________________
સુખ પ્રાપ્ત થયા પછી કદાપિ જેને નાશ થતું નથી એટલે જેની સર્મદ અનાસ્થિતિ છે, પુનઃ જે સુખ પ્રાણિયાની અભિલાષામાં પણ આવિ શકે નહીં અને મહાપંડિત અને કવિની વાણિમાં પણ આવિ શકે નહિ તે જ ખરેખર પરમ પદ મેક્ષ સુખ ને આત્મિક સાક્ષાત આનંદ છે, તથા આપણે જે ખાસ વિચાર કરીયે તે આપ પણને પિતાનેજ માલુમ પડશે જે સાંસારિક ગલીક સુખ મેળવવા ને માટે કેટલી ઉપાધિ, કેટલા કષ્ટ, અને પરની ગુલામગીરી કરવી પડે છે. અર્થાત જે સુખ સિદ્ધ કરવા જતા એકાન્ત દુબજ પ્રાપ્ત થાય છે, અને સુખ તે માત્ર ક્ષણિકજ છે તો તે સુખને કયો વિચક્ષણ સુખ તરીકે ઓળખી શકે. આજ વાત જ્ઞાનસાર પ્રકરણમાં સુખ અને દુઃઅનું લક્ષણ બતાવતાં યોશિયજી મહારાજ પણ
પછઠ્ઠા મહાકુ ઉં, નિરવં માસુ | एतदुक्तं समासेन, लक्षणं सुखदुखयोः ॥ १ ॥
અમુક ઠેકાણેથી મને અમુક વસ્તુ પ્રાપ્ત થશે અથવા અમુક રાજા કે ધનવંતો મને અમુક દેલત આપશે અગર જો હું પરદેશ ગમન કરીશ તે ધન મળી શકશે ઇત્યાદિ અનેક પ્રકારે પરની જે આશા રાખવી તેજ ખરેખર મહા દુખ છે. અર્થાત્ આના શિવાય બીજુ ઉતકૃષ્ટ દુખ નથી, અને કોઈપણ આશા ન રાખવી, તથા જે કાંઈ સુખાદિ વસ્તુ છે તે મારા આત્મામાં જ છે અને તે મને કોઈ આપિ શકવાને સમર્થ નથી અને તે હું પોતેજ જાતે ઉત્પન્ન કરી શકીશ માટે બાહ્ય વસ્તુની ભારે આશા રાખવી તેજ કામી છે.
