________________
૧૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
જુલાઈ ૨૦૧૦. સાધક ઉત્તરોત્તર આધ્યાત્મિક વિકાસના સોપાનો કે ગુણસ્થાન જ્ઞાની પુરૂષના પરમશ્રુત જ્ઞાનરૂપ સુબોધથી ઉપશમ, ક્ષયોપશમ અને આરોહણ કરે છે. અથવા સાધકની સત્તામાં અપ્રગટદશાએ રહેલ ક્ષય થાય છે, અને ચારિત્ર્ય મોહનીય કર્મનો વિભાગ ઉદાસીનતાથી આત્મિકગુણોનું પ્રગટીકરણ ક્રમશઃ થયા કરે છે. બીજી રીતે જોઈએ માંડી વીતરાગતાથી ક્ષય થાય છે. મોહનીય કર્મ નિર્બળ થતાં જ કર્મો પણ તો સાધ્યદૃષ્ટિ નિરંતર લક્ષમાં રાખી શુદ્ધ વ્યવહાર ચારિત્ર્ય ધર્મના આપોઆપ શિથિલ થાય છે. પ્રજ્ઞા કે અંતરઆત્માના જ્ઞાનપ્રકાશથી આચરણથી દ્રવ્યકર્મો એક બાજુ સંવરપૂર્વક નિર્જરે છે અને બીજી આત્માર્થી સાધકની ક્રિયા સફળ થયા કરે છે અને તેને છેવટે ફળ બાજુ આત્મિકગુણો નિરાવરણ થઈ પ્રગટીકરણ પામે છે. અમુક અવંચકતા સંપ્રાપ્ત થાય છે. બીજી રીતે જોઈએ તો શ્રી અરિહંત અપેક્ષાએ આવા પરિણામોને ભદ્રિક આત્મદશાના સાધકો માટે પરમાત્મા સાથે તાદાભ્યતા થવાથી, તેઓ જેવા જ આત્મિકગુણો ફળ-અવંચકતા ઘટાવી શકાય. આવા પરિણામનું સઘળું શ્રેય પંચ-પરમેષ્ટિ સાધકમાં પ્રગટીકરણ પામે છે. આમ જિનવચન, જિનદર્શન અને ભગવંતોનું શુદ્ધ નિમિત્તાવલંબન અને તેઓની આશ્રયભક્તિ છે. જિનાજ્ઞા સાધકને કલ્પવૃક્ષ સમાન નીવડે છે. છેવટે આત્મદશાનો સાધક
પ્રેરક અવસર જિનવરૂ, સખી. મોહનીય ક્ષય જાય; સખી. સહજાનંદ અને અવ્યાબાધ સુખનો ભોકતા નીવડી અશરીરી અવસ્થામાં કામિત પૂરણ સુરતરૂ, સખી. “આનંદઘન પ્રભુ” પાય. સખી...૭. સિદ્ધ ક્ષેત્રે કાયમી સ્થિરતા કરે છે.
ચાર ઘાતકર્મોમાં અત્યંત ભયંકર મોહનીય કર્મ છે અને તેને ૫૬૩, આનંદવન સોસાયટી, ન્યુ સમા રોડ, કર્મોનો મહારાજા તરીકે સંબોધાય છે. દર્શન મોહનીય કર્મનો વિભાગ વડોદરા-૩૯૦ ૦૨૪.ફોન : ૦૨૬૫-૨૭૯૫૪૩૯
સ્વદેશી સામ્રાજ્યવાદ
મહેન્દ્ર મેઘાણી આપણે એવા ભ્રમ હેઠળ છીએ કે ઉત્પાદનમાં ઝડપી વધારો છે, આદિવાસીઓ તેમની વચભૂમિ અને રોટીથી વંચિત બની રહ્યા થાય એટલે દેશનો વિકાસ થયો ગણાય. આવી જાતના ભ્રમ પેદા છે, અને હજી તો ચાલતાં પણ બરાબર જેને નથી આવડતું તેવાં બાળકો કરવા એ ઘણું ખરું રાજકીય આગેવાનોનો મુખ્ય ધંધો રહ્યો છે. શહેરોની ચમકતી સડકો પર ભીખ માંગતાં ભટકે છે. આવા ભ્રમ પેદા કરવામાં આવે છે મોટા ધંધા-ઉદ્યોગોને મદદ આ બીજા ભારતના કંગાલોનો રોલ ભભૂકી રહ્યો છે; આ કરવા માટે, અને પછી એ ધંધાવાળાઓ લખલૂટ નાણાં અને પ્રસાર દેશના ૬૦૭ પૈકી ૧૨૦થી ૧૬૦ જિલ્લાઓમાં નક્સલવાદી માધ્યમો પરના પોતાના કાબૂ વડે આ ભ્રમોનો વિશેષ ફેલાવો કરે હિંસારૂપે તે ફેલાઈ ચૂક્યો છે. એવું લાગે છે કે ઝગમગાટ અને છે. ધનવાન ધંધાવાળાઓ અને રાજકીય નેતાગીરી વચ્ચે પરસ્પરને વિશેષાધિકાર વાળું એક ભારત હતાશા, નફરત અને અમાનુષી લાભદાયી આવા સંબંધો, એ આપણી લોકશાહીનું એક અગત્યનું ગરીબીવાળા બીજા ભારતથી વિખુટું પડી જવાનો નિર્ધાર કરી બેઠું લક્ષણ બની ગયું છે. ભારતની સંસદમાં કરોડપતિઓની સંખ્યા ૧૨૮ છે. મોટા મોટા વેપાર-ઉદ્યોગોવાળાઓ વિશાળ પાયા પર જમીનો થી વધીને ૨૦૦૭ની ચૂંટણીમાં ૩૦૦ ઉપર પહોંચી છે, અને આ હડપ કરી રહ્યા છે, અને તેમાં તેમને સરકારી મદદ મળી રહી છે. બાબતમાં જીતનાર કે હારનાર પક્ષો વચ્ચે કોઈ મોટો તફાવત નથી. ઔદ્યોગિકરણને નામે, વિજળી અને સિંચાઈ માટેના તોતીંગ બંધને
ભ્રમો પેદા કરવામાં ભણેલો મધ્યમ વર્ગ મહત્ત્વનો ભાગ નામે, ગરીબોને તેમના પરંપરાગત વસવાટોમાંથી હાંકી કાઢવામાં ભજવે છે. છાપાં-ટેલિવિઝનના સંચાલકો અને કહેવાતા બુદ્ધિજીવી આવે છે, રોજી રળવાનાં તેમનાં સાધનોનો નાશ કરવામાં આવે વર્ગના નિષ્ણાતો લોકમતના ઘડનારાઓ તરીકે આ પ્રક્રિયામાં સારી છે અને મોટાં નગરોનાં “આધુનિકકરણ'ને “સૌંદર્વધન'ને નામે એવી સહાય કરે છે.
ઝૂંપડપટ્ટીઓના ભુક્કા બોલાવવામાં આવે છે. આ બધું બતાવે તરેહતરેહના પ્રકારના રાજકીય પક્શો આવે છે ને જાય છે, છે-રોજેરોજ બતાવે છે-કે વિકાસ કેવો વિકૃત થઈ શકે છે. પણ પશુવત્ જીવનની ગરીબી ને કંગાલિયત લેશમાત્ર ઘટાડા વિના સપ્ટેમ્બર ૨૦૦૬ સુધીમાં ભારતભરમાં સ્પેશિયલ ઈકોનોમિક સતત ચાલુ જ રહે છે. આપણા મોટા ભાગના નાગરિકો માટે આર્થિક ઝોન'ની ૨૬૭ યોજનાઓને ભારત સરકારની મંજૂરી મળી ચૂકી લોકશાહીને રાજકીય લોકશાહીની સમીપ લાવવાની ત્રેવડ એક હતી. એવી દરેક યોજના માટે ૧,૦૦૦થી ૧૪,૦૦૦ હેક્ટર જેટલી પણ રાજકીય પક્ષ પાસે નથી, કદાચ એવો એનો ઈરાદો પણ નથી. જમીનની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. અત્યાર સુધીમાં ફક્ત ૬૭ - હવે તો વાતવાતમાં કહેવાતું હોય છે કે બે જાતનાં ભારત યોજનાઓ માટે જ ૧,૩૪,૦૦૦ હેક્ટર જેટલી જમીન કબજે અસ્તિત્વમાં છેઃ એક ભારત તેના ધનિક વિસ્તારો, વેપાર કરવામાં આવી છે. મોટે ભાગે આદિવાસી વિસ્તારોમાં ખાણો ખોદવાના અદ્યોગો, મોટી મોટી દુકાનો અને જેની અપર નવાં નવાં મોડેલની હકો મોટી મોટી કંપનીઓને આપવામાં આવ્યા છે. યાદ કરજો કે મોટરગાડીઓની કતારો દોડતી રહે છે એવા રાજમાર્ગો વડે ઝળહળી ૨૦૦૬ની સાલને આરંભે જ ઓરિસામાં બાર આદિવાસીઓને રહ્યું છે. અને બીજું છે એક એવું ભારત જેમાં નિરાધાર કિસાનો પોલીસે ઠંડે કલેજે ઠાર માર્યા હતા, કારણ કે પોતાની જમીન તાતા આત્મહત્યા કરતા રહે છે, દલીતો સદાય અત્યાચારો વેઠતા રહે કંપનીને ખાણો ચલાવવા માટે સોંપી દેવાનો તેમણે વિરોધ કરેલો.
