvo [ 24]
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya. pachI jeTalI ramanAra chokarIo hoya tenI be TukaDI paDI jaI paTelanA paga hAthathI pakaDIne besI jAya. A rIte paTelanA page vaLagI paDela chokarIo cIbhaDAM kahevAya. ramata: dAva lenAra chokarI (bAvo) paTela ane cIbhaDAnI pharatI phare ane nIce mujaba pharatI bolatI jAya: kaDaka : che 0 na 0. 0 0 jaull caNaka cIbhaDI, bAmaNa bIbaDI, bAmaNane ghera loTa viyANA; rAjA rANI, dAtaNa pANI, karIne, cIbhaDAnI cIra mAgatA..... upara pramANe bolavAnuM pUruM thAya eTale paTelanI sAme UbhI rahI cIbhaDAM mAge. paTela kahe: 'hajI te A vAvyAM che." bAvo vaLI pAcho goLa goLa phare ne upara mujaba bole. bolavAnuM pUruM thAya eTale kahe: paTela, cIbhaDAM Ape." paTela kahe: "hajI te kAMTA phaTayA che. A pramANe [ pa ]
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ velA thAya che, phala beThAM che, nAnAM cIbhaDAM che, meTAM thayAM che, kAcAM che' tyAM sudhI ramata cAlu rahe. pachI bAvo cIbhaDAMnA mAthAmAM AMgaLIthI TakorA mArIne kahe: have te cIbhaDAM pAkI gayAM che." paTela kahe: 'tAkAta hoya te cIbhaDAM teDI lo."bAve to eka eka chokarIne pakaDI pakaDIne khece che ne paTelanA pagathI vachoDAve che. vachoDAyelI chokarIne agAuthI karelI dhULanI DhagalI sAme besADe che. vArApharatI eka eka pagathI vachoDAve che. A rIte badhAM cIbhaDAMne toDI le che ane dhULanI DhagalI sAme besADe che. pachI paTela kahe: "dhULanI DhagalI vakhaLo." sau chokarIo potAnI DhagalI vakhoLe che. koI eka DhagalImAM ThIkarAno TukaDo pahelethI saMtADelo hoya che. je chokarInI DhagalImAMthI ThIkaruM nIkaLe che tene mAthe aDavAno dAva Ave. sau bhAge. paTela ane bAvo UbhA UbhA joyA kare. dAva denAra jene pakaDI pADe te bIjI vAra rame tyAre bAvo thAya ane aDavA janAra paTela thAya. pahelAMne paTela ane bAvA cIbhaDAM banI jAya. e rIte vaLI pharI vAra ramata zarU thAya. noMdha: caNaka cIbhaDI ramata ApaNI jUnI ramata che. A ramata gAmaDAmAM ramAya che. A ramata phakata chokarIo mATenI che. paraMtu chokarAo ramavA dhAre te ramI zake tevI ramata che. 15: ciThThIramata (kriyAciThThI) saMkhyA: dasathI vIsa. sAdhana: zikSaka taiyAra karelI ciThThIo. taiyArI: ramADatAM pahelAM zikSake nIce pramANe pacIsa-trIsa jeTalI ciThThIo taiyAra karavI: kUdo, hase, raDo, lathaDiyAM mAro, sipAI jema cAlo, cAra page cAlo, laMgaDI Theko vagere lakhIne ciThThIone gaDIo vALIne eka TopalImAM mUkavI. [ 26 ]
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramata: eka eka bALakanA ramavAno vAro Ave. vArA pramANe ciThThI levI, vAMcavI ane te mujaba kriyA karavI. pachI e ciThThI zikSakane pAchI ApI devI. A pramANe sauno vAro Ave tyAM sudhI ramata ramavI. prakAra : moTI uMmaranAne ramavuM hoya to ciThThIo jarA agharI karavI--jema ke, bhikhArI jema bhIkha mAgo, chApAM vecA, dhUNA, phUTo, zikSakanI nakala karo vagere. 16 : cAinA sAtatALI saMkhyA: paMdarathI vIsa. taiyArI : sAtatALInI ane bAkInA medAna para UbhA mAphaka eka jaNane dAva devA nakkI karavA rahe. ramata: sAtatALInI ramatano A eka prakAra che. paraMtu jayAre dAva denAra bIjAne pakaDavA Ave tyAre te pakaDAI javAnA thAya tyAre teNe koI paNa eka paga UMcakI temAM koI paNa eka hAtha nAkhI e ja hAtha vaDe koI paNa eka kAnane pakaDI levo. Ama karelane dAva denAra jhAlI zake nahi. pachI te bIjAne jhAlavA jAya. jene jene aDavA Ave teNe Ama karavuM. Ama karyA vinA jo pakaDAI jAya to tene mAthe dAva Ave. noMdha: pakaDAI jatAM Ama vicitra rIte UbhA rahetAM bALakone joIne ramanArane AnaMda thAya che. 17: cArane pakaDA saMkhyA: vIsathI pacIsa. sAdhana: kAgaLa ane pensila. taiyArI : kAgaLanI ciThThIo banAvavI. temAM ekamAM lakhavuM 'phojadAra', cAra-pAMcamAM lakhavuM, 'sipAI' ane bAkInAmAM lakhavuM 'cAra.' e rIte lakhelI ciThThIone vALIne mUkI rAkhavI. jeTalA ramanAra hoya eTalI [ 27 ]
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciThThIo banAvavI. eka sIdhI rekhA doravI ane eka geLa vartuLa doravuM. ramata: vArApharatI dareke eka eka ciThThI laIne mUThImAM vAMcyA. vagara rAkhavI. e pachI eka rekhA upara saune UbhA rAkhavA. saMjJA maLe eTale saue saunI ciThThI vAMcavI. jene phojadAranI ciThThI Ave teNe gaLa vartuLa pAse UbhA rahevuM. jene coranI ciThThIo Ave teNe nAsavuM. jene sipAInI ciThThI Ave teNe corane jhAlavA javuM. sipAIoe pakaDI, ghasaDI, UMcakI corane vartuLamAM lAvavA. e rIte badhA cora pakaDAI jAya tyAM sudhI ramata cAlu rahe. vizeSa: bhAgAbhAgI ane pakaDApakaDI karavAnuM bALakone bahu game che. eka zerane besipAI paNa pakaDI zake che. sipAI pAsethI era bIjA cerane choDAvI paNa zake che. 18: chUTadaDI saMkhyA: bethI vadhu. sAdhana: rabbarane ke kapaDAMne gUMthele poce daDo. taiyArI: bALakonI saMkhyA pramANe hada nakkI karavI. medAnamAM jene jyAM phAve tyAM UbhA rahe. zikSake hAthamAM daDo rAkhavo. ramata: zikSake daDAne game te eka dizAmAM athavA addhara uchALavo, eTale ramata zarU thAya. jenA hAthamAM daDo Ave teNe bIjAne ghA karIne mAra. ghA karatI vakhate ane hAthamAM daDo Avyo hoya e pachI jyAM UbhA hoya tyAM ja UbhA rahIne ghA karavAno che. ramanAre hadanI bahAra. javAnuM nahi. eka jaNanA hAthamAMthI daDo AMcakAAMcakI karavo nahi. noMdha: ghA karavAne badale bIjAne daDo hAthohAtha paNa ApI zakAya. viSaya: A ramatathI bALako daDAne jhIlatAM, pakaDatAM, ghA karatAM ane ghAthI bacI jatAM zIkhe che. e rIte svarakSaNanI tAlIma maLe che ane ghA vAgyo hoya to sahana karatAM zIkhe che. [ 18 ]
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19: jherano kUvo saMkhyA: dasathI paMdara.. taiyArI: jamIna para be ke traNa phUTanA vyAsanuM vartuLa doravuM. vartuLanI pharatA ramanAre ekabIjAnA AMkaDA bhIDIne UbhA rahevuM. : ki . R S P .. ka ramata: saMjJA maLatAM saue kheMcAkheMcI karIne koI ekane aMdaranA vartuLamAM dhakelavAno prayatna karavo. e rIte je koIne paga ke zarIrane koI paga bhAga aMdaranA vartuLa(gerI kUvA)mAM jAya to te ramatamAMthI bAda thAya. e bAda thayelane choDIne bAkInAe vaLI pAchA AMkaDA bhIDI prathamanI mAphaka saMjJA maLatAM ramata zarU karavI. A rIte chelle be jaNa rahe tyAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. ne chelle je rahe tenI jIta thaI gaNAya. noMdha: vaccenA vartuLane jherI kUvo gaNavAne. vartuLanI rakhAne jarA paNa sparza thAya tepaNa sparza karanArane ramatamAMthI bAda karavo. [ 29 ]
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 : TacAkAupADa saMkhyA: cAra cAra ke sama saMkhyAnI be TukaDIo. sAdhana: jeTalA ramanAra eTalA TacAkA. TacAkA eTale lAkaDAnA Dambelsa, athavA bIjI koI vastuo paNa rAkhI zakAya. taiyArI: prasthAnarekhA upara baMne TukaDIne alaga alaga UbhI rAkhavI. baMne TukaDInA bherue eka eka pAchaLa UbhA rahevuM. chellA naMbarane hAthe ke gaLe rUmAla bAMdhavo. baMne TakaDInI sAme 20 ke 30 kadama dUra balba vartuLa karavAM. eka vartuLamAM TacAkA rAkhavA. medAna: Tele! IkaK ------------- prasthAkArebA ramata: saMjJA maLatAM baMne TukaDInA pahelA naMbara sAme potAnA vartuLamAMthI eka TacAkuM laI paDakhenA khAlI vartuLamAM mUkavuM ane tarata potAnI TukaDImAM AvI bIjA naMbarane tALI daIne bAjumAM nIkaLI javuM. 'bIjA naMbare paNa pahelAMnI jema ja karavuM. A rIte chellA naMbare paNa karavuM ne je TukaDIne chello naMbara prasthAnakhAne prathama oLaMgI jAya te TukaDInI jIta thaI gaNAya. 21 : TApalI kho saMkhyA: dasathI vIsa. taiyArI: ramanArane eka eka hAthane aMtare vartuLAkAre UbhA rAkhavA. [ 30 ].
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ darekanAM moM madhyabiMdu tarapha rAkhavAM. eka jaNane dAva mATe bahAra rAkhavo. * ramata: saMjJA maLatAM bahAranA dAva denAre goLa goLa saunI pAchaLa pharavuM, doDavuM, koI paNa ekanI pITha para haLavI TApalI mArIne "kha" balavuM. jene e rIte be maLe teNe dAva denAranI viruddha dizAmAM doDavuM. bemAMthI e khAlI jagyAe je AvI jAya teNe tyAM UbhA rahevuM. nA AvI zake teNe dAva devAne. e rIte ramata cAlu rAkhavI. noMdha: darekane kho maLe tenuM dhyAna rAkhavuM. tarata kho ApavAnuM rAkhavuM, jethI saune doDavAnuM Ave ane majA paDe. 22 : TepI utAra saMkhyA: be jaNa. sAdhana: be TopI. taiyArI: jamIna upara cUnA vaDe 5 thI 10 phUTanA vyAsanuM eka kUMDALuM doravuM. te kUMDALAmAM baMne bALakone mAthe TopI paherAvIne UbhA rAkhavA. initions [ 31 ]
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramata: sITI vAge eTale baMne bALakoe sAmevALAnI TopI laI levAno prayatna zarU karavo. jenI TopI levAya te hAryo gaNAya. noMdha: dhakkAbakkI, pakaDApakaDI ke mAra-pachADa karavI nahi. mAtra TopI letAM rokavAnuM che. kUMDALAmAMthI koIe bahAra javAnuM nathI. vizeSa: potAnI TopI levA devI nahi ane sAmevALAnI TopI laI levI e kriyA ja gammata upajAve che, capaLatAnA guNe vikasAve che. khAsa: A ramata be TukaDIo pADIne paNa ramADI zakAya. eka TukaDIne lAla TepI, bIjIne dhoLI TopI. moTI hada nakkI karI temAM sAmasAmI baMne TukaDIone choDI mUkavI. pAMca miniTa jeTalo samaya ramata cAle, pachI jovuM ke kaI TukaDIe vadhAre TopIo laI lIdhI. TopI jenI levAI jAya teNe besI javuM. 23 : Sla daDA saMkhyA: be bALako. sAdhana: be Dola (nAnI) ane be daDA. taiyArI: cha phaTanA vyAsanuM eka vartuLa doravuM. dareke eka hAthamAM laTakatI Dola ane bIjA hAthamAM daDo rAkhI vartuLamAM sAmasAme UbhA rahevuM. ramata: saMjJA maLatAM ramata zarU thAya. TopI utAranI mAphaka A ramata ramavAnI che. pitAno daDo sAmevALAnI DolamAM nAkhI devAne. DolamAM sAmevALAne daDo nA Ave e dhyAna rAkhavAnuM che. je sAmevALAnI DolamAM prathama daDo nAkhI de tenI jIta thaI gaNAya. noMdha: eka sAthe baMnenA daDA DolamAM jAya to pharI vAra ramata ramADavI. Dola nIce AgaLa laTakatI ja rAkhavI. daDo DolamAM nA Ave te mATe AjubAju halAvI zakAya. baMnee nakkI karelI hadamAM ja rahevuM. daDA rabbaranA ke pacA kapaDAnA ja vAparavA prakAra: TacAkA upADanI ramata mAphaka be TukaDI pADavI. pahelA [ 32 ] sa. 2.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMbarane Dola ApavI. sAme eka ja vartuLa ane temAM ramanAra dITha vastuo-lAkaDAnA daDA ke TacAkA vagere. saMjJA maLatAM pahelA naMbare doDIne eka daDo DolamAM nAkhI pAchA TukaDImAM AvI bIjA naMbarane Dola devI. bIjAe paNa ema ja karavuM. ema chellAe daDo nAkhI Dola laI prasthAnarekhAne oLaMgI javuM. je prathama Ave tenI jIta thaI gaNAya. 24: traNa pagI doDa saMkhyA: babbe jaNanI cAra TukaDI. sAdhana: paga bAMdhavA mATe moTA kadanA rUmAla. taiyArI: prasthAnarekhA upara babbe jaNane chUTA chUTA UbhA rAkhavA. baMne jaNane bAjumAM gaLe hAtha daI UbhA rAkhavA ane ekano DAbo ne bIjAne jamaNe paga kAMDAmAMthI rUmAlathI bAMdhI devA. Ama karavAthI be jaNanA be paga chUTA ane eka eka baMdhAI javAthI eka paga eTale paga traNa banI jaze. 20 thI 25 kadama dUra hadarekhA doravI. ramata: saMjJA maLatAM dareka joDIe hadarakhA tarapha doDavA mAMDavuM. je TukaDI hedarekhAne vaTAvI jAya tenI jIta thaI gaNAya. dha: vaccethI paDI jatAM UbhA thaIne pAchA doDI zakAya. A ramata ramavA pahelAM babbe jaNane e rIte paga bAMdhIne cAlavA, deDavAnI Teva paDAvavI. vizeSa: A ramata ramUja upajAve che. 25 : daDAkUdana saMkhyA: dasathI vadhu. sAdhana: phaTabola athavA kapaDAne moTo vajanadAra daDo tathA trIsa cALIsa phaTa lAMbI dorI. taiyArI: derIne eka cheDe daDAne bAMdhavo. eka jaNane dAva devA [ 33 ]
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ vacce rAkha. teNe dorI ne daDo rAkhavo. bAkInA badhA vartuLAkAre samaaMtare chUTAchUTA aMdara mAM rAkhIne UbhA rahe. ramata: vaccenA bALake athavA zikSake daDAne goLa goLa pheravavo ane derI DhIlI mUkatAM dUra dUra mokala. jenI pAsethI daDo ane dorI pasAra thAya teNe joDiyA page kUdI javuM. jenA page daDo ke dorI aDI jAya teNe ramatamAMthI bAda thavuM athavA tene daDo pheravavA mokala. noMdha: daDAne cakkara cakkara pheravavAthI A ramata ramI zakAze ane dareka jaNa sAvadha rahe to A ramata ramavAnI bhAre majA paDe che. 26 : daDo upara pasAra saMkhyA: chanI ke AThanI be TakaDI. sAdhana: be volIbola ke phUTabola. taiyArI: eka rekhA upara baMne TukaDIo ne TapAdoDanI jema eTale ke TacAkA upADanI jema UbhI rAkhavI. sAme eka hada-rekhA doravI. tyAM kaMIka nizAna mUkavuM. dareka pahelA naMbarane daDo Apavo. bIjA pAchaLanA bherue eka hAtha jeTaluM aMtare dUra UbhA rahevuM. L. 4 S ramata: saMzA maLe eTale pahelA naMbare UMcA hAtha karIne mAthA [34]
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ para thaIne pAchaLanA bIjA naMbarane hAthohAtha daDa Apavo. bIjAe trIjAne ane trIjAe cothAne. e rIte chellA naMbara sudhI daDo pasAra karavo. chellA naMbaranA hAthamAM daDa Ave eTale teNe sAme daDAne laIne hadarekhA tarapha doDavuM ne mUkela nizAnane pharIne pAchA potAnI TukaDImAM AvavuM ne AgalA naMbara tarapha pITha pheravI UbhA rahI pAchaLanI tarapha daDAne pasAra karavo. A rIte pahelA naMbarane doDavAno vAro Ave tyAM sudhI ramata cAlu rahe. prakAra: (1) A ramatane ja "nIce pasAra" eTale ke dareke paga pahoLA rAkhavA ane be pagamAMthI nIce daDAne pasAra karavo. prakAra: (2) upara nIce pasAra. eka jaNe uparathI ane bIjAe nIcethI daDo pasAra karavo. 27: nALiyeraphADa saMkhyA: ekI sAthe eka sAdhana: choDAM kADhela nALiyera, eka dhoko, AMkhe bAMdhavAno pATo. taiyArI: dasa-vIsa phaTa dUra nALiyera mUkavuM. AMkhe pATA bAMdhI hAthamAM dhoko de. ramata: saMjJA maLatAM mATalIDanI mAphaka nALiyera phoDavA javuM. phoDI nAkhe te sAruM kahevAya. phaTe tyAre bIjuM nALiyera mUkavuM. nA phaTe to bIjAne vAro Apo. eka ja ghA karavAne. ghA uparathI nIcenI bAjue ja mAra. noMdha: mATalIDanI ramatane A eka prakAra che. hoLInA divasomAM A ramata ramADavAmAM Ave che. 28: nArabAkaDA saMkhyA: ekathI vadhu. taiyArI: eka majabUta chokaro "bharavADa" bane. te AgaLa Ubhe rahe. eka chokare "nAra' bane. te bharavADanI sAme thoDe Agho Ubho rahe. [ 35 ]
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAkInA ramanArA badhA bakarAM bane. te bALakoe bharavADanI pAchaLa eka bIjAnI kammara( athavA paheraNanI cALa)ne be hAthathI pakaDIne laMgaranI mAphaka vaLagI rahevuM. ramata : nAra kahe: 'bharavADa, bharavADa, tArAM bakarAM khAuM.' bharavADa kahe : ' khAdhAM khAdhAM! Ava to kharo.' ATaluM bAlyA pachI ramata zarU thAya. bharavADa bALake pAtAnA be hAtha paheALA karIne tArane rokavA. nAra je tarapha jAya te tarapha pharatA rahevuM. nAre AmathI tema doDIne chellA bakarAne aDavA prayatna karavA. paNa tema karatAM bharavADa tene aDI jAya nahi tenuM dhyAna rAkhavuM. bharavADathI aDAyA vinA chellA bakarAne jo nAra aDI jAya, te chelluM bALaka ramatamAMthI bAda thAya. A rIte chellAM chellAM eka eka karI badhAM bakarAMne nAra aDakI jAya eTale ramata pUrI thAya. bIjI vAra ramata ramAya tyAre nAra ane bharavADa bIjAne banAvavA. nAra aDavA mATe doDAdoDI kare tyAre bharavADa ane bakarAne paNa evI rIte joDAIne AmathI tema cAlavAnuM rahe. ema cAlatAM koI bakarAM chUTI jAya tyAre nAra koIne aDI zake niha. vaLI pAchAM bakarAM joDAI jAya tyAre ramata zarU thAya. noMdha: nArabAkaDAnI ramata jAnI che. gAmaDAnAM bALako hoMze hoMze ajavALI rAte rame che. zaheramAM rahetAM bALakone paNa A ramata ramavAmAM bahu majA paDaze. 29: pAMcIkA saMkhyA: bethI cAra chekarIo. sAdhana: pAMca pAMcIkA. taiyArI : ramanAre sAmasAmA paga lAMbA--pahoLA karIne besavuM. eka jaNa pAsethI dAva levo. ramata: chAbaDI, pAMce pAMcIkA UMdhA hAthe laI cattA hAthe jhIlavA. Ava re chabba: eka pAMcIkA addhara uchALI cAra pAMcIkA nIce [ 3 ]
