Book Title: Agam Sutra Satik 07 Upashakdasha AngSutra 07
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003341/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmala daMsaNassa AgamasutnANi (saTIkaM) bhAgaH -7 saMzodhaka sampAdakazca / mani dIparatnasAgara . Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmala daMsaNassa zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurUbhyonamaH Agama suttANi (saTIka) %3 bhAgaH-7 jJAtAdharmakathAGgasUtraM, upAsakadazAGgasUtraM, antakaddazAGgasUtraM, anuttaropapAtikadazAGgasUtraM, praznavyAkaraNadazAGgasUtraM -: saMzodhakaH sampAdakazcaH :muni dIparatnasAgara - - - tA. 14/4/2000 ravivAra 2056 caitra suda 11 45- Agama suttANi saTIka ___ mUlya rU.11000/Wan Agama zruta prakAzana + ---- saMparka sthala :-- "Agama ArAdhanA kendra' zItalanAtha sosAyaTI vibhAga-1, phleTa naM-13, 4-thI maMjhila, vhAyasenTara, khAnapura, ahamadAbAda (gujarAta) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAtAdharmakathAGgasUtram, upAsakadazAGgasUtram, antakaddazAGgasUtram, anuttarAMpapAtikadazAGgasUtram, praznavyAkaraNadazAGgasUtram -75 jJAtAdharmakathAGga sUtrasya viSayAnukramaH viSayaH | pRSTAGkaH mUnnAGkaH vipayaH pRSTAGka: zrutaskandhaH 1 zrutaskandhaH 2 [1-41 / adhyayanaM-5 utkSiptajAtaM .-224 | varga:-1 camarendra agramahidhI / adhyayanaM-2 saMghATakaM kAlI, rAjI, rajanI, vidyuta, adhyayana-3 aNDaH meghA (paJca adhyayanAni) adhyayanaM-4 kUrmaH 105-225 varga:-2 balIndraagramahiSI / adhyayana-5 zelakaH 108 "zubhA" di paJca adhyayanAni -74 adhyayana-6 tumbakaH 122]-226 / vargaH 3 dharaNAdimahiSI 257 | adhyayanaM 7 rohiNI 123 "dUlA'' di. 54 adhyayanAni |-109 | | adhyayanaM 8 mallI 129/-227/ vargaH-4 bhUtAnaMdAdimahiSI / adhyayanaM 9 mAkando 'rucA' di 54 adhyayanAni |-141 adhyayana-10 candramA 179/-233 | vargaH-5 pizAcAdimahiSi 257 |-142 | adhyayana-11 dAvadravaH 180 'kamalA' di 32 adhyayanAni |-144 | adhyayanaM 12 udakajJAtaH | 182-234 || vargaH-6 mahAkAlendramahiSI |-147 | adhyayanaM 13 dadurakaH | 186-235 vargaH-7 mUryaagramahiSI 1-156 | adhyayanaM-14 tetalI putraM ] 192] | 'sUryaprabhA' di 4 adhyayanAni |-157 | adhyayana-15 nandIphalaM | vargaH-8 candra agramahipI -183 | adhyayanaM-16 aparakaGkA | 203237 | varga:-1 zakra agramahiSI . / 259 -207| adhyayanaM-17 azvaH 'padmA' di 8 adhyayanAni |-212 | adhyayanaM-18 muMsumA 241-241 varga:-10 IzAnendramahiSI 219 | adhyayana-19 puMDarIkaH | 'kRSNA' di 8 adhyayanAni 140 258 259 248 upAsakadazAGgasUtrasya viSayAnukramaH pRssttaangkH| mUlAGka: viSayaH 1-19 | 1- AnaMda: -28 2. kAmadevaH 31 / 3- culanApitA -33 | 4- surAdevaH | 5. culla zatakaH pRSTAGkaH mUlAGkaH! viSayaH 261-40 / kuNDakolikaH 28086 | "... sahAlaputraH 293-56 8. mahAzataka: T96.7 nandAnipitA | 217-73 | 10- leTyApitA 314 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaH mUlAGkaH 1-6 -9 - 14 -17 mUlAGkaH 1-2 mulAGkaH 1.8 12 16 10 viSayaH pRSTAGga: varga:-5 'padmAvatI Adi' 10 331 adhyayanAni varga:-6 'makAI' Adi 16 adhyayanAni varga: 7 'naMdA' di 13 adhyayanAni varga: 8 'kAli' Adi 10 adhyayanAni anuttaropapAtikadazAGga sUtrasya viSayAnukramaH viSayaH antakaddazAGga sUtrasya viSayAnukramaH viSayaH varga:-1 gautama Adi 10 adhyayanAni varga:-2 'akSobhA' di 8 adhyayanAni varga:- 3 'anIyazA di' 13 adhyayanAni varga:-4 'jAli' Adi 10 adhyayanAni viSayaH varga:-9 jAli, mavAli, uvayAli Adi 10 adhyayanAni varga:-2 dIrghasena, mahAsena, laSTadaMta Adi 13 adhyayanAni viSayaH AzravadvAra [ zruta0-1] adhyayanaM-1, prANAtipAtaH adhyayana re, mRpAvAdaH adhyayanaM 2 adattAdAnaM adhyayanaMnda abrahmaM avyavanaM 5 parigrahaH pRSThAGkaH mUlAGkaH 317-22 31940 320 -45 330 62 pRSThAGkaH mUlAGkaH 3511-13 352 praznavyAkaraNAGga sUtrasya viSayAnukramaH pRSTAGkaH mulAGkaH | vargaH-3 dhanya, sunakSatra, RSidAsa, pellaka, rAmaputra, 361-35 386-37 402138 824-43 '850 40 candra, pRSTima, peDhAlaputra, poTTala behalla iti 10 adhyayanAni viSaya: saMvaradvAra [zruta0-2] adhyayanaM 9 ahiMsA adhyayanaM 2 satyaM adhyayanaM 3 dattAnujJA adhyayanaM 4 brahmacarya adhyayanaM 5 aparigrahaH y27 342 342 pRSThAGkaH 353 pRSThAGkaH m 473 482 490 503 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAtAdharmakathAGgasUtram samAviSTAH AgamAH (1) jJAtAdharmakathAGgasUtram (2) upAsakadazAGgasUtram (3) antakRddazAGgasUtram (4) anuttaropapAtikadazAGgasUtram (5) praznavyAkaraNadazAGgasUtram - -- - Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arthika anudAtA -pa.pU. mAlavabhuSaNa tapasvI AcAryadeva zrI navaratnasAgara sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI zrI lAlabhAI devacaMda zAha taraphathI - nakala eka. -pa.pU. saraLa svabhAvI-zrImad bhagavatIsUtra vyAkhyAna paTu AcAryadeva zrI naradevasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA pUjyazrInA ziSyaratna tapasvI gaNivaryazrI caMdrakIrtisAgarajI ma. sA.nI preraNAthI zrI puruSAdAnIya pArzvanAtha che. mUrti. jena saMgha, devakInaMdana sosAyaTI, amadAvAda taraphathI nakala epha. pa.pU. zAsana prabhAvaka-kriyAzagI AcAryadevazrI vijaya cakacaMdra | sUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI eka sagRhastha taraphathI nakala eka. -pa.pU, sAhityapremI munirAja zrI sarvodaya sAgarajI ma.sA.nI preraNAthI-"acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratana pa.pU. munirAja zrI cAritraratnasAgarajI ma. nI 19mI aThThAi nimitte zrI cAritraratna phA.ce.TrasTa taraphathI nakala eka. -pa.pU. vaicAvRtyakArikA sAdhvI zrI malayAzrIjI ma. sA.nA ziSyA vyavahAra vicakSaNA pU. sAdhvI zrI hitajJAzrIjI ma.nI preraNAthI jaina ArAdhanA maMdira "jJAnakhAtA" taraphathI nakala eka. -pa.pU, sakhyamUrti sAthvIthI saumyaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI pa.pU. gurumAtA-vAtsalyamUrti sAzrI ratnatrayAzrIjI ma.nI paMcamI punyatithi nimitte zrImatI lIlamabena prANalAla pI. dAmANI taraphathI nakala eka, -pa.pU. svanAmadhanyA sA. zrI samyaguNAzrIjI tathA teonA ziSyA sA. zrI samajJAzrIjInI preraNAthI-2053nA cazasvI cAtumasa nimitte zrI pApamAvatI jaina saMgha, pArUlanagara, amadAvAda taraphathI nakala be. -pa.pU. ratnAsacArAdhako sAdhvI zrI samyaguNAzrIjI tathA teozrInA ziSyA sA. zrI samajJAzrIjInI preraNAthI saMvata 2054nA nirmaLa ArAdhanAmaya cAturmAsanI smRtimAM-ghATaloDiyA (pAvApurI) jaina zve. mati. saMgha, amadAvAda taraphathI nakala epha. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. sAdhvI zrI ratnatrayAzrIjI ma.nA parama vineyA sA,zrI saumyaguNAzrIjInI preraNAthI teonA saMsArIbhAIzrI indravadanabhAI dAmANInA anumodanIya puruSArthathI "Agama dIpa-saMpuTa"nA badalAmAM prApta rakamamAMthI-nakala cAra. pa.pU. prazamarasanimagnA sAdhvIzrI prazamazIlAzrIjI ma. nI preraNAthIsammetazikhara tirthoddhArikA 5.pU. sAdhvIzrI raMjanazrIjI ma.sA.nA ziSyA apratima vaiyAvRttvakArikA sA.zrI malayAzrIjI tat ziSyA sA, zrI narendrazrIjI-tat ziSyA sA. zrI praguNAzrIjI ma.nA. AtmazreyArthearihaMta TAvara, jaina saMgha, muMbai taraphathI nakala eka. -5.pU. AgoddhAraka AcAryadevazrI nA samudAyavartI pa.pUjya vaiyAvRSyakArikA sA.zrI malayAzrIjI ma.nA ziSyA pU.sA. zrI kaivalyazrIjI ma.nA ziSyA pU.sA. zrI bhavyAnaMdazrIjI ma.sA.nA suziSyA miSTabhASI sAdhvIzrI pUrNaprajJAzrIjI ma.sA. tathA temanA vinita ziSyA sA. zrI pUrNadarzitAzrIjI tathA sA. pUrNanaMdItAzrIjInI preraNAthI-sarvodaya pArzvanAtha cerITebala TrasTa, mulunDa muMbaI taraphathI nakala eka. -5.pU. vaiyAvRttvakArikA sAdhvIzrI malayAzrIjI ma.nA praziSyA sA. zrI bhavyAnaMdazrIjIma.nA suvinitA sA.zrI kalpaprajJAzrIjI tathA kophIlakaMThI sA. zrI kairavaprajJAAjI nI preraNAthI -mehula sosAyaTI, ArAdhanAbhavana, subhASanagara, vaDodarAnI baheno taraphathI nakala eka -zrI vizAzrImALI tapagacchajJAti-jJAnakhAtuM, jaina pAThazALA, jAmanagara taraphathI nakala be. zrI maMgaLa pArekhano khAMco-jaina zve. mUrti. saMgha, amadAvAda. taraphathI 2054nA cAturmAsa nimitte nakala che. zrI AkoTA jaina saMgha, vaDodarAnI baheno taraphathI nakala eka. zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha, vaDodarAnI preraNAthI AgonA seTanA badalAmAM prApta rakamamAMthI nakala pAMca. zeSa sarve kama "amArA"Aja paryanta prakAzanonA badalAmAM prApta thayelI che. * Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1, namo namo nimmala saNassa paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmine namaH 7 upAsakadazAGgasUtram saTIkaM (saptamaM agasUtram) (mUlasUtram + abhayadevasUriviracitA vRttiH) // 1 // zrIvarddhamAnamAnamya, vyAkhyA kAcidvidhIyate / upAsakadazAdInAM, prAyo granthAntarekSitA / / vR, tatropAsakadazAH saptamamaGgaM, iha cAyamabhidhAnArthaH-upAsakAnAM zramaNopAsakAnAM sambandhino'nuSThAnasya pratipAdikA dazA:-dazAdhyayanarUpA upAsakadazAH, bahuvacanAntametad grnthnaam|aasaaNcsmbndhaabhidheynyojnaani nAmAnvarthasAmarthyenaivapratipAditAnyavagantavyAni, tathAhi-upAsakAnuSThAnamihAbhidheyaM tadavagamazca zrotRNAmanantaraprayojanaM, zAstrakRtAMtu tatpratibodhanameva tat, paramparaprayojanamaMtUbhayeSAmapyapavargaprAptiriti / sambandhastudvividhaH zastreSvabhidhIyateupAyopeyabhAvalakSaNoguruparvakramalakSaNazca, tatropAyopeyabhAvalakSaNaHzastranAmAnvarthasAmathyenaivAsAmabhihitaH, tathAhi-idaM zastramupAya etatsAdhyopAsakAnuSThAnAvagama-copeyamityupAyopeyabhAvalakSaNaH sambandhaH, guruparvakramalakSaNaM tu sambandhaM sAkSAddarzayitumAha mU. (1) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM campA nAma nayarI hotthA, vaNNao, puNabhadde ceie| mU. (2) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajasuhamme samosarie jAva jambu paJjuvAsamANe evaM vayAsI-jaiNaMbhaMte! samaNeNaMbhagavayA mahAvIreNaMjAva saMpatteNaM chahassaaGgassa nAyAdhammakahANaM ayamaDhe pannatte sattamassaNaM bhaMte ! aGgassa uvAsagadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pa0?, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM sattamassa agassa dasa ajjhayaNA pa0 taM0 vR. 'teNaM kAleNaM teNaM samaeNamityAdi, sarvaM cedaM jnyaatdhrmkthaaprthmaadhyynvivrnnaanusaarennaanugmniiyaaN| mU. (3) AnaMde 9 kAmadeve ya 2, gAhAvai culaNIpiyA 3 / surAdeve 4 cullasayae 5, gAhAvai kuMDakolie 6 saddAlaputte 7 mahAsayae 8, naMdinIpiyA 9 sAlihIpiyA 10 // vR. navaraM 'Anande' ityAdi rUpakaM, tatrAnandAbhidhAnopAsakavaktavyatApratibaddhamadhyayanamAnandaevAbhidhIyate, evaM sarvatra, 'gAhAvaittigRhapatiHRddhimadvizeSaH 'kuNDakolie'tti ruupkaantH| mU. (4) jai NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM sattamassa aGgassa uvAsagadasagANaM dasa anjhayaNA pannattA paDhamassaNaM bhante ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte? / / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 upAsakadazAGgasUtram 1/5 mU. (5) evaM khalujaMbU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAmaMnayare hotthA, vaNNao, tassaNaM vANiyagAmassa nayarassa bahiyAuttarapuracchime disIbhAe dUipalAsae nAmaMceie, tatthaNaM vANiyagAme nayare jiyasattU rAyA hotyA vaNNao, tattha NaM vANiyagAme AnaMde nAma gAhAvaI parivasai, aDDe jAva aparibhUe / / / tassaNaM AnaMdassa gAhAvaissa cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo cattAri hiraNNa koDIo vuDDipauttAo cattAri hiraNNakoDiopavittharapauttAocattArivayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA / / seNaM AnaMde gAhAvaI bahUNa rAIsara jAva satthavAhANaM bahUsu kajjesu ya kAraNesuya mantesuyakuDumbesuyagujjhesuya rahassesuyanicchaesu yavavahAresuya ApucchaNije paDipucchaNijje sayassaviyaNaM kuDumbassa meDhI pamANaM AhAre AlambaNaM cakkhU, meDhIbhUe jAva savvakajavAvae yAvi hotthA / / tassaNaMAnaMdassa gAhAvaissa sivAnaMdAnAmaMbhAriyA hotthA, ahINa jAvasuruvAAnaMdassa gAhAvaissa iTThA AnaMdeNaM gAhAvaiNA saddhiM amurattA avirattA iTTA sadda jAva paJcavihe mANussae kAmabhoe paccaNubhavamANI vihri||tssnnN vANiyagAmassa bahiyA uttarapucchime disIbhAe etya NaM kollAe nAmaM sannivese hotthA, riddhasthimiya jAva pAsAdIe 4 // / tatthaNaM kollAe sannivese AnaMdassa gAhAvaissa bahue mittanAiyagasayaNasambandhiparijaNe parivasai, aDDejAva apribhuue| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosarie, parisA niggayA, koNie rAyA jahA tahA jiyasattU niggacchai 2 tAjAva paJjuvAsai / / / taeNaM se AnaMde gAhAvaI imIse kahAe laDhe samANe evaM khalu samaNe jAva viharai, taM mahAphalaMjAva gacchAmiNaMjAva paJjuvAsAmi, evaM sampehei 2 tANhAe suddhappAvesAiMjAva appamahagghAbharaNAlatiyasarIre sayAo gihAo paDinikkhamai 2 ttA sakoraNTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM maNussavagurAparikkhitte pAyavihAracAreNaMvANiyagAmaMnayaraMmajhamajheNaM niggacchai 2 tA jeNAmava dUipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA tikhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 tA vandai namasai jAva pajuvAsai / vR. 'pravistaro' dhanadhAnyadvipadacatuSpadAdivibhUtivistaraH, 'vrajA' gokulAni, dshgosaahsikenn-goshsrdshkprimaannenetyrthH| mU. (6) tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre AnaMdassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe jAvadhammakahA, parisA paDigayA, rAyA ya ge| mU. (7) taeNaM se AnaMde gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhammaM socA nissa haTTatuTTha jAva evaM vayAsI-sadahAmiNaMbhaMte ! nigganthaM pAvayaNaM pattiyAmiNa bhaMte! nigganthaM pAvayaNaM roemiNaMbhaMte! niggaMthaM pAvayaNaMevameyaMbhaMte tahameyaMbhaMte! avitahameyaM bhaMte ichiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiyapaDichiyameyaM bhaMte!se jaheyaM tubbhe vayattikaTTu, ___ jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsaratalavaramADambiyakoDummabiya- sehisaiNAvaisatthavAhappiio muNDe bhavittA agArAo anagAriyaM pavvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi muNDe jAva pavvaittae, ahaMNaM devANuppiyANaM antie paJcANuvvaiyaMsattasikkhAvaiyaMduvAlasavihaM gihidhamma paDivaJjissAmi, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMna kareha // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1, 263 mU. (8) taeNaM se AnaMde gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie tappaDhamayAe thUlagaM pANAivAyaM paJcakkhAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyamA 1/tayAnaMtaraM caNaM thUlagaM musAvAyaM paccakkhAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA 2/ tayAnaMtaraM caNaM thUlagaM adinnAdANaM paccakkhAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemina kAravemi maNasA vayamA kAyasA 3 / tayAnaMtaraM ca NaM sadArasaMtosie parimANaM karei, nannatya ekAe sivAnaMdAe bhAriyAe, avasesaM savvaM mehuNavihiM paJcakkhAmi ma03, 4/ tayAnaMtaraM ca NaM icchAvihiparimANaM karemANe hiraNNasuvaNNavihiparimANaM karei, nannatya cauhi hiraNNakoDIhiM nihANapauttAhiM cauhiM buddhipauttAhiM cauhiM pavittharapauttAhi, avasesaM savvaM hiraNNasuvaNNavihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraM ca NaM cauppayavihiparimANaM karei, nannattha cauhiM vaehiM dasagosAhassieNaM vaeNaM, avasesaM savvaM cauppayavihiM paccakkhAmi 3, tayAnaMtaraMca NaM khettavatthuvihiparimANaM karei, nannatya paJcahiM halasaehiM niyattaNasaieNaM haleNaM, avasesaM savvaM khetavatthuvihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaracaNaMsagaDavihiparimANaM karei, mannatthapaJcahiMsagaDasaehiM disAyattiehiM paJcahiM sagaDasaehiM saMvAhaNiehi, avasesaMsadhvaMsagaDavihiM paccakhAmi 3, tayAnaMtaraM caNaM vAhaNavihiparimANaMkarei, nannatya cAhiM vAhaNehiM disAyattiehiM cauhiM vAhaNehiM saMvAhaNiehiM, avasesaM sabbaM vAhaNavihiM pacakkhAmi 3, 5 / / tayAnaMtaracaNaMuvabhogaparibhogavihiM paccakkhAemANe ullaNiyAvihiparimANaM karei, nannatya egAe gandhakAsAIe, avasesaM savvaM ullaNiyAvihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraM ca NaM dantavaNavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM allalaTThImahueNaM, avasesaM dantavaNavihiM paccakkhAmi 3 / tayAnaMtaraM ca phalavihiparimANaM karei, nannatya khIrAmalaeNaM, avasesaM phalavidhi paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraM ca NaM anbhaGgaNavihiparimANaM karei, nannattha sayapAgasahassapAgehiM tellahiM, avasesaM abbhaMgaNavihiM paccakkhAmi 3, tayAnaMtaracaNaM uvvaTTaNAvihiparimANaM karei, nannatya egeNaMsurahiNA gandhaTTaeNaM, avasesaM uvvaTTaNAvihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraM ca NaM majaNavihiparimANaM karei, nannattha aTThahiM uTTiehiM udagassa ghaDaehiM, avasesaM majaNavihiM paccakkhAmi 3, tayAnaMtaraM ca NaM vatthavihiparimANaM karei, nannatya egeNaMkhomajuyaleNaM, avasesaMvatthavihiMpaccakkhAmi 3, tayAnaMtaracaNaMvilevaNavihiparimANaM karei, natratya agarukumacandaNamAhiehiM, avasesaM vilevaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraM ca gaMpupphavihiparimANaM karei, nannatthAegeNaM suddhapaumeNaM mAlaikusumadAmeNaM vA, avasaisaMpupphavihiM AbharaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaracaNaMdhUvaNavihiparimANaM karei, nannattha agaruturukkadhUvamAdiehiM, avasesaM dhUvaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraM ca NaM bhoyaNavihiparimANaM karemANe pejavihiparimANaM karei, nannatya egAe kaTTapejAe, avasesaM pejjavihiM paccakkhAmi 3, tayAnaMtaraM caNaM bhakkhavihiparimANaM karei, nannattha egehiM dhayapuNNehiM khaNDakhajjaehiM cA, avasesaMbhakkhavihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraMcaNaM odanavihiparimANaM karei, nannatya kalamasAliodaneNaM, avasaMsaModanavihiM Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 upAsakadazAGgasUtram 1/8 paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraM ca NaM sUvavihiparimANaM karei, nannatya kalAyasUveNa vA suggamAsUveNa vA, avasesaM sUvavihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraM caNa dhayavihiparimANaM karei, nannatya sAraieNaM goSayamaNDeNaM, avasesaMghayavihipaJcakkhAma3, tayAnataraMcaNaM sAgavihiparimANaM kareipa nannatya vatyusAeNa vA sutthigsAeNavA maNDukkiyasAeNavA, avasesaM sAgavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM caNaM mAhurayavihiparimANaM karei, nannatya ege pAlaGgAmuhAraeNaM, avasesaM mAhurayavihiM paJcakkhAmi 3, tayAnaMtaraMcaNaMjemaNavihiparimANaM karei, nannatya sehaMbadAliyaMbehi, avasesaMjemaNavihiM paJcakkhAmi 3,tayAnaMtaracaNaMpANiyavihiparimANakarei, nanattha egeNaMantalikkhodaeNaM, avasesaMpANiyavihiM paccakkhAmi 3, tayAnaMtaraM caNaMmuhavAsavihiparimANaM karei, nannattha paJcasoga-ndhieNaM tamboleNaM, avasesaM muhavAsavihiM paJcakkhAmi 3, 6 / tayAnaMtaraM caNaMghaubvihaMaNaTThAdaNDaM paJcarakhAi, taMjahA-avajjhANAyariyaMpamAyAyariyaM hiMsappayANaM pAvakammovaese 3,7 / vR. 'tappaDhamayAe'tti teSAm-aNuvratAdInAM prathamaM tatprathamaM tadbhAvastaprathamatA tayA 'thUlagaM'ti trasaviSayaM 'jAvajIvAe'tti yAvatI cAsau jIvA ca-prANadhAraNaM yAvajjIvA yAvAn vA jIvaH-prANadhAraNaM yasyAM pratijJAyAM sA yAvajIvA tayA, 'duvihaMti karaNakAraNabhedena dvividhaM prANAtipAtaM 'tiviheNaM'ti manaHprabhRtinA karaNena 'kAyasa'tti sakArasyAgamikatvAtkAyenetyarthaH, na karomItyAdinaitadeva vyaktIkRtaM / sthUlamRSAvAdaHtIvrasaMklezAtIvrasyaiva sNkleshsyotpaadkH| sthUlakamadattAdAnaM-caura iti vyapadezanibandhanaM / svadAraiH santoSaHsvadArasantoSaH sa evasvadArasantoSikaHsvadArasantoSisvidArasantuSTiH, tatra parimANaM-bahubhidarirupajAyamAnasya sajhepakaraNaM, katham? - 'nannatthe ti na maithunamAcarAmi anyatra ekasyAH striyAH, kimabhidhAnAyAH? zivAnandAyAH, kimbhUtAyAH? bhAryAyAH' svasyeti gamyate, etadevaspaSTayannAha-avazeSa--tadvarja maithunavidhiMtaprakAraMtatkAraNaMvA, tathA vRddhavyAkhyA tu 'nannattha' tti anyatra tAM varjayitvetyarthaH / hiraNaM ti-rajataM suvarNaM-pratItaM vidhiH-prakAraH, 'nannattha'ttina- naivakaromIcchAM hiraNyAdau, anyatra catasRbhyo hiraNyakoTIbhyaH,tA varjayitvetyarthaH, 'avasesaM' tizeSaM tadatiri-ktamityevaM sarvatrAvaseyam, 'khettavatyutti-ikSetrameva vastu kSetravastu granthAntare tu kSetraMca vAstu ca-gRhaM kSetravAstu iti vyAkhyAyate, __niyattaNasaieNaM tinivarttanaM-bhUmiparimANavizeSo dezavizeSaprasiddhaH tato nivartanazataM karSaNIyatvena yasyAstitanivartanazatikaM tena, disAyattiehi tidigyAtrA-dezAntaragamana prayojanaM yeSAM tAni digyAtrikAni tebhyo'nyatra, 'saMvAhaNiehiM' ti saMvAhanaM kSetrAdibhyastRNakASThadhAnyAdehAdAvAnayanaMtaprayojanAnisAMvAhanikAni tebhyo'nyatra, 'vAhaNehi tiyAnapAtrebhyaH, 'uvabhogaparibhoga'ttiupabhujyate-paunaHpunyena sevyata ityupabhogo-bhavanavasanavanitAdiH paribhujyate-sakRdAsevyataiti paribhogaH-AhArakusumavilepanAdiHvyatyayo vA vyAkhyeyaiti, 'ullaNiya'ttiAnasnAnajalAzarIrasya jalalUSaNavastraM, gandhakAsAIe'tti gandhapradhAnA kaSAyeNa raktAzATikA gandhakASAyItasyAH, 'dantavaNa'ttidantapAvanaM-dantamalApakarSaNakASTham, 'allalaTThIma Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1, 265 hueNaM'ti ArdraNaMyaSTImadhunA--madhurasavanaspativizeSeNa, khIrAmalaeNaM ti abaddhAsthikaMkSIramiva madhuraM vAyadAmalakaM taramAdanyatra, 'sayapAgasahassapAgehi ti dravyazatasya satkaM kvAthazatena saha yatpacyate kApiNazatena vA tacchatapAkam, evaM sahasrapAkamapi, 'gandhaTTaeNaM' ti gandhadravyANAmupalakuSThAdInAM 'aTTao' tti cUrNaM godhUmacUrNaM vA gandhayuktaMtasmAdanyatra, 'uTTiehiM udagassaghaDaehi tiuSTrikA-bRhanmRnmayabhANDaM tatpUraNaprayojanAye ghaTAsta uSTrikAH, ucitapramANAnAtilaghavo mahAnto vetyarthaH, iha ca sarvatrAnyatretizabdaprayoge'pi prAkRtatvAtpaJcamyarthe tRtIyA draSTavyeti, 'khomajuyaleNaM ti kArpAsikavayugalAdanyatra, 'agaru'tti agururgandhadravyavizeSaH, 'suddhapaumeNaM ti kusumAntaraviyutaM puNDarIkaMvAzuddhapadmatato'nyatra, 'mAlaikusumadAma' ttijAtipuSpamAlA maDakaNNejaehi timRSTAbhyAm acitravadbhyAMkarNAbharaNavizeSAbhyAM 'nAmamudda' tti nAmAGkitA mudrA-aGgulIyakaM nAmamudrA, 'turukkadhRva'tti selhaka-lakSaNodhUpaH, pejavihiM ti peyAhAraprakAra kaTThapeja' ttimudgAdiyUSoghRtatalitataNDulapeyAvA, bhakkha'ttikharavizadamabhyavahArya bhakSamityanyatrarUDham, ihatupakvAnamAtadvivakSitaM, 'ghaya-puNNa'ttighRtapUrAHprasiddhAH, 'khaNDakhajja' tti khaNDaliptAni khAdyAni azokavartayaH khaNDakhAdyAni, 'odaNa' tti odanaH-kUra, kalatta sAli'ttipUrvadezaprasiddhaH, 'sUvattimUpaH kUrasya dvitIyAzanaM prasiddhaeva kalAyasUvettikalAyAH caNakAkArA dhAnyavizeSA mudgA mASAzca prasiddhaH, 'sAraieNaM godhayamaNDeNaM' ti zAgadikena zaratkAlotpannena goghRtamaNDena-goghRtasAreNa, 'sAga'tti zAko vastulAdiH, 'cucusAe'tti cUcuzAkaH,sauvastikazAko maNDUkikAzAkazce lokaprasiddhA eva, 'mAhuraya' ti anamlarasAni zAlanakAni, 'pAlaGga'tti vallIphalavizeSaH, 'jemaNa'tti jemanAni vaTakapUraNAdIni, 'sehaMbadAliyaMbehiM' ti sethe--siddhau sati yAni anlena-tImanAdinA saMskriyante tAni sedhAmlAni yAni dAlyA mudgAdimayyA nippAditAni amlAni ca tAni dAlikAmlAnIti sambhAvyante. 'antalikkhodayaM tiyajalamAkAzAnpatadevagRhyatetadantarikSodakam, 'paJcasogandhieNaM'ti paJcabhiH-elAlavaGgakarpUrakakkolajAtIphalalakSaNaiH sugandhibhirdravyairabhisaMskRtaMpaJcasaugandhikam / 'aNaTThAdaNDa'ntianarthena-dharmArthakAmavyatirekeNadaNDo'narthadaNDaH, avajjhANAyariya ti apadhyAnam-AtaraudrarUpaM tenAcaritaH-Asovito yo'narthadaNDaH sa tathA taM, evaM pramAdAcaritamapi, navaraMpramAdo-vikathArUpo'sthagitatailAjanadharaNAdirUpovA, hiM hiMsAkAri zastrAdi tatpadAnaM-pareSAM samarpaNaM, 'pApakarmopadezaH' 'kSetrANi kRSata' ityAdirUpaH, mU. (9) iha khalu AnaMdAi samaNe bhagavaM mahAvIre AnaMdasamaNovAsagaMevaM vayAsI-"evaM khaluAnaMdA! samaNovAsaeNaMabhigayajIvAjIveNaMjAvaaNaikkamaNijjeNaMsammattassa paJca aiyArA peyAlAjANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-saGghAkalAviigicchAparapAsaMDapasaMsAparapAsaMDasaMthave tayAnaMtaraM ca NaM thUlagassa pANAivAyaveramaNassa samaNovAsaeNaM paca aiyArA peyAlAjANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-baMdhe vahe chavicchee aibhAre bhattapANavocchee / tayAnaMtaraM ca NaM thUlagassa musAvAyaveramaNassa paca aiyArAjANiyavvA na samAyarivvA, taMjahA-sahasAabhakkhANe rahasAabmakkhANe sadAramantabhee mosovaese kUDalehakaraNe 2 / tayAnaMtaraM ca NaM thUlagassa adinnAdAnaveramaNassa paca aiyArA jANiyavvA na samAya Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 upAsakadazAGgasUtram 1/2 riyavvA, taMjahA-teNAhaDe takkarappaoge viruddhajAikkame kUDatulakUDamANe tappaDirUvagavavahAre 3 tayAnaMtaraM ca NaM sadArasantosie paMca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA, taMjahAittariyapariggahiyAgamaNe apariggahiyagamaNe anaMgakIDA prvivaahkrnnekaambhogtivvaabhilaase4| tayAnaMtaraMcaicchAparimANassasamaNovAsaeNaMpacaMaiyArAjANiyavvAnasamAyariyavvA, taMjahA-khettavatyupamANAikkame hiraNNasuvaNNapamANAikkame dupayacauppayamANAikkame dhaNadhanapamANAikkame kuviyapamANAikkame 5, / tayAnaMtaraM ca NaM disivayassa pacaM aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahAuDvadisipamANAikkame ahodisipamANAikkame tiriyadasipamANAikkame khettavuTTI saiantaraddhA6 tayAnaMtaraM ca NaM uvabhogaparibhoge duvihe pannatte, taMjahA-bhoyaNao ya kammao ya, tasya NaM bhoyaNao samaNovAsaeNaM pacaM aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-sacittAhAre sacittapaDibaddhahAre appauliosahibhakkhaNayA duppauliosahamakkhaNayAtucchosahibhakkhaNayA, kammaoNaMsamaNovAsaeNaMpanarasa kammAdAnAiMjANiyabvAiMnasamAyariyavvAI, taMjahA-iGgAlakamme vaNakammesADIkamme bhADIkamamme phoDIkamme daMtavANijje lakkhavANije rasavANijja visavANijje kesavANije jantapIlaNakamme manillaJchaNakamme davaggidAvaNayA saradahatalAvasosaNayA asiijnnposnnyaa| tayAnaMtaraM ca NaM aNaTThAdaNDaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-kandappe kukkuie morie saJjuttAhigaraNe uvabhagaparibhogairitte 8 / / tayAnaMtaraM ca NaM sAmAiyassa samaNovAsaeNaM pacaM aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-maNaduppaNihANe vayaduppaNihANe kAyaduppaNihANesAmAiyassa saiakaraNayA sAmAiyassa aNavaTThiyassa karaNayA 9/ ___tayAnaMtaracaNaMdesAvagAsiyassasamaNovAsaeNaMpacaMaiyArAjANiyavvA nasamAyariyavyA, taMjahA-ANavaNappaoge pesavaNappaoge saddANuvAe rUvANuvAeabahiyA poggalapakkheve 10 // tayAnaMtaracaNaMposahovavAsassasamaNovAsaeNaMpacaM aiyArAjANiyavvA, na samAyariyavvA taMjahA-appaDilehiyaduppaDilehiyasijjAsaMthAre appamajjhiyaduppamajhiyasijAsaMthAre appaDilehiyaduSpaDilehiyauccArapAsavaNabhUmIappamajjiyaduSpamajiyauccArapAsavaNabhUmI posahovavAsassasamma ananupAlaNayA 111 tayAnaMtaracaNaMahAsaMvibhAgassa samaNovAsaeNaM pacaM aiyArAjANiyavvAna samAyariyavvA taMjahA-sacittanikkhevaNayA sacittapihaNayA kAlAikkame paravavadese macchariyA 12 // tayAnaMtaraMcaNaM apacchimamAraNantiyasaMlehaNAjhUsaNArAhaNAe pacaM aiyArAjANiyavvA, na samAyariyavvA taMjahA-ihalogAsaMsappaoge paralogasaMsappaoge jIviyAsaMsappaoge maNAsaMsappaoge kAmogAsaMsappaoge 13 // ghR. 