Updesh Ratna Kosh

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 16

ਉਪਦੇਸ਼ ਰਤਨ ਕੋਸ਼
ਕਰੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀ ਬਾਂਹ ਲੰਬੀ ਕਰਕੇ ਕਹਿ ਸਕਦਾ
ਹੈ ਭਾਵ ਨਿੰਦਾ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਪਾਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ।
ਟੀਕਾ :
ਸਾਡਾ ਮਨ ਨਿਡਰ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ? ਇਸ ਦੀ
ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਗ੍ਰੰਥਕਾਰ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ
ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕੰਮ ਨਾਲ ਆਤਮਾ ਵਿਚ ਹੰਕਾਰ ਆ ਜਾਵੇ ਉਸ
ਕੰਮ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਗਲਤ ਠੀਕ
ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਿਡਰ ਜੀਵਨ ਗੁਜ਼ਾਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖ
ਨੂੰ ਮਨ ਵਿਚ ਅਜਿਹਾ ਭੈ ਰਹਿਤ ਜੀਵਨ ਹਿਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਜਿਹਾ ਗਿਆਨੀ ਬੜੇ ਹੌਸਲੇ ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਰਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਗਿਆਨੀ
ਕਦੇ ਵੀ ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਪਾਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਅੱਗੇ ਆਚਾਰਿਆ ਜੀ ਉਹ
ਮਾਰਗ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਤਲਵਾਰ ਤੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰ ਚੱਲਣ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ।
वसणे वि न मुज्झिज्जइ मुच्चइ माणो न नाम मरणे । विहवक्सए वि दिज्जइ वयमसि धारं सु धीराणं ।।१३।।
ਸਲੋਕ 13 : ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਨਾ ਘਬਰਾਉਣਾ, ਮੌਤ ਆਉਣ ਤੇ ਧਰਮ ਦਾ
ਸਨਮਾਨ ਨਾ ਤਿਆਗਨਾ, ਸੰਪਤੀ ਦੇ ਨਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਣ ਤੇ ਵੀ ਦਾਨ ਦਿੰਦੇ
ਰਹਿਣਾ। ਇਹ ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਪੀਹਦਾਨ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਧਾਰ ਤੇ
ਨੰਗੇ ਪੈਰ ਚੱਲਣ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ।
14