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamIna upara mUkavA. addhara uchALe e ja hAthe jhIlave. nAgara pablo: eka addhara uchALI nIcenA cAre laI uchALelo jhIlavo. tala: Ava re tala-eka uchALI cAra nIce mUkavA ne uchALelo jhIlave. tala tAtA: eka uchALI nIcethI eka levo. rIMgaNAM rAtAM: eka uchALI nIcethI traNa laI levA. bata: Ava re bata: eka uchALI cAra nIce mUkavA. batabAInA: eka uchALI be nIcethI levA. ghaNI sagAInA: eka uchALI bAkInA bIjA be levA. doMDha: Ava re doDha: eka uchALI cAra nIce mUkavA. doDha sAMDha: eka uchALI eka nIcethI le. sAMDha pArI: eka uchALI nIcethI be levA. vIra vepArI: eka uchALI nIcethI eka levo. hala: Ava re hala: eka uchALI nIce cAra chaTA mukavA. hala halIza nahi: eka uchALI nIcethI eka levo. gaDha caDIza nahi: be uchALI nIcethI eka levo. gaDhanI rANI: traNa uchALI nIcethI eka levo. bhara beDe pANI: cAra uchALI nIcethI eka levo. rAI: Ava re rAI: eka uchALI nIce cAra mUkavA. rAI raMga rAkhaje: eka uchALI nIcethI traNa levA. mUMgI sudhArajo: eka uchALI nIcethI eka levo. (rAImAM jhIlatAM paDI jAya to Akho dAva baLI jAya. teNe prathamathI gaNavuM.) moTA bata: Ava mArA moTA bata: eka uchALI cAra nIce mUkavA. moTA bata kheTA bata: eka uchALI nIcethI be levA. nAnA bata sAcA bata: traNa uchALI nIcethI be levA. aDo: Ava mAro aDo: eka uchALI cAra nIce mUkavA. [ 37 ]
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahi dauM baDA: eka uchALI nIcethI cAre laI levA. muMgala: eka uchALI cAra nIce mUkavA. pachI sAmevALI je kahe te eka eka nIcethI levA. noMdha: A rIte badhAMnA vArA AvatA jAya. jenuM yAMthI paDI jAya tyAMthI AgaLa gaNAya. e rIte je muMgala sudhI pahoMcI jAya te pAkI gaI gaNAya; athavA enI sAme je hoya tene eka pata lAgyuM gaNAya. vizeSa: bahenA mATe pAMcIkAnI ramata bahu ja managamatI che. A ramatathI te keTalAye zabdo zIkhe che ane hAthane sarasa kasarata maLe che. hAtha upara khUba ja kAbU Ave che. 30: pataMga pataMganI ramata ghaNI ja jANItI che. kahe che ke sikaMdara ApaNA deza para caDI AvelA. temanA sainiko pataMga caDAvatA. temaNe A pataMganI ApaNane bheTa Apela che. je hoya te; paNa makarasaMkrAMtinA divasomAM pataMganuM calaNa khUba ja vyApaka thayela che. bALakothI mAMDIne moTerAMne paNa pataMga bahu ja game che. teo pataMga cagAve che ne peca paNa lagADe che. pataMga taiyAra maLe che. hAthathI paNa banAvI zakAya che. pataMganI jAta: bhareDI, mA, pUMchaDiyo, DholA. DholA: vaccenI sIdhI UbhI saLI. kamAna: ardhagoLAkAra kamAna jevI vALela saLI. duma: pUchaDA taraphanA nIcalA bhAga-trikoNAkAra bhAga. pUchyuM: krama sAthe bAMdhela kapaDAnA laTakato lIro. kannI: kamAna sAthe bAMdhavAmAM AvatA dorAkapaDAno TukaDo. kAnetara: kamAna ane DholA eka thAya tyAM ane nIce thI thoDe UMce bAMdhavAmAM AvatA dAro. UDatA pataMganA dora sAthe dAranA sparza thavA peca : ekabIjA athavA AMTI paDI javI. [ 38 ]
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ DhIla: dora choDave. upalA peca: jeno dora upara rahe che. nIcalA peca: jene dara nIce rahe te. mAMjo: dara para kAcanA bhUkA sAthe bhAta ke evI bIjI cIja bheLavIne caDAvela lepa. kumakI: UMce UDatA pataMgane hAthathI nAnA nAnA AMcakA mAravA. gulAMTa: caDelA pataMgane koI paNa eka bAju namAvI cakkara pheravo. namAvo: pataMgane DAbI ke jamaNI bAju dora kheMcIne namAvavo. loTAvavo: cakkara cakkara pataMgane pherava. DhIla mUkavAthI ema loTe che. kApyo: pecathI bIjAnA derAne kApI nAkhave. DhaLyo: pavana dhImo paDatAM pataMganuM nIce besI javuM. laMgara: UDatA pataMgane paDela jovAmAM bIjAe dorathI bAMdhelA paththara ke ThIkarAthI ghA karIne kheMcavuM. 31 : kukkA kulAva ane toDa saMkhyA: AThathI dasa. sAdhana : eka ja kadanA ramanAra dITha eka eka phakko. taiyArI: eka hAramAM ramanArane chUTA chUTA rAkhavA. dareka jaNanA hAthamAM phalAvyA vinAne eka eka phaTako Apavo. ramata: saMjJA maLatAM dareka jaNe potAne phakko moM vaDe pheka mArIne phalAvo. khUba chU lAvavo. phakata phika vaDe ja teNe potAno phakko prathama phoDI nAkhe che te jovuM. noMdha: _kkA phelAvavAnuM bALakone bahu game che. lAMbA zvAsa levA-choDavA paDe che, tethI phephasAMne kasarata maLe che. - prakAra: samasaMkhyAnI be TukaDI pADavI. baMne TukaDInA dareka ramanAra dITha eka phalAvela pha.ko. ne phakkA sAthe eka eka phaTa jeTalo lAMbo dara bAMdhavo. darekanA paheraNanA pAchaLanA nAke laTakato rahe tema phakko | [ 39 ]
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAMdhI devo. baMne TukaDInA kAnA raMga alaga alaga rAkhavA. nakkI karela hadanA medAnamAM baMne TukaDIne chUTI mUkI devI. dareka TukaDIvALAe sAmevALAnA pha_kkA hAtha vaDe dora teDIne laI levA prayatna kare. jene kukko levAI jAya ane jeNe kukko laI lIdho hoya te baMne ramatamAMthI bAda thAya. nakkI karelA samaye sITI mArI ramata baMdha karavI. je TukaDI vadhu pha kA laI le, tenI jIta thaI gaNAya. 3ra : mATalIkuMDa A ramata AMkhe pATA bAMdhIne ramavAnI che. A ramata vyakitagata che. vArApharatI eka eka jaNe ramavAnI che. taiyArI: prasthAnarekhA para ramanArane Ubho rAkhI AMkhe pATo bAMdhI devo ane hAthamAM eka lAThI ApavI. dUra (25 thI 30 phUTa) hedarekhA doravI. darekhA para eka thAMbhalo kheDI citramAM batAvyA mujaba 6 mATalIne jamInathI pAMcathI cha phUTa addhara laTakatI rAkhavI. mATalImAM phala athavA pANI paNa bharI zakAya. pahelI rIta ------------ mATalI 'hada2nA nI rIta - - - - - - - - - T mATalI 'hadajhA ramata: saMjJA maLatAM athavA ramanArane mATalInI barAbara sAme [ 40 ]
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasthAnarekhA parathI mATalI phoDavA mATe ravAnA karI de. ramanAre lAThI addhara UMcI karI rAkhavI ane mATalI pAse jaIne lAThI vatI eka ghAe ja mATalI phoDI nAkhavAnI hoya che. ghA khAlI jAya to tenI vArI jAya. mATalI phaDe te sAruM gaNAya. ghA mAratAM pahelAM hadarakhAne vaTAvI jAya to paNa tenI vArI jAya. pachI bIjAne vAro Apa. mATalI phaTe tyAre bIjI bAMdhavI. prakAra: mATalIne addhara laTakAvavAne badale nIce jamIna para hadarekhA upara UMdhI mUkIne paNa ramata ramADI zakAya che. noMdha: A ramata ramAtI hoya tyAre jonArAne kAMI paNa bolavuM ke sucana ApavuM nahi. saue maMgA ja rahevuM. Akhe pATo barAbara bAMdhavo, jethI kAMI dekhAya nahi. pATo kALA raMgane ane jADA kApaDano rAkhavo. ramanAre mATelI keTalI dUra che te jANavA potAnAM pagalAM ramavA pahelAM gaNIne mApavAM hoya te mApI zakAze. ramatanI zarUmAM ramanArane AMkhe pATA bAMdhIne tyAM ne tyAM be traNa AMTA pheravIne pachI mATalInI sAme UbhA rAkhIne paNa ramata zarU karI zakAze. ' vizeSa: A ramatamAM aMdAja ane nizAna mAravuM e baMne vastunuM dhyAna rAkhavuM paDe che. aMdhArAmAM paNa nizAna AMTI zakAya tenI tAlIma maLe che. A ramatamAM ramanArano ghA khAlI jAya che, tyAre jonAra ane ramanAra baMne khUba hasI paDe che. mATalI phATe che tyAre sau tALIo vagADI kUdI UThe che. 33 : bIjubAju saMkhyA: bethI cAra bALako. sAdhana: keDIo. taiyArI: dareke eka eka dANiyo (bI) kADhavo. bIju bheLA karI lagAvavA. paita, dota nakkI karavA. potAnI koDIo potAnI sAme Dhagalo karIne rAkhavI. [ 8 ]
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramata: dareke babbe bIttu kADhI `te lagAvavA. jo potAnA baMne bIttu cattA paDe ane sAmAvALAnA baThThA paDe to potAno dAva lAgyo gaNAya. jo sAmevALAnA baMne baThThA ane ApaNA eka baThTho tema ja eka catto paDe topaNa dAva lAgyo gaNAya. jene baMne cattA paDayA hoya tene beya lAgyA kahevAya. bInu lagAvavA pahelAM sAmAvALAe dAva upara amuka (tene game teTalI) koDIo mAMDavI. e mAMDela koDIone AgaLa alaga mUkavI. lagAvanAranA dAva lAge to teNe sAmAvALAe mAMDela koDIo laI levI. ne jo sAmAvALAnA dAva lAge to teNe eTalI gaNIne koDIo ApavI. jyAM sudhI ApaNA dAva lAge tyAM sudhI lagAvI zakAya. sAmAvALAno dAva lAgatAM teNe bInu lagAvavA. noMdha: A ramatamAM koDIonI levaDadevaDa karavAnI hoya che. zALA taraphathI ramata ramADatAM badhI koDIo zALAnI ja rAkhavI, jethI hArajItamAM muzkelI paDaze nahi. athavA koDIonI levaDadevaDa pachI jenI jeTalI, hAya tenI teTalI ApI devI. vAMdhA na hAya to je jIte tenI koDI ema paNa nakkI karI zakAya. 34: e kADhI saMkhyA: be thI cAra. sAdhana: be koDI. dareka pAse kAgaLa--pensila. taiyArI : citramAM batAvyA pramANe lAdI ke Tebala para AkRti deAravI. ramata : eka jaNa pAsethI dAva levA zarU karavA. eka hAthamAM baMne koDI khakhaDAvIne aMdaranA vartuLamAM koDIo nAkhavI. tyAMthI daDIne je khAnAmAM koDI paDe eTalA aMka (mArka) potAnA kAgaLamAM potAnuM nAma lakhIne noMdhavA. bIjAe paNa e pramANe karavuM. jo baMne koDI eka ja khAnAmAM paDe te eTalA bamaNA aMka gaNavA. jo koDI judAM judAM be [ 42 ]
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 5 10 khAnAMmAM paDe te e baMnene saravALe karIne aMka noMdhavA. noMdha: koI paNa rekhAne koDI jarA paNa kApatI hoya to te khAnAmAM nathI ema gaNavuM. jo baMne keDIo aMdaranA ja vartuLamAM paDI rahe athavA moTA vartuLanI bahAra nIkaLI jAya te ekeya aMka maLe nahi. 50 ke 10 athavA nakkI karela aMka jenA thaI jAya, te ramatamAM pAkI gayA gaNAya. vizeSa: bALako saravALA karatAM zIkhe che. 35 : beThI heDI saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: muLA muLAnI ramata mAphaka ekabIjAnI kammara pakaDIne paga pahoLA karIne baMne TukaDIone besADI rAkhavI. ramata: saMjJA maLatAM baMne TukaDIe sAmenI hadarekhA sudhI besIne ja khasatAM khasatAM AgaLa javuM. bemAMthI eka TukaDIne pahelo naMbara hada [ 43 ]
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ rekhAe pahoMcI jAya tyAM sudhI ramata ramADavI. AgaLa khasatI vakhate DAbI-jamaNI bAju hAlatA javuM. nedha: A ramata lIsI lAdInA oraDAmAM ke kAMI pAtharIne pachI ramADavI. medAna para ramADavI hoya to nIce ghAsa joIe. dhULamAM ke game tevI jamInamAM A ramata ramADavI nahi. 36: be traNa pAMca saMkhyA: traNa jaNa. sAdhana: gaMjIphAnA aThThAthI ekkA sudhInAM badhAM pAnAM ane koI paNa be sattA. kula 30 pAnAM. ramata: eka jaNe pIsIne pAnAM vaheMcavAM. prathama pAMca pAMca, pachI, bIjI vAra pAMca pAMca pAnAM ApavAM. je kApe teNe hukama pADave. hukama pADanAre pAMca hAtha karavA. enI pachInAe traNa hAtha karavA ane pIsanAre be hAtha karavAnA. noMdha: jenA jeTalA hAtha ochA thAya te tenI pAse eTalAM pAnAM mAge. pharI vAra ramata zarU thatAM mAganAre pAnAM mAgI levAM. mAgIne bIjAM halakAM pAnAM pAchAM ApavAM. dareka jaNanI vArApharatI TIpa ApavI. 37 : bAMdhachoDa saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. taiyArI: dareka TukaDIne prasthAnarekhA upara chUTI chUTI UbhI rAkhavI. dareka TukaDInI sAme hadarekhA pAse dUra eka eka nAnuM vartuLa doravuM ane te vartuLamAM traNa nAnI paroNI(lAkaDI)ne rUmAlanI eka gAMTha vALIne traNa pagavALI ghoDInI mAphaka UbhI rAkhavI. ramata: ramADanAra taraphathI saMzA maLe eTale dareka TukaDInA pahelA. [44]
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA naMbare doDIne rUmAlanI gAMTha choDIne ghoDIne vartuLamAM ja pADI devI ane rUmAla laIne pAchA potAnI TukaDImAM AvI bIjA naMbarane rUmAla Apavo. ane pote TukaDImAMthI nIkaLI jaI bAjumAM UbhA rahI javuM. - - - - - - prasthAtharekhA 'OMdarekhA bIjA naMbaranA hAthamAM rUmAla Ave pachI ja prasthAnakhAne vaTAvI zakAya. te pahelAM vaTAve to bhUla gaNAya. bIjA naMbare bhUla karyA vagara doDIne traNe lAkaDIne bhegI karI rUmAla vaDe bAMdhIne prathamathI mAphaka vartuLamAM ja ghoDI UbhI karI devI ane pachI doDIne potAnI TukaDInA trIjA naMbarane tALI devI ane pote bAjumAM nIkaLI javuM. trIjA naMbare jaIne ghoDI choDI nAkhavI ane rUmAla cothAne Apavo. cothAe ghoDI bAMdhavI ne UbhI karavI. A pramANe chellA naMbara sudhI bAMdhachoDa karavI. ochI bhUlo thaI hoya ane je TukaDIne chello naMbara prathama Avyo hoya te TukaDInI jIta thaI gaNAya. noMdha: saunI jANa mATe dareka TukaDInA chellA naMbarane khAsa nizAnI mATe mAthe TopI rAkhavI athavA kammare ke game tyAM koI raMgIna paTTI bAMdhavI. harekhAnuM aMtara 50 thI 100 phUTa rAkhavuM. [ 45 ]
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 : bhAI, bhAI, kyAM cho? saMkhyA: vIsathI pacIsa. sAdhana: AMkhe bAMdhavAnA be pATA. taiyArI: saMkhyAnAM pramANamAM goLa vartuLa doravuM. be jaNa sivAya saune vartuLAkAre AMkaDA bhIDIne UbhA rAkhavA. vacce be jaNamAMthI eka jaNane dAva lenAra ne bIjAne dAva denAra karAvavo. baMnene AMkhe pATA bAMdhI dUra dUra UbhA rAkhavA. ramata: saMzA maLatAM dAva denAra bole: "bhAI, bhAI, kayAM cho?" dAva lenAra bole: "ahIM chuM" ema avAranavAra savAla-javAba thayA kare. dAva denAre sAmAvALAne avAja parathI pakaDI pADavAnuM che. jyAre pakaDAI jAya tyAre bIjA be jaNane ramavA bolAvavA. Ama, babe jaNano vAro ramavAmAM Ave. bahAra UbhelAoe vaccenA baMne AMdhaLAone vartuLanI bahAra javA devA nahi. AMkaDA bhIDIne UbhA rahevuM. noMdha: bahene ramatI hoya tyAre "bahena, bahena, kayAM cho?" ema bolavuM. A ramatamAM dAva denAre ane lenAre khUba doDAdoDa karavI, jethI bahu majA paDe che. - 39 : mAthe kaLazadeDa saMkhyA: AThathI bAra chokarIo. sAdhana: chokarIo dITha kaLazo ane iMDhoNI. loTAmAM pANI bharavuM. taiyArI: prasthAnarekhA upara traNa traNa phUTane aMtare ekI sAthe cAra chokarIone mAthe pANIthI bharela kaLaza rAkhIne UbhI rAkhavI. ramata: saMjJA maLatAM dareke sAme hadarekhA sudhI pahoMcavuM. koNa keTalA samayamAM pahoMce che te jovuM ne noMdhavuM. e pachI bIjI cAranI TukaDIne vAro le. badhAMne doDAvyA pachI jovuM ke ochAmAM ochA samayamAM koNa AvyuM che. [46]
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ noMdha: saMjJA maLyA pachI loTAne hAtha vatI aDavAnuM nathI. aDI janAranI bhUla gaNAze. evI traNa bhUla karanAra ramatamAMthI bAda gaNAze. jeno loTo nIce paDI jaze te paNa ramatamAMthI bAda thaze. 40 : mAchalI mAchalI saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDIo (ATha AThanI). . sAdhana: kaMI nahi. taiyArI: prasthAnarekhA upara ekanI pAchaLa bIjA ema sarakhe aMtare (eka hAtha jeTala) baMne TukaDIne UbhI rAkhavI. dareke (kadama kholamAM) paga pahoLA rAkhavA. ramata: saMjJA maLatAM chellA naMbare potAthI uparanA bALakonA pagamAMthI mAchalI jema pasAra thavuM. badhAnA pagamAMthI nIkaLI chelle AvI paga pahoLA karI UbhA rahevuM. UbhA rahIne pitAthI uparanA bALakanA vAMsAmAM aDavuM eTale eNe paNa ema ja karavuM. A pramANe darekane vAro AvatAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. noMdha: kaI TukaDI pahelAM potAne dAva pUro kare che te jovuM. 41 : mInIThekAmaNI saMkhyA: AThathI dasa. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: be bALako nIce jamIna para sAmasAmA paga pahoLA rAkhIne bese. baMnenA paganAM taLiyAM aDakI rahevAM joIe. bIjA bALako dUra UbhA rahe. ramata: saMjJA thAya tyAre eka eka jaNe deDIne pelAnA pahelA karelA paga uparathI ThekI javuM. ApaNe atyAre jema lAMbo kUdako mArIe chIe tevI rIte. vArApharatI badhA hekI rahe pachI UMcA kUdakA mATe nIce [ 47 ]