'AnaMdAi'tti he Ananda ityevaMprakAreNAmantraNavacanena zramaNo bhagavAn mahAvIra AnandamevamAvAdIditi, etadevAha-'evaM khalu AnaMde' tyAdi, 'aiyArA peyAla tti aticArA-mithyAtvamohanIyodayavizeSAdAtmano'zubhAH pariNAma Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1, 267 vizeSAve samyakatvamaticArayantitecAnekaprakArA guNinAmanupabRMhAdayaH tatasteSAMmadhye peyAla'tti sArAH-pradhAnAH sthUlatvena zakyavyapadezatvAdyete tathA tatra zaGkA-saMzayakaraNakAGkSa-anyAnyadarzanagrahaH vicikitsA-phalaMprati zaGkA vidvajjugupsA vA-sAdhUnAjAtyAdihIlaneti, parapASaNDAHparadarzaninasteSAM prazaMsA--guNotkIrtanaM prpaassnnddsNstvH-ttpricyH| tathA 'vandhetti bandho dvipadAdInAM rajvAdinA saMyamanaM 'vahe' tti vadho yaSTayAdibhistADanaM 'chavicchee'ttizarIrAvayavacchedaH aibhAre'ttiatibhArAropaNaMtathAvidhazaktivikalAnAM mahAbhArAropaNaM 'bhattapANavocchee'tti azanapAnIyAdyapradAnaM, ihAyaM vibhAgaH puujyairuuktH||1|| 'bandhavahaM chavicheI aibhAraM bhattapANavoccheyaM / kohAdidUsiyamaNo gomaNuyAINa no kuJjA' / / (tathA) // 1 // na mArayAmIti kRtavratasya, vinaiva mRtyuM ka ihAticAraH / nigadyate yaH kupitaH karoti, vrate'napekSastadasau vratI syAt / / // 2 // kAyena bhagna na to vratI syAtkopAyAhInatayA tubhgnm| taddezabhaGgAdAticAra iSTaH, sarvatra yojyaH krama eSa dhIman ! // (itI) __'sahasAabhakkhANe' ti sahasA-anAlocyAbhyAkhyAnam-asaddoSAdhyAropaNaM sahasA'bhyAkhyAnaM, yathA "caurastvam' ityAdi, etasya cAticAratvaM sahasAkAreNaiva, na tIvrasaMklezena bhaNanAditi 1, 'rahasAabhakkhANe ttirahaH-ekAntastena hetunAabhyAkhyAnaraho'bhyAkhyAnam, etaduktaM bhavati-rahasi mantrayamANAnAM vakti-ete hIdaM cedaM ca rAjApakArAdi mantrayantIti, etasya cAticAratvamanAbhogamabhaNanAta, ekAntamAtropAdhitayAcapUrvasmAdvizeSaH,athavAsambhAvyamAnArthabhaNanAdatimro na tu bhaGgo'yamiti2, sadAramantabhee'ttisvadArasaMbandhino mantrasya-vizrambhajalpasya bhedaH-prakAzanaMsvAdAramantrabhedaH, etasyacAticAratvaMsatyabhaNane'pikalatroktAprakAzanIya prakAzanena lajAdibhirmaraNAdyanarthaparamparAsambhavAtparamArthato'satyatvAttasyeti 3, 'mosovaese' tti mRSopadezaH-pareSAmasatyopadezaH sahasAkArAnAbhogAdinA, vyAjena vAyathA asmAbhistadidamidaM vA'satyamabhidhAya paro vijita' ityevaMvArtAkathanena pareSAmasatya- vacanavyutpAdanamaticAraH, sAkSAtkAreNAsatye'pravartanAditi 4, kUDalehakaraNe ti asadbhatArthasya lekhasyavidhAnamityarthaH, etasya cAticAratvaMpramAdAdinA durvivekatvena vA, 'mayA mRSAvAdaH pratyA-khyAto'yaMtu kUDalekho, na mRSAvAdanam' iti bhAvayata iti 5, vAcanAntare tu 'kannAliyaM gavAliyaM bhUmAliyaM nAsAvahAre kUDasakkhijjaM sandhikaraNe'tti paThyate, AvazyakAdau punarime sthUlamRSAvAdabhedA uktAH, tato'yamarthaH sambhAvyate-ete eva pramAdAsahasAkArAnAbhogairabhidhIyamAnA mRSAvAdavirateraticArAbhavanti, AkuTTayA tu bhaGgA iti, eteSAM cedaM svarUpam-kanyA-apariNItA strI tadarthamalIkaM kanyAlIkaM tena ca loke'tigarhitatvAdihopAttena sarvaM manuSyajAtiviSayamalIkamupalakSitaM, evaM gavAlIkamapi catuSpadajAtyalIkopalakSaNaM, bhUmyalIkamapadAnAMsacetanAcetanavastUnAmalIkasyopalakSaNaM, nyAso-dravyasya nikSepaH, paraiH samarpitaMdravyamityarthaH, tasyApahAraH-apalapanaMnyAsApahAraH, tathA kUTam-asadbhUtamasatyArthasaMvAdanena sAkSyaM-sAkSikarma kUTasAkSyaM, kasminnityAha-sandhikaraNe' dvayorvivadamAnayoH Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 upAsakadazAGgasUtram 1/9 sandhAnakaraNe, vivAdaccheda ityarthaH, iha ca nyAsApahArAdidvayasya AdhatrayAntavi'pi pradhAnavivakSayA'pahnavasAkSidAnakriyamayorbhedenopAdAnaM draSTavyamiti / tenAhaDe' ti stenAhRtaM-caurAnItaM, tatsamamiti lobhAtkANakrayeNa gRhNato'ticarati tRtIyavratamityaticArahetutvAtstenAhRtamityaticAra uktaH, aticAratAcAsya sAkSAccauryApravRtteH 1, 'takkarappaoge'tti taskaraprayogazcauravyApAraNaM, 'harata yUyam' ityevamabhyanujJAnamityarthaH, asyApyativAratA'nAbhogAdibhiriti2,'viruddharajAikkame tiviruddhanRpayo rAjyaMtasyAtikramaHatilaGghanaM viruddhArAjyAtikama na hi tAbhyAM tatrAtikramo'nujJAtaH, cauryabuddhirapi tasya tatra nAstIti, aticAratA'syAnAbhogAdinA iti 3, 'kUDatulakUDamANe tti tulA-pratItA mAnakuDavAdi kUTatvaM-nyUnAdhikatvaM, tAbhyAM nyUnAbhyAM dadato'dhikAbhyAM gRhNato'ticarati vratamiti aticArahetutvA-daticAraH kUTatulAkUTamAnamuktaH, aticAratvaM cAsyAnAbhogAdeH,athavA 'nAhaM cauraH kSatrakhana- nAderakaraNAt' ityabhiprAyeNa vratasApekSatvAt 4, 'tappaDirUvagavavahAre' tti tena-adhikRtena pratirUpakaM-sazaMtatpratirUpakaM tasya vividhamavaharaNaM vyavahAraH-prakSepastapratirUpakavyavahAraH, yadyatraghaTatevrIhighRtAdiSupalajIvasAditasyaprakSepaitiyAvat, tatpratirUpakena vA vasAdinA vyavaharaNaMtapratirUpakavyavahAraH, aticAratA cAsya pUrvavat 5 / _ 'sadArasaMtosIe'tti svadArasantuSTerityarthaH, 'ittariyapariggahiyAgamaNe'tti itvarakAlaparigRhItA kAlazabdalopAditvaparigRhItA-bhATIpradAnena kiyantamapi kAlaM divasamAsAdikaM svavazIkRtetyarthaH, tasyAM gamanaM-maithunAsevanamitvaraparigRhItAgamanaM, aticAratAcAsyAtikramAdibhiH 1, 'apariggahiyAgamaNe'ttiaparigRhItAnAmavezyAanyasatkaparigRhItabhATikA kulAGganA vAanAtheti, asyApyAticAratA'tikramAdibhireva 2, anaGgakIDattianaGgAnimaithunakamapikSayA kucakukSoruvadanAdIniteSukrIDanamanaGgakrIDA, aticAratAcAsyasvadArebhyo'nyatramaithunaparihAreNAnurAgAdAliGganAdi vidaghatovratamAlinyAditi 3, paravivAhakaraNe'ttipareSAm AtmanaAtmIyApatyebhyazca vyatiriktAnAM vivAhakaraNaM paravivAhakaraNaM, ayamabhiprAyaH-svadArasantoSiNo hina yuktaHpareSAM vivAhAdikaraNena maithunaniyogo'narthako viziSTaviratiyuktatvAdityevamanAkalayataH parArthakaraNodhatatayA'ticAro'yamiti 4, kAmabhogativvAbhilAse ttikAmau-zabdarUpe bhogA:gandharasasparzAsteSu tIvrAbhilASaH-atyantaM tadadhyavasAyitaM kAmabhogatIvrAbhilASaH, ayamabhiprAyaH-svadArasantoSI hi viziSTaviratimAn, tena ca tAvatyeva maithunAsevA kartumucitA yAvatyA vedajanitA bAdhopazAmyati, yastu vAjikaraNAdibhiH kAmazAstravihitaprayogaizcatAmadhikAmutpAdya satataM suratasukhamicchati sa maithunavirativrataM paramArthato malinayati, ko hi nAma sakarNakaH pAmAmutpAdyAgnisevAjanitaM sukhaM vAJchediti aticAratvaM kAmabhogatIvrAbhilASasyeti 5 'khetavatthupamANAikkame ttikSetravastunaHpramANAtikramaH, pratyAkhyAnakAlagRhItamAnollaGghanamityarthaH, etasya cAticAratvamanAbhogAdinA'tikramAdinA vA,athavA ekakSetrAdiparimANakartustadanyakSetrasya vRttiprabhRtisImApanayanena pUrvakSetre yojanA kSetrapramANAtikramo'ticAra eva, vratasApekSatvAttasyeti 1, hiraNNasuvaNNapamANAikkame tiprAgvat, athavA rAjAdeHsakAzAllabdhaM hiraNyAdyabhigrahAvadhiM yAvadanyasmai prayacchataH 'punaravadhipUrtI grahISyAmi' ityavyavasAyavato' Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1, 269 yamaticArastathaiveti2,'dhaNadhannapamANAichameM tianAbhogAdeH athavA labhyamAnadhanAdyabhigrahAvadhiM yAvatparagRha eva bandhanabaddhaM kRtvAdhArayato'ticAro'yamiti 3, 'dupayacauppayapamANAikkametti ayamapi tathaiva,athavA govaDavAdicatuSpadayoSitsuyathA abhigrahakAlAvadhIpUrtI pramANAdhikavatsAdicatuSpadotpattaribhavati tathA SaSTAdikaM prakSipato'ticAro'yaM, tena hi jAtameva vatsAdikamapekSya pramANAtikramasya parihRtatvAdgarbhagatApekSayA tasya sampannatvAditi 4, 'kuviyapamANAikkametti kupyaM gRhopaskaraHsthAlakacolakAdi, ayaM cAticAro'nAbhogAdinA, athavA paJcaivasthAlAniparigrahItavyAnItyAdyabhigrahavataH kasyApyadhikatarANAMteSAM sampattau pratyekaM yAdimelanena pUrvasaGkhyAvasthApanenAticAro'yamiti 5, Aha c||1|| "khettaaihirnnnnaaiidhnnaaidupyaaikuppmaannkme| joyaNapayANabandhaNakAraNabhAvehi no kujA / " digvrataM zikSAvratAni ca yadyapi pUrva noktAnitathApitatra tAnidraSTavyAni, aticArabhaNanasyAnyathA niravakAzatAsyAdiheti, kathamanyathAprAguktaM-"duvAlasavihaM sAvagadhammapaDivajjissAmi" iti, kathaM vA vakSyati-'duvAlasavihaM sAvagadhammapaDivajaI' iti, athavA sAmAyikAdInAmitvarakAlInatvena pratiniyatakAlakaraNIyatvAnna tadaiva tAnyasaupratipannavAn digvrataM ca viraterabhAvAd ucitAvasare tupratipatsyata iti bhagavatastadaticAravarjanopadezanamupapannaM, yaccoktaM 'dvAdazavidhaMgR-hidharmapratipatsye' yacca vakSyati-'dvAdazavidhaM zrAvakadharmaMpratipadyate' tadyathAkAlaM tatkaraNAbhyupagamanAdanavadyacamavaseyamiti / tatra 'uDDhadisipamANAikkame tti, kvacidevaM pAThaH, kvacittu 'uvadisAikkame'tti, ete cordhvAdigAdhatikramA anAbhogAdinA'ticAratayA'vaseyAH 1-3, 'khettabuDDitti ekato yojanazataparimANamabhigahItamanyatodazayojanAnyabhigRhItAni, tatazcayasyAM dizidazayojanAni tasyAM dizi samutpanne kAryayojanazatamadhyAdapanIyAnyAni dazayojanAnitatraivasvabuddhayAprakSipati, saMvardhayatyekata ityarthaH,ayaMcAticArovratasApekSatvAdavaseyaH 4, 'saiantaraddha' ttismRtyantardhAsmRtyantardhAnaM smRtibhraMzaH kiMmayA vrataMgR-hItaM zatamaryAdayApaJcAzanmaryAdayA vA?' ityevamasmaraNe yodajanazatamaryAdAyAmapi paJcazatamatikAmato'yamAticAro'vaseya iti 5 / / bhoyaNao kammao ya' tti bhojanato-bhojanamAzritya vAhyAbhyantarabhojanIyavastUnyapekSyetyarthaH, 'karmataH' kriyAM jIvanavRttiM bAhyAbhyantarabhojanIyavastuprAptinimitta- bhUtAmAzrityetyarthaH, 'sacittAhAre'tti sacetanAhAraH,pRthivyapkAyavanaspatikAyajIvazarIriNAM sacetanAnAmabhyavaharaNamityarthaH, ayaMcAticAraH kRtasacittAhArapratyAkhyAnasya kRtatatparimANasya vA'nAbhogAdinA pratyAkhyAtaM sacetanaM bhakSayatastadvA pratItyAtikramAdau vartamAnasya 1, 'sacittapaDibaddhahAre tti sacittevRkSAdI pratibaddhasyagundAderabhyavaharaNam, athavA sacitte-asthike pratibaddhaMyatpakkamacetanakharjUraphalAditasya sAsthikasyakaTAhamacetanaMbhakSayiSyAmItaratparihariSyAmi iti bhAvanayA mukhe kSepaNamiti, etasya cAticAratvaM vratasApakSatvAditi 2, 'appauliosahibhakkhaNaya'tti apakkAyAH-agninA'saMskRtAyAH oSadheH-zAlyAdikAyA bhakSaNatA-bhojanamityarthaH, asyApyaticAratA'nAbhogAdinaiva, nanu sacittAhArAticAreNaiva asya saMgRhItatvAtkiM Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 upAsakadazAGgasUtram 1/9 bhedopAdAneneti?, ucyate, pUrvoktapRthivyAdisacittasAmAnyApekSayAauSadhInAMsadAbhyavaharIyatvena prAdhAnyakhyApanArtha, zyate ca sAmAnyopAdAne satyapi prAdhAnyApekSayA vizeSopAdAnamiti 3, 'duppauliosahibhakkhaNayA' duppakAHagninA oSadhayastadbhakSaNatA, aticAratA cAsya pakvabuddhayAbhakSayataH3, tucchosahibhakkhaNaya'ttitucchAH-asArAoSadhayaH-aniSpanna-mudgaphalIprabhRtayaH, tadbhakSaNe hi mahatI virAdhanA svalpAca tatkArya tRptiriti vivekinA'-cittAzinA tAacittIkRtyanabhakSaNIyA bhavanti, tatkaraNenApi bhakSaNe'ticArobhavati, vratasApe-kSatvAttasyeti 5, iha ca paJcAticArA ityupalakSaNamAtramevAdaseyaM, yato madhumadyamAMsarAtribhojanA-divratinAmanAbhogAtikramAdibhiraneke te smbhvntiiti|| 'kammaoNa'mityAdi, karmato yadupabhogavrataM 'kharakarmAdikaM karma pratyAkhAyami' ityevaMrUpaM tatra zramaNopAsakena paJcadazakarmAdAnAni varjanIyAni, 'iGgAlakamme'tti aGgArakaraNapUrvakastAdvikrayaH,evaM yadanyadapi vahnisamArambhapUrvakaMjIvanamiSTakAbhANDakAdipAkarUpaMtadaGgarakarmeti grAhyaM, samAnasvabhAvatvAt, aticAratA cAsya kRtaitapatyAkhyAnasyAnAbhogAdinA atraiva vartanAditi, evaM sarvatra bhAvanA kAyyA 1, navaraM 'vanakarma vanaspaticchedanapUrvakaMtadvikrayajIvanaM 2, zakaTakarma' zakaTAnAM ghaTanavikrayavAhanarUpaM 3, "bhATakakarma' mUlyArtha gantryAdibhiH parakIyabhANDavahanaM 4, 'sphoTakarma' kuddAlahalAdibhirbhUmidAraNenajIvanaM 5, 'dantavANijya hastidantazaGkhapUtikezAdInAM tatkarmakAribhyaHkrayeNa tadvikrayapUrvakaMjIvanaM 6, lAkSAvANijyasaJjAtajIvadravyAntaravikrayopalakSaNaM 7, rasavANijyaM surAdivikrayaH 8, viSavANijyaM jIvaghAtaprayojanazastrAdivikrayopalakSaNaM 9, 'kezavANijyaM kezavatAMdAsagavoSTrahastyAdikAnAM vikrayarUpaM 10, 'yantrapIDanakarma yantreNa tilekSaprabhRtInAM yatpIDanarUpaM karma tat 11, tathA 'nilAJchanakarma'vardhitakakaraNaM 12, davAgneHvanAgnerdAnaM-vitaraNaM kSetrAdizodhananimittaMdavAgnidAnamiti 13, sarohadataDAgaparizopaNatA'tatra saraH-svabhAvaniSpannaM-ido nadyAdInAMnamnataraHpradezaHtaDAga-khananasampannamuttAnavistIrNajalasthAnaM eteSAM godhUmAdInAM vapanArthaM 14, 'asatIjanapoSaNatA' asatIjanasya-dAsIjanasya poSaNaM tadbhAATikopajIvanArthaM yattat tathA, evamanyadapi krUrakarmakAriNaH prANinaH poSaNamasatIjanapoSaNameveti 15! ___ "kandappe'tti kandarpaH-kAmastadveturviziSTo vAkprayogo'pi kandarpa ucyate, rAgodrekAt prahAsamizraM mohoddIpakaM narmeti bhAvaH, ayaM cAticAraH pramAdAcaritalakSaNAnarthadaNDabhedavratasya sahasAkArAdineti 1, 'kukkuie'tti kautkucyam anekaprakArAmukhanayanAdivikArapUrvikA parihAsAdijanikA bhANDAnAmiva viDambanAkriyA, ayamapi tathaiva2, mohariettimaukhya dhASryaprAyamasatyAsambaddhapralApitvamucyate, ayamAticAraHpramAdavratasyapApakarmapadezavratasya vA'nAbhogAdinaiva 3, 'saMjuttAhigaraNe'tti saMyuktam-arthakriyAkaraNakSamamadhikaraNam-udkhalamuzalAdi, tadaticArahetutvAdaticAro hiMsapradAnanivRttivipayaH, yato'sau sAkSAdyadyapi hiM zakaTAdikaM na samarpayati pareSAM tathApi tena saMyuktena te'yAcitvA'pyakriyAM kurvanti, visaMyukte tu tasmiMste svata eva vinivAritA bhavanti 4, 'uvabhogaparibhogAirite'tti upabhogaparibhogavipayabhUtAni yAni dravyANi snAnaprakrame uSNodakodvartanakAmalakAdIni bhojanaprakrame azanapAnAdIni teSu Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1, 271 yadatiriktam- adhikamAtmAdInAmarthakriyAsiddhAvapyavaziSyate tadupabhogaparibhogAtiriktaM, tadupacArAdaticAraH, tena hyAtmopabhogAtiriktena pareSAM snAnabhojanAdibhiranarthadaNDo bhavati, ayaM ca pramAdavratasyaivAticAra iti 5 / uktA guNavratAticArAH, atha zikSAvratAnAM tAnAha_ 'sAmAiyassa' tti samo--rAgadveSa- viyukto yaH sarvabhUtAnyAtmavatpazyati tasya Aya:pratikSaNamapUrvApUrvajJAnadarzanatacAritraparyAyANAM nirupamasukhahetubhUtAnAmadhaHkRtacintAmaNikalpadrumoSamAnAMlAbhaH samAyaH saHprayojanama-syAnuSThAnasyeti sAmAyikaMtasya-sAvadyayoganiSedharUpasya niravadyayogapratiSedhasvabhAvasya ca 'maNaduppaNihANe'ttimanasoduSTaM praNidhAnaM prayogomanoduSpraNidhAnaM kRtasAmAyikasyagRhetikarmavya-tAyAMsukRtaduSkRtaparicintanamitibhAvaH 1, vayaduppANihANe'tti kRtasAmAyikasyaniSThurasAva-dyavAkprayogaH 2, kAyaduppaNiNe'tti kRtasAmAyikasyApratyupekSitAdIbhatalAdau karacaraNAdInAM dehAvayavAnAmanibhatasthApanamiti 3, 'sAmAiyassasaiakaraNaya' tti sAmAyikasya sambandhinI yA smRtiH-asyAM velAyAM mayA sAmAyikaM kartavyaM, tathA kRtaM tanna vA ityevaMrUpaM smaraNaM, tasyAH prabalapramAdatayA'karaNaM smRtyakaraNaM 4, aNavaTTiyarasa karaNaya'tti anavasthitasya alpakAlIna-syAniyatasya vA sAmAyikasya karaNamanavasthitakaraNam, alpakAla karaNAnantarameva tyajati yathAkathaJcidvA tatkarotIti bhAvaH 5, iha cAdyatrayasyAnAbhogAdinAticAratvam utaradvayasya tu prmaadvhultyeti|| 'desAvagAsiyassa'tti digvratagRhItadikparimANasyaikadezo dezastasminnavakAzogamanAdiceSTAsthAnaM dezAvakAzastena nirvRttaM dezAvakAzika-pUrvagRhItadigvatasaGkeparUpaMsarvapavratasaGgreparUpaM ceti, 'ANavaNappaoge'tti iha viziSyAvadhike bhUdezAbhigrahe parataH svayaMgamanAyogAdyadanyaHsacittAdidravyAnayaneprayujyate sandezakapradAnAdinAtvayedamAneyam ityAnamayanaprayogaH 1, 'pesavaNappaoge' balAdviniyojyaHpreSyastasya prayogo,yathAbhigRhItapravicAradezavyatikramabhayAt "tvayA'vazyameva tatra gatvA mama gavAdyAneyaM idaM vA tatra kartavyam" ityevaMbhUtaH preSyaprayogaH 2, 'saddANuvAe'tti svagRhavRttiprAkAradyavacchinnabhUpradezAbhigrahe bahiH prayojanotpattau tatra svayaMgamanAyogAvRttiprAkArAdipratyAsannavartino buddhipUrvakaM tasabhyutkAzitAdizabdakaraNena samavasitakAnbodhayataH zabdAnupAtaH,zabdasyAnupAtanam-uccAraNaMtAdagyena parakIyazravaNavivaramanupatatyasAviti 3, 'rUvANuvAe'tti abhigRhIkatadezAdvahiH prayojanabhAve zabdamanuccArayata eva pareSAM svasamIpAnayanArthaM svazarIrarUpadarzanaM rUpAnupAtaH 4 bahiyApoggalapakkhevetti abhigRhItadezAdvahiH prayojanasadbhAve pareSAM prabodhanAya leSTvAdipudgalaprakSepa iti bhAvanA 5, iha cAdyadvayasyAnAbhogAdinA'ticAratvaM itarasya tu trayasya vratasApekSatvAditi // 'posahovavAsassa'ttiiha poSadhazabdo'STamyAdiparvasurUDhaH, tatra poSadhe upavAsaH poSadhopavAsaH, sacAhArAdiviSayabhedAccaturvidha ititasya, appaDilehiyetyAdiapratyupekSito-jIvarakSArthaM cakSuSA na nirIkSita; 'duSpratyupekSitaH' udbhrAntacetovRttitayA'samyagnirIkSitaH zayyA- zayanaM tadarthaM samastArakaH-kazakambalaphalakAdiH zayyAsaMstArakaH tataH padatrayasya karmadhAraye bhavatyapratyupekSitaduSpratyupekSitazayyAsaMstArakaH, etaduSabhogasyAticArahetutvAdayamaticAra uktaH 1, evamaprabhArjitaduSpramArjitazayyAsaMstArako'pi navaraMpramArjanaMvasanAJcalAdinA 2, evamitarI ___ Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 upAsakadazAGgasUtram 1/9 dvI, navaramukhAraH - puriSaM, sravaNaM, mUtraM tayorbhUmiH sthaNDilam 3, 4, ete catvAro'pi pramAditayA'ticArAH, posahovavAsassa samma ananupAlaNaya' tti kRtapoSadhopavAsasyAsthira cittatayA''hArazarIrasatkArAbrahmavyApArANAmabhilaSaNAdananupAlanA poSadhasyeti, asya ghAticAratvaM bhAvato viraterbAdhitatvAditi // 'ahAsaMvibhAgasse'ti ahatti - yathAsiddhasya svArthaM nirvartitasyetyarthaH, azanAdeH samiti - sahatatvena pazcAtkarmAdidoSaparihAreNa vibhajanaM sAdhave dAnadvAreNa vibhAgakaraNaM yathAsaMvibhAgaH tasya, 'sacittanikkhivaNaye' tyAdi sacitteSu vrIhmAdiSu nikSepaNamannAderadAnabuddhayA mAtRsthAnataH sacittanikSepaNaM 1, evaM sacittena phalAdinA sthaganaM sacittapidhAnaM 2, 'kAlAtikramaH' kAlasyasAdhubhojanakAlasyAtikramaH - ullaGghanaM kAlAtikramaH, ayamabhiprAyaH, kAlamUnamadhikaM vA jJAtvA sAdhavo na grahISyanti jJAsyanti ca yathA'yaMdadAti evaM vikalpato dAnArthabhyutthAnamaticAra iti 3, tathA 'paravyapadezaH' parakIyametat tena sAdhubhyo na dIyate iti sAdhusamakSaM bhaNanaM, jAnantu sAdhavo yadyasyaitadbhaktAdikaM bhavekattadA kathamasmabhyaM na dadyAd ? iti sAdhusampratyayArtham bhaNanaM, athavA asmAddAnAnmama mAtrAdeH puNyamastviti bhaNanamiti 4, 'matsaritA' apareNedaM dattaM kimahaM tasmAdapi kRpaNo hIno vA ato'hamapi dadAmi ityevaMrUpo dAnapravartakavikalpo matsaritA 5, ete cAticArA eva, na bhaGgAH, dAnArthamabhyutthAnAd dAnapariNatezca dUSitatvAd, bhaGgasvarUpasya cehaivamabhidhAnAd, yathA // 1 // dAnantarAyadosA na dei dijantayaM ca vArei / dinne vA paritappai iti kivaNattA bhave bhaGgo // AvazyakaTIkAyAM hi na bhaGgAticArayorvizeSe'smAbhiravabuddhaH kevalamiha bhaGgAdvivekaM kurvadbhirasmAbhiraticArA vyAkhyAtAH sampradAyAt navapadAdiSu tathA darzanAt, // 2 // jArisao jaibheo jaha jAyai jaheva tattha dosaguNA / jayA jaha aiyArA bhaGgA taha bhAvaNA neyA // ityasyA AvazyakacUNya pUrvagatagAthAyA darzanAt, aticArazabdasya sarvabhaGge prAyo 'prasiddhatvAcca tato ne zaGkanIyaM ya ete'ticArA uktAste bhaGgA eveti, tathA ya ete prativrataM paJcapaJcAticArAsta upalakSaNamaticArAntarANAmaseyA na tvavadhAraNaM, yadAhuH pUjyAH"paJce paJcAiyArA u, suttammi je padaMsiyA / // 1 // te nAvahAraNaTThAe, kintu te uvalakkhaNaM // " iti, idaM ceha tattvaM - yatra vrataviSaye'nAbhogAdinA'tikramAdipadatrayeNa vA svabuddhikalpanayA vA vratasApekSatayA vrataviSayaM pariharataH pravRttiH so'ticAro, viparItatAyAM tu bhaGgaH, ityevaM saGkIrNAticArapadagamanikA kAryA / atha sarvaviratAvevAticArA bhavanti, dezAviratau tu bhaGgA eva, yadAha"savve'vi ya aiyArA saJjalaNANaM tu udayao hunti / mUlacchejjaM puNa hoi bArasahaM kasAyANaM / / " atrocyate, iyaM hi gAthA sarvaviratAvevAticArabhaGgopadarzanArthA, na dezaviratyAdi // 1 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1, 273 bhAdarzanArthA, tathaiva vRttI vyAkhyAtatvAt, tathA saJjavalanodayavizeSe sarvavirativizeSasyAticArA eva bhavanti, namUlacchedaH, pratyAkhyAnAvaraNAdInAMtUdaye paJcAnupUrvyA sarvaviratyAdInAM mUlataHchedo bhavatItyevaMbhUtavyAkhyAnAntare'pina dezaviratyAdAvaticArAbhAvaHsidhyati, yato yathA saMyatasya caturthAnAmudayeyathAkhyAtacAritraMzyati itaracAritraMsamyakatvaMcasAticAramudayavizeSAniraticAraM ca bhavatIti evaM tRtIyodaye sarAgacaraNaM dhrazyati dezaviratasya tu dezaviratisamyakatve sAticAre niraticAre ca pratyekaM tathaiva syAtAM, dvItIyodaye dezaviratibhraMzyati, samyakatvaM tu tathaiva dvidhA syAt, prathamodaye tu samyakatvaM bhrazyatIti, evaM caitat, kathamanyathA samyakatvAticAreSu daizikeSu prAyazcittaM tapa eva nirUpitaM, sArvikeSu tu mUlamiti, athAnantAnubandhyAdayo dvAdaza kaSAyAH sarvaghAtinaH saJjavalanAstudezaghAtina iti, tatazcasarvaghAtinAmudaye mUlameva, dezaghAtinAM tvaticAra iti, satyaM, kintu yadetatsarvaghAtitvaM dvAdazAnAMkaSAyANAMtatsarvaviratyapekSameva zatakacUrNikAreNa vyAkhyAtaM, na tu samyakatvAdyapekSamiti, tathA hi tadvAkyaM-"bhagavappaNIyaM paJcamahavvayamaiyaM aTThArasIlaGgasahassakaliyaMcArittaM ghAenti tti savvaghAiNo"tti kiJca-prAgupadarzitAyAH 'jArisao' ityAdigAthAyAH sAmarthyAdaticArabhaGgau dezaviratisamyakatvayoH pratipattavyAviti 'apacchime' tyAdi, pazcimaivApazcimA maraNaM-prANatyAgalakSaNaM tadevAntomaraNAntaH tatrabhavAmAraNAntikI saMlikhyate-kRzIkriyatezarIrakaSAyAdyanayetisaMlekhanAtapovizeSalakSaNAtataH padatrayasya karmadhArayaH tasyA joSaNA-sevanAtasyAArAdhanA, akhaNDakAlakaraNamityarthaH, apazcimamAraNAntikasaMlekhanAjoSaNArAdhanA, tasyAH, ihaloge'tyAdi, ihalokomanuSyalokaH tasminnAzaMsA-abhilASaH tasyAH prayoga ihalokAzaMsAprayogaH, zreSThI syAM janmAntare'mAtyo vA ityevaMrUpAprArthanA 1 evaM paralokAzaMsAprayogo 'devo'haM syAm' ityAdi 2, 'jIvitAzaMsAprayogo jIvitaM-prANadhAraNaMtadAzaMsAyAH tadabhilASasyaprayogo, yadi bahukulamahaM jIveyam' iti|ayNhi saMlekhanAvAnkazcidUstramAlyapustakavAcanAdipUjAdarzanA-bahuparivArAvalokanAllokazlAghAzravaNAcaivaMmanyate, yathA jIvitameva zreyaH,pratipannAnazanasyApiyata evaMvidhA maduddezena vibhUtirte' iti 3, 'maraNAzaMsAprayogaH' uktasvarUpapUjAyabhAve bhAvayatyasau yadi 'zIghnaM priye'ham itisvarUpa iti4, kAmabhogazaMsAprayogo "yadi me mAnuSyakAH kAmabhogA divyA vA sampadyante tadA sAdhu" iti vikalparUpaH 5 / mU. (10) taeNaM se AnaMde gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiepaMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaMduvAlasavihaM sAvayabhamma paDivajairattAsamaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdainamasai2 ttA evaM vayAsI "nokhalu mebhaMte! kappaiajjhappabhiiManautthievAanautthiyadevayANivA annanausthiyapariggahiyANi arihaMtaceiyANi vA vaMdittae vA namaMsittae vA, pubbi aNAlateNaM Alavittae vA saMlavittae vA, tesiM asanaM vA pAnaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA, nannatya rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaMbalAbhiogeNaM devAbhioegeNaM guruniggaheNaM vittikantAreNaM kappai mesamaNe nigganthe phAsueNaMesaNijjeNaM asanapAnakhAimasAimeNaMvatthapaDiggahakambalapAyapuMchaNeNaM 718 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 upAsakadazAGgasUtram 1/10 pIDhaphalapasijjhAsaMthAraeNaM osahabhesajjeNaM ya paDilAbhemANassa viharittaettikaTu imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai 2 tA pamiNAIpucchai ra ttAaTThAiMAdiyai ra ttA, samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vandai 2 tA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo dUipalAsAo ceiyAo paDinikkhamai 2 tAjeNeva vANiyagAme nayare jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 tA sivAnandaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme nisaMte, se'pi ya dhamme me icchie paDicchie abhiruie, taM gaccha NaM tuma devANuppie! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAhi jAva paJjuvAsAhi, samaNassa bhaga0 mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaMduvAlasavihaM gihidhamma pddivjaahi| vR. 'no khalu ityAdi, nokhalumama bhadanta!' bhagavan ! 'kalpate' yujyate 'adhaprabhRti' itaH samyakatvapratipattidinAdArabhyaniraticArasamyakatvaparipAlanArthaMtadyatanAmAzritya 'annausthieva'tti jainayUthAd yadanyad yUthaM-saGghAntaraM tIrthAntaramityarthaH tadastigyeSAM te'nyayUthikAHcarakAdikutIrthikAH tAn, anyayUthikadaivatAni vA-hariharAdIni anyayUthikaparigRhItAni vA caityAni-arhapratimAlakSaNAni, yathA bhautaparigRhItAni vIrabhadramahAkAlAdIni 'vaMdituM vA' abhivAdanaM kartuM 'namaskartuM vA' praNAmapUrvakaM prazastadhvanibhirguNotkIrtanaM kartuM tadbhattuM tAM mithyAtvasthirIkaraNAdidoSaprasaGgAdityabhiprAyaH tathA pUrva-prathamamanAlaptena satA anyatIrthikaiH tAneva AlapituMvA sakRtsambhASituM 'saMlapituMvA punaH punaHsaMlApakartuM, yataste taptatarAyogolakalpAH khalvAsanAdikriyAyAM niyuktA bhavanti, tatpratyayazca karmabandhaH syAta, tathA''lApAde: sakAzAtparicayena tasyaiva tatparijanasya vA mithyAtvaprAptiriti, prathamAlaptena tvasambhramaM lokApavAdabhayAt "kIdazastvam" ityAdi vAcyamiti, tathA 'tebhyaH' anyayUthikebhyo'zanAdi dAtuMvA sakRt anupradAtuMvA punaHpunarityarthaH,ayaM ca niSedho dharmabuddhayaiva, karuNayA tu dadyAdapi, kiM sarvathA na kalpata ityAha-'nannattha rAyAbhiogeNaM'ti 'na'itina kalpata iti yo'iyaM niSedhaH so'nyatra rAjAbhiyogAt, tRtIyAyAH paJcamyarthatvAd rAjAbhiyogaM varjayitvetyarthaH, rAjAbhiyogAstu-rAjaparatantratA, gaNaH-samudAyastadabhiyogo pAravazyatA gaNAbhiyogastasmAta, balAbhiyogo nAma-rAjagaNavyatiriktasya balavataH pAratantrayaM, devatAbhiyogo-devaparatantratA, gurunigraho-mAtApitRpAravazyaM guruNAM vA-caityAsAdhUnAM nigrahaHpratyanIkakRtopadravo gurunigrahaH tatropasthite tadrakSArthamanyayUthikAdibhyo dadadapi nAtikrAmanitasamyakatvamiti, 'vittikantAreNaM ti vRttiHjIvikA tasyAH kAntAram-araNyaMtadiva kAntArakSetrakAlovA vRttikAntAraM, nirvAhAbhAva ityarthaH, tasmAdanyatra niSedho dAnapraNAmAderitiprakRtamiti, 'paDiggaha'tipAtraM 'pIDhaM' tipaTTAdikaM 'phalagaM'ti avaSTambhAdikaM phalakaM 'bhesajjaMti pathyaM 'aTThAiMti uttarabhUtAnAnAdadAti // mU. (11) tae NaM sA sivAnaMdA bhAriyA AnaMdeNaM samaNovAsaeNaM evaM vuttA samANA hadvatuhA koDumbiyapurise sadAvei 2 tA evaM vayAsI-khippAmeva lahukaraNa jAya pajjuvAsai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sivAnaMdAe tIse ya mahai0 jAva dhammaM kahei, taeNaMsA sivAnaMdAsamaNassabhagavaomahAvIrassaaMtie dhammaMnisammahaTTajAva gihidhamma paDivajjai 2 tA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai 2 tA jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM pddigyaa| Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM-1, 275 vR. lahukaraNa'ityatra yAvatkaraNAt 'lahukaraNajuttajoiyamityAdinivarNako vyaakhyaasymaan-sptmaadhyynaadvseyH|| mU. (12) bhaMtetti bhagavaMgoyame samaNaMbhagavaMmahAvIraM vaMdainamasai 2 tA evaMvayAsI-pahU gaMbhante! ANaMde samaNovAsae devANuppiyANaM aMtie muNDe jAva pavvaittae?, no tiNaDhe samajhe, goyamA ! AnaMde NaM samaNovAsae bahUI vAsAiM samaNovAsagapariyAgaM pAuNihii 2 ttA jAva sohamme kappe aruNe vimANe devattAe uvvjihii|| tattha NaM atgaiyANaM devANaM cattAri paliovamAiM ThiI pannattA / tattha NaM AnaMdassa'vi samaNovAsagassa cattAri paliovamAI ThiI pannattA / / taeNaM samaNe bhagavaM!mahAvIre annayA kayAi bahiyA jAva virhi| vR. 