________________
હું ખરૂ કહું છું કે–મને મારા વૈભવના નાશની ચિતાજ નથી, કેમકે લક્ષ્મીનું આવવુ કે જવુ' એ પુન્યાધીન છે, પણ ખરી રીતે આ ચિંતા—અગ્નિથી ખળું છું તે એજ છે કે હુ નિન થવાથી મારા મિત્ર વર્ગ પણ (હવે ધન વિના હું તેમને નકામા છું તેથી) મિત્રાચારીમાં મઢ થયેલ છે.
અને મરણ કરતાં (પણ) દારિન્ધને દુઃસહ્ય કહ્યુ છે, એ ખાટુ નથી. કારણ કે મૃત્યુ ફક્ત પ્રાણવિયેગનું જ દુઃખ ચે દૈયે છે. કિ ંતુ આ ( દારિધ ) તા લજ્જા અને તેજના નાશ કરે છે, નિસ્તેજ થવાથી અનેક તેનું અપમાન કરે છે, અપમાન થવાથી ખેદ થાય છે, તેથી શોકાતુર પણ થવાય છે અને શાકમગ્ન થવાથી બુદ્ધિ બહેર મારી જાય છે એટલે છેવટ મૂઢતા થવાથી નષ્ટ થવા પ્રસંગ આવે છે. આ સર્વનું મૂળકારણ દરિદ્રપણુ જ છે. વળી આ નિધનપણું —
ચિંતાનું તેા ઘરજ છે, ( એટલે કે મારા નિર્વાહ શી રીતે થશે આ ચિતા નિર'તર રહે છે ) અણુવિશ્વાસના તે પિતા છે, મિત્રોને પણ ( પ્રતિ ઉપકારની આશા ન હોવાથી ) તિરસ્કારનું સ્થાન, સ્વજન વર્ગના દ્વેષની ભૂમિ, અને સ્રીવથી પરાભવના પ્રસગ, આવાં અનેક કષ્ટ આપનાર, નિધનપણાથી અતે ક’ટાળીને વનમાં ચાલ્યા જવાના વિચારો લાવનાર, આ દરિદ્રપણું દરેક આપત્તિ ( દુઃખા ) નું મુખ્ય સ્થાન અને શાકરૂપ સાક્ષાત્ અગ્નિ છે. ( માત્ર અગ્નિ તુ ભસ્મ કરી થાડા કાળે ખાળે છે તેથી ઘેાડુ' દુઃખ થાય છે અને આ શાકઅગ્નિ રીખાવી રીમાવીને માળે-પીડે છે; )