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka * it . Eii 3 karo da ** * jika beThela baMne bALakoe ekanA paganA phaNA upara bIjAe potAnA pagane phaNo rAkhave. ramanAra bALako vArApharatI kUdI jAya. pachI beThela bALakoe paga upara hAtha vatI veMta caDAvavI; e paNa bALako kUde. chelle UbhA thaI kamaramAMthI AgaLathI vAMkA vaLI ekabIjAnAM mAthAM aDakADI rAkhe. e paNa bALako kUda. noMdha: vacce je je bALaka kudI na zake athavA kudatI vakhate beThela bALakone sparza thaI jAya tene dAva devA mATe besADavo. 42 : mULAmULA saMkhyA: dasathI vIsa. taiyArI: be jaNa sivAya badhAMe nIce besIne ekabIjAnI kammare vaLagI rahevuM. UbhelA baMne bALakoe beThela hAranI aDakhepaDakhe UbhA rahI eka eka hAthanA AMkaDA bhIDI rAkhavA ne e hAtha adhdhara daravAjAnI [48 ] sa. sA.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAphaka rAkhavA. baMnee mAM eka dizAmAM rAkhavAM. beThela bALakone mULA gaNavA. Ubhela bALako vADIvALA gaNAya. ramata: Ubhela baMne bALakoe AgaLa pAchaLa cAlatA hAthane addhara nIce karatAM moMethI kUcU DU bhakha avAja karo. jANe pote kesa vatI mULAne pANI pAya che evI nakala karavI. A rIte be cAra vAra pANI pAIne mULA tapAsavA: pAkayA che ke nahi? hajI vAra che, hajI to. pAMdaDAM pharyAM che. hajI kAcA che. te chevaTe mULA taiyAra thaI gayA che ema nakkI karavuM. vacce vacce pANI pAvuM. pANI pAtI vakhate mULAe AmathI tema bAjumAM hAlavuM. mULA pAkI jAya eTale Ubhela baMne bALakoe prathama bALakanAM bAvaDAM pakaDIne hAramAMthI chUTo pADavo. bIjA bALakoe tene barAbara pakaDI rAkhavo. chUTo paDI jatAM e mULAne sAme taiyAra karela dhULanI DhagalI pAse besADI devo. A rIte dareka mULAne kheMcIkheMcIne dhULanI alaga alaga DhagalI pAse besADI devA. chelle dhULanI DhagalIo vakhoDavAnuM kahevuM. jenI DhagalImAMthI ThIkarI nIkaLe tene mAthe aDavAne dAva zarU thAya. noMdha: vADIvALAe prathama dhULanI DhagalIo taiyAra karI rAkhavI. temAM koI eka DhagalImAM ThIkarI saMtADI rAkhavI. jenI DhagalImAMthI dIkarI nIkaLe tene "DheDha DheDha" karIne khIjave che ne DheDha bIjAne pakaDavA jAya che. eka jaNane pakaDI pADe. pachI vaLI pAchA bIjA be jaNa vADIvALA bane ane bIjA besIne mULA bane. pharIthI prathamanI mAphaka ramata zarU karavI. vizeSa: mULA vize ane vADI viSe jANakArI meLave che; e uparAMta rAjorI karavAthI zarIra kasAya che. [ 49 ]
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 : mitra-duzmana saMkhyA: be jaNa. sAdhana : AMkhe bAMdhavAnA be pATA. be TuvAlanA koraDA, athavA dainika chApAnAM gALa vALela lAMbAM geMDala. taiyArI : baMnee zekahenDa karIne UbhA rahevuM. baMnenI AMkhe pATA bAMdhavA ane bIjA khAlI hAthamAM eka eka koraDA ApavA. ramata : saMzA maLatAM koI eka jaNe sAmAvALAne kahevuM: kema dosta, kayAM che? sAmAvALAe nIce, UMce ke bAjumAM namIne kahevuM: ahIM chuM. e pachI pUchanAre koraDAthI ghA mAravo. e vakhate bIjAe je sthitimAM hoya tema ja rahevuM. jo khabhAthI UMcenA bhAgamAM koraDo vAge to mAranArane eka mArka (guNa) maLe. pachI sAmAvALAe ghA karavo. ema vArApharatI eka eka ghA mAravA bemAMthI ekanA be ke traNa athavA nakkI karela ghA pUrA thAya eTale ramata pUrI thAya. e rIte babbe jaNane ramADI zakAya. noMdha : koraDo pocA rAkhavA. ghA jorathI mAravA nahi. ramata daramiyAna eka eka hAthanA AMkaDA pakaDI ja rAkhavA. vizeSa : zrAvaNe driya sateja thAya che. aMdhArAmAM dhAryo,ghA karavAnI Teva paDe che. 44: madhya doDa saMkhyA: paMdarathI vIsa bALako. sAdhana: nAnA ke moTo eka daDo. taiyArI : ramanAra badhAne madhyabiMdu tarapha moM rAkhIne vartuLa para UbhA rAkhavA. vartuLanI madhyamAM eka jaNa UbhI zake evaDuM nAnuM vartuLa karavuM. ekathI ginatI karAvavI. eka naMbaranA bALakanA hAthamAM daDo ApavA. ramata: saMjJA maLe eTale be naMbaranA bALake doDIne vaccenA nAnA vartuLamAM UbhA rahI javuM ane teNe potAnuM moDhuM eka naMbaranA bALaka [ 50 ]
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarapha rAkhavuM. be naMbara vaccenA vartuLamAM sthira Ubhe rahe eTale eka naMbare potAnI pAsenA daDAne be naMbaranI tarapha pheMkavo. be naMbare daDAne jhIlI levo. bIjA naMbare tyAM ja UbhA rahIne trIjA naMbarane daDo Apavo. daDo ApIne bIjAe potAnI jagyAe jatA rahevuM. trIjAe daDo laIne doDIne vaccenA vartuLamAM javuM ne teNe cethAne daDo Apavo. A rIte chelA naMbara sudhI ramata cAlu rAkhavI. prakAra: TukaDI ramata paNa ramADI zakAya. be TakaDIne ekIsAthe A ramata ramADI zakAya. kaI TukaDI vaheluM patAvI de che te jovuM. 45 : ramUjI kUca saMkhyA: AThathI bAra. sAdhana: ramanAra dITha eka eka kapaDAnI paTalI athavA thelI. A poTalImAM moTo koTa, Tope, gAmaDiyAnI TopI, dADhI, mUcha vagere babbetraNa traNa vastu bAMdhavI. taiyArI: eka goLa vartuLamAM ramanArane UbhA rAkhI darekanA hAthamAM eka eka poTaluM ApavuM. ramata: benDa vAge eTale ekabIjAe potapotAnAM poTalAM adalAbadalI karavAM. saue kUdAkUda karavI. benDa baMdha thatAM potAnA hAthamAM je peTaluM hoya tene khelavuM ne tenAM je je kapaDAM hoya te paheravAM. vaLI benDa vAge eTale saue ho ho karIne bUmo pADavI ne kUdavuM. jyAre kUcanuM (mArca) benDa vAge eTale saue eka ekanI pAchaLa cAlatAM kUca karavI. be traNa vAra medAna para pharIne cAlyA javuM. noMdha: kayA piTakAmAM zuM che tenI khabara paDavA devI nahi. jene je kapaDAM paheravAnAM Ave te paheravAM ja paDaze. vizeSa: bALakonA vicitra paheravezathI bALakone ane jonArane AnaMda thAya che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46: rUmAla upADa saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: eka khissArUmAla. medAna: pacIsathI pacAsa pagalAM dUra sAmasAme be ADI rekhA doravI ane madhyamAM eka nAnuM vartuLa doravuM. taiyArI: baMne TukaDIne sAmasAme rekhA para UbhI rAkhavI. vaccenA vartuLamAM rUmAla mUko. baMne TukaDIne ginatI bolAvIne naMbara nakkI karI levA. ramata: ramADanAra vacce UbhuM rahe ane kahe: naMbara 'eka' eTale baMne TukaDInA eka, eka naMbara rUmAla pAse Ave. bemAMthI eka najara cUkavIne rUmAla laI potAnI TukaDImAM jatA rahevuM. pakaDAyA vinA je rIte e rUmAla laI jAya tenI jIta thaI gaNAya. e rIte eka pachI eka darekane vAro Ave. aMte je TukaDI vadhu naMbara jItIne Ave, te TukaDInI jIta thaI gaNAya. 47 : le lADa saMkhyA: dasathI bAra bALako. sAdhana: kapaDAMne gUMthela eka daDo athavA Tenisane daDo. taiyArI: sIdhI lITI upara eka katAramAM eka sivAya badhAM bALakone UbhAM rAkhavAM. saue baMne hAthane bebo karI sAme dharI rAkhave. dAva denAra bALakane daDo Apavo ne te saunI sAme UbhuM rahe. ramata: saMjJA maLatAM dAva denAre koI paNa eka bALakanA khoLAmAM daDo mUko. daDo mUkIne saunI sAme ja dUra bhAgavuM. jenA hAthamAM daDo Ave teNe daDAne eka hAthamAM pakaDI bhAgatA bALakane AMTavo. jo te AMTI jAya to enA e ja bALakane mAthe dAva rahe. cUkI jAya te cUkavanAra bALakane mAthe dAva Ave. [ para ]
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 : vicitra & saMkhyA: dasathI vIsa. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI : eka hAramAM thoDe thoDe aMtare evI rIte besADavA ke aDadhI kamAna jema AkAza tarapha rahe, paga ane hAtha jamIna para rahe, paga AgaLa rahe ne mAthuM pAchaLa. paga tarapha dura 15-20 kadama ADI lITI doravI. pachUTa ramata: sITI vAge eTale cAra page ema ja cattA rahIne AgaLa AgaLa cAlavuM. badhAM bALakoe hadarekhA sudhI AvI javuM. noMdha: A ramata vAMdarA jema cAra page, deDakA jema kUdatA, eka page laMgaDI karatA, joDiyA page kUdatA, pAchA page cAlatA, ema judI judI cAla rAkhIne paNa ramADI zakAya. vizeSa: judI judI cAla cAlatAM bALakane majA paDe che. jonArAne tu to khUba AnaMda Ave ja che. mar 49: sApanI kAMcaLI saMkhyA : AThathI dasa jaNanI be TukaDIo. sAdhana; kAMI nahi. taiyArI : sIdhI lITI para baMne TukaDIne cArathI pAMca phrUTane aMtare [ 53 ]
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDakhe paDakhe UbhI rAkhavI. dareka TukaDIe AgagADInI mAphaka joDAIne UbhA rahevuM. dareka TukaDInA pahelA naMbare potAne jamaNo hAtha AgaLathI nIce namIne be paganI vaccethI potAne hAtha pAchaLanA bALaka tarapha laMbAvavo. bIjA naMbare potAnA DAbA hAthathI AgaLanA bALakano jamaNe hAtha pakaDo ane potAne jamaNo hAtha potAnA be paga vaccethI trIjA naMbaranA bALakane Apa. A rIte TheTha sudhI hAtha pakaDIne joDAI javuM. ramata: sITI vAge eTale chellA naMbare potAnI jagyAe besI jaI sUI javuM. enI uparanA bIjA badhAe pAchA page dhIme dhIme cAlatA eka pachI eka pahelA naMbara sudhI sUI javuM. A kriyA karatI vakhate koInA hAtha chUTavA joIe nahi. pahelA naMbare sUIne tarata UThIne AgaLa cAlavuM. e pachI bIjAe UThavuM. e pramANe dareke UThIne mULa je sthitimAM hatA tema AvI javuM. A pramANe kaI TukaDI barobara kare che te jovuM. 50 : laMgaDI - medAnanuM mApa: 30 phUTanA vyAsanuM vartuLa. eka tarapha rA phUTa pahoLo ane 5 phUTa lAMbo daravAjo doravo. saMkhyA: nava navanI be TukaDI. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: sikko uchALIne medAna ane dAva devo vagere nakkI karavuM. dAva denAre daravAje eka hAramAM UbhA rahevuM. daravAjethI kramasara eka eka jaNe aDavA javuM. dAva lenAre vartuLamAM game tyAM UbhA rahevuM. niyamo: dAva denAranA niyama (1) vArA pharatI eka eka jaNe daravAjAmAMthI ja aDavA javuM. (2) eka page ThekatAM aDavA javuM. (3) vartuLamAM pravezo te vakhate jamIna para eka ja paga hoya. (4) paga badalAvI zakAya nahi. (5) jamInane bIjo paga ke hAtha TekavI zakAya [54]
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahi. (6) hAtha vaDe ja aDakI zakAya. (7) thAkI gaye athavA akasmAtathI vartuLamAM ja baMne paga athavA zarIrano bIjo bhAga sparze te phAula gaNAya. (8) vArI pUrI thAya eTale bahAra nakkI karela rekhA upara UbhA rahI javuM. (9) jarUra paDe to pharI vAra aDavA jaI zakAya. vizeSa: (1) dareka TukaDIne be vAra dAva devAmAM Avaze. jarUra paDe to hArajIta nakkI karavA trIjI vAra ramADAze. be ramata jItanAranI jIta gaNAze. (2) pAMca miniTa sudhI ramata cAlaze. (3) dAva denAre jeTalA mAra karyA haze tethI bamaNA guNa maLaze. ane dAva lenArane jeTalA ThekI AvyA haze tethI bamaNA guNa maLaze. phAula dITha eka guNa kapAze. (4) hAlamAM laMgaDInI ramata corasamAM ramADe che. pa1 : saMgIta meja saMkhyA: cha karatAM vadhu. sAdhana: eka nAnuM vartuLa derI ramADanAre temAM UbhA rahevuM. ramADanAre hAthamAM khaMjarI ke evuM bIja avAja karI zakAya tevuM sAdhana rAkhavuM. taiyArI: jeTalAM bALako ramanArAM heya tenAthI eka ochI saMkhyA jeTalAM nAnAM meja athavA khurasI sAme hadarekhA para sIdhI hAramAM goThavI rAkhavAM. dAkhalA tarIke, dasa jaNa ramanAra hoya to nava meja rAkhavAM. ramADanArathI 50 phaTa jeTale dUra hadarekhA para meja mUkavAM. ramata: ramADanAre khaMjarI vagADavAnuM zarU karavuM. khaMjarI vAge eTale ramanAre eka eka ekanI pAchaLa vartuLanI pharatAM dhIme dhIme doDavuM. khaMjarI vAge tyAM sudhI doDyA ja karavuM. thoDIvAre ramADanAre khaMjarI vagADavAnuM baMdha karavuM. jevI khaMjarI vAgavI baMdha thAya eTale ramanArAe hadarekhA tarapha doDavuM ne koI [ papa ]
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa eka meja upara besI javuM. eka meja upara besavA be jaNAe mahenata na karavI. badhA besI jaze ne eka jaNa bAkI raheze. bAkI rahI jAya tene ramatamAMthI bAda karo. vaLI pAchI prathamanI mAphaka khaMjarI vAge ne pAchA jaIne sI vartuLa upara goLa goLa doDe. A vakhate eka meja ochuM karavuM. thoDI vAre khaMjarI baMdha karavI. sau doDIne meja para jaI bese, eka jaNa bAkI rahe tene paNa ramatamAMthI bAda karavo. pAchuM eka meja ochuM karavuM. A rIte chelle be ramanAra ane eka meja raheze. temAM je meja para besI jAya tenI jIta thaI gaNAya. prakAra: A ramatane bIjI rIte ramADI zakAya. sarakhI saMkhyAnI be TukaDI pADavI. eka TukaDI dAva Ape. dAva ApanAra TukaDIe mejane badale hadarekhA upara goThaNa vALIne ghaDAnI jema besavuM ane bIjI TukaDI rame. ramanAra vartuLa upara khaMjarI vAge eTale doDavuM. prathama sarakhI saMkhyA haze eTale koI vadhaze nahi. pachIthI eka eka ghaDo (bALaka) ocho karatA javo ane ramanArane paNa (je rahI jAya tene) eka eka ocho karavo. A rIte eka vAra ramata pUrI thayA pachI dAva ApanAra (ghoDA thayelA) ramavA jAya ane ramanAra dAva ApavA ghoDA thaIne bese te prathamanI mAphaka ramata zarU thAya. badhAne dAva AvI jAya tyAM sudhI ramata cAlu rahe. para : sApasIDI saMkhyA: bethI cAra sAdhana: A ramatane nakazo pUMThA para chApela taiyAra maLe che. eka cha AMkaDAno pAso. darekane eka eka kUkarI. taiyArI: ramatane nakazo jamIna para mUkI tenI pharatA ramanAre besavuM. potapotAnI kUkarI pAse rAkhavI. koI paNa eka jaNe hAthamAM [ 56 ]
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAsa le. ramata: hAthamAM halAvIne pAso pheMko. jo eka dANo Ave te ja kUkarI mAMDI zakAya. pachI jeTalA dANA Ave te cAlavAnA. jo sIDInA nIcale cheDe kUkarI Ave te sIDI caDI javI. je sApanA moMvALA khAnAmAM kUkarI Ave te pUMchaDA sudhI nIce UtaravAnuM. A pramANe je 100 khAnAmAM prathama pahoMcI jAya tenI jIta gaNAya. A rIte eka rahetAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. noMdha: je pAkI jAya te ramatamAMthI bAda thAya. darekanI kukarI judI judI rAkhavI. jJAnabAjI ke svargasIDI nAmanI paNa AvI ja ramata che. temAM mRtyuloka, pAtALa, naraka, svarga ema lakhela hoya che. vizeSa: sIDI para caDavAnuM ane sApa Ave tyAre UtaravuM; emAM A ramatane rasa jhaLavAI rahela che. pa3 : suddhAbuddhA saMkhyA: cArathI pAMca bALako. sAdhana: dareka pAse eka eka loTo. taiyArI: prathama agala karIne AMgaLIthI lakhoTAne pheMkIne IcavuM. je TaeNga paDe tenA mAthe dAva levo. ramata: vArApharatI dAva levo. pitAnA lakheTAne hAthamAM rAkhIne vAMkA vaLIne dAva denAranA lakhATAne jorathI mAra. vaLI pitAnA lakheTAnI jagyAethI lAM bharIne dAva denAranA lakheTAne AMTa. bhUle eTale dAva jAya. vArApharatI dareke dAva levo. badhAMe dAva laI lIdhA pachI jeTale dUra lakhoTa jAya tyAMthI dAva denAre potAno lakhoTo hAthamAM laIne agala sudhI laMgaDI ThekatAM ThekatAM javuM. jo TheTha sudhI ThekI jAya to tene mAthethI dAva Utare. jo vacce paga mAMDI de te jayAM paga mAMDe tyAMthI vaLI pAcho saue vArApharatI dAva le. [ pa7 ]
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ noMdha: dAva lenAre dAva letI vakhate, lAMbuM bharatI vakhate ane dAva denAranA laTAne potAne lATa mAratI vakhate nIce mujaba bolavuM: ATale karyA suddhA, mAra mAra buddhA, 54: sonAno popaTa saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: dasathI paMdara phaTane aMtare baMne TukaDIne sAmasAmI besADavI. dareka TukaDIne ramanAramAMthI ja eka eka nAyaka nIma. nAyake UbhA rahevuM. nAyake maLIne potAnI TukaDInA darekanuM eka eka nAma pADI rAkhavuM. sAmAvALAne khabara na paDe tema nAma pADavAM. popaTa, menA, kerI, rIMgaNuM vagere nAma paNa pADI zakAya. ramata: koI eka TukaDInA nAyake sAmenI TukaDImAM jaIne beThela eka jaNanI pAchaLa jaIne hAtha vaDe AMkhe dAbI rAkhavI ne pachI nIce pramANe bolavuM: mAro senAne popaTa (athavA potAnI TukaDIvALA lapake ke jhabake, koI paNa ekanuM nAma) tALI pADIne besI jaje. jema hato ema ne ema. pitAno nAyaka jenuM nAma bole teNe UbhA thaIne nAyake jenI AMkhe dabAvI rAkhI heya tenA hAthe tALI daIne pitAnI jagyAe besI javuM. pachI nAyake pelAnI AMkha ughADIne kahevuM: "belo, koNa tALI daI gayuM?" e bALake kaI ekanuM nAma (mULa bALakanuM nAma) levuM jo [ 58 ]
