________________
ભરેલી, ખુલી હાથલારીઓની આસપાસ, દિવસરાત જામેલી રહેતી ભીડ દ્વારા, આપણને મળી રહે છે. વિજ્ઞાન ઉપર આપણું અજ્ઞાન એટલું બધું મુસ્તાક છે કે, આ લારીઓમાં મળતા પદાર્થો, ગાણુઓ અને વિષાણુઓથી ગ્રસ્ત હેવાની પાકી, અને ઘણીવાર તે વૈજ્ઞાનિક, માહિતી હોવા છતાં, એને ગણકાર્યા વગર જ આપણે, હોંશે હોંશે એ પદાર્થોને પેટમાં ઠાંસતા રહીએ છીએ! આ પદાર્થો રોગાણુથી વ્યાપ્ત હોવાની વાતની ખાતરી કરવી હોય છે, તેમ કરવા માટે, ખાદ્યાન્ન પ્રયોગશાળા-Food Laboratory ની સગવડ, હવે તે સર્વત્ર સુલભ છે.
હટલે માં બનતી રઈ, આગલા દિવસના વધ્યાઘટ્યા એંઠવાડ ઉપરાંત અનેક જાતના કચરા અને જીવડાઓનાં કલેવરે તો ખરાં જ, પણ સાથે સાથે, એ રસોઈ બનાવનારાઓનાં મેલાંદાટ શરીરમાંથી નીતરતા ગંધાતા પરસેવાના ભેગવાળી હોય છે એવું જાણવા છતાં, એ જ હોટલોમાં જઈને, એ જ રાઈને, હોંશેહોંશે આરેગનારા મનુષ્યના વૈજ્ઞાનિક અજ્ઞાન ઉપર હસવું કે રડવું, એ હવે સમજાતું નથી. આ વિધાન અતિશયોક્તિમાં ન ખપી જાય એ માટે કેટલાક વર્તમાનપત્રોમાં છપાયેલા એક સમાચાર આપણે જોવા જોઈએ એ સમાચારમાં જણાવાયું છે કે -
યુગાંડાની આરોગ્ય સેવાઓ પડી ભાંગી છે અને પાટનગર કંપાલામાં શેરીઓના સ્ટેલ પર વેચાતા ફળના રસ કરતાં ગટરનું પાણી પીવું કદાચ વધારે સલામતી ભર્યું છે, એમ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘના અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું. પાણી અને વેચાઈ રહેલા રસ અને પીણાં ટાઈફોઈડના જતુથી ૧૦૦ ટકા પ્રદૂષિત થયેલા હતા, જ્યારે શહેરના ગટરના પાણીની તપાસમાં તે ફક્ત ૫૦ ટકા પ્રદૂષિત થયેલું જણાયું હતું.”
વિજ્ઞાન અને અજ્ઞાન એ બે સાર્વભૌમ તો છે. અમુક દેશ કે મનુષ્યનું વિજ્ઞાન જુદા માર્કોનું ને બીજાનું વળી જુદા
૧૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
cor"