'mahAvIrassa aMtiyaMti anate bhavA AntikI mahAvIrasamIpAbhyupagatetyarthaH / mU. (13) tae NaM se AnaMde samaNovAsae jAva abhigayajIvAjIve jAva paDilAbhemANe viharai / tae NaM sA sivAnaMdA bhAriyA samaNovAsiyA jAyA jAva paDilAbhemANI vihri|| mU. (14) tae NaM tassa AnaMdassa samaNovAsagassa uccAvaehiM sIlavvayaguNaveramaNapaccakkhANaposahovavAsehiM appANaM bhAvamANassa coddasa saMvaccharAiM vikaMtAI, pannarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa annayA kayAi puvyarattAvarattakAlasamaMyasi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie cintie patthie maNogae saMkaGkappe samuppajitthA evaM khalu ahaM vANiyagAme nayare bahUNaM rAIsara jAva sayassavi ya NaM kuDumbassa jAva AdhAre, taMeeNaM vikkheveNaM ahaMno saMcAemisamaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapannattiM uvasampaJjittANaM vihritte| . taMseyaM khalu mamaM kallaMjAva jalante viulaM asanaMjahA pUraNo jAvajeTTaputtaM kuDumbe ThavettA taMmittaMjAvajeduputtaMcaApucchittA kollAe sannivese nAyakulaMsi posahasAlaM paDilehitA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapannattiM upasampajjittA NaM vihritte| evaM saMpebhei 2 tA kalaM viulaM taheva jimiyabhuttuttarAgae taM mitta jAva viuleNaM puSpha 5 sakkArei sammAhei 2 tA tasseva mitta jAva purao jeTTaputtaM saddAvei 2 tA evaM vayAsI-evaM khalu puttA! ahaM vANiyagAme bahUNaM rAIsara jahA cintiyaMjAva viharittae, taMseyaM khalu mama idAniM tuma sayassa kuDumbassa AlambaNaM 4 ThavettA jAva vihritte|| tae NaM jeTThaputte AnaMdassa samaNovAsagassa tahatti ayamaTuM vinaeNaM paDisuNei / / taeNaM seM AMnade samaNovAsae tasseva mitta jAva purao jeTTaputtaM kuDumbe Thavei ra ttA evaM vayAsI-mANaM devANuppiyA! tubbhe ajjappabhiI kei mama bahUsu kajesu jAva Apucchau vA paDipucchau vA mamaM aTThAe asanaM vA 4 uvakkhaDeu vA uvakareu vA / / tae NaM se AnaMde samaNovAsae jeTTaputtaM mittanAI Apucchai 2 tA sayAo gihAo paDinikkhamai 2 tAvANiyagAmaM nayaraM majhaM majheNaM niggacchai 2 tA jeNeva kollAe sannivese jeNeva nAyakule jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 tA posahasAlaM pamaJjai 2 tA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei 2 tA danbhasaMthArayaM saMtharai, dabmasaMdhArayaM durUhai 2 ttA posahasAlAe posahie Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 upAsakadazAGgasUtram 1/14 danbhasaMthArovagae sa0 bha0 ma0 aMtiyaM dhammapannatti uvasampaJjittANaM vihri| vRtAM 'dhammapannattiM'tidharmaprajJApanAmupasampadyaaGgIkRtyAnuSThAnadvArataH 'jahApUraNo'tti bhagavatyabhihito bAlatapasvI sa yathA svasthAne putrAdisthApanamakarot tathA'yaM kRtavAnityarthaH / evaMcAsau kRtavAn viulaM asanapAnakhAimasAimaM uvakkhaDAvittA mittanAiniyagasambandhiparijaNaM AmantettAtaM mittanAiniyagasambandhiparijaNaM viuleNaM4 vatthagandhamallAlaGkAreNa ya sakkArettA sammANettA taraseva mittanAiniyagasambandhiparijaNassa purao jeTTaputtaM kuDumbe ThAvei ThAvitta'tti 'nAyakulaMsi'tti svajanagRhe / / 'uvakkhaDeu ti upaskarotu-rAdhyatu, 'uvavareu'tti upakarotu, siddhaM sad dravyAntaraiH kRtopakAram-AhitaguNAntaraM vidaghAtu mU. (15) tae NaM se AnaMde samaNovAsae jvAsagapaDimAo uvasampajjittA NaM viharai, paDhama uvAsagapaDimaM ahAsuttaMahAkappaM ahAmaggaM ahAtacaM sammaM kAraNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei / / tae NaM se AnaMde samaNovAsae doccaM uvAsagapaDimaM, evaM tacaM cautthaM paMcamaM chaTuM sattama aTThamaM navamaMdasamaM ekkArasamaMjAva ArAhei / / vR. 'paDhamaMtiekAdazAnAmAdyAmupAsakapratimAM-zrAvakocitAbhigrahavizeSarUpAmupasampadya viharati, tasyAzcedaM svruupm||1|| saGkAdisallavirahiyasammaddasaMNajuo ujo jntuu| sesaguNavippamukko esA khalu hoi paDhamA u / / ' samyagdarzanapratipattizca tasya pUrvamapyAsIt, kevalamiha zaGkAdidoSarAjAbhiyogAdyapavAdavarjitatvena tathAvidhasamyagdarzanAcAravizeSapAlanAbhyupagamena ca pratimAtvaM sambhAvyate, kathamanyathA'sAvekamAsaMprathamAyAH pratimAyAH pAlanena dvaumAsaudvitIyAyAH pAlanenaevaM yAvadekAdazamAsAnekAdazyaH pAlanena paJca sArdhAni varSANi pUritavAnityarthato vakSyatIti, na cAyamartho dazAzrutaskandhAdAvupalabhyate, zraddhAmAtrarUpAyAstatra tasyAH pratipAdanAt, 'ahAsutaMtisUtrAnatikrameNa 'yathAkalpa pratimAcArAnatikrameNa yathAmArga kSAyopazamikabhAvAnatikrameNa 'ahAtacaM ti yathAtattvaM darzanapratimetizabdasyAnvarthAnatikrameNa, __'phAseittispRzatipratipattikAle vidhinA pratipatteH pAlei'ttisatatopayogapratijAgaraNena rakSati sohei'ttizobhayati gurupUjApurassarapAraNakaraNena zodhayati vA niraticAratayA tIrei'ti pUrNe'pi kAlAvadhAvanubandhAtyAgAt 'kIrtayati tatsamAptI idamidaMcehAdimadhyAvasAneSu karttavyaM tacca mayA kRtamiti kIrtanAt 'ArAdhayati' ebhireva prakAraiH sampUrNeniSThAM nayatIti / / 'docaMti dvitIyAM vratapratimAm / idaM cAsyAH svpruupm||1|| "dasaNapaDimAjutto pAlento'Nuvvae niriyaare| anukampAiguNajuo jIvo iha hoi vayapaDimA / ' -'taccati tRtIyAM sAmAyikapratimAm, ttsvruupmidm||1|| . 'varadasaNavayajutto sAmaiyaM kuNi jo tisnyjaasu| ukkoseNa timAsaM esA saamaaiyppddimaa||' Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM-1, 277 // 2 // asiNagAvisa -'cautthaMti caturthI poSadhapratimAm, evNruupaam||1|| 'puvbodiyapaDimajuo pAlaijo posahaM tu sampuNNaM / aTThamicauddasAisu cauromAse cautthI saa||' 'paJcamati paJcamI pratimApratimAM, kaayotsrgprtimaamityrthH,svuurpNcaasyaaH||1|| 'sammamaNuvvayaguNavayasikkhAvayavaM thiro ya nANI y| __ aTThAmighauddasIsupaDimaMThAegarAiyaM // asiNANa viyaDabhoI maulikaDo divasabambhacArI ya / rAI parimANakaDo paDimAvajesu diyahesu // // 3 // jhAyai parimAe Thio tiloyapujje jiNe jiyksaae| niyadosapaJcaNIyaM annaM vA paMcajA mAsA / ' - 'chaTThiti SaSThI abrahmavarjanapratimAm, etatsvarUpaM caivam'pucodiyaguNajutto visesao vijiymohnnijjoy| vajjai abambhamegantao ya rAI pi thircitto|| // 2 // siGgArakahAvirao itthIe samaM rahammi no tthaai| cayai ya aippasaGgaM tahA vibhUsaMca ukkosaM // evaMjA chammAsA eso'higao u iyarahA dihuuN| jAvajIvaMpi imaM vajai eyammi logmmi|' -sattamiti saptamI sacittAhAravarjanapratimAmityarthaH, iyaM caivam-- // 1 // 'saccittaM AhAraM vajai asaNAiyaM niravasesaM / sesavayasamAuttojA mAsA satta vihipuvvaM / / " 'ahamiti aSThamI svayamArambhavarjanapratimAM, tdruupmidm||1|| __ 'vajai sayamArambha sAvajaM kAravei pesehi| vittinimittaM puvvayaguNajutto aTThajA mAsA / / ' -'navamiti navamIM bhRtakapreSyArambhavarjanapratimAm, sA ceyam pesehi ArambhaM sAvajaM kAravei no guruyaM / puvo iyaguNajutto nava mAsA jAba vihiNA u|| -'dasamiti dazamI uddiSTabhaktavarjanapratimAM, sA caivam 'uddikaDaM bhattaMpi vajae kimuya sesamArambhaM / so hoi u suramuNDo sihaliM vA dhArae koI / / // 2 // davvaM puTTho jANaM jANe iha vayai no ya no veti| puvvodiyaguNajutto dasa mAsA kAlamANeNaM // ' -"ekkArasamiti ekAdazI zramaNabhUtapratimAM, tatsvarUpaM caitt||1|| 'khuramuNDo loeNa va rayaharaNaM oggahaM ca ghettUNaM / samaNabbhUo viharai dhammaM kAeNa phaasento|| // 1 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 upAsakadazAGgasUtram 1/15 // 2 // evaM ukko seNaM ekkArasamAsa jAva viharei / ekkAhAipareNaM evaM savvattha pAeNaM / / ' iti mU. (16) tae NaM se AnaMde samaNovAsae imeNaM eyArUveNaM urAleNaM viuleNaM payattegaM paggahiyeNaM tavokammeNaM sukkejAva kise dhamaNisaMtae jaae| tae NaM tassa AnaMdassa samaNIvAsagassa annayA kayAi puvvarattA jAva dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhatthie 5 evaM khalu ahaM imeNaM jAva dhamaNisaMtae jAe, taM atthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakkAraparakkame saddhAdhiisaMvege, taMjAva tA me atthi uTTANe saddhAdhiisaMvege jAva ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jine suhatthI viharai tAva tA me seyaM kallaM jAva jalante apacchimamAraNantiyasaMlehaNAjhUsaNAjhUsiyassa bhattapAnapaDiyAivikkhayassa kAlaM aNavarka khamANassa viharittae, evaM sampehei 2 ttA kallaM pAu jAva apacchimamAraNaMtiya jAva kAlaM anavakakhaMmANe viharai // tae NaM tassa AnaMdassa samaNovAsagassa annayA kayAi subheNaM ajjhavasANeNaM subheNaM pariNAmeNaM lesAhiM visujjhamANIhiM tadAvaraNijjANaM kammANaM khaovasaNeNaM ohinANe samuppanne, puratthimeNaM lavaNasamudde paMcajoyaNasaiyaM khettaM jANai pAsai, / evaM dakkhiNaM paJcatthimeNa ya, uttareNaM jAva cullahimavantaM vAsagharapavvayaM jANai pAsai, ur3a jAva sohammaM kappaM jAgai pAsai, ahe jAva imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyacchuyaM narayaM caurAsIivAsasahassATThiiyaM jANai pAsai / mU. (17) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosarie, parisA niggayA, jAva paDigayA, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTThe aMtevAsI iMdabhUI nAmaM anagAre goyamagotteNaM sattussehe samacauraMsasaMThANasaMThie vajrarisahanArAyasaGghayaNe kaNagalaganidhasapamhagore uggatave dittatave tattatave ghoratave mahAtave urAle ghora guNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchUDharIre saMkhittaviulateulese chaTTaM chaTTeNaM anikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaMtavasA appANaM bhAvemANe viharai / taNaM se bhagavaM goyame chaTThakkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei biiyAe porisIe jhANaM jhAya, taiyAe porisIe aturiyaM acavalaM asaMbhaMte muhapattiM paDilehei 2 tA bhAyaNavatthAI paDilei 2 tA bhAyaNavatthAI pamajjai 2 tA bhAyaNAI uggAhei 2 ttA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namaMsai 2 tA evaM vyAsIicchAmi NaM bhaMte! tubbhehiM abbhaNuNNAe chaTThakkhamaNapAraNagaMsi vANiyagAme nayare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudAgassa bhikkhAyariyAe aDittae, ahAsu devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha / tae NaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa abbhaguNNAe samANe sama0 bhaga0 mahAvIrarasa aMtiyAo dUipalAsAo ceiyAo paDinikkhamai 2 ttA aturiyamacavalamasaMbhaMte jugaMtara pariloyaNAe diTThIe purao iriyaM sohemANe jeNeva vANiyagAme nayare teNeva uvAgacchai 2 ttA vANiya e uccanIyamajjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDai / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1, 279 tae NaM se bhagavaM goyame vANIyagAme nayare jahA pannattIe tahA jAva bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajjataM bhattapANaM samma paDiggAhei 2 ttA vANiyagAmAo paDiniggacchai 2 ttA kollAyassa sannivesassa adUrasAmanteNaM vIIvayamANe bahujaNasaI nisAmei, bahujaNo annamannassa evamAikkhai4-evaM khalu devANuppiyA! samaNassa bhagavao mahAvIrassa antevAsIAnaMde nAmaM samaNovAsae posahasAlAe apacchima jAva anavakakamANe vihri|| taeNaM tassa goyamassa bahujaNassa aMtieeyamaDhe soccAnisamma ayameyArUve ajjhathie 4-taM gacchAmiNaM AnaMdaM samaNovAsayaMpAsAmi, evaM saMpehei rattAjeNeve kolAe sannivesejeNeva AnaMde samaNovAsaejeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, taeNaM se AnaMde samaNovAsae bhagayaM goyama ejjamANaM pAsai rattA haTTa hiyae, bhagavaM goyamaM vaMdai namasai 2ttA evaM vayAsI evaM khalu bhaMte ! ahaM imeNaM urAleNaM jAvadhamaNisannae jAe, na saMcAebhi devANuppiyassa aMtiyaM pAunbhavittA NaM tikkhutto muddhANeNaM pAe abhivaMdittae, tunbhe NaM bhaMte ! icchAkAreNaM anabhioeNaM io caiva eha, jANaM devANuppiyANaM tikkhutto muddhANeNaM pAesudAmi namasAmi taeNaM se bhagavaM goyame jeNeva AnaMde samaNovAsae teNeva uvaagcchi| vR. 'urAleNa'mityAdivarNako meghakumAratovarNaka iva vyAkhyeyaH, yAvadanavakAMkSan vihrtiiti| mU. (18)tae NaM se AnaMde samaNovAsae bhagavao goyamassa tikkhutto muddhANeNaM pAesu caMdai namasai rattA evaM vayAsI-asthi NaM bhaMte ! gihaNo gihimajjhAvasantassa ohinANe samuppaJjai ?, hantA asthi| jaiNaMbhaMte! gihiNojAva samuppajai, evaM khalubhaMte! mamavi gihiNo gihimajjhAvasaMtassa ohinANe samuppanne-purathimeNaM lavaNasamudde paJca joyaNasayAiM jAva loluyaccuyaM narayaM jANAmi pAsAmi / taeNaM se bhagavaM goyame AnaMdaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-asthi NaM AnaMdA! gihiNo jAva samuppajai, no ceva NaM emahAlae, taM NaM tumaM AnaMdA ! eyarasa ThANassa Aloehi jAva tavokamma pddivjaahi| tae NaM se AnaMde samaNovAsae bhagavaM goyama evaM vayAsI-asthi NaM bhaMte ! jinavayaNe saMtANaM taccANaM tahiyANaM sabbhUyANaM bhAvANaM Aloijjai jAva paDivajjijjai ?, no iNaDhe samaDhe, jaiNaM bhante! jinavayaNe santANaM jAva bhAvANaM no AloijaijAva tavokammaM no paDivajjijaitaM NaM bhaMte ! tubbhe ceva eyarasa ThANassa Aloeha jAva paDivajaha / tae NaM se bhagavaM goyame AnaMdeNaM samaNovAsaeNaM evaM vutte samANe saMkie kaMkhie viigicchAsamAvanne AnaMdassa antiyAo paDinikkhamai 2ttA jeNeva dUipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2ttA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmante gamaNAgamaNAe paDikkamai 2 ttA esaNamaNesaNaM Aloei 2 tA bhattapANaM paDidaMsei 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai nasai 2 tA evaM vayAsI evaM khalu bhaMte ! ahaM tubbhehiM abbhaNunnAe taM caiva savvaM kahei jAva tae NaM ahaM saMkie 3 AnaMdassa samaNovAsagassa antiyAo paDiniskhamAmi 2 tA jeNeva ihaM teNeva havvamAgae, taM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 upAsakadazAGgasUtram 1/18 NaM bhaMte ! kiM AnaMdeNaM samaNovAsaeNaM tassa ThANassa AloeyavvaM jAva paDivaJjayavvaM udAhumae?, goyamA i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsI-goyamA ! tumaM cevaNaM tassa ThANassa Aloehi jAva paDivajAhi, AnaMdaM ca samaNovAsAyaM eyamaDheM khAmehi / ... taeNaM se bhagavaM goyame samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyamalu vinaeNaM paDisuNei 2ttA tassa ThANassa Aloei jAva paDivajai, AnaMdaM ca ramaNovAsayaM eyamaDheM khAmei / taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi bahiyA jaNavayavihAraM viharai vR. 'gihamajjhAvasantassa'ttigRhamadhyAvasataH, gehe vartamAnasyetyarthaH / / santANa' mityAdaya ekArthAH zabdAH // goyamA iti he gautama ! ityevamAmantryeti / / mU. (19) taeNaM se AnaMde samaNovAsae bahUhiM sIlavvaehiM jAva appANaMbhAvettA vIsaM vAsAiM samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekkArasa ya uvAsagapaDimAo sammaM kAeNaM phAsittA mAsiyAesaMlehaNAe attANaMjhUsittAsadibhattAiMaNasaNAechedettAAloiyapaDikate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNe vimANe devattAe uvpnne| ___tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAiM ThiI pannattA, tattha NaM AnaMdassavi devassa cattAri paliovamAI ThiI pnnttaa| AnaMde bhaMte! deve tAo devalavogAo AukkhaeNaM 3 anaMtaraMcayaMcaittA kahiMgacchihii kahiM uvavajihii ?, goyamA! mahAvidehe vAse sijjhihii / nikkhevo vR. nikkhevao'tti nigamanaM, yathA "evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva uvAsagadasANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannatteti bemi"H|| adhyayanaM-1 - samAptam muni dIparalasAgareNa saMzodhitA sampAdItA upAsakadazAGgasUtre prathama adhyayanasya amayadevasUri viracitA TIkA parisamAptA (adhyayanaM-2-kAmadevaH mU. (20) jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannate doccassa NaM bhante! ajjhayaNassa ke aTe pannate?, evaM khalu jaMbU ! taNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAmaM nayarI hotyA, punnabhadde ceie, jiyasattU rAyA, kAmadeve gAhAvaI, bhaddA bhAriyA, cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha buDDipauttAo, cha pavittharapauttAo, cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / smosrnnN| jahAAnaMdotahAniggao, taheva sAvayadhamma paDivaJjai, sAceva vattavvayA jAvajeTTaputtaM mittanAI ApucchittA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 tA jahA AnaMdo jAva samaNassa bhagavao mAvIrassa aMtiyaM dhammapannatti uvasampaJjittANaM vihri| mU. (21) taeNaM tassa kAmadevassa samaNovAsagassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsiege deve mAyI micchaddiDI aMtiyaM pAubbhUe, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM-2, 281 taeNaM se deve egaM mahaM pisAyarUvaM viuvvai, tassaNaM devassa pisAyasavassa ime eyArUve vaNNAvAse pannatte--sIsaM se gokilaasaMThANasaMThiyaM sAlibhasellasarisA se kesA kavilateeNaM dippamANA mahallauTTiyAkabhallasaMThANasaMThiyaM niDAlaM muguMsapuMSu va tassa bhumagAo phuggaphuggAo vigayabIbhacchadasaNAo sIsaghaDiviNiggayAiM acchINi vigayabIbhacchadasaNAI kaNNA jaha suppakattaraM ceva vigayabIbhacchadaMsaNijjA, uraapuDasannibhAsenAsA, jhusirAjamalacullisaMThANasaMThiyA do'vi tassa nAsApuDyA, ghoTayapuMchaM va tassa maMsUI kavilakavilAI vigayabIbhacchadasaNAI, uhAusasaceva lambA, phAlasarisAsentA, jiGamAjahA suppakattaraMceva vigayabIbhacchaMdasANijjA, halakuddAlaMsaThiyA sehaNuyA, gallakaDillaMcatassakhaTuMphuTTa kavilaM pharusaMmahallaM, muiGgAkArovame se khandhe, puravarakavADovame se vacche, koTThiyAsaMThANasaMThiyA do'vitassavAhA, nisApAhANasaMThANasaMThiyA do'vitassaaggahatthA, nisAloDhasaMThANasaMThiyAo hatthesuaGgulIo, sippipaDagasaMThiyA se nakkhA, hAciyapasevao vva uraMsi lambanti do'vi tassa thaNayA, poTTa ayakoTThao bva baTuM, pANakalandasarisA se nahI, sikkagasaMThANasaMThiyA se nete, kiNNapuDasaMThANasaMThiyA dovi tassa vasaNA, jamalakoTTiyAsaMThANasaMThiyA do'vitassaUrU, ajjuNaguTuMva tassa jANUiMkuDilakuDilAI vigayabIbhacchadasaNAI, janAo kakkhaDIo lomehiM uvaciyAo, aharIloDhasaMThANasaMThiyA do'vi tassa pAyA, -aharIloDhasaMThANasaMThiyAo pAesu aGgulIo, sippipuDasaMThiyA se nakkhA laDahamaDahajANue vigayabhaggabhuggabhumae avadAliyavayaNavivaranillAliyaggajIhe saraDakayamAliyAe unduramAlApani raNaddhasukayaciMdhe naulakayakannapUre sappakayavegacche apphoDante abhigajante bhImamukkaTTahAse nAnAvihapaMcavaNehiM lomehiM uvacie egaMmahanIluppalagavalaguliyaaya-sikusumappagAsaM asiMkhuradhAraM gAhAya jeNeva posahasAlAjeNeva kAmadeve samaNovAmae teNeva uvAgacchai 2 tA Asurate ruTTe kuvie caMDikkie misimisiyamANe kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI___haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA appatthiyapatthiyA durantapantalakaakhaNA hINapuNNacAuddasiyA hirisiridhiikittiparivajjiyA! dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayAmokkhakAmayA dhammakaMkhiyA puNNakaMkhiyA saggakhiyA mokkhakaMkhiyA dhammapivAsiyA puNNapivAsiyA saggapivAsiyA mokkhpivaasiyaa| -nokhalupakappaitavadevANuppiyA!jaMsIlAiMvayAiMveramaNAiMpaJcakkhANAiMposahovavasAI cAlittae vAkhobhittae vA khaMDittae vA bhaMjittae vA ujjhitae vA paricaittAe vA, taMjaiNaM tuma aja sIlAI jAva posahovavAsAiM na chaDDesina bhaMje si to te ahaM ajjha imeNaM nIluppala jAva asiNA khaMDAkhaMDiM karemi, jahA NaM tuma devANuppiyA! aduhavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM pisAyaraveNaM evaM vutte samANe abhIe atatthe aNubbigge akkhubhie acalie asambhante tusiNIe dhammajjhANovagae vihri| vR.athadvitIyekimapi likhyatepuvvarattAvarattakAlasamayaMsittipUrvarAtrazcAsAvapararAtrazceti pUrvarAtrApararAtraH, sa eva kAlasamayaH- kAlavizeSaH / tatra 'imeyArUve vaNNAvAse pannatte'tti varNakavyAso-varNakavistaraH,sIsaMti-ziraH 'se' tasya gokilA'ttigavAMcaraNArthaMyavaMzadalamayaM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGgasUtram 2/21 mahadmAjanaM tadgokilacaM yaducyate tasyAdhomukhIkRtasya yatsaMsthAnaM tena saMsthitaM, tadAkAramityarthaH, pustAkAntare vizeSaNAntaramupalabhyate vigayakappayanibhaM ti vikRto yo'laJjarAdInAM kalpa eva kalpakaH-- khaNDaM karparamiti tAtparyaM tannibhaM tatsadazamiti, kvacittu 'viyahakopparanibhaM' ti dRzyate, taJcopadezagamyaM, 'sAlimasellasarisA' vrIhikaNizazUkasamAH, 'se' tasyA 'kesA' vAlAH, etadeva vyanakti- 'kavilateeNaM dippamANA' piGgaladIptayA rocamAnAH 'uTTiyAka mallasaMThANasaMThiyaM uSTrikA mRNmayo mahAbhAjanavizeSastasyAH kamallaM - kapAlaM tasya yatsaMsthAnaM tatsaMsthitaM, 'niDAlaM' ti lalATaM, pAThAntare 'mahallauTTiyAkabhallasarisovame' mahoSTrikAyAkabhallasadazamityevamullekhenopamA-upamAnavAkyaM yatra tattathA, 'muguMsapuMchaM va' bhujaparisarpaviziSo musA sA ca khADahillatti sambhAvyate, tatsucchavat, 'tasye 'ti pizAcarUpasya 'bhumagAo 'tti dhruvau, prastutopamArthameva vyanakti 282 'phuggaphuggAo' tti parasparAsambaddharomike vikIrNavikIrNaromike ityarthaH, pustakAntare tu 'jaDilakuDilAo' tti pratItaM 'vigayabIbhacchadaMsaNAo' tti vikRtaM bIbhatsaM ca darzanaM rUpaM yayoste tathA, 'sIsaghaDiviNiggayANi' zIrSameva ghaTI tadAkAratvAt zIrSaghaTI tamyA vinirgate iva vinirgate ziroghaTImatikramya vyavastitatvAt 'akSiNI' locane, vikRtabIbhatsadarzane pratItaM, karNI zravaNI yathA zUrpakarttarameva- zUrpakhaNDameva nAnyathAkArau, TapparAkArAvityarthaH, vikRtetyAdi tathaiva 'urabma- puDasannibhA' urabhraH UraNastasya puDhaM nAsApuTaMtatsannibhA - tatsadhzI nAsA - nAsikA, pAThAntareNa - 'hurabmapuDasaMThANa saMThiyA' tatra hurabbhrA - vAdyavizeSastasyAH puTaM - puSkaraM tatsaMsthAnasaMsthitA, aticipiTatvena tadAkRtiH 'jhusira' tti mahArandhrA 'jamalacullIsaThANasaMThiyA' yamalayo:samasthitadvayarUpayoH cupallayoryatsaMsthAnaM tatsaMsthite dve api tasya nAsApuTe - nAsikAvivare, vAcanAntare 'mahallakubbasaMThiyA do'vi se kavolA' tatra kSINamAMsatvAdunanatAsthitvAcca 'kubbaM 'ti nimnaM kSAmamityarthaH, tatsaMsthitau dvAvapi 'se' tasya 'kapolI' gaNDau tatA 'ghoDaya'tti ghoTakapucchavad-azvavAladhivattasya - pizAcarUpasya ' zmazrUNi' kUrdhakezAH, tathA 'kapilakApilAni' atikaDArANi, vikRtAnItyAdi tathaiva, pAThAntareNa ghoDayapuMchaM va tarasa kavilapharusAo 'uddhalomAo dADhiyAo' tatra paruSe-karkazasparze Urdhvaromike na tiryagavagate ityarthaH daMSTrikeuttarauSTharomANi, 'oSThau' dazanacchadauuSTrasyeva lambI- pralambamAnI, pAThAntareNa 'uTThA se ghoDagassa jahA do'vi lambamANA' tathA phAlA - lohamayakuzAH tatsadhzA dIrghatvAt 'se' tasya 'dantA' dazanAH, jihvA yathA zUrpakarttarameva, nAnyathAkArA, vikRtetyAdi tadeva, pAThAntare 'hiGguluyayAukandarabilaM va tassa vayaNaM' iti dRzyate, tatra hiGguluko varNadravyaM tadrUpo dhAturyatra tat tathAvidhaM yatkandarabilaM - guhAlakSaNaM randhretadiya tasya vadanaM, 'halakuddAlaM' halasyoparitano bhAgaH tatsaMsthite - tadAkAre ativakradIrghe 'se' tasya 'haNuya' tti daMSTrAvizeSau, 'gallakaDillaM ca tassa' tti galU eva - kapola eva kaDillaM maNDakAdipacanabhAjanaM gallakaDillaM, caH samuccaye, 'tasya; ' pizAcarUpasya 'khaDDa' tti gartAkAraM, nimnamadhyabhAgamityarthaH, 'phuTTaM' ti vidIrNaM, anenaiva sAdhamyeNa kaDillamityupamAnaM kRtaM, 'kavilaM' ti varNataH 'pharusaM' ti sparzataH 'mahallaM' ti bahat, tathA mRdaGgAkAreNa - mardalAkRtyA uSamA yasya sa mRdaGgAkAropamaH ' se' tasya skandhaH - aMzadezaH, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM-2, 283 "puravare' ti puravarakapATopamaM 'se' tasya vakSaH-sthalaM, vistIrNatvAditi, tathA 'koSThikA' lohAdidhAtudhamanArthaM mRttikAmayI kuzUlikAtasyAyasaMsthAnaM tena saMsthitItasya dvAvapibAhU-bhujau, sthUlAvityarthaH,tathA nisApAhANe"ttimudgAdidalanazilAtatsaMsthitaupRthulatvasthUlatvA-bhyAMdvAvapi agrahastau-bhujayoragrabhUtau, karAvityarthaH, tathA 'nisAloDheti zilAputrakaH tatsaMsthAnasaMsthitA hastayoraGgulyaH,sthUlatvadIrghatvAbhyAM, tathA 'sippipuDaM'ti zuktisampuTasyaikaM dalaM tatsaMsthAnasaMsthitAstasya nakkha' ttinakhAH hastAGgulisambandhiH, vAcanAntaretuidamaparamadhIyate-'aDayAlagasaMThio uro tassaromaguvilo tti atra aDyA lagatti-aTTAlakaH prAkArAvayavaH sambhAvyate, tatsAdhamyaM corasaHkSAmatvAdineti, tathA pahAviyapasevaovva;'ttinApitaprasevaka ivanakhazodhakakSurAdibhAjanamiva urasi' vakSAsi 'lambete pralambamAnau tiSThataH dvAvapi tasya 'stanako vakSojau, tathA 'poTTa' jaTharaM ayaHkoSThakavat-lohakuzUlavataM-vartulaM, tathA pAnaM-dhAnyarasaMskRtaM jalaM yena kuvindAzcIvarANi pAyayanti tasya kalandaM-kuNDapAnakalandaM tatsadazI gambhIratayA 'se' tasya nAbhiH-jaTharamadhyAvayavaH, vAcanAntare'dhItaM 'bhaggakaDI vigayavaMkapaTTI asarisA dovi tassa phisagA' tatra bhagnakaTirvikRtavakrapRSThaH phisako-puttau, tathA 'zikkakaM dadhyAdibhAjanAnAM dorakamayamAkAze'valambanaM lokaprasiddhaMtasaMsthAnasaMsthitaM 'se' tasya netraM-mathidaNDAkarSaNarajjuH tahaddIrghatayA tannetraM zepha ucyate, tathA 'kiNNapuDasaMThANasaMThiya'tti surAgoNarUpataNDulakiNvabhRtagoNIpuTadvayasaMsthAnasaMsthitAvitisambhAvyate, dvApitasyavRSaNau-potrakI, tathA jamalakoTThiya' ttisamatayAvyavastApitakuzRlikAdvayasaMsthAnasaMsthitau dvAvapitasyaUrU-jaGke, tathA 'aJjuNaguTuM' vatti arjunaH-tRNavizeSastasya guTuM-stambastadvattasya jAnunI, anantaroktopamAnasya sAdharmya vyanakti-kuTilakuTile-ativakre