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ oLakhI jAya te te bALake ramatamAMthI bAda thavuM. jo nAma khATuM paDe te nAma bolanAra bALake ramatamAMthI bAda thavuM. e pachI sAmA pakSanI TukaDInA nAyake sAmAvALAnI TukaDImAM jaIne upara pramANe karavuM. A rIte vArApharatI dAva letAM koI eka TukaDInA badhA sabhya bAda thaI jatAM sudhI ramata cAlu rahe. noMdha: chokarA-chokarIo baMne A ramata ramI zake che. vizeSa: bALakanI sparzathI oLakhavAnI zakita khIle che. pa5 : zivAjI kahe che saMkhyA: dasathI vIsa jeTalI. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: katAramAM saune kadamakhela karIne UbhA rAkhavA. ramata: zikSaka sAme UbhA rahI kavAyatanA hukama Ape. paNa je hukamanI pahelAM 'zivAjI kahe che" ema bole to ja e hukama pramANe vartavuM. jema ke, 'zivAjI kahe che: hoziyAra!" te hoziyAra thavuM. ane je mAtra "dahIne rUkha" kahe, to dahIne rUkha thavuM nahi. je koI bhUla kare tene ramatamAMthI bAda karavA. e pramANe badhAM badhAM bALako bAda thAya tyAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. " noMdha: A ramatamAM kavAyatanA hukamo sivAya bIjAM vyavahAru sUcane ke AzAo paNa ApI zakAya. jema ke, besI jAva, UbhA thAva, kUdakA mAro, doDo vagere. vizeSa: A ramata bALakone bahu game che. A ramatamAM barAbara sAMbhaLIne kiyA karavI paDe che. temAM e 'zivAjI kahe che e pramANe kahe, to ja kriyA karavAnI che, enuM satata dhyAna rAkhavuM paDe che. - vargamAM paNa A ramata ramADI zakAya. [ 18 ]
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa6 : hoLInuM nALiyera taiyArI: heLInA divasomAM nALiyera vaDe A ramata ramavAnI che. A ramatamAM jeTalAne ramavuM hoya teTalAne sAva pAse pAse UbhA rAkhIne gaLAkAre UbhA rAkhavA. eka jaNa ramADanAra alaga rahe. bIjo eka jaNa khaMjarI ke evuM koI eka vAjiMtra vagADe. ramanAra tarapha pITha pheravIne Ubho rahe. ramata: koI paNa ramanAra eka jaNanA hAthamAM nALiyera Ape. nALiyera choDAvALuM rAkhavuM. nALiyeranA badalAmAM volIbola ke phUTabola paNa rAkhI zakAya. ramADanAra saMzA kare eTale khaMjarIvALo khaMjarI vagADavI zarU kare. khaMjarI vAge eTale peluM nALiyera ghaMTI phare tema bAju bAjuvALAne hAthe hAtha ApIne pherave. dareka jaNanI pAse nALiyera Ave eTale eNe be hAthathI nALiyera jhAlIne tarata bIjAne ApI ja devuM. paNa jevI khaMjarI vAgatI baMdha thAya eTale koIe nALiyera jhAlavuM nahi. e vakhate jenA hAthamAM nALiyera rahI gayuM haze te ramatamAMthI bAda thaze. vaLI khaMjarI vAgatAM nALiyera hAthohAtha pasAra thaze. khaMjarI vAgatI baMdha thaye jenI pAse nALiyera haze te bAda thaze. A pramANe thoDI thoDI vAre khaMjarI vAgatI baMdha thaze ne eka eka jaNa ramatamAMthI bAda thatuM jaze. A rIte chelle be jaNa raheze, te sAmasAme UbhA rahIne nALivera leze ne deze. khaMjarI baMdha thatAM jenA hAthamAM nALiyera nahi hoya tenI jIta thaze. nALiyera pasAra karatI vakhate nIce paDI jaze. to laIne pAchuM pasAra karavuM paDaze. khaMjarI baMdha thayA pachI je nALiyera leze te ramatamAMthI bAda thaze. jema jema bAda thatA jaze tema tema vartuLa nAnuM nAnuM thatuM jaze. ramADanAra vacce raheze ne te nALiyera tarapha dhyAna rAkhI koNa bAda thAya tenuM dhyAna rAkhaze. jene te bAda thavAnuM kaheze teNe bAda thavuM paDaze. [ 60 ]
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17: hAthInI sUMDha saMkhyA: dasathI vIsa ke tethI vadhu. sAdhana : kAMI nahi. taiyArI: bALakonI saMkhyA pramANe medAna pasaMda karavuM. banatAM sudhI A ramata mATe moTuM medAna ja pasaMda karavuM. tenI hada keTalI che te bALakone jaNAvI devuM. dAva denAra eka bALaka sivAya bIjA bALako medAnamAM chaTAM chUTAM phAve tyAM UbhAM rahe. ramata : saMjJA thatAM dAva denAra bALake DAbA hAthavatI jamaNA kAnane pakaDavo. hAthanI banelI A goLAImAMthI jamaNA hAthane parovIne AgaLa laTakato rAkhavo. A dekhAva hAthInI sUMDha jevo jaNAze. dAva denAre jamaNA ( laTakatA) hAthathI bIjAne aDavA mATe doDavuM. jo hAthI koIne aDakI jAya to teNe sUMDhanI nakala choDI daIne hadanI bahAra doDIne jatA rahevuM. je pakaDAI jAya teNe paNa doDIne hadanI bahAra bhAgI javuM. bIjAM bALa [ 1 ]
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ koe e baMnene hadanI bahAra na jAya tyAM sudhI dhImA dhImA ghUstA mAravA. hAthI prathama aDavA Ave ne koIne aDyA pahelAM ja potAnA hAtha chUTA thaI jAya te paNa bIjAo tene zuMmAM mArI zake teNe mAra na khAvA mATe badhAMthI bacIne hadanI bahAra AvatA rahevuM. hAthI je eka bALakane aDI jAya e ane hAthI baMne bahAra AvI jAya. pachI baMne jaNa eka eka hAthanA AMkaDA bhIDIne bIjAne aDavA jAya. A vakhate baMne bALako potAnA chUTA rahela eka eka hAthathI bIjAne aDI zakaze. A pramANe koI eka bALaka pakaDAya eTale traNe bALakoe doDIne hadanI bahAra jatA rahevuM. pachI traNa jaNe AMkaDA bhIDIne javuM. Ama chevaTe eka jaNa dAva levA mATe rahe tyAM sudhI ramata cAlu rahe. noMdha : ghumA jorathI mAravA nahi. dAva denAre zuMmA mAravAnA nathI. laMgaramAMthI aDakI na javAya tema dAva lenAra AMkaDA choDAvI zake che. vizeSa: bALako AMkaDA bhIDIne aDavA jAya che e dazya hAsyajanaka che. ekabIjAne mAravAnuM Ave che, tethI paNa ramatano rasa jaLavAI rahe che. 58: hArIo saMkhyA: cArathI pAMca bALako. sAdhana: koDIo. taiyArI: kADhelI koDIone ADI hAramAM goThavavI-paita, dota nakkI karavA. ramata: A ramata lUMjhAnI mAphaka ja ramavAnI che. paraMtu phera eTalo che ke, A ramatamAM koDIone eka pachI eka mUkIne sIdhI hAramAM goThavIne jamIna para mUkavAnI che te AMTatI vakhate eka lAMbuM bharIne hArane AMTavAnuM che. bIjA badhA niyamo lUMjhAnI ramata pramANe gaNavAnA che. [ 62 ] '
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa9 : hIra saMkhyA: be jaNa. sAdhana: be dAMDiyA (athavA be paroNA). taiyArI: eka lITI doravI athavA nAnuM UbhA rahI zakAya tevuM vartuLa doravuM. be bALakomAMthI ekane dAva denAra ane bIjAne dAva lenAra tarIke nakkI karavA. baMnene eka eka dAMDiyo Apa. dAva denAre vartuLamAM paga pahoLA karIne UbhA rahevuM. teNe baMne hAtha UMce mAthA para sIdhA karavA. tenA hAthamAM pahelI AMgaLI ane aMgUThAnI vaccenA bhAgamAM sTenDa jema baMne hAtha upara eka eka cheDo rahe tema ADo dAMDiyo mUkavo. ramata: saMjJA thatAM, dAva lenAra bALaka dAva denAranI pAchaLa UbhA rahevuM ane tenA dAMDiyAnA eka cheDAne be hAtha vatI pakaDIne bIjA cheDA vatI dAva denAranA dAMDiyAne potAnI pAchaLanI bAjue uchALIne dUra phagAvI devo. A rIte dAva denArane dAMDiyo dUra UDI paDatAM teNe potAnI [ 63 ]
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagyAethI moMethI "hI ..." ema bolatA doDavuM. dAMDiyAne laIne pAchuM mULa jagyAe AvIne "ra" ema bolavuM. Ama karatAM vacce je zvAsa aTakI paDe, te vaLI pAcho enA mAthe ja dAva Ave, nahi te dAva lenAre dAva Apavo. noMdha: nAnAM bALakone hatutunI ramata ramADatAM pahelAM A "hIra"nI ramata ramADavI joIe. A ramatathI zvAsa lAMbo vakhata sudhI rahe tenI tAlIma maLe che. vaLI, hIra eTale zakita. khAsa karIne phephasAMnI zakita keTalI che tevo artha thAya che. Ama, ramatAM ramatAM ja bALakonAM phephasAM majabUta banatAM rahe che. vizeSa: A ramata bALako potAnI meLe ja ramI zake che. emAM zikSakanI jarUra paDatI nathI. [ 64 ]
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezI ramato [ paMdarathI meTI uMmaranA mATe
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 : akSara-ramata saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDIo. eka TukaDImAM cArathI pAMca bALako rAkhavAM. sAdhana: jeTalI TukaDI eTalAM kALAM pATiyAM (blekaborDa), coka, lUchaNiyuM. kALI che - 9La pAchuM je prasthAnA teyArI thai .nuM adI taiyArI: citramAM batAvyA pramANe TukaDIone UbhI rAkhavI. be TukaDInI vacce chathI ATha kUTanuM aMtara rAkhavuM. TukaDIthI pATiyAnuM aMtara bALakenI uMmaranA pramANamAM Aghe najadIka rAkhavuM. dareka TukaDIne AgalA bALakanA hAthamAM coka Apa. jeTalA akSarano zabda nakkI karyo hoya teTalAM bALako dareka TukaDImAM rAkhavAM. ramata: saMjJA maLatAM dareka TukaDInA pahelA naMbare doDatA jaIne pitAnI sAmenA pATiyAmAM nakkI karela zabdane pahelo akSara lakho. lakhIne potAnI TukaDI tarapha doDatA AvIne tenA pachInA bALakanA hAthamAM ceka ApI devo ne pote potAnI TukaDImAM chelle UbhA rahI javuM, bIjAe jaIne bIjo akSara, trIjAe trIjo ema AkhI TukaDIe zabda pUro karave. noMdha: kaI TukaDIe ochA samayamAM kaMI bhUla karyA vinA sArA akSare zabda lakhyo che, te jovuM. dareka bALake potAnuM nAma lakhavuM. vAkayo paNa ApI zakAya. dareke eka eka zabda lakhavo. A ramatathI akSaro sArA thAya che, tema ja pATiyA para cekathI lakhavAnI Teva paDe che. [[ 67 ]
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2: aThiye saMkhyA: bethI cAra. sAdhana: cAra koDIo, ramanAra dITha cAra cAra kUkI ke nAnI vastuo kAMkarA, kacUkA, paraboLiyA vagere. baMnenAM eka eka pata (pATa). taiyArI: sAmasAme besIne jamIna para ke lAdI para citra pramANe pATa (pata) AMka. pUMThA upara ke lAkaDA upara dorIne pAko pATa paNa banAvI zakAya. ramata: sogaThAMbAjInI mAphaka cAra koDIthI ramata zarU karavI. jeTalA dANA Ave eTalA khAnAmAM patane calAvIne mUkavuM. badhI UMdhI koDI paDe to cAra dANA. traNa UMdhI ne eka cattI e eka dANa, be cattI [ 68 ]
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ e be dANA ane traNa cattIe traNa dANa gaNavA. jo cAre cattI paDe te tene 'aThiyo' kahevAya che. aThiyo hoya to ATha dANA ApavA, jyAre aThiyo ane cAra dANA Ave tyAre bIjI DhALa nAkhavI. pATamAM tIrathI dizA batAvI che te pramANe cAlavuM. jyAM cekaDI che te phala gaNavAM. vaccenA rasamAM pAkavAnuM che. bIjA badhA niyamo sogaThAbAjI pramANe ja pALavAnA che. noMdha: A jUnI ramata che. sogaThAbAjInI pUrvataiyArIrUpe A ramata gAmaDAmAM ThIka pramANamAM ramAya che. 3: aMkavartuLa saMkhyA: bethI cAra. sAdhana: citramAM batAvyA pramANe pUMThAnuM ke lAkaDAnuM goLa vartuLa, che ::::: :::: R R 'hA [ 69 ]
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ AMkhe bAMdhavAne pATo, pensila. taiyArI: vacce vartuLa mUkIne sAmasAme baMnee besavuM. eka jaNanI AMkhe pATA bAMdhavo ne hAthamAM UMdhI pensila ApavI. pATAne badale koI bIjAe dAva lenAranI AMkho dAbI rAkhavI. ramata: AMkhe pATo bAMdhyA pachI dAva denArane vartuLa upara pensila mUkavA kahevuM. e pahelAM vartuLane eka-be vAra Amatema goLa goLa pheravI levuM. dAva lenAra vartuLa para je aMka upara pensila mUke eTalA tenA guNa gaNavAnA. e pachI bIjAe e rIte dAva le. ema vArApharatI dAva letAM jenA guNa 25 ke ethI vadhu je nakkI karyA hoya teTalA guNa prathama thaI jAya tenI jIta thaI gaNAya. noMdha: dAva lenAranI pensila rekhA upara paDe te pharI vAra vAro Apavo. jo vartuLanI bahAra ke aMdaranA zUnyavALA vartuLamAM pensila paDe te 0 (zUnya) gaNAya. babe joDIdAra banIne paNa ramata ramI zakAya. 4: AMbalI pIpaLI saMkhyA: bethI vIsa. sAdhana: caDI zakAya tevuM nIcI DALovALuM jhADa lImaDa, pIpaLe ke vaDalo, athavA to bALamaMdiranuM lapasaNuM, doDheka phUTa jeTalI laMbAIne eka daDI. taiyArI: jhADanA thaDa pAse eka kUMDALI doravI. e be bALako sivAya badhAe jhADa upara caDI javuM. dAva konA mAthe Ave tenA mATe pAkavAnI rItathI nakkI karavuM. athavA prathama saue daMDikAne eka paga UMco karI tenI nIcethI ghA karIne dUra pheMkavo. jeno sauthI najIka paDe tene mAthe dAva le. jeno ghA sauthI vadhAre dUra gayo hoya te dAva levA mATe rahe. [ 74 ]
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramata: dAva lenAra bALake eka pagane UMcakIne tenI nIcethI daMDikAne dUra pheMko. dAva denAre doDIne daMDiko lAvavo ane kUMDALImAM mUkIne bIjA bALakone aDavA mATe prayatna karo. dAva lenAre ghA karIne jhADa para caDI javuM. dAva lenAre lAga joIne nIcalI DALethI kUdI paDavuM. dAva denAre aDI zakAya tema hoya tene aDavA mATe ahIMthI tahIM doDAdoDa karavI. jarUra paDe to jhADa para paNa caDI javuM. | dAva lenAre pakaDAyA pahelAM daDIkAne jo laI lIdho hoya ke aDakI gayA hoya to dAva denAra tene aDI zake nahi. e rIte je daMDIkAne aDI jAya, te je aDakyo hoya teNe daMDIkAne dUra phekavo. bIjA sau jhADa para caDI jAya ne prathamanI jema ramata cAlu thAya. paNa jo daDIkAne koI aDe nahi te pahelAM koIne dAva denAra aDI jAya, to tene mAthe dAva devAno vAro Ave. " noMdha: koIe hAthe karIne aDavuM nahi. dAva denAre vartuLamAM paga rAkhIne UbhA rahevuM nahi. vizeSa: A ramatathI bALaka jhADa para caDatAM UtaratAM ane jhADa parathI kUdI paDavAmAM heziyAra bane che. paH AMdhaLAnuM gADuM saMkhyA: cAra ke pAMca pAMcanI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: TukaDI dITha be dhotiyAM ke ochADa. bALakone eka jaNa sivAya darekane AMkhe bAMdhavAnA pATA. taiyArI: baMne TukaDIne sIdhI lITI para alaga alaga UbhI rAkhavI nAyake sauthI chelle UbhA rahevuM. dareka TukaDInAM bALakoe ekanI pAchaLa eka UbhA rahevuM. dareka AgaLanA bALakanA khabhA pakaDI rAkhavA. AgaLanA bALakanA baMne bAvaDe dhotiyAno eka eka cheDo bAMdhIne lagAmanI jema [ 71]
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ hadarekhA - 50% 60 ra aMtara >> 3ssInA nAyaka prasthA rekhA karIne pAchaLa nAyake be hAthathI baMne cheDA pakaDavA. nAyaka sivAya cAre jaNanI AMkhe pATA bAMdhavA. sAme 50 thI 60 phUTa jeTale dUra hadarakhA doravI. ramata: sITI vAge eTale dareka TukaDIe sAmenI hadarakhA tarapha UpaDavuM. nAyaka TukaDI ADIavaLI thaI na jAya tenI sAvacetI rAkhavI. je TukaDI hadarekhA sudhI prathama pahoce tenI jIta thaI gaNAya. noMdha: nAyake vadhAre sAvacetI rAkhavI. nAyake lagAmanA izArAthI potAnI TukaDIne AgaLa doDAvavI. 6 : ozIkAM yuddha saMkhyA: be jaNa. sAdhana: pAMcathI cha phUTa lAMbA be thAMbhalA, 10 phUTa lAMbI jADI vaLI, be ozIkAM. taiyArI: be thAMbhalA beDI vaLIne ADI bAMdhavI. tenI upara bane bALakone besADavA. baMnene hAthamAM eka eka ozIkuM ApavuM. ramata: saMzA maLatAM baMnee sAmasAmA ozIkAM vaDe yuddha karavuM. [ 72 ]
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ je vaLI parathI nIce jamIna para pADI nAkhe tenI jIta thaI gaNAya. noMdha: vaLI eTalI UMcI rAkhavI ke jamInane paga aDake nahi tema ja jamInathI paga be phaTathI vadhAre UMcA jAya nahi. ramanAre bIjA hAthathI vaLIne pakaDI rAkhavI. vaLI para ghaDAnI mAphaka besADavA. jenA hAthamAMthI ozIkuM vachUTI jaI jamIna para paDI jaze tenI hAra thaI gaNAze. ozIkA sivAya zarIranA bIjA bhAgathI mArAmArI karavAnI nathI. vaLI lAMbI hoya to eka ja sTenDa para be athavA tethI vadhu joDIne ramADI zakAya. vArApharatI eka eka joDIne ramADavI. | 7 : aMtakaDI (aMtyAkSarI). saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDI 10 thI 20. taiyAra: baMne TukaDIne sAmasAmI besADavI. A ramata vargamAM ke gharamAM ramI zakAya che. ramADanAre baMne TukaDInI vacce besavuM. ramata: koI eka TukaDImAMthI eka jaNe nIce pramANe kahevuM: aMtakaDI daMtakaDI, kone mAthe bhIMta paDI ! e pachI sAmenI TukaDIe Da uparathI zarU thatuM gIta bolavuM. e pramANe gItane cheDe AvatA akSara uparathI sAmasAme gIta gAvAM. noMdha: Lane badale la ane Nane badale na gaNava. gItanI ochAmAM ochI eka kaDI bolavI. gIta sivAya duhA, zloka vagere paNa bolI zakAya. eka vAra bolAI gayeluM gIta pharI vAra bolavuM nahi. pracalita gIta AkhI TukaDIe gAvuM. ramADanAra eka-be traNa kahe tyAM sudhI maLela akSara parathI je TukaDI gIta bolI zakaze nahi tenI hAra thaI gaNAze. vizeSa: bALako gIta zIkhe che ane gAvAnI Teva keLave che. [ 73 ].
