________________
મહારાજ સાહેબ,
અનેક જગાએ અનેકવાર વાંચવામાં અને સાંભળવામાં આવ્યું છે કે ‘તમે પુરુષાર્થ ગમે તેટલો કરો, તમારા ભાગ્યમાં જો નહીં હોય તો તમને કશું જ નહીં મળે અને તમારું ભાગ્ય જો ચમકતું હશે તો અલ્પ પુરષાર્થે પણ તમને જે મળતું રહેશે એ તમારી કલ્પના બહારનું હશે? સમજાતું તો મને એ નથી કે ભાગ્ય વધુ તાકાતવાન છે કે પુરુષાર્થ?
અજય,
એક જ વાક્યમાં તારા પ્રશ્નનો જવાબ આપી દઉં? ભાગ્ય પર જેઓ ભરોસો કરતા નથી એમને મદદ કરવાની ભાગ્યને આદત હોય છે. આનો તાત્પર્યાર્થિ ? આ જ કે ભાગ્યનું નિર્માણ કરવાની તાકાત પુરુષાર્થમાં છે. જેની પાસે પુરુષાર્થનું પીઠબળ જ નથી. એની પાસે ભાગ્ય નામની કોઈ ચીજ હોવાનું સંભવિત જ નથી.
અલબત્ત, આમાં એક વાત ખાસ સમજી રાખજે કે આજનો પુરુષાર્થ આજે જ ફળદાયક બની જાય એ જરૂરી નથી. જમીનમાં બી વાવવાનો પુરુષાર્થ ખેડૂત ભલે આજે કરે છે પણ પાક