vikRtabIbhatsadarzane, tathA 'jaGke' jAnunoraghovartinyau 'kakkhaDIo'tti kaThine, nirmAse ityarthaH, tathA romabhirupacite, tathA agharI-peSaNazilA tatsaMsthAnasaMsthitau dvAvapi tasya pAdau, tathA adharIloSTaH-zilAputrakaH tatsaMsthAnasaMsthitAH pAdayoragulyaH, tathA zuktipuTasaMsthitAH 'se' tasya paadaanggulinkhaaH|| kezAgrAnakhAgraM yAvadvarNitaM pizAcarUpam, adhunA sAmAnyena tadvarNanAyAha- 'laDahamaDahajANue ttiiha prastAvelaDahazabdena gantryAH pazcAdbhAgavartitaduttarAGgarakSaNArthayatkASThaMtaducyate, taca gatryAMzlathabandhanaM bhavati, evaM ca zlathasandhibandhanatvAllaDaha iva laDahe maDaheca sthUlatvAlpadIrdhatvAbhyA jAnunI yasya tattathA, vikRte-vikAravatyau bhagne--visaMsthulatayA bhugne-bakre dhruvI yasya pizAcarUpasya tattathA, ihAnyadapi vizeSaNacatuSTayaM vAcanAntare'dhIyate- 'masimUsagamahisakAlae' maSImUSikAmahipavatkAlaM 'riyamehavaNNe' jalabhRtameghavarNaM kAlamevetyarthaH, 'lamboDhe niggayadante' pratItameva, 'avadArie'tti tathA 'avadAritaM' vivRtIkRtaM vadanalakSaNaM vivaraM yena tattathA, tathA nilalitA' niSkAzitAagrajihvA-jihvAyA agrabhAgoyena tattathA tataHkarmadhArayaH, tathA zaraTaiH-kRkalAsaiH kRtA mAlikA-sakratuNDe vakSasi vA yena tattathA, -tathAunduramAlayA-mUSikajA pariNaddhaM parigataM sukRtaM-suSThuracitaMcihna-svakIyalAJchanaM yena tattathA tathA, nakulAbhyAM-gabhrubhyAM kRte karNapUre-AbharaNavizeSau yena tattathA, tathA sarpAbhyAM kRtaM vaikakSam-uttarAsaGgo yena tattathA, pAThAntareNa 'mUsagakayabhuMbhalae vicchuyakayavegacche Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 upAsakadazAGgasUtram 2/21 sappakayajaNNovaie' tatra bhuMbhalayetti-zekharaH vicchyAti-vRzcikAH yajJopavItaM-brAhmaNakaNThasUtraM, tathA abhinnamuhanayaNanakkhavaravagdhacittakattiniyaMsaNe' abhinnAH-avizIrNA mukhanayananakhA yasyAMsA tathAsAcAsauvaravyAghrasyacitrA-kaLUrAkRtizca-carmetikarmadhArayaH,sAnivasana-paridhAna yasya tattathA, 'sarasaruhiramaMsAvalittagatte sarasAbhyAM rudhiramAMsAbhyAmaliptaM gAnaM yasya tattathA, 'AsphoTayan' karAsphoTaM kurvan 'abhigarjan' dhanadhvani muJcan bhImo muktaH kRto'TTahAsohAsavizeSo yena tattathA, nAnAvidhapaJcavarNe romabhirupacitaM eka mahannIlotpalagavalagulikAtasIkusumaprakAzamasiMkSuradhAraMgRhItvAyatrapoSadhazAlA yatra kAmadevaH zramaNopAsakastatropAgacchati smeti, iha gavalaM-mahiSazTaGgaMgulikA-nIlIatasI-dhAnyavizeSaH asiH-khagaH kSurasyeva dhArA yasyAticchedakatvAdasau kSuradhAraH, ___ 'Asuratte ruDhe kuvie caMDikkie misImisIyamANe' tti ekArthAH zabdAHkopAtizayapradarzanArthAH, appatthiyapatthiyA' aprArthitaprArthaka durantAni-duSTAryavasAnAni prAntAni-asundagANi lakSaNAni yasya sa tathA 'hINapuNNacAuddasiya' tti hInAasampUrNA puNyA caturdazI tithirjanmakAle yasyasahInapuNyacaturdazakiH, tadAmantraNaM, zrIhIdhRtikIrttivarjiteti vyaktaM, tathA dharmaM zrutacAritralakSaNaM kAmayate-abhilaSati yaH sa dharmakAmaH, tasyAmantraNaM he dhammakAmayA!, evaM sarvapadAni, navaraM puNyaM-zabhaprakRtirUpaM karma svargaH-tatphalaMmokSo-dharmaphalaMkAGkSa-abhilASAtirekaH pipAsA-kAsatirekaH, evametaiH padairuttarottaro'lASaprakarSaevoktaH, "nokhalu ityAdi' nakhalu-naiva kalpate zIlAdIni calayitumiti vastusthitiH,kevalaM yadi tvaM tAnyadya na calayasi tato'haM tvAM khaNDAkhaNDikaromItivAkyArthaH,tatrazIlAni-aNuvratAni, vratAni-digvatAdIni, viramaNAnirAgAdiviratayaH, pratyAkhyAnAni-namaskArasahitAdIni, poSadhopavAsAn- AhArAdibhedena caturvidhAn, __-'cAlittae' bhaGgakAntarakaraNataH kSobhayituM' etatpAlanaviSayaM kSobhaM kartu, khaNDayituM dezato, bhaGkatuMsarvataH, 'ujjhituM sarvasyA dezAviratestyAgataH, parityaktuMsamyakatvasyApityAgAditi, 'aduhavasaTTe ttiArtasya-dhyAnavizeSasyayoduhaTTatti-durghaToduHsthagodurnirodhovazaH-pAratantryaM tena RtaH-pIDitaH ArtadurghaTavazAtaH,athavA Artena duHkhArtaH ArtaduHkhArtaH, tathA vazenaviSayapAratatryeNa RtaH-parigato vazAtaH, tataH karmadhAraya iti // .. abhIte ityaadiinyekaarthaanybhyprkrssprdrshnaarthaani|| mU. (22)taeNaM se deve pisAyarUve kAmadevaMsamaNovAsayaMabhIyaMjAvadhammajjhANIvagayaM viharamANaM pAsai ra ttA doccaMpi tacaMpi kAmadevaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyAjaiNaMtumaMajajAva vavarovijasithaeNaM se kAmadevesamaNovAsayeteNaM deveNaM docaMpi tacaMpievaM vutte samANe abhIe jAva dhammajjhANovagae viharai, taeNaM se deve pisAyasave kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai ra ttA AsurattetivaliyaM miuDiM niDAle sAhasa kAmadevaM samaNovAsayaM nIluppala jAvaasiNA khaMDAkhaMDiM karei, taeNaM se kAmadevesamaNovAsaetaMujjalaM jAvadurahiyAsaMveyaNaM samma sahai jAvaahiyAsei Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM-2, 285 vR. 'tivaliyaM' ti trilikAM bhrUkarTi-STiracanAvizeSaM lalATe 'saMhRtyavidhAyeti calayitumanyathAkartuM, calanaMca dvidhAsaMzayadvAreNa viparyayadvAreNaca, tatra kSobhayitumiti saMzayato, vipariNamayitumiti ca vipryytH|| mU. (23) tae NaM se deve pisAyasave kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 tAjAhe no saMcAei kAmadevaMsamaNovAsayaMnigaMthAopAvayaNAocAlittae vAkhobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe saMte taMte paritaMte saNiyaM saNiyaM paJcosakkai 2 tA posahasAlAo paDinikhamai ra tAdivbaMpisAyarUvaM vippaDahai 2 tAegaMmahaM divyaMhattirUvaM viuvvai sattaMgapaiTThiyaM samma saMThiyaM sujAyaM purao udaggaM piTThao varAha ayAkucchiM alambakuJchi palambalambodarAdharakaraM abbhuggayamaulamalliyAvimaladhavaladaMtaM kaMcaNakosIpaviTThadaMtaM ANAmiyacAvalaliyasaMvilliyaggasoMDaM kummapaDipunnacalaNaM pIsainakkhaM allINapamANajuttapucchaM mattaM mehamiva gulagulentaM maNapavaNajaiNavegaM divvaM hathiruvaM viuvvai 2 ttA ___ -jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 ttA kAmadevaM maNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA! samaNovAsayA taheva bhaNai jAvana bharcasa to te anna ahaM soMDAe giNhAmi ra ttA posahasAlAo nINemi ra ttA uI vehAsaMuvihAmi 2 tA tikkhehiM daMtamusalehiM paDicchAmira tAahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesulolemijahANaMtumaMaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM hatthirUveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaMjAva viharamANaM pAsai 2 tA doghaMpitaJcapi kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA! taheva jAva so'vi viharai, tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 ttA Asurutte 4 kAmadevaM samaNovAsayaM soMDAe giNhei 2 tA urlDa vehAsaM ubdhihai 2 tA tikkhehiM dantamusalehiM paDicchai 2 ttA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolei, tae NaM se kAmadeve samaNovAsaetaM ujjalaM jAva ahiyAsei / vR. zrAntAdayaH samAnArthAH, 'sattaMgapaiDiya' ti saptAGgAni-catvAraH pAdAH karaH pucchaM ziznaM ceti etAni pratiSTitAni-bhUmau lagnAni yasya tattathA, 'samma' mAMsopacayAtsaMsthitaM gajalakSaNopetasakalAGgopAGgatvAtsujAtamiva sujAtaM pUrNadinajAtaM 'purao agrata udagraM-uccaM, samucchritazira ityarthaH, 'pRSThataH' pRSThadeze varAhaH-zUkaraH sa iva varAhaH, prAkRtatvAnnapuMsakaliGgatA, ajAyAiva kukSiyasya tadajAkukSi, alambakukSi balavattvena pralambo-dIrgholambodarasyevagaNapateriva adharaH-oSTaH karazca-hasto yasya tatpralambalambodarAdharakara, abhyudgatamukulAjAtakuDamalA yAmallikA-vicakilastadvat vimaladhavalau dantau yasyaathavA prAkRtatvAnmAllikAmukulavadabhyudgatau unnatau vimaladhavalaucadantau yasya tadabhyudgatamukulamallikAvimaladhavaladantaM, kAJcanakozIpraviSTadantaM, kozI-pratimA AnAmitam-ISannAmitaM yaccApaM dhanustadvadyA lalitA ca-vilAsavatI saMvollitAca-velantIsaGkocitAvAagrazuNDA-zuNDAgraMyasya tattathA, kUrmavatkRrmAkArAH pratipUrNAzcaraNA yasya tattathA, viMzatinakhaM, AlInapramANayuktapucchAmiti kaThyam / / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 upAsakadazAGgasUtram 2/24 ___ mU. (24) tae NaM se deve hathirUve kAmadevaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei jAva saNiyaM saNiyaM paJcosakkai 2 ttA posahasAlAo paDinikkhamai 2 tA divvaM hatyirUvaM vippajahai 2 tA ega mahaM divvaM sapparUvaM viuvvai uggavisaM caMDavasaM ghoravisaM mahAkAyaM masImUsAkAlagaM nayanavisarosapuNNaM aMjaNapuMjanigarappagAsaM rattacchaM lohiyaloyaNaM jamalajuyalacaMDalajIhaM dharaNIyaveNibhUyaM ukkaDaphuDakuDilajaDilakakkasaviyaDaphaDADovakaraNadacaachaMlohAgaradhammamANadhamadharmatadhosaMaNAgaliyativvacaMDarosaMsapparUvaMviubvai2 tAjeNeva posahasAlAjeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 tA kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA jAvana bhaMjesi to te ajeva ahaM sarasarassa kAyaM dUruhAmi 2 tApacchimeNaMbhAeNaM tikkhutto gIvaM veDemira tA tikkhAhiM visaparigayAhiM dADhAhiMuuraMsicevanikuTTemi jahANaM tuma aduhavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavaroviJjasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM sapparaveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, so'vidoccaMpitaJapi bhaNai, kAmadevo'vijAva viharai, taeNaM se devesapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 tA Asurutte 4 kAmadevassa samaNovAsayassa sarasarassa kAyaMduruhai 2 tA pacchimabhAyeNaM tikhutto gIvaM veDhei 2 tA tikkhAhiM visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuTTei, tae NaM sa kAmadeve samaNovAsaetaM ujjalaM jAva ahiyaasei| vR. 'uggAvisaM' ityAdIni sarparpavizeSaNAni kvacidyAvacchabdopAttAni kvaciMtsAkSAduktAni dRzyante, tatra ugraviSaM-duradhisahyaviSaM, caNDaviSaalpakAlenaivadaSTazarIravyApakaviSatvAt, ghoraviSaM mArakatvAt, mahAkAyaM-mahAzarIraM, maSIbhUmASAkAlakaM, nayanaviSeNa-dRSTiviSeNa roSeNa ca pUrNa nayanadhiparopapUrNaM, aJjanapuJjAnAM-kajalotkarANAMyonikaraH-samUhastadvatpUrakAzo yasya tadAnapuJjanikaraprakAzaM, raktAkSaMlohitalocanaM, yamalayoH-samasthayoyugalaM-dvayaMcaJcalacalantyoHatyarthaM capalayorjihyayoryasya tadyamalayugalacAlajihyaM dharaNItalasya veNIva kezabandhavizeSa iva kRSNatvadIrghatvAbhyAmiti dharaNatilaveNibhUtam utkaTonAbhibhavanIyatvAt sphuTo-vyaktoM bhAsuratayAzyatvAt kuTilovakratvAt jaTilaH kezasaTAyogAt karkazo-niSThuronamratAyAabhAvAt vikaTo-vistIrNo yaH sphaTTopaH-phaNADambaraMtatkaraNe dakSaM utkaTasphuTakuTilajaTilakarkazavikaTasphaTThopakaraNadakSaM, tathA 'lohAgaradhammamANadhamadhamentaghosa' lohAkarasyeva dhbhAyamAnasyabhastrAvetonoddIpya-mAnasya dhamadhamAyamAnasya-dhamadhametyeMzabdAyamAnasya ghoSaH-zabdoyasya tattathA, ihacavizeSyasyapUrvanipAtaHprAkRtatvAditi, 'aNAgalivativvapayaNDarosaM' anAkalitaHapramito'nargalitovAniroddhamazakyastIvrapracaNDa:-atiprakRSToroSoyamya tattathA, 'sarasarassa' tti laukikAnukaraNa-bhASA, 'pacchimeNaM bhAeNaM' ti pucchenetyarthaH, 'nikuTTemi tti nikuTTayAmi prahaNmi 'ujjalaM' ti ujjvalAM vipakSalezenApyakalaGgitA, vipulAM zarIravyApakatvAt, karkazAM karkazadravyamivAniSTAM, pragADhAM-prakarSavatIMcaNDAM-raudrAMduHkhAMduHkharUpA, nasukhAmityarthaH kimuktaM bhavati-'durahiyAsaM' ti duradhisahyAmiti / mU.(25) tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 ttA jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM niggaMthAo pAvayaNAo cAlitae vA khobhittae vA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM -2, 287 vipariNAmittae vA tAhe saMte 3 saNiyaM saNiyaM paJcosakkai 2 ttA posahasAlAo paDinikkhamai 2 ttA divvaM sapparUvaM vippajahai 2 ttA egaM mahaM divvaM devarUvaM viuvvai hAravirAiyavacchaM jAva dasa disAo ujjovemANaM pabhAsemANaM pAsAIyaM darisaNijjaM abhirUvaM paDirUvaM divvaM devarUvaM viuvvai 2ttA kAmadevarasa samaNovAsayasassa posahasAlaM aNuSpavisai 2 ttA aMtalikkhapaDivatre sakhikhiNiyAI paMcavaNNA vatthAI pavaraparihie kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI- "haMbho kAmadevA samaNovAsayA ! dhatre si gaM tumaM devANuppiyA ! sapuNNe kayatthe kayalakkhaNe suladdhe NaM tava devANuppiyA mANussae jammajIviyaphale, jassa NaM tava niggaMthe pAyavaNe imeyAruvA paDivattI laddhA pattA abhisamannAgayA / evaM khalu devANuppiyA ! sakke devinde devarAyA jAva sakkaMsi sIhAsaNaMsi caurAsIIe sAmANiyasAhassINaM jAva annesiM ca bahUNaM devANa ya devINa ya majjhagae evamAikkhai 4 - evaM khalu devA ! jambuddIve dIve bhArahe vAse caMpAe nayarIe kAmadeve samaNovAsaye posahasAlAe posahiyabaMbhacArI jAva dabbhasaMdhArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapannattiM uvasaMpajittANaM viharai, no khalu se sakkA keNai deveNa vA dAnaveNa vA jAva gaMdhavveNa vA niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA, tae NaM ahaM sakkassa deviMdassa devaranno eyamahaM asaddahamANe 3 ihaM havvamAgae, taM aho NaM devANuppiyA ! iDDI 6 laddhA, 3, taM diTThA gaM devANuppiyA ! ihI jAva abhisamannAgayA, taM khAmiNaM devAppiyA ! khamaMtu majjha devANuppiyA ! khaMtumarahaMti NaM devANuppiyA nAiM bhujjo karaNayAettikaDa pAyavaDie paMjaliuDe eyamahaM bhujo bhujjo khAmei 2 ttA jAmeva disaM pAublUe tAmeva disaM paDigae, taNaM se kAmadeve samaNovAsae niruvasaggaM tikaDDa paDimaM pArei / vR. 'hAravirAiyavaccha' mityAdI yAvatkaraNAdidaM dRzyaM - kaDagatuDiyathammiyabhuyaM aGgadakuNDalamaTThagaNDatalakaNNapIDhadhAraM vicittahatthAbharaNaM vicittamAlAmauliM kallANagapavaravatyaparihiyaM kallANapagavaramallANulevaNadharaM bhAsurabondi palambavaNamAladharaM divveNaM vaNNeNaM divveNaM gandheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saGghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDIe divvAe juIe divvAe pAe divvAe chAyAe divvAe adhIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe tti kaNThyaM navaraM kaTakAni - kaGkaNavizeSAH tuTitAni - bAhurakSakAstAbhiratibahutvAtstaMbhitI - stabdhIkRtau bhujau yasya tattathA, aGgade ca-keyUre kuNDale ca pratIte, mRSTagaNDatale ghRSTagaNDe ye karNApIDhAbhidhAne kaNAbharaNe te ca dhArayati yattattathA, taca vicitramAlApradhAno mauliH - makuTaM mastakaM vA yamya tattathA, kalyANakama anupahataM pravaraM vastraM parihitaM yena tattathA, kalyANakAni-pravarANi mAlyAnikusumAni anulepinAni ca dhArayati yattattathA, bhAsvarabondIkaM - dIptazarIraM, pralambA ya vanamAlAAbharaNavizeSastAM dhArayati yattattathA, divyena varNena yuktamiti gamyate, evaM sarvatra, - - navaraM RddhayA-vimAnavastrabhUSaNAdikayA yuktayA - iSTaparivArAdiyogena prabhayA - prabhAvena chAyA - pratibimbena arciSA - dIptijvAlayA tejasA - kantyA lezyayA- AtmapariNAmena, udyotayat-prakAzayat-prabhAsayat-zobhayaditi, prAsAdIyaM cittAhlAdakaMdarzanIyaM yatpazyaccakSurna Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 upAsakadazAGgasUtram 2/25 zrAmyati abhirUpaM-manojJapratirUpaM-draSTAraM draSTAraM pratirUpaM yasya 'vikuvya'-vaikriyaM kRtvA 'antarikSapratipannaH' AkAzasthitaH sakiGkiNIkAni' kSudraghaNTikopetAni, 'sakkedevinde' ityAdauyAvatkaraNAdidaMzyaM vajapANIpurandaresayakkaUsahassakkhemaghavaM pAgasAsaNedAhiNaSTalogAhivaIbattIsavimANasayasahassAhivaIerAvaNavAhaNesurinde arayambaravasthadhareAlaiyamAlamauDenavahemacArucittacaJcalakuNDalavilihijjamANagaNDebhAsuravondIpalambavaNamAle sohamme kappe sohammavaDiMsae vimANe sabhAe sohammAe' tti, zakrAdizabdAnAMcavyutpatyarthabhedena bhinnArthatA draSTavyA, tathAhi-zaktiyogAcchanaH, devAnAM paramezvaratvAddevendraH, devAnAMmadhye rAjamAnatvAt-zobhamAnatvAddevarAjaH, vajrapANiH-kulizakaraH, puraM-asurAdinagaravizeSastasyadAraNAtpurandaraH,tathARtuzabdenehapratimA vivakSitAH,tataH kArtikazreSThitvezataMkratUnAm-abhigrahavizeSANAM yasyAsau zatakraturiticUrNikAravyAkhyA, tathA paJcAnAM mantrizatAnAM sahamakSNAM bhavatIti tadyogAdasau sahanAkSaH, tatathA maghazabdeneha meghA vivakSitAH te yasya vazavartinaH santi samaghavAn, tathA pAko nAma valavAMstasya ripuHtacchAsanAtpAkazAsanaH, lokasyArddham-ardhaloko dakSiNo yo'rddhalokaH tasya yo 'dhipatiH sa tathA, erAvaNavAhaNeairAvato-hastI sa vAhanaM yasya sa tathA, suSTu rAjante ye te surAsteSAmindraH-prabhuH surendraH, surANAM-devAnAM vA iMdraH sureMdraH, pUrvatra devendratvena pratipAditvAt, anyathA vA punaruktaparihAraH kAryaH,arajAMsi-nirmalAniambaramAkAzaM tadvadacchatvena yAni tAnyambarANi tAni ca vastrANi ca 2 tAni dhArayati yaH sa tathA, AlagitamAlamAropitagamukuTaMyasya satathA, naveivanavehemnaH-suvarNasya sambandhinIcAruNIzobhane citre-citravatI caJcale ye kuNDale tAbhyAM vilikhyamAnau gaNDI-kapolau yasya sa tathA, zeSa prAgiveti, sAmANiyasAhassINa miha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'tAyattIsAe tAyattIsagANaM cauNhaM logapAlANaMaTThaNhaMaggamahisINaM saparivArANaM tiNhaM parisANaM sattaNhaManiyANaMsattaNhaM aniyAhivaINaM cauNhaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaM' ti, tatratrayastriMzAH-pUjyA mahattarakalpAH, catvAro lokapAlAHpUrvAdidigadhipatayaH somayamavaruNavaizravaNAkhyAH, aSTauagramahiSyaH-pradhAnabhAryAH, tatparivAraH pratyekaMpaJcasahasrANi, sarvamIlane catvAriMzatsahasrANi, tiHpariSadaH-abhyantarAmadhyamA bAhyAca,saptAnIkAni-padAtigajAzvarathavRSabhabhedAtpaJcasAGgrAmikANi, gandharvAnIkaMnATyAnIkaMcetisapta, anIkAdhipatayazca saptaMvaipradhAnaH pattiHpradhAno gaja evamanye'pi, AtmarakSA-aGgarakSAsteSAM cataH sahasrANAM caturazItyaH / ___ AkhyAtisAmAnyato bhASate vizeSataH, etadeva prajJApayati prarUpayatIti padadvayena krameNocyata iti, deveNave'tyAdI yAvatkaraNAdevaM draSTavyaM 'jakkheNa vA rakkhaseNa vA kinnareNa vA kimpuriseNa vA mahorageNa vA gandhabveNa vA' iti / / 'iTI' ityAdi yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'juI jaso balaM vIriyaM purisakkAraparakkame tti|| nAI bhujokaraNayAe na-naiva, AItinipAtovAkyAlaGkAre avadhAraNevA, bhUyaHkaraNatAyAM-punarAcaraNe na pravartidhye iti gamyate / / mU. (26) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, taeNaM se kAmadeve samaNovAsae imIse kahAe jAva laDhe samANe evaM khalu samaNe bhagavaM Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM-2, 289 mahAvIre jAva viharaita seyaMkhalu mama samaNaMbhagavaM mahAvIraM vaMdittA namaMsittAtao paDiniyattassa posahaM pArittaettikaTTa evaM saMpehei 2 tA suddhappAvesAI vatthAI jAva appamahaggha0 jAva maNussavaggurAparikkhittesayAogihAo paDinikkhamai ra tApanagarimajhamajheNaM niggacchai 2 sAjeNeva puNNabhadde ceie jahA saMkho jAva pajjuvAsai / taeNaM samaNe bhagavaMmahAvIre kAmadevassa samaNovAsayasa tIse yajAvadhammakahA samattA vR. 'jahA saMkhe'tti yathA zaGkhaH zrAvako bhagavatyAmabhihitastathA'yamapi vaktavyaH, ayamabhiprAyaH-anye paJcavidhamabhigamaMsacittadravyavyutsargAdikaM samavasaraNapraveze vidadhati, zaGkhaH punaH poSadhikatvena sacetanAdidravyANAmabhAvAttanna kRtavAn, ayamapi pauSadhika iti zaGkenopamitaH / / yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM-'jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 ttA vaMdai namasai 2 ttA naccAsanne nAidUre sussUsamANenamaMsamANeabhimuhe paJjaliuDepajjuvAsaitti / 'tae NaMsamaNe 3 kAmadevarasa samaNovAsavassa tIse ya' ita Arabhya aupapAtikAdhItaM sUtraMtAvadvaktavyaM yAvaddharmakathA samAptA pariSacca pratigatA, taccaivaM savizeSamupadazyate-'taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNovAsayassa tIse ya mahaimahAliyAe-tasyAzca mahAtimahatyA ityarthaH / 'isiparisAe muniparisAe jai parisAe' tatra pazyantIti RSayaH avadhyAdijJAnavantaH, munayo-vAcaMyamAH, yatayo-dharmakriyAsuprayatamAnAH, anegasayavaMdAe' anekazatapramANAnivRndAni yasyAMsA tathA anegasayavandaparivArAe' anekazatapramANAni yAni vRndAni tAni vRndAni parivAro yasya / sAtathA, tasyAH dharmaM parikathayatIti sambandhaH, kimbhUto bhagavAn ? -'ohabale aibbale mahabbale oghavala:-avyavacchinnavalaH atibala:-atikrAntAzeSa puruSAmaratiryagbalaH,mahAbala:apramitabalaH, etadeva prapaJcayate-'aparimiyabalaviriyateyamAhappakaMtijutte' aparimitAni yAnibalAdIni tairyukto yaH sa tathA, tatra balaM-sArIraH prANaH vIrya-jIvaprabhavaH tejo-dIptiH mAhAtmyaM-mahAnubhAvatA kAntiH-kAmyatA 'sArayanavamehathaNiyamahuranigghosa- dundubhisare' zaratkAlaprabhavAbhinavameghazabdavanmadhuro nirghoSo yasya dundubheriva ca svaro yasya sa tathA, -'urevitthaDAe' urasi vistRtayA uraso vistIrNatvAt sarasvatyeti sambandhaH, 'kaNDe pavaTTiyAe' galavivarasya vartulatvAt, sire saGkilAe' mUrdhani saGkIrNayA,AyAmasya mUrjA skhalitatvAt, 'agaralAe' vyaktavarNayetyarthaH, 'amammaNAe' anavarakhaJcayamAnayetyarthaH, savvakkharasannivAiyAe' sarvAkSarasaMyogavatyA puNNarattAe' paripUrNamadhurayA 'savvamAsANugAmiNIe' sarassaIe-bhaNityA 'joyaNanIhAriNAsareNaM' yojanAtikrAmiNAzabdena, addhamAgahAebhAsAe bhAsaiarahAdharmaparikahei,' ardhamAgadhI bhASA yasyAM rasorlazaumAgadhyA mityAdikaMmAgadhabhASAlakSaNaM paripUrNa nAsti, bhASate sAmAnyena bhaNati, kiMvidho bhagavAn ? arhan-pUjito pUjocitaH, arahasyo vA sarvajJatvAt, kaM? 'dharma' zraddheyajJeyA-nuSThevastuzraddhAnatrAnAnuSThAnarUpaM / tathAparikathayatiazeSavizeSakathaneneti tathA tesisavvesiMAriyamaNAriyANaMagilAe dhammAikkhaI' na kevalaM RSiparSadAdInAM, ye vandanAdyarthamAgatAsteSAM ca sarveSAmAryANAm719 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 upAsakadazAGgasUtram 2/26 aarydeshotpnnaanaamnaaryaannaaN-mlecchaanaamglaanyaa-akhedeneti|| 'sA'vi yaNaM addhamAgahA bhAsA tesiM AriyamanAriyANaM appaNo bhAsAe pariNAmeNaM pariNamaI svabhASApariNAmenetyarthaH,dharmakathAmevadarzayati-'asthi loe asthialoe evaM jIvA ajIvA bandhe bhokkhe puNNe pAve Asave saMvare veyaNA nijarA' eteSAmastitvadarzanena zUnyajJAnanirAtmadvaitaikAntakSaNikanityavAdinAstikAdikudarzananirAkaraNAt pariNAmivastupratipAdanena sakalaihikAmuSmikakriyANAmanavadyatvamAveditaM, tathA asthiarahaMtAcakkavaTTI baladevA vAsudevA naragA neraiyA tirikkhajoNiyA tirikkhajoNiNIo mAyA piyA risao devA devaloyA siddhI siddhA parinivvANe parinivvuyA' siddhiH-kRtakRtyatA parinirvANaM-sakalakarmakRtavikAravirahAdatisvAsthya evaM siddhaparinirvRtAnAmapi vizeSo'vaseyaH / / - tathA atthi pANAivAe musAvAe adinnAdANe mehuNe pariggahe, asthi kohe, mANe mAyA lobhe pejje dose kalahe abbhakkhANe pesunne arairaI paraparivAe mAyAmose micchAdasaNasalle, asthi pANAivAyaveramaNe jAva kohavivege jAva micchAdasaNasallavivege, kiMbahunA ? savvaM asthivaM asthitti vayai, savvaM nasthibhAvaM nasthitti vayai, suciNNA kammAsuciNNaphalAbhavanti' sucaritAHkriyAdAnAdikAH sudhIrNaphalAH-puNyaphalA bhavantItyarthaH, 'ducciNNA kammAducchiNNaphalA bhavanti, 'phusai puNNapAve' badhnAtyAtmA zubhAzubhakarmaNI, na punaH sAGkhyamateneva na badhyate, 'paJcAyanti jIvA' pratyAjAyante utpadyante ityarthaH, 'saphale kallANapavae' iSTAniSTaphalaM zubhAzubhaM karmetyarthaH, 'dhammamAikkhai' anantaroktaM jJeyaddheyAnazraddhAnarUpamAcaSTe ityarthaH, tathA -'iNamevaniggaMthepAvayaNesacce' idameva pratyakSaM nairgranthaMpravacana-jinazAsanasatyaM sadbhUtaM kaSAdizuddhatvAtsuvarNavat 'anuttare' avidyamAnapradhAnataraM 'kevalie advitIyaM 'saMsuddhe nirdoSa 'paDipuNNe sadguNabhRtaM neyAue' naiyAyikaMnyAyaniSThaM sallagattaNe' mAyAdizalyakartanaM siddhimagge' hitaprAptipathaH 'muttimagge' ahitavicyuterupAyaH, 'nijANamagge' siddhikSetrAvAptipathaH parinivvANamagge' karmAbhAvaprabhavasukhopAyaH, sabvadukkhappahINamagge sakaladuHkhakSayopAyaH, idamevapravacanaM phalataHprarUpayati- 'itthaM ThiyAjIvAsijhaMti niSThitArthatayAbujhaMtikevalitayAmuJcanti-karmabhiH parinivvAyanti svathIbhavanti, kimuktaM bhavati ?