________________
મંજિલ એક, માર્ગ અનેક પ્રોફેસરે ગામનું નામ કહ્યું. ડ્રાઇવર કહે : ત્યાં સંતના આશ્રમે જવું છે ને ? પ્રોફેસરે હા કહી. ડ્રાઇવર કહે : બેસી જાવ !
ગાડી ચાલી. પ્રોફેસરે જોયું કે રસ્તો એવો અટપટો હતો કે જાણીતો ડ્રાઇવર ન હોય તો ગોથાં જ ખાય. એ ગામ આવ્યું. ગામથી ખેતર સુધી જવાનો તો રસ્તો જ નહિ. પણ ડ્રાઇવર અનુભવી લાગ્યો. ગાડી સીધી આશ્રમ પાસે જઈ ઊભી રહી.
પ્રોફેસર એક રૂમમાં ઊતર્યા. ફ્રેશ થયા. પૂછ્યું: ગુરુ ક્યારે મળશે? હમણાં મળશે એમ કહેવામાં આવ્યું. ગુરુની ચેમ્બરમાં જઈને જોયું તો જે વ્યક્તિ ગાડીને ડ્રાઈવ કરી અહીં સુધી આવેલ તે જ ગુરુના આસન પર!
ગુરુ હસ્યા. કહેઃ તમે આટલે દૂરથી જ્ઞાનપિપાસા લઈને આવો તો મારે આટલો પ્રતિભાવ તો આપવો જ જોઈએ ને !
એકાદ મહિનો પ્રોફેસર ત્યાં રોકાયા. પાતંજલ યોગસૂત્ર ખૂબ ઊંડાણથી તેઓ ત્યાં ભણી શક્યા. હવે જવાનું હતું. પણ હવે ક્યાં વાંધો હતો ? ગુરુ તૈયાર હતા. ઢાકા ઍરપોર્ટ સુધી મૂકી ગયા.
સની કેવી આ કરુણા !
સાધનાના અડાબીડ માર્ગ – જ્યાં આપણી બુદ્ધિનું સહેજ પણ ગજું નથી – સદ્ગુરુ આપણને આરામથી લઈ જાય.
પ્રસ્તુત સ્તવનામાં અનેક સાધનામાર્ગોની ચર્ચા આવી. મંઝિલ એક, માર્ગ અનેક.
મંઝિલ છે રાગ-દ્વેષાદિનો સંપૂર્ણ વિલય. માર્ગ છે રાગ-દ્વેષાદિની શિથિલતા. તો, કોઈ પણ માર્ગે ચાલનાર સાધક એ જોશે કે પોતાના રાગ-દ્વેષ શિથિલ થયા ? જો થયા હોય તો એ જાણી શકે કે પોતાનો માર્ગ સાચો છે.
૧૨૮
સાધનાપથ
