Book Title: Shabd Prayogoni Pagdandi par Author(s): H C Bhayani Publisher: ZZ_Anusandhan View full book textPage 2
________________ [109] एवो आप्यो छे, अने 'पाइअसद्दमहण्णवो मां पण एने आधारे एक अर्थ ए प्रमाणे आप्यो छे । हवे हेमचंद्राचार्यना व्याकरणना अपभ्रंश विभागना नीचेना उदाहरणमां 'कसरक' शब्द मळे छे. खज्जइ नउ कसरक्केहिँ पिज्जइ नउ पुंटेहिं । एवंइ होइ सुहच्छडी, पिएँ दिट्टएँ नयणेहिं ॥ (८, ४, ८२३.२) अर्थ : प्रिय 'कसरक', 'कसरक' एम करतां खवातो नथी, 'घट घट' पीवातो नथी. प्रियने नयनो वडे मात्र जोतां एम ज सुखशाता थाय छे.' । । आमां कोईक कडक खाद्य पदार्थ स्वादपूर्वक चावतां थतो 'कचडकचड' अवाज - एवा अर्थमां एक उदाहरण तरीके 'कसरक' शब्द आप्यो छे। अने 'वज्जालग्ग'नी गाथामां पण तेनो आज अर्थ थाय छे. स्वादपूर्वक केरडाना कटका माणवानी वात छ । टीकाकारे मूळ अर्थ न जाणवाथी संदर्भने आधारे अटकळे ज 'कळी' एवो अर्थ को छे. 'वज्जालग्ग' ना संपादक पटवर्धने हेमचंद्रे आपेला प्रयोगनी नोंध लोधी छे (पृ. ४४९-४५०), परंतु टीकाकारना अर्थ विशे कशी शंका नथी करी. ३. सं. केकाण नवमी शताब्दीना अपभ्रंश महाकवि स्वयंभूदेवना काव्य 'पउमचरिउ'मां एक स्थळे देश देशनी विख्यात वस्तुओ वगेरेनी जे सूचि आपी छे तेमां 'तुरउ केकाणउ' -एटले के केकाणनो घोडो प्रख्यात होवानुं कर्तुं छे (संधि ४५, कडकक ४, पंक्ति ८) । आ केकाण एटले बलुचिस्तानना उपरना भागमा आवेलो 'कय्कान' नामनो प्रदेश । हेमचंद्राचार्य वगेरेना कोशोमां पण खुरासाण इराक, तुर्कस्तान वगेरे प्रदेशोना घोडाओना, अने तेमना रंग अनुसार 'कोकाह', 'खोंगाह', 'सेराह', 'वोल्लाह' वगेरे अरबी नामो साथे निर्देश छे ("अभिधानचिन्तामणि', १२३७ थी १२४३) । में 'शब्दकथा'मां (पृ. ॥ २३, ६३) आनो सहेज स्पर्श कर्यो छे. परंतु सदगत विद्वान पी. के. गोडेनो आ विदेशी अश्वनामो उपर एक संशोधन-लेख वर्षो पहेलां प्रकाशित थयेल छ । केकाणना ते पछीना साहित्यमां पण उल्लेखो थयेला छे, जेम के 'उपदेश Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.orgPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
