________________
વનમાં રહેલા વાયુ, પાણીને ઘાસ ખાનાર અપરાધ વિનાના હરણિયાઓ જેવાને મારનાર માંસને લેભી માણસ કુતરાથી વિશેષ કેમ કહી શકાય ? અર્થાત તેવાને કુતરા બરોબર જાણ.
શિયચુરામાજિ, તે મવતિ સુરક્ષિત માર્યમાળ: માળે, વાસ સ થે મવેર
તું મરીજા એમ કહેવાથી પણ પ્રાણી દુઃખી થાય છે તે તે પછી ભયંકર શોથી મારતા તેને કેમ દુઃખ ન થાય ? જીવહિંસા કરવાથી શું ફલ ભોગવવું પડે છે તે માટે પ્રથકારે આગલજ દર્શાવ્યું છે કે
श्रूयते प्राणियातेन, रौद्रध्यानपरायणौ । सुभूमो ब्रह्मदत्तश्च, सप्तमं नरकं ययौ ॥
પ્રાણીને મારવાથી સુભૂમ અને બ્રહ્મદત્ત ચક્રવતિઓ રીક ધ્યાનમાં તત્પર થઈ સાતમી નરકે ગયા એમ સંભળાય છે. સર્વ શાસ્ત્રકારોએ હિંસાને અધમ માનેલી છે તેમજ સર્વોત્કૃષ્ટ દયા ધમ માને છે. દરેક હિંદુઓને માનનીય મનુસ્મૃતિમાં કહ્યું છે કે
योऽहिंसकानि भूतानि, हिनस्त्यात्मसुखेच्छया । स जीवश्चमृतश्चैव, न कचित् सुखमेधते ॥ १५ ॥ (મનુસ્મૃતિ અધ્યાય પાંચમો ક. ૪૫).
જે મનુષ્ય પોતાના સુખની ઇચ્છાથી નિરપરાધી જીવોને મારે છે. તે જીવતાં છતાં મરેલા સરખેજ જાણો કારણ કે તેને કયાંય પણ સુખ ભલતું નથી. વળી આગળ જણુવ્યું છે કે
