________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એન. સોનીએ શાળાના આચાર્ય તરીકે ઉત્કૃષ્ટ સેવાઓ આપી, વિનોદભાઈ સોનીની શૈક્ષણિક સેવાઓની કદર કરીને ભારતના પ્રમુખે તેમને “શ્રેષ્ઠ શિક્ષક”નો ૧૯૮૬નો ઍવોર્ડ એનાયત કર્યો હતો.
ઈ.સ. ૧૯૬૪માં બારીઆ હાયર એજયુકેશન સોસાયટી દ્વારા યુવરાજ સુભગસિંહજી આર્ટ્સ કૉલેજ શરૂ કરવામાં આવી. તે માટે જયદીપસિંહે મકાનની સગવડ કરી આપી હતી. પાછળથી તેની સાથે કાંતિલાલ સબુરદાસ શાહ કૉમર્સ કૉલેજ પણ શરૂ કરવામાં આવી.
આ ઉપરાંત સ્વ. એમ, સી. મોદી તથા ઓચ્છવલાલ ગુલાબચંદ શાહ (ભૂરા શેઠ)ના પ્રયાસોથી ‘એમ. સી. મોદી હાઈસ્કૂલ” શરૂ કરવામાં આવી. ઈન્દુભાઈ શુક્લ તથા એસ. એમ. પરીખે આચાર્ય તરીકે તેના વિકાસમાં નોંધપાત્ર સેવા બજાવી છે.
દેવગઢ બારિયાની એસ.આર.હાઇસ્કૂલમાં ૧૯૪૨ માં વિદ્યાર્થીઓ માટે ફરજિયાત ગણવેશ દાખલ કરવામાં આવ્યો ત્યારે બાબુભાઈ વાડીલાલ કડકિયા તથા પ્રમોદભાઈ સી શાહ બારિયા વિદ્યાર્થી મંડળની સ્થાપના કરી. આ અગાઉ નીલરત્ન ઓ. દેસાઈ યુવક મંડળ ચલાવતા હતા. ગણવેશના વિરોધમાં હાઈસ્કૂલમાં ૨૦ દિવસની હડતાલ પાડવામાં આવી. ત્યારે કેટલાક યુવકોને જેલમાં પૂરવામાં આવ્યા હતા. આ મંડળ તરફથી કમળાશંકર પંડ્યા, ગેંદાલાલ શાહ, લીલાધર ભટ્ટ વગેરેના ભાષણો રાખવામાં આવ્યાં હતાં. વિદ્યાર્થી મંડળના ઉપક્રમે આઝાદી અંગેનું પ્રદર્શન ચંપાવાડીમાં યોજવામાં આવ્યું હતું. એક વ્યાયામ શાળા ચલાવવામાં આવતી હતી. આ પ્રવૃત્તિઓમાં હસમુખલાલ વાડીલાલ સોની, નગીનભાઈ શાહ, અરવિંદ માધવલાલ પરીખ વગેરે યુવકો સક્રિય હતા.
‘હિંદ છોડો ચળવળ (૧૯૪૨) દરમિયાન દેવગઢ બારિયામાં રાષ્ટ્રવાદી પ્રવૃત્તિ કરવાની શક્યતા ન હોવાથી મનુભાઈ ઓ. દેસાઈ, મનુભાઈ ઓ. કડકિયા, ચીમનલાલ શાહ, બાબુભાઈ વા. કડકિયા, રમણિકલાલ
ઓ. મોદી, પ્રમોદ ચંદુલાલ, શશીકાંત બક્ષી, નટવરલાલ મ. કડકિયા સહિત ઓગણીસ યુવાનો એ દાહોદ, ગોધરા, કાલોલ વગેરે સ્થળે જઈ, બ્રિટિશ સરકાર વિરુદ્ધ સરઘસો કાઢી, સૂત્રોચ્ચાર કરી ધરપકડ વહોરી લીધી અને બેથી ચાર માસનો કારાવાસ ભોગવ્યો હતો. આ દરમિયાન અમદાવાદમાં બોમ્બ પ્રવૃત્તિમાં ભાગ લઈને નાસી ગયેલા અજિતકુમાર પટેલ (પછીથી ડૉક્ટર) ગુપ્તવાસ સેવવા બારિયામાં ડૉ. મનુભાઈ પંડ્યા તથા બાપુરાવ એન. દેવને ઘેર રહ્યા હતા. આ અરસામાં બાપુરાવ દેવ, ઇન્દ્રવદન જેઠાલાલ પુરાણી, અર્જુનસિંહ ચૌહાણ તતા ભીખાલાલ પરીખે અભ્યાસ છોડીને બારિયામાં રાજ્યના અધિકારીઓ વિરુદ્ધ ગુપ્ત પત્રિકાઓ પ્રગટ કરી, અજિતભાઈ પટેલના માર્ગદર્શન હેઠળ તેઓએ દારૂગોળાના ચાલીસ બોમ્બ બનાવ્યા, તથા કેટલાક બૉમ્બ છોટુભાઈ પુરાણીના જૂથ પાસેથી મેળવીને સંતરોડ પાસે પાનમ નદીનો પુલ ઉડાવી દેવા, તેના થાંભલા પાસે મૂક્યા. તે બૉમ્બના ધડાકાથી પુલને નુકસાન થયું. તેમાંના કેટલાક બૉમ્બ ડે. કુંભાણીના બંગલા પાસે, ચબૂતરા પાસે, કચેરીના કમ્પાઉન્ડમાં તથા હેડમાસ્ટર ગજેન્દ્રશંકર પંડ્યાના રહેઠાણ પાસે મૂક્યા અને તેનો ધડાકા થયા હતા. આના પરિણામે બાપુરાવ દેવના પિતાશ્રી નાથરાવને બારીઆ રાજ્યની નોકરીમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા. તેમની આર્થિક સ્થિતિ સાધારણ હતી. તેથી દેવગઢ બારિયાના મહાજનો તરફથી તેમને ઘેર અનાજ, કરિયાણું સહિત બધી જરૂરિયાતની વસ્તુઓ વિના મૂલ્ય પહોંચાડવાની વ્યવસ્થા ગામના લોકો દ્વારા થઈ હતી. દેવગઢ બારિયાના લોકોનો સંપ, પરસ્પર પ્રેમ, સદ્ભાવ તથા સહાનુભૂતિની ઉમદા લાગણી આફતના સમયે આ રીતે જોવા મળી. આજે પણ બાપુરાવ દેવ ગામના લોકોના નિષ્કામ પ્રેમને સહૃદયતાપૂર્વક યાદ કરે છે.
દેવગઢ બારિયાના વતની હરિપ્રસાદ મણિશંકર શુક્લની આગેવાની હેઠળ ‘હિંદ છોડો' ચળવળ દરમિયાન, ૯ ઑગસ્ટ, ૧૯૪૨ના રોજ કાલોલ તથા આસપાસનાં ગામોનાં બજારો તથા શાળાઓમાં હડતાલ પડાવવામાં આવી. તે દ્વારા લોકોમાં આઝાદીની ઉત્સુકતા જાગૃત કરવામાં આવી. હરિપ્રસાદભાઈએ પત્રિકાઓ પ્રગટ કરી તથા ભાંગફોડની પ્રવૃત્તિમાં ભાગ લીધો. તેથી તેમની ધરપકડ કરી, ગોધરા સબજેલમાં રાખી કેસ કરવામાં આવ્યો, કેસમાં
પથિક - માર્ચ - ૧૯૯૯, ૯
For Private and Personal Use Only
