________________
- જીજ પ્રાપ્ત કરે છે તેમાં પણ સર્વરોએ પ્રથમ સર્વ પર કરૂણાભાવ રાખ એમ કહ્યું છે. કારણ કે સર્વે મનુષ્યને આમાં એક સરખેજ હોય છે અને તે માટેજ કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રીમાને હેમચન્દ્રાચાર્યજી મહારાજે યોગશાસ્ત્રમાં જણાવ્યું છે કે
आत्मवत्सर्व भूतेषु, सुखदुःखे प्रियाप्रिये । ‘चिन्तयनात्मनोऽनिष्टां, हिंसामन्यस्य नाचरेत् ।।
તાત્પર્ય જેમ પોતાને સુખ પ્રિય અને દુખ અપ્રિય છે તેવી જ રીતે તમામ પ્રાણિઓને પણ સુખપ્રિય ને દુઃખ એપ્રિય છે. એવો વિચાર કરી દરેક મનુષ્યોએ પોતાને અનિષ્ટ ઉપજાવનાર એવી બીજાની હિંસા નહિં કરવી જોઈએ. અને પ્રસંગોપાત જણાવવાનું કે અન્ય શાસ્ત્રકારોએ જ્યારે “ શામવસર્વમૂતષ, પથતિ સ ધરતિ પોતાની માફક તમામ પ્રાણીઓ પર જે મનુષ્ય દ્રષ્ટિ રાખે છે તેને જુએ છે. એવી સંકાચિત દ્રષ્ટિથી હિંસાને અંર્થ કર્યો છે ત્યારે જૈન શાસ્ત્રકારોએ તેથી પણ આગળ વધીને વિશાલ અર્થ બતાવ્યો છે કે –“ ગામવસવેd, યુવતુવે શિયાવિયે પિતાને જેમ સુખ વહાલું અને દુખ અપ્રિય છે તેવી દ્રષ્ટિ તમામ છ પર રાખવી. વલી હિંસા કરનારને કુતરાની ઉપમા દર્શાવી શાસ્ત્રકારોએ તેને તદન અધમ માનેલ છે કહ્યું છે કે| વને નિરાધાનાં, સાપુતો સુનાશિનામ :
निध्नेन् मृगाणां मांसार्थी, विशेष्येत कथंशुन ।