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8: UbhI kho medAna: saMkhyA mujaba goLa vartuLa saMkhyA: balbanI game eTalI joDI. taiyArI: eka joDI sivAya badhI joDIone (ekanI pAchaLa bIjo Ubho rahe tema) goLa vaLa para samAMtare UbhI rAkhavI. bacata joDInA eka jaNane dAva lenAra ane bIjAne dAva levA nakkI karavA. IIIIII Sindi, dAvalera & ELLER dAvadati2 Uka ramata: dAva denAra dAva lenArane pakaDavA doDe. dAva lenAre bacavA mATe koI paNa joDInI AgaLa UbhA rahevuM. je joDInI AgaLa dAva lenAra Ubhe rahe te joDInA chellA naMbare (trIjAe) bhAgavuM-te dAva lenAra banI jaze. A rIte dAva lenAra dareke joDInI AgaLa UbhA rahIne aDAtAM bacavuM. je koI joDInI AgaLa UbhA rahyA pahelAM pakaDAI jaze te pakaDAI gayo gaNAze. pachI pakaDAI janAra dAva devA jaze. A rIte sau thAke tyAM sudhI ramata cAlu raheze. noMdha: A ramatamAM hAra-jIta jevuM nathI. te [ 74 ]:
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9: kUkaDAnI laDAI saMkhyA: be jaNa.. sAdhana: be lAkaDI. taiyArI: citramAM batAvyA pramANe be bALakone besADavAM. * * * rs = R * * * * * ramata: saMjJA maLatAM baMnee A ja sthitimAM rahIne sAma sAme dhakkAbakkI karavAnI che. je paDI jAya, jenA hAthanA AMkaDA chUTI jAya te hAryo gaNAya. noMdha: A pramANe babbenI joDIne ramata ramADavI. 10 : kAMThalA pasAra (zaTala rIle) saMkhyA: cAra cAra jaNAnI cAra TukaDI. sAdhana: cAra kAMThalA athavA nAnI lAkaDI taiyArI: medAnamAM batAvyA pramANe sarakhe aMtare cAre TukaDIone UbhI rAkhavI. dareka TukaDInA nAyakonA hAthamAM kAMThalo Apavo. ramata: saMjJA maLatAM AgaLa doDIne pitAnA bherune kAMThalo ApI [ 7pa ]
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = = = samajAtI0ma karI * gharekaDI * huM rekaDI 0 2a TukaDI d. '0, dave. bherue je kAMThalo maLe ke tarata choDIne trIjA bherune ApI ane anI jagyAe UbhA rahI javuM. chellAe prasthAnarekhA upara javuM. kaI TukaDA prathama Ave che te jovuM. noMdha: kAMThalAne badale daDo paNa rAkhI zakAya. medAnanuM aMtara bALakanA umarane khyAlamAM rAkhIne vadhu ochuM rAkhavuM. [ 76 ]
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 : kittIkittI saMkhyA : cAra--cAra ke cha--chanI be TukaDI. sAdhana: thAMbhalA, oTalA ke bhIMta. taiyArI : eka TukaDI dAva le ane bIjI dAva de. dAva denAra TukaDIe ekabIjAnI pAchaLa UbhA rahIne ekabIjAnI kamaramAMthI pakaDI ghoDInI mAphaka vAMkA vaLI javuM. sauthI pahelAe thAMbhalAne pakaDI rAkhavA. dareke potAnA mAthAne bAjumAM namatuM rAkhavuM. paga pahoLA rAkhavA. ekabIjAe sAva pAse pAse rahevAnuM che. dAva lenAra TukaDInA dareke dAva lenAranI pITha tarapha 20-25 pagalAM dUra jaIne UbhA rahevuM. ramata sITI vAge eTale dAva lenAre koI paNa eka jaNe doDatA AvIne dAva lenAranI pIThe hAthano Teko daIne kUdIne savArI karI javAnI che. eka jaNa kUdIne besI jAya pachI evI ja rIte bIjAe ane chelle sudhI savArI karI javAnI che. savArI karyA pachI dAva lenAranA zarIrano koI paNa bhAga jamInane aDakI jaze, to te TukaDIe dAva ApavAnA raheze. dAva denAramAMthI koIe nIce besI javAnuM nathI. tema chatAM vajana lAgavAthI koI paNa eka jaNa paNa besI jaze to teNe pharI vAra hAva ApavA paDaze. A rIte bhUla thayA vinA dAva lenAra TukaDI savArI karI jAya, pachI e TukaDInA sauthI AgaLanA vidyArthIe potAnA eka hAthane UMcA karI tenI marajI Ave teTalAM AMgaLAM dharI bAlavAnuM che : 'kittIkittI?' e vakhate dAva denAra je sauthI AgaLa ghoDI che teNe javAba devAno: be be' ke 'tIna sIna.' jo uparavALAe rAkhela AMgaLInI saMkhyA barobara nIkaLe to dAva pUro thAya, nahi to tyAM sudhI dAva lenAra upara ja besI rahe ane AMgaLAM badala badala karIne 'kinnIkittI' bAlyA kare. noMdha: eka TukaDInA dAva pUro thatAM A rIte ja bIjI TukaDInA dAva levA. [ 77 ]
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ramatamAM savArI karatI vakhate AMcakA mAravAnA nathI ke pachaDAvAnuM nathI. ramanAra sarakhesarakhA rAkhavA. ekAda jaNa narama rAkhavAthI te TukaDIne ane e ramanAra baMnene zoSavuM paDe che. dAva denAre addhara joyA vinA saMkhyA bolavAnI che. dAva denAre pAMca AMgaLAMthI vadhAre rAkhavAnAM nathI. mUTha rAkhI zakAya. nIcevALAe kAMI nahi. eke nahi kahevuM. 12 : khAropATa medAnanuM mApa: laMbAI 89 phaTa, 1 IMca, pahoLAI 23 phaTa, ADI pALI 10 raheze ne tenI pahoLAI 13 iMca ane bhapATI 13 iMca pahoLI haze. dareka khAlI coka 11810 phaTane raheze. saMkhyA: nava-navanI be TukaDI. taiyArI: dAva denAramAMthI eka jaNa bhapATI upara ane bIjA ATha jaNa pahelI sivAya eka eka jaNa ADI pATI upara UbhA rahI jAya ane dAva lenAra pahelI pATInI sAme UbhA raheze. ramata: saMjJA maLatAM ramata zarU thaze. mobhavALo tALI mAraze ane bIjI pATInA cekamAM paga mUkIne pahelI pATIe Avaze, eTale ramata zarU thaze. dAva denAranA niyamo: potAnI pATImAM rahIne aDI zakaze. hAthathI ja aDakI zakAze. aDIne tarata karI zakAze nahi athavA jamIna para zarIranA bIjA koI paNa bhAgathI sparza karI zakAze nahi. aDakatI vakhate baMne paga jamIna para ja hovA joIe. mobhavALA mobhapATImAM rahIne aDI zakaze. tene paga addhara thaze to paNa cAlaze. pahelI pATI para mobha jaI zakaze. dAva lenAra chellI pATI oLaMgIne "maTuM bole tyAre ADI pATIvALAe moM pheravavuM paDaze. dAva lenAranA niyamo: ADI pATI ane mobhavALAthI aDAyA vinA chellI pATIne oLaMgIne pahelI pATIne oLaMgI jaze tyAre eka [ 74 ]
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAva caDyo gaNAze. vacce aDakAI janAra bAda thaI jaze. chellI pATI oLaMgIne pAchA vaLatI vakhate dareka ADI pATIe "moTuM' ema bolavuM paDaze. traNa vAra "moDhuM" ema bolavA chatAM mAM pherave nahi to ema ne ema jaI zakAze. hadanI bahAra javAze nahi. kaMDI hoya tyAre eka paga bahAra kaDhAze nahi. kaMDI eTale mobha-ADIpATIvALe ane enI pachInI pATI rokIne Ubhe hoya tyAre tene kaMDI gaNAze. eka pATI oLaMgIne te ja pATImAM pAchA avAze-javAze nahi. noMdha: be mAre dAva pheravI zakAze. zarUAtamAM traNa mAre dAva badala. samayathI paNa ramata ramAze. 7 miniTa ramata mATe rAkhavI. ramanArane temaNe jeTalI pATI oLaMgI haze tenAthI bamaNA guNa maLaze. 13: khutAmaNI dA saMkhyA: 2 thI 10 ke tethI vadhu. sAdhana: phaTa jeTalo lAMbo aNIvALo saLiyo. taiyArI: prathama kone mAthe dAva levo tene mATe eka nAnI kUMDALImAM vArApharatI hAthamAM pakaDI ne chUTo pheMkIne jamInamAM khutADI de. ema karatAM jene saLiyo khUTe nahi tene mAthe dAva Ave, koIne paDe nahi ne ekano ja paDe to ja dAva Ave. ramata: dAva denAra nakkI thaI gayA pachI vArApharatI dareka bALako dAva le. dAva lenAre traNa pagalAM cAlIne jamInamAM saLiyo vRtADavo. tema karatAM jo paDI jAya to teno vAro jAya. ema badhAM bALakoe dAva levAno. badhAMne dAva levAI rahe eTale dAva denAra bALake eka hAthamAM saLiyo pakaDIne pelI kuMDALI sudhI laMgaDI ThekatA ThekatA javuM, jo ThekI jAya to pharIthI ramata zarU thAya. noMdha: vacce pArA (thAna) khAvA ke nahi te prathamathI bALakanI umarane khyAla rAkhIne nakkI karavuM. jo ThekI na zake to pharI pAcho tyAMthI dareke dAva levo. pocI jamInamAM A ramata ramAya che. [[ 74 ]
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14: khaDe ho ! saMkhyA: be jaNa. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: citramAM batAvyA mujaba be jaNane besADavA. -5 ( che ramata: saMjJA maLatAM baMnee pagane goThaNamAMthI vALI pITha aDakelI ja rahe tema UbhA thavAnuM che. hAthanI adaba TheTha sudhI vALI rAkhavI. noMdha: A pramANe ramavAthI bALakone majA paDe che. 15: garadana jora saMkhyA: be jaNa. taiyArI: be jaNane besADavA. sAdhana: eka lAkaDI tathA eka lAMbo lUgaDAne TukaDo. tene gALiyo karI be chokarAne sAmasAme besADI garadanamAM rAkhavA. ramata: saMzA maLatAM baMnee potAnA tarapha jora karavuM. jenA hAtha [ 80 ] sa. sA.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ A jorajorImAM pelI lAkaDIne aDakI jAya athavA zarIrane koI bhAga aDe te tenI hAra thaI gaNAya. UbhA thaI javAnuM nathI. hAtha ne paga jamIna para ja rAkhavA ne e rIte jora karI pAchA haThatA javAnuM che. 16 : guNadoSa-zodha saMkhyA: varganAM badhAM bALako. sAdhana: kAgaLa--pensila. taiyArI: eka jaNane varganI bahAra ekalavo. zikSake kAgaLa--pensila laI koI paNa pAMca bALakone pasaMda karI temanAM nAma kAgaLa para lakhavA ane pachI e dareka bALakano, dAva denAra bALaka viSe abhiprAya pUchIne noMdha. koI kahe te tophAnI che; koI kahe, hoziyAra che; kaI kahe, bIkaNa che vagere. ramata: guNadoSa noMdhAI rahe pachI dAva denArane aMdara belAvo. bIjA saue zAMti rAkhavI. zikSake eka pachI eka abhiprAya jAhera karavA ane te koNe ApyA che tene oLakhI kADhavA (nAma bolavA) kahevuM. jeTalA sAcA-TA paDe tenI nizAnI karavI. jema vadhu sAcA paDe tema sAruM-teTalI tenI hoziyArI gaNAya. noMdha: A pramANe vArApharatI eka eka bALakane bahAra mokalI ramata ramADavI. abhiprAya mATe paNa bIjA bALako levAM. 17 : geDIdaDA saMkhyA: agiyAra agiyAranI athavA sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: dareka pAse eka eka geDI ane kapaDAne rassIthI gUMthela daDo. taiyArI: be TukaDIo pADavI. dUra dUra be hadasthAne nakkI karavAM. lakInI mAphaka ja A ramata ramAya che. dareka TukaDIe potAnAM bALakone medAna para chUTAM chUTAM goThavI devAM. eka bALakane lakSasthAna para rAkhavo. [ 81 ]
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramata: vacce nAnuM vartuLa derIne daDAne nIce mUko. dareka TukaDInA nAyake aDAkaDI levI eTale ramata zarU thAya. aDAkaDI eTale traNa vAra sAma sAme geDIo bhaTakADavI. geDIo bhaTakAvIne vacce vacce geDIne jamIna para mUkatA javI. dareka TukaDIe. sAmevALAnA lakSasthAnamAM daDAne laI javA prayatna karavo. je TukaDIvALA sAmevALAnA lakSasthAnamAM daDAne laI jAya tenI jIta thaI gaNAya. sAmAnya niyamo: (1) jANI joIne koIe koIne gaDI mAravI nahi. (2) pheravIne geDI mAravI nahi. banatAM sudhI mAthAthI geDIne UMcI laI javI nahi. (3) nakkI karela hadamAMthI daDo lakSasthAnamAM jAya te ja jIta thaI gaNAya. (4) lakSasthAne Ubhela bALaka hAthathI paNa daDAne rokI rAkhI zake ane ghA paNa karI zake. (5) jeNe jyAMthI bhUla karI hoya tyAMthI sAmevALI TukaDIne eka jaNa daDAne AMTaze. vizeSa: A ApaNI jUnI ramata che. temAM hoMkI jeTalA niyamanuM pAlana karavAnI jarUra nathI. hedarekhA khUba lAMbe sudhI paNa rAkhI zakAya che. rAtrinA ajavALiyAmAM pAdaramAM athavA rastA upara A ramata ramI zakAya che. 18: jerArI saMkhyA: be jaNa. sAdhana: eka nAnI lAkaDI. taiyArI: citra mujaba be jaNane sAmasAme besADavAM. ramata: saMjJA maLatAM jorAjorI karavI. jenI pUMTha jamIna parathI [ 82]
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ * =ss En, * UMcI thaI jAya te hAre. noMdha: A pramANe sarakhe sarakhI zakitanAM babbe bALakone vAro Apa. be TukaDI pADIne paNa A ramata ramADI zakAya. aMte jovuM ke kaI TukaDInAM vadhu bALakoe jIta meLavI che. te TukaDI jItI kahevAya. 19: jhaMDAjhapaTa saMkhyA: dasathI vIsa ke tethI vadhAre. sAdhana: eka lAkaDI ane eka dhajA. taiyArI: ramanAranI saMkhyA pramANe vartuLa doravuM. vacce lAThImAM dhajA parovI baDI devI. eka jaNa sivAya bAkInAM bALakoe vartuLa upara UbhA rahevuM. bAkI rahela bALaka rakSaka gaNAze. teNe dhajA pAse UbhA rahevuM. ramata: saMjJA thatAM vartuLa paranAM bALako dhajA levA dhIme dhIme Ave. rakSaka jene aDI jAya teNe ramatamAMthI bAda thavAnuM che. rakSakathI aDAyA vinA koI bALaka dhajA laI le tyAM sudhI ramata cAlu rahe. vaLI pAchA prathamanI jema goThavAI javuM. jeNe dhajA laI lIdhI hoya te rakSaka tarIke rahe. noMdha: jo koI dhajA laI na zake to je bALaka chelle sudhI rahyo hoya tene rakSaka tarIke nImavo. je aDAI jAya teNe vartuLanI bahAra UbhA rahevuM. [ 83 ]
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 : jhaMjhIra saMkhyA: dasathI vIsa sAdhana: kAMI nahi, taiyArI: goLAkAre badhAM bALakane aMdara mAM rAkhIne UbhAM rAkhavAM. dareke ekabIjAnI koNImAM koNI nAkhIne potAnA hAthanA AMkaDA bhIDI devA. eTale ke eka jaNa hAthane vALIne AMkaDo banAve, temAM bIjAe pitAne hAtha parovIne AMkaDo banAvI levo athavA koDethI hAthane majabUta pakaDI levA. ramata: saMjJA maLatAM saue jorajorI zarU karavI. ema tANAvANI thatAM prathama jenA hAthanA AMkaDA chUTI jaze te ramatamAMthI bAda thaze. vaLI prathamanI mAphaka ramata zarU karavI. A pramANe chelle be jaNA rahetA sudhI ramata cAlu rAkhavI. noMdha: saue pITha tarapha jora karavuM. pagathI bIjAne pADavAno prayatna karavo nahi. bIjAnA hAtha para TiMgAI javuM nahi. 21 : TepI-pasAra saMkhyA: cha cha ke ATha AThanI sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: dareka bALaka pAse eka eka (paroNI) lAkaDI. TukaDI dITha eka TopI. taiyArI: dareka TukaDIne sIdhI rekhA upara hAra-katAramAM UbhI rAkhavI. dareka TukaDInA pahelA bALake TopIne lAkaDImAM bheravI rAkhavI. ramata: saMjJA maLatAM daDApasAranI mAphaka TopIne pitAthI nIcenA bALaka tarapha pasAra karavI. TopI levA mATe hAthane upayoga karavAno nathI. lAkaDIthI TopI levAnI che. dha: be TukaDInI vacce cArathI cha phUTa jeTaluM aMtara rAkhavuM. be bALakanI vacce traNa traNa phUTa jeTaluM aMtara rAkhavuM. chellA bALake TopI laIne pAchI pahelA tarapha pasAra karavI. [4]
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22: TApalI dA saMkhyA: dasathI paMdara. sAdhana eka nAnI TopalI ane Tenisano daDo. taiyArI: medAna. medAna - zarUkhA TopalI hadarekhA prathama saue zarUrakhA para UbhA rahevuM ane TopalI tarapha moM rAkhavuM. cheDAnA eka jaNane daDo Apavo. ramata: daDAne sAme TopalImAM nAkhavA. jo tenAthI TopalImAM daDo paDe nahi to bIjAne vAro ApavA. jyAre koInAthI TopalImAM daDo jAya tyAre bIjAM badhAMe hadarekhA tarapha nAsavuM ane daDo TopalImAM nAkhanAre teonI pAchaLa doDIne aDavAnA prayatna karavo. aDanAra hadarekhAnI aMdara ja aDI zake. hadarakhA vaTAvI janArane aDI zakAya nahi. noMdha: je bALaka pakaDAI jAya teNe TopalImAM daDo nAkhavo, jo dAva denAra uparAupara traNa vAra koIne pakaDI zake nahi, to teNe ramatamAMthI bAda thatuM. chelle be jaNa rahe tyAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. TopalIne badale Dola paNa rAkhI zakAya. 23: ThAkara saMkhyA: bethI cAra. sAdhana : traNa cApaDIo. paisA, AnA ke ardho rUpiyo. kAgaLapensila, taiyArI: Tebala para ke lAdI para citramAM batAvyA pramANe medAna doravuM. [ 85 ]
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 16 | 15 14 13 9 10 11 12 | 7 | 6 | pa. 1 : 2 | 3 | 4 )})). '}})} ramata: ThokararekhA parathI sikkAne vaLa tarapha AMgaLI vatI Thokara mAravI. jo vaccenA nAnA vartuLamAM sikko paDe te 20 guNa maLe, bIjA vartuLanA 10 ane trIjA moTA vartuLanA 5 guNa maLe. dareka jaNe vArApharatI vAro levo. potAnA maLela guNa noMdhatA javA. jenA 100 guNa thaI jAya te jIte. e rIte chelle eka jaNa rahetAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. noMdha: koI paNa rekhA kapAyA vinA vartuLamAM sikko paDe te ja tenA guNa gaNavA. meTA vartuLanI bahAra athavA vartuLa sudhI pahoMce ja nahi te tenA guNa maLe nahi. vizeSa: bALakothI mAMDIne moTerAM sudhI A ramata ramI zakAya che. [ 86 ]
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24: tophAnI ghoDe saMkhyA: be jaNa. eka moTo chokaro ane eka nAne. taiyArI: moTo chokaro ghoDo bane ane nAne savAra. ghoDAe kamaramAMthI AgaLa namIne potAnA baMne hAtha potAnA baMne goThaNa para mUkavA savAre ghoDAnI pITha para besI javuM. savAre potAnA baMne hAthathI ghoDAnA khabhA pakaDI rAkhavA. ane potAnA baMne paga ghoDAnA paganI pAchaLa sAthaLa pAse rAkhavA. * ka : jika ::::::::: :: :: :: ka :: :: ka :::: kara :::::: :::::: kakakakaka kakaka ka ka [ 87 ]
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramata: saMzA maLatAM gheADAe baMne page UchaLavuM--kUdavuM, paNa dhyAna e rAkhavuM ke kUdatI vakhate ke UchaLatI vakhate goThaNa parathI hAtha jarA paNa UMcakAya nahi. savAre ghoDA para sthira rahevA prayatna karavo. savAra nIce paDe nahi tyAM sudhI ramata cAlu rahe! noMdha: A . ramata vakhate sAthe baeNDa vagADavuM. A rIte eka sAthe 8 thI 10 ghoDA ane savAra judA judA UbhA rAkhIne paNa ramata ramADI savAre paganI AMTI mArI devAnI nathI. savAranA zarIranA koI paNa bhAga jamInane aDakI jAya eTale savAra paDI gayo che tema gaNAze. zakAya. 25: kApaDAva saMkhyA: paMdarathI vIsa. sAdhana: eka phrUTabAla. taiyArI : aMdara mAM rahe tema vartuLa para goLAkAre saune UbhA rAkhavA. eka jaNane dAva denAra tarIke kUMDALAnI bahAra UbhA rAkhavA. jayAM dAva denAra UbhA hoya tenI sAmenA bALakanA hAthamAM daDo ApavA. be bALakanI vacce bethI traNa phrUTa jeTaluM aMtara rAkhavuM. ramata : sITI vAge eTale kUMDALA para UbhelA bALakoe daDAne koI paNa eka tarapha pasAra karavA. e vakhate dAva denAra bALake daDAne nIce jamIna para pADI nAkhavAnA prayatna karavA. jenA hAthamAMthI daDo paDI jaze teNe dAva ApavA ane tenI jagyAe prathama dAva denAre UbhA rahI javuM. noMdha : dAva lenAre vartuLanI bahAra ja rahevAnuM che. bahAra rahIne ja koInA hAthamAMthI daDo paDAvI nAkhavAno che. do paDAvavA mATe teNe tenA hAthanA ja upayoga karavAnA che. [ 88 ]
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 : daDAjhIla (keca-kaMca) saMkhyA: pAMca--pAMca ke cha-chanI be TukaDI. sAdhana: be nAnA daDA. medAna: 000000 . rekhA ha. rekhA - 10thI 15 phaTa - xxxxxxx taiyArI: medAna pramANe baMne TukaDIne UbhI rAkhavI. sAme Ubhela baMne bALakanA hAthamAM eka eka daDo Apavo. ramata: saMjJA maLe eTale sAme Ubhela bALake potAnI TukaDInA AgaLanA bALakane kaeNca Apa. daDAne pheMkIne tarata teNe doDIne potAnI TukaDImAM chelle jaIne UbhA rahI javuM. jeNe kaca karyo hoya teNe hAthamAM bola Ave ke tarata doDIne sAme hadarekhA upara jaIne UbhA rahevuM ane teNe paNa daDAne pheMkIne trIjA bALakane kaeNca Apavo. ( A pramANe chellA bALaka sudhI kaeNca Apavo. noMdha: baMne TukaDIe ekI sAthe ramata zarU karavI. kaeNca karatAM pahelAM daDo nIce paDI jAya to bhUla gaNAya. prasthAnarekhAthI hadarakhA 10 thI 15 phaTa jeTalI ja rAkhavI. kaI TakaDI veLAsara dAva pUro kare te jovuM. dAva vahelo pUro kare te TukaDI jItI kahevAya. 27 : daDAmAra saMkhyA: nava navanI ke sarakhI saMkhyAnI be TukaDI pADavI. A ramatamAM eka daDo (volIbaoNla) joIe. A ramata goLa vartuLamAM ramavAnI che. 30 phuTanA vyAsanuM eka vartuLa doravuM. taiyArI: eka TukaDI dAva denAra bane ane bIjI ramanAra bane. [ 89 ]
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAva denAra TukaDIvALAe goLAkAre vartuLanI rekhAne sparza karyA vagara sarakhA aMtare UbhA rahevuM ane nAyaka(athavA koI paNa eka)ne hAthamAM daDo Apavo. ramata: ramanArA badhAe vartuLamAM game tyAM chUTA chUTA UbhA rahevuM. ramADanAra ramata zarU karavAnI saMjJA kare eTale nAyake vartuLamAMnAM bALako tarapha daDAne pheMkavo. A vakhate ramanArane daDo vAgaze to bAda nahi thAya. A rIte dAva denAra daDAne hAthathI pheMkIne ramanArane daDAthI AMTavA prayatna karaze. dAva denAre daDAne ghA karatI vakhate vartuLarekhAne sparza karI zakAze nahi tema ja vartuLamAM paga mUkI zakAze nahi. jo Ama thaze te bhUla gaNAze ane e rIte ramanArane daDo vAgyo haze te te bAda nahi gaNAya. vaLI daDAne ghA jamIna para paDyA vinA sIdhesIdho ramanArane vAgyo haze to ja bAda gaNAze. A rIte ramanArane daDo aDaze te teNe ramatamAMthI bAda thaI javuM paDaze. A rIte ramanAra darekane bAda karaze tyAM sudhI ramata cAlu raheze. ramanAre dhyAna rAkhavuM ke doDatAM doDatAM vaLa(hada)nI bahAra nIkaLI javuM nahi. e rIte vartuLanI bahAra nIkaLI gayela bAda thaze. vaLI vartuLamAM daDAne jANI joIne aDI janAre athavA hAthathI ke pagathI daDAne uchALanAra paNa bAda thaze. dAva denAra badhA ramanArane bAda karI deze. pachI ramanAre dAva Apavo ane dAva denAre ramanAra thaI javuM. A rIte baMne TakaDI eka eka vAra dAva le tyAre eka ramata pUrI thaI gaNAya. e ja rIte bIjI vAra ramavuM. A ramatanI hAra-jIta mATe A mujaba niyamo che: eka ramata 7 miniTa sudhI ramADavI. dAva denAra jeTalA bAda kare tethI bamaNA guNa meLave ane bacata miniTa dITha paNa babbe guNa meLave ane dAva denAranI bhUla dITha eka eka guNa kapAI (bAda) jAya. A rIte je TukaDInA guNane saravALe vadhu thAya tenI jIta thaI gaNAya. be ramatane aMte saravALo sarakho thayo hoya te trIjI vAra ramata ramADavI. * [ 90 ]
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28: naMbarabadala saMkhyA: paMdarathI vIsa. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: gaLAkAre aMdara mAM rAkhIne eka jaNa sivAya saune UbhA rAkhavA. be jaNanI vacce eka hAtha jeTaluM aMtara rAkhavuM. dareka jaNe pitAnI jagyAe pagathI kUMDALuM doravuM athavA cUnAnAM nAnAM vartuLa karavAM. dareka bALakane kramasara naMbara ApavA, 1, 2, 3, 4 vagere. meTA vartuLanI vacce zikSake UbhA rahevuM. ramata: ramatazikSake koI paNa be naMbara bolavA. jenA naMbara Ave teNe vacce Ubhela zikSakane aDavuM ane pachI koI paNa nAnA vartuLamAM jaIne UbhA rahevuM. te baMne khAlI vartuLamAM AvavA jAya eTale bAjuvALAe khAlI vartuLa pUrI devAM. e pramANe balba vartuLa upara AvI jAya tyAM sudhI ramata cAlu rahe. pachI zikSake bIjA be naMbara bolavA. e pramANe game tyAM sudhI athavA dareka jaNanA naMbara bolAya tyAM sudhI ramata ramADavI. 29: nizAna-daDo saMkhyA: paMdarathI trIsa. sAdhana: eka phaTabala. taiyArI: ra-100-10 -18'-| medAna - 30' - ramata: sarakhI saMkhyAnI traNa TukaDI pADavI. koI paNa eka TukaDI vaccenA medAnamAM UbhI rahe. bIjI baMne TukaDI bAjAbAjAnA medAna para rahe. varace UbhanAra dAva lenAra TukaDI gaNAya. temaNe potAnI hadamAM chUTA [ 9 ]
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ chUTA UbhA rahevuM. dAva denAra baMne TukaDIoe sAmasAme mAM rAkhIne vaccenI ADI rekhAo para hArabaMdha UbhA rahevuM. A baMne TukaDI dAva denAra gaNAze. prathama koI paNa eka taraphanI TukaDInA nAyakane daDo Apo. noMdha: eka TukaDIne dAva pUro thatAM bIjI TukaDIe dAva levo ne dAva lenAra TukaDIe dAva devA UbhA rahI javuM. A rIte traNe TukaDIne dAva letAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. kaI TukaDIe vadhAre samaya dAva lIdho te jovuM. 30 : nAyakazodha saMkhyA: vIsa jeTalI. sAdhana: kaI nahi. taiyArI: sau vartuLAkAre besI jAya. eka jaNa dAva denAra bane. dAva denAre thoDe dUra jaIne badhAthI pITha pheravIne UbhA rahevuM. oraDAmAM ramata ramatA hoIe to dAva denAre oraDAnI bahAra javuM. beThelAmAMthI zikSake koI paNa eka bALakane cIMdhIne saune jANa karavI ke A nAyaka che. zikSaka paNa ramI zake che. ramata: nAyakanuM nakkI thAya eTale tarata ramanAre tALIo pADavI zarU karavI. tALIo vAge eTale dAva denAre aMdara AvavuM ane vartuLamAM AvIne saunI tarapha jotAM goLa goLa pharavuM. dAva denAranuM dhyAna heya nahi tyAre pelA nakkI thayela nAyaka kriyA badalavI. tALIne badale mAthAmAM TApalIo mAravI ke jamIna para hAtha pachADavA athavA beThAM beThAM thaI zake tevI halanacalananI kriyA karavI. A joIne bIjA saue nAyaka pramANenI kriyA karavI. dAva denAre koNa kriyA badale che te jovuM ne jenA para zaka lAge tene cIMdhavuM. jo sAcuM kare to tene mAthe dAva Ave ne dAva denAra tenI jagyAe besI jAya. noMdha: A pramANe saunA vArA AvatAM sudhI ramata cAlu rahe. [ 92 ].