-savvadukkhANamantaM karenti, egacA puNa ege bhayantAro, ekAcyA advitIyapUjyAH saMyamAnuSThAne vA asazIarvA-zarIraM yeSAM te ekArthAH, tepunareke kecanayenasidhyanti te bhaktAro-nirgranthapravacanasevakA bhadantA vA-bhaTTArakA bhayatrAtAro vA, 'puvvakambhAvaseseNaM annataresu devalogesu devattAe uvavattAro bhavanti mahiDDiesumahajjuiesu mahAjasesu mahAbalesu mahANubhAvesu mahAsukkhesudUraGgaesu ciraTiiesu, te NaM tattha devA bhavanti mahiDDiyAjAvacirahiiyA hAravirAiyavacchA kaDagatuDiya-thammiyabhuyA aGgadakuNDalamaTTagaNDatalakaNNapIDhadhArA vicittahatyAbharaNA vicittamAlAma- ulImauDA--vidIptAni vicitrANi vA 'maulI'ttimukuTavizeSaH kallANapavaravatthaparihiyA kallANagapavaramallANulevaNadharA bhAsurabondI palambavaNamAlAdharA divveNaM vavveNaM divveNaM gandheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saGghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iTTIe divvAe juIe divyAe pabhAe divvAechAyAe divvAe acIe divveNaM teeNaMdivyAe lesAedasa disAoujjoemANApabhAsemANA gaikallANADhiikallANAAgamesibhaddA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-2, 291 // 3 // pAsAIyA darasaNijjA abhirUvA paDirUvA, tamAikkhaI' yadetat dharmaphalaM tadAkhyAti, __ -tathA 'evaMkhalucauhiMThANehiMjIvAneraiyattAekammaMpakarenti, eva'mitavakSyamANaprakAreNeti, neraiyattAe kammaM pakarettA neraiesu uvavajanti, taMjahA-mahArambhayAe mahApariggahayAe paJcendiyavaheNaM kuNimAhAreNaM' 'kuNimaM' ti mAMsaM, evaM ca eeNaM abhilAveNaM tirikkhajoNiesu mAilayAealiyavayaNeNaM ukkaJcaNayAevaJcaNayAe, tatramAyA-vaJcanabuddhiHutkaJcanaM-mugdhavaJcanapravRttasya samIpavartividagdhacittarakSaNArthaM kSaNamavyApAratayA avasthAnaM, vaJcanaM-pratAraNaM ||mnnuusesu pagaibhaddayAe pagaiviNIyayAe mANukkosayAe amacchariyAe, prakRtibhadrakatA-svabhAvata evAparopatApitA, anukrosho-dyaa| devesu sarAgasaMjameNaM saMjamAsaMjameNaM akAmanijjarAe vAlavatokammeNaM, tamAikkhai / / yadevamuktarUpaM nArakatvAdinibandhanaM tadAkhyAtItyarthaH / tathA -- // 1 // jaha jaha narayA gammantI je narayA jAya veyaNA nre| sArIramANasAiMdukkhAi tirikkhajoNIe / // 2 // mANussaMca aniccaM vaahijraamrnnveynnaapurN| deve ya devaloe devehiM devasokkhAI / / naragaMtirikkhajoNiM mANusabhAvaM ca devalogaM ca / siddhiM ca siddhivasahiM chajjIvaNiyaM prikhei|| // 4 // jaha jIvA bajjhantI muccantI jaha ya saGkilissanti / jaha dukkhANaM antaM karenti keI apddibddhaa|| // 5 // aTTA aTTiyacittA jaha jIvA dukkhasAgaramuventi / jaha veraggamuvagayA kammasamuggaM vihaaddenti|| ArtAH-zarIrato duHkhitAH ArtitacittAH-zokAdipIDitAH, ArtAdvA dhyAnavizeSadArtitacittA iti| // 6 // jaha rAgeNa kaDANaM kammANaM pAvao phalavivAgo / jaha ya parihINakammA siddhA siddhalayamuventi // athAnuSTheyAnuSThAnalakSaNaM dharmamAha-'tameva dhammaM duvihamAhAkkhiyaM' yena dharmeNaM siddhA, siddhAlayamupayAnti sa eya dharmo dvividha AkhyAta ityarthaH, jahA AgAradhammaMca anagAradhamaMca, anagAradhammoiha khalu savvao sarvAndhanadhAnyAdiprakArAnAzritya 'savvattAe' sarvAtmanA, sarvairAtmapariNAmairityarthaH, agArAo anagAriyaM pavvaiyassa savvAo pANAivAyAo veramaNaM, evaMmusAvAyAoadinnAdANamehuNapariggaharAIbhoyaNAoveramaNaM, ayamAuso! anagArasAmAie dhamme pannate, eyassa dhammassa sikkhAe uvaTThie nigganthe vA nigganthI vA viharamANe ANAe ArAhae bhvi| agAradhammaM duvAlasavihaM Aikkhai, taMjahA-paJcANuvvayAI tiNNi guNavvayAI cattAri sikkhAvayAI, paJca aNuvvayAI taMjahA-thUlAo pANAivAyAo gheramaNaM evaM musAvAyAo adinnAdANao sadArasantose icchAparimANe, tiNNi guNavvayAI taMjahA-aNaTThAdaNDaveramaNaM Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 upAsakadazAGgasUtram 2/26 disivvayaM uvabhogaparibhogaparimANaM, cattAri sikkhAvayAI taMjahA-sAmAiyaM desAvagAsiyaM posahovavAso atihisaMvibhAgo, apacchimamAraNantisaMlehaNAjhUsaNAArAhaNA, ___ ayamAuso!AgArasamAiedhamme pannatte, eyarasa dhammassa sikkhAe uvaDiesamaNovAsae samaNovAsiyA vA viharamANe ANAe ArAhae bhavai / / tae NaM sA mahaimahAliyA maNUsaparisA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamma soccAnisamma haTTatuTTajAva hiyayA uThAeuTei2 ttAsamaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2 ttA vaMdai namasai 2 ttA atthegaiyA muMDA bhavittA agArAoanagAriyaM pavvaiyA, atthegaiyA paJcaNuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaMduvAlasavihaM gihidhamma paDivannA, avasesA NaM parisA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI suyakkhAe NaM bhaMte ! niggaMthe pAcayaNe, evaM supannatte bhedataH, subhAsie vacanavyaktitaH, suviNIe suSTuziSyeSu viniyojanAt, subhAvie tattvabhaNanAt, anuttare bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe, dhammaMNaMAikkhamANA uvasamaMAikkhaha, krodhAdinigrahamityarthaH, uvasamaMAikkhamANA vivegaM Aikkhaha, bAhyagranthatyAgamityarthaH, vivegaMAikkhamANAveramaNaMAikkhaha, manonivattimityarthaH, veramaNaM AikkhamANA akaraNaM pAvANaM kammANaM Aikkhai, dharmamupazamAdisvarUpaM brUtheti hRdayaM, natthiNaM anne koi samaNe vA mAhaNe vA je erisaM dhammamAivikhattae, prabhuriti zeSaH, kimaGga puNa etto uttarataraM?, evaM vadittA jAmeva disaMpAubbhUyA tAmeva disaM paDigayatti / / mU. (27) kAmadevAi! samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI se nUnaM kAmadevA! tuma puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve aMtie pAunbhUe, tae NaM se deve egaM mahaM divvaM pisAyarUvaM viuvvai 2 tA Asurutte 4 ega mahaM nIluppala jAva asiM gahAya tuma evaM vayAsI-haM bho kAmadevA! jAva jIviyAo vavarovijjhasi, taM tuma teNaM deveNaM evaMvutte samANe abhIe jAva viharasi evaM vaNNagarahiyA tinnivi uvasaggA taheva paDiuccAreyavyA jAva deve paDigao, se nUnaM kAmadevA aDhe samaDhe?, hantA, asthi, ajjo i samaNe bhagavaM mahAvIre bahave samaNe niggaMdhe ya niggaMdhIo ya AmaMtettA evaM vayAsI-jai tAvaaJjo! samaNovAsagA gihiNo gihamajjhAvasaMtA divvamANusatirikkhajoNie uvasagge sammaM sahati jAva ahiyAseMti, sakkA puNNAI aJjo ! samaNehiM niggaMthehiM duvAlasaGgaM gaNipiDagaMahijamANehiM divvamANusatirikkhajoNie sammaM sahittaejAvaahiyAsittae, tao te bahave samaNA nigganthAya niggaMdhIo yasamaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyamaDha vinaeNaM pddisunnNti| taeNaMse kAmadevesamaNovAsaehaTTajAva samaNaMbhagavaMmahAvIraMpasiNAiMpucchaiaTTamAdiyai, samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto vaMdai namasai 2 ttA jAmeva disiM pAubbhUe tAmeva disiM paDigae taeNaMsamaNebhagavaMmahAvIre annayA kayAi caMpAopaDinikkhamai 2 tAbahiyA jaNavayavihAraM vihri| .'aTesamaTTe'ttiastyeSo'rtha ityarthaH, athavAarthaH-prayoditaMvastusamarthaH-saGgataH,hantA iti komalAmantraNavacanaM, 'ajjo' tiAryA ityevamAmantryaivamavAdIditi, 'saMhati'tti yAvatkaraNAdidaM zyaM svamaMti titikkhaMti, ekArthAzcaite, vizeSavyAkhyAnamapyeSAmasti tdnyto'vseymiti|| Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM-2, 293 mU. (28) taeNaM se kAmadeve samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM uvasaMpaJjittANaM viharai, taeNaM se kAmadeva samaNovAsae bahUhiM jAva bhAvettA vIsaM vAsAiMsamaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekkArasa uvAsagapaDimAo sammakAeNaMphAsettAmAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA sadi bhattAiMaNasaNAechedettA AloiyapaDikatesamAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavaDiMsayassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNAbhe vimANe devattAe uvavatre, tattha NaM atthegaiyANaMdevANaMcattAri paliovamAiMThiI pannatA kAmadevassa'vi devassa cattAri paliovamAI TiI pnntaa| se NaM bhaMte ! kAmadeve tAo devalogAo AukhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM anaMtaraM cayaM caittA kahiM gamihii kahiM uvavajihii ?, go0 ! mahAvidehe vAse sijjhihii / nikkhevo vR. 'nikkhevao'tti nigamanavAkyaM vAcyaM, taccedaM evaM khalu jambU! samaNeNaMjAva saMpatteNaM doccassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannatteti bemi / adhyayanaM-2-samAptam muni dIparalasAgareNa saMzodhitA sampAdItA upAsakadazAGga sUtrasya dvItIyaadhyayanasya abhayadevasUri viracitA TIkA parisamAptA (adhyayanaH3-culanIpitA) mU. (29) ukkhevo taiyassa ajjhayaNassa-evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAmaM nayarI, koTThae ceie, jiyasattU raayaa| tattha NaM vANArasIe nagarIe culaNIpiyA nAma gAhAvaI parivasai, adve jAva aparibhUe, sAmA bhAriyA, aTTa hiraNNakoDIo nihANapauttAoaTTa buDDipauttAo aTTha pavittharapauttAo aTTha vayA dasagAsAhassieNaM vaeNaM jahA AnaMdo rAIsara jAva savvakajjavaTTAvae yAvi hotthA, sAmI samosaDhe, parisA niggayA, culaNIpiyAvi jahA AnaMdo tahA niggao, taheva gihidhamma paDivajjai, goyamapucchA taheva sesaMjahA kAmadevassa jAva posahasAlAe posahie baMbhacArI samaNassa bhagavao mahAvirassa aMtiyaM dhammapannattiM uvasaMpajjittA NaM viharai vR. atha tRtIyaM vyAkhyAyate, tacca sugamameva, navaraM 'ukkhevo' tti upakSepaH- upodghAtaH tRtIyAdhyayanamya vAcyaH, sa cAyam jaiNaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM uvAsagadasANaM doccassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannatte taccassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aDhe pannatte ? iti, knntthyshcaaym||tthaa kvacitkoSThakaM caityamadhItaM kvacinmahAkAmavanamiti, zyAmA nAma bhAryA mU. (30) taeNaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deveaMtiyaM pAubbhUetaeNaM se deve egaM nIluppala jAva asiMgahAya culaNIpiyaMsamaNovAsayaM evaM vayAsI-haMbho culaNIpiyA! samaNovAsayA jahA kAmadevo jAva na bhaMjAsi to te ahaM aja jedvaM puttaMsAo gihAo nINemi ra tAtava aggaoghAemira ttA tao maMsasolle karemi 2ttA AdAna bhariyasi kaDAhayaMsi adahemi 2 tA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaJcAmi, jahANaM tuma aduhavasaTTe akAle cevajIviyAo vavarovijasi, taeNaM se culaNIpiyA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ `upAsakadazAGgasUtram 3/30 samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 ttA doccaMpi tacaccaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taM caiva bhaNai, so jAva viharai, 294 tae se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA Asurutte 4 culaNIpiyassa samaNIvAsayassa jevaM puttaM gihAo nINei 2 ttA aggao ghAei 2 ttA tao maMsasollae karei 2 ttA AdAnamariyaMsi kaDAhayaMsi ahei 2 ttA culaNIpiyarasa samaNIvAsayassa gAyaM maMseNa ya soNiyeNa ya AyaJcai, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei taNaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 ttA doghaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA jAva na bhaMjasi to te ahaM aja majjhimaM puttaM sAo gihAo nINemi 2 ttA tava aggao ghAemi jahA jeTTaM puttaM taheva bhaNai taheva karei evaM taccapi kanIyasaM jAva ahiyAsei, taNaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 tA cautthaMpi catulaNIpiyaM samaNovAmayaM evaM vayAsI- "haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA apatthiyapatthayA 4 jai NaM tuma jAva na bhaMjasi tao ahaM ajja jA imA tava mAyA bhaddA satyavAhI devayagurujaNaNI dukkaradukkarakAriyA taM te sAo gihAo nINemi 2 ttA tava aggao dhAemi 2 ttA tao maMsasollae karemi 2 tA AdAnamariyaMsi kaDAhayaMsi addahemi 2 ttA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaMcAmi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijasi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 ttA culaNIpiyaM samaNovAsayaM doccaMpi tacaMpi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAyasA ! taheba jAva babarovijasi, tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccaMpi taccaMpi evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhatthie 5 aho NaM ime purise anArie aNanariyabuddhI anAriyAI pAvAI kammAI samAyarai, jeNaM mamaM jeTTaM puttaM sAo gihAo nINei 2 ttA mama aggao dhAei 2 ttA jahA kayaM tahA ciMtei jAva gAyaM AyaMcai, jeNaM mamaM majjhimaM puttaM sAo gihAo jAva soNieNa ya AyaMcai, jeNaM mamaM kanIyasaM puttaM sAo gihAo taheva jAva AyaMcaTai, jA'vi ya NaM imA mamaM mAyA bhaddA satthavAhI devayagurujaNaNI dukkaradukkarakAriyA taMpi ya NaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggaoghAta taM seyaM khalu mamaM eyaM purisaM giNhittaettikaDDa uddhAie, se'vi ya agAse uppaie, teNaMca khaMbhe AsAie, mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae, taeNaM sA bhaddA satyavAhI taM kolAhalasaddaM soccA nisamma jeNeva culaNIpiyA samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 ttA culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI - kiNNaM puttA ! tumaM mahayA saddeNaM kolAhale kae ? tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammayaM bhaddaM satyavAhiM evaM vayAsI- evaM khalu ammo jANAmi kevi purise Asurutte 5 egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya mamaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA 4 jai NaM tumaM jAva vavarovijjAsi, ahaM teNaM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 295 adhyayana-3, puriseNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharAmi, taeNaM se purisemamaMabhIyaMjAva viharamANaM pAsai ra ttAmamaMdocaMpitacaMpievaM vayAsI-haM bho culaNIpiyAsamaNovAsayA! tahevajAva gAyaM AyaMcai, taeNaM ahaM taM ujalaMjAva ahiyAsemi, evaM taheva uccAreyavvaM savvaM jAva kanIyasaMjAva AyaMcai, ahaM taM ujjale jAva ahiyAse mi, tae NaMsepurisemamaMabhIyaMjAva pAsai 2 tAmamaMcautthaMpievaMvayAsI-haMbhoculaNIpiyA samaNovAsayA apatthiyapatthayA jAva na bhaMjasi to te aJja jA imA mAyA guru jAva vavarovijJjasi, taeNaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIejAva viharAmi, taeNaM se purise doccaMpi tacaMpi mamaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA! ajja jAva vavarovijJjasi, taeNaM teNaM puriseNaM docaMpi taccaMpi mamaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 5 aho NaM ime purise anArie jAva samAyarai, jeNaM mamaMjeDhe puttaM sAo gihAo taheva jAva kanIyasaM jAva AyaMcai, tubbhe'vi yaNaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae, taMseyaM khalu mamaMeyapurisaMgihittaettikaTTha uddhAie, se'viyaAgAse uppaie, mae'vi ya khaMbhe AsAie mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA bhaddA satthavAhI culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-no khalu keI purise tava jAva kanIyasaMla puttaM sAo gihAo niNei 2 ttA tava aggao ghAei, esa NaM kei purise tava uvasaggaM karei, esaNaM tume vidarisaNe diTe, taMNaM tumaMiyANiM bhaggavvae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi, taMNaM tumaputtA! eyarasa ThANassaAloehi jAvapaDivajAhi, taeNaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammagAe bhaddAe satyavAhIetahatti eyamadvaM vinaeNaM paDisuNei 2 tA tassa ThANassa Aloei jAva paDivAi mU. (31) tae NaM se culanIpiyA samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimaM uvasaMpajjittA NaM viharai, paDhama uvAsagapaDimaMahAsuttaM jahA AnaMdo jAva ekArasavi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM urAleNaM jahA kAmadevo jAva sohamme kappe sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa uttarapucchimeNaM aruNappabhe bimANe devattAe uvavanne / cattAri paliovamAI ThiI pnnttaa| mahAvidehe vAse sijjhihii 5 // nikkhevo vR. 'tao maMsasolle' tti trINaNi mAMsazUlyakAni zUle pacyante iti zUlyAni, trINi mAMsakhaNDAnItyarthaH, 'AdAnabhariyaMsi' tti AdAnam-AdrahaNaM yadudakatailAdikamanyataradravyapAkAyAgnAvuttApyate tadrUte, 'kaDAhaMsi'tti kaTAhe-lohamayabhAjanavizeSe, AdrahayAmiutkvAthayAmi 'AyaMcAmi'tti AsiJcAmi / / ___ 'esa NaM tae vidarisaNe diDe' tti etacca tvayA vidarzanaM - virUpAkAraM vibhISikAdi dRSTam-avalokitamiti, 'bhaggavvae'tti bhagnavrataH, sthUlaprANAtipAtaviratevito bhagnatvAt, tadvinAzArthaM kopenoddhAvanAt sAparAdhasyApi vratAviSayIkRtatvAt, "bhagnaniyamaH' kopodayeunottaraguNasyakrodhAbhignaharUpasya bhagnacAt, 'bhagnapoSadhaH' avyApArapauSadhabhaGgatvAt, eyarasa' tti dvItIyArthatvAt SaSThayAH, etamarthamAlocaya-gurubhyo nivedaya, yAvatkaraNAt paDikkamAhinivartasva, nindAhi-AtmasAkSikAM kutsAM kuru, garihAhi-gurusAkSikAM kutsAMvidhehi, viuTTAhi-vitroTaya tadbhAvAnubandhacchedaM vidhehi, visohehi-aticAramalakSAlanena akaraNayAe For PM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 upAsakadazAGgasUtram 3/31 adbhuTTehi-tadakaraNAbhyupagamaM kuru, 'ahArihaMtavokammaMpAyacchittaMpaDivajAhi' tti pratItaM, etena ca nizIdhAdiSu gRhiNaM prati prAyazcittasyApratipAdanAnna teSAM prAyazcittamastIti ce pratipadyante tanmatamapAstaM, sAdhUddezena gRhiNo'pi prAyazcittasya jIvitavyavahArAnupAtitvAt adhyayanaM -3-samAptam (adhyayanaM-4-surAdevaH) mU. (32) ukkhevao cautthassa ajjhayaNassa, evaM khalu jambU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAma nayarI, koTThae ceie, jiyasattU rAyA, surAdeve gAhAvaI aDDe cha hiraNNakoDIo jAva cha kyA dasagosAhassieNaM vaeNaM, dhannA bhAriyA, sAmI samosaDhe, jahA AnaMdo taheva paDivajai gihidhamma, jahAkAmadevojAvasamaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapannattiM uvasaMpaJjittA NaM vihri| vR. atha caturthamArabhyate, tadapi sugamaM navaraM caityaM koSThakaM, pustakAntare kAmamahAvanaM, dhanyA ca bhaaryaa| mU. (33) tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAlalasamayaMsi ege deve aMtiyaM pAubbhavitthA se deve egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho surAdevA samaNovAsayA! apatthiyapatthiyA 4 jaiNaM tuma sIlAiMjAvana bhaMjasi to te jeTTha puttaM sAo gihAo nINemi 2 ttA tava aggao ghAemi 2 tA paMca sollae karemi AdAnabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi 2 tA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaMcAmi jahA NaM tumaM akAle ceva jIviyAo vavaroviJjasi, evaM majjhimayaM, kanIyasaM, ekeke paMca sollayA, taheva karei, jahA culaNIpiyassa, navaraM ekeke paMcasollayA, tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM cautthaMpi evaM vayAsI haM bho surAdevA !samaNovAsayA apatthiyapatthiyA 4 jAva na paricayAsi to te ajja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyake pavikhavAmi, taMjahA-sAse kAse jAva koDhe, jahA NaM tumaM aTTaduhaTTa jAva vavarovijhasi, taeNaM se surAdeve samaNovAsae jAva viharai, evaM devo doccaMpi tacaMpibhaNai jAva vavarovijasi, taeNaM tassa surAdevassa samaNovAsayassateNaM deveNaM docaMpatacaMpi evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4 -aho NaM ime purise anArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTuM puttaM jAva kanIyasaM jAva AyaMcai, je'vi ya ime solasa rogAyaMkA te'viya icchai mama sarIragaMsi pakkhivittae, taM seyaM khalu mamaM eyaM purisaM gihittaettikaTu uddhAie, se'viya AgAse uppaie, teNa yakhaMbhe AsAie mahayAmahayA saddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA dhannA bhAriyA kolAhalaM socA nisamma jeNeva surAdeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 ttA evaM vayAsI kiNNaM devANuppiyA! tubbhehiM mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae?, tae NaM se surAdeve samaNovAsae dhanaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! ke'vi purise taheva kahei jahA culaNIpiyA, dhannA'vi paDibhaNai jAva kanIyasaM, no khalu devANuppiyA ! tubbhe ke'vi purise Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM-4, 297 sarIraMsijamagasamagaM solasa rogAyake parikhavai, esa NaM kevi purise tubhaM uvasaggaM karei, sesaM jahA culaNIpiyassa tahA bhaNai, evaM sesaM jahA ghulaNIpiyarasa niravasesaMjAva sohamme kappearuNakaMte vimANe uvavanne dhattAri paliovamAiM TiI, mahAvidehe vAse sijjhihii 5, nikkhevo / / vR. 'jagamasamaga ti yaugapadyenetyarthaH, 'sAse' ityAdI yAvatkaraNAdidaM dRzya sAse 1 kAle 2 jare 3 dAhe 4, kucchisUle 5 bhagandare 6 / arisA 7 ajIrae 8 diTThI 9 muddhasUle 10 akArae 11 // acchiveyaNA 12 kaNNaveyaNA 13 kaNhU 14 udare 15 koDhe 16 / / ' adhyayanaM-4- samAptam (adhyayanaM-5-kSullazatakaH mU. (34) evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AlabhiyA nAmaM nayarI, saMkhavane ujjANe jiyasattU rAyA, ghullusayae gAhAvaI aDDe jAva cha hiraNNakoDIo jAva cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM bahulA bhAriyA sAmI samosaDhe, jahA AnaMdo tahA gihidhamma paDivajjai, sesaM jahA kAmadevo jAva dhammapannatti uvasaMpajittANaM viharai / / mU. (35) tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve aMtiyaMjAva asiMgahAya evaM vayAsI-haM bho cullasayagAsamaNovAsayA ! jAva na bhaMjasi to te aja jeThaM puttaM sAogihAo nINemi evaM jahA culaNIpiyaM, navaraM ekeke satta maMsasollayA jAva kanIyasaM jAva AyaMcAmi, taeNaM se cullasayae samaNovAse jAva viharai, taeNaM sedevecullasayagaMsamaNovAsayaMcautthaMpievaMcayAsI-haMbhocullasayagA! samaNovAsayA jAva na bhaMjasi to te aja jAo imAo cha hiraNNakoDIo nihANapauttAocha buDDipauttAo cha pavittharapauttAo tAo sAo gihAo nINemi 2 ttA AlabhiyAe nayarIe siMghADaga jAva pahesu sabbaosamaMtA viSpairAmi, jahANaMtumaMaduhaTTavasaTTe akAle cevajIviyAo vavarovijasi . tae NaM se cullasayae samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samaNe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve cullasayagaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA doccaMpi tapi taheva bhaNai jAva vavarovijJjasi, tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccaMpi tacaMpi evaM vuttassa samANassa ayameyAruve anjhathie 4 ahoNaM ime purise anAriejahA culaNIpiyA tahA ciMtei jAva kanIyasaMjAva AyaMcai, jAo'viyaNaMimAo mamaMcha hiraNNakoDIo cha nihANapauttAochabuDipauttAo cha pavitthara pauttAo tAo'vi ya NaM icchai mamaM sAo gihAo nINettA AlabhIyAe nayarIe siMghADaga jAva vippairittae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM gihittaettikaudghAie jahA surAdevo taheva bhAriyA pucchai taheva kahei 5 mU. (36) sesaMjahA culaNIpiyassajAva sohamme kappe aruNasihe vimANe uvavanne, cattAri paliocamAI ThiI sesaM taheva jAva mahAvidehe vAse sinjhihii 5 // nikkhevo / / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 upAsakadazAGgasUtram 5/35 vR. paJcamaM kaNThay / adhyayanaM-5 -- samAptam muni dIparatnasAgareNa saMzodhitA sampAdItA upAsakadazAGgasUtrasya paJcamaadhyayanasya abhayadevasUri viracitA TIkA parisamAptA adhyayana-6- kuNDakolikaH mU. (37) / chaTThassa ukkhevao-evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kaMpillapure nayare sahasaMbavaNe ujANe jiyasattU rAyA kuMDakolie gAhAvaI pUsA bhAriyA cha hiraNNakoDIo nihANapauttAocha buDDipauttAo cha pavityarapauttAo cha kyA dasagosAhassieNaM vennN| sAmI samosaDhe, jahA kAmadevo tahA sAvayadhamma paDivaJjai / sacceva vattavvayA jAva paDilAbhemANe vihri| mU. (38) tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae annayA kayAi puvyAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyAjeNeva puDhavisilApaTTae teNeva uvAgacchai 2ttA nAmamuddagaMca uttarijagaMca puDhavisilApaTTae Thavei 2 tAsamaNassa bhagavaomahAvIrassaantiyaM dhammapaNNattiM uvasampaJjittA NaM viharai, taeNaM tassa kuMDakoliyasa samaNovAsayasa ege deve aMtiyaM pAunbhavitthA tae NaM se deve nAmamudaM ca uttarijaM ca puDhavisilApaTTayAo geNhai 2 tA sakhikhiNi aMtalikhapaDibanne kuMDakoliyaMsamaNovAsayaM evaM vayAsI haM bho kuMDakoliyA ! samaNovAsayA suMdarI NaM devANuppiyA gosAlassa maMkhaliputtassa dhammapannattI-nasthi uhANe i vA kamme i vA bale ivAvIriei vA purisakkAraparakkame i vA niyayA savvabhAvA, maMgulINaMsamaNassa bhagavaomahAvIrassadhammapannattI asthi uThANe ivA jAva parakkame ivA aniyayA savvabhAvA, tae NaM se kuMDakolie samaNovAsaetaM devaM evaM vayAsI-jaiNaM devA! suMdarI gosAlassa maMkhaliputtassa dhammapannattI nasthi uhANe ivAjAva niyayAsavvabhAvA, magulI NaMsamaNassa bhagavao mahAvIrassadhammapannattI asthi uTThANe i vAjAvaaniyayA savvabhAvA, tumeNaM devA! imAiyArUvA davyA deviDDI divvA devajuI divve devANubhAve kiNA laddhe kiNA patte kiNA abhisamantrAgae kiM uThANeNaM jAva purisakkAraparakkameNaM udAhu aNuDDANeNaM akammeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM ?, tae NaM se deve kuMDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI- evaM khalu, devANuppiyA ! mae imeyArUvA divvA deviDDI 3 aNuTThANeNaMjAva apurisakkAraparakkameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA taeNaM se kuMDakolie samaNovAsae taM devaM evaM vayAsI jaiNaM devA! tumeimA eyArUvA divyA deviDDI 3 aNuhANeNaMjAva apurisakkAraparakkameNaM laddhA pattA abhisamantrAgayA, jesiNaMjIvANaM natthi uhANe i vA pate kiM na devA?, ahaNaM devA tume imA eyArUvA divvA deviDDI 3 uThANeNaMjAva parakameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA to jaM vadasi suMdarINaMgosAlasamaMkhaliputtassa dhammapannattI-nasthi uTANe ivAjAvaniyayA savvabhAvA, maMgulINaMsamaNassa bhagavaomahAvIrassa dhammapannattI-asthiuTTANei vA jAvaaniyayA savabhAvA, Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM 6, 299 tNtemicchaa||tennNse deve kuMDakolieNaMsamaNovAsaeNaMevaM vuttesamANe saMkiejAvakalusasamAvanne no saMcAei kuMDakoliyassasamaNovAsayassa kiMcipAmokkhamAikkhittae, nAmamuddayaM ca uttarijjayaM ca puDhavisilApaTTae Thavei 2 ttA jAmeva disiM pAubbhUe tAmeva disi pddige| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe, tae NaM se kuMDakolie samaNovasae imIse kahAe laddhaDe haTTa jahA kAmadevo tahA niggacchai jAva paJjuvAsai dhmmkhaa| vR.atha SaSThe kimapi likhyate-'dhammapannatti'tti zrutadharmaprarUpaNAdaraazanaM-mataMsiddhAnta ityarthaH, utthAnaM-upaviSTaH san yadUddharvIbhavati karma-gamanAdikaM balaM-zArIraM vIrya-jIvaprabhavaM puruSakAraH-puruSatvAbhimAnaH parAkramaH-- sa eva sampAditasvaprayojanaH, 'iti' upadarzane 'vA' vikalpe, nAstyetadutthAnAdi jIvanAM, etasya puruSArthAprasAdhakatvAt, tadasAdhakatvaM capuruSakArasadbhAve'pipuruSArthasiddhayanupalambhAt, evaM ca niyatAH sarvabhAvAH-thairyathA bhavitavyaM te tathaiva bhavanti, na puruSakArabalAdanyathA kartuM zakyante iti, Aha c||1|| "prAptavyo niyatibalAzrayeNa yo'rthaH, sohavazyaM bhavati nRNAM zubho'zubho vA / bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne, nAbhAvyaM bhavati na bhAvino'sti nAzaH // " (tathA) // 2 // "na hi bhavati yanna bhAvyaM bhavati ca bhAvyaM vinA'pi yalena / .. karatalagatamapi nazyati yasya tu bhavitavyatA nAsti / / " iti 'maMDulI'tti asundarA dharmaprajJaptiH-zrutadharmaprarUpaNA, kiMsvarUpAisA- vityAhaastItyAdi, aniyatAH sarvebhAvAH-utthAnAderbhavanti tadabhAvAnna bhavantItikRtvetyevaMsva-rUpA, tato'sau kuNDakolikaH taM devamevamavAdIt-yadi gozAlakasya sundarodharmo nAsti karmAdItyato niyatAH sarvabhAvA ityevaMrUpo maGgulazcamahAvIradharmaHastikarmAdItyaniyatAH sarvabhAvAityevaMsvarUpaH, tanmatamanUdya kuNDakolikastanmatadUSaNAya vikalpadvayaM kurvannAha-- _ 'tume NamityAdi, pUrvavAkye yadIti padopAdAnAdetasya vAkyasyAdau tadeti padaM draSTavyaM iti, tvayA'yaM divyo devAdiguNaH kena hetunA labdhaH? kimutthAnAdinA 'udAhutti Ahozcit anutthAnAdinA? tapobrahmacaryAdInAmakaraNeneti bhAvaH, yadyutthAnAderabhAvenetipakSo gozAlakamatAzritatvAd bhavataH tadA yeSAM jIvAnAM nAstyutthAnAdi-tapazcaraNakaraNamityarthaH 'te' iti jIvAH kiMna devAH?, pRcchataH ayamabhiprAyaH-yathA tvaMpuruSakAraM vinAdevaH saMvRttaH svakIyAbhyupagamataH evaM sarvajIvAye utthAnAdivarjitAstedevAHprApnuvanti, nacaitadevamiSTamityutthAnadyapalApapakSe dUSaNaM, athatvayeyaMRddhirutthAnAdinA labdhAtatoyadvadAsi-sundarA gozAlakaprajJaptirasundarAmahAvIraprajJaptiH iti tatte-tava mithyAvacanaM bhavati, tasya vybhicaaraaditi|| tato'sau devastenaivamuktaH san 'zaGkitaH' saMzayavAn jAtaH kiM gozAlakamataM satyamuta mahAvIramataM?, mahAvIramatasya yuktito'nena pratiSThitatvAd, evaMvidhavikalpavAnsaMvRttaityarthaH, kAsito-mahAvIramatamapi sAdhvetad yuktayapetatvAditi vikalpavAn saMvRtta ityarthaH, yAvatkaraNAjhedamApanno-matibhedamupAgato, gozAlakamatameva sAdhviti nizcayAdapoDhatvAt, tathA kaluSasamApannaH-prAktananizcayaviparyayalakSaNaM, gozAlakamatAnusAriNAMmatena mithyAtvaMprApta ityarthaH, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 upAsakadazAGgasUtram 6/38 athavA kaluSabhAvaMjito'hamanenetaci khedarUpamApanna iti, 'no saMcAeittinazaknoti pAmokhaM' ti pramokSam-uttaramAkhyAtuM bhnnitumiti|| mU. (39) kuMDakoliyA isamaNe bhagavaM mahAvIre kuMDakoliyaMsamaNovAsayaMevaM vayAsI-se nUnaM kuMDakoliyA ! kalaM tubbha puvvAvaraNhakAlasamayasi asogavaNiyAe ege deve aMtiyaM pAubbhavitthA, tae NaM se deve nAmamudaM ca taheva jAva pddige| se nUnaM kuMDakoliyA aDhe samaDhe ?, haMtA asthi, taM dhanne siNaM tumaM kuMDakoliyA jahA kAmadevo aJjo i samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe niggaMthe ya niggaMdhIo ya AmaMtittA evaM vayAsI __jai tAva aJjo gihiNo gihimajjhAvasantANaM annautthie aSTehi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippaTTasiNavAgaraNe karenti, sakkA puNAI aJjo samaNehiM niggaMdhehi duvAlasaMgagaNipiDagaMahijjamANehiM annautthiyA addehi yajAva nippaTThapasiNavAgaraNA karittae, tae NaM samaNA niggaMdhA ya niggaMdhIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNenti, tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM yaMdai namasai2 ttA pasiNAI pucchai 2 tA aTThamAdiyai 2 ttA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaMpaDigae, sAmI bahiyA jaNavayavihAraM vihri| mU. (40) tae NaM tassa kuMDakoliyassa samaNovAsayassa bahUhiM sIla jAva bhAvemANassa ghoddassa saMvaccharAiM vikaMtAI pannarasamassa saMvaccharassa aMtarA vaTTamANassa annayA kayAi jahA kAmadevo tahA jeTTaputtaMThavettA tahA posahasAlAe jAva dhammapannatti uvasampajittA NaM viharai, evaM ekkArasa uvAsagapaDimAo taheva jAva sohamme kappe aruNajjhae vimANe jAva aMtaM kAhii / / nikkhevo // . vR. 