________________
ગામના લોકેએ ઉમળકાભેર સૌનું સ્વાગત કર્યું.
અમે ઉતારે પહોંચ્યા. ગામનું મહાજન મળવા આવ્યું. સ્થાનિક દરબારે, ગ્રામજને સૌ કોઈ મળવા આવ્યા. જ્યારે કેટલાક કુતૂહલથી પણ અમને જોવા આવેલા તેવામાં થોડાક ઉર્સની મેદનીના મુસલમાન ઉતારાના નાકે આવી ઊભા. પણ તેઓ ઉતારામાં દાખલ થયા નહિ. તેમણે મને બેલા અને કહેવા લાગ્યા કે તમે કોન્ફરન્સ રાખી તે સારું કર્યું. અમને તે ગમ્યુ છે. અમે મેદનીવાળા સૌ હિંદુ મુસ્લિમ કેન્ફરન્સમાં આવશું.
બહારગામના હિંદુમુસલમાનો આ મેળામાં આવતા, પણ ગામના હિંદુનું કોઈ બાળક મેળામાં ફરકતું દેખાય નહિ. આખા ગામમાં મેળાના દિવસો દરમિયાન પાકી રહેતી. હાટડીએ હિંદુને માલ વેચાય પણ એક ફદિયાની અગરબત્તી કે દીવાસળીનું બાકસ મુસલમાનને વેચી શકાય નહિ એવી એ પાકી હતી. જો મુસલમાનને કાંઈ ખરીદવું હોય તે તેણે ત્રણ માઈલ ચાલી ધોલેરા જઈ ખરીદ કરવી પડે. આ દુઃખ મેળાવાળા મુસલમાનોએ મને કહ્યું.
બીજી બાજુ આખા દેશમાં હિંદુમુસ્લિમ એક્તાને પવન ઝડપથી વાઈ રહ્યો હતો. એકબીજાના ગમાઅણગમાં ભુલાઈ રહ્યા હતા. બને કેમ ભાઈ-ભાઈ બની આપસમાં એકબીજાને એ રીતે ભેટતી અને પોતાની નિખાલસતા પુરવાર કરવા પાછલાં વેરઝેર માંડી વાળતી. તો પછી ભડિયાદ આ એકતાથી કાં દૂર રહે ? મેં આવેલા લોકોને
