________________
૧૩૮
સુખ દર્પણ-શ્રાવિક.
લાગતું હતું કે ન્યાત અને સગાંવહાલાંની અમારી ઉપર ધમાલ મચશે, જુલમને પાર રહેશે નહીં, અને મારા બાપને હવે તેના સંકટમાં કાણુ દિલાસે આપશે ? તેની ગિરજદેવી તે ચાલી ગઈ છે. પણ ખ્યાતિલાના વલણમાં કોઈ ફેરફાર થવા લાગ્યો હતો. દહાડાની રાહ જોઈ હતી, પણ કોઈ મોટો ખરથ ન કરવામાં આવ્યો તે વિશે કાંઈ પણ ગંભીર ચર્ચા થઈ નહીં. થોડા દિવસ વિત્યા બાદ કેટલાકે મારા બાપુ પાસે આવી તેની હિંમત અને સાહસ વાસ્તે તેને મુબારકબાદી આપી, અને મારા બાપુનાં વખાણ કરવા માંડ્યા. વખત જતાં ન્યાતિલા વધારે ને વધારે સ્નેહ અને માનથી મારા બાપુ સાથે વર્તવા માંડ્યા. મારી બા અને બાપુનાં સર્વે પાછલાં કૃત્યો હવે તેને સાચા અજવાળામાં અને હેતુપૂર્વક જોવામાં આવતાં લાગ્યાં. મારા બાપુએ હિંમત રાખીને મારી માને છેલ્લે સંદેશ ન્યાતમાં વંચાવવાને તેની હજારો નકલ છપાવીને પ્રસિદ્ધ કર્યો. તે સંદેશાની કઈ વિચિત્ર અસર થઈ. મારા બાપુને બહુજ હિંમત આવવા લાગી. તેના મનમાં ન્યાતિલા વિધવા આશ્રમને ઉપયોગ કરશે કે નહીં એ વિશે જે શંકા રહેતી તે દૂર થઈ. .
- શારદા માશી જ્યારે કલકત્તે ગયાં ત્યારે તેના બંગલાને કેટલેક સામાન મારી બાએ વેચાત લીધો હતો. મારી બા અને શારદા દેવીએ જે ઓરડામાં બેસીને તેઓને ઘણે વખત ગાળેલ તે ઓરડાની સે' ચીજ લઈને અમારા ઘરમાં એક ઓરડામાં તેજ રીતે ગોઠવીને શારદા માશીનું એક મોટું પેઈન્ટીગ મારી બાએ તે ઓરડામાં મૂક્યું હતું. આ ઓરડે મારી બા પૂજાના ઓરડાની માફક પવિત્ર ગણતાં. તે ઓરડામાં મારા બાપુએ ગિરજાદેવીનું એક પેઈન્ટીંગ મૂકાવ્યું. આ એારડો હવે અમને ગરજાદેવીનું મંદિર થયું. મારા બાપુ અને હું હવે તેજ ઓરડામાં પૂજા કરતાં અને ગિરજા અમારી સાથે છે તેવું અમને હમેશ લાગતું.
મારી બાના મરણ પછી છ મહિને મારા બાપુએ દસ લાખ રૂપીઆની રકમ ગિરજા વિધવા આશ્રમ’ વાસ્તે ન્યાતને જાહેર કરી. તેની દેખરેખ વાસ્તે પતે એક કમિટી નીમી અને તેનું બાંધકામ વગેરે શરૂ કરવામાં આવ્યું. મારી બાની વરશીને દિવસે તે ખુલ્લું મૂકવામાં આવ્યું. તે ખુલ્લું મૂકવાની ક્રિયા ગવર્નર સાહેબ અથવા તે કોઈ મોટા અમલદારના હાથથી કરાવવી એ બાબતમાં મારા બાપુને ઘણુઓ તરફથી ભલામણ અને દબાણ કરવામાં આવ્યાં હતાં, પણ મારા બાપુએ તેમ કરવાને ચોખી ના પાડી, અને કહ્યું, “જે પવિત્ર મહાઆત્માની પ્રેરણાથી તે હયાતીમાં આવ્યું છે તે જ પવિત્ર, દયાળુ અને શુદ્ધ આત્મા તે સેવા-મંદિર ખોલી તેને આશિર્વાદ
આપશે.”
*.
તે આશ્રમ ખાતે આજે પાંચ છ વરસ થયાં છે. મારા બાપ વરસમાં બે ત્રણ વખત ત્યાં જઈને પંદર વીસ દિવસ રહે છે. હું પણ ત્યાં જાઉં છું. મારા બાપુએ હવે સેવે - કામકાજ છોડી દઈને મારા પ્રાણનાથને સોંપી દીધું છે. મને પણ એક બાલક ઈશ્વરે આપ્યું છે. અમે પ્રેમ’ અને સેવામાં દિવસ ગુજારીએ છીએ. કઈ વખતે મારી બા મને પંપાળતી હોય એવો મને ભાસ થાય છે. અમારા ઘરમાં કોઈ મેટા મહાત્માએ પધારી અમારું ઘર પવિત્ર કર્યું હોય એમ અમને તે આત્માની અસરવાળા વાતાવરણ ઉપરથી લાગે છે. '
રમા.”