'gihamajjhAvasantA NaM' ti gRha-adhyAvasanto, Namiti vAkyAlaGkAre anyayUthikAn 'artheH' jIvAdibhiH sUtrAbhidheyairvA hetubhizca-anvayavyatirekalakSaNaiH praznaizca parapraznIyapadArthaiH kAraNaiH-upapattimAtrarUpaiH vyAkaraNaizca-pareNa praznitasyottaradAnarUpaiH, nippaTThapasiNavAgaraNe' ti nirastAni spaSTAni-vyaktAni praznavyAkaraNAni yeSAM te niHspaSTapraznavyAkaraNAH, prAkRtatvAdvA niHspaSTapraznavyAkaraNAstAn kurvanti, 'sakkA puNa' tizakyA eva, he AryAH! zramaNairanyayUthikA niHspaSTapraznavyA karaNAH kartum / adhyayanaM-6-samAptam adhyayanaM-7- saddAlaputraH mU. (41) sattamassa ukkevo / / polAsapure nAmaM nayare, sahassaMbavaNe ujjANe, jiyasatU raayaa| tatthaNaM polAsapure nayare saddAlaputte nAmaMkuMbhakAre AjIviovAsae parivasai, AjIviyasamaMyisaladdhaDhe gahiyaDe pucchiyaDhe viNicchiyaDhe abhigayaDhe advimiMjapemANurAgarateya ayamAuso AjIviyasamae aTTe ayaM paramaDhe sese aNadvetti AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai, tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ekkA hiraNNakoDI nihANapauttA ekkA buddhipauttA ekA pavittharapauttA ekke vae dasagosAhassieNaM vaeNaM, tassa NaM saddAlaputtassa Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM -7, AjIviovAsagassa aggimittA nAmaM bhAriyA hotthA, tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa polAsapurassa nagarassa bahiyA paMca kuMbhakArAvaNasayA hotthA, 301 tattha NaM bahave purisA dinnabhaibhattavayaNA kallAkalliM bahave karae ya varae ya pihaDae ya ghaDae ya addhaghaDae ya kalasae ya aliMjarae ya jaMbUlae ya uTThiyAo ya karenti, ane ya se bahave purisA dinnabhaibhattaveyaNA kallAkalliM tehiM bahUhiM karaehi ya jAva uTTiyAhi ya rAyamaggaMsi vitti kappemANA viharanti / vR. saptamaM sugamameva, navaraM 'AjIviovAsae' tti AjIvikA :- gozAlakaziSyAH teSAmupAsakaH AjIvikopAsakaH, labdhArthaH zravaNato gRhItArtho bodhataH pRSTArthaH saMzaye sati vinizcitArtha uttaralAbhe sati, 'dinnabhaibhattaveyaNa' tti datta bhRtibhaktarUpaM - dravyabhojanalakSaNaM vetanaM mUlyaM yeSAM te tathA, 'kallAkalliM' ti pratiprabhAtaM bahUna karakAn-vAghaTikAH cArakAMzca-gaDukAn piTharakAnU - sthAlIH ghaTakAn pratItAn arddhaghaTakAMzca--ghaTArddhamAnAn kalazakAn-AkAravizeSato vRhadghaTakAn aliJjarANi ca mahadudakabhAjanavizeSAn jambUlakAMzca-lokarUDhyAseyAn uSTrikAca surAtalA vibhAjanavizeSAn // mU. (42) tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae annayA kayAi puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA teNeva uvAgacchai 2 ttA gosAlassa maMkhaliputtassa aMtiyaM dhammapannattiM uvasaMpajittANaM viharai, taNaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ege deve aMtiyaM pAuDabhavitthA, tae se deve aMtalikkhapaDivanne sakhiMkhiNiyAI jAva parihie saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vyAsI- ehii gaM devANuppiyA kallaM ihaM mAmAhaNe uppannanANadaMsaNadhare tI paDupannamaNAgayajANae arahA jine kevalI savvannU savvadarisI telokkavahiyamahiyapUie sadevamaNuyAsurassa logassa accaNije vaMdaNije sakAraNije saMmANANije kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM jAva pajuvAsaNije taccakammasampayAmpautte, taM gaM tumaM vaMdajAhi jAva pajjuvAsejjAhi, pADihArieNaM pIDhaphalagasijjAsaMthAraeNaM uvanimaMtejAhi, doccaMpi taccapi evaM vayai 2 tA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM paDigae, taNaM tassa saddAlaputtassa AjIvi ovAsagassa teNaM deveNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhatthie 4 samuppanne evaM khalu mamaM dhammavarie dhammovaese gosAle maMkhaliputte se NaM mahAmAhaNe uppannanANadaMsaNadhare jAva taccakammasampayAsampautte se NaM kallaM ihaM havvamAgacchirasai, te NaM taM ahaM vaMdisasAmi jAva pajjuvAsissAmi pADihArieNaM jAva uvanimaMtissAmi / vR. 'ehii' tti eSyati, 'ihaM' ti asminnagare, 'mahAmAhaNe' tti mA hanmi - na hanmItyarthaH, AtmanA vA hanananivRttaH paraM prati 'mA hana' ityevamAcaSTe yaH sa mAhanaH, sa eva manaHprabhRtikaraNAdibhirAjanma sUkSmAdibhedabhinnajIvahanananivRttatvAt mahAnmAhano mahAmAhanaH utpanne - AvaraNakSayeNAvirbhUte jJAnadarzane dhArayati yaH sa tathA, ata evAtItapratyutpannAnAgatajJAyakaH, 'araha 'tti arhan, mahAprAtihAryarUpapUjArhatvAt, avidyamAnaM vA rahaH -- ekAntaH sarvajJatvAdyasya so'rahAH, jano rAgAdijetRtvAt, kevalAni - paripUrNAni zuddhAnyantAni vA jJAnAdIni yasya santi sa kevalI, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 upAsakadazAGgasUtram 7/42 atItAdijJAne'pi sarvajJAnaM prati zaGkA syAdityAhasarvajJaH sAkAropayogasAmarthyAt, sarvadarzI anAkAropayogasAmarthyAditi, tathA 'telokavahiyamahiyapUie'tti trailokyena-trilokavAsinA janena, "vahiya'tti samagraizvaryAdhatizayasandohadarzanasamAkulacetasA harSabharanibharaNa prabalakutUhalabalAdanamiSalocanenAvalokitaH 'mahiya'tti sevyatayA vAMchitaH pUjitazca puSpAdibhiryaH satathA, etadeva vyanakti-sadevA manujAsurAyasminsa sadevamanujAsurastasya lokasya-prajAyAH, arcanIyaH puSpAdibhiH vandanIyaH stutibhiH satkaraNIyaH-AdaraNIyaH sanmAnanIyo'- bhyutthAnadipratipattibhiH, kalyANaM maMgaladaivataM caityamityevaMbuddhayA paryupAsanIya iti, 'taccakammatti tathyAnisatphalAni avyabhicAritayA yAni karmANi-kriyastatsampadA-tatsamRddhayAyaH samprayukto-yuktaH sa tathA / / 'kalla'mityatra yAvatkaraNAt 'pAuppabhAyAerayaNIeityAdirjalante sUrie' ityetadantaH prabhAtavarNako dRzyaH, sa cokSiptajJAtavadyAkhyeyaH / mU. (43)taeNaMkallaMjAvajalante samaNe bhagavaMmahAvIre jAva samosarie, parisA niggayA jAva paJjavAsai, tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae imIse kahAe laddhaDhe samANe-evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, taM gacchAmiNaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi jAva pajuvAsAmi, evaM saMpehei 2 tANhAe jAva pAyAcchittesuddhappAvesAiMjAva appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre maNussavagurAparigae sAogihAopaDinikkhamai ra tApolAsapuraM nayaraMmajhamajheNaM niggacchai 2 tA jeNeva sahassaMbavaNe ujANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA tikhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 ttA vaMdai namasai 2 tA jAva paJjuvAsai, ___ tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagassa tIse ya mahai jAva dhammakahAsamattA, saddAlaputtAisamaNe bhagavaMmahAvIre saddAlaputtaMAjIviovAsayaM evaM vayAsI se nUnaMsaddAlaputtA! kalaMtumaM puvAvaraNhakAlasamayaMsijeNeva asogavaNiyAjAva viharasi taeNaM tubhaMege deve aMtiyaM pAunbhavityA, taeNaM se deve aMtalikkhapaDivanne evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA ! taM ceva savvaM jAva paJjuvAsissAmi, se nUnaM saddAlaputtA! aDhe samaDhe?, haMtA asthi, no khalu saddAlaputtA! teNaM deveNaM gosAlaM maMkhaliputtaMpaNihAya evaM vutte, taeNaMtassa saddAlaputtassa AjIviovAsayassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttassa samANassa imeyAsave ajjhathie 4 esaNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppannanANadaMsaNadhare jAvataccakammasaMpayAsaMutte, taM seyaM khalu mamaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA namaMsittA pADihArieNaM pIDhaphalaga jAva uvanimaMtie, evaM saMpehei 2ttA uThAe uDhei 2 tAsamaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2ttA evaM vayAsI evaMkhalu bhaMte! mamaM polAsapurassanayarassa bahiyA paMca kumbhakArAvaNasayA, tattha NaM tubbhe pADihAriyaM pIDha jAva saMthArayaM ogiNhitANaM viharaha, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagassa eyamaTTha paDisuNei 2 ttA saddAlaputtassa AjiviovAsagassa paMcakumbhakArAvaNasaesu phAsuesaNizaM pADihAriyaM Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-7, 303 pIThaphalaga jAva saMthArayaM opiNhittA NaM vihri| mU. (44) taeNaM se saddAlaputte AjIviovAsae annayA kayAi vAyAhayayaM kolAlabhaMDaM aMto sAlAhiMto bahiyA nINei 2ttA AyavaMsi dalavai, taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-saddAlaputtA! esa NaM kolAlabhaMDe kao?, tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI-esa NaM bhaMte ! pubdhi maTTiyA AsI, tao pacchA udaeNaM nigijai 2 ttA chAreNa ya kariseNa ya egayao mIsijai 2 tA cakke Arohijai, tao bahave karagA yajAva uDiyAoya kajati, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaMevaM vayAsI-saddAlaputtA esaNaMkolAlabhaMDe kiMuhANeNaMjAvapurisakkAraparakkameNaM kaJjati udAhu aNuTThANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM kajati ?, tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaMbhagavaMmahAvIraMevaMvayAsI bhante! aNuTThANeNaMjAva apurisakkAraparakkameNaM, nathi uThANe i vA jAva parakkame i vA, niyayA savvabhAvA, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM bayAsI-saddAlaputtA! jai NaM tubhaM kei purise vAyAhayaM vA pakkellayaM vA kolAlabhaNDaM avaharejA vA vikkhirejA vA bhiMdejA vA acchiMdezA vA pariDavejJA vA aggimittAe vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharejA, tassa gaM tumaM purisassa kiM daNDaM vattejAsi?, bhaMte ! ahaMNaM taMpurisaM AosejA vAhaNejjAvA baMdhejAvAmahejA vA tajejjA vA tAlejjA vA nicchoDejA vA nibhacchejA vA akAle ceva jIviyAo vavarovejA / saddAlaputtA! no khalu tubbha kei purise vAyAhayaMvA pakkellayaMvA kolAlabhaMDaM avaharaivAjAva parihavei vAaggimittAe vAbhAriyAe saddhiM viulAi bhogabhogAI bhuMjamANe viharai, no vA tumaMtaMparisaM Aosejasi vA haNiJjasi vA jAva akAle ceva jIviyAo vavarovejasi, jai natthi uhANe ivA jAva parakkame i vA niyayA savvabhAvA ahaNatubbha kei purise vAyAhayaM jAva parihavei vA aggimittAe vA jAva viharai, tumaMtA taM purisaM Aosesi vA jAva vavarovesi to jaM vadasi natthi uTThANe i vA jAva niyayA savvabhAvA taM te micchA, ettha NaM se saddAlaputte AjIviovAsae saMbuddhe, tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2 ttA evaM vayAsI-icchAmiNaMbhaMte! tumaMaMtiedhammanisAmettae, taeNaMsamaNaM bhagavaMmahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagarasa tIse ya jAva dhamma prikhei|| vR. 'vAyAhayagaM'tivAtAhataM vAyunepacchopamAnItamityarthaH, 'kolAlabhaNDa'ti kulAlAHkumbhAkArAHteSAmidaM kAlAlaM tacca tadbhANDaMca-paNyaMbhAjanaM vA kaulAlabhANDam, etatkiM puruSakAreNetarathA vA kriyate iti bhagavatA puSTe sa gozAlakamatena niyativAdalakSaNena bhAvitatvAtapuruSakAreNetyuttaradAne ca svamatakSatiparamatAbhyanujJAnalakSaNaM doSamAkalayan apuruSakAraeNa ityavocat, tatastadabhyupagataniyatimatanirAsAya punaH praznayannAha 'saddAlaputta' ityAdi, yadi tava kazcitpuruSo vAtAhataM vA AmamityarthaH 'pakvellayaM vati Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 upAsakadazAGgasUtram 7/44 pakkaM vAagninAkRtapAkaMapaharedvA corayeta vikiretA-itastato vikSipet bhindyAdvAkANatAkaraNena AcchindyAdvAhastAduddAlanenapAThAntareNa vicchindyAdvA-vividhaprakArezcedaM kuryAdityarthaH pariSThApayedvA bahirnItvA tyajediti / vattejjAsi tti nirvarttayasi AosejjA vatti AkrozayAmi vA mRto'si tvamityAdibhiHzApairabhizapAmi hanmivAdaNDAdinA badhnAmivArajjcAdinA, tarjayAmivA 'jJAsyasi re duSTAcAra' ityAdibhirvacanavizeSaiH tADayAmi vA capeTAdinA nicchoTayAmi vA dhanAdityAjanena nirbhatsaryAmi vA puruSavacanaiH akAla eva ca jIvitAdvA vyaparopayAmi mArayAmItyarthaH / / ityevaM bhagavAMstaMsaddAlaputtaMsvavacanena puruSakArAbhyupagamaMgrAhayitvAtanmatavighaTanAyAha'saddAlaputta' ityAdi, na khalu tava bhANDaM kazcidapaharati na ca tvaM tamAkrozayasi yadi satyameva nAstyu- sthAnAdi, atha kazcittadapaharati tvaM ca tamAkrozayasi tata evamabhyupagame sati yadvadasi-nAstyutthAnAda iti tatte mithyA-asatyamityarthaH / / mU. (45) taeNaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNassa bhagavaomahAvIrassa aMtie dhammaM socA nisamma haTTatuTTa jAva hiyae jahA AnaMdo tahA gihidhamma paDivajjai, navaraM egA hiraNNakoDI nihANapauttA egA hiraNNakoDI buddhipauttA egA hiraNNakoDI pavittharapauttA ege vae dasagosAhassieNaM vaeNa jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2 ttA jeNeva polAsapure nayare teNeva uvAgacchai 2 ttA polAsapuraM nayaraM majhamajheNaM jeNeva sae gihe jeNeva aggimittA bhAriyA teNeva uvAgacchai 2 tA aggimittaM bhAriyaM evaM vayAsI evaM khalu devANuppie ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosaDhe, taM gacchAhi NaM tuma samaNaM bhagavaM mahAvIraM caMdAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaMduvAlasavihaMgihidhamma paDivajAhi, taeNaM sAaggimittAbhAriyA saddAlaputtassa samaNovAsagassa tahatti eyamaTuM vinaeNa paDisuNei / / / teNaM se saddAlaputte samaNovAsae koDubiyapurise saddAvei 2 tA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA !lahukaraNajuttajoiyaM samakhuravAlihANasamalihiyasiMgaehiM jaMbUNayAmayakalAvajottapaivisiTTaehiM rayayAmayaghaMTasuttaragavarakaMcaNakhaiyanatthApaggahoggahiyaehiM nIlappalakayAmelaehiM pavaragoNajavANaehiM nAnAmaNikaNagadhaMTiyAjalaparigayaM sujAyajugajuttaujjugapasatthasuvirainimmiyaM pavaralakkhaNovaveyaM juttAmeva dhammiyaM jANappavaraM uvaTThaveha 2 ttA mama eyamANattiyaM paJcappiNaha, tae NaM te koDubiyapurisA jAva paJcappiNaMti // te NaM sA aggimittA bhAriyA bahAyA jAva pAyacchittA suddhappAvesAIjAva appamahagdhAbharaNAlaMkiyasarIrAceDiyAcakkavAlaparikiNNA dhammiyaM jANappavaraMduruhai 2 tA polAsapuraM nagaraM majhamajjheNaM niggacchai 2 tAjeNeva sahassaMbavaNe ujANe jeNeva samaNe0 teNeva uvAgacchai 2 ttA dhammiyAo jANAo pacoruhai 2 tA ceDiyAcakkavAlaparivuDA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA tikkhutto jAva baMdai namasai 2 tA naccAsanne nAidUre jAva paMjaliuDA ThiiyA ceva paJjuvAsai, taeNaM samaNe bhagavaMmahAvIre aggimittAe tIse yajAva dhammakahei, taeNaMsAaggimittA bhAriyA samaNassa bhagavaomahAvIrassa aMtie dhamma socA nisamma haDatahAsamaNaM bhagavaM mahAvIra Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-7, 305 vaMdai namasai 2 tA evaM vayAsI sadahAmiNaM bhaMte ! nigganthaM pAvayaNaM jAva se jaheyaM tubbhe vayaha, jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave uggA bhogA jAva pavvaiyA to khalu ahaMtahA saMcAemi devANuppiyANaM aMtie muMDA bhavittA jAva ahaMNaM devANuppiyANaM aMtiepaMcANuvvaiyaMsattasikkhAvaiyaMduvAlasavihaM gihidhamma paDivajissAmi, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM kareha, tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaiya satasikkhAvaiyaMduvAlasavihaMsAvagadhamma paDivajai 2 tAsamaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai2 tA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai 2 tA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaMpaDigayA !! taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi polAsapurAo nayarAo sahassambavaNAo paDiniggacchai ra ttA bahiyAjaNavayavihAraM vihri| vR. 'taeNaM sAaggimittA' ityAdi, tataHsAagnimitrA bhAryA saddAlaputrasya zramaNoparasakasya tatheti etamarthaM vinayena pratizRNoti, pratizrutvAca snAtA 'kRtabalikarmA' balikarmalokarUDhaM, 'kRtakautukamaMgalaprAyazcittA' kautukaM-maSIpuNDrAdi maMgalaMdadhyakSatacandanAdi ete eva prAyazcittamiva prAyazcittaM duHkhasvapnAdipratighAtakatvenAvazyakAryatvAditi, zuddhAtmA vaiSikANivepArhANi maGgalyAni pravaravastrANi parihitA, alpamahAbhiraNAlaGakR tazarIrA ceTikAcakravAlaparikIrNA, pustakAntare yAvanavarNako dRzyate, sacaivaMsAvyAkhyAno'vaseyaH-'lahukaraNajuttajoiyaM' laghukaraNena-dakSatvenayeyuktAHpuruSAstaiojitaMyantrayUpAdibhiH sambandhitaMyattattathA, tathA samakhuravAlihANasamalihiyasiGgaehi samakhuravAlidhAnau-tulyazaphapucchau same likhite ipa likhitezRGge yayostau tathA tAbhyAM goyuvabhyAmiti sambandhaH, 'jaMbUNayAmayakalAvajottapaivisiTTaehiM jAmbUnadamayau kalApI-grIvAbharaNavizeSI yoktreca-kaNThabandhanarajjUprativiziSTe-zobhane yayostI tathA tAbhyAM, --'rayayAbhayaghaMTasuttarajjugavarakaMcaNakhaiyanatthApaggahoggahiyaehi' rajatamayyauruppayivAkau ghaMTe yayostau tathA sUtrarajuke-kApAsikasUtramathayyau ye varakAMcanakhacite nastenAsArajUtayoH pragraheNa-razminAavagRhItakIca-baddhauyautautathA tAbhyAM, nIluppalakayAmelaehiM' nIlotpalakRta- zekharAbhyAM 'pavaragoNajuvANaehiM nAnAmaNikaNagaghaMTiyAjAlaparigayaM sujAyajugajuttaujugapa-satthasuvirahainimmiyaM sujAtaM-sujAtadArumayaM yugaM-yUSaH yuktaM-saMgataM RjukaM-saralaM (prazasta) suviracitaM-sughATitaM nirmitaM-nivezitaM yatra tattathA 'juttAmeva dhammami jANappavaraM uvaTThaveha' yuktameva-sambaddhameva goyuvyAmiti sambandha iti / mU. (46) taeNaM se saddAlaputte samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai / taeNaM se gAMsAle maMkhaliputteimIsekahAeladdhaDe samANe-evaMkhalusaddAlaputte AjIviyA mayaM vamittAsamaNANaM niggaMdhANaM dihi~ paDivanne, taM gacchAmi gaM sadAlaputtaM AjIviovAsayaM samaNANaM nigaMthANaM diSTuiM vAmetA enarAye [020 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGgasUtram 7/46 AjIviyadiThiMgehAvittaettikaha evaM saMpehei 2 tA AjIviyasaMghasaMparibuDe jeNeva polAsapure nayare jeNeva AjIviyasabhAteNeva uvAgacchai 2 ttA AjIviyasabhAebhaMDaganikkhevaMkarei 2 ttA kaivaehiM AjIviehiM saddhiM jeNeva saddAlaputte samaNovAsae teNeva uvAgacchai, taeNaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maMkhaliputtaM ejamANaM pAsai 2 ttA no ADhAi no parijANAi aNADhAyamANe aparijANamANe tusiNIe saMciTThai, taeNaM se gosAle maMkhaliputte saddAlaputteNaM samaNovAsaeNaM aNADhAijamANe aparijaNijjamANe pIDhaphalagasijjAsaMthAraTTayAe samaNassabhagavaomahAvIrassa guNakittaNaMkaremANe saddAlaputtaMsamaNovAsayaMevaM vayAsI-AgaeNaM devANuppiyA! ihaMmahAmAhaNe?,taeNaMsaddAlaputtesamaNovAsaegosAlaMmaMkhaliputtaMevaMvayAsI ke NaM devANuppiyA ! mahAmAhaNe?, taeNaM se gosAle maMkhaliputte saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM ghayAsI-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmahaNe, se keNaDeNaM devANuppiyA ! evaM vucai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe?, evaM khalu saddAlaputtA! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppannanANadaMsaNadharejAva mahiyapUiejAvataccakammasampayAsampautte, se teNatuNaM devANuppiyA evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe / Agae NaM devANappiyA ihaM mahAgove ?, keNaM devANuppiyA! mahAgove ?, samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove, se keNaTeNaM devANuppiyA ! jAva mahAgove ?, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe vinassamANe khajamANe chijamANe bhijjamANe luppamANe viluppamANedhammamaeNaM daMDeNaMsArakkhamANe saMgovemANe nivvANamahAvAIsAhatyi saMpAvei, se teNaTeNaM saddAlaputtA! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaagove| AgAe NaM devANuppiyA! ihaM mahAsatyavAhe ?, ke gaM devANuppiyA! mahAsatyavAhe ?, saddAlaputtA! samaNe bhagavaMmahAvIre mahAsatyavAhe, sekeNaDeNaM0?, evaM khalu devANuppiyA! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe vinassamANe jAva viluppamANe dhammamaeNaM paMtheNaM sArakkhamANe0 nivvANamahApaTTaNabhimuhe sAhatyi saMpAvei, se teNaTeNaM saddAlaputtA evaM puccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaastyvaahe| AgaeNaM devANuppiyA! ihaM mahAdhammakahI?, keNaM devANuppiyA mahAdhammakahI? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI, se keNaTeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ?, evaM khalu devANuppiyA samaNe bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayaMsi saMsAraMsi bahave jIve nassamANe vinassamANe kha0 chi0 bhi0 lu0 vi0 ummaggapaDiksappahavippaNaDhe micchattabalAbhibhUe aTThavihakammatapaDalapaDocchanne bahUhiM aSTrehiM ya jAva vAgaraNehi ya cAuraMtAo saMsArakantArAo sAhatyi nitthArei, se teNDeNaM devANuppiyA! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaadhmmkhii| Agae NaM devANuppiyA! ihaM mahAnijAmae?, ke NaM devANuppiyA! mahAnijjAmae?, samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijjAmae, se keNaDheNaM0?, evaM khalu devANuppiyA! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsAramahAsamudde bahave jIve nassamANe vinasasamANe jAva vilu0 buDDamANe nibuDamANe uppiyamANe dhammamaIe nAvAe nivvANatIrAbhimuhe sAhatthiM saMpAvei, se teNadveNaM devANuppiyA! evaM vucai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaaniaame| Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 adhyayana-7, taeNaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaMmaMkhaliputtaM evaM vayAsI-tubheNaM devANuppiyA iyaccheyA jAya iyaniuNA iyanayavAdI iyauvaesaladdhA iyavinnANapattA, pabhU NaM tubbhe mama dhammAyarieNaM dhammovaelasaeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae?, no tiNaDhe samaDhe, sekeNaTTeNaM devANuppiyA! evaM vuccai-nokhanu pabhUtubbhemamadhammAyarieNaMjAva mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae?, saddAlaputtA! se jahAnAmae kei purisetaruNejugavaMjAvaniuNasippovagae egaMmahaM ayaM vA elayaM vA sUyaraM vA kukkuMvA tittiraM vA vaTTayaM vA lAvayaM vA kavoyaM vA kaviJjalaM vA vAyasaMvA seNayaM vA hatthaMsi vA pAyaMsi vAkhuraMsivA pucchasi vA picchaMsivA siMgasivA visANaMsi vA romaMsi vA jahiM jahiM giNhai tahiM tahiM nicalaM nippaMda dharei, evAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre mamaM bahUhi aTTehi ya heUhi ya jAva vAgaraNehi yajahiM jahiM giNhai tahiM tahiM niSpaTThapasiNavAgaraNaM karei, se teNaTTeNaM saddAlaputtA! evaM vuccai-no khalu pabhU ahaM tava dhammAyarieNaM jAva mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maMkhaliputtaM evaM vayAsI-jamhA NaM devANuppiyA! tuma mama dhammAyariyassa jAva mahAvIrassa saMtehiM tacehi tahiehiM sabbhUehiM bhAvehiM guNakittaNaM kareha tamhANaM ahaMtubbhe pADihArieNaM pIDha jAva saMthAraeNaM uvanimaMtemi, no cevaNaM dhammotti vAtavottivA, taM gacchaiNaMtubbhe mama kuMbhArAvaNesupADihAriyaMpIDhaphalagajAva ogihi. tANaM viharaha, tae NaM se gosAle mkhaliputte saddAlaputtassa samaNovAsayasa eyamadvaM paDisuNei 2 tA kumbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDha jAva ogiNhittA NaM viharai, tae NaM se gosAle maMkhaliputte saddAlaputaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei bahUhi~ AdhavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viNNavaNAhi ya niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe saMte taMte paritaMte polAsapurAo nagarAo paDinikhamai 2 tA bahiyA jaNavayavihAraM viharai vR.'mahAgove'tyAdigopo-gorakSakaH saceraragorakSakebhyo'tiviziSTatvAnmahAnitimahAgopaH 'nazyata' itisanmAnaJcayavamAnAn 'vinazyata' ityanekazobhriyamANAn 'khAdyamAnAn mRgAdibhAve vyAghrAdibhiH 'chidyamAnAn' manuSyAdibhAve khaGgAdinA bhidyamAnAn kuntAdinA lupyamAnAn karNanAsAdicchedanena vilupyamAnAn bAhyopadhyapahArataH gAiveti gamyate, 'nivvANamahAvADaM' ti siddhimahAgosthAnavizeSaM 'sAhatthe'tti svahasteneva svahastena, sAkSAdityarthaH / / mahAsArthavAhAlApakAnantaraM pustakAntare idamaparamadhIyate 'AgaeNaMdevANuppiyA! ihaM mahAdhammakahI?,keNaMdevANuppiyA! mahAdhammakahI?,samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI, se keNaTeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ?, evaM khalu saddAlaputtA! samaNebhagavaMmahAvIremahaimahAlayaMsi saMsAraMsi bahave jIvenassamANejAva viluppamANe ummaggapaDivanesappahavippaNatumicchattabalAbhibhUeaTTavihakammatamapaDalapaDocchanne bahUhi~ aDDehiM yaheUhiyapasiNehi ya kAraNehi yavAgaraNehiyacAuraMtAo saMsArakaMtArAosAhatyiM nitthArei, se teNaDeNaM saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahi" tti, kaNThyo'yaM, navaraMjIvAnAM nazyadAdivizeSaNahetudarzanAyAha-ummaggetyAdi, tatronmArgapratipannAn-AzritakudATizAsanAn Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 upAsakadazAGgasUtram 7/46 satpathavipranaSTAn-tyaktajinazAsanAn, etadeva kathamityAha-mithyAtvabalAbhibhUtAn, tathA aSTavidhakarmaiva tamaHpaTalam andhakArasamUhaH tena pratyavacchannAniti / tathA niryAmakAlApake 'vuSTThamANe'tti nimajjataH "nibuDDamANe'tti nitarAM nimajjataH janmamaraNAdijale iti gamyate, 'uppiyamANe'tti utplAvyamAnAn / / 'pabhu' tti prabhavaH samAH iticchekA:-iti evamupalabhyamAnAdbhutaprakAreNa, evamanyatrApi,chekAH-prastAvajJAH, kalApaNDitA itivRddhAvyAcakSate tathA itidakSAH-kAryANAmavilambitakAriNaH tathA itipraSThA-dakSANAMpradhAnA vAggimanaitivRddhairuktaM, kvacitpattahAMityadhIyate, tatraprAptArthAH-kRtaprayojanAH,tathA itinipuNAH sUkSmadarzinaH kuzalA iti ca vRddhoktaM, itinayavAdino-nItivaktAraH, tathA ityupadezalabdhA labdhAptopadezAH, vAcanAntare 'itimoghAvinaH' apUrvazrutagrahaNazaktimantaH 'itivijJAnaprAptAH' avaaptsdbodhaaH| 'sejahe'tyAdi, atha yathA nAmakazcitpuruSaH 'taruNe'ttivardhamAnavayAH, varNAdiguNopacita ityanye, yAvatkaraNAdidaM dRzyaM valava' sAmarthyavAn 'jugavaM yugaMkAlavizeSaH taprazastamasyAstIti yugavAna, duSTakAlasya balahAnikaratvAttadvayavacchedArthamidaM vizeSaNaM, 'juvANe' ttiyuvA-vayaHprAptaH, 'appAyaGketti nIrogaH 'thiraggahatthe' tti sulekhakavad, asthirAgrahasto hi na gADhagraho bhavatIti vizeSaNamidaM daDhapANipAe'ttipratItaM pAsapiTThantarorupariNaetipAjhe capRSTAntareca-tadvibhAgau UrUca pariNatau--niSpattiprakarSAvasthAM gatau yasya sa tathA, uttamasaMhanana ityarthaH, talajamalajuyalaparidhanibhabAhutti talayoH- tAlA bhidhAnavRkSavizaSayoH yamalayoHsamazreNIkayoryayugalaMparighazca-argalA tannibhI-tatsadazau bAhUyasyasa tathA, AyatabAhurAtyarthaH, 'ghaNaniciyavaTTapAlikhandhe'tti ghananicitaH"-atyarthaM