________________
૨૧
વેરાયેલાં પુષ્પો ચૂપચાપ સહન કરવામાં ચતુરાઈ છે. વિચાર કરે, સંસારમાં કોઈ એવો ઉપાય છે કે જેથી તમે સર્વને પ્રસન્ન કરી શકો ?
જે કાર્યમાં તમારી ઈચ્છા ન હોય, જે કાર્યથી તમારું મન વ્યથા અનુભવતું હોય એ કાર્ય કદી ન કરશો. મૂર્ખ લોકોની વાતો પર ધ્યાન શા માટે આપો છો ? એ નિંદા કરે કે પ્રશંસા, બેય નકામાં છે. શત્રુમાં વિશ્વાસ મૂકવો એ આફત નોતરવા સમાન છે. મોટાઓની ઈર્ષા ન કરશો, નાનાંઓનું અપમાન ન કરશો, સરખા સાથે સ્પર્ધા ન કરશો, નહીં તો શત્રુતા પેદા થશે. વાંચ્યા વિના કોઈ કાગળ પર સહી કરશો નહીં.
આ સંસાર અનિત્ય છે એવો દઢ વિશ્વાસ થઈ જાય તો જીવન આનંદમય બની જશે. મૃત્યુનું સ્મરણ સદા રાખો. આ સંસાર અને શરીર ક્ષણભંગુર છે એ પણ ભૂલશો નહીં. કોઈ કાર્યમાં આળસ કરો નહીં, કારણ કે એક પળનો પણ ભરોસો નથી. ઉત્તમ સંગ, ઉત્તમ સંસ્કાર અને ઉત્તમ વિચારથી જીવન ઉત્તમ બને છે. ઈશ્વર અનુગ્રહ, ગુરુકૃપા અને શુભ સંસ્કારોનો ઉદય થાય ત્યારે જ માનવી કંઈક કરી શકે છે.
અહંકાર
‘હું કંઈક છું' એવો અહંકાર કરશો તો પછડાટનો ડંડો ખાવો જ પડશે. એટલે જ જેવા છો તેવા બની રહી નમ્રતા સેવો. અભિમાન જ આફત ઊભી કરે છે. દુરાચાર જેટલો જ અહંકાર પણ માનવીનો દુશ્મન છે.
ક્રોધ અને અભિમાન નાશનાં ચિહ્નો છે; એથી બચો. જેના હૃદયમાં કરૂણા અને મૈત્રીનો ભાવ નથી તે કેવળ અમૂનું પૂતળું