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparAuparI traNa vakhata jo dAva denAra oLakhI zake nahi eTale dAva denAra badalI nAkhave. vizeSa: A ramatathI paraNazakita khIle che. AMkhane-kAnane khUba ja sateja rahevuM paDe che. 31 : nava kUkarI -- saMkhyA: be jaNa. sAdhana: be jAtanI nava nava kUkarIo. paTa doravo. ramata: baMne jaNe upara, nIce ke pachI AgaLa vArApharatI eka eka kUkarI mAMDavI. A ramatamAM e dhyAna rAkhavuM, ke koI paNa eka [ 93 ]
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaNanI eka hAramAM traNa kUkarIo thaI jAya nahi. lITI para eka hAramAM traNa kUkarIo thaI jAya tene traNa bharyA' ke 'bhArata' kahevAya. bharanAra sAmevALAnI bharata" sivAyanI koI paNa eka kUkarI laI le. A pramANe koI paNa eka jaNanI badhI kUkarIo levAI jAya tyAM sudhI ramata cAlu rahe. noMdha: A ramata magajanI khUba ja cAlAkI mAgI le che. A ramata ramatAM dharava thato ja nathI. 3ra : nALiyeranI ramato ramata pahelI: eka jagyAthI amuka dUra sudhI nakkI karela hade hAthathI ghA karIne nALiyerane pahoMcADavuM. keTalA ghA karavA te prathamathI nakkI karavuM. ramata bIjI: upara pramANe paganA phaNA upara nALiyera mUkIne ghA karatAM hada sudhI nakkI karela ghAe pahoMcADavuM. ramata trIjI: addhara nALiyera uchALIne nakkI karela ghAe zeSa kADhI nAkhavI. uparanI ramato heLInA divasomAM ramAya che. uparanI ramato ramavA mATe chAlAMvALAM nALiyera levAnAM che. ramata ethI: lAkaDInA phaTakAthI jamIna upara nALiyerane mUkIne pheDavuM. keTalA ghAe phoDavuM te agAuthI nakkI karavuM. nedha: khAsa zabdo, zeSa, chAlAM, kAcalI, coTalI, AMkhe, pANI, ToparuM, goTo, pANIcuM. vizeSa: haLInA divasomAM A ramata khAsa ramAya che. A ramatAthI ghA karavAnI tathA baLanI cakAsaNI thAya che. hAthanA ane zarIranA avayavo majabUta bane che. [ 94]
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 : peTa UDe saMkhyA: traNa traNanI ATha-dasa TukaDIo e uparAMta eka bALaka vadhArAne. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: goLAkAre traNa traNanI TakaDIo evI rIte UbhI rAkhavI ke be jaNa sAmasAme hAthanA AMkaDA bhIDIne UbhA rahe, tenI vacce trIjo bALaka Ubhe rahe. AMkaDA bhIDela bALaka pAMjaruM kahevAya. vacce Ubhela bALaka popaTa kahevAya. vadhArAne bALaka vacce Ubho rahe. ramata: zikSaka moTethI bole "popaTa UDe" e pachI pAMjarAe ema ja UbhA rahevuM ane popaTa pAMjarAmAMthI nIkaLIne ekabIjAnA pAMjarAmAM cAlyA javuM. e ja samaye vacce Ubhela bALake paNa lAga joIne eka pAMjarAmAM jatA rahevuM. chevaTe eka bALaka bAkI vadhaze. vaLI prathamanI mAphaka pharI vAra ramata zarU karavI. noMdha: A ramatane "pAMjarA UDe' ema kahIne paNa ramADI zakAya. e vakhate popaTe potAnI jagyAe ja UbhA rahevuM. pAMjarAe badalAI javuM. 34 : pageru saMkhyA: vIsathI pacIsa. sAdhana: nizAnIo karavA ceka, kolase, kAgaLa, pensila vagere. [ 5 ]
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ taiyArI: A ramatamAM be TukaDI pADavI. eka TukaDI AgaLa jAya ane bIjI TukaDI pAchaLa jAya. nizAnIo: A dizA tarapha Avo. A rasto baMdha che. 10 - 10] tIranI dizAe 10 pagalAM dUra kaMI cIja ke ciThThI saMtADI che. saMtA che. A dizAmAM pIvAnuM pANI che. A dizAmAM pANI che, paNa pIvAlAyaka nathI. ramata pUrI thaI che. ATalAmAMthI amane zodhI kADho. AgalI TukaDI: (1) nizAnIo karavAnI cIjo rAkhavI. (2) nizAnIo rastAnI DAbI bAju karavI. (3) nizAnIo evI karavI ke pAchaLanI TukaDI joI zake ane te Ave tyAM sudhI TakI rahe. (4) ciThThIo lakhatA javI, cIne saMtADatA javI. (5) chelle saMtAI javAnI jagyA pasaMda karavI. (6) eTalI jhaDapathI javuM ke pAchaLanI TukaDI dekhI jAya nahi. [ 96 ] 3. sA.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchalI TukaDI: (1) nizAnIo oLakhIne e pramANe vartavuM. (2) cAlatAM cAlatAM nizAnIo bhUMsAya ke vIMkhAI jAya nahi tenuM dhyAna rAkhavuM. (3) rastAnI baMne bAju najara pharatI rAkhavI. (4) ciThThI ke cIja avazya meLavI levI. ciThThImAM sUcana karyuM hoya te pramANe vartavuM. (5) badhAe sAthe rahevuM: AgaLa--pAchaLa rahevuM nahi, (6) aMtanI nizAnI pachI AgalI TukaDIne zodhI kADhavI. noMdha: baMne TukaDInA eka nAyaka, eka upanAyaka nImavA. AgalI TukaDI jAya pachI 15 miniTe bIjI TukaDIne mokalavI. AgalI TukaDIe prathamathI pUrva taiyArI karI levI. pAchaLanI TukaDIe saMtADelI badhI ciThThIo tema ja vastuo letA AvavI ane nizAnIo karavA mATe kaI kaI vastuno upayoga karyo che tenI noMdha karavI. 3pa : baMDala doDa saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: ochADa ke dhotiyAM. taiyArI: babbe, traNa ke cAra cAra bALakone ochADa ke dhotiyAthI bAMdhI devAM. pAchaLanA bALakanI kamare baMdhanI gAMTha rAkhavI. ramata: A rIte bAMdhIne taiyAra karelAM baMDalone eka sIdhI lITI (prasthAnarekhA) upara chUTAM UbhAM rAkhI devAM. ramADanAra javAnI saMjJA kare athavA sITI vagADe eTale baMDalo(TukaDI)e doDavuM. deDatAM doDatAM sAmenI hadarekhAne vaTI javuM. je TukaDI A rIte prathama hadarekhAne vaTAvI jaze tenI jIta thaI gaNAze. [ 87 ]
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ A ramatane vadhu cagAvavA mATe hedarekhA upara dareka TukaDInI sAme nAnuM meja ke evI bIjI koI vastu mUkavI. prathamanI mAphaka prasthAnakhAthI ramata zarU karavI. sAmenI hadarekhA para mUkela vastune pharIne pAchI mULa jagyAe AvI prasthAnarekhA vaTAvI javI. A rIte doDatAM javuM ane deDatAM AvavuM. temAM je TukaDI prathama Avaze tenI jIta thaI gaNAze. vizeSa: ApaNe ekalA doDIe chIe; paNa A rIte samUhamAM ane teya baMdhAIne doDavAmAM bhAre majhA paDe che. doDatAM doDatAM koI baMDalathI paDI javAya to UbhA thaIne vaLI AgaLa doDavA mAMDavuM. dha: doDavA mATenuM aMtara bALakonI uMmara ane zakita anusAra zakhavuM. nAnAM bALako hoya te 50 phaTa ane moTAM te 75 thI 100 phaTa rAkhavuM. A ramata jonArane ane ramanArane khUba ja gammata upajAve che. 36: baTATA upADa saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be-cAra TukaDIo. sAdhana: jeTalA ramanAra eTalA baTATA athavA DuMgaLI. jeTalI TakaDI eTalI TopalI. " taiyArI: prasthAnarekhA para TukaDIo UbhI rahe ane hadarekhA para dareka TukaDInI sAme TopalIo mUkavI. dareka TukaDImAM jeTalAM bALaka hoya eTalAM sarakhAM aMtare nAnAM nAnAM kaMDALAM cUnAthI doravAM. TopalImAM dareka TukaDInI saMkhyA jeTalA baTATA mUkavA. ramata: saMjJA maLatAM dareka TukaDInA pahelA naMbare doDIne potAnI palImAMthI eka eka baTATA levA ne kramasara nAnA vartuLamAM badhA baTATA [ 98 ]
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ TeTA : 0 0 0 0 0 0 0 0 0 DrA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 + 2kAbI ke nAnI drapalI: * * * | S * * * bhaTakaDI 1 kaTakI2 jI kI 4 mUkI devA. badhA baTATA mUkI rahe eTale te tenI TukaDImAM jaI bIjA naMbarane tALI Ape. pachI bIjA naMbare kUMDALAmAM paDelA baTATAmAMthI kamasara eka eka baTATo laI TopalImAM mUko. tyAra pachI trIjA naMbarane vAro Ave. A rIte chellA naMbarane vAro AvatAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. TukaDI ochA samayamAM potAnuM kAma kare tenI jIta thaI gaNAya. [ 9 ]
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37: beo saMkhyA: vIsathI pacIsa. sAdhana: eka phUTabola. taiyArI: laMgaDI jevuM vartuLa doravuM. eka jaNa sivAya saue vartuLamAM UbhA rahevuM. bahAra UbhanAre hAthamAM daDo rAkho ane teNe rekhAnI bahAra paga rAkhIne UbhA rahevuM. ramata: saMjJA thatAM dAva denAre daDAne pheMkIne koIne AMTavAne prayatna karavo. je koIne daDo aMTAI jAya to teNe vartuLamAMthI bahAra nIkaLIne pahelAnI sAme dAva devA mATe UbhA rahevuM. have pachI e baMne jaNAe aMdaranAM bALakone daDAthI AMTavAno prayatna karavo. jema jema bALako aMTAtAM jAya tema tema dAva mATe UbhAM rahetAM jAya. A rIte aMdaranAM tamAma bALako bAda thatAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. dha: A ramatanA bIjA niyamo nizAnadaDA(zUTiMga geIma)nA je niyamo che te ja che. chelle je mAra khAya teNe pharI vAra ramata zarU thAya tyAre dAva devAne. 38: beThI laMgaDI saMkhyA: AThathI dasa. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: laMgaDInA vartuLamAM eka bALaka sivAya badhA chUTA chUTA paganA paMjA para UbhaDaka bese. saue potapotAnA hAtha pAchaLa kamara para AMkaDA bhIDIne bAMdhI rAkhavA. dAva denAra vartuLa para UbhaDaka bese teNe [ 100 ]
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa hAthanI pAchaLa AMkaDA bhIDI rAkhavA. ramata: sITI vAge eTale dAva denAra eka bALake paganA paMjA para deDakAnI mAphaka kUdatAM kUdatAM aMdaranA koI paNa eka bALakane aDavAne prayatna kare. paNa A ramatamAM ayA tene kahevAya ke mAthe mAthAM aDe, dAva denAra sAmevALAnA mAthAne potAnA mAthA vatI sparza kareAma karatAM hAthanA AMkaDA chUTavA joIe nahi. jenAthI aDAI jAya teNe dAva devA javuM ne dAva denAre dAva levA saunI sAthe bhaLI javuM. dha: ramatAM ramatAM jenA hAtha chUTI jAya athavA UbhA thaI jAya te ramatamAMthI bAda thAya. A ramata laMgaDInI mAphaka be TukaDI pADIne paNa ramADI zakAya. 39 : baeNTa-daDo saMkhyA: dasathI bAra. sAdhana: ApaNA suthAre pATiyAnuM banAvela baeNTa, Tenisane daDo athavA kapaDAne gUMthela daDo. taiyArI: be TukaDI pADI devI. eka TukaDI dAva le ane bIjI dAva de. bhIte ke jhADanA thaDe bAda thavA mATenI nizAnI karavI athavA traNa dAMDiyA kheDavA, sAme dasathI paMdara pagalAM dUra eka paththara mUkavo. dAva denAra eka jaNa daDo pheMkavA mATe rahe, bIjA chUTA chUTA UbhA rahe, dAva lenAramAMthI eka jaNa baeNTa laIne dAva levA mATe Ave. ramata: daDo pheMkavAvALa baeNTavALA tarapha daDo pheka. baeNTavALAe daDAne nizAne lAgavA devo nahi. daDo nizAne lAge che te ramatamAMthI bAda thAya. e rIte eka TukaDIne dAva pUro thaI jatAM bIjI TukaDI dAva le. noMdha: sAva nAnAM bALakoe be TukaDI pADavI nahi. vArApharatI eka eka jaNe dAva levo. bIjA badhAe dAva devo. daDo pheMkavA mATe badalAtA javuM, [ 101 ]
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 : be kUMDALI saMkhyA : cAra-pAMca bALako. sAdhana: dareka pAse potAnA bhamaraDo. taiyArI: zerIne A nAke ane bIje nAke ema be kUMDALI doravI. koI paNa eka kUMDALImAM Aza mUkavI. ramata: jenAthI Aza na thAya tene mAthe dAva Ave. teNe potAnA bhamaraDo kUMDALImAM mUkavo. prathama ghAe je aMdaranA kuMDALAne AMTI jAya, teNe potAnA pharatA bhamaraDo hAthamAM laIne kUMDALImAMnA bhamaraDAne bahAra kADhavA. je prathama vAra Aza karI na zake tenA bhamaraDo jhIlIne aMdara mUkavo ne jhIlanAre bhamaraDo laI levo ne dAva levo. eka vAra kUMDALImAMthI bahAra nIkaLela bhamaraDAne pharatA bhamaraDAthI haDaselatAM haDaselatAM bIjI kUMDALI sudhI laI javA ne chevaTe bIjI kUMDALInI aMdara laI javA. vacce jenA bhamaraDo phare nahi athavA pharatA baMdha thatAM sudhI Aza thAya nahi teNe dAva devA. bIjI kUMDALImAM dAva denAranA bhamaraDo jAya eTale prathamanI mAphaka ramata zarU thAya. e kUMDALImAMthI kADhIne vaLI pAcho pahelI kUMDALImAM bhramaraDAne laI javA. A pramANe ramata ramyA karavI. 41 : basa ( agaDam bagaDam) saMkhyA: bethI vIsa jeTalI. sAdhana: kAMI nahi. taiyArI: ramanArane gALa vartulAkAre pAse pAse besADavA. 3 ane je saMkhyAmAM 3nA aMka Ave te tathA 3 vaDe je je saMkhyAne bhAgI zakAya tevI saMkhyA bolavI nahi. 1 thI 30 sudhI gaNatarI karavI. traNane badale bIjo aMka paNa nakkI karI zakAya. ramata: koI paNa eka jaNathI eka bolIne ramata zarU karavI. be traNavALAe ' basa ' bolavuM. cAra, pAMca, chavALAe basa bolavuM. e pramANe [ 106 ]
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ trIsa sudhI gaNatarI tathA pachI vaLI ekathI gaNavAnuM zarU karavuM. Ama bolatI vakhate je 3, 6, 8, 12, 13 vagere bolIne niyamano bhaMga kare tene ramatamAMthI bAda karavA. chelle be jaNa rahe ne temAMthI eka rahe tyAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. noMdha: A ramata smaraNazakita mATenI che. basane badale agaDama bagaDama evo gammata paDe tevo zabda bolavAnuM nakkI karI zakAya. 42 : bhIMtadaDo saMkhyA: dasathI paMdara bALako. sAdhana: kapaDAMne ke rabarane nAne daDo. taiyArI: bhIMta pAse A ramata ramI zakAya. eka bALakane dAva denAra rAkhavo ne bIjA badhA bhIMtathI pAMca phaTa dUra eka hAramAM UbhA rahe. ramata: saMjJA maLatAM dAva denAra bALake daDAne bhIMta tarapha pheMkavo ne jhIlavo. e pramANe sAta vAra pheMkavo ne jhIlavo. jhIlatI vakhate moDhethI saMkhyA bolavI. sAtamI vAra jhIle tyAre dAva lenAra bhIMtanI viruddha dizAmAM bhAge ane dAva denAra tyAM ja UbhA rahIne koI ekane daDAthI Te. jo koI e rIte aMTAI jAya to tene mAthe dAva Ave. jo A pramANe uparAuparI traNa vAra na AMTI zake, to dareka bALaka tene 15 phaTa dUrathI eka eka daDo mAre. noMdha: bhIMte daDAne athaDAvI kaeNca karatAM sAta sudhImAM paDI jAya te tene dAva jAya. bIjA bALakane dAva devA kahevuM. 43 : bhagaDatuI (hakututu) saMkhyA: 14. be sarakhI TukaDI. sAdhana: kAMI nahi. medAna: 42433 phUTano laMbacorasa AMkavo. madhyarekhA ane [ 103]
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenAthI 7,7 phaTa dUra sparzarekhA doravI. taiyArI: baMne TukaDI sAmasAme medAnamAM rahe. ramata: eka jaNa hatuvavuM bolato sAmenA medAnamAM jAya ane kaIne aDakIne Ave eTale sAmevALo eka bAda thAya. pachI sAmevALo eka Ave ema vArApharatI dAva devA Ave. A pramANe 10 ke 20 miniTa sudhI ramata cAle. je maratA jAya te besatA jAya ane potAnA bherue sAmevALAno eka mAra karyo hoya, to kramasara jIvatA thAya. noMdha: jUnA vakhatamAM vacce eka lITe dorI bhagaDatUInI ramata ramatAM te hAlanI hatututunI ramata mATenI pUrva taiyArIrUpe che. zarUAtamAM bALakone bhagaDatUInI ramata ramADavI. hatututune paNa hAlamAM niyamabaddha karI che, to tene te pramANe paNa ramADavI. 44: bhAIDo saMkhyA: dasathI vIsa jeTalI. sAdhana: kaMI nahi. taiyArI: saMkhyAnA pramANamAM goLa vartuLa doravuM. ramanAra badhAM kUMDALAmAM game tyAM UbhAM rahe. dareke potAnA hAthanI adaba vALIne UbhA rahevuM. ramata: saMjJA maLatAM aMdaroaMdara dhakkAbakkI karIne bIjAne vartuLanI bahAra kADhI nAkhavAno prayatna karavo. baMne paga jenA bahAra nIkaLI jAya te ramatamAMthI bAda thAya. jenA hAtha chUTI jAya te paNa ramatamAMthI bAda thAya. A rIte chelle eka jaNa rahetAM sudhI ramata cAlu rAkhavI. noMdha: dhakkA mAratI vakhate koNI mAravI nahi. paDakhAbhera dhakkA mAravA. eka jaNane be ke tethI vadhAre dhakkA mArIne bahAra kADhI zake. sarakhI umara ke zakitanAM bALakone ja ramADavAM. vizeSa: dhakkAbakkI karavAnI vRtti poSAya che. amuka hadamAM sthira rahevA mATe prayatnapUrvaka aDagatA keLavAya che. [ 104 ]