nibiDo vRttazca vartulaH pAlivattaDAgAdipAlIva skandhI-aMzadezIyasya satathA, cammejhugaduhaNamoTTiyasamAhayaniciyagAyakAe'tti carmeSTakA-iSTakAzakalAdibhRtacarmarakutaparUpAyadAkarSaNena dhanurdharA vyAyAmakurvantidrughaNo mudgaro mauSTiko-muSTipramANaH protacarmajukaH pASANagolakastaiH samAhatAni-vyAyAmakaraNapravRttau satyAM tADitAni nicitAnigAtrANi-aGgAniyatra satathAsa evaMvidhaHkAyo yasya sa thAya, anenAbhyAsajanitaM sAmarthyamuktaM, lakSaNapavaNajaiNavAyAmasamatthe ttilakSaNaMca-atikramaNaMplavanaMca-utlavanaMjavinavyAyAmazca-tadanyaH zIghravyApArasteSu samartho yaH sa tathA, 'urassabalasamAgae'tti antarotsAhavIryayuktaityarthaH 'chee' tiprayogajJaH 'dakkhe' ttizIghrakArI pattaTTe' tti adhikRtakarmaNiniSThAGgataH prAptArthaH,prajJa ityanye, 'kusale tti AlocitakArI 'mehAvi' tti sakRdadaSTazrutararmajJaH niuNe'tti upAyarambhakaH 'niuphaNasippovagae' tti sUkSmazilpasamanvita iti, ___ajaM vA-chagalaM elakaM vA-urabhraM zUkaraM vA-varAgaM kurkuTatittiravartakalAvakakapotakapijalavAyasazyenakAH pakSivizeSA lokaprasidaddhAH, 'hatthaMsi vatti yadyapyajAdInAM hasto na vidyate tathApyanetanapAdo hasta iva hasta itikRtvA haste vetyuktaM, yathAsambhavaM caiSAM hastapAdakhurapucchapicchazRGgaviSANaromANi yojanIyAni, picchapakSAvayavavizeSaH, zaTaGgamihAjaiDakayauH pratipattavyaM, viSANazabdoyadyapigajadanterUDhastathApIhazUkaradantepratipattavyaH, sAdharmyavizeSAditi, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 309 adhyayana-7, nizcalam-acalaM sAmAnyato niSpandaM-kiJcincalanenApi rahitam, 'AghavaNAhi yattiAkhyAnaiH prajJApanAbhiH-bhedatovastuprarUpaNAbhiH 'saMjJApanAbhiH' saMjJAjananaiH vijJApanAbhiH anukUlabhaNitaiH mU. (47) tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa bahUhi~ sIla0 jAva bhAvemANassa coddasa saMvaccharA viikatA, pannarasamasa saMvaccharassa aMtarAvaTTamANassa puvvarattAvarattakAle jAva posahasAlAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapannattiM uvasaMpajittA NaM viharai, tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa puyvarattAvarattakAle ege deve aMtiyaM pAubmavitthA, tae NaM se deve egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI jahA culaNIpiyassa taheva devo uvasaggaM karei, navaraM ekkeke putte nava maMsasollae kareijAva kanIyasaMghAei 2 tA jAva AyaMcai, taeNaM se saddAlaputte samaNovAsae abhIe jAya viharai, taeNaMse devesaddAlaputtaMsamaNovAsayaMabhIyaMjAva pAsittA cautthaMpisaddAlaputtaMsamaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA jAva na bhaMjasitao tejA imA aggimittA bhAriyA dhammasahAiyA dhammabiijjiyA dhammAnurAgarattA samasuhadukkhasahAiyA taM te sAo gihAo nINemira tA tava aggao ghaemi ra ttA nava maMsasollae karemi 2 tA AdAnabhariyasi kaDAhayaMsi ahaheni 2 tA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaMcAmi, jahA NaM tuma aduhaTTa jAva vavarovijjAsi, te NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM docaMpi taccaMpi evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA! samaNovAsayA taM ceva bhaNai, tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayasa teNaM deveNaM doccaMpi tacaMpievaM vuttassa samANassa ayaM ajjhathie4 samuppanne evaMjahA culaNIpiyA taheva ciMteijeNaM mamaMjeThaM puttaMjeNaM mamaM majjhimayaM puttaMjeNaMmamaMkanIyasaMputtaMjAva AyaMcaijA'viyaNaM mamaimA aggimittA bhAriyA samasuhadukkhasahAiyA taMpi ya icchai sAo gihAo nINettA mamaM aggao ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM gihittaettikaTu uddhAie jahA culaNIpiyA taheva savvaM bhANiyavvaM, navaraM aggimittAbhAriyA kolAhalaM suNittA bhaNai, sesaMjahAculaNIpiyAvattavvayA, navaraM aruNabhUe vimANe uvavanne jAva mahAvidehe vAse sijjhihii, nikkhevo|| adhyayanaM-7-samAptam (adhyayanaM-8-mahAzataka: mU. (48) aTThamassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare guNasile ceie seNie rAyA tatthaNaM rAyagihe mahAsayae nAmaMrAhAvaI parivasai, ahe jahA AnaMdo, navaraM aTThahiraNNakoDiosakaMsAo nihANapauttAoaTThahiraNNakoDiosakaMsAovuTThipauttAo aha hiraNNakoDio sakaMsAo pavittharapauttAo aTTha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM, tassa NaM mAsayagassa revaIpAmokkhAo terasa bhAriyAo hotthA, ahIna jAva surUvAo, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 upAsakadazAGgasUtram 8/48 tassa gaM mahAsayagassa revaIe bhAriyAe kolaghariyAo aTTha hiraNNakoDio aTTha vayA dasagosAhassieNaMvaeNaM hotthA avasesANaMduvAlasaNhaMbhAriyANaMkolaghariyA egamegA hiraNNakoDI egamege ya vae dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA / mU. (49) teNaM kAleNaM teNa samaeNaM sAmI samosaDhe, parisA niggayA, jahA ANaMdo tahA niggacchai taheva sAvayadhamma paDivAi, navaraM aTTha hiraNNakoDio sakaMsAo uccArei, aTTa vayA, revaIpAmokkhAhiM terasahiM bhAriyAhiM avasesaMmehuNavihiMpaccaskhAi, sesaMsavvaMtaheva, imaMcaNaMeyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai kallAkaliM caNaM kappai me bedoNiyAe kaMsapAIe hiraNNabhariyAe saMbavaharittae, taeNaM se mahAsayae samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai, taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiyA jaNavayavihAraM viharai / / vR. aSTamamapi sugama, tathApi kimapi tatra likhyate 'sakaMsAo'tti saha kAMsyena-dravyamAnavizeSeNa yAstAH sakAMsyAH 'koladhariyAo'tti kulagRhAt-pita-gRhAdAgatAH kaulgRhikaaH|| mU. (50) tae NaM tIsa revaIe gAhAvaiNIe annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDuMba jAva imeyArUve ajjhathie 4, evaM khalu ahaM imAsiM duvAlasaNhaM savattINaM vighAeNaM no saMcAemi mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI mANussAyAiM bhogabhogAI bhuJjamANI viharittae, taM seyaM khalu mamaM eyAo duvAlasavi savattiyAo aggippaogeNaM vA satthappaogeNaM vA visappaogeNaM vA jIviyAo vavarovittA eyAsiM egamegaM hiraNNakoDiM egamegaM vayaM sayameva uvasaMpaJjittA NaM mahAsayaNaeNaM samaNovAsaeNa saddhiM urAlAiMjAva viharittae, evaM saMpehei 2 ttA tAsiM duvAlasaNhaM savattINaM aMtarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgaramANI viharai, taeNaM sArevaI gAhAvaiNI annayA kayAi tAsiMduvAlasaNhaM savattINaM aMtaraM jANitAcha savattIo satthappaogeNaM uddavei 2 tAcha savattIo visappaogeNaM uddavei ra tAtAsiMduvAlasaNhaM savattINaM kolaghariyaM egamegaM hiraNNakoDiM egamaigaM vayaM sayameva paDivajai ra ttA mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI bhogabhogAiM bhuJjamANI viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI maMsaloluyA maMsesu mucchiyA jAva anjhovavannA bahuvihehiM maMsehi ya sollehi ya taliehi ya bhajiehi ya suraM ca mahuMca meragaM ca maGgaM ca sIdhuM ca pasannaM ca AsAemANI 4 viharai // vR. 'antarANiya'tti avasarAn 'chidrANi viralaparivAratvAni virahAn' ekAntAniti, 'maMsalole'tyAdi, mAMsalolA-mAMsalampaTA, etadeva viziSyate-mAMsamUrchitA, taddoSAnAbhijJatvena mUDhetyarthaH, mAMsagrathitA-mAMsAnurAgatantubhiH sandarbhitA, mAMsagRddhA-tadbhoge'pyajAtakAsAvicchedA, mAMsAdhyupapannA-mAMsaikAgracittA, tatazca bahuvidhairmAsaizca sAmAnyaiH tadvizeSaizca, tathA cAha ___ 'solliehi yatti zUlyakaizca-zUlasaMskRtakaiH talitaizca-ghRtAdinA'grau saMskRtaiH Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM.8, 311 bharjitaizca-agnimAtrapakaiH saheti gamyate, surAMcakASThApiSTaniSpannAMmadhuca-kSaudraM merakaMca--madyavizeSa madyaM ca-guDaghAtakIbhavaM sIdhuca-tadvizeSaM prasatraM ca-surAvizeSaM AsvAdayantI-ISatsvAdayantI kadAcid visvAdayantI-vividhaprakArairvizeSeNa vA svAdayantIti kadAcideva paribhAjayantI svaparivArasya paribhuAnA sAmastyena vikSitatadvizeSAn / / mU. (51) tae NaM rAyagihe nayare annayA kayAi amAghAe dhuDhe yAvihotthA, taeNaM sA revaI gAhAvaiNI maMsaloluyA maMsesu mucchiyA 4 kolagharie purise saddAvei 2 tA evaM vayAsI tubhe devANuppiyA! mama kolaghariyaehito vaehito kallAkaliMduve duve goNapoyaeuddaveha 2 tA mamaM uvaNeha, tae NaM te koladhariyA purisA revaIe gAhAvaiNIe tahatti eyamaDheM vinaeNaM paDisuNati 2 tA revaIe gAhAvaiNIe kolaghariehito vaehito kallAkaliM duve duve goNapoyae vahati 2 tA revaIe gAhAvaiNIe uvaNeti, taeNaM sArevaI gAhavaiNI tehiM goNamaMsehiM sollehi ya 4 suraM ca 6 AsAemANI 4 vihri| vR. 'amAghAto' rUDhizabdatyAt amArirityarthaH 'kolagharie'tti kulagRhasaMbaMdhinaH 'goNapotakau' goputrako 'utaveha'tti vinAzayata / mU. (52) tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa bahUhiM sIla jAva bhAvemANassa coddasa saMvaccharA viikatA, evaM tahevajehaputtaMThaveijAva posahasAlAe dhammapannattiM uvasaMpajittA NaM viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mattA luliyA viiNNakesI uttarijayaM vikaDDamANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae sama0 teNeva uvAgacchai 2 tA mohummAyajaNaNAiM siMgariyAI itthibhAvAiM uvadaMsemANI 2 mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM byaasii-| haMbho mahAsayayA samaNovAsayA! dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA dhammakaMkhiyA 4 dhammapivAsiyA 4 kiNNaM tubbhaM devANuppiyA! dhammeNa vA puNNeNa vA saggeNa vA moskheNa vA? jaNNaM tumaM mae saddhiM urAlAiMjAva bhuMjamANe no viharasi, taeNaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe eyamadvaM no ADhAi no pariyANAi aNADhAijamANe apariyANamANe tusiNIe dhammajjhANovagae viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAsayayaM samaNovAsayaM doccaMpi taLapi.evaM vayAsI- bhotaM ceva bhaNai, so'vi taheva jAva aNADhAijamANe apariyANamANe viharai, taeNaM sArevaI gAhAvaiNI mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM aNADhAijamANI apariyANijamANI jAmeva disaMpAunbhUyA tAmeva disNpddigyaa|| vR. 'matta'ttisurAdimadavatI lulitA' madavazenaghUrNitA, skhalatpadetyarthaH, vikIrNA-vikSiptAH kezA yasyAH sA tathA, uttarIyakaM uparitanavasanavikarSayantI mohonmAdajanakAnkAmoddIpakAn zRGgArikAn-zRGgArarasavataH strIbhAvanAna-kaTAkSasandarzanAdIn upasandarzayantI 'haMbho tti AmantraNaM mahAsayayA! ityAdeviharasItiparyavasAnasya revatIvAkyAsyAyamabhiprAyaH-ayamevasyasvargo mokSo vA yat mayA saha viSayasukhAnubhavanaM, Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGgasUtram 8/52 dharmAnuSThAnaM hi vidhIyate svargAdyarthaM, svargAdizcetyate sukhArthaM, sukhaMcetAvadeva tAvaSTaM yatkAmAsevanamiti, bhaNanti c||1|| "jai natthi tattha sImaMtiNIo mnnhrpiyngguvnnnnaao| tAre siddhatiya bandhaNaM khumokkho na so mokkho|" (tathA) // 1 // "satyaM vacmi hitaM vacmi, sAraM vacmi punaH punaH / asminnasAre saMsAre, sAraM saarngglocnaaH||" (tathA) // 1 // "dviraSTavarSA yoSitpaJcaviMzatikaH pumAn / anayornirantarA prItiH, svarga itybhidhiiyte||" mU. (53) taeNaM se mahAsayaesamaNovAsae paDhamauvAsagapaDimaMuvasaMpaJjittANaviharai, 'paDhamaM ahAsutaMjAva ekkArasa'vi, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae teNaM urAleNaM jAva kise dhamaNisaMtae jAe tae NaM tassa mahAsayayassa samaNovAsayassaannayAkayAipuvvarattAvarattakAledhammajAgariyaMjAgaramANassa ayaM ajjhasthie 4 evaM khalu ahaM imeNaM urAleNaM jahA AnaMdo taheva apacchimamAraNantisaMlehaNAjhUsiyasarIre bhattapANapaDiyAikhie kAlaM aNavakaGamANe viharai, - tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa subheNaM ajjhavasANeNaM jAva khaovasameNaM ohinANe samuppanne purathimeNaM lavaNasamudde joyaNasAhassiyaM khettaM jANaipAsai, evaMdakkhiNeNaM paJcatthimeNaM, uttareNaM jAva cullahimavaMtaM vAsaharapabvayaM jANai pAsai, ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsIivAsasahassahiiyaM jANai pAsai / mU. (54) tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAi mattA jAva uttarijjayaM vikaDDemANI 2 jeNeva mahAsayae samaNovAsae jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 ttA mahAsayayaM taheva bhaNai jAva docaMpi taccapi evaM vayAsI-haM bho taheva, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe doccapi tacaMpi evaM vutte samANe Asurutte 4 ohiM pauAi 2 tA ohiNA Abhoei 2 tArevaI gAhAvaiNi evaM vayAsI-haM bho revaI apatthiyapatthie 4, evaM khalu tuma anto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA samANI aduhaTTavasaTTA asamAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyadhue narae caurAsIivAsasahassaTiiesu neraiesuneraiyattAe uvavajihisi, taeNaMsA revaI gAhAvaiNI mahAsayaeNaMsamaNovAsaeNaMevaM vuttA samANI evaM vayAsI-ruDhe NaM mamamahAsayae samaNovAsaehINeNaM mamaM mahAsayae samaNovAsae ajsAyANaM ahaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM na najaiNaMahaM keNavi kumAreNaMmArijissAmittikaTThabhIyA tatthA tasiyA ubbiggA saJjAyabhayA saNiyaM 2 paccosakkai ra tAjeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2ttA ohayajAva jhiyAi, taeNaMsArevaI gAhAvaiNI aMtA sattarattassa alasaeNaM vAhiNAabhabhUyA adRduhaTTavasaTTA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAsIivAsasahassaTiiesu Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 adhyayana-8, neraiesu neraiyattAe uvavannA / / vR. 'alasaeNaM'ti viSUcikAvizeSalakSaNena, tallakSaNaM cedm||1|| "novaM vrajAti nAdhastAdAhAro na ca pcyte| AmAzaye'lasIbhUtastena so'lasakaH smRtaH / / " iti| 'hIne ttiprItyA hInaH-tyaktaH avajjhAya'tti apadhyAtA dudhyAnaviSayIkRtA kumAreNaM' ti duHkhamRtyunA / / ma. (55) teNaM kAleNaMteNaM samaeNaMsamaNebhagavaMmahAvIre samosaraNaMjAva parisA paDigayA, goyamAi samaNe bhagavaM mahAvIre evaM vayAsI-evaM khalu goyamA! iva rAyagihe nayare mamaM aMtevAsI mahAsayae nAma samaNovAsae posahasAlAe apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNAe jhUsiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhiekAlaM aNavakaMkhamANe viharai, taeNaM tassa mAsayagassa revaI gAhAvaiNI mattA jAva vikaDDemANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae teNeva uvAgacchai 2 ttA mohummAya jAva evaM vayAsI-taheva jAva doccaMpitacaMpi evaM vayAsI, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe docaMpi tacaMpi evaM vutte samANe Asurutte 4 ohiM pauMjai 2 tA ohiNA Abhoei 2 tA revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI-jAva uvavajihisi, no khalu kappai goyamA ! samaNovAsagassa apachima jAva jhUsiyasarIrassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa paro saMtehiM taccehi tahiehiM sabbhUehiM ani hiM akaMtehiM appiehiM amaNuNNehiM vAgaraNehiM vAgarittae, taM gaccha Na devANuppiyA! tumaM mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAhi no khalu devANuppiyA! kappaisamaNovAsagassa apacchimajAva bhattapANapaDiyAikkhiyassa paro saMtehiM jAva vAgarittae, tume ya NaM devANuppiyA ! revaI gAhAvaiNI saMtehiM 4 aniTTehiM 6 vAgaraNehiM vAgariyA taMNaMtumaMeyassa ThANassa Aloehi jAva jahArihaMca pAyacchittaM paDivajAhi, taeNaM se bhagavaM goyame samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyama8 vinaeNaM paDisuNei 2 tAtaopaDinikkhamai 2 tArAyagiha nayaraMmajjhamajheNaMaNuppavisai 2 tAjeNeva mahAsayagassa samaNovAsayassa gihe jeNeva mahAsayae samaNovAsae teNeva uvAgacchai, tae NaM se mahAsayae bhagavaM goyamaM ejamANaM pAsai 2 ttA haTTa jAva hiyae bhagavaM goyamaM vaMdai namasai, tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-evaM khaludevANuppiyA! samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhai bhAsai pannavei parUvei-nokhalu kappai devANu ppiyA samaNovAsagassa apacchima jAva vAgarittae, tume NaM devANuppiyA! revaI gAhAvaiNI saMtehiM jAva vAgariA, taMNaM tumaM devANuppiyA! eyassa ThANassa Aloehi jAva paDivajAhi, taeNaM se mahAsayae samaNovAsae bhagavao goyamassa tahatti eyamaTuM vinaeNaM paDisuNei 2ttA tassa ThANassa Aloei jAva ahArihaM ca pAyacchittaM paDivAi, tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayagassa samaNovAsayassa aMtiyAopaDinikkhamaizttArAyagihanagaraMmajjhamajheNaM niggacchai 2ttAjeNeva masaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai2 ttA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihri| Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 upAsakadazAGgasUtram 8/55 taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi rAyagihAo nayarAo paDinikkhamai 2 tA bahiyA jaNavayavihAraM viharai vR. 'no khalu kappai goyame'tyAdi, 'saMtehiMti sadbhirvidyamAnArthaiH 'taccehi ti tathyaistattvarUpairvA'nupacArikaiH 'tahiehi titamevoktaMprakAramApanairna mAtrayA'pinyUnAdhikaiH, kimuktaM bhavati? sadbhUtairiti, aniSTaiH-avAJchitaiHakAntaiH-svarUpeNAkamanIyaiH apriyaiH-aprItikArakaiH amanojJaiH-manasAna jJAyante-nAbhilaSyante vaktumapiyAni taiH, amanaApaiH-namanasa ApyanteprApyantecintayA'piyAnitaiH, vacanecintaneca yeSAMmanonotsahataityarthaH, vyAkaraNaiH-vacanavizeSaiH mU. (56) tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bahUhiM sIla jAva bhAvettA vIsaM vAsAiM samaNovAsayapariyAyaM pAuNittA ekkArasa uvAsagapaDimAo sammaM kAraNa phAsittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaMjhUsittA saDhi bhattAiaNasaNAechedattA AloiyapaDikate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNavaDiMsae vimANe devattAe uvavanne / cattAri paliovamAI tthiii| mahAvidehe vAse sinjhihii nikkhevo|| adhyayana-8-samAptam (adhyayanaM-9- naMdinIpiyA mU. (57) navamassa ukkhevo, evaM khalu jambU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI koTThae ceie jiyasattUrAyA tattha NaM sAvatthIe nayarIe naMdiNIpiyA nAmaMgAhAvaI parivasai, aDDe cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo cattAri hiraNNakoDio buddhipauttAo cattAri hiraNNakoDIopavittharapauttAocattArivayAdasagosAhassieNaM vaeNaM assiNI bhAriyA sAmI samosaDhe jahA AnaMdo taheva gihidhamma paDivajai sAmI bahiyA viharai, __tae NaM se naMdiNIpiyA samaNovAsae jAe jAva viharai, tae NaM tassa naMdiNIpiyassa samaNovAsayassa bahUhiM sIlabbayaguNa jAva bhAvemANassa coddasa saMvaccharAI vikaMtAI taheva jeTuM puttaM Thavai dhammapannattiM vIsaM vAsAiM pariyAgaM nANatta aruNagave vimANe uvvaao| mahAvidehe vAse sijjhihii / / nikkhevo / / vR. [navame ca kaNThaye eveti] adhyayanaM- 9 - samAptam adhyayanaM-10- sAlihIpiyA mU. (58) dasamassa ukhevo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI kohae ceie jiyasattU tattha NaM sAvasthIe nayarIe sAlihIpiyA nAma gAhAvaI parivasai aDDe ditte cattAri hiraNNakoDIonihANapauttAo cattAri hiraNNakoDiovuDDipauttAo cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM phagguNIbhAriyA sAmI samosaDhe jahA AnaMdo taheva gihidhamma paDivAi, jahA kAmadevo tahA jehra puttaM ThavettA ___ Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM - 10, posahasAlAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapannattiM uvasaMpajjittA NaM viharai, navaraM niruvasaggAo ekkArasavi uvAsagapaDimAo taheva bhANiyavvAo, evaM kAmadevagameNaM neyavvaM jAva sohamme kappe aruNakIle vimANe devattAe uvavanne / cattAri paliovamAiM ThiI, mahAvidehe vAse sijjhihii vR. dazame ca kaMThye eveti pratyadhyayanamupakSepanikSepAvabhyUhya vAcyau / mU. (59) dasahavi panarasame saMvacchare vaTTamANANaM ciMtA / dasaNhavi vIsaM vAsAI samaNovAsayapariyAo / / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM dasamassa ajjhayaNassa ayamaTTe pannatte / mU. (60) uvAsagadasAo samattAo // uvAsagadasANaM sattamassa aMgassa ego suyakhandho dasa ajjhayaNA ekkasaragA dasasu ceva divasesu uddissijjati tao suyakhaMdhI samuddissijai aNuNNavijai dosu divasesu, aMgataheva // vR. ziSTAdinAmAnyaruNapadapUvANi dRzyAni, aruNaziSTamityAdi / etAzca pUrvoktAnusAreNAvaseyAH / / yadiha na vyAkhyAtaM tatsarvaM jJAtAdharmakathAvyAkhyAnamupayuktena nirUpyAvaseya miti // sarvasyApi svakIyaM vacanamabhimataM prAyazaH syAjjanasya, yattu svasyApi samyag na hi vihitaruciH syAt kathaM tatpareSAm ? / cittollAsAtkutazcittadapi nigaditaM kiJcidevaM mayaitadyuktaM yaccAtra tasya grahamamaladhiyaH kurvatAM prItaye me // 1 // iti zrIcandrakulAnanabhomaNizrIjinezvarAcAryAnti - SacchrImannavAGgIvRttikArakazrImadabhayadevAcAryakRtaM samAptamupAsakadazAvivaraNam // vR. tathA evaM khalu jambU ! ityAdi upAsakadazAnigamanavAkyamadhyeyamiti / adhyayanaM - 10 - samAptam mU. (61) mU. (62) mU. (63) mU. (64) mU. (65) pU. (66) mU. (67) vANiyagAme caMpA duve ya vANarasIe nayarIe / AlabhiyAya puravarI kampillapuraM ca boddhavvaM // polAsaM rAyagihaM sAtthIe purIe donni bhave / ee uvAsagANaM nayarA khalu hoMti boddhavyA // sivanaMda bhadda sAmA dhanna bahula pUsa aggimittAya / revai assiNi taha phagguNI ya bhajANa nAmAI / / ohiNNANa pisAe mAyA vAhidhaNauttarije ya / bhajjA ya suvvayA duvvayAniruvasaggayA donni / / aruNe aruNAbhe khalu aruNappahaaruNakaMtasiThThe ya / aruNajjhae ya chaTTe bhUya vaDiMse gave kIle / / cAlI saTTi asII saTTI saTTI ya saTTi dasa sahassA / 315 asiI cattA cattA ee vaiyANa ya sahassA // bArasa aTThArasa cauvIsaM tivihaM aTTharasAi neyaM / dhatreNa ticcovisaM bArasa bArasa ya koDIo / / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 upAsakadazAGgasUtram // 1 // mU. (68) ullaNadatavaNaphale anbhiMgaNuvvaTTaNe saNANe y| vattha vilavaNa pupphe AbharaNaM dhUvapejAi / / yU. (69) bhakkhoyaNa sUya ghae sAge mAhurajemaNa'nnapANe y| taMbole igavIsaM AnaMdAINa abhiggahA / / mU. (70) uddhaM sohammapure lolUe ahe uttare himvNte| paMcasae tae tidisiM ohinANaM dasagaNassa / mU. (71) saNa-vaya-sAmAiya posh-pddimaa-aNbh-sccitte| AraMbha-aisa-uddiTTa-vajae samaNabhUe y|| mU. (72) ikkArasa paDimAo vIsaM pariyAo aNasaNaM maase| sohamme caupaliyA mahAvidehami sijjhihii / tathA pustakAntare saGgrahagAthA upalabhyante, tAzcemAH-- vANiyagAme 1 caMpA duve ya 2-3 vANArasIe nayarIe 6 / AlabhiyA ya puravarI 5 kaMpillapuraM ca boddhavvaM 6 / / // 2 // polAsaM 6 rAyagihaM 8 sAvatthIe pUrIe donni bhve9-10| ee uvAsagANaM nayarA khalu hoti boddhavvA / / // 3 // sivanaMda 1 bhadda 2 sAmA 3 dhaNa 4 bahula 5 pUsa 6 aggimittA 7 ya / revai 8 assiNi 9 taha phagguNI 10 ya bhajANa naamaaii|| / / 4 / ohinnANa 1 pisAe 2 mAyA 3 vAhi 4 ghaNa 5 uttarile 6y| bhajjA ya suvvayA 7 duvvayA 8 niruvasaggayA donni 9-10 // / / 5 // aruNe 1 aruNAbhe 2 khalu aruNappaha 3 aruNakaMta 4 siDhe 5 ya / aruNajjhae 6 ya chaThe bhUya 7 vaDiMse 8 gave 9 kIle 10 // muni dIparatnasAgareNa saMzodhitA sampAditA upAsakadazAgasUtrasya ___ abhayadevasUri viracitA TIkA prismaaptaa| ( 7| saptamaGgasUtraM upAsakadazA samAptam ) *** Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1]. bhAvabharI vaMdanA jemanA dvArA sUtramAM guMthAyela jinavANIno bhavya vAraso vartamAnakAlIna "AgamasAhityamAM prApta thayo e sarve sUrivara Adi ArSa pUjyazrIonepaMcama gaNadhara zrI sudharmA svAmI | cauda pUrvadhara zrI bhadUbAha svAmI daza pUrvadhara zrI zabaibhavasUri (anAmI) sarve zruti vIra maharSio devavAcaka gaNi zrI zyAmAcArya devardhvigaNi kSamAzramaNa jinabhadra gaNi kSamAzramaNa saMghadAsagaNi siddhasena gaNi jinadAsa gaNi mahattara agasyasiMha sUri zIlAMkAcArya abhayadevasUri malayagirisUri kSemakIrtisUri haribhadrasUri AryarakSita sUri (?) droNAcArya caMdra sUri vAdivetAla zAMticaMdra sUri malladhArI hemacaMdrasUri zAMticaMdra upAdhyAya dharmasAgara upAdhyAya guNaratnasUrI vijaya vimalagaNi. RSipAla ! brahmamuni tilakasUri sUtra-niryukti-bhAgya-cUrNi-vRtti - AdinA racayitA anya sarve pUjyazrI vartamAna kAlina Agama sAhitya vArasAne saMzodhana-saMpAdana-lekhana Adi dvArA mudrIta amudrIta svarUpe rajU kartA | sarve zrutAnurAgI pUjya puruSone AnaMda sAgarasUrijI | caMdrasAgara sUrijI muni mANeka jina vijayajI punyavijayajI caturavijayajI bu vijayajI amaramunijI kanaiyAlAlajI lAbhasAgarasurijI AcArya tulasI caMpaka sAgarajI smaraNAMjali bAbu dhanapatasiMha ] pa0 becaradAsa pa0 jIvarAjabhAI pa0 rUpendrakumAra | paM0 hIrAlAla zruta prakAzaka sarve saMsthAo vIrabhadra gavAnadAsa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] 400 45 Agama mULa tathA vivaraNanuM zloka pramANadarzaka koSTaka) krama | AgamasUtranAma | vRtti-kartA vRtti zloka pramANa zlokapramANa / 1. AcAra 2554 | zIlAGkAcArya 12000 | 2. sUtrakRta 2100 zIlAjhAcArya 12850 3. sthAna 3700 abhadevasUri 14250 4. | samavAya 1667 | abhayadevasUri 3575 5. bhagavatI 15751 abhayadevasUri 18616 / 6. jJAtAdharmakathA 5450 abhayadevasUri 3800 7. upAsakadazA 812 | abhayadevasUri 800 8. antakRddazA 900 abhayadevasUri 9. anuttaropapAtikadazA 192 | abhayadevasUri 100 10. |praznavyAkaraNa 1300 | abhayadevasUri 5630 |11. vipAkaMzruta 1250 | abhayadevasUri 900 |12. |aupapAtika 1167 abhayadevasUri 3125 13. | rAjaprazniya 2120 | malayagirisUri 3700 14. jIvAjIvAbhigama 4700 malayagirisUri 14000 prajJApanA 7787 malayagirisari 16000 16. sUryaprajJapti 2296 | malayagirisUri 9000 17. candraprajJapti 2300 malayagirisUri 9100 |18. jambUdvIpaprajJapti 4454 zAnticandraupAdhyAya 18000 19thI nirayAvalikA 1100 candrasUri 600 23. 1 (paJca upAGga) 24. catuHzaraNa 80 | vijayavimalayagaNi (?) 200 25. Atura pratyAkhyAna 100 guNaratnasUri (avacUri) (?) 150 |26. mahApratyAkhyAna 176 AnandasAgarasUri (saMskRtachAyA) | 176 | 27. bhaktaparijJA 215 | AnandasAgarasUri (saMskRtachAyA) 215 28. tandula vaicArika 500 vijayavimalagaNi (?) 500 |saMstAraka 155 guNarala sUri (avacUri) 110 gacchAcAra 175 | vijayavimalagaNi 1560 31. gaNividyA 105 AnandasAgarasUri (saMskRtachAyA) 105 29. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama AgamasUtranAma 32. devendrastava 33. maraNasamAdhi 34. nizItha 35. bRhatkalpa 36. vyavahAra 37. dazAzrutaskandha 38. jItakalpa 39. mahAnizItha 40. Avazyaka 41. oghaniyukti piNDaniyukti 42. dazavaikAlika 43. uttarAdhyayana 44. nandI 45. anuyogadvAra [3] vRtti-kartA 375 AnandasAgarasUri (saMskRta chAyA) 837 AnandasAgarasUri (saMskRta chAyA) 821 jinadAsagaNi (cUrNi) saGghadAsagaNa (bhASya ) 473 malayagiri + kSemakIrti saGghadAsagaNa (bhASya ) 373 malayagiri * mUla zloka pramANa saGghadAsagaNi (bhASya ) 896 - ? - (cUrNa) 130 siddhasenagaNi (cUrNa) 4548 130 haribhadrasUri ni. 1355 droNAcArya ni. 835 malayagirisUri 835 | haribhadrasUri 2000 zAMtisUri 700 malayagirisUri 2000 maladhArIhemacandrasUri * vRtti zlokapramANa 375 837 28000 7500 42600 7600 34000 6400 2225 1000 noMdha : (1) uta 45 Agama sUtrI mAM vartamAna aNe pahelA 1 thI 11 aMgasUtro, 12 thI 23 upAMgasUtro, 24thI 3 prakIrNakasUtro 34thI 38 chedasUtro, 40 thI 43 mULasUtro, 44-45 cUlikAsUtrI nA nAme hAla prasiddha che. (2) ukta zloka saMkhyA ame upalabdha mAhitI ane pRSTha saMkhyA AdhAre noMdhela che. jo ke te saMkhyA mATe matAMtara to jovA maLe ja che. jemake AcAra sUtramAM 2500, 2554, 2525 evA traNa zloka pramANa jANavA maLela che. Avo mata-bheda anya sUtromAM paNa che. ( 3 ) ( 22000 (?) 