________________
તાત્પર્ય-હે યજ્ઞ કરવાવાલા મહારાજ! હું સ્વર્ગફલ મેલવવા માટે તરસ્યો નથી તેમજ મેં તને સ્વર્ગ પહોંચાડવા વિનતિ પણ કરી નથી. પણ હું તે ફકત તણુ ભક્ષણ કરવામાંજ નિરંતર
તેષ માનું છું માટે તે સંપુરૂષ ? તને આ યજ્ઞ કરી પશુઓ હેમવા તે લાયક નથી, વલી જે તમારા મારેલ પ્રાણીઓ નકકી સ્વર્ગમાં જતા હોય તે આ યજ્ઞમાં તારા માતપિતા, પુત્ર તેમજ બધુઓને મારીને સ્વર્ગમાં કેમ મેકલાવ નથી? બંગાલા દેશમાં કેટલાએક મનુષ્યના મત્સ્ય ભક્ષણદિ ખોટા વ્યવહાર જઇને કવિઓએ હાસ્ય કર્યું છે કે – ___ "स्थाने सिंहसमारणे मृगसमा स्थानान्तरे जम्बुका, ---- आहारे बककाकशूकरसमाइछागोपमा मैथुने ।
रूपे मर्कटवत् पिशाचवद ना क्रूशः सदा निर्दया, વયાયરિમાનુષદા દુર ? પ્રેતાઃ પુનઃ દશા:” . શ્રી દશ વૈકાલિક સૂત્રમાં પણ જૈન શાસ્ત્રકારોએ દર્શાવ્યું છે કે – સંગીતા વિ ફરજીનિત, વિવું ન મજ્ઞિકું ! तम्हा पाणिवहं घोरं, निग्गंथा वजयंति णं." ||
ભાવાર્થ–સર્વ જી જીવવાની ઇચ્છા કરે છે પણ મરવાની કઈ ઈચ્છા કરતા નથી, માટે જ પ્રાણિવધ ઘેર પાપરૂપ હેવાથી નિર્ગથ પુરૂષે તેને ત્યાગ કરે છે. એક તત્ત્વવેત્તાએ કહ્યું છે કે –
दीयते म्रियमाणस्य, कोटिर्जीवित एव वा। धनकोटिं परित्यज्य, जीवो जीवितुमिच्छति ॥