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 : moIzathI saMkhyA: be athavA ethI vadhu. sAdhana: moI ane dAMDiyo. taiyArI: nIcenI koI ramata ramavA mATe agala khedavI athavA goLa vartuLa doravuM. be TukaDI pADavI athavA koI ekane mAthe dAva Ave. ramata: koI eka khAsa ramatanuM ahIM varNana nathI, paNa nIcenI ramato pracalita che: TAMgaciThThI mULAbhAjI, elabelo, kUMDALI ghUsI. noMdha: moIdAMDiyAnI ramata mATe vaparAtA khAsa zabdo: agala, TAMga, ciThThI, muThThI, ghoDA, popaTa, DoLA, phUla, pAkavA, dhUI, TIcakI vagere. 46: mINaE DuM saMkhyA: nava-navanI be TakaDI. sAdhana: kaI nahi. taiyArI: eka laMgaDI karatAM moTuM vartuLa doravuM. eka TukaDI dAva le ane bIjI TukaDI dAva de. ramata: saMjJA maLatAM hatututu ke bIjo koI paNa avAja karatA dAva denAramAMthI eka jaNa aMdara jAya. aMdaravALA tene pakaDavA mahenata kare. hatututunI jema ja A ramata ramavAnI che. paNa eka jaNane pakaDyA pachI jyAM sudhI te mINa bole nahi, tyAM sudhI tene choDavAne nathI. eka TukaDIne dAva pUro thatAM bIjI TukaDIe dAva le. dAva denAra aMdaranAne aDakIne ke ghasaDIne goLa vartuLa paranI game te jagyAe rekhAne aDakI zakaze. | [105 ]
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana : lAThI, TacAkA athavA bIjI evI vastuo. taiyArI: eka moTu laMbaceArasa medAna pasaMda karavuM ne temAM upara pramANe medAna dorI TukaDIone goThavI devI. baMne TukaDIone alaga batAvavA mATe kAMI nizAnI rAkhavI. cchara raeNjJAti cha jeIla 7 47: mUMgI laDAI cha 0 0 7 . | sainika x x sainika X * x X * jeIla X x x x X X senApati x koThAra ramata : saMjJA maLatAM ramata zarU thAya. senApati nAyakane izAratathI hallo karavAnI rajA Ape. sAmasAmA sainiko yuddha zarU kare. ekabIjAe sAmAvALAnA hAthane pakaDIne hAthanA paMjo jamInane aDakADI devAno che. Ama karavA mATe eka jaNane be ke ethI vadhAre vaLagI zake. jenA hAtha jamInane aDakI jAya tene zatruo jelamAM pUrI de, jelamAM gayela kedIne mAtra tyAM ja UbhA rahevAnuM. dhIme dhIme laDAI AkhA medAnamAM zarU thaI jAya. senApati paNa Utare. potapotAnA medAnamAM chelle eka khUNe koThAra ane bIje khUNe jela banAvavAM. ramata daramiyAna sAmA pakSanA mANasa koThAramAMthI koI cIja laI jaI zake. be jaNane koThAra sAcavavA rAkhavA, jethI cIja levA AvanArane aDakIne jelamAM purAya. ramata daramiyAna sAmA pakSano potAnI jela pAse AvI kedIone aDe to te kedI chUTo thaI ramatamAM lAgI jAya. A pramANe eka TukaDI pAra thaI jatA sudhI ramata cAle. [ 106 ]
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 : manaparakha saMkhyA: paMdarathI vIsa. sAdhana: cAvI, cappu, rUmAla, pensila, rUpiyA, paisA vagere cIjo. taiyArI : nAyakazodhanI mAphaka goLAkAre sau bese. eka jaNa dAva devA jAya. vacce pAMca, cha ke tethI vadhu vastuo mUkavI. " ramata : ramanAra badhAM koI paNa eka gIta bole athavA dhUna bole : raghupati rAghava rAjArAma, patitapAvana sItArAma !' gAvAnuM zarU karatA pahelAM vacce paDelI cIjamAMthI koI paNa eka cIja dAva denAra le ema nakkI karavuM; paraMtu dAva denArane te cIjanuM nAma kahevuM nahi. dAkhalA tarIke, cappu. jevuM gAvAnuM zarU thAya ke tarata dAva denAra vacce Ave ane pelI cIje pAse UbhA rahI koI paNa eka cIjane aDake. tene khabara nathI ke mAre cappu levuM che. te to koI paNa eka cIja upADe che. cappu sivAyanI cIja dAva denAra upADe eTale saue meoTethI gAvA mAMDavuM, tyAM sudhI dhImA sUrathI gAvuM. moTethI gAyana sAMbhaLIne dAva denAra samajaze ke mAre A cIja upADavAnI nathI. e pramANe dhArelI cIja upADe nahi tyAM sudhI ramata cAle. vArApharatI darekanA dAva Ave evI goThavaNa karavI. noMdha: dhAravAmAM rUpiyo le ane tenA khamIsanA khissAmAM mUke. pensila le ane cappu laI aNI kADhe. rUmAla le ane khissAmAM mUke athavA mAthe oDhe evI evI ramUjI dhAraNA karI zakAya. jyAre jayAre dhArelA pramANe na kare tyAre moTethI gIta bAlavuM. dhAreluM kare tyAre dhIme dhIme gAvuM. vizeSa : A ramata gAtAM gAtAM ramavAnI hAIne saune majA Ave che. dAva denArane sAmAnya buddhino upayoga karavAnI tAlIma maLe che. [ 107 ]
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49: maDA pasAra saMkhyA: dasathI paMdara. taiyArI: sAva pAse pAse paga lAMbA karIne besavuM. eka pAtaLA ne lAMbA chokarAne maDuM banAvavuM. badhAMnA paga bhegA thAya tyAM maDAnA paga rahe ane maDAe beThela koI ekanA baMne hAtha para cattA sUI rahevuM. maDAe akkaDa rahevuM. maDAnuM moM AkAza tarapha rAkhavuM. ramata: saMjJA maLatAM maDAne jamaNI tarapha pasAra karavuM. beThela dareke potAnA baMne hAtha para maDAne addhara jhIlI rAkhavuM ne tarata AgaLa pasAra karavuM. e rIte maDAne goLa goLa pheravavuM. maDAe potAnA baMne hAtha sAthaLa sAthe ja rAkhavA. noMdha: jaladI jaladI maDAne pheravavuM. maDAnA paga vacce ja rahe tenuM dhyAna rAkhavuM. jenI IcchA hoya tene maDuM banavA taka ApavI. 50 : mUDho saMkhyA: be cAra jaNa. sAdhana: cAra pAMcIkA. ramanAra dITha judAM judAM eka eka pata. taiyArI: medAna dorIne sAme besavuM. eka jaNathI dAva levAnI zarUAta karavI. ramata: dAva lenAre pAMcIkAthI chAbaDI levI. jo cAre pAMcIkA UMdhA hAthe laI ane cattA hAthe jhIlI le te mUMDha gaNAya. mUMDho Ave eTale koNIthI AMgaLA sudhI vartuLa para potAnA patathI mApIne eTaluM dUra pata calAvavuM. jo traNa pAMcIkA jhilAya te makoDo kahevAya. jene makoDo Ave teNe ekadama pAMcIkA hAtha parathI nIce pADI devA. jene makoDo Avyo hoya ne jo tenI pachInA bALake teno hAtha pakaDI lIdho hoya to teNe pUchavuM: "kIDI ke makoDo?" pakaDAI janAre bemAMthI eka kahevuM. jo kIDI kahe to pakaDanAre potAnA patine eka veMta calAvavuM ane makoDo kahe to mUDha calAvavo. jo be pAMcIkA jhilAya to be AMgaLa rekhA upara ADA [ 108]
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUkIne cAlavuM. jo eka pAMcIko jhilAya te potAnI eka veMta bharIne cAlavuM. pitAnA gherathI cAlavAnuM zarU karavuM. eka vAra AkhuM vartuLa pharIne pachI adhuM vaLa pharavuM ane pachI gharamAM javuM. cAlavAnI dizA citramAM batAvela che. gharamAM eka Ave tyAre ja calAya. gharanI bahAra nIkaLI janAra pAkI gayA gaNAya. e rIte je chelle rahe tyAM sudhI ramata ramAya. chelle rahenArane mAthe gaLakhAuMnI ramata pramANe TApalI mAravAne dAva devo. noMdha: pAMcIkA jhIlavAne vAro eka eka vAra vArApharatI le. pAkI gayelAM ramatamAMthI bAda thatAM jAya. chelle rahenArane mAthe dareke vArapharatI dAva le. dareke cAra vAra khAlI thatAM sudhI dAva levo ne tene mATe hAtha nIce cAra pAMcIkA mUkavA. TApalI mAratAM sUke eTale eka pAMcIko ocho karatA ja. cAre pAMcIkA levAI jatAM eka jaNane dAva pUro thayo gaNAya. e rIte dareke dAva levo. [ 18 ]
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa1 : mATalIdAva (khokho) saMkhyA: aDhAra athavA sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. sAdhana: be thAMbhalA. jamIna bahAra cAra phUTa rahe. medAna: 111451 phUTanuM medAna AMkavuM ne ATha ADI pALI AMkavI. taiyArI: dAva denAra TukaDIne avaLuM--savaLuM moM rAkhI ATha jaNane besADavA. eka jaNa dAva levA jAya. ramanAramAMthI traNa jaNane prathama dAva levA mekalavA. - ramata: saMjJA maLatAM ramata zarU thAya. kAMI paNa bhUla thayA vinA pakaDAI jAya te bAda thAya. traNa bAda thAya eTale bIjA traNa Ave. ema 7 miniTa sudhI ramata cAle. dAva denAra bhUla kare te viruddha dizAmAM pAchA vaLI e Ape. noMdha: prathama A ramata mATalIdAva tarIke ramADavI. traNa jaNane mATalI tarIke avaLuM savaLuM moM rAkhI besADavA ane eka jaNa dAva devA jAya, bIjAM sau dAva levA jAya. niyamabaddha kheAkha ramADatAM pahelAM mATalIdAva ramADavo. pachI niyame samajAvI hAlamAM niyama pramANe ramAya che tema khAkhanI ramata ramADavI. [ 110 ]
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ para : yAdazakti saMkhyA: eka sAthe cArathI pAMca. sAdhana : moTI thALI athavA Diza, tene DhAMkI zakAya tevuM jADuM kapaDuM. judI judI nAnI nAnI cIjo--jevI ke, TAMcaNI, dIvAsaLI, koDI, rabara, cappa, motI, cakane TukaDo, AMbaliyo, kAcane kaTako vagere. AvI 10 thI 20 jeTalI vastuo thALImAM mUkI upara kapaDuM DhAMkI rAkhavuM. ramanAra darekane thALIthI 20-25 kadama dUra besADavA. dareka ramanAra pAse kAgaLano TukaDo ane pensila joIe. ramata: sITI vAge eTale ramanAra dareka jaNa doDIne thALI pAse jaI pharatA UbhA rahe. pachI zikSaka thALI uparanuM kapaDuM upADI levuM ane dhIme dhIme ekathI dasa sudhI saheja moTethI saMkhyA bolavI. te sudhImAM dareka bALake moMethI bolyA vinA dareka cIjonuM nirIkSaNa karI levuM. dasa gaNyA pachI zikSake kapaDuM DhAMkI devuM. e pachI dareka bALake potAnI jagyAethI kAgaLa-pensila laIne jeTalI cIjo yAda rahI hoya te lakhI levI. dha: ekabIjA bALako joI zake nahi tema dUra dUra besADavAM. koIe moTethI bolavuM nahi. A nAma lakhavA mATe eka miniTa ke be miniTa samaya Apavo. e samaya pUro thavAnI nizAnI ApyA pachI koI bALaka lakhI zake nahi. samaya pahelAM lakhIne ApI zakAya. e rIte lakhelI ciThThIo zikSakane ApI javI. pachI zikSake darekanI ciThThIo tapAsavI. koNe keTalI vastu lakhI che te jAhera karavuM. sArA akSara para bhAra Apavo. vizeSa: A ramatathI bALakomAM yAdazakita khIle che ane kayA bALake sAcI ane vadhAre cIjonAM nAma lakhyAM che te jANI zakAya che. [ 111 ]
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa3 : laMgaDI dhakkAdhakakI saMkhyA: be jaNa. sAdhana: kAMI nahi. ::::: .. taiyArI: 10 phaTanA vyAsanuM eka vartuLa deravuM. temAM be jaNane sAmasAmA eka page UbhA rAkhavA. eka hAthane khabhe rAkhavo tathA bIjA hAthathI UMcakAyelA pagane pakaDI rAkhavo. ramata: saMjJA maLatAM baMnee sAmasAmI dhakkA dhakkI karavI. jene hAtha ke paga chUTI jAya te hArI jAya. noMdha: A pramANe babbe jaNane ramADavA. [112 ].
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54: lAThIkUdana saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be ke tethI vadhu TukaDI. sAdhana: jeTalI TukaDI eTalI paroNI (nAnI lAkaDI). taiyArI: badhI TukaDIne TappAdoDa( rile-raisa)nI jema eka dizAmAM moM rAkhI UbhI rAkhavI. dareka TukaDInA pahelA bALakane lAkaDI ApavI. sAme hadarekhA deravI ne dareka TukaDInI sAme IMTa ke evuM sAdhana mUkavuM. ramata: saMjJA maLatAM dareka TukaDInA pahelA bALake hadarakhA tarapha doDavuM ne IMTane pharIne pAchA potAnI TukaDI pAse AvavuM. A vakhate bIjA naMbare lAThInA bIjA cheDAne pakaDava ne lAkaDIne ADI rAkhI te baMnee keDamAMthI nIcA namI TukaDInA chellA naMbara sudhI cAlavuM. e vakhate TukaDInA dareka bALakoe be page kUdIne lAkaDIne paga nIcethI pasAra thavA devI. chelle eka naMbaranA bALake UbhA rahI javuM ne be naMbaranA bALake lAkaDI laI hadarekhAe jaI IMTane pharIne potAnI TukaDI tarapha AvavuM ne e vakhate bIjA tathA trIjA naMbare prathamanI mAphaka karavuM. A pramANe chellA naMbarano vAro AvatAM sudhI karavuM. je TukaDI prathama Ave te jItI gaNAya. pa5 : lAThI seraviyo dAva (lAThIuDADa) saMkhyA: dasathI paMdara jeTalI. sAdhana: dareka pAse lAThI athavA paroNA. taiyArI: eka jagyAe jamIna para ADo lITa karIne nizAna karavuM. e lITAnI pAchaLa UbhA rahI, lAThInA eka cheDAne jamIna para ane [ 113 ]
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjA cheDAne eka hAthathI pakaDo. pachI lAThInA jamIna paranA cheDAne be-traNa vAra AgaLa AgaLa pAchaLa dhasIne jorathI lAdIne hAthamAM rahelA cheDA vaDe sAme seravavI. vArApharatI dareka jaNe A pramANe karavuM. jenI lAThI pAse paDe tene mAthe dAva Ave. ramata: dAva denAranI lAThI jamIna para mUkavI. bIjA saue jamIna paranI lAThI pitAnI lAThIthI uDADavI. lAThI uDADavA Ave tyAre dAva denAre tene pakaDavA doDavuM. pakaDavA Ave tyAre dAva lenArAe potAnI lAThIne eka cheDe jhADanA thaDe ke makAnanI bhIte aDakADI de, eTale dAva denAra tene aDakI zake nahi. jo bhIMtane lAThI aDatAM pahelAM aDakAI jAya to tene mAthe dAva Ave. e rIte ramata cAlu rahe. pa6: vighadoDa saMkhyA: cArathI ATha. sAdha: be bAMkaDA, be moTAM paiDAM, moTuM pAtharaNuM, kUdavAnI ghaDI (harDala), pANInI bharelI Dalo vagere. taiyArI: deDavAno rasto nakkI kare. vacce vacce aDacaNa mATenAM sAdhano goThavI devAM. doDavAne rasto laMbagoLa ke vartuLAkAre rAkhavo. prasthAnarekhA para saune UbhA rAkhavA. ramata: saMjJA thatAM so doDavA mAMDe. vacce vacce aDacaNamAMthI pasAra thavAnuM. jema ke, prathama bAMkaDA hoya te tenI nIcethI javAnuM. kUdavAnI ghoDIne kUdIne javAnuM. pAtharaNAnI nIcethI javuM. pAtharaNAne cAra che. bIjA cAra jaNe khUNA dabAvIne besavuM. Dolo Ave te amuka hada sudhI UMcakIne laI javI vagere. je je ane jema jema kriyA karavAnI che, tenI tenI prathamathI ja [ 114]
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ samajaNa ApI devI. e rIte badhI muzkelIone pasAra karIne koNa koNa Ave che te jovuM. koNa jaladI Ave che tenI noMdha levI. noMdha: A ramatamAM khamIsa paheravAnuM, mojAM paheravAnAM, bUTa paheravAnA, baTana bIDavAnAM, vAdharI bAMdhavAnI vagere vyavahAru muzkelIo paNa rAkhI zakAya. bALakanI umaranA pramANamAM muzkelIo goThavavI. vizeSa: AvI AvI muzkelIone pAra karavAnI hiMmata ane AvaData bALakamAM poSAya che. pa7: sabUra saMkhyA; dasathI vIsa. 1 sAdhana: AMkhe bAMdhavAne rUmAla. taiyArI: goLAkAre saune pAse pAse UbhA rAkhavA. eka jaNane dAva denAra nImavo. tenI AMkhe pATA bAMdhavo. ramata: dAva denAra vacce UbhA rahIne 1, 2 ane 3 sudhI saMkhyA gaNe ane pachI jorathI bole: "sabUra." jyAre dAva denAra eka bole eTale bIjA saue nakkI karela hadamAM game tyAM doDIne nAsavuM. jayAre dAva denAra traNa sudhI gaNIne "sabUra" kahe eTale dAva lenAra jyAM ane je sthitimAM hoya tyAM ne te ja sthitimAM rahevuM. 'sabUra' kahyA pachI dAva denAra game te tarapha cAle ane koI ekane aDavA prayatna kare. jene AMdhaLo poTo aDI jAya tene mAthe dAva Ave ane pharIthI prathamanI mAphaka ramata zarU thAya. dha: dAva denAra aDavA Ave tyAre dAva lenAre khUba ja zAMta rahevuM. dAva lenAre potAnA hAtha ne dhaDa AgaLa--pAchaLa halAvI zakAya, paNa pagane tyAMthI besavavAnA nathI. [ 115 ].