7500 7000 7000 16000 7732 5900 vRtti-sAhi ke noMdha che te same rela saMpAddana muanI che. te sivAyanI pa vRtti-vR i Adi sAhitya mudrita ke amudrita avasthAmAM hAla upalabdha che ja. (4) gacchAcAra jane maraNasamAdhi nA vikalye caMdAvejjhaya jane vIrastava prakIrNaka khAve che. 4 jame "AgamasuttANi" mAM bhUNa 3ye bhane "khAgamaddIpa''mAM akSarazaH gujarAtI anuvAda rUpe Apela che. temaja nItattva jenA vikalpa rUpe che e Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMdhattvanuM mAdhya ame "kAmasuttaLimAM saMpAdIta karyuM che. (5) godha ane viSNu e baMne nikitA vikalpa che. je hAla mULasUtra rUpe prasidhdha che. je baMnenI vRtti ame ApI che. temaja temAM mAdhyanI gAthAo paNa samAviSTa thaI che. (6) cAra prakIrvAda sUtro ane mahAnizItha e pAMca AgamanI koI vRtti Adi upalabdha thavAno ullekha maLato nathI. prajIva nI saMskRta chAyA upalabdha che tethI mUkI che. nirAzA-nitattva e traNenI jU iApI che. jemAM phaza ane kItachanya e baMne uparavRtti maLatI hovAno ullekha che, paNa ame te meLavI zakyA nathI. jyAre nizALa upara to mAtra vIsamA uddezakanI ja vRtti no ullekha maLe che. vartamAna kALe 45 AgamamAM upalabdha nivi7: 2500 krama niyukti lokapramANa | krama niyukti zlokapramANa 9. |gAva-niryukti 6. Avazyaka-niyukti 2. sUtra-nivRtti | ra6H | 7.| nivRtti ' | 9 | rU. vRdaspa-nivRtti - | 8. nivRtti vyavahAra-niyukti * | 9.| dazavaikAlika-niyukti 1. dazAzruta-niyaMti | 180 | 10. | SttarAdhyayana-nivRtti | 700 | noMdha:(1) ahIM Apela jJauvA pramANa e gAthA saMkhyA nathI. "3ra akSarano eka zloka e pramANathI noMdhAyela veda pramANa che. (2) * vRdA ane vyavahAra e baMne sUtronI nivRtti hAla bhAga mAM bhaLI gaI che. jeno yathAsaMbhava ullekha sA ma e jaga uparanI vRttimAM karyo hoya tevuM jovA maLela che. (3) gora ane blinipurita svataMtra mUttamAma svarUpe sthAna pAmela che tethI tenuM svataMtra saMpAdana -4 rUpe thayela che. temaja A saMpAdanamAM paNa che.) (4) bAkInI cha nivijJamAMthI rAkRtanya niryukti upara pUrNa ane anya pAMca nivRtti uparanI vRtti ame amArA saMpAdanamAM prakAzIta karI che. jyAM A che nividA spaSTa alaga joI zakAya che. (5) nittakartA tarIke bhadravadusvAmI no ullekha jovA maLe che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] vartamAna ANe 45mAgamamA 5Rvg bhASyaM ) krama bhASya zlokapramANa krama | bhASya gAthApramANa 1. | nizISabhASya / 7500 / 6. AvazyakabhASya * 483 2. | bRhatkalpabhASya / 7600 / 7. oghaniyuktibhASya * vyavahArabhASya / 6400 / 8. piNDaniyuktibhASya * 46 4. | paJcakalpabhASya | 3185 | 9. dazavaikAlikabhASya * jItakalpabhASya | 3125 10. | uttarAdhyayanabhASya (?)| nodha:(1) nizISa , bRhatkalpa bhane vyavahArabhASya nA sal saGghadAsagaNi dhopArnu ya che. a.bhA. saMpAnamA nizISa bhASya tenI cUrNi sAthe bhane bRhatkalpa tathA vyavahAra bhASya tenI-tenI vRtti sAthe samAviSTa thayuM che. (2) paJcakalpabhASya sabhA2. AgamasuttANi bhAga-38 bhAta yu. (3) AvazyakabhASya bho // prbhaa|| 483 sayuMbha 183 mAthA mULabhASya 32 cha bhane 300 yA anya bhASyanI che.no.samAveza Avazyaka sUtraM-saTIkaM mAM karyo che. jo ke vizeSAvAva bhASya khUbaja prasidhdha thayuM che paNa te samagra AvazyakasUtra- 652rnu bhASya nathI bhane adhyayano anusAranI bhAgamA vRtti Adi peTA vivaraNo to vizALa ane nItaq e baMne upara maLe che. jeno atre ullekha ame karela nathI.] (4) opaniyukti, piNDaniyukti , dazavaikAlikabhASya no samAveza tena tenI vRtti mAM thayo 4 cha. pA teno ta vizeno 64 bhAne bhaNe nathI. [oghaniyukti upara 3000 zloka pramANa mAno ullekha paNa jovA maLela che.] (5) uttarAdhyayanabhASyanI ||thaa niyuktibhA, maNI gayAnuM saMmAya cha (?) (5) te aMga - upAMga - prakIrNaka - cUlikA bhe 35 Agama sUtro 652no cha bhASyano ullekha amArI jANamAM Avela nathI. koIka sthAne sAkSI pATha-Adi sva35 bhASyagAthA mevA maNe che. (7) bhASyakartA tarI bhuNya nAma saGghadAsagaNi sevA bhaNe. cha. tabha4 jinabhadragaNi kSamAzramaNa bhane siddhasena gaNi no 5 bhaNe che. 32Gix bhASyana sal ajJAta ja che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6] krima cUrNi 5850 vartamAna ANe 45bhAgamabhA 644 cUrNiH zlokapramANa| | krama | cUrNi zlokapramANa | 1. AcAra-cUrNi 8300 / 9. dazAzrutaskandhacUrNi 2225 2. sUtrakRta-cUrNi 9900 10. paJcakalpacUrNi 3275 3. bhagavatI-cUrNi 3114 | 11.| jItakalpacUrNi 1000 4. jIvAbhigama-cUrNi | 1500 12.| AvazyakacUrNi 18500 5. jaMbUdvIpaprajJapti-cUrNi 1879 / 13. | dazavaikAlikacUrNi 7000 | 6. nizIthacUrNi 28000 14. uttraadhyyncuurnni| 7. vRhatkalpacUrNi / 16000 | 15. | nandIcUrNi 1500 | 8. vyavahAracUrNi | 1200 | 16. | anuyogadAracUrNi / 2265 nodha:(1) 63d 16 cUrNimAMdhI nizItha , dazAzrutaskandha, jItakalpa me cUrNi amaa| 2 .... saMpAnamA sabhAvAI gaye che. (2) AcAra, sUtrakRta, Avazyaka, dazavaikAlika, uttarAdhyayana, nandI, anuyogadvAra e sAta pU pUjyapAda AgamoddhAraka zrI e prakAzIta karAvI che. (3) dazavaikAlikanI jI me cUrNi 4 agasyasiMhasUrikRta chetenuM mazana pUzya zrI punyavijayajIe karAvela che. (4) jaMbUdvIpaprajJapticUNi vize Pune 154Iya prazAyi Gej 43 cha. bhagavatI cUrNi to bhaNe4 cha, 59.47 prazIta nI. tema4 vRhatkalpa , vyavahAra, paJcakalpa stamatI sabhecha / zIta yayAnuM manadhI. (5) cUrNikAra tarI jinadAsagaNimahattaranna ma muNyatve saMbhaNAya che. 32603nA mate amuka jUnA kartAno spaSTollekha maLato nathI. __"mAgama-paMthAMgI" yintyamAmata" 1 vartamAna kALe prApta Agama sAhityanI vicAraNA pachI kharekhara AgamanA pAMca aMgomAM keTaluM ane zuM upalabdha che te jANyA pachI eka prazna thAya ke Agama paMcAMgI nI vAtI sIriya cha. aMga-upAMga-prakIrNaka-cUlikA meM u5 bhAgamo 652 paNa nathI. eTale 3pa AgamanuM eka aMga to aprApya ja banyuM. sUtra paratve upalabdha niryukti phakta cha che. eTale 39 AgamonuM eka aMga aprApya ja banyuM. sArIta yA bhASya, iyAM niyukti sane iyAM cuurnnin| mamA vartamAna suvyavasthita paMcAMgI mAtra Avazyaka sUtra nI lAya. 2 naMdIsUtra mAM paMcAMgIne pahale saMgrahaNI, pratipattimo varanA 48 64 cha. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] ( 45 Agama aMtargata vartamAna kALe upalabdha vibhAgo ) sUicanA:- ame saMpAdita karela sAmasuttaLi-saTI mAM bekI naMbaranA pRSTho . upara jamaNI bAju mA masUtra nA nAma pachI aMko Apela che. jemake 132/54 vagere. A aMko te te AgamanA vibhAgIkaraNane jaNAve che. jemake khAvAmAM prathama aMka zratadhano che tenA vibhAga rUpe bIjo aMka pUjA che tenA peTA vibhAga rUpe trIjo aMka adhyayanano che. tenA peTA vibhAga rUpe cotho ekaddezava no che. tenA peTA vibhAga rUpe chello aMka mUno che. A mUna gadya ke padya hoI zake. jo gadya hoya to tyAM peregrApha sTAIlathI ke chUTu lakhANa che ane thA/padya ne padyanI sTAIlathI I - || goThavela che. ' pratyeka Agama mATe A rIte ja oblikamAM (7) pachI nA vibhAgane tenA tenA peTA-peTA vibhAga samajavA. jyAM je-te peTA vibhAga na hoya tyAM (-) oblika pachI Desa mukIne te vibhAga tyAM nathI tema sucaveluM che.] (9) AcAra - zrutaskandhaH/cUlA/adhyayana/uddezakaH/mUlaM "nA nAmaka peTA vibhAga bIjA zrutaskandha mAM ja che. (2) sUtrakRta * zrutaskandhaH/adhyayanaM/uddezakaH/mUlaM (3) thAna - thAnadhyayanamUna (4) samavAya - savI:mUrta (5) bhagavatI - zataka/varga:-aMtarazataka/uddezakaH/mUlaM ahIM zatakanA peTA vibhAgamAM be nAmo che. (1) : (2) aMtarIta kemake zA 21, 22, 23 mAM zata nA peTA vibhAganuM nAma : jaNAvela che. zata * rUrU, rU4,35,36,40 nA peTA vibhAgane saMtazata athavA zatazata nAmathI oLakhAvAya che. jJAtAdharmakathA- zrutaskandhaH/vargaH/adhyayana/mUlaM pahelA kRtaja mAM dhyAna ja che. bIjA bhRtaja no peTAvibhAga 4 rAme che ane te je nA peTA vibhAgamAM madhyayana che. upAsakadazA- adhyayana/mUlaM antakRddazA- varga:/adhyayana/mUlaM anuttaropapAtikadazA- varga:/adhyayanaM/mUlaM (10) praznavyAkaraNa- dvAraM adhyayana/mUlaM kAva ane saMvara evA spaSTa be bheda che jene kAzravadAra ane saMvAra kahyA che. (koIka dvAra ne badale zrutaskranda zabda prayoga paNa kare che (9) viskRta- kutaRttva: madhyayana/mUi (12) aupapAtika- mUlaM (3) Tw - mUi (7) Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] (14) jIvAjIvAbhigama- *pratipattiH/* uddezakaH/mUlaM AgamamA vilayachi tI 5 saya bhATe pratipattiH pachI peTavilAsa nopanIya. 343 pratipatti -3-Hi neraiya, tirikkhajoNiya, manuSya, deva melA // 2 peTavilA 5. cha. tethI tipatti/(neraiyaAdi)/uddezakaH/mUlaM bherIta spaSTa masapAsA cha, 04 te zamI pratipatti kA uddezakaH navanayI parata peTavilAya pratipattiH che. (15) prajJApanA- padaM/uddezakaH/dvAraM/malaM padana pe ciurwi six uddezakaH cha, Ais dvAra ke 50 pada-28na a fRGUnma uddezakaH ane tenA peTA vibhAgamAM kAra paNa che. (16) sUryaprajJapti- prAbhRta/prAbhRtaprAbhRtaM/mUlaM (17) candraprApti- prAbhUtaM/prAbhRtaprAbhUtaM/mUlaM bhAga 16-17 prAbhRtaprAbhRta nA para pratipattiH nAbhA peTa vin cha. uddezakaH ut mujaba teno vizeSa vistAra thAyela nathI. (18) jambUdIpaprajJAti- vakSaskAraH/mUlaM (19) nirayAvalikA - adhyayana/mUlaM (20) kalpavataMsikA - adhyayana/mUlaM (21) puSpitA - adhyayana/mUlaM (22) puSpacUlikA - adhyayana/mUlaM (23) vahidazA - adhyayana/mUlaM 18 thI 27 nirayAvalikAdi nAmathI ye havAma cha matene pAnA pAya fall sUtrA bhogamAvA. *bhArga-1, nirayAvalikA, 1-2 kalpayataMsikA... po3 hAvA (24 thI 33) catuHzaraNa (Adi dazepayannA) mUlaM (34) nizItha - uddezakaH/mUlaM (35) bRhatkalpa - uddezakaH/mUlaM (36) vyavahAra - uddezakaH/mUlaM (37) dazAzrutaskandha - dazA/mUlaM (38) jItakalpa - mUlaM (39) mahAnizIya - adhyayana/uddezakaH/mUlaM (40) Avazyaka * adhyayana/malaM (41) ogha/piNDaniyukti - mUlaM (42) dazavaikAlika - adhyayana/uddezakaH/mUlaM (43) uttarAdhyayana - adhyayana//mUlaM (44- 45) nandI-anuyogadvAra - mUlaM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 krama | gAthA 82 amArA saMpAdIta 45 AgamomAM AvatA mUla no aMka tathA temAM samAviSTa gAthA AgamasUtra mUlaM | gAthA | krama | AgamasUtra / | mUlaM | AcAra | 552 / 147 | 24. catuHzaraNa / sUtrakRta 806 723 | 25. AturapratyAkhyAna 71 / 70 sthAna 11010 169 26. mahApratyAkhyAnaM 142 | 142 samavAya | 383 | 27. bhaktaparijJA 172 | 172 5. | bhagavatI 1087 114 / 28. taMdulavaicArika jJAtAdharmakathA 241 saMstAraka / 133 / 133 upAsaka dazA 73 13 / 30. | gacchAcAra 137 | 137 antakRddazA | 31. gaNividyA anutaropapAtika | 4 | 32. devendrastava 307 | 307 10. praznavyAkaraNa 47 14 | 33. ] maraNasamAdhi |664 |11.| vipAkazruta 3 | 34. / nizISa 1420 12.| aupapAtika 77 bRhatkalpa 13.| rAjaprazniya | - | 36. vyavahAra 285 | jIvAbhigama 398 dazAzrutaskandha 114 / 56 15. prajJApanA 622 // 231 38. jItakalpa 103 | 103 16. sUryaprajJapti 214 103 | 39. | mahAnizItha 1528 17. candraprajJapti 218 107 / 40. Avazyaka | jambUdIpaprajJapti 365 131 41. odhaniyukti 1165 |19. nirayAvalikA 21 | 41. piNDaniyukti 712 / 712 20. kalpavataMsikA dazavaikAlika 540 | 515 21.| puSpitA 11 uttarAdhyayana 1731 1640 22. puSpacUlikA nandI 168 / 93 23. vahidazA | 5 | 1 | 45. | anuyogadvAra 350 141 47 92 1165 noM :- 60 gAthA saMdhyAnI samAveza mUlaM mAM 45 x 14 che.te. mUla sipAyanI malA gAthA sama4vI nahI. mUla za6 me abhI sUtra bhane gAthA ne bhATe no mApeko saMyukta anumacha. gAthA Mi04 saMpAhanomAM. sAmAnya gharAvatI hovAdhIno mala Apela che. paNa sUtranA vibhAga dareka saMpAdake bhinnabhinna rIte karyA hovAthI ame sUtrAMka judo pADatA nathI. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] [10] [11]. [12] . [13] [14] [15] [1] [17] [18] - amArA prakAzano - abhinava hema laghuprakriyA - 1 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 2 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 3 - sAptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 4 - saptAGga vivaraNam kRdantamAlA caityavandana parvamAlA caityavandana saGgraha - tIrthajinavizeSa caityavandana cauvizI zatruJjaya bhakti [AvRtti-do] abhinava jaina paJcAGga - 2046 abhinava upadeza prAsAda - 1- zrAvaka kartavya - 5 thI 11 abhinava upadeza prAsAda - 2- zrAvaka kartavya - 12 thI 15 abhinava upadeza prAsAda - 3- zrAvaka kartavya - 1 thI 36 navapada - zrIpAla (zAzvatI oLInA vyAkhyAna rUpe). samAdhi maraNa [vidhi - sUtra-padya - ArAdhanA-maraNabheda-saMgraha] caityavaMdana mALA [779 caityavanaMdanono saMgraha] tatvArtha sUtra prabodhaTIkA [adhyAya-1] tatvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno siddhAcalano sAthI AvRtti - be caitya paripATI amadAvAda jinamaMdira upAzraya Adi DirekTarI zatruMjaya bhakti [AvRtti - be] zrI navakAramaMtra navalAkha jApa noMdhapothI zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI zrI bAravrata pustikA tathA anya niyamo - AvRtti - cAra abhinava jaina paMcAMga - 2042 [sarvaprathama 13 vibhAgomAM] zrI jJAnapada pUja aMtima ArAdhanA tathA sAdhu sAdhvI kALadharma vidhi zrAvaka aMtima ArAdhanA (AvRtti traNa vItarAga stuti saMcaya [1151 bhAvavAhI stutio (pUjya AgamoddhAraka zrI nA samudAyanA) kAyamI saMparka sthaLo tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-1 tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAyatatvArthAdhigama sUtra abhinava TakA - adhyAya-3 tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-4 [19] [0] [21] [2] [3] [24] [25 [2] [27]. [28] ri9]. [30] [31] [32] [33] [34] [3pa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1111 [3] [38] [40] [3] tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-5 tatvAthiidhagama sUtra abhinava TIkA - adhyAyatatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-7 tatvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-8 tatvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-9 4i1] tatvArthAdhigama sUtra abhinava TakA - adhyAya-10 prakAzana 1 thI 41 abhinavakRta prakAzane pragaTa karela che. [42] AyAro [AgamasuttANi-1] paDhama aMgasuttaM [43] sUyagaDo [AgamasuttANi-2] bIaM aMgasuttaM [44] ThANaM [AgamasuttANi-3]] taiyaM aMgasuttaM [45] samavAo [AgamasuttANi-4] cautyaM aMgasuttaM [46] vivAhapannati AgamasuttANi-5] paMcamaM aMgasuttaM [47] nAyAdhammakahAo [AgamasuttANi-6] chaLU aMgasuttaM [48] uvAsagadasAo [AgamasuttANi-7] sattamaM aMgasuttaM [49] aMtagaDadasAo. [AgamasuttANi-8] aTThamaM aMgasuttaM [50] anuttokvAiyadasAo [AgamasuttANi-9] navamaM aMgasuttaM [51] paNhAvAgaraNaM [AgamasuttANi-10] dasamaM aMgasuttaM [52] vivAgasUrya [AgamasuttANi-11] evarasamaM aMgasuttaM [53] uvavAiyaM [AgamasuttANi-12 ] par3hama uvaMgasutaM [54] rAyappaseNiyaM [AgamasuttANi-13] bIaM uvaMgasuttaM [55] jIvAjIvAbhigamaM [AgamasuttANi-14 ] taiyaM uvaMgasuttaM [56] pannavaNAsuttaM [AgamasuttANi-15] cautyaM uvaMgasuttaM [57] sUrapannatiH [AgamasuttANi-16 ] paMcamaM uvaMgasuttaM [58] caMdapannattiH [AgamasuttANi-17 ] chaThaM uyaMgasuttaM [59] jaMbUddIvapannati [AgamasuttANi-18] sattamaM uvaMgasuttaM [60] nirayAvaliyANaM [AgamasuttANi-19] aTThamaM uvaMgasuttaM [61] kappavaDisiyANaM [AgamasuttANi-20] navamaM uvaMgasuttaM [62] puphiyANaM [AgamasuttANi-21] dasameM uvaMgasuttaM [63] pupphacUliyANaM [AgamasuttANi-22 ] eksarasamaM uvaMgasuttaM [64] vaNhidasANaM [AgamasuttANi-23 ] bArasamaM uvaMgasuttaM [65] causaraNaM [AgamasuttANi-24 ] paDhamaM paINNagaM [66] AurapaJcakkhANaM [AgamasuttANi-25] vIaM paINNagaM [67] mahApaccakkhANaM [AgamasuttANi-26] tIiyaM paINNagaM [68] bhattapariNNA [AgamasuttANi-27] caTatthaM paINNagaM Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 69 ] [ 70] taMdulaveyAliyaM saMdhAragaM [ 71] gacchAyAra [72] caMdAvejjhayaM [ 73] gaNivicA [74] deviMdatthao [ 75 ] maraNasamAhi [ 76 ] vIratthava nisIha buhatkappo vavahAra [77] [ 78 ] [ 79] [ 80 ] [81] jIyakappo [82] paMcakaSpamAsa [ 83] mahAnisIhaM [24] AvasasyaM [ 85] ohanijutti [ 86] piMDanitti [87] dasaveyAliyaM [8] utarajjhayaNaM dasAsuyakkhaMdhaM [ 89] naMdIsUrya [10] anuogadAraM [1] khAyAra [2] sUryagaDa - [12] [AgamasuttANi-28 ] [AgamasuttANi 29] [AgamasuttANi- 30 / 1 ] [AgamasuttANi - 30 / 2 ] [AgamasuttANi- 31] [AgamasuttANi 32 ] [AgamasuttANi- 33/1 ] [AgamasuttANi - 33 / 2 ] - [AgamasuttANi 34 ] [AgamasuttANi- 35 ] [AgamasuttANi- 36 ] [AgamasutANi- 37 ] [AgamasuttANi- 38 / 1 ] [AgamasuttANi- 38/2 ] [AgamasutANi- 39 ] [AgamasuttANi 40 ] [AgamasuttANi-41 / 1 ] [AgamasuttANi - 41/2 ] [AgamasuttANi 42 ] [AgamasuttANi 43 ] [AgamasuttANi-44 ] [AgamasuttANi-45 ] prakAzana 42 thI 90 Agamazruta prakAzane pragaTa karela che. [3] [24] samavAya[ya] vivAhapazakti - [es] nAyAdhagyAhA - gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda gubharAtI anuvAda [1] upAsagahasA - [8] aMtagauddasA - [9] anuttaropapAtikadasA- gujarAtI anuvAda [10] pahAyAgarakSa paMcamaM paINNagaM chaThThe paNNagaM sattamaM paINNagaM- 9 sattamaM paNNagaM - 2 aThThamaM paINNagaM navamaM paINNagaM dasamaM paINNagaM- 9 dasamaM paISNagaM - 2 paDhamaM cheyasuttaM bIaM cheyasutaM taiyaM cheyasutaM utthaM chettaM gujarAtI anuvAda gujarAtI anuvAda paMcamaM cheyasuttaM- 9 paMcamaM cheyasuttaM - 2 chaThThe cheyasuttaM paDhamaM mUlasutaM bIaM mUlasutaM - 9 bIaM mUlasutaM - 2 taiyaM mulasutaM cautthaM mUlasutaM gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-1] gujarAtI anuvAda AgamadIpa-1] paDhamA cUliyA bitiyA cUliyA [AgamadIpa-1] AgamadIpa-1] [AgamadIpa-2] [AgamadIpa-3] [AgamadIpa-3] [khAgamaddIpa-3] [AgamadIpa-3] gujarAtI anuvAda AgamadIpa-3] paheluM aMgasUtra bIjuM aMgasUtra trIjuM aMgasUtra cothuM aMgasUtra pAMcamuM aMgasUtra chaThThuM aMgasUtra sAtamuM aMgasUtra AThamuM aMgasUtra navamuM aMgasUtra dazamuM aMgasUtra Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] [101] vivAdasya- gujarAtI anuvAda (AgamardIpa-3] agiyAramuM aMgasUtra [12] uvavAIyA gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-4] paheluM upAMgasUtra [10] rAyakhaseNiya - gujarAtI anuvAda AgamadIpa-4] bIjuM upAMgasUtra [1] jIvAjIvAbhigama- gujarAtI anuvAda (AgamadIpa-4] trIjuM upAMgasUtra [15] pannavaNAsura gujarAtI anuvAda (AgamadIpa-4] cothuM upAMgasUtra [10] sUrapatti - gujarAtI anuvAda (AgamadIpa-5] pAcamuM upAMgasUtra [17] caMdapannati - gujarAtI anuvAda AgamadIpampa chaThTha upAMgasUtra [108] jaMbuddIvapannati- gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-5] sAtamuM upAMgasUtra [19] nirayAvaliyA - gujarAtI anuvAda (AgamadIpa-5] AThamuM upAMgasUtra [117] kampavaDisiyA - gujarAtI anuvAda (AgamadIpa-5] navamuM upAMgasUtra [111] puphiyA - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-5 dazamuM upAMgasUtra [112] puSkacUliyA - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-5 agiyAramuM upAMgasUtra [113] vahidasA - gujarAtI anuvAda agamardIpa-5] bAramuM upAMgasUtra [14] causaraNa - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-] pahelo patro [115] AurappaccakhkhANa - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-] bIjo payagno [11] mahApaccakhANa - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-6] trIje payagno [117] bhattapariNA - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-6] cotho paDyo [118] taMduveyAliya - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa pAMcamo paDyo [119o saMthAraga gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-] chaThTho paDyo [20] gacchAcAra - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-] sAtamo payagno-1 [12] caMdA vekTaya- gujarAtI anuvAda [AgamadIpa- sAtamo patro-2 [122 gaNivijjA- gujarAtI anuvAda [AgamadIpa- AThamo patro [13] deviMdatya- gujarAtI anuvAda (AgaradIpa-6] navamo payagno (124] vIraWva - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa- dazamo payajJo [125 nisIha gujarAtI anuvAda (AgamadIpa- paheluM chedasUtra [12] buhatakapya - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-6] bIjuM chedasUtra [17] vavahAra - . gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-6] trIjuM chedasUtra [128] dasAsumakhaMdha - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-] cothuM chedasUtra [12] jIyakapyo - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-] pAMcamuM chedasUtra [13] mahAnisIha- gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-6] chachuM chedasUtra [131] Avasmaya - gujarAtI anuvAda AgamadIpa-7 paheluM mUlasutra [13] ohanijutti - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-7] bIjuM mUlasutra-1 [133 piMDanijutti - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-7] bIjuM mUlasutra-2 [134] dasayAliya - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-7] trIjuM mulasUtra Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14] [135] ta2455 - gujarAtI anuvAda (AgamadIpa7 cothuM mUlasutra [135] naMhIsutaM - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-7 pahelI cUlikA [177] manuyogadvAra - gujarAtI anuvAda [AgamadIpa-7] bIjI cUlikA prakAzana 91 thI 137 AgamadIpa prakAzane pragaTa karela che. [138] dIkSA yogAdi vidhi [39] 45 Agama mahApUjana vidhi [140] AcArAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIka-1 [141] sUtrakRtAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIka-2 [142] sthAnAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIka-3 [143] samavAyAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIka-4 [144] bhagavatIaGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-5/6 [145] jJAtAdharmakathAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIka-7 [146] upAsakadazAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-7 [147] antakRddazAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIka-7 [148] anuttaropapAtikadazAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-7 [149] praznavyAkaraNAgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-7 [150] vipAkazrutAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-8 [151] aupapAtikaupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-8 [152] rAjaprazniyaupAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-8 [153] jIvAjIvAbhigamaupAGgasUtraM 'saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-9 [154] prajJApanAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-10/11 [155] sUryaprajJaptiupAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-12 [156] candraprajJaptiupAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIka-12 [157] jambUdvIvaprajJaptiupAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-13 [158] nirayAvalikAupAGgasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-14 [159] kalpavataMsikAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIka-14 [160] puSpitAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [161] puSpacUlikAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [162] vaNhidasAupAGgasUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIka-14 [163] catuHzaraNaprakIrNakasUtra saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [164] AturapratyAvyAnaprakIrNakasUtraM saTIka AgamasuttANi saTIkaM-14 [165] mahApratyAkhyAnaprakIrNakasUtraM sacchAyaM AgamasuttANi saTIkaM-14 [166] bhaktaparijJAprakIrNakasUtraM sacchAyaM AgamasuttANi saTIka-14 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [15] [167 ] taMdulavaicArika prakIrNakasUtraM saTIkaM [168 ] saMstArakaprakIrNakasUtraM sacchAyaM [169 ] gacchAcAraprakIrNakasUtraM saTIkaM [ 170 ] gaNividyAprakIrNakasUtraM sacchAyaM [ 171 ] devendrastavaprakIrNakasUtraM sacchAyaM [ 172 ] maraNasamAdhiprakIrNakasUtraM sacchAyaM [ 173 ] nizIthachedasUtraM saTIkaM [174 ] bRhatkalpachedasUtraM saTIka [ 175 ] vyavahArachedasUtraM saTIkaM [ 176 ] dazAzrutaskandhachedasUtraM saTIkaM [ 177 ] jItakalpachedasUtraM saTIkaM [178 ] mahAnizIthasUtraM (mUlaM ) [179] AvazyakamUlasUtraM saTIkaM [180] oghaniyuktimUlasUtraM saTIkaM [181] piNDaniryuktimUlasUtraM saTIka [182 ] dazavaikAlikamUlasUtraM saTIka [183] uttarAdhyayanamUlasUtraM saTIkaM [184] nandI cUlikAsUtraM saTIkaM [185] anuyogadvAracUlikAsUtraM saTIkaM AgamasuttANi saTIkaM - 14 AgamasuttANi saTIkaM 14 AgamasuttANi saTIkaM - 14 AgamasuttANi saTIkaM - 14 AgamasuttANi saTIkaM - 14 AgamasuttANi saTIkaM - 14 AgamasuttANi saTIka - 15-16-17 AgamasuttANi saTIkaM - 18-19-20 Agagama suttANi saTIkaM - 21-22 AgamasuttANi saTIka - 23 AgamasuttANi saTIkaM - 23 AgamasutANi saTIka - 23 AgamasuttANi saTIkaM - 24-25 Agama suttAmi saTIka - 26 AgamasuttANi saTIkaM - 26 AgamasuttANi saTIkaM -27 AgamasuttANi saTIkaM 28-29 AgamasuttANi saTIkaM - 30 AgamasuttANi saTIkaM - 30 prakAzana 139 thI 185 Agamazruta prakAzane pragaTa karela che. -: saMparka sthaNa : 'Agama ArAdhanA kendra' zItakhanAtha sosAyaTI-vibhAga-1, iseTa naM-13, 4the bhAge zrI naminAtha jaina derAsarajI pAchaLa, blAI senTara, khAnapura amadAvAda-1 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasuttANi bhAga-9 bhAga- 2 bhAga-3 bhAga-4 bhAga-5-6 bhAga-7 [16] "AgamasuttANi-saTIkaM" bhAga 1 thI 30 nuM vivara samAviSTA AgamAH bhAga-8 bhAga-9 bhAga-10-11 bhAga- 12 bhAga- 13 bhAga- 14 AdhAra sUtrakRta sthAna samavAya bhagavatI ( aparannAma vyAkhyAprajJapti) jJAtAdharmakathA, upAsakadazA, antakRddazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa vipAkazruta, aupapAtika, rAjaprazniya jIvAjIvAbhigama [ prajJApanA sUryaprajJapti, candraprajJapti | jambUdvIpaprajJapti | niravAyalikA, kalpavataMsikA, puSpikA, puSpacUlikA vahidazA, catuHzaraNa, AturapratyAkhyAna, mahApratyAkhyAna, bhaktaparijJA, tandulavaicArika, saMstAraka, gacchAcAra, gaNividyA, devendrastava, maraNasamAdhi bhAga- 15-16-17 nIzItha bhAga- 18-19-20 bRhatkalpa bhAga - 21-22 vyavahAra bhAga-23 bhAga- 24-25 bhAga-26 bhAga - 27 bhAga- 28-29 bhAga-30 dazAzrutaskandha, jItakalpa, mahanizItha Avazyaka oghaniyukti, piNDaniryukti | dazavaikAlika uttarAdhyayana | nandI, anuyogadvAra Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASya