________________
તિમાં ત્રણ કરણ અને ત્રણે પેગ સમ્મિલિત છે. તેથી મન સંબંધી લેષ લાગવાની આશંકાએ પ્રતિક્રમણ આદિ ન કરવા તે યોગ્ય નથી. પ્રતિક્રમણ ન કરવાથી અનેક દેષ લાગવાને સંભવ છે. આથી
अविहिकयावरमकयं उस्सुयवयणं वयंति सव्वन्न। .. . जम्हा पायच्छित्तं अकए गुरु कए लहुयं ॥ ' અર્થ –અવિધિઓ કરતાં ન કરવું તે સારું છે એમ માનવું એને સર્વજ્ઞ ભગવાન ઉસૂત્ર કહે છે, માટે ન કરવા કરતાં અવિધિએ કરેલું તેનાથી સારું છે. કારણ કે ન કરનારને ગુરૂ–પ્રાયશ્ચિત અને અવિધિએ કરનારને લઘુ-પ્રાયશ્ચિત આવે છે.
શંકા-મન જ્યાં સુધી સર્વથા નિર્દોષ ન થાય ત્યાંસુધી આવશ્યક આદિ કરવાની શી જરૂર?
સમાધાન--સર્વથા નિર્દોષતા પ્રાપ્ત થતાં પહેલાં કાંઈપણ ન કરવાને જ આગ્રહ રાખશો તે ચૌદમાં ગુણસ્થાન પહેલાં કાંઈ કરવું જ ન જોઈએ. કારણ કે પરમ યયાખ્યાત ચારિત્ર ૧૪માં ગુણસ્થાનમાં જ પ્રાપ્ત થાય છે. આનું પ્રતિપાદન ઉત્તરાધ્યયન આદિ સૂત્રોમાં છે. વળી પરમ યથાખ્યાત ચારિત્ર પ્રાપ્ત થયા પછી પણ કોઈ ક્રિયા કરવાની જરૂર રહેતી નથી, તે પછી અધ્યાત્મવાદિઓના મતમાં ક્રિયા ક્યારે પણ ઉભી રહેશે નહિ.
! છેવિધિ વિધાનનું પાલન કરવામાં યત્ન કરવો ઘટે. વિધિનું પાલન કરતાં અવિધિ થાય ત્યારે “મિરાબિતુર” આપી તેનું પ્રાયશ્ચિત કરવું જોઈએ. ઠાણાંગ સૂત્રમાં છદ્મસ્થને પણ યથાવાદી તથાકારી અર્થાત જેવું બોલે તેવું જ કરનાર કહેવામાં આવ્યા છે. - સામાયિક અને છેદપસ્થાનિક ચારિત્રમાં અતિચાર લાગે છે અને અતિચારનું બાહુલ્ય હોવાથી વર્તમાનકાળમાં આર્ય ક્ષેત્રમંડળમાં
* આ કથન સામાન્યથી સમજવું વિશેષથી નહિ.