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA pADIne samajavAnI che, sadA pa8 : saMdeza mokalo saMkhyA: cAra-cAra ke tethI vadhu saMkhyAnI be TukaDI. taiyArI: baMne TukaDIne samAMtara eka eka hAramAM UbhI rAkhavI. eka ja TukaDInAM be bALaka vacce 5 thI 10 pagalAMnuM aMtara rAkhavuM. be saMdezA taiyAra karI rAkhavA. baMne saMdezAnAM vAkya sarakhAM ja lAMbAM rAkhavAM. dareka TukaDInA pahelA pahelA naMbarane saMdeza kAnamAM kahI saMbhaLAvavo. ramata: saMjJA maLatAM dareka TukaDIe saMdezAne AgaLa AgaLa pasAra karavA. pahelAe bIjAne, bIjAe trIjA ane trIjAe cothAne kahI saMbhALavavo. kaI TukaDIne chello naMbara ramADanArane saMdezo kahI jAya che te jovuM. vaLI saMdezo sAco hovo joIe. dha: ekabIjAe saMdezo kahetI vakhate eTaluM dhIme bolavuM ke bIjo koI sAMbhaLI zake nahi. eka ja saMdezo baMne TukaDIne paNa ApI zakAya. ekasAI mATe ramADanAre saMdezo lakhI rAkhavuM jarUrI che. 59: soLa kUkarI saMkhyA: be jaNa. sAdhana: be jAtanI saLa seLa kUkarIo. taiyArI: AkRti pramANe jamIna para ke kAgaLa para medAna AMkavuM. AkRtimAM batAvyA pramANe baMnee pitAnA pata tarapha soLe kUkarIo mAMDI devI. ramata: prathama koI paNa eka jaNa kUkarIne calAve. cAra kUkarInI [116]
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAphaka AmAM TapI javAnuM che. TapIne kUkarI laI levI. jenI badhI kUkarIo levAI jAya tenI hAra thaI gaNAya. noMdha: eka kUkarIne TapyA pachI jo e ja lAInamAM bIjI kUkarIne TapI zakAtuM hoya te uparAupara baMnene TapIne baMne kUkarIo paNa laI zakAya che. A ramata cAra kUkarInI ramatanuM vistRta rUpa che. vizeSa: buddhine kase che. [117]
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60: soDiyuM saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be TukaDI. athavA dasa dasa. sAdhana: lAkaDAnA minArA jevA judA judA raMganA sAta TukaDA, eka Tenisa bola. taiyArI: 10 thI 15 phUTa dUra satoDiyuM goThavIne mUkavuM. be TukaDI pADavI. eka TukaDI dAva devA satoDiyAnI eka tarapha phIlDiga bharavA geThavAI jAya. bIjI TakaDI dAva levA mATe nizAna pAse UbhI rahe. ramata: eka eka jaNe dAva levAne. rabbaranA daDAthI satoDiyAne pADavAnuM. jo jamIna para Tappo pADIne sAmAvALA keca karI le te dAva lenAra bhAra thAya pachI bIjo dAva le. jyAre satoDiyuM paDe tyAre dAva lenAra satoDiyuM caDAvavA prayatna kare ne dAva denAra dAva lenArane daDAthI AMTavA prayatna kare. jo soDiyuM aMTAyA vagara caDAvI de, te chelle caDAvanAra moTethI satoDiyuM bole. AthI badhAMne eka vadhArAne dAva caDe. jo satoDiyuM pahelAM dAva denAra koI ekane AMTI de to AkhI TukaDI mAra thaI jAya. pachI dAva denAre dAva levAne. A sivAya jo koIno satoDiyAne IMTatAM hela keca dAva denAra kare to paNa AkhI TukaDI mAra thaI jAya. neMdha: dAva denAra dAva lenArane mAratI vakhate daDo laIne doDI zakAya nahi. bIjane daDo aMbAvI zakAya. dAva letI vakhate dAva denAra nakkI karela hadamAM ja rahe. dAva denAre satoDiyAthI AgaLa UbhuM rahevAya nahi. satoDiyAne saheja daDo aDI jAya ne pachI te paDyuM hoya ke na paDyuM hoya chatAM keca thaI jAya te paNa AkhI TukaDI mAra thaI jAya. TukaDI upara uparAuparI sAta dAva caDe tyAre te TukaDI hArI gaNAya ne te rIte ramata pUrI thaI gaNAya. [118]
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61: zeraDInI ramata ramata 1: traNa kAtaLImAM traNa ghA athavA cAra ke pAMca karIne paiso khutADavo. ramata 2: zeraDIne kakaDo nIce jamIna para mUkIne UbhA rahIne nakkI karela ghAe paisA khutADavo. ramata 3: bhIMte zeraDInA sAMTho mUkIne 10 thI 15 phaTa dUrathI nakkI karela ghAe paisA khutADavo. ramata 4: ekasAthe be ke tethI vadhAre paisA ekasAthe nakkI karelA ghAe eka kAtaLImAM khutADavA. ramata 5: zeraDInA kakaDAne ADo rAkhIne nakkI karela ghAe ADo paiso khutADavo. ramata 6: dareka bALakone ekasarakhI laMbAInA TukaDA daIne moDhethI pholIne khAvA devA. koNa prathama khAI jAya che te jovuM. ramata 7: zeraDInA sAMThAne eka hAthathI jamIna para Ubhe TekavIne eka cakkara pharI jaIne dAtaraDAthI jamIna para paDe e pahelAM kApI kADhavo. noMdha: zeraDInI ramata makarasaMkrAMtinA divasemAM ramAya che. [19]
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62: heDI saMkhyA: sarakhI saMkhyAnI be, traNa ke vadhu TukaDIo pADavI. sAdhana: TukaDI dITha AThathI dasa phUTa lAMbe eka eka vAMsa joIe. taiyArI: dareka TukaDIe vAMsane be paganI vacce rAkhI, baMne hAthathI pakaDIne UbhA rahevuM. dareka TukaDIne prasthAnarekhA upara chUTI chUTI UbhI rAkhavI. be TukaDInI vacce AThathI dasa phiTanuM aMtara rAkhavuM. hadarekhAnuM aMtara nAnA mATe 50 phUTa ane moTA mATe 100 phUTanuM rAkhavuM. ramata: saMjJA maLatAM ramata zarU thAya. dareka TukaDIe vAMsa sahita hadarekhA tarapha doDavuM, je TukaDI hadarekhAne prathama vaTAvI jAya tenI jIta thaI gaNAya. A ramatamAM hadarekhA upara kAMI vastu mUkIne, vastune pharIne pAchA prasthAnakhAne vaTavAnuM paNa rAkhI zakAya. [ 120 ]
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ sastu sAhitya eTale kAcAmAM UMcuM sAhitya keTalAMka upayogI pustake dharmagraMtha purANa - rAmAyaNa zAMtiparva-(mahAbhArata vAlmIki rAmAyaNa bhAga 6 ThTho) 10-00 (be bhAgamAM) 15-00 zrIharivaMza athavA tulasIkRta rAmAyaNa uttara mahAbhArata 10-00 na (be bhAgamAM) 15-00 6-00 mahAbhAratasAra ... giradharakRta rAmAyaNa 4-50 | gItA-viSayaka zrIzivamahApurANa (be bhAgamAM). zrImadda bhagavaddagItA14-00 zAMkarabhASya - 4-00 vAyupurANa 10-00 zrImadda bhagavadgItA-nIlakaMThI amipurANa 10-00 TIkA sAthe ... 3-00 nAradamahApurANa .. 15-00 bhagavadgItA-puruSArthavAmana purANa bodhinI-bhA. 3je 4-00 zrImad bhAgavata zrImadda bhagavaddagItA saM. . 0-50 (be bhAgamAM) ... 15-00 , , gujarAtI lipi 0-50 devIbhAgavata ... 10-00 zrI rAmagItA ... 1-75 bImArkaDeyapurANa ... -50 | gItAsaMkalana 0-11 zrImad bhAgavatane avadhUtagItA 1-25 dazama skaMdha . 4-00 | pAMDavagItA 0-40 Iza ne kena upaniSada 1-25 | mAMDUkya upaniSada ... 3-00 kaThopaniSada 1-50 | taittirIya upaniSada ... 1-50 praznopaniSada ... 1-00 | bRhadAraNya upaniSada-1-2 8-00 muMDakepaniSada ... 1-00 | chAMdogya upaniSada ... 5-00 etareya upaniSada .. 0-75 | zvetAzvatara upaniSada 1-50 [ 121 ]
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma ane nIti 2 1-25 0-25 0-60 0-4, subhASita ratnabhAMDAgAra 12-00 | AryadharmanIti ane bAlavilAsa .. 1-50 cANakyanItisAra hiMdudharmanI bALathI 0-75 cArucaryA dharmadarzana .. 1-00 yakSa ane yudhiSThira vairAgyazataka vATanA dIvaDA . 1-50 vijJAnazataka hiMdudharma (eka pustakarUpe) 1-25 navasaMhitA hiMdudharma ane sadAcAra 0-25 navadhA bhakti hiMdudharma - 0-25 nItizataka hiMdudharmanA pAyA 0-25 vyavahAramALA . bodhamALA * 040 | saMtoSasurata. .. jesala-torala tathA jAlaMdhara- zAMDilya bhaktisUtra gopIcaMda - 0-25 | sUktAvali subhASita ratnamALA -75 | satsaMgamALA ... 0-50 0-40 0-50 0-30 0-37 0-40 0-40 bhativiSayaka harireva jagata - 2-10 | jesala-torala tathA upadezasArasaMgraha , 1-50 jAlaMdhara-gopIcaMda 0-25 saMtanI anubhava-vANI 2-50 madAlasA ane alarka 0-30 sabodhasaritA >> 1-50 vivekAnaMdanAM vacanAmRto 0-50 saMtanI vAta . 2-00 menAvatI-gopIcaMda tathA gItAMjali ... 0-40 bhartuhari-vikrama 25 puragAmI .. 0-25 [ 122 ] 0-25
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ vedAnta-tatvajJAna pakSapAtarahita anubhavaprakAzada-50 | jIvanmuktivika ... 1-50 vedAMtasiddhAMta muktAvalI 2-00 jJAnavANI 2-00 zrIpaMcadazI-vidyAraNya kRta 500 jJAnalaharI ... 0-50 paMcadazI-marAThI parathI 2-00 | yogAbhyAsa ane amRtAnubhava che. 2-00 Asanavidhi . 0-75 vicArasAgara ... pakSadI (vedAMtaprakriyA) 0-35 tavAnusaMdhAna " 4-00 pAtaMjala yogasUtra.. paMcIkaraNa 2-00 jJAnanAM jharaNuM ... 0-25 AtmarAmAyaNa - 1-50 | vicAramALA . 0-50 zrIvedAMtamArgadarzinI 2-00 | laghugavAsiSThasAra.. vedAMtazardeza . 0-50 ) sadAcAra ..... 4-00 0-50 1-50 upadeza-vArtAlApa zrI ramaNavANI .. 0-50 | harirava jagata , 2-50 dharmAlApa-vArtAlApa 5-00 upadezasArasaMgraha * 1-50 bedhadAyaka kathAo 1-50 kapila ane devahUti 0-62 strIonuM svarga ... 4-00 | tukArAmagAthA (bhA.2e) 3-00 mAbAdha ... 0-75 | madAlasA ane laka... 0-30 prabhumaya jIvana banavAna bane ! .. 1-25 ... 0-75 svAmI rAmatIrthanAM ApaNe dharma . 2-00 vacanAmRta - 0-75 vivekAnaMdanAM vacanAmRta 0-50 | AtmAnI oLakha gAMdhIvANu . 1-25 (navI AvRtti) 0-50 aMtara-nirIkSaNa - 1-00 saMsAramAM svarga * 3-00 [ 123 ]
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama kathA-prArthanAo - e 0-20 vitarAja ... 15-00 | haripATha vaidika-vinaya (traNa bhAga) -50 | kaMThAbhUSaNama - 0-30 aSTAdhyAyI rudrI ... 1-50 nityapATha 1-25 caMDIpATha . 2-00 saMdhyApaddhati ... (chapAze) svAdhyAyasudhA 4-00 | zivamahimra stotra 1-00 puruSottama mAsamAhAsya 3-00 hanumAna cAlIsA ... 0-15 japa ane nAmasmaraNa 1-25 | prAtaH ane sAyaMkALanI bhISmastavarAja .. 0-15 | prArthanAo ... 0-50 dRSTAMtakathAo zrIsubedhakathAsAgara - 3-10 bedhaka vArtAo zrIsudharatnAkara ... 2-00 | ("bedhakathAo') 1-10 dharmakathAo . 1-50 saMtanI vAto . 2-00 daSTAMtazataka 1-50 | sabodhasaritA . 1-50 sAMpradAyika dhammapada-dharmanAM pade 1-25 | samAdhizataka Diza graMtha .. 1-50 | gorakhanAtha | [ 124]. 0-40 (chapAze) *** (
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanacaritro 0-75 0-40 - mA AnaMdamayI .1-25 | nAnaka . e 0-60 devo, RSio ane pratApI svAmI bhAskarAnaMda 1-25 puruSo . 2-00 | gIzvara yAjJavakya 0-60 mahAna zIkha guruo 2-50 | zrIrAmacaMdra datta ane purANo ane ItihAsanAM nAgamahAzaya *** 1-00 yazasvI pAtra 3-50 premAnaMda svAmI . 0-75 bhAratanA vIrapuruSo 3-00 svAmIzrI nityAnaMda 0-50 saurASTranA saMte ... 1-50 gujarAtanA bhakate . seraThanA siddho : 150 | bhakta rohidAsa 0-20 prAcIna bhakto ... 1-25 bhakta pIpAjI vIra durgAdAsa ... 1-50 | saMta mULadAsa - 0-37 benjAmina phemilana 1-25 | mekaNa dAdA 0-50 mahAtmA TaoNlsTaoNya ... 1-25gosvAmI tulasIdAsa * 0-40 jena opha Arka 0-75 zrI rAmakRSNa paramahaMsa 0-40 bhaktacaritra * 3-00 svAmI rAmatIrtha (saMkSipta) 1-00 gautama buddha ... 1-50 svAmI rAmatIrtha-nAnuM 0-25 caiitanya mahAprabhu . 1-00 | mahAtmA mastarAmajI 0-40 sAkSAtkArane pathe tukArAma 2-00 nAnabhaTTa bApA - 0-30 maharSi dayAnaMda - 1-50 mahAtmA samrudAsa 0-50 svAmI zraddhAnaMda ... 1-50 | jJAnezvara ne cAMgadeva 0-40 [ 1rapa ]
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaidaka ane Arogya caraka-saMhitA (pAMcabhAgamAM) [ rejiMdA Ayurveda 1-25 bhAga 1-zleka ArogyanI bAramAsI 2-00 | (sUtra)sthAna 15-00 ApaNe AhAra * 2-00 bhAga 2-nidAna, vimAna, | Ayurveda ane bhArata 0-25 " zArIra ne IdriyasthAna 15-00 gharagharane vaidya bhAga 3 * 2-00 cikisitasthAna 10-00 chAla pAlemarImasAle 5-00 bhAga 4- 10-00 ArogyaviSe sAmAnya jJAna 1-00 bhAga 5-kalpa ane vaidyajIvana .. 125 siddhisthAna 8-00 akasmAtanA tAtkAlika bhAvaprakAza-bhAga 1 le 12-00 upAya bhAvaprakAza-bhAga 2 15-00 malamapaTTA ** , 1-00 suvrata-Ayurveda (1-2) 16-00 bopadevazataka 1-25 aSTAMgahadaya 15-00 vRkSAyurveda * 0-75 mAdhavanidAna 12-00 rasAyana * 1-50 hArItasaMhitA ... 6-00 jhera utAravAnA tAtkAlika garatnAkara-(pUrvArdha) 8-00 upAya - 0-75 AryabhiSapha athavA hiMdustAnane vaidyarAja 8-00 | mAMdAne AhAravihAra -30 rasataMtrasAra bhA. 1 le 10-0 mAMdagImAM upavAsa 0-40 rasataMtrasAra ane siddhaprayoga- kherAkanA guNadoSa . 0-75 saMgraha (bhA. 2 ) 8-00 | haraDe (ne tene upayoga) 0-50 pathyApathya jIvanacaya - 0-50 (ArogyanI kUMcI) 3-00 cUrNaauSadhi ... 0-50 Ayurvedane itihAsa 5-00 | kavAtha-auSadhi - 0-40 [ 126]
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhajanasaMgraha tulasIsatasaI ... 1-00 | kezavakRti . kavi dInadayALagiri 1-50 paricita padasaMgraha 2-00 niSkulAnaMdanI vANI 0-30 ... saMta dAda RSirAjanAM padmA prameAdhakhAvanI ... 1-25 akhAnA chappA dalapatarAmanI kavitA 0-75 bhaktakavi dayArAmanAM bhajanA 0-40 zAmaLanA chappA 1-00 cheTamanI vANI kAvyamA mArAM se| kAvyA AkhAharaNa naLAkhyAna ... 200 ... ... ... ... satavANI bhajana akSaramALA sAMkhyasAra ane yAgasAra 0-37 025 0-40 giradhara kavirAya 0~25 vaitAla kahe kAvyA ane AkhyAnA ... 1-50 kAvyasaMkSepa kavitAsaMgraha bhAga 2 jo 0-05 ... ... h7=0 ... 0-37 3-00 030 0-25 kabIra sAhebanAM bhajanA 0-50 0-50 0-40 0-50 h7-0 0-75 125 bhAjA bhagatanA cAbakhA bhakta suradAsanAM paTTA dhIrA bhagatanAM pA ravi, ... bhANu ane meArAra sAhebanI vANI 0-40 0-50 0-40 0-40 0-30 0-19 0-25 dAsI jIvaNanAM pA sA bhajanA tulasIdAsanI sAkhIe kazmIranI sAkhIe .. ... praaAda sudAmAcaritra [ 127 ] ... sumukha tathA nRsiMhakumAra 0-37 maharSi dadhIci ane khInna me AkhyAnA AkhyAna ... ... 0-50 0-50 0-25
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ navalakathA-vArtAsaMgraha rAma jharUkhe beThake .. 2-00 | jIvanasuvAsa * 1- taDakI-chAMyaDInAM phUla birabala ane bIjA gulAba . 2-00 (AvRtti 6 ThThI) 2-58 anAvaraNa * 2-50 | hAsyataraMga - 1-00 amara ajavALAM . 1-00 | hAjIbAbAnAM sAhase 2-50 divya vArtAo .... 1-00 | ItihAsane ajavALe prakAzanAM pagalAM (sacitra) 0-75 (sacitra) . 1-00 uttararAmacarita .. 1-50 | paTalAInA peca .. 2-00 hinI ane bIjI vAte 1-00 ane ane navuM relave saMta baLarAma ane patitA 0-75 sTezana - 0-25 banAvaTI phUle ... 1-00 samrATa zreNika ne devI naMdA -25 gAmaDuM bele che ... 1-00 zramaNa nArada . 0-20 nATake gujarAtanAM nATake : | gopIcaMda (nATaka) 0-75 | gItanI sArIgama 2-50 ekalavya ane bIjI aMdhArA raMgamahelane rAjA 1-00 bAlanATikAo 0-40 maMgala maMdira ... 1-00 saubhAgyasuMdarI ane bIjAM : pirasa ane sikaMdara 1-00 nATakanuM navanIta 1-10 AsamAnI calI ... 1-50 | bhartuharine vairAgya 0-40 vadhu vigata mATe vistRta sUcipatra magAve sastuM sAhitya vardhaka kAryAlaya-amadAvAda [ 128] 2 sA. 0-75
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
_