________________
४८४
વંદનીય હૃદયસ્પર્શ રેલવેમાં પણ ડબ્બા અડધા ખાલી હોય. જ્યાં સારા માણસો હોય અને બારી પાસેની બેઠક મળે એ ડબ્બો પસંદ કરાતો કે જેથી મહી નદીનાં દર્શન થાય. બા મહીસાગરમાં પૈસો નાખવાનું અમને અચૂક કહેતાં. ટ્રેનમાંથી નીચે નદીના પટમાં ચાલતા માણસો કેટલા નાના લાગે તે બા અમને બતાવતાં. એ દશ્ય હજુ પણ યાદ છે. મોસાળમાં જઈએ ત્યારે ખેતરોમાં જઈને આંબલી, રાયણાં, જાંબુ, જામફળ, કાચી કેરી વગેરે પથ્થરથી પાડીને અમે ખાતાં. ઘર માટે તુવરની સીંગો તોડી લાવતા. કોઈ વાર મહીના કોતરોમાં થઈને નદીએ નાહવા જતા. ત્યાં નદીના પટમાં વાવેલા વેલા પરથી ઉતારેલાં ચીભડાં ખરીદીને ખાતા.
બાની સમયસૂચકતાનો એક પ્રસંગ યાદ આવે છે. એક વખત બા સાથે અમે પાદરાથી ઓડ જતાં હતાં. એમાં અમુક અંતર બસમાં કાપવાનું હતું અને પછી ટ્રેન પકડવાની હતી. રસ્તામાં એક ઠેકાણે બસ ઊભી રહી એટલે અમે ઊતર્યા. પણ ત્યાં કોઈ વસતિ નહોતી. પરંતુ બાની નજર ગઈ. ઘણે દૂર ઈરાનીઓનું ટોળું હતું. બાએ એ જોયું. એટલામાં કેટલાંક ઈરાની સ્ત્રીપુરુષો માથે ટોપલા લઈ અમારી બાજુ આવવા લાગ્યાં. અમને છોડીને બસ ચાલવા લાગી હતી ત્યાં તો બાએ જોરથી બસવાળાને બૂમ પાડી, “બસવાળા ભાઈ, બસ ઊભી રાખો, ઊભી રાખો.” બસ તરત ઊભી રહી ગઈ. બાએ અમને કહ્યું, “અલ્યા દોડો, બસમાં પાછા બેસી જઈએ.” અમે દોડતાંકને બસમાં બેસી ગયા. અમને પાછા બસમાં બેસતા જોઈ ઈરાનીઓ ત્યાં જ ઊભા રહી ગયા.
બસવાળો બોલ્યો, “માજી ! મને થયું કે તમે કેમ અહીં ઊતરો છો ?' * “ઓછું ચાલવું પડે એટલે ઊતર્યા, પણ પછી ખબર પડી કે અહીં તો ઈરાનીઓ છે. સારું થયું તમે મારી હાંક સાંભળી અને ઊભી રાખી. નહિ તો આજે ઈરાનીઓએ મારી સોનાની બંગડીઓ પડાવી લીધી હોત.'
હું આઠેક વર્ષનો હતો ત્યારે પાદરામાં આસપાસના ફળિયાનાં છોકરાંઓ કંટિયારા' તળાવ પાસે રમવા જતા. ઉનાળાની રજાના દિવસોમાં પાણી ઓછું થાય અને કિનારાની માટી સુકાવા લાગે ત્યારે એવી પોચી ચીકણી માટી કાઢી અમે એનાં રમકડાં બનાવી તડકામાં સુકાવા મૂકતાં. સુકાયેલાં રમકડાં ઘરે લાવતા. કોઈ વાર માટીમાંથી કાણાંવાળો પોલો પાવો બનાવતા અને એ સુકાય ત્યારે વગાડતા. કોઈ વાર માટીની પેન બનાવી, ઘરે લાવી ચૂલામાં શેકતા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
