________________
તન્મયતા
રોજ સવારે ગુરુને વંદન માટે આવવાનું. અને એકવાર પ્રવચન સાંભળવાનું. આ સિવાય સતત તે આશ્રમને સાફ કરતો રહ્યો છે. એમ કરતાં બાર વર્ષ વીત્યાં. જે દિવસે બાર વર્ષ પૂરા થઈને તેના આશ્રમ-પ્રવેશને તેરમું વર્ષ બેસતું હતું એ દિવસે સવારે ગુરુને વંદન માટે સાધક આવ્યો.
ગુરુએ તેને પૂછ્યું : શું કરે છે ?
સાધક કહે છે : ગુરુદેવ ! આપે કહેલુંને કે આશ્રમ સ્વચ્છ રાખજે. બસ, આપની એ આજ્ઞાનું પાલન હું કરી રહ્યો છું.
એના ચહેરા પરના આજ્ઞાપાલનના અહોભાવને, આનંદને ગુરુએ જોયો. અને ગુરુએ કહ્યું ઃ જા, તારો બધો કચરો આજે નીકળી ગયો ! બાર જન્મે પણ જે કચરો - રાગ, દ્વેષનો - ન નીકળે તે બાર વર્ષે નીકળી ગયો.
સદ્ગુરુનો પ્રયોગ, દેખીતી રીતે, આશ્રમ સાફ રાખવાનો લાગે; પણ તેઓ સાધકને અહોભાવના એ શિખર પર પહોંચાડવા માગતા હતા, જ્યાં શક્તિપાત થાય તો ઝીલાઈ શકે. અહોભાવની સશક્ત ભૂમિકા વિના સદ્ગુરુના શક્તિપાતને કેમ કરીને ઝીલી શકાશે ?
નિર્મળ હૃદયની સપાટી પર મુદ્રાયોગ. બીજે ક્યાંય ન હોય તેવી આ મુખની અને શરીરની મુદ્રાને નિહાળવાની. ભીતર તેને પ્રતિબિંબિત કરવાથી પ્રભુની પ્રભુતાની પિછાણ થાય છે.
મુદ્રાયોગ વખતે થતા ઝંકારની મજાની વાત ભક્તામર સ્તોત્રમાં આલેખાઈ છે :
यैः शान्तरागरुचिभिः परमाणुभिस्त्वं, નિર્માવિત-સ્ત્રિભુવનૈવ-નામભૂત !
तावन्त एव खलु तेप्यणवः पृथिव्यां, यत् समानमपरं नहि रूपमस्ति ॥
૧૧૨
સાધનાપથ
