________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रवेशक.
संज्ञाप्रकरण.
वेदनां छ अंग गणवामां आव्यांछे तेमांनुं एक अंग आ छंदःशास्त्री छे, केटलाक तेना मूळ योजक पिंगलाचार्यना नामपरथी तेने पिंगल पण केहछे. तेमां मनने आल्हाद आपे एवी छान्दस् वाणीना विविध प्रयोगो करवाना नियम आपवामां आवेला छे. छंद बे प्रकारना छे, 'वैदिक (अलौकिक) अने ३लौकिक.
वेदमां वपरायला छंद वैदिक, अने लोकमां प्रवर्त्तता लौकिक छंदः केहेवायछे. लौकिकछंदना २ बे भेद छे,
१ मात्रामेळ अने २ वर्णमेळ.. मात्रामेळ अथवा मात्रिक छंदनां बे पेटां पडेछे, १ मात्रिक गणबद्ध अने २ मात्राबद्ध.
१ छंदः चदि आल्हादने, ते उपरथी तेने असुन् उणादि प्रत्यय लागतां च स्थाने छ थइ छंदःशब्द सिद्ध थायछे. अने तेनो अर्थ आनंद उपजावनारआल्हादकारक, एवो थायछे. अथवा छदि-आच्छादने, एटले, जे मापे कराने आच्छादित अथवा मर्यादामा रहेल ते, एवो अर्थ पण थाय.
२ आ प्रकरण नोखु छपावानुं छे. ३ एकदेशे स्थिरा जाति वृत्तं गुरुलघुस्थिरम्,
आदी तावद् गणच्छंदो मात्राच्छंदस्ततःपरम्; तृतीयमक्षरच्छंदः छंदस्त्रेधातु लौकिकम् ॥ तेन प्राकृतं लौकिक छदोजातं जातिरित्युचते.
For Private And Personal Use